Nieuwe aardgasvondsten Zal ik de volgende zijn? Paus bij stralend weer naar Assisië en Loreto De Gaulle dreigt met aftreden ENERGIEVERBRUIK VOOR 20 JAAR GEDEKT GEJOEL VOOR POMPIDOU Aardgasbel van zeker 350 miljard kubieke meter 12316 Oostduitsers in één jaar naar Westen gevlucht Als referendum mislukt: Minzaam voor open raam ijzondere verras teren, mevrouw! Sunil krijgt u een poppenmeubel- Jisse kleuren en ig plastic, pak halen! Vlug maken met een ippenmeubeltjes n 1 tafeltje. Uw biblij zijn met dit ed en u... u zult :ijn metuwSunil- DAGBLAD VOOR ZEELAND Van geweldige economische betekenis Droog weer Vandaag Pagina over het concilie De waarheid over „de muur 29 MENSEN VONDEN DE DOOD Om 10.000 Brownies DE GRUYTER contra KODAK Poolse bisschoppen naar Concilie DE MOTIE HottulWcd 75.- IvolLe-nlcciwvp wr 102e JAARGANG No. 24098* Uitgave: N. V. Uitg. Mij. Neerlandia Directeur: E. H- B. Brader. Hoofdredacteur: J. J. H. A. Bruna. Redactieraad: J. M. A. C. v. Dongen, C. J. v. Hootegem, mr. dr. A. J. J. M. Mes, mr. H. M. L. de Rechter, P. V. M. Vercauteren, L. J. v. 't Westende. Bureaus: Breda - Reigerstraat 16 - Tel. 22341 (4 lijnen) - Postgiro 1114111 Voor God, Koningin en Vaderland bla? VRIJDAG 5 OKTOBER 191 Abonnementsprijs 8,05 per kwartaal, excl. 0,20 incasso; 9,25 per post excl. 0,35 incasso 0,62 per week Prijs van buitenlandse abonnementen op aanvraag. Losse nummers 15 cent. Advertentieprijs voor de gehele oplage 1 0,42 per mm (Ing. Med. 1,05). Bij contract aanzienlijke reductie. Volledi ge tarieven en Algemene Voorwaarden worden op aanvraag gaarne verstrekt. Bureau voor de Zeeuwse Eilanden: GOES, Klokstraat 1 telefoon 6 252 Bureau voor Zeeuwsch-Vlaanderen: HULST. Steenstraat 14 - telefoon 2377 (Bijbureaus: Terneuzen: IJsbaapstraat 24 - telefoon 2601 OOSTBURG: Nieuwstraat 41 - telefoon 2893) (Van onze parlementaire redacteur) Sensationeel nieuws over aardgas vond sten in Groningen: Minister De Pous (Economische Zaken) heeft gisteravond in de Tweede Kamer meegedeeld, dat een dezer dagen voltooide nieuwe boring in de omgeving van Slochteren heeft uitgewe zen, dat de totale exploitabele aardgasvoorraad in het noor den van ons land met redelijke zekerheid minstens 350 miljard kubieke meter bedraagt. Als verdere boringen het reeds ver kregen beeld bevestigen, zal de aardgashoeveelheid zelfs 400 a 500 miljard kubieke meter bedragen, verklaarde minister De Pous. Zoals gemeld, werd de Groningse aardgasbel aanvan kelijk op 60 miljard kubieke meter geraamd, later op 150 miljard. Hoe belangrijk onze aardgas vondst is, bewees drs. De Pous met de volgende cijfers: uitgaande van 400 miljard kubieke meter is de jaarlijks beschikbaar komende aardgasvondst bij een dertigjarige exploitatie nog tien procent hoger dan de totale huidige jaarlijkse ko- lenproduktie van de Limburgse mijnen. Dit quantum dekt niet minder den 40 procent van het totale Ne derlandse energieverbruik. Zou het aardgas geheel op de binnenland^ markt afgezet worden, dan zou ae voorraad aardgas, uitgaande van het huidige energieverbruik, voldoende zijn om gedurende 20 jaar te voor zien in de totale energiebehoefte. Nog een ander cijfer: het Groningse aardgas komt overeen met acht jaar gasverbruik van alle E.E.G.-landen, in clusief Engeland. Deze vondst zal, zo concludeerde minister De Pous, voor een reeks van jaren van verreikende invloed zijn op onze gehele energievoorziening en daarmee op een van de belangrijkste levensaders van onze economie. Later zei minister De Pous dat er ook nog in Friesland boringen verricht zul len worden. Het is niet uitgesloten, dat ook daar nog aardgas gevonden zal worden, aldus de bewindsman. Versteviging betalingsbalans Het aardgas wordt tegen concurreren de prijs op de markt gebracht, onder meer voor huishoudelijk gebruik en DE EXPLOSIE in een gebouw van de Newyorkse telefoondienst op noord- Manhattan heeft tot dusver aan min stens 21 mensen het lexen gekost, ter wijl er ongeveer 100 gewonden zijn. BIJ GRAAFWERKZAAMHEDEN te Pingjum is een vermoedelijk uit de middeleeuwen daterende sarcofaag met de resten van een stoffelijk overschot aangetroffen. IN DE VACATTJRE-van Lienden (P.v.d. A.) in de Tweede Kamer is voorzien door de benoeming van de heer C. Brandsma uit Heemstede. Als opvolger van de onlangs overleden heer F. H. van de Wetering (C.H.U.) is gisteren de heer H. M. Gerbrandy uit Sneek be ëdigd. VIER OOSTDUITSERS zijn er gisteren m geslaagd West-Berlijn te bereiken. De Oostberlijnse politie heeft de bij de muur ontdekte tunnel verder afgegren deld. EEN NEGEN MAN sterke Hongaarse delegatie is gisteren per trein uit Boe dapest vertrokken voor het bijwonen van het tweede Vaticaanse Concilie. *ECHTBANK in Den Haag heeft Juf Si0? j. ui*spraak aangehouden in zaak tegen de 29-jarige zeeman J. J. öoot™ vtertlen dagen geleden terecht- Hnrv?ci €ft °P beschuldiging van Hamh, 3an eon buurrnan van een ÏJïïSlï?gSe winkelier. Tegen L. was «3aar gevangenisstraf geëist met et 1it' «r n Vj0rarrest en terbeschikking stelling van de regering. ?<?ff .^^TDUITSE federale kabinet heeft donderdag een ontwerp-begroting van defensie voor 1963 met een record- Van miljard mark goedge keurd, meer dan twee miljard meer h™ Y?0r £e5 loPende jaar. De totale begroting bedraagt 56,8 miijard mark. Weersverwachting medegedeeld door Z het, K.N.M.I., geldig tot vanavond: Z Droog weer met opklaringen. Aan- Z yankelijk weinig wind, later zwakke tot matige wind uit zuidelijke rich- tingen. Weinig verandering in tem- peratuur. Vandaag: zon onder 18.10 uur. Maan tonder 21.51 uur. 5 t Morgen: zon op 6.48 uur. Maan op t 114.19 uur. J hoogwaardige industriële toepassingen. Zelfs bij een zeer intensief gebruik in het eigen land zal een deel van het gas tegen goede prijzen geëxporteerd wor den. Dit betekent een „krachtige" uit breiding van het Nederlands exportpak ket en een belangrijke versteviging van de betalingsbalans. De Engelse Gass Council heeft reeds van interesse blijk gegeven. Minister De Pous ontkende de juistheid van berichten als zouden en kele Duitse gemeenten in het Ruhrge- bied (Düsseldorf, Keulen en Duisburg), verenigd in de Westgasz (G.M.B.H.) deelnemen aan de winning. Niets van bekend, zei de bewindsman, voor onder handelingen is het bovendien nog te vroeg. Bij de levering van het aardgas krijgt het noorden des lands een tijdvoorsprong. Daar ligt reeds het net van het staatsgasbedrijf, dat zon der meer voor het transport van het nieuwe gas kan worden gebruikt. Voor de bevordering van de industria lisatie van probleemgebieden in het noorden wordt 25 miljard kubieke me ter gereserveerd. Daarvan is 6 a 8 mil jard bestemd voor een aluminiumfa- briek, die de Billitonmaatschappij hoogstwaarschijnlijk (in Delfzijl?) zal stichten. Vaststaat reeds de oprichting van een ammoniakfabriek van behoor lijke omvang te Delfzijl. Volgens minis ter De Pous bestaat er geen gevaar dat de aardgaswinning in Groningen, gele gen onder de zeespiegel, tot verzakkin gen zal leiden. De gasvondsten liggen op een diepte van rond 3000 meter in uit gewerkte oude aardlagen. De exploitatie Het Groningse aardgas kwam gisteren in de Tweede Kamer ter sprake bij be spreking van de nota waarin minister De Pous zijn plannen omtrent de ex ploitatie en de winning van het gas heeft uiteengezet. Zoals gemeld, gebeurt de winning en afzet door twee gasmaat schappijen, waarin de Staatsmijnen, de Esso en de Shell participeren in een' 40-30-30-verhouding en deb eheersver- houding tussen de staat en de oliemaat schappijen 50-50 is. In feite heeft de staat een overwicht. De minister kan regels stellen voor de export, de prijs en de benoeming van de directie en commissarissen. Met deze opzet kon de kamer zich, behoudens de P.S.P. en C.P.N., zeer wel verenigen. Uiterst links wilde een staatsbedrijf. Als een staatsbedrijf de exploitatie ter hand moet nemen, duurt het jaren voordat het gas op de markt komt, zei de be windsman. We missen de technische kennis van het bedrijfsleven. Ook de socialisten aanvaardden deze argumentatie. Zij hadden het er niet al te moeilijk mee, omdat de staat en dus de Nederlandse gemeenschap via een vast winstaandeel (10 procent) en de belastingen in totaal ruim 70 procent van de winst zal opstrijken. Kamer en minister hadden grote waardering voor de Nederlandse aard oliemaatschappij. Het is, zei drs. De Pous, aan de visie, de kunde en het doorzettingsvermogen van de leiding van de N.A.M. en haar medewerkers te- danken. dat ons land thans over deze bodemrijkdom kan beschikken. In totaal sinds het begin van de con cessie zijn 756 boringen verricht waar van 500 produktief zijn geweest. Elke boring kost ongeveer een half tot twee miljoen gulden. Daarnaast is er seis misch onderzoek geweest, hetgeen 1500 tot 2000 gulden per kilometer vergt. In het noorden is in totaal 1200 km aan seismisch onderzoek „verschoten". De nota werd voor kennisgeving aangeno men. Minister De Pous beloofde nog, dat er voor Limburg een structuurbeleid zal komen. Limburg moet in staat gesteld worden, de bakens tijdig te verzetten. De belangstelling van de kamer was be neden de maat. Van de 150 leden waren er gisterenavond 10 aanwezig. Ruim drie jaar geleden besprak Paus Joannes in een lang en ernstig onderhoud met kardinaal-staats secretaris Tardini de vraag: „Waar gaat het met de wereld heen?" De opperherder en zijn rechter hand stelden vast, dat naarmate de roep om vrede en begrip tussen de volkeren luider klinktde te genstellingen in de wereld en de dreiging van grote conflicten toe nemen. Zo wordt de mensheid voortdurend dieper in angst en on zekerheid gedompeld. „Wij vroegen ons na dit gesprek af wat de Kerk in deze tijd zou moeten en kunnen doen", vertel de de paus onlangs. „Het schip van Christus aan wind en getij overla ten? Verwacht men in deze tijd van de Kerk niet méér dan alleen haar waarschuwend woord? Ziet de we reld niet uit naar een lichtend voorbeeld? Maar welk voorbeeld?" Voor de paus volgde hierna een lange tijd van bezinning en hij vertelt: ..Opeens ging ons een licht op. Het licht van de grote idee! Dit waarnemen en met een onbe schrijfelijk vertrouwen op de God delijke Meester constateren ge beurde op praktisch hetzelfde ogen blik. Een woord welde ons. even feestelijk als plechtig naar de lip pen en voor het eerst spraken wij het uit: Een concilie!" Dit luas het even schuchtere als schitterende begin van wat de ker kelijke gebeurtenis van deze eeuw gaat worden. De wereld leeft er naar toe. Om onze lezers enigermate te oriënteren op wat het concilie is, hoe het werkt en wat het wil bereiken, hebben wij een pagina aan het concilie gewijd. Wij hopen daarmee een bijdrage tot verdieping en bezinning te hebben geleverd hetgeen stellig geen luxe genoemd mag worden. Ruim 12.000 Oostduitsers zyn na de oprichting van de Berlijnse muur naar het Westen gevlucht. Dit staat te lezen in een Witboek, dat de Westduitse rege ring heeft uitgegeven. In dit regeringsdocument wordt gezegd dat er in de periode van 13 augustus 1961 en 11 augustus van dit jaar, 12.316 Oostduitsers naar West-Duitsland zijn gevlucht. Dit is het eerste officiële cijfer van het aantal naar de bondsrepubliek uitgeweken Oostduitsers. Dit is een ver rassend hoog cijfer. Voor de president van de arrondisse mentsrechtbank te Den Haag, jhr. mr. E. Witsen Elias, zijn gisteren de pleidooien gevoerd in het kort geding, dat het grootwinkelbedrijf De Gruyter uit Den Bosch heeft aangespannen tegen de n.v. Kodak, all-importeur van Kodak-foto apparaten, te Den Haag. Daarbij eiste De Gruyter dat Kodak 10.000 Brownie-toestellen zal leveren. Kodak daarèntegen eiste terugvordering van de reeds geleverde 500 toestellen, omdat De Gruyter bij de distributie van de toestellen in strijd met de afspra ken, voorwaarden en garanties handelt. Om deze reden ook zette Kodak de le vering van meer toestellen stop. Bij Kodak heeft steeds de bedoeling voorgezeten, dat de camera bij De Gruy ter niet verkrijgbaar zou zijn voor be paalde prijzen, omdat dit doorverkoop zou zijn zowel in juridische als economi sche zin. De Gruyter daarentegen had de bedoeling om de camera's, die in de fotohandel f 16,- kosten, te gebruiken voor de onlangs gestarte speelgoedactie, waarbij de camera voor f 10,- aan ge kochte zegels wordt geleverd. Over de aard der reclame-actie waren misver standen gerezen bij Kodak. Mr. Witsen Elias zag voorlopig af van het horen van getuigen. De president van de rechtbank verkeerde nog in het onzekere of er een eindvonnis van hem kan worden verwacht. Paus Joannes XXIII, gefotografeerd aan het begin van zijn reis naar Lo- reto en Assisië. Het was de eerste maal sinds bijna honderd jaar dat een paus per trein reisde. Op de voor grond leden van de pauselijke lijf wacht op het perron van het station van Vaticaanstad. (Advertentie) SWAN GEEFT DE MODE AAN IN ZAKDOEKENI Gistermorgen om half zeven is Paus Joannes XXIII in gezelschap van vier kardinalen en een groot aantal dignitarissen der pauselij ke hofhouding per trein zijn eer ste grote reis als paus begonnen, van het Vaticaan naar Assisi en Loreto met een van de Italiaanse spoorwegen geleende speciale trein van de staatspresident. Het was stralend weer. De pauselijke wagon was de tweede uit de negen. De tractie bestond voor het begin uit twee ouderwetse stoom locomotieven, maar op het eerstvol gende station werden deze door elek trische tractie vervangen. Toen de paus, geholpen bij de hoge opstap, in zijn wagon was gekomen, bekeek hij eerst de grote rode zetel, die daar eenzaam midden in de ruim te stond. Alleen een grote bos witte bloemen gaf de wagon een wat vrien delijker noot. Maar de H. Vader voel de blijkbaar niets ervoor te gaan zit ten en stelde zich voor het venster op, hier en daar een woord wisselend. In de volgende wagons hadden kar dinalen, aartsbisschoppen en prelaten hun plaatsen aangewezen gekregen, een heel compartiment voor iedere kardinaal en iedere bisschop, voor la gere prelaten een gedeeld comparti ment. Voor Fanfani met zijn gezel schap was ook een wagon gereser veerd. Het laatste rijtuig was de keu ken. Daar stonden drie koks met hoge witte mutsen een bescheiden ontbijt voor te bereiden, bestaande uit vruch ten en wat lichte zoete broodjes. Grote drukte Na een goede tien minuten arriveer de de pauselijke trein op het station Trastevere, een drukke, volkrijke stadswijk; het kleine station mot zijn twee perrons was tegen het ogenblik dat de trein binnenrolde, tamelijk be zet met belangstellenden, onder wie vele zusters met wezen en schoolkin deren. Hun waren de beste plaatsen toebedeeld. Een enthousiast handge klap barstte los, toen de trein zacht opstomend, het stationnetje binnen rolde. De lopers lagen uit langs heel het station. Muziek speelde voor een bor des waar wereldlijke autoriteiten ston den opgesteld. Weeskinderen begeleid den minister-president Fanfani, die zich hier bij het gezelschap voegde en in het pauselijk rijtuig stapte. Na de begroeting keerde de paus naar zijn plaats voor het open venstor terug. Kort voor twaalf uur 's middags kwam de paus in Loreto aan. Duizen den mensen wachtten hem daar bij het station op. De president der Italiaanse repu bliek, Antonio Segni, begroette de H. Vader bij diens aankomst. De paus en zijn gevolg begaven zich dan naar de basiliek van Loreto, waar zij allen de Engel des Heren baden. Na een korte aanbidding van het H. Sacrament richt te paus Joannes om half een een toe spraak tot de verzamelde menigte. Hij wees er o.a. op dat er in vroeger tijden heel wat pausen naar Loreto waren gepelgrimeerd. Zelf was hij er voor het eerst geweest als 19-jarige seminarist. Zijn bezoek als paus aan Loreto wil zo zei hij de zegel op de gebeden drukken, die overal in de wereld voor het welslagen van het Concilie gestort worden. In Assisië Rond dertig rechercheurs in burger, die uit Rome waren gekomen, hebben de basiliek van de Heilige Franciscus in Assisië grondig geïnspecteerd voor de komst van de paus, die daar wilde bidden op het graf van de heilige. Door de nauwe, bochtige straatjes van dit middeleeuwse stadje reed hij van het station naar de basiliek van de Heilige Franciscus. Het stadje was versierd met nationale vlaggen en vlaggen van de Vaticaanse staat. De straten waren propvol. Op de balkons en voor de ramen verdrongen zich de mensen. In de basiliek van St.-Franciscus zette de H. Vader het gezang „Tu es Petrus" in, waarna hij preekte over het leven van St.-Franciscus. Verge zeld van vier kardinalen begaf de paus zich naar de crypte, waar hij bad bij het graf van St.-Franciscus. Hierna reed de paus naar het sta tion, waar de speciale trein van de Italiaanse president gereed stond om hem naar Vaticaanstad terug te bren gen. De H. Vader was zichtbaar ver- hioeid na zijn 660 kilometer lange rei^. In het Witboek staat voorts dat 51.056 Oostduitsers, die op het ogenblik dat de muur werd opgericht in West-Duitsland vertoefden, verzocht hadden in de Bonds republiek te mogen blijven, hetgeen werd toegestaan. Communistische grenswachten, zo staat er in te lezen, hebben sinds 13 augustus 1961 ..tenminste 29 hulpeloze personen gedood", die naar het Westen poogden te ontsnappenVerder hebben zeven personen bij een ongeluk tijdens de vlucht het leven verloren. Als gevolg van de muur hebben zich véle tragische zelfmoorden voorgedaan en ontelbare mensen werden ernstig gewond. In het Witboek wordt voorts gezegd, dat de ruimte die door de muur in be slag wordt genomen voldoende is voor een gebouw, waarin 150 gezinnen onder gebracht zouden kunnen worden. De communisten hebben volgens het Witboek, 116 uitkijktorens opgericht en 209 propaganda-luidsprekers rond West- Berlijn opgesteld. Westduitse officieren van justitie heb ben 500 onderzoekingen ingesteld tegen communistische functionarissen wegens moord, doodslag, poging tot moord, poging tot doodslag en ontvoering. Een onuitgesproken vraag hing boven dit groepje mannen tijdens de lancering van de Amerikaanse ruimtevaarder Schirra: „Zal ik de volgende zijn"? Het zijn nl. de toekomstige Amerikaanse as tronauten Neil Armstrong, Frank Bar man, James Lovell, Thomas Stafford, Charles Conrad, Edward White, James McDivitt en John Young (knielend), die hier v.Ln.r. gefotografeerd zijn op de basis Cape Canaveral. Kardinaal Wyszynski, primaat van Polen en elf Poolse bisschoppen zullen naar Rome gaan ter bijwoning van het oecumenische concilie. Aan de delegatie, die hedenavond ver trekt, zijn twee priesters, die geen bis schop zijn, toegevoegd. Het secretariaat van de kardinaal heeft laten weten, dat er nog meer Poolse bisschoppen naar Rome zullen reizen, als zij tenminste een pas krijgen. De delegatie bestaat behalve uit kar dinaal Wyszynski uit aartsbisschop Ba- raniak van Poznan (Polen), mgr. Zygmunt Choromanski, secretaris van het Poolse episcopaat en negen bisschop pen. Mgr. Bolslxw Kominek, de aartsbis schop van Wroclaw, maakt geen deel uit van de afvaardiging. Kennelijk is hem geen pas verstrekt. President De Gaulle heeft zijn lang tevoren aangekondigde rede voor radio en televisie gehouden, waarin hij de redenen uiteenzette waarom de president van de vijfde republiek via een volksstemming voortaan gekozen zou moeten wor den. Hij liet duidelijk doorscheme ren, dat hij als president zou af treden indien zijn plan door het nationale referendum van 28 ok tober zou worden getorpedeerd. De Gaulle maakte in zijn rede geen gewag van zijn moeilijkheden met het parlement. Hij sprak rechtstreeks tot het volk alsof hij de mogelijkheid, dat de motie van afkeuring, die dezelfde avond ter sprake kwam in de volksver tegenwoordiging, reeds had aanvaard. „Mijn opvolger moet over voldoende gezag kunnen beschikken om de instel lingen van de vijfde republiek in stand te houden", meende hij en hij zeide, dat iedereen kon constateren, dat Frankrijk onder de huidige staatsinstellingen frap pante resultaten heeft geboekt. De Gaulle beschuldigde de „partisa- nen van een veroordeeld regime" (de oude vierde republiek) ervan te pogen de grondwet te beroven van haar we zenlijke elementen, namelijk de opvat ting, dat de president van de republiek een werkelijk staatshoofd moet zijn en „de gids van Frankrijk". Voor de grote faken, die het land wacht en waar het aan bezig is, moet Frankrijk zelf degenen kunnen kiezen, die ieder op hun beurt zijn eenheid moeten representeren en voor het lot van het land verantwoordelijk moeten zijn. „Het rechtstreeks kiezen van uw pre sident is republikeins en democratisch, het is óók echt Frans. Het is bovendien eenvoudig, duidelijk en recht door zee", aldus de president, die besloot met te zeggen: „Na mijn dood moet Frankrijk ge spaard kunnen bleven voor politieke praktijken, die tot een grote ramp zou den leiden. En deze keer zou er geen weg terug zijn Als een soort anticlimax op de rede van De Gaulle is in de Nationale Ver gadering gisterenavond het debat be gonnen over de motie van afkeuring. Zij is ondertekend door 53 conservatieve, socialistische, katholieke en radicale of I semi-radicale afgevaardigden. 241 van de 480 stemmen zijn nodig om de rege ring omver te werpen. Men verwacht dat De Gaulle Pompidou dan zal op dragen een nieuwe regering te vormen en dat hij het parlement zal ontbinden om nieuwe algemene verkiezingen uit te schrijven. De debatten in de Franse kamer wer den geopend door de 83-jarige oud-pre mier Paul Reynaud. De Gaulle wilde, volgens deze spreker, Churchill en George VI tegelijk zijn of tegelijk Ade nauer en Lübke. Hij noemde deze kwes tie de ernstigste sedert de oorlog. Ook de twee voormalige ministers Fauré (radicalen) en Paul Coste Floret (katholieke M.R.P.) waren tegen de president gekant. Conservatieve en socialistische afge vaardigden trommelden met hun vuisten op de backen en lieten door uitroepen van verontwaaidiging hun afkeuring blijken, toen premier Pompidou zijn ant woord begon. Hij verdedigde uiteraard De Gaulles beleid en deed dat in een lange juridische verhandeling. De Gaullistische afgevaardigden juich ten hem toe, maar de anderen bleven zitten en joelden. De stemming over de motie werd niet eerder dan hedenmorgen om drie uur verwacht. (Advertentie) SPORTCOLBERTS 12 verschillende tinten: de gloednieuwe "heather colours" warmtonige bronzen en elegante combinaties met blauw of grijs als basiskleur. Deze wereldberoemde Harris Tweeds kosten, in alle maten BREDA Eindstraat hoek Houtmarkt

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1962 | | pagina 1