Hoogspanning in de piste
f
Overste A.C- Gelderman
garnizoenscommandant
Voorhistorische „voetbal"
in Zeeuwsch-Vlaanderen
TERNEUZENS STADHUIS
WORDT OPGEKNAPT
Groene Kruisgebouw te St. Laurens
Zelfstrijkend overhemd?
„Transfiguratie" Hulst
opent toneelseizoen
Tegenhangers
De boter
Portefeuille
Goesenaar aan
verwondingen
bezweken
Vechtpartij in
Hollandia
£3agbïaD Pe jitcm
Sportcontactdag
te Goes
Biljartseizoen
opent met strijd
in Ovezande
DAGBLAD DE
Moord op zijn zuster
Prinsenbeker
ontslagen van
rechtsvervolging
STEM VAN VRIJDAG 28 SEPTEMBER 1962
Belgisch schip
voor Steenbergse
Vliet vastgelopen
Zeeuwse veren-misère
Augustus: 30.000
chauffeurs
misten de boot
Archeologische rebus
Twee theorieën
Rammelaar
Attractie
Schipper misleid
Roekeloos
De rechtbank heeft de 23-jarige Breda
se cafetaria-houder M. veroordeeld tot
drie weken hechtenis en twee jaar ont
zegging van de rijbevoegdheid. M. had
in de nacht van 5 op 6 februari met zijn
auto roekeloos hard over de Bossebrug
te Breda gereden, de richting van het
centrum in. Juist over de brug reed hij
een wielrijdster aan, die viel en een
hersenschudding opliep. Als de offi
cier van justitie bij de rechtbank
gistermorgen zijn zin had gekregen, dan
was M. twee maanden achter de tralies
gegaan. De ontzegging werd opgelegd
conform de eis.
XXX
De Bredase rechtbank heeft verder
uitspraak gedaan in de zaak tegen het
Bredase duo P. v. P. (24) en A. D. (18),
dat van 29 op 30 juni in het Valkenberg
te Breda W. K. zijn portefeuille ontstal.
Beide jongelui kregen zeven maanden
hechtenis opgelegd met aftrek van voor
arrest. Verder blijft ieder drie maanden
voorwaardelijke gevangenisstraf boven
het hoofd hangen met een proeftijd van
drie jaar. De uitspraak was conform
de eis.
In het St.-Joannaziekenhuis te Goes
is gisternacht overleden de 78-jarige
heer M. Oele, die woonachtig was in het
rusthuis Schild en Hof'' te Goes.
De man liep woensdagmiddag tegen
over het rusthuis aan de Patijnweg,
zonder voldoende op het verkeer te let
ten, de rijksweg op. Hij werd door een
vrachtauto gegrepen en ernstig gewond.
lAdvertentie)
(Van onze verslaggever)
Garnizoenscommandant van Bre
da wordt per 1 november de lui
tenant-kolonel A. C. Gelderman,
als opvolger van overste W. Int-
veld, die dan met pensioen gaat.
De nieuw benoemde garnizoens
commandant, Zeeuw van geboor
te, is thans commandant van de
school reserve-officieren artillerie,
die kort geleden het 50-jarig be
staan heeft gevierd en thans ge
vestigd is in de Bredase Chassée-
kazerne.
Luitenant-kolonel Van Dijk, momenteel
commandant van een parate afdeling
veldartillerie in 't Harde wordt de nieu
we commandant van de school.
Overste Intveld zal het commando of
ficieel op 1 november aan overste Gel
derman overdragen.
De nieuwe garnizoenscommandant, op
9 juli 1911 in Zierikzee geboren, verliet
als jong officier in 1934 de Bredase mi
litaire academie. Tot 1937 diende hij bij
het vierde regiment veldartillerie te Ede,
waarna hij verhuisde naar Arnhem om
daar de gelederen van de „gele rijders"
te gaan versterken. Tijdens de oorlog
was hij in een Duits krijgsgevangenen
kamp en na de bevrijding ging hij voor
herscholing naar Engeland. In 1946
De Camera van Rhetorica" „De Trans
figuratie" te Hulst opent dit jaar het to
neelseizoen met de opvoering van het
Duitse blijspel „Huwelijksreis zonder
man" van Leo Lenz. De regie zal worden
gevoerd door de Vlaming Renaat Staes
uit St.--Niklaas, die ,,faktor" van de Ca-
mere is. De speeldagen zijn zondag 30
september en maandag 1 oktober in de
St.-Jozefskring te Hulst (beter bekend
als het groot patronaat). De twee hoofd
rollen zijn in handen gegeven van Piet
Verwer en Maria van de Walle. Verder
zullen meespelen mevr. Close, Bennie
Buysrogge, Louis Oomens en Harry Vle
gels.
Direct na de opvoering van dit stuk
zal de Camera een concoursstuk in stu
die nemen voor deelname aan het ,,Tour-
nooi der Maasgouwen" te Elsloo in Lim
burg.
De nieuwe garnizoenscommandant, lui
tenant-kolonel A. C. Gelderman.
startte in Harderwijk opnieuw de school
reserve officieren artillerie, die later
naar Breda verhuisde en daar achtereen
volgens gevestigd was op de academie
de Trip van Zoutlandtkazerne en ten
slotte definitief op de Chassée. De heer
Gelderman verhuisde mee uit Harder
wijk en kwam in 1948 weer op de mili
taire academie terug, eerst als leraar,
daarna als eerste officier, tot hij in 1956
commandant van de SROA werd en tot
overste werd benoemd.
(Advertentie)
jinternationale i
beurs voor mode
en huishouding
De vakbeurs voor het gezin
De vrouw In de kunst
Drulventuin - Wolshows
Wie wordt Femlna hulsvrouw
1962?
De moderne keuken
internationale modeshow
13.30. 15.30 en 20 uur.
Geopend van 10-17 en 19-23 u.
Zondags gestoten
AHOY' GEBOUW J,
ROTTERDAM
t/m 4 OCT.
Gisteravond is in Hollandia een bloe
dige vechtpartij ontstaan tussen een aan
tal Papoea's. Ongeveer vijl Biakkers (be
kend om hun Nederlandse sympathieën)
en ongeveer 10 Seroeiers (deze gaan door
voor pro-Indonesisch) gingen elkaar in
het centrum van Hollandia met kapmes
sen, stokken en stukgeslagen bierflessen
te lijf. Toen de Biakkers allen gewond
waren, vluchtten zij de bioscoop „Oriënt"
in. Een van hen, die een ruit had inge
slagen, moest onmiddellijk met een slag
aderlijke bloeding naar het ziekenhuis
worden gebracht.
Tn Deventer is de directeur van open
bare werken ontslagen .Wegens on
geschiktheid, zeggen b. en w., maar
toch eervol. Dit zou dus betekenen het
in werking treden van een wachtgeld
regeling, die over verscheidene jaren
loopt. De ontslagene heeft echter ge-
roezcn genomen met een afkooprege
ling. Hij krijgt zo maar 100.000 gulden
!n handen en verder ook nog 5000 gul
den voor kosten aan rechtskundige bij
stand alsmede 5 maal 3000 gulden we
gens gederfde pensioenpremie. Dat is
dus bij elkaar 1.2 ton. Het was voor b.
en w. en voor de raad een bittere pil
om te slikken. Hij is geslikt. Maar de
burgerij vraagt zich toch af, wat het
voor beleid is geweest, deze functio
naris aan te stellen, die al zo gauw
ongeschikt bleek en zich te laten ma
noeuvreren in een situatie, die alleen
met zo'n zware afkoopsom te klaren
was.
Een flinke hap uit gemeenschaps
geld is de prijs voor dit falen, niet
alleen van de directeur van openbare
werken.
Als tegenhanger verschijnt daar het
bericht, dat de heemraden van ver
schillende polderdistricten in Gelder
land aan Gedeputeerde Staten hebben
medegedeeld, dat ze geen prijs stel
len op de verhoging van hun jaarver
goeding van 480 tot 1000 gulden per
jaar. Ons werk is dit niet waard en
de ingelanden moeten dat dan toch
maar betalen. G.S. schijnen toch door
te willen zetten, omdat ze de vergoe
dingen in alle waterschappen willen
gelijk trekken. Deze functionarissen in
publieke dienst vertonen wel een an
dere instelling dan in Deventer werd
vertoond .Hier zien we de ware toe
wijding aan de gemeenschapsdienst.
boter baart zorg. In meer dan één
opzicht. Het blijft altijd een van de
pijnlijke paradoxen in onze samenle
ving, dat overvloed evenzeer een eco
nomische ramp kan betekenen als
schaarste. Nederland stikt op het ogen
blik in de boter: 115 miljoen pakjes
liggen in de koelhuizen. Dat kunnen
de consumenten niet aan, al worden
ze dan tegen lagere prijs verkocht. De
export vlot ook niet erg. Er zijn
zeifs al plannen geopperd, om de bo
ter dan maar in het veevoeder te ver
werken. Dit paardemiddel zal wel geen
kans maken, maar de suggestie alleen
is al tekenend. Maar er zijn wel men
sen, die verlangend naar al die pakjes
loeren. Dat zijn de smokkelaars. In
België is de boterprijs weer verhoogd.
Het verschil met de Nederlandse prijs
bedraagt nu drie gulden per kilo. In
clandestien vervoer over de grens zit
dus al een vetter winst. De grote strijd
langs de grens tussen smokkelaarslist
en douane-waakzaamheid krijgt dus
een nieuwe impuls. De langere nachten
begunstigen de strijd. Voor de boter
is die Nederlands-Belgische grens nog
een zeer reëel feit. Benelux is daar niet
bij Ontkend kan ook niet worden, dat
de Nederlandse economie baat heeft
bij die smokkel, terwijl de Belgische
eronder lijdt. In Brussel heeft men
we! eens uiting gegeven aan het ver
moeden, dat de strijd tegen de smok
kelaars van Nederlandse kant niet met
het nodige elan wordt aangepakt. Dit
ontkent men in Den Haag. Men ziet
daar ook zeer wel in, dat deze georga
niseerde wetsovertreding op de duur
waarlijk ook niet ten gunste van Ne
derland werkt en een gevaar oplevert
voor de goede internationale verhou
dingen. Het kwaad zal echter nimmer
uitgeroeid kunnen worden, zolang het
zulke grote voordelen belooft. De
meest effectieve bestrijding zou dan
ook zijn het scheppen van evenwichti
ge verhoudingen op de zuivelmarkt,
over en weer. Dat is echter een zaak
met zo veel wisselvallige factoren, dat
daar nog geen kijk op is.
(Van onze redacteur)
Tijdens de woensdagavond gehouden
vergadering van het dagelijks bestuur
van de Zeeuwse Sportraad is besloten
een tweede sportcontactdag te organise
ren op zaterdag 17 november a.s. in de
ambachtsschool te Goes.
De eerste sportcontactdag, het vorig
jaar gehouden, behandelde het belang en
de functie van de sport in deze tijd.
Het thema voor 17 november zal de
sportaccommodatie zijn. Enerzijds zal ge
sproken worden over de noodzaak van
sportaccommodatie, anderzijds zullen voor
al de gemeentebestuurders worden voor
gelicht over de praktische mogelijkheden
om de sportaccommodatie in hen over 't
algemeen kleine gemeenten te verbete
ren. Deze sportcontactdag sluit dus heel
goed aan op de onlangs uitgekomen sport
accommodatie-nota van de Z. Sport
raad.
Inleiders zullen zijn: de heer S. van
Gelderen, hoofd-ambtenaar van de afde
ling lichamelijke opvoeding en sport van
de Vereniging van Nederlandse Gemeen,
ten, en de heer C. Roels, directeur van
de Stichting Sportbelangen te Eindho
ven.
Na afloop van de discussies zullen de
genodigden, waaronder het provinciaal
bestuur, de gemeentebesturen en de be
sturen van sportorganisaties, een film
programma kunnen zien, dat verzorgd
zal worden door de filmdienst van de
Nederlandse Sport Federatie.
Zaterdag 29 september zal het bil
jartseizoen 1962-1963 worden geopend met
de wedstrijden om het kampioenschap
extra klasse libre van het district Wal-
cheren-Zuid-Beveland der KNBB waar-
ouder ook de aangesloten verenigingen
uit Zeeuwsch-Vlaanderen behoren.
Niet zoals gewoonlijk wordt dus dit
seizoen geopend met de 5e klasse libre
doch met dë extra klasse libre.
Deze opeinng vindt plaats in het bil-
jartminnende Ovezande in de zak van
Zuid-Beveland waar de spelers 2 tafels
tot hun beschikking hebben zodat een
vlot verloop van dit kampioenschap kan
plaatsvinden. Het organisatorisch gedeel
te rust op de biljartvereniging D.O-S.
uit Ovezande.
(Advertentie)
lel dan op dat dit vervaardigd is van
Dit betekent voor u,
de ideale zeifstrijkende 100% katoenen popiin.
mevrouw: géén was- en droogproblemen meer en
niet meer strijken. Voor u, mijnheer:
een overhemd dat altijd zeer correct
zit en toch 7 dagen lang een „weekend-gevoel" geeft, zó prettig comfortabel is het.
(Van onze correspondent)
Schipper L. de' Ridder uit Wijneghem
bij Antwerpen is het slachtoffer gewor
den van de Deltawerken bij Bruinisse en
het bergen van de „Doris Heymans".
Toen hij ter plaatse met zijn vaartuig
de „San Antonio" van 1100 ton pas
seerde, zag hij een licht op de Krammer
voor een gasboei aan, met het gevolg,
dat hij een foutieve manoeuvre maakte
en met zijn schip, geladen met zand, zout
en terazzostenen, op de Vlietplaten voor
de monding van de Steenbergse Vliet
kwam te zitten.
Hij was op weg van Stuttgart naar
Brussel. Daar gevreesd wordt dat het
schip zal breken, zijn de opvarenden,
de schipper met zijn knecht, hun vrou
wen en vijf kinderen, van boord gehaald
door personeel van rijkswaterstaat. Ook
de huisraad werd geborgen. De schipper
is later weer naar zijn schip terugge
keerd en het gelukte met twee sleepbo
ten, 't voortuig van de plaat te trekken.
Men slaagde er in het schip, dat intus
sen was gescheurd, maar geen water
maakte, naar de werkhaven van rijkswa
terstaat te slepen. Hier zal de lading in
andere schepen worden overgeladen,
waarna men ïhet de reparatie kan be
ginnen.
De raad van Tcrneuzen heeft onlangs aan een Rotterdams architectenbureau
opdracht gegeven een nieuw stadhuis te ontwerpen. Dat nieuwe stadhuis zal te
züner tüd aan het oostelijk Bolwerk, aan de voet van de watertoren, worden ge-
gebouwd. Het zal echter nog wel een paar jaar duren eer de eerste steen voor het
voor de gemeente zo representatieve gebouw zal worden gelegd.
Vandaar dat de raad eveneens besloten heeft het huidige stadhuis dat er
van buiten als een kerk uitziet, aan de Noordstraat wat op te knappen,
inmiddels is de burgemeesterskamer klaargekomen. Deze kamer is niet alleen
van nieuw meubilair voorzien maar tevens vergroot. Ook de entree is wat
aantrekkelijker gemaakt.
By de foto's Het exterieur is dat van een oude kerktoren. Binnenin
neeft een grappig geornamenteerde toog een goede beurt gekregen.
(Advertentie)
Onder ademloze spanning heeft
het Vlissingse publiek toegezien
toen dompteur Buby Althoff
tijdens een optreden van circus
Boltini in de Zeeuwse Schelde-
stad zijn krachten moest meten
met een weerspannige en zeer
agressieve mannetjesleeuw.
In de bronsttijd is het bijna on
doenlijk om met die dieren in
de piste op te treden en behalve
zijn zweep, die in geval van
nood waardeloos is, neemt de
dompteur dan ook een zware
ijzeren drietand mee als hij ach
ter het hek verdwijnt. Dat dit
geen overbodige maatregel is
heeft het Vlissingse publiek en
kele malen kunnen ervaren
(Van onze redacteur)
Wat zal er in augustus gemop
perd zijn bij de aanlegplaatsen
van de provinciale veerdiensten.
Meer dan 30.000 auto's en vracht
auto's moesten op de aanlegplaat
sen één of meerdere keren achter
blijven. Dat was bijna drie keer
zoveel als in juli van dit jaar. On
der de teleurgestelden bevonden
zich bijna 20.000 chauffeurs van
personenauto's en lichte vrachtau
to's. In Kruiningen alleen al moes
ten 10.000 auto's geweigerd wor
den.
Bij de indrukwekkende en veelomvattende graafwerken van de
Rijkswaterstaat te Zaamslag-Terneuzen, werd onder verschillende la
gen „jonge" zeeklei, op een diepte van ruim twee meter beneden het
maaiveld, een soort ijzeren bal gevonden ter grootte van een voetbal,
waarbinnen zich een ijzeren kogel bleek te bevinden, die wel op een
kanonskogel lijkt.
De ijzeren bal werd aangetroffen juist op de, onder de zeeklei lig
gende veenlaag, het zogenaamde „oppervlakte-veen", dat gevormd
werd in het sub-boreaal in de laatste millennia vóór onze jaartelling.
De Duinkerken II transgressie van de
zee (300-700 n.C.) dekte de veenlaag bo
ven oude wad-afzettingen gelegen, als
een tijddeksel af waardoor de deskundi
gen in staat zijn vrij nauwkeurig de da
tering vast te stellen. Alles wat zich
onder de kleilaag van de Duinkerken II-
transgressie bevindt moet daar vóór
300 n. C. aanwezig zijn geweest.
Volgens de gegevens in de lijvige uit
gave van het Ministerie van Landbouw,
Visserij en Voedselvoorziening 1957
..Agro-hydrologische profielen van Zee
land" bevindt zich ónder de genoemde
veenlaag, de met z.and en klei opge
vulde vroegere Schelde-loop, van vóór
1000 v. C.
Over de ijzeren bal ontwikkelen zich
twee theorieën. De eerste is dat de bal
afkomstig is uit één der hoger liggende
lagen en bij toeval, onopgemerkt door
de werklieden en het toezichthoudend
personeel, ongezien omlaag is gerold tot
op de sub-boreale veenlaag.
Tegen deze theorie verzet zich echter
het. omhulsel van de kogel, in welk om
hulsel men een „concretie" ziet. Een
concretie is een zeer harde substantie,
die in kleien en kalken voorkomt en
gevormd kan zijn door het neerslaan
van kalk, ijzer-verbindingen, kiezel enz.
óm één of andere kern; in dit geval dus
de ijzeren kogel.
Maar een concretie vormt zich alleen
op grote diepte en zeer, zeer langzaam
en eeuwen en nogmaals eeuwen zijn er
mee gemoeid. Deze feiten spreken dus
de eerste theorie tegen.
Jammer, en toch ook weer gelukkig,
anders was de inhoud nog niet bekend,
werd het omhulsel door de nieuwsgierig
heid van één der arbeiders bij schud
den hoorde men de kogel in' de bal ram
melen alsof het een rammelaar was van
een reus, kilo's zwaar werd het om
hulsel kapotgeslagen. De stukken, zowel
als de kogel zullen aan een nader we
tenschappelijk onderzoek worden onder
worpen. Alleen in het, uiterste geval zal
de ijzeren kogel worden doorgezaagd,
maar eerst zal getracht worden met
doorlichten tot bepaalde resultaten te
komen.
Alleen reeds om de bedrijvigheid in
dit kleigebied gade te slaan is een tocht
naar Zaamslag-Terneuzen reeds de
moeite waard. Zes treintjes, met een
ketting van waggelende kip-karretjes
achter zich aan, rijden af en aan. Grote
grijpkranen vullen in een oogwenk, on
der het handig gemanoeuvreer van de
dragline-machinisten, de karretjes met
een substantie van vette klei en zand,
dat zo hard wordt als cement, voor ver
sterking van de Schelde-dijk.
De machtige afwaterings-sluiz.en, die
al geheel voltooid zijn, voeren het water
naar de Schelde-zee. inderdaad een zee
te noemen en waar de lucht, het water
als einder vindt. Langs de kust is een
prachtig breed fietspad aangelegd,
waarop, op de brommers, de stevige
Zeeuwse boerinnen, nog veelal in kle
derdracht van de streek, vrolijk voort
knetteren, genietend van de weidse aan
blik, de zilte luchten en het transpa
rante licht.
(Van onze rechtbankverslaggever)
De rechtbank te Breda heeft de 53-ja-
rige J. B. uit Prinsenbeek omslagen van
rechtsvervolging, maar opname gelast
in 'n krankzinnigengesticht voor een jaar
en onvoorwaardelijke terbesciiikkingj
stelling van de regering, overeenkomstig
het verzoek van de officier van justitie
op 13 september.
B. heeft op 24 augustus zijn bij hem
inwonende zuster onverhoeas met een
hamer op het hoofd geslagen omdat hij
ten onrechte van mening was dat
zij niet goed oppaste en geld verkwistte.
Hij legde na zijn aaad de ernstig gewon
de vrouw in de stal en was daarna gaan
zwerven, tot hij zich bij de rijkspolitie
te Etten aangaf. De politie trof de vrouw
levend aan, maar kort nadien is zij
overleden.
Tegen B. was door de rechtbank in
maan zes jaar gevangenisstraf geëist en!
onvoorwaardelijke terbeschikkingstel
ling. Volgens het rapport van een psy
chiater was de verdaan te gedeeltelijk toe
rekeningsvatbaar. De verdediger daaren
tegen meende dat B. volledig ontoereken
baar was en vroeg een nader psychia
trisch onderzoek, waarmee de rechtbank
akkoord ging. Veertien dagen geleden
verklaarde als getuige-deskundige prof.
dr. J. Kloek uit Utrecht dat B. volledig
ontoerekenbaar was en in zijn huidige
psychische toestand een groot gevaar
was voor de maatschappij.
XXX
Zaterdag a.s. zal de districts-zuster van
het Groene Kruis voor de kinder-hygië-
ne in Zeeland, mej. Van de End, offi
cieel het Groene Kruis-gebouw te St.
Laurens in gebruik stellen. Op de foto
het nieuwe gebouw van het Groene
Kruis waar een consultatie-bureau voor
zuigelingen en kleuters in onderge
bracht is.
