Jemen heeft het niet op vreemdeling begrepen Wereldspaardag is te weinig werelds HET OVERHEMD MET DE MEESTE EXTRA'S NAAR EEN NEUTRALE KOERS? Kodak hoeft De Gruyter geen camera's te leveren Bezoek aan een groot man Grens slechts schoorvoetend opengezet SSEfïS -fte PRESIDENT BESLIST IN KORT GEDING: Foto-firma had heter moeten informeren Weer schoten bij Berlijnse muur toonbeeld van de nieuwste herenmode Wij sparen nog naar Schots voorbeeld Weduwe van Maurits Dekker overleden STAALTJE VAN j WILSKRACHT j DAGBLAD DE STEM VAN DONDERDAG 11 OKTOBER 1962 (Van een medewerker) Op 18 september j.l. overleed 's werelds meest absolute heerser Ahmed Ibn Mohammed oed-Din, imam van Jemen. Of Ahmed op natuurlijke wijze aan zijn eind is gekomen is niet bekend; hij was een zeer gehaat vorst- Zijn 35-jarige zoon en opvolger Mohammed Ed-Badr is nog geen tien dagen aan het bewind ge weest. In de nacht van 27 septem ber heeft een groep militairen on der leiding van de opperbevel hebber van het leger, Abdoellah Sallal, een staatsgreep uitgevoerd, waarbij imam El-Badr werd ge dood. Een revolutionaire raad heeft de mo-^ narchie afgeschaft en een Jemenitische Arabische republiek uitgeroepen. ,,Ons volk", zo heet het in een proclamatie van deze raad, „heeft gedurende eeuwen een lijdensweg gekend als geen ander volk. Het was afhankelijk van de wil van een despoot, die ieder mededogen miste." Geheel ongelijk heeft de proclamatie niet. In Jemen golden tot dusverre zeer wrede wetten. Meer dan eens heeft imam Ahmed tegenstanders eigenhandig in het openbaar onthoofd. Dieven werden de hand afgehakt, overspelige vrouwen wer den gestenigd. Jemen ligt in het zuidwesten van A- rabië aan de Rode Zee en het behoort tot de minst ontwikkelde landen van de wereld, maar het is een volwaardig lid van de Verenigde Naties. Prins Seif, het hoofd van de Jemenitische delegatie bij de V.N. beschouwt zich thans als erfgenaam van de troon. Honderden jaren lang hebben de Je menieten onder Turks gezag geleefd. De Turken hebben echter het verzet van de krijgshaftige, vrijheidslievende stammen nooit geheel kunnen breken. Eerst in 1919 kon het land zich met Britse hulp losmaken van de Turkse invloed en on der imam Jahia verkreeg het volledige onafhankelijkheid. Volk en koning hiel den uit de tijd van de overheersing een sterk wantrouwen over tegen vreemde lingen Tot voor kort was Jemen voor buiten landers nagenoeg ontoegankelijk. By uitzondering mocht er 'n vreemdeling binnen met speciale toestemming van de imam. Ook de ontwikkeling, zoals die zich eldeds op economisch en ander gebied voltrok, werd aan de grens van het imamaat een halt geboden. „Arabia felix" heette dit deel van A- rabië in de oudheid. Maar in de vrucht bare dalen en op de grote weidestep- pen worden landbouw en veeteelt nog op aartsvaderlijke wijze bedreven. In dustrie kreeg nauwelijks een kans. Spoorwegen zijn er niet, de schaarse autowegen zijn voldoende voor het ge ringe gemotoriseerd verkeer. Imam Jahia's voornaamste zorg was zijn onderdanen te wennen aan een cen traal gezag. Hij trad daarbij zo auto ritair en hardhandig op, dat in 1948 een opstand uitbrak onder leiding van een van zijn meest vertrouwde hovelingen, Abdoellah el Wazir. Jahia werd ver-' moord. Zijn zoon Ahmed, die in die tijd mili tair gouverneur was van Zuid-Jemen, rukte op het bericht van de moord met enige duizenden van zijn soldaten op naar de hoofdstad Sana, waar Abdoellah zich inmiddels tot imam had uitgeroe pen. Na een kort maar bloedig beleg ver sloeg Ahmed de opstandelingen en liet hij el Wazir in het openbaar onthoofden. Ahmed volgde zijn vader op als heer ser van Jemen en als geestelijk leider. In zijn jeugd werd Ahmed door zijn vader naar het buitenland gezonden om militaire kennis op te doen (hij was o.m. gast van Mussolinie). Zijn contact met de buitenwereld brachi hem er niet toe moderne opvattingen in zijn land te in troduceren. Hij toonde weinig belangstelling voor andere dan binnenlandse aangelegenhe- Staatszaken regelde hij zoveel mo- h 'f u elf; zi^n ministerraad bijna ge- ,bestaande uit leden van de zeer uitgebreidé koninklijke familie, had wei nig invloed. Alléén beheerde hij de rijksinkomsten; er wordt beweerd, dat hij deze voor et grootste deel heeft toegevoegd aan leschatten» die in de paleiskel- Puuri^g °PSestapeld zoude^ liggen, var. i ^,n, Pr°fiteerden min of meer Tpmïr riJ^om aan olie in hun bodem, «Jemen niet. d?n ^an 0015 n*et te verwonderen, aan PO„ Jemen gedachten oproept waar 7PYIerilfReleden- achterlijk land, als het lnnaeilL.Be'>rui'cen even rui® 2Ün aan -n der~S.--lfap Dt imam «lf heeft gedragen J e 8edachtenvorming bij- opfien^toerY"-geleden wekte hij groot gevolg waarond„met eeun sch"d«a?htig dan de'rtiezl>n harc™ van meer me bracht A een bez°ek aan Ro- lTng van 7iin een medische behande- in witte boernocsen gehuiriZyn 'Uf^acht- zwaarden he,... jg, uld en mat krom- Doorbraak adviseurs en technici werden toegelaten, aan buitenlandse ondernemingen zijn concessies verleend. Er verrezen elek trische centrales,ziekenhuizen en scholen Havenplaatsen als Hodeida en Mokka (waar in de 17de eeuw onze Ver. Oost- Indische Compagnie een factorij had in verband met de koffiehandel) zijn door Franse deskundigen verbeterd. De hoofd stad Sana en de koninklijke residentie Taiz kregen moderne voorzieningen als elektriciteit en riolering Het leger (20.000 man) kreeg moderne wapens, waaron der Russische tanks. Instructeurs uit Oosteuropese landen hebben de gevechts kracht van het leger en de kleine lucht macht vergroot. Voor velen van zijn ongeveer vijf mil joen onderdanen was Ahmed echter nog een despoot. In 1955 kwam het tot een staatsgreep door de legercommandant Thalaja. Ahmed werd in zijn eigen paleis gevangen gehouden, maar hij wist een deel van zijn bewakers om te kopen en zijn zoon Badr snelde hem te hulp. De leider van de opstand werd, tege lijk met twee broers van de koning, die als de eigenlijke aanstichters werden be schouwd, terechtgesteld. In het openbaar werd Ahmed door revolverschoten ge- onthoofd, zoals gebruikelijk. In 1961 wond. De aanslagplegers zijn in het o- penbaar onthoofd.,.. Jemen onderhoudt diplomatieke betrek kingen met verschillende westerse en oosterse landen. De Nederlandse consul in Aden heeft Jemen tot zijn ressort. Met Engeland heeft het Arabische land een slepend geschil, dat geregeld leidt tot gewapende incidenten. Het betreft een strook grond aan de grens van Je men en het door Engeland beschermde gebied van Aden, waarin zich rijke olie velden zouden bevinden. Ook voordat de olie hier ontdekt was en Engelse en Ame rikaanse belangen in het geding kwa- De zoon van imam Ahmed Ibn Mo hammed van Jemenkroonprins El Badr, heeft in de laatste jaren, toen het achterlijke land zich onder druk van de omstandigheden wel eniger mate moest aanpassen aan de nieuwe tijd, reizen naar enkele landen ge maakt. Hier ziet men hem in Enge land, waar hij een Centuriontank bekijkt. De keuze viel later toch op Russische tanks en wapenen Tien dagen heeft El Badr zijn va der overleefd. Toen vermoordden de rebellen hem en Jemen is thans een republiek met een revolutionaire raad aan het hoofd. men, lieten beide landen hun aanspraken gelden, ieder voor zich op historische gronden. Jemen heeft steun gezocht bij de anti-Britse landen van de Arabische Liga, vooral bij Egypte. Nasser heeft echter in 1961 de Arabische Statenbond tussen zijn land en Jemen ontbonden en hierdoor eens te meer de door de Ara bische landen gewenste eenheid ver stoord. Het tempo van de ontwikkeling was hem te traag, zei de Egyptische president In werkelijkheid bestond er een diep gaand verschil van mening tussen de beide staatshoofden over de wijze, waar op de Arabische eenheid is te bereiken- De revolutionaire raad, die thans de macht in handen heeft, heeft verklaard, dat hy streeft naar algehele samenwer king met alle Arabische staten en een neutrale buitenlandse politiek. Of Jemen een tyd van binnenlandse rust en van moderne hervormingen tegemoet gaat, is echter nog zeer twijfelachtig. (Advertentie) De Gruyter uit den Bosch krijgt niet meer dan 500 Brownie-Fiesta-fototoestel- len voor zijn speelgoedactie. De N.V. Kodak uit Den Haag, all-importeur van kodak-foto-apparaten, hoeft een restant van 9500 foto-toestellen niet aan De Gruy ter te leveren. Dat heeft de president van de arrondissementsrechtbank in Den Haag, jhr. mr. E. Witsen Elias gisteren heslist, toen hij uitspraak deed in het kort geding, dat De Gruyter tegen Kodak had aangespannen. De eis van kodak om De Gruyter te gelasten ook de reeds 500 geleverde camera's terug te zenden werd eveneens afgewezen. Volgens Kodak had De Gruyter in strijd met de afspraken, voorwaarden en garanties gehandeld door de fototoe stellen te distribueren op 'n wijze, waar door was te berekenen, dat het toestel bij De Gruyter maar een tientje kost, terwijl voor dezelfde camera bij de foto- handel 16 moet worden betaald. Dat was nooit de bedoeling van Kodak ge weest, waarom de levering van de toe stellen werd gestopt. De Gruyter span de een kort geding aan om alsnog de 9500 toestellen geleverd te krijgen, waar op Kodak eiste, dat zij de 500 apparaten terug moest hebben. Jhr. mr. Witsen Elias kwam tot de conclusie, dat Kodak een onrechtma tige daad had gepleegd. Bij het afwegen van de belangen van beide partijen was hij tot het oordeel gekomen, dat de ei sen van De Gruyter en die van Kodak niet moesten worden ingewilligd- Kodak was wel door eigen onachtzaam heid in de moeilijkheden geraakt. Daar entegen zou bij de verplichting aan Ko dak om de Gruyter nog 9500 camera's te leveren het gesloten verkoopsysteem van Kodak worden verstoord. Door de niet-levering van het restant fototoestel len zou het slagen van de speelgoedactie niet in gevaar worden gebracht. Onrechtmatige daad Dat Kodak een onrechtmatige daad pleegde leidde de president van de recht bank af uit zijn conclusie, dat er ge sproken kon worden van een contract tussen De Gruyter en Kodak, ofschoon alleen een schriftelijk contract was op gemaakt tussen De Gruyter en .foto-ki- no Verhees uit Den Bosch, die als dea ler van Kodak de fototoestellen zou le veren. Bij de onderhandelingen en besprekin gen was van de zijde van Kodak on der meer geïnformeerd naar de wijze van distributie van de camera's. De Gruyter ontweek een rechtstreekse in formatie om de aard van de actie en de wijze van distibutie van speelgoe- Advertentie) deren geheim te houden. Kodak had zich evenwel beter op de hoogte moeten stel len, aldus de president. Daarbij kwam, dat jhr. mr. Witsen Elias de distributie van speelgoederen middels een bonnen spaarsysteem niet als een normale door verkoop beschouwde, wat volgens Kodak wel het geval zou zijn. Bij het afwegen van de belangen o- verwoog de president van de rechtbank ook, dat De Gruyter de eventuele toe komstige bezitters van een foto-toestel in folders en andere aankondigingen en uiteenzettingen over de speelgoedactie had voorgehouden dat mogelijk de speel goederen niet konden worden geleverd. In de nacht van dinsdag op woens dag is er opnieuw geschoten aan de Berlijnse muur- Kort na middernacht hoorde'de Westberlijnse politie ongeveer 60 machinegeweerschoten aan de over zijde van de muur in de omgeving van het goederenstation van Treptow. De schoten kwamen waarschijnlijk van en kele honderden meters achter de muur. Waarop werd geschoten (op vluchtelin gen of bijvoorbeeld op verdwaalde honden, zoals wel vaker gebeurt) kon niet worden vastgesteld. Kort daarvoor zag de Westberlijnse po litie hoe drie vluchtelingen, die bij het oude Rijksdaggebouw de Spree probeer den over te zwemmen, door een Oost- berlijnse patrouilleboot uit het water wer den gehaald en gearresteerd. (Advertentie) HEREN- EN JONGENSKLEDING Oxford Er is iets aan het veranderen. Tot dusverre is in verscheidene landen in en buiten Europa de Wereldspaardag gevierd. Het aan tal van deze landen is sinds de in stelling van de Wereldspaardag in 1924 toegenomen. Maar in feite stonden deze Wereldspaardagvie- ringen los van elkaar. Zij werden iJ'h 'aa's*e jaren begon Ahmed echter kn«egnJPen' koraalnIfen langs de kust en massieve bergketens „3 geSdevabnrr^re F" ?fe°MaSrUsafiiifi?tgei?00t' de '«tterkun- ïïea 5 H £k6rn lS, maandaS «ver- De stoffel^- A?; P®kker van Assen. 5aar nullen vSerS(;hotten van het echt- Secserrieerd. riJC*ag tegelijkertijd worden 1. Enkalon - dus het makkelijkst te wassen. Nóóit strijken, en nóóit kreukels. 2. T'M-C'O-t - dus gebreid en daar om heerlijk ventilerend, plezierig in het dragen. 3. Het poes-etiket - en dèt is uw zekerheid van ijzeren kwaliteits controle op stof en snit. Dat maakt elke ENKAL0NT«R«LC*0>T overhemd tot het fijnste voor de man, het meest voordelige voor de vrouw. Koop niet zomaar tricot nylon, vraag naar T «R*l*C*0*T als een aangelegenheid binnen de nationale grenzen georganiseerd: het gemeenschappelijke bleef be perkt tot de datum: 30 oktober. Zelfs daarin waren echter nog na tionale varianten te constateren. In het internationale contact van de spaarbank-organisaties, dat in georgani seerde vorm ook reeds van 1924 dateert, werden o.a. ervaringen met de Wereld- spaardagviering uitgewisseld. Maar in de praktijk bleef het bij belangstellend toehoren zonder dat er veel invloed op de nationale gedragswijze van uitging. Tot voor kort scheen niemand daarin iets onbevredigends te zien. Er zijn nu duidelijk tekenen dat dit anders wordt, met name in Europa. Het zou onjuist zijn hierbij aan een modeverschijnsel te denken. Men is in de verschillende lan den zeer wezenlijk de behoefte aan meer samenhang in de Wereldspaardag-viering gaan voelen. De wens leeft sterk, dat ieder land voor zich de andere landen zijn Wereldspaardagviering betrekt. Een moeilijkheid, die daarbij moet wor den overwonnen is het verschil in rich ting waarin het spaarbankwezen zich in de diverse landen ontwikkeld heeft. Sinds anderhalve eeuiv Met recht kan worden gezegd, dat de parochie-spaarbank van de eerwaarde heer Duncan in het Schotse dorp Ruth- well het voorbeeld is geweest dat in de jaren na 1810 zowel in Europa als )n Amerika tot de oprichting van spaar banken heeft geïnspireerd. Dit geldt ook voor Duitsland, waar andere oude re vormen bestaan hebben, die zelfs m dat land zelf in vergetelheid waren ge raakt. Maar een binnen nationale grenzen besloten ontwikkeling van anderhalve eeuw moest onvermijdelijk tot een uit eenlopen van deze ontwikkeling leiden. Met de Britse en Franse spaarbanken behoren de Nederlandse bondsspaarban ken de oudste daarvan dateren van 1817 tot de spaarinstellingen die het zuiverst het oorspronkelijk karakter heb ben bewaard. Het spaarbankwezen in b.v. Duitsland, Oostenrijk en Italië heeft allengs een nogal afwijkende structuur gekregen. Andere landen, als b.v. de Scandinavische nemen een soort tussen positie in. Voor de komende Wereldspaardagvie ring heeft men de verlossende formule van een werkelijk internationaal karak ter nog niet kunnen vinden. Wel is een uitwisseling van de Wereldspaardag-af- fiches georganiseerd, waaraan ook een aantal bondsspaarbanken hier te lande deelnemen. S paarban kmaand Het merendeel van de bondsspaarban ken zal trouwens de gehele maand okto ber als spaarbankmaand beschouwen en bü wijze van preludium op de Wereld spaardag deze hele maand in bijzondere mate de aandacht voor de betekenis van het sparen voor gezins- en volkswel vaart vragen. Een expositie van uitgewisselde wereld- spaardag-affiches in de betrokken spaar bankkantoren maakt daarvan deel uit. Intussen worden onder auspiciën van het internationaal instituut voor het spaarwezen onderlinge studiebezoeken georganiseerd. Volgend jaar is Wenen aan de beurt als plaats van het om de drie jaar ge houden wereldcongres voor het spaar wezen. Verwacht mag worden, dat er hard aan zal worden gewerkt, om op dit congres spijkers met koppen te slaan voor de volgende Wereldspaardag-vie ring. Vermoedelijk zullen de wezenlijke resultaten zich voorlopig wel tot Europa beperken, maar beslist over een ruimer gebied dan de Gemeenschappelijke Markt in haar huidige omvang. Zoals mijn meer ont wikkelde lezers weten, is Johnny Bighead uit Los Angeles de geestelijke vader van de twist, onze nieuwste dans. Ik dus naar Johnny. Hij zat aan een tafeltje in „Blue Moon", een dansgelegen heid. voor hartstochtelijke liefhebbers. Real Ame rican, die John. Een le ren vest met zijzakken, waar hij zijn handen niet uithaalde. En maar kauwgum eten. „Hi Mister", zei John ny. „John", vroeg ik, „zég het. Hóe heb je hem ge vonden?". ..Waar heb je 't over, Mister?". „De twist", zei ik, „hoe heb je de twist gevonden?". „O die", zei Johnny kau wend. „Die heb ik niet gevonden. Hij was er in eens. Ik stond wat te schommelen in de Blue Moon en omdat ik vele bewonderaars heb, schommelde iedereen mee. Op een gegeven ogenblik ontstond er ru zie. Nou, op zulke mo menten weet ik op te treden. Ik scheidde alle vechtenden en plaatste ze netjes in twee rijen. Ze trilden nog van woede en wilden el kaar te lijf. Maar ze raakten elkaar niet aan. Ik bekeek het allemaal zo eens en ik dacht: ik noem het de twist". „En toen", zo riep ik uit, „is het een populaire dans geworden?" „Net wat je zegt", antwoordde Johnny kauwend. ..Goed. Maar nu een andere vraag. Zijn er voordelen ten opzichte van de andere dansen die je gevonden hebt? Welke vind je de beste? Heeft de twist je voorkeur? Denk je dat de twist het lang uit zal houden?" „Hou op", riep Johnny, „het is geen aangifteformulier. Maar je moet eens goed luisteren. Een dans-vinder kan moeilijk over zijn eigen scheppingen oordelen. Ik heb de Hapsidee uitge vonden, de Ratska, de Hulderhuts en de Txoist. Sorry, ook de Poepiedoe nog. Maar ik weet niet, welke de leuk ste is. Het zijn allemaal zusjes van el kaar en een vader gaat zijn eigen kin deren niet zitten beledigen. Ze waren allemaal goed. Persoonlijk hield ik altijd het meest van de Poepiedoe, maar nieuwe tijden nieuwe zeden. Nu is iedereen de Poepiedoe vergeten, hoewel die pas van 1954 dateert. En het was zo'n lief kind van me". „Hoe word je auteursrecht vastgelegd?" „Meneer", antwoordde de dansvinder met een gemeen trekje om de mond, even maar, „zo gauw zo'n zaal mijn bewegingen aan het nadoen is, laat ik er een foto van maken. Daarmee ren ik naar het departement voor culturele zaken en die vlakken de foto in een boekf met mijn naam eronder. Een ander kan zich dan niet meer als de uitvinder opwerpen. Er is veel beun hazerij in dit vak. Maar zodra ik merk, dat iemand les gaat geven in een van mijn dansen zonder dat hij erbij zegt: ontwerp van J. Bighead, sla ik hem ov zijn bliksem". ..Juist", fluisterde ik. „Ik heb natuurlijk wel", zei John, ..mijn fatsoen en eergevoel. Leven en laten leven zeg ik altijd. Ik heb een gentlemens agreement met de Fede ratie van Kasteleins in de U.S.A.; ik zal nooit een dansvorm propageren, waar de mensen geen dorst van krij gen. Zo is Johnny dan ook weer wel". ,.In Nederland ziin er professoren", zo merkte ik op. „die de twist verwer pen omdat die slecht zou zijn voor de gewrichten". Johnny dacht enige tijd no. Ziin antwoord was meesterlijk. „Verrek", zei hij, heb jij al eens ooit een professor zien twisten? Doe ze mijn groeten en zeg dat ze zich aan de pol ka houden. De meesten van die lui stammen trouwens nog uit de tijd van de sarabande. Nee, meneer, hier merk ik weer wat ik al zo vaak heb gecon stateerd; wetenschap en kunst gaan moeilijk samen. Een schilder die zijn werk wetenschappelijk opbouwt komt tot geknoei. Een ingenieur, die een ar tistiek krulletje in een spoorlijn legt, evenzeer. Wij artiesten kunnen ons dat veroorloven. Ik leg krulletjes in het menselijk ontspanningsleven. Een en kele maal heb ik wel eens een meisje in de knoop gedanst, maar het was een kwestie van aan een arm trekken, toen stond ze weer kwiek voor me." „Dus maakt het wel?", vroeg ik onbe scheiden. „Ik hen een gevierd man", antwoordde John. „Als je in moeilijk heden ziter ligt wel wat geld in do papiermand. Soms heb ik wel eens zin om er een tijdje mee op te hou den. maar de regering kan mijn be- lastin goeld niet missen". „Jij dus ook al?" vroeg ik. „Man", zuchtte hij, „iedereen immers". „Heb je nog bepaalde plannen?" „Och", zei John, „ik kan natuurlijk niet op de komende gebeurtenissen vooruitlopen. Het vinden van een dans is een ge nade. En je weet nooit, hoe de vol gende eruit zal zien. Weet een kip, hoe zijn volgend ei zal zijn? Weet een dich ter. welk sonnet hij volgende week gaat leggen? Neen immers. Een dans vinder kent evenmin de geheimen van ziin creativiteit. Maar ik denk wel, dat ik binnenkort met iets nieuws op de markt kom. Dat merk ik aan een lichte tinteling in mijn linker-oorlel- letje. Ik kan dat aan een burger zo niet uitleggen, maar als het lelletje trilt, komt er een nieuwe. Hóe de dans eruit zal zien weet ik niet, maar één ding staat vast. Het wordt iets héél nieuws. Je danst hem op je handen". Ik schrok. „Op je tanden?" vroeg ik. „Op je ogen", zei Johnny, „op je handen". Een groot man. die Johnny. Laat hem maar schuiven. YORICK J Mevrouw Rosemary Sumter is moe- i der van drie kinderen uit Kaapstad J i in Zuid-Afrika, die niettegenstaande het feit, dat ze geheel verlamd is en kunstmatig ademhaalt, stüdeert voor een graad in Engels en Duits. Om- J dat het zo'n „hoogst interessant on- t derwerp" is, doet ze er ook nog cri- f minologie bij. J Mevrouw Sumter is 31 jaar oud. J

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1962 | | pagina 17