Delta-eilanden ondanks water
duidelijk één
KERK IN BEWEGING
Raketbases
op Cuba
Ontsluiting welhaast even
imposant als ruimtevaart
Door Amerika's
zachtste tabakken
MST
ISITEUR
maar
Stevig aaneengeklonken
..Kijk, de zee!"
Een andere wereld
Een NIEUW
Zuid-Westen
wordt
geboren (II)
Bijna eiland-af
Eén recreatiegebied
Inspirerend en
moedig boek
Menselijk element
Vier deugden
Experimenten
14
15
DAGBLAD DE STEM VAN ZATERDAG 22 SEPTEMBER 1962
NS
Bestrijding van
kwashiorkor
in Z. Afrika
10 stuks 50 ct 20 stuks 1.- Geschenkdoos 50 stuks 2.75 EEN LAURENS PRODUCT
Dood met miljoen
dollar op zak
15
(Advertentie)
atig contact
vert, is ver
goed loon.
en:
kheden in bin-
ook voor het
voorzieningen
o.a. de kans
eur te worden
pensionkosten
jaar, zendt dan
PEFTIJD:
en no SASS/22/9/15
l.ng, waarin alle
litplooien.
Ivast salaris plui
liet een gede-gen
j handelsgeest en
lieden.
Imgeving en niet
[ties inzake leef-
recente pasfoto,
fstraat 16, Breda.
Amerikaanse
draagbaar
voor haar
I voor beproe-
ontwikkelde
bn de Engelse
Im.v. perspec-
lies de samen-
aan-
Jizicht en een
rlangd.
bring en een
en geschrift
biale voorzie-
hteerd bedrijf.
gineeririg
i
(Van onze redacteur).
hebben iets weg van de Zeeuwse,
de dorpen op de Zuidhollandse eilan
den. Ze verschillen principieel van die
in het overige gebied van Zuid-Holland.
Ze hebben het besloten karakter van de
dorpen op Walcheren, de Bevelanden of
Schouwen-Duiveland.
Ze zijn zelden groot en ze hebben zich, juist zoals de
Zeeuwse, rond een kerkje gegroepeerd dat bijna altijd
een bescheiden torentje heeft. De kerkjes zijn massief
van bouw en de toren is veelal stomp, of bestaat zelfs
uit een verlegen dakruitertje. En als het een spits is, dan
doet ze niet haar best zo hoog mogelijk ten hemel te
priemen.
Zeeuws eiland, een volstrekt andere
wereld. Na Schouwen, men wist het
van de schoolkaart, kwam opnieuw een
onoverbrugbare stroom die een horizon
afsloot.
T")e enkeling op Voorne en Putten die
familie had in dat verre Zeeland
wist hoe ver het was: niet de dertig
of veertig kilometer over al die
„zeeën" en onbekende eilanden. De
reis ging en gaat nog altijd! over
Rotterdam en Dordrecht, door Bra
bant en daarna komt dan het verre
Zeeland.
Maar nu wordt de eerste van die
zeeën getemd. Van Rockanje naar
Stellendam komt een dam. Het mach
tige Haringvliet heeft voor de mensen
op de dijk zijn majestueus karakter
verloren. Ginds, in het westen, is men
de stroom te lijf gegaan. Een onbete-
/^vok de mensen hebben er iets
van de Zeeuwen: ze blikken
ieder recht en zonder ejiiga
schroom in de ogen, ze noe
men er iedereen „je" en wat ie
mand die hen niet kent voor hun
conservatisme zou houden, is in
feite slechts hun gezonde realisme:
ze houden zich aan het wat en
het hoe van de omstandigheden en
die waren tot nu toe die van een
meer of minder sterk geisoleerd
landbouwgebied.
Nu is, of wordt, dat anders. Het le
ven speelt zich er niet meer rond de
kerktoren af, de afstanden zijn Ver
vallen. men behoort al helemaal (dat
geldt voor Rozenburg, Voorne en Put
ten, en voor de Hoekse Waard) tot de
rokende agglomeratie van „Groot-
Rotterdam", zoals men het voor de
oorlog noemde, met een zekere Maas
stadse ijdelheid. De akkers tussen de
dorpen zijn welhaast tot tuintjes tus
sen fabrieken en flats geworden.
Families die sedert generaties bijna
uitsluitend landbouwarbeiders oplever
den ze waren talrijk in deze stre
ken hebben zich snel aangepast.
Een van die gezinnen, dat elf kinderen
telt, was tot in de oorlog nog „bij de
boer", zoals een van hen ons vertelde.
Vader en alle zoons verhuurden zich
als landbouwarbeiders.
Nu is er niet één meer in het land
bouwbedrijf. Eén van de schoonzoons
heeft een beroep dat met de landbouw
te maken heeft: hij is assistent van
de consulent. Alle andere leden van
het grote gezin kozen andere wegen.
Dat betekende omscholing, maar dat
betekende ook: korter werken, en
schoner werk. Dat betekende: een
vrije zaterdag. Ze halen niet meer,
vanaf vier uur in de morgen, het hooi
binnen en ze moeten niet meer, 's za
terdags om vier uur in de middag, de
koeien nog melken. Ze vlechten nu be
tonijzer, of bedienen onbegrijpelijke
afsluiters in het Botlek-oliegebied. Of
ze werken aan de Deltasluizen in het
Haringvliet.
Ta, de dorpen en de mensen die er
wonen hebben veel van de Zeeu
wen, die vele eilanden verder wonen
en die voor de bewoners van de Zuid
hollandse eilanden vreemdelingen zijn,
mensen bijna van eeii andere wereld.
Want hoe groot is de afstand tus
sen beide streken? Niet het aantal
kilometers dat men hemelsbreed
zo voordelig mogelijk kan uitzet
ten. Want daar was geen weg. Als
de mensen uit de diepe ,,Pitse
polder" op hun zondagswandeling
het steile talud van de indrukwek
kende Haringvlietdijk opgeklau
terd waren zeiden ze, vol ontzag,
tot hun kinderen: kijk, de zee!
Oneindig breed golfde de stroom en in
de verte lag, als een streep, Goeree en
Overflakkee. Een andere wereld. Wie
er moest zijn kon er met de boot ko
men Maar de contacten waren niet
talrijk. Ieder eiland was een wereldje
op zich, van oudsher.
Achter dat eiland was wéér zo'n
stroom, waarnaar de mensen keken en
dan zeiden: kyk, de zee! Achter die
zee was dan Schouwen-Duiveland, een
kenend hoopje modder dat na veel
werk boven het roerige water van de
brede monding uitrees, werd een ring
dijk, de ringdijk een eiland, het eiland
de nu voor het water onneembare ves
ting die de bouw van de sluizen be
veiligt. In 1968 zijn sluizen en dam ge
reed en is Goeree en Overflakkee geen
eiland meer.
De volgende sprong gaat naar Schou
wen, Zeeland zelf bouwt zich al de
enorme brug naar dat eiland en nog
vèr voor het jaar 1980, waarin het ge
hele Deltaplan verwezenlijkt zal zijn, is
het gehele Zuidhollandse en Zeeuwse
eilandengebied één geheel, stevig aan
eengeklonken en gereedgemaakt voor
de toekomst.
Dan zullen de mensen van deze
eens los van elkander levende we
relden elkaar gaan ontmoeten, de
„zeeën" zullen slechts binnenme
ren zijn, zoals nu het Brielse
Meer in het noorden en het Veer-
se Meer in het zuiden al zijn. En
die ontmoeting zal wellicht niet zo
spectaculair zijn als de mogelijke
confrontatie van de aardbewoner
met wezens van een andere pla
neet, maar we weten zeker dat ze
komt en dat ze het leven van het
nieuwe zuidwesten ven Nederland
drastisch zal gaan beïnvloeden.
Het Deltaplan is geen ruimtevaart,
maar waar de plannenmakers van het
astronautisch verkeer nog slechts vaag
kunnen schetsen, gaan voor de men
sen van het zuidwestelijk eilandenge
bied van ons land al binnenkort met
terdaad andere werelden open.
Jn de wijdheid van Flakkee, het oos-
A telijk deel van het immens stille
eiland, kan men tientallen kilometers
rijden en niet meer dan tien of twintig
mensen tegenkomen. Ze steken de
hand op tegen je auto, want dat doet
iedereen hier, omdat iedereen die hier
passeert wel iemand van dit land zal
zijn, of minstens iemand die er vaker
komt.
Op de wegwijzers staan namen die
onweerstaanbaar aan de vierde of
was het de vijfde? klas van de la
gere school doen denken: Stad aan het
Haringvliet, Sommelsdijk of Den Bom
mel. Er staat nog een aanduiding op:
Noordbrabant, zoveel kilometer. Dat
wijst naar Ooltgensplaat waar vanuit
een onvoorstelbaar stil haventje, met
een petieterig houten wachthuisje op
de dijk, de veerboot naar Dintelsas
vertrekt.
Er staat niet: Dinteloord, of
Steenbergen, of Roosendaal, zoveel ki
lometer. Maar: Noordbrabant. Zoals
een richtingwijzer op een luchthaven:
Zuid-Amerika.
Hier, in de diep-groene polders is
het land nog helemaal echt land. We
reldhaven, Botlek en Europoort zijn
hier nog namen. Maar men ruikt er,
als de wind uit het noorden waait,
hun olie-adem al en verder naar het
westen weet dit eiland van zware zee
klei dat het nog slechts heel kort
eiland zal zijn. Stellendam, tot febru
ari 1953 ook niets meer dan een ver
geten naam uit de aardrijkskundeles
op de lagere school, maar door de
ramp er verdronken vele tientallen
mensen tot dramatische en onbe
geerde bekendheid gekomen, is niet
meer het dijkdorpje van weleer.
In de dorpsstraat kan men er de
portaalkraan en de verdere ruige at
tributen van de sluizenbouw duidelijk
onderscheiden. „Nestum" staat er mét
reuzenletters op de stalen brug van de
kraan geschreven, als het ware, pal
boven de hoofden van de Stellendam-
mers. „Nestum", dat is de naam die
zes grote aannemersbedrijven, kozen
voor de gezamenlijke n.v. waarin zij
de zee te lijf gaan. Nestum, dat is:
Nederlandse sluizen, en tunnelbouw
maatschappij.
Vanuit Hellevoetsluis, voor de Stel-
lendammers wazige verte, en drie
eeuwen geleden Nederlands meest ge
duchte basis in onze strijd op de zeeën,
nü het fort van waaruit de strijd tégen
de zee geleid wordt, dirigeert Water
staat zijn menselijke mollen en bevers
die het geweld van staal en beton te
gen de oerkracht van het water stel
len. En behalve het werkeiland waar
in de afwateringssluizen verrijzen heb
ben zij al weer een nieuw eilandje ge
maakt, en daarin bouwen zij de schut
sluizen, heel wat kleiner dan de gigan
tische batterij van betonnen en stalen
zeepoorten die nog vele jaren het
visitekaartje van de Deltawerken zul
len vormen.
Vanaf Stellendam komt men gemak
kelijk op het kleine werkeiland en van
daar voert een Baileybrug naar het
grote. De Deltawerken smijten driftig
het zand al op de stoepen van de
Stellendammers zouden zij dan niet
weten dat de tijd van eilandlijk isole
ment voorbij is?
"VTog verder westwaarts ligt de dui-
nenkop van Goeree, met het dorpje
Ouddorp.
Het strand is er mooi en biedt door
geen enkele andere eilandpunt gehin
derd een machtige blik op de Noord
zee, in noordwestelijke richting. Het
zuidstrand geeft een fraai uitzicht op
het Schouwense Renesse. Druk is het
er nog niet, althans niet voor iemand
die Zandvoort en Scheveningen kent.
Voor de Ouddorpse VW is het aantal
badgasten een grafiekcurve die mooi
oploopt.
Op het kennelyk splinternieuwe par
keerterrein staan opmerkelijk veel
Duitse auto's. Bijna verbazingwekkend
is dat: van het merendeel der Neder-
Dit model van de sluizen in
het Haringvliet, dat men in Helle
voetsluis kan bekijkentoont duide
lijk aan hoe ze werken. Machti
ge stalen afsluiters worden door al
even gewéldige armen bewogen, in
geval de sluizen (er komen er zo
zeventien naast elkaar) geopend
moeten worden. Over de sluizen
heen loopt de wegdie gebouwd is
op een fundament van talrijke drie
hoekige segmentenuit voorge
spannen beton vervaardigd.
landers neem je aan dat ze noch Goe
ree, noch Ouddorp en nog minder zyn
riante strand kennen. En dan staan in
deze uithoek plotseling rijen auto's van
Duitsers. Hoe hebben ze dit vergeten
hoekje, deze oase gevonden?
Slechts enkele kilometers van hier,
over het water, liggen Rockanje en
Oostvoorne, welbekende badplaatsen
al, het eerst geëxploreerd door de naar
verpozing zoekende Rotterdammers.
De dam zal het recreatiegebied van
Voorne binnenkort met dat van Goe
ree verbinden. En dan ligt Ouddorp
in iedere route.
Een zeearm verder ligt de beduinde
kop van Schouwen, al eerder ontdekt
dan het strandgebied van Ouddorp. Er
is nu nog een immense zeearm tussen
die twee. Maar na het Haringvliet
komt de Grevelingen aan de beurt, en
tenslotte de Ooster-Schelde.
En dan ligt daar één machtig re
creatiegebied. Vanaf Den Briel, oud
vestingstadje maar nu al bedrijvig en
oergezellig centrum van watersport op
het Brielse Meer, tot Westkapelle op
Walcheren, is er dan een door dam
men tot een langgerekt geheel ge
maakt stuk zeekust, met ideale si
tuatie pal achter de duinen overal
uitgestrekte binnenmeren voor de wa
tersport.
Wat nog maar acht jaar geleden
toen de eerste Deltaschetsen op papier
gezet werden, een utopie leek is over
nog geen twintig jaar volledig werke
lijkheid. En al lang vóór 1980 zullen
Nederlanders en anderen het unieke
recreatiegebied veroverd hebben, pal
achter de zandzuigers en de kranen
aan.
Als een verlokkende strook van
duinen, stranden en meren zal
dit gebied het in aanleg zijnde
nieuwe zuidwesten van Neder
land aan zeezijde begrenzen.
Hier hangt een van de se
menten die de verkeersweg over de
sluizen heenvoerenin de takels
van de enorme portaalkraan. De
uitvoering van het Deltaplan heeft
de Waterstaatsingenieurs geinspi-
reerd tot opmerkelijke „uitvindin
gen". Deze wijze van sluizen- en
wegenbouw is er één van.
(Advertentie)
Golden Fiction
De Zuidafrikaanse regering is voor
nemens een van 's lands meest gevreesde
ziekten, Kwashiorkor, tot een ziekte te
verklaren die moet worden aangegeven.
Kwashiorkor komt vooral onder de kin
deren voor.
De ziekte ontstaat als gevolg van on
dervoeding en gebrek aan vitaminen. In
sommige industriegebieden lijdt bijna
elk kind aan een graad van ondervoeding
De symptomen van kwashiorkor zijn
een opgezette buik, gezwollen voeten,
uitvallend haar en lusteloosheid. Ernsige
gevallen worden naar het ziekenhuis
wergebracht. Het dodencijfer als gevolg
an deze ziekte is hoog.
Jaarlijks sterven er bijna 600 mensen,
.loral kinderen aan.
Volgens gezaghebbende Amerikaanse
kringen te Washington heeft de Sovjet-
Unie tot dusver 4200 man militair per
soneel naar Cuba overgebracht en wor-
Icn op het eiland van Fidel Castro 12
rases voor luchtdoelraketten gebouwd.
De zegslieden verklaarden donderdag in
ie Amerikaanse hoofdstad dat Cuba mo
menteel naast 60 oude Mig-straaljagers
rok over nieuwe Mig-21 gevechtsvlieg-
uigen beschikt. Tenminste één zou er
vlieggereed zijn en „verscheidene an-
iere" worden in Cuba geassembleerd.
De gezaghebbende zegslieden menen
"rog altijd dat de militaire versterking
rp Cuba zuiver „defensief" is.
Sedert half juli hebben tussen de 65
rn 75 Russische schepen materialen en
rersoneel naar Cuba overgebracht. Er
wordt aan de oostkust van Cuba een
basis gebouwd voor raketten die tegen
schepen gebruikt kunnen worden. On
der de Russische leveranties bevinden
zich acht patrouilleschepen die elk twee
raketten kunnen lanceren.
Het militaire personeel bestaat uit
constructie-arbeiders en technici.
Pater dr. B. van Bilsen O.F.M.
heeft als schrijver een goede naam
in ons land. Dat is voor een niet
gering deel te danken aan zijn
waardevolle artikelen in „De Nieu
we Mens", een periodiek, dat on
langs een nieuwe naam en een
nieuwe opzet heeft gekregen, meer
in overeenstemming met de mo
derne problematiek. Hij heeft deze
reputatie versterkt door het schrij
ven van het boek „Kerk in bewe
ging - Structuurveranderingen in
de Kerk" (Uitgave Dekker en Van
de Vegt, Utrecht-Nijmegen).
Wellicht zullen er lezers zijn, die
dit boek de titel zouden willen geven
,-Kerk op drift". Dat zou onjuist zijn.
Een schip „op drift" is zijn ankers
kwijt en drijft stuurloos en zonder
vast doel rond op de ivoelige zee, een
speelbal van de hoge golven. Zelfs
in deze moeilijke overgangstijd kan
zeer zeker van Gods Kerk niet ivor-
den gezegd, dat zij op drift is. Al
staat aan haar hoofd een mild en
zachtmoedig man als Paus Joannes
XXIII, zijn mildheid en zachtmoedig
heid verhinderen niet. dat hij het
stuur van het scheepje van Petrus
met vaste hand omklemt en de Kerk
stuurt in de richting, waarvan hij
overtuigd is, dat het de richting is,
welke de Voorzienigheid wil. Daarom
kunnen we niet spreken van een
„Kerk op drift", maar koos de schrij
ver terecht als titel van zijn boek
„Kerk in beweging"
Nu de hele wereld in beweging en
een groot deel ervan in beroering en
werkelijk op drift is geraakt, kan het
niet anders of ook de Kerk moet daar
van de weerslag ondervinden. De Kerk
is van alle tijden. Dat neemt niet weg,
dat zonder enige wezensverandering
haar uiterlijke verschijningsvormen,
haar methoden, haar benadering van de
eigentijdse problemen aanzienlijke wij
zigingen kunnen ondergaan en in de
loop der eeuwen ook metterdaad hebben
ondergaan. De overgangstijd, waarin we
leven, de vermoedelijk totaal andere ver
houdingen, welke nog in ontwikkeling
zijn en waarvan niemand weet, tot wel
ke resultaten zij zullen leiden, kunnen
niet onopgemerkt aan de Kerk voorbij
gaan. Zij zal zich zelfs op structurele
veranderingen moeten voorbereiden. Zou
de Kerk dat niet doen, dan zou zij in
haar taak tekort schieten. Daarvoor
behoeven we niet bang te zijn, omdat de
H. Geest over haar waakt.
Dat neemt niet weg, dat het men
selijke element een zodanige rol speelt
in de Kerk, dat er aanzienlijke graduele
verschillen kunnen optreden in de
mate, waarin zij er in zal slagen een zo
hoog mogelijke perfectie te bereiken en
in de wijze, waarop zij zich aan de nieu
we tijd zal weten aan te passen. Het
ziet er naar uit, dat de Kerk in onze
dagen geroepen is om die taken te vol
voeren, welke in de tijd van de contra
reformatie niet werden voltooid en bo
vendien haar eigen aanschijn zodanig te
vernieuwen, dat zij in aantrekkelijkheid
zal winnen voor de niet-katholieke chris
tenen.
In een brede opzet schetst dr. van
Bilsen de huidige situatie van de Kerk
tegen de achtergrond van haar historie
en in de perspectieven welke deze tijd
opent en de kansen, welke er nu lig
gen. Op openhartige en onbevangen wij
ze benadert bij de problemen, welke om
een oplossing vragen en dat zijn er zeer
vele. In vier hoofdstukken behandelt hij:
1. Katholieke hervorming; 2. Verschui
vingen in de organische structuur van
de Kerk; 3. structuurveranderingen in
het geestelijk leven; 4. consequenties voor
de zielzorg.
Hij gaat bij de behandeling van de
lawine van vraagstukken, welke in deze
vier hoofdstukken wordt opgeroepen, de
moeilijkheden niet uit de weg. Hij ziet
ze moedig onder het oog en stelt tevens
vast, dat het onmogelijk is om voor alle
vraagstukken een volledige en pasklare
oplossing aan te geven. Zijn werk kunnen
we zien als een balans van de situatie
in de Kerk van onze dagen. Hij maakt
die balans op als een zakenman, zonder
de zaken rooskleuriger voor te stellen
dan ze zijn. Overal valt te beluisteren
een toon van bezorgdheid en tegelijker
tijd van grote liefde voor de Kerk,
terwijl er tevens uit blijkt een onver
woestbaar vertrouwen in de toekomst.
Om de bijna overal aanwezige ver
nieuwingsbeweging de volle kans van
slagen te geven moeten we aldus dr.
v. Bilsen - over vier deugden kunnen be-
bescliikken. 1. verantwoordelijkheidsbesef;
2. de crisis durven zien; 3. de moed om te
experimenteren; 4. nieuwe inzichten in
de daad omzetten. De schrijver zelf geeft
in zijn boek het bewys van zijn groot
.verantwoordelijkheidsbesef; we mogen
zelfs aannemen, dat het uit dit besef
is geboren en dat dit hem heeft ge
dwongen om zó te schrijven en niet
anders. Evenmin ontbreekt hem de moed
om de bestaande crisis duidelijk te sig
naleren. Dat hij daarbij soms op ge
voelige tenen trapte, was niet te voor
komen. Dat is een gevolg daarvan, dat
sommigen in Gods Kerk nog al lange
en uiterst gevoelige tenen hebben, die
bovendien worden ontsierd door pijnlij
ke eksterogen. Zonder van dr. van Bil
sen te willen zeggen, dat hy een soort
geestelyk pedicuur is, constateren we,
dat liij niet schroomt om liet mes in die
voeteuvels te zetten. Ook dat doet pijn,
al zal het achteraf blijken, dat het een
gezondmakende pijn is.
We zeiden reeds, dat prof. van Bilsen
geenszins de pretentie heeft om voor
alle problemen een pasklare oplossing
aan de hand te kunnen doen. Vandaar
dat de waarschuwing, welke hij geeft n.
a.v. het streven naar een nieuwe en
bijbels ingestelde spiritualiteit, om niet
uitsluitend afbrekend werk te doen, van
toepassing is op het hele boek en op
alle aangesneden problemen. Hij signa
leert de moeilijkheden; menigmaal geeft
hij belangrijke en goede middelen aan,
welke tot een verbetering kunnen lei
den. Maar met klem waarschuwt hij er
tegen om het oude prijs te geven en de
bestaande weg te verlaten, zolang de
nieuwe weg nog niet is uitgezet en af
gebakend. Tegelijkertijd is zijn boek voor
priester en leek een krachtige aanspo
ring om samen en onder leiding van de
hiërarchie naar de nieuwe weg en de
nieuwe structuur te zoeken.
Dat wordt een werk van heel lange
adem. Wat we ook van het a.s. concilie
mogen verwachten, het is uitgesloten, in
zulk een betrekkelijk korte tijd, zelfs
al duurt het Vaticanum II ook twee of
drie jaar, de hele reconstructie door te
voeren, welke dr. van Bilsen voor ogen
staat. Daar is tenminste een hele gene
ratie mee gemoeid.
Dat mag geen reden zijn om het nu
maar kalmpjes aan te doen onder het
motto: zij, die geloven haasten niet. Op
tal van gebieden is de toestand zodanig,
dat op korte termijn een oplossing drin
gen nodig is, ook al zullen dan enkele
weerstrevende krachten ter zijde moeten,
worden geschoven. Terecht noemde de
schrijver als derde en vierde deugd,
welke nodig zijn om het vereiste doel
te bereiken: de moed om te experimen
teren en om de nieuwe inzichten in da
den om te zetten.
Uit wat er tot nu toe over de voor
bereiding van het Concillie is bekend
geworden, kan worden afgeleid, dat er
ook in de hiërarchie van de Kerk perso
nen zijn. die de moed om te experimen
teren ontberen en die dus ook niet bereid
zijn om de nieuwe inzichten in daden om
te zetten. Evenals op het wereldpolitieke
terrein Afrika en Azië, ondanks hun
betrekkelijke economische en politieke
zwakte, een zeer belangrijk woord mee
spreken, zo zullen ook de stemmen van
de bisschoppen in die gebieden van
doorslaggevende betekenis blijken.
Als in die werelddelen de moed om te
experimenteren zou ontbreken en de
nieuwe inzichten niet in daden worden
omgezet, dan moeten we er rekening
mede houden, dat menselijkerwijze
gesproken de rol van de Katholieke
Kerk daar binnen niet al te lange tijd
zal zijn uitgespeeld. Zou de Kerk daar
haar Latijns-Romeinse aanschijn behou
den met de eigen cultuurpatronen en de
mentaliteit, welke in die gebieden wor
den aangetroffen, dan zal de Kerk voor
de grote massa in die landen onaan
vaardbaar blijven.
In zekere mate geldt dit van de hele
Kerk. Overal staan we voor een geruis
loze afval, met ontkerstening, met on
kerkelijkheid en onkerksheid. Dat proces
speelt zich af in ons land en in groter
omvang, dan menigeen beseft. Niet al
leen behouden, wat de Kerk nog bezit
is van groot belang. Van niet minder
betekenis is het om de mensen, die
om welke reden dan ook met de Kerk
hebben gebroken of de weg naar de
Kerk zijn vergeten, terug te brengen en
nun de waarden te doen beseffen van wat
zij hebben prijsgegeven.
Voor de hiërarchie, voor priester en
leek ligt hier een moeilijke en toch in
spirerende taak. Als zij kennis nemen
van het boek van dr. van Bilsen, zullen
zij begrijpen, hoe zeer de nood dringt en
hoe zeer de ingespannen en toegewijde
arbeid van allen nodig is.
Op straat te San Luis Potosi (Mexico)
is een Portoricaan, Edmundo Martin
Aumat genaamd, dood neergevallen, met
wi dollar aan Amerikaanse
bankbiljetten op zak.
De politie zegt dat een metgezel, alleen
geïdentificeerd als een Nicaraguaan, de
vlucht nam toen de ander neerviel
De dollars in de zak van Aumat waren
vals
