P.K Sorong lijkt wel op Berlijn Tien van de rooie? Kom maar op, man! K. Huijgens na Nationale: paard nog niet afgedaan Dak der aarde trekt mensen der wetenschap al vele jaren met onweerstaanbaar hevige kracht aan r May-bus NOG „JONG GEBERGTE HARTELIJKE GROETEN VAN INFILTRANTEN Geen uitstapje Medische vragen tussen maas en scheldemond R E D I ET DAGBLAD DE STEM VAN ZATERDAG 22 SEPTEMBER 1962 matr!Vertina! Symbool van Kwaliteit Maar er heerst bijna vriendelijke beleefdheid EEN VAN DIE DUIZENDEN AMATEURS Werkzaam en op de kegelbaan Vermiste journalisten op Cuba vrijgelaten Vrouwen aan het biljart L-MftBEL- KLEUREN WERELDS KTIE. BIJ vanaf f 100,- tot f 2000.- naar •acht direct beschikbaar voor aren en werknemers In vast» Wettelük:geregelde voorw., geen isle. RESTANTSCHULD VER BIJ OVERLIJDEN. Lichte af- Vlug, zakelijk, diskreet, des- t geheel schriftelijk. I0NALE VOLKSBANK EG TELEFOON UH 4» VAN DER STEEN 'VilliftOMldlt 'U3lbfii,hd flatteus (Van een medewerker) In augustus zijn prof. dr. D. G. Egeler en dr. T. de Booy, twee leiders van de Nederlandse Himalaya Expeditie 1962, vanuit Amsterdam via Genève naar New Delhi vertrokken. Daar zullen zij de voorbereidingen treffen voor een vier tot vijf maanden durende berg- expeditie, de grootste die ooit door een Nederlandse ploeg werd onder nomen. Het doel van deze expeditie is op de allereerste plaats geologisch onder zoek in de Himalaya, maar daarnaast zijn er alpinistische beweegredenen en gaan er ook enkele artsen mee, wier taak bestaat uit het onderzoek van men selijke reacties in de hogere bergen. Op plaatsen, steeds omringd door gesteenten en puin worden tenten gebouwd, van waaruit kortere tochten ondernomen worden. (Advertentie) verantwoordelijk werk vereist concentratie De verantwoording voor het nieuwste Jet vliegtuigtype ligt in zijn handen! Hij is verantwoordelijk voor passagiers, vliegtuig en bemanning! Zijn taak ver eist voortdurende concentratie! De ge zagvoerder weet uit ervaring dat P.K. chewing-gum hem in zijn taak helpt, omdat kauwen een aangenaam en na tuurlijk middel tot concentratie is! Hij heeft altijd een pakje P.K. bij zich om dat dit de beste chewing-gum is die hij kan kiezen! Probeer het zelf! Neem óók P.K.! 55 Hoewel vele duizenden jaren oud, zijn de gigantische bergformaties van de Hi malaya uit geologisch oogpunt bezien, nog maar heel jong. Het merkwaardige is n.l. dat het Himalayagebergte er nog praktisch zo ligt als toen het ontstond, Zeker, de buitenkant van de gebergten verweren. Tonnen gesteenten storten soms t.g.V; erosie (verwering; wegvre ten door wind, water e.d.) met donderend geraas naar beneden. Maar binnenin is het anders; er ontstaan weinig of geen plooiingen van binnenuit in de Hima laya. Dit verklaart ook dat er geen vul kanen of aardbevingen voorkomen. De Himalaya maakt naar men aanneemt, deel uit van een enorme richel, die van Nieuw-Guinea over het zuidelijk deel van Azië loopt naar N. Afrika. Door haar „betrekkelijke jeugd" leent de Himalaya zich uitstekend voor het ontwikkelen van theorieën betreffende de wordingsgeschiedenis van onze aarde. Tientallen expedities zijn er in de loop der tijden naar dit interessante hoogge bergte ondernomen, maar nog weet men er in verhouding vrij weinig van. Dit vindt o.m. zijn oorzaak in de onvoorstel bare uitgestrektheid van de Himalaya. Elke expeditie onderzoekt slechts een klein gedeelte van het ontzagwekkende geheel. Men neemt een bepaald gebied nauwkeurig onder de loep en onderzoekt het op een wetenschappelijk verantwoor de wijze. Beroemde wetenschapsmensen hebben tijdens hun tochten de barre omstandig heden in deze gebieden getrotseerd. We noemen slechts enkele van de vele ex pedities, waaraan bekende namen als Younghusband, Godwin Austen, Aurel Stein, Neve en Workman zijn verbonden. Deze mensen mogen we, doordat zij hun reizen in de tweede helft van de vo rige en aan het begin van onze twin tigste eeuw en dus met nog primitieve middelen ondernamen, „vorsers" in de ware zin van het woord noemen. In 1861 bv. werd de op een na hoog ste top van de aarde, de „Chogori", door Austen ontdekt. In 1896 werd de Pana- mic door de expeditie onder leiding van Neve beklommen. Twaalf jaren later werden er expedities naar het Hispar- Biafo-gebied en de Murgisthang onder nomen.. Maar ook in latere jaren blééf de Hi malaya boeien en bleven de expedities elkaar opvolgen, o.a. een Nederlandse ex peditie in 1922 onder leiding van Ph. Visser naar de Karakorum, die dit hoog gebergte enkele jaren daarna nogmaals onderzocht. In 1954 en 1955 werkte hier een Duitse expeditie. In het kader van het Internationaal Geofysisch Jaar werd Bij Sorong bestaat een toe stand die iets lijkt op de situatie in Berlijn. Even buiten de stad, ter hoogte van de leprozerie, staan twee wachtposten. De ene is bemand door een Nederlands soldaat, de andere door een In donesische commando, die stram de geweergroet brengt voor de Nederlandse officieren die „de Indonesische zone" binnengaan. Jodoneslsche centrum ligt 12 »i.k ï'j 'en Sorong. Daar bevindt HF enige vrouwelijke Indone- l mtiltrante. Het is een kleine. ïjzonder charmante jongedame van zi lentes die luistert naar de naam Miaa t J is afkomstig uit Malang. Harlina bleek later JJ v y Roemer te heten. Zij gat op dat haar vader een Duitser was en ar moeder een Javaanse "taï"aTw?s drie maanden geleden «n d"e Indonesische burgerambtena- dm>™ J. ne?'e gek°men. Met een w™ HarlfnV" "aaf yaigeo geroeid, ar "«rbna een studie zou maken van de bevolking. Harlina is studente en had zich aangesloten bij het Indo nesische Soekarela (vrijwilligers) korps voor de bevrijding van West- Irian. Voordat zij naar Nieuw-Guinea kwam was zij een jaar lang geoefend in het hanteren van een geweer en een Johnson-mitrailleur. Zij had tijdens haar verblijf in de rimboe steeds rond- gezeuld met een mitrailleur, maar vuurcontact met de Nederlanders was steeds vermeden. Toen het Bunker-akkoord een feit was geworden, waren zij uit de rimboe gekomen. Haar kleding bestond uit een een voudig groen werkpak. Een van de burgerambtenaren, die met haar gekomen waren, Tjonas Sar- wara. vertelde dat tijdens de vaartocht naar Nieuw-Guinea diverse Nederland se schepen gezien waren. Zij waren echter zelf onontdekt, gebleven. Hij zei, dat Harlina bijzonder dapper" was geweest. Luitenant Samuel Ibar, ook inwoner van dit opvangcentrum vertelde trots, dat hij in de oorlogsdagen had gevlo gen in het 18-de Nederlandse Mitchell- eskader in Australië en Nederlands- Indië. Hü liet de groeten overbrengen aan hoge Nederlandse officieren, die destijds in hetzelfde eskader hadden gediend. De Ambonese soldaat Willem Seleky vertelde dat hij eerst vrijheidsstrij der van de republiek Zuid-Molukken op Ambon was geweest. Hij was ech ter ..bekeerd" en had zich aangeslo ten bij de Indonesische parachutis ten. Hij vertelde dat zijn schoonva der en zijn broer in Nederland ver bleven. Hij liet hen hartelijk groeten. Op het voetbalveld van de leprozerie van Sorong, heeft een voetbalontmoe ting plaatsgehad tussen Nederlandse en Indonesische soldaten. De Indone siërs hadden versterking van Papoea- vrijwilligers. De wedstrijd werd in de beste stem ming gespeeld. in 1957 het Pamirgebergte onderzocht, nadat in 1928 de Alaiexpeditie hier haar sporen al had verdiend. In 1959 werd het Gaurishankargebergte door een Japanse expeditie geëxploreerd. Genoemde expe dities maken nog maar een klein ge deelte uit van het totaal, dat in de Hi malaya en haar omgeving is onderno men. Leider van de Nederlandse Himalaya- expeditie 1962 is de 45-jarige prof. Ege ler, tezamen met dr. de Booy. Beiden zyn in dienst van de Amsterdamse Universi teit, waar eerstgenoemde college geeft en dr. de Booy wetenschappelijk hoofd ambtenaar is. Reeds eerder hebben zij met succes dit soort expedities onderno men o.m. driemaal in het Andesgeberg- te. Bovendien hebben zy veel Alpen ervaring. Wat betreft het financieel gedeelte van de expeditie: de minimale kosten voor zover nu al voorzien kan worden bedragen ongeveer twee ton. Verschil lende instanties hebben dit bedrag bij eengebracht, o.m. het Prins Bernhard- fonds, het Kon. Ned. Aardrijkskundig Genootschap, de Ned. Stichting voor Hooggebergte Exploratie e.a. Zeer belangrijk was ook dg keuze van de mensen die deze expeditie zouden meemaken. Op de eerste plaats moesten het rasalpinisten zijn, die bovendien hun wetenschappelijke taak in het team volledig aan kunnen, maar daarnaast heeft prof. Egeler bij de keuze van zijn mensen sterk rekening moeten houden met het moreel, dat zijn team moet ken merken. Er zullen lage temperaturen in december 20-30 gr C onder nul ge trotseerd moeten worden; dit vereist een oersterk lichaam, maar daarnaast zullen er omstandigheden zijn, die geestelijk veel van de mannen zullen eisen. De goede geest te behouden is een zware en belangrijke opgave voor een troep mannen, die enkele maanden in de on herbergzame oorden van de- Himalaya, zonder enig comfort of gezelligheid, zul len moeten doorbrengen. Dit zijn dan ook enkele factoren, die elk der deel nemers goed onder ogen is gebracht, al vorens hun keuze definitief was. Vanuit Nepal vertrekt men. Behalve de expeditieleden zelf gaan er twee verbindingsofficieren mee, ongeveer 100 dragers en tien sherpa's. De expeditie is verplicht minstens 32 kilometer van de Tibetaanse grens te blijven. Vanuit een basiskamp, hoogstwaarschijnlijk Tu- kucha, gelegen tussen het Annapurna- massief en de Dhaulagiri, onderneemt men verschillende grote tochten naar het noorden. Elk der expeditieleden heeft dan zijn eigen taak. Men zal temperaturen en luchtdrukken meten, hoogten van bergtoppen, metingen aan gletschers, ertsen en monsters van gesteenten ver zamelen, waarvan men er een 7.5 tot 8 duizend mee naar Nederland denkt te brengen. De alpinisten, die meegaan hopen de ruim 7030 meter hoge top van de Nilgirigroep in het Himalayage bergte te bereiken. Onder leiding van dr. Tammes gaan er eveneens enkele artsen met deze expe ditie mee. Hun taak bestaat uit het on derzoek naar de gedragingen van het menselijk lichaam in de hogere geberg ten. Zij willen nagaan hoe het komt. dat hier de gemiddelde leeftijdsgrens lager ligt dan elders. Gebleken is dat berg bewoners een enigszins tonvormige borst kas hebben. Dit feit maakt deel uit van hun onderzoek, maar behalve dit gaan zij ook de gevolgen na van het langdu rig inademen van koude, ijle lucht, die, doordat zij bovendien opvallend droog is, veel vocht aan het menselijk lichaam onttrekt. Ook de bloedcirculatie en de geringe weerstand hier tegen allerlei ziekten, is een punt van studie. Na hun maandenlang verblijf in cte bergen, keren de dragers terug naar hun dorpen. De expeditieleden gaan weer naar hun vaderland, waar zij zich opsluiten in hun werkkamers en labora toria. Want het zal nog lang duren al vorens alle resultaten van wat men in de Himalaya zag en ondervond op een wijze waarmede de wetenschap gebaat is. op papier is gezet. Maar dit tijdstip zal beslist aanbreken. Pas dan is de Ne derlandse Himalaya Expeditie 1962 defi nitief beëindigd en zullen de enorme be dragen die ervoor besteed zijn, hun vruchten afwerpen. Hij heeft geen records gebroken, is geen wereldkampioen of profvoet baller wiens naam geregeld op de sportpagina's van de maandagkran ten prijkt JOS VAN SUNDERT uit Bosschenhoofd is gewoon maar één van de duizenden amateurs die met hart en ziel verknocht zijn aan hun sport. Voor Jos van Sundert is dat het voetbalspel. Hy is nu 40 jaar en geeft nog een best partijtje weg als stopperspil van het tweede van DEVO, de club waarvan hy voor zitter is. Te oud? Ach, zegt hij breed lachend, vroeger was je met je veer tig wel uitgerangeerd, maar nu... Hij telt af op zijn vingers: Rijvers, Derksen, Wilkes, Puskas, Matthews. Die mannen hebben bewezen dat je JOS VAN SUNDERT (links) ...meneer blyven... op je veertigste nog wat plezierig sporten kan, als je tenminste niet elk moment je lijf vol alcohol giet en een beetje blijft trainen. Hij is zijn leven lang een van de stutpilaren van DEVO geweest en zo een van de groten in de ama teursport, zoals die in onze streken nog volop wordt bedreven. Er zijn er honderden als Van Sundert. DEVO betekent ,.Door Enkele Vrienden Opgericht". De club kan even goed heten: ..Door Enkele Werkers In Stand Gehouden". Dat is trouwens een naam die op al die amateurclubs past... Bij DEVO is Jos. van Sundert een van die werkers. Als 12-jarige jon gen meldde hij zich bij de voetbal club. waarvan hij in de loop der ja ren penningmeester was, secretaris, lid van de elftalcommissie en nu voorzitter. Als jeugdleider leert hij zijn jongens: ,,Niet bang zijn, maar altijd meneer blijven in je shirtje!" Zelf werd hij nooit geschorst, al staat hij al 28 jaar op het veld. Hij oogt een paar junioren na, die dartel over DEVO's nieuwe veld draven. ..Kijk", zegt hij. „dat is ons beste materiaal. We willen er niet alleen voetballers van maken, maar ook mensen die in de maatschappij van zelfbeheersing weten en fat soen. Hij schudt een paar handen, roept „houd-oe" en stapt met zijn sport spellen de avond in. Waarschijn lijk om nog gauw even een paar klusjes op te knappen voor DEVO. Hij is maar een gewoon man en geen beroemdheid. Overdag een chef op KEES HUIJGENS ..goede toekomst. Nog maar am per terug van de grote Na tionale - „Wat 'n paarden, wat 'n volk, dat krijgen we nooit meer te zien!" - is Kees Huijgens uit Oosterhout al weer druk be zig met de voorbereidingen voor de 58e trekpaarden- fokdag in de kring Breda. Dat paarden- feest wordt dinsdag 25 sep tember a.s. gevierd in de Bredase veiling, waar ongeveer 125 merries verzameld zullen worden om te dingen naar de hoogste eer van de kring. Huijgens, voorzitter van de kring Breda van de vereniging tot bevor dering van de paardenfokkerij, heeft er hoge verwachtingen van. Hij is uiteraard goed met de toestand in de fokkerij op de hoogte en als hij zegt, dat de kring Breda een goede naam heeft, dan kan hij dat met bewijzen staven. Op de Bossche Na tionale, eind vorige week, boekte de kring Breda goede successen. De gebroeders Van Alphen uit Ulven- hout haalden er een eerste prijs weg met een 3-jarige merrie, die ze kort geleden op de fokdag in het Lim burgse Horst gekocht hadden. De aankooppolitiek in de kring is trou wens over het geheel verstandig en dat waarborgt veel voor de toe komst. ,,Het heeft er wel naar uit gezien", geeft Huijgens toe, „dat de mechanisatie het paard van de boer derij zou verdrijven, maar die tijd is voorbij". Het paard krijgt opnieuw zijn kans en in de handel is dat be slist merkbaar. Het is op het ogen blik een hele toer om een goed werkpaard op de kop te tikken De vraag is groot. Wie over werkpaarden praat is bij Kees Huijgens aan een goed adres. Hij weet precies wanneer een jong paardje ingetuigd moet worden en in welk tempo het bij de werkzaam heden op de boerderij moet worden ingezet om na verloop van een paar jaar een prima gebruikspaard te zijn. Het blijkt dat ze daar in Bra bant overigens allemaal goed slag van hebben, want het Brabantse ge bruikspaard staat niet alleen in eigen provincie, maar ook elders goed aangeschreven: willig, ook in een koppel, gehoorzaam en werk zaam. En dat mogen, behalve een goed exterieur, toch wel belang rijke kwaliteiten worden genoemd Op de keuring in Gouda, enkele we ken geleden, behaalde de kring Breda o.a. drie eerste en drie tweede prijzen. Een bewijs voor het goede inzicht van de mannen die aan de leiding van de fokkerij staan. id?^ £ring-.- Breda telt momenteel 180 leden, die tezamen ongeveer 150 fokpaarden rijk zijn. Naar traditie gaan ze dus op de laatste dinsdag van september hun kringfokdag hou- is een aParte attractie aan verbonden voor de leden-eigenaars. Niet alleen zal er, zoals gebruike lijk, een kampioensmerrie worden uitgeroepen, maar er moet ook een ere-kampioen komen, voor het eerst in de geschiedenis van de kring. Die titel zal toekomen aan de beste onder de kampioenen van de afge lopen jaren, voor zover ze weer op deze kringdag aanwezig zijn. een Roosendaalse sigarenfabriek „27 jaar bij dezelfde baas, meneer". En 28 jaar' in touw voor zijn voet- balclub. Een van de duizenden ama teurs, de duizenden Joskes van Sun dert die de sportclubs draaiende houden. Hoed af voor die jongens! De correspondent van de New York Times. Raul Casanas, en zijn echtgenote JAT?, valdes, correspondente voor de NBC zi.in donderdag na 18 dagen detentie door de Cubaanse autoriteiten te Ha vanna vrijgelaten. Zij verkeren beiden in goede welstand. De Cubaanse veiligheids dienst zou zijn verontschuldigingen heb ben aangeboden. In Zierikzee hebben de vronwen hun eigen biljartclub opgericht. Jawel, meneer, dat kan anno 1962. Met grootmoeders tijd, waarin de vrouw zich des avonds blind staarde op haar borduurwerkje, hebben we nu wel afgerekend. De vrouw is 's mans gelijke, nietwaar? Zij zit op kantoor en klimt even goed als u achter het autostuur. Welnu, waarom zou zy dan ook niet biljarten? De vrouwtjes van Zierikzee zijn uitgelachen door hun mannen. „Ach, wat een bevlieging," zeiden ze klei nerend. Gaat weer wel over. Maar de mannen hadden het bij het ver keerde eind: de vrouwen hebben doorgezet. En nu praten ze over masseren en pikeren, over tien van de rooie en caramboles of het niets is. En denkt u vooral niet, dat de biljartavonden van de dames gie chel-kransjes zijn. De leden van de club werken serieus en het zal niet lang meer duren of zij nemen het op tegen de mannen. Wie het laatst lacht, lacht het best, voorspellen de dames. De vrouwen op de kegelbaan den ken er net eender over. Het laat hun koud wat de mannen zeggen. Nee, ze kegelen in Zierikzee niet in een luxueuze Brunswick-bowling, zo als in Breda. Ze doen het daar nog ouderwets. De man die achter aan de baan klaar staat om de omge vallen kegels op te rapen, heeft drukke avonden, als de dames hun spelletje spelen. De kinderen, vraagt u? Daar passen dan de mannen op! P.S. Gaat u op vrijdagavond niet biljarten in Concordia te Zierik zee meneer. De gerant zal u vriendelijk doch beslist vertellen dat het niet kan. De vrijdagavond is voor de dames gereserveerd.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1962 | | pagina 13