Kennedy kan Castro in
toom houden met troepen
Dakota van V.N.
neergeschoten
Admiraal Helfrich overleden
Papoea-congres in
grote verwarring
„LEVER GEEN WAPENS AAN LATIJNS AMERIKA"
B. ROOLYINK
Troepenbewegingen in
Argentinië gestaakt
en vliegtuigen
Schepen en
moeten zich
verdedig
en
Algeri'ë stemde onder
wapen;
igekletter
BOVEN KATANGA
VRIJDAG
Nieuw-Guinea
VN.
in
Tweederde meerderheid....
Telstar en Eurovisie
zenden opening van
Concilie uit
DAGBLAD VOOR ZEELAND
STEUN VAN
CONGRES
Noordelijke wind
A.R.-kandidaat
Tweede Kamer
Werkzaamheden Kamer
Op 2 oktober
politieke
beschouwingen
Minister Luns in
Engeland voor
E.E.G.-gesprek
ADENAUER
treedt in 1963 af
Oud-bevelhebber
Nederlandse
zeestrijdkrach ten
ZINVOLLE NAMEN
voor repatriantenbaby
Waar blijven ze
Cri de coeur van
dr. Kortenhorst
REGENJASSEN
39.7S
ILM
RolLe/nJecwnp
102e JAARGANG
No. 24086
Uitgave: N. V. Uitg. Mij. Neerlandia
Directeur: E. H. B. Brader.
Hoofdredacteur: J. J. H'. A. Bruna.
Redactieraad: J. M. A. C. v. Dongen,
C. J. v. Hootegem, mr. dr. A. J. J. M.
Mes, mr. H. M. L. de Rechter, P. V. M.
Vercauteren, L. J. v. 't Westende.
Bureaus: Breda - Reigerstraat 16 -
Tel 22341 (4 lijnen) - Postgiro 278841.
Voor God, Koningin en Vaderland
VRIJDAG 21 SEPTEMBER 1962
Abonnementsprijs f 7.30 per kwartaal,
8,60 per post, f 0,56 per week
Buitenlandse abonnementen op aan
vraag. Losse nummers 15 cent.
Advertentieprijs voor de gehele oplage
0,42 per mm (Ing. Med. 1,05). Bij
contract aanzienlijke reductie. Volledi
ge tarieven en Algemene Voorwaarden
worden op aanvraag gaarne verstrekt.
Bureau voor -o 'e».,wse Eiianden: GOES. Klokstraat 1 telefoon 6 252 - Bureau voor Zeeawsch-Vlaanderen: HULST Steenstraat 14 telefoon 2377 (Bjjbureaus Terneuzen IJsbaanstraat 24 - telefoon 26Q1 OOSTBURG: Nieuwstraat 41 - telefoon
De Amerikaanse televisiekijkers i
zullen in een directe uitzending via j
de communicatiesatelliet Telstar ge-
tuige kunnen zijn van de ceremo-
niële opening van het oecumenisch J
concilie, die op 11 oktober in de t
St. Pieters-basiliek te Rome zal J
worden verricht. i
De ceremonie vangt aan om 08.30
uur en zal ongeveer drie uur in be-
slag nemen. Zij wordt ook uitge-
zonden via het Eurovisienet.
In de kwestie-Cuba zal president Kennedy kunnen rekenen op vrij
wel onbeperkte steun van het congres. Dit is gisteren besloten in de
commissie voor buitenlandse aangelegenheden in het Amerikaanse
Huis van Afgevaardigden. De commissie steunde de president even
eens in zijn voornemen zo nodig troepen te gebruiken om een verdere
verspreiding van het communisme op het westelijke halfrond te be
letten. De senaat steunde met overweldigende meerderheid.
Dean Rusk had tevoren aan de betreffende Senaatscommissie te ken
nen gegeven dat Amerika Cuba duidelijk had gemaakt, dat eventuele
transporten van wapens of troepen van Cuba naar andere Latijns-
Amerikaanse naties zouden worden onderschept. Indien vanuit Cuba
een aanval zou worden ondernomen op de Amerikaanse vlootbasis
Quantanamo, zou president Kennedy onmiddellijk optreden met de
nodige strijdkrachten. Ook Rusland is gewaarschuwd.
IN JEMEN is een rouwperiode van min
stens een week afgekondigd i.v.m. het
overlijden van de imam. Het wordt niet
onwaarschijnlijk geacht, dat de vorst
reeds enige weken geleden is overleden.
Officieel is zijn leeftijd 71. Naar verluidt
zou hij echter de tachtig reeds lang ge
passeerd zijn.
DE „MARINER 2", die op 14 december
Venus op een afstand van 14.400 km zal
passeren, heeft zich aan de zwaarte
kracht van de aarde onttrokken en een
punt bereikt waar die van de zon ster
ker is geworden. De Mariner heeft een
afstand van circa 7 miljoen km afgelegd.
AMBASSADEURS John Cabot en Wang
Ping-Nan, respectievelijk van de V.S. en
de Chinese volksrepubliek, hebben el
kaar donderdag in Warschau ontmoet om
het vier jaar geleden tussen Amerika en
China begonnen gesprek te vervolgen.
DE ZUIDSLAVISCHE vice-president
Kardelj heeft donderdag op 'n gezamen
lijke zitting van het parlement in Bel
grado een ontwerp-grondwet ingediend
dat president Tito een ambtsperiode als
staatshoofd voor het leven garandeert
en het recht op privé-eigendom erkent.
VOLGENS betrouwbare communistische
niet-Sovjetkringen in Moskou, heeft
China de Sovjet-Unie verzocht haar con
sulaten in China te sluiten. Als reden
hiervoor werd opgegeven, dat er niet
voldoende Sovjetonderdanen in China
wonen om het handhaven van deze con
sulaten te rechtvaardigen. De Sovjet-
Unie heeft consulaten in Shanghai, Cliar
bin en Dairen.
duidelijk uit het debat, dat in de assem
blée der Verenigde Naties gisteren i
gevoerd tussen Stevenson en de Cubaan
se ambassadeur Mario Garcia-Inchuste
gui.
De Amerikaanse afgevaardigde had in
zijn rede terloops stilgestaan bij de
kwestie Cuba. Maar wat hij zeide, was
overduidelijk en loog er niet om. Ste
venson noemde Cuba een der dreigingen
in een duistere en precaire wereld en,
haar regering voert, met morele en ma
teriële steun van buitenaf, een campagne
van subversie en belediging tegen haar
buren op het westelijk halfrond.
Daarop verhief zich de Cubaan van
zijn V.N.-zetel. „Amerika schendt het
Cubaanse luchtruim", zeide hij, waar
mee hij kennelijk de Amerikaanse basis
op het eiland Cuba bedoelde. „Amerika
infiltreert ons land en stuurt huurlingen
naar zijn kusten". Nadrukkelijk zei hij
tot Stevenson: „Uw verklaring is een
middel om een nieuwe agressie op grote
schaal te dekken, welke uw land aan het
voorbereiden is tegen ons land".
,U kunt aan uw agressieve generaals
vertellen", aldus de Cubaanse vertegen
woordiger. „dat meer dan zes miljoen
Cubanen bereid zijn anders dan met
mooie woorden het handvest van de V.
N. te verdedigen".
De woorden van de Cubaan werden
door de afgevaardigden van het Sovjet
blok en enkele neutralistische vertegen
woordigers met luid applaus onder
streept.
Naar aanleiding van deze mededelin
gen van Dean Rusk hebben de twee com
missies een resolutie goedgekeurd, welke
Kennedy de steun van het congres toe
zegt bij elk optreden dat hij wenselijk
acht om Castro in toom te houden. Het
gebruik van troepen is daarbij inbegre
pen.
Volgens de verklaring van Rusk
hebben Amerikaanse schepen en
vliegtuigen strikte opdracht om zich
te verdedigen als ze onder vuur
worden genomen in internationale
wateren. Amerika zal zich van dat
recht niet laten afbrengen en heeft
opdracht gegeven scherp op te let
ten. Wanneer dit tot incidenten aan
leiding zou geven, kunnen onmid
dellijk Amerikaanse strijdkrachten
worden ingezet.
„Geen enkele grote natie kan ooit af
stand doen van haar elementair recht
van unilateraal optreden als dat voor
eigen veiligheid nodig zou zijn", aldus
Rusk.
Hoe de spanning tussen Amerika en
Cuba aan het oplopen is, blijkt nog eens
S Verwachting van het K.N.M.I. tot
vanavond, opgemaakt gisterenavond
J 23.15 uur: J
Zonnige perioden, maar in de loop l
van de dag ook van het noorden uit l
bmnendrijvende bewolking. Op de
j meeste plaatsen droog weer met de- 2
zelfde middagtemperaturen als giste- J
ren of iets lagere. Zwakke tot matige
noordelijke wind.
J Verwachting van Ukkel: 5
Weinig tot zwaar bewolkt. Versprei-
2 de mist des morgens. Maximumtem-
peraturen tot 16 graden. I
l Vandaag: zon onder 18.43 uur. Maan 2
•op 23.35 uur.
Morgen: zon op 6.24 uur. J
Algerië is gisteren eindelijk ter
stembus gegaan, ofschoon Ben Bella's
politiek bureau en Willaya vier nog
altijd als doodsvijanden tegenover el
kaar staan. Alles verliep betrekkelijk
rustig. Men neemt aan dat 65 a 70 pet.
de lijst van 196 kandidaten heeft goed
gekeurd.
Kiezers voor de stembureaus in Al
giers werden opgeschrikt door tien
vrachtauto's met militairen, die door
de stad raasden. De soldaten wai
met, machinepistolen gewapend.
De nacht tevoren vielen in Orleans-
ville twee doden en drie gewonden in
een gevecht tussen Willaya vier en
burgers, die met bijlen en hooivorken
op de militairen inliepen. Verwarring
heerst over een Belgisch echtpaar, dat
door de militairen ontvoerd zou zijn.
Later zijn hun lijken aan de kust ge
vonden. In een bos nabij Algiers vond
een treffen plaats tussen Ben Bella-
volgelingen en militairen.
In deze sfeer heeft Algerië zich van
zijn stemplicht gekweten. Reeds vroeg
in de morgen stonden mannen en
vrouwen voor de bureaus om binnen
gelaten te worden. Een betrekkelijk
groot deel van de in het land overge
bleven Europeanen heeft aan de stem
ming deelgenomen, aldus meent men.
Op de telefoto het beeld van een
stemlokaal van het district Bab El
Oued in Algiers.
Het centraal comité van de Anti-Revo
lutionaire Partij heetf gisteren meege
deeld dat de staatssecretaris van sociale
zaken en volksgezondheid, de heer B.
Roolvink, heeft verklaard een eventuele
kandidatuur voor de Tweede Kamer te
zullen aanvaarden, nu "prof. dr. J. Zijl
stra en mr. J. van Aartsen zich niet voor
een Tweede-Kamerzetel beschikbaar
hebben gesteld.
Verwacht wordt dat mr. A. B. Roosjen
(68 jaar), sinds 1937 lid van de Tweede
Kamer, alsmede de heer A. W. Biewen-
ga Azn. (59 jaar), die sinds 1948 zitting
heeft, en dr. A. Veerman (45 jaar), die in
april 1962 de vacature-Van Nierop ver
vulde, niet in de Tweede Kamer terug
keren.
De Tweede Kamer heeft besloten de
algemene politieke beschouwingen dit
jaar te houden op 2 oktober a.s. Dan
zullen de fractieleiders hun commentaar
geven op het in de troonrede uitgestip'
pelde regeringsbeleid.
In aansluiting op de algemene politie
ke beschouwingen begint op donderdag
4 oktober het debat over de aardgasnota
van minister De Pous (Economische Za
ken). Bij dit debat moet dan beslist
worden over de bestemming en het ge
bruik van de enorme aardgasvondsten
in Groningen. Tevens komt dan aan de
orde de hele situatie op de Nederlandse
energiemarkt, waarop deze aardgas
vondst invloed heeft
EEN VROUW, die maandag j.l. bij de
instorting van een gebouw van het Bel
gische ministerie van economische zaken
in Brussel gewond werd, is gisteren
overleden. Het aantal doden als gevolg
van deze ramp bedraagt hierdoor acht
tien..
HET RODE KRUIS heeft op zijn giro
nummer voor leniging van de nood in
Perzië (777) reeds een bedrag van
f 759.192,67 ontvangen.
Op deze telefoto zien we, hoe opstan
dige militairen met een tank en ma
chinegeweren de toegang bewaken tot
de garnizoensplaats Campo de Mayo,
30 km van Buenos Aires gelegen.
Minister Luns is gisteren in Londen
aangekomen om met de Britse onder
minister van buitenlandse zaken Edward
Heath, over de gemeenschappelijke
markt te spreken.
Minister Luns achtte het niet waar
schijnlijk dat in de naaste toekomst een
hervatting van de besprekingen over een
Europese politieke unie te verwachten is.
Ook de grenskwestie tussen Suriname
en Brits-Guyana zal in Londen ter spra
ke worden gebracht.
Een Dakota van de Verenigde geleid van de V.N.-basis in Kamina.
Het was niet direct bekend of er over-
Naties met tien Zweden aan boord
is gisteren nabij het Katangaanse
dorp Kamoenza neergeschoten.
Dit heeft het secretariaat van de vol
kerenorganisatie in New York bekend
gemaakt.
Volgens een woordvoerder kon uit een
voorlopig rapport van het hoofd van de
V.N. in Kongo, Robert Gardiner, wor
den opgemaakt, dat het toestel door
vuur „van niet nader vastgestelde her
komst" omlaag was gehaald. Hedenmor
gen zou, bij het aanbreken van de dag,
een reddingsploeg met hefschroefvlieg-
tuigen naar het bewuste gebied gaan,
beschermd door jachtvliegtuigen van de
V.N.
Gardiner heeft de centrale Kongolese
regering en de Katangaanse regering
verzocht alle militaire bewegingen in
het betrokken gebied te staken. Hij ver
bond hieraan de waarschuwing, dat de
jachtvliegtuigen van de V.N., die de red
dingsoperatie moeten dekken, zouden
schieten als zij verdachte activiteit zou
den bemerken. Het reddingswerk wordt
levenden onder de
Dakota waren.
inzittenden van de
Bondskanselier Adenauer van West-
Duitsland zal volgend jaar aftreden, al
dus heeft Josef Dufhues, optredend voor
zitter van Adenauers Christen-Democra
tische Partij, gisteren verklaard.
Een nadere tijdsaanduiding werd ech
ter niet gegeven. Volgens Dufhues zul
len de twee functies, die de kanselier nu
bekleedt, die van regeringsleider en par
tijhoofd, dan gesplitst worden. Hij ver
klaarde, dat de ministers zoveel plichten
hebben, zat zij niet voldoende tijd kun
nen geven aan partijfuncties.
In het Roode Kruis ziekenhuis
in Den Haag is gistermiddag lui
tenant admiraal C. E. L. Helfrich,
oud-bevelhebber van de Neder
landse zeestrijdkrachten, overle
den. Hij bereikte de leeftijd va*!
75 jaar.
Conrad Emil Lambert Helfrich werd
11 oktober 1886 te Semarang geboren.
Hij begon zijn opleiding aan het Ko
ninklijk Instituut voor Marine te Wil
lemsoord in 1903, destijds een vierja
rige opleiding. In 1907 werd hij offi
cier en wel in de rang van adelborst
der eerste klasse, wat gelijk staat met
de tegenwoordige rang van luitenant
ter ze«e der derde klasse.
Met hr. ms. „Noord-Brabant" ver.7
trok hij naar Indië, op welk schip hij
drie jaar diende. In 1910 keerde de
heer Helfrich, die inmiddels (in 1909
Was bevorderd tot luitenant ter zee
der tweede klasse, naar het moeder
land terug.
In 1916 vertrok de heer Helfrich
weer naar Indië, een reis welke toen
rond Kaap de Goede Hoop moest wor
den afgelegd.
De heer Helfrich diende daarna drie
en een half jaar in Indië, waar in 1919
zijn benoeming tot luitenant ter zee
der eerste klasse volgde. Met hr. ms.
„De Ruyter" voer hij weer thuis. Hij
werd als officier bij de marinestaf ge
plaatst.
In 1922 werd hij leerling van de Ho
gere Marine Krijgsschool te 's-Graven-
hage, bij welke instelling hij van 1924
tot 1927 als leraar fungeerde.
In dat jaar werd de heer Helfrich
geplaatst als commandant bij de aan-
bouw van de torpedojager hr. ms.
„Piet Hein", met welk vaartuig hij in
1928 als commandant naar Indië ver
trok. Hij diende daar als jagercom
mandant bij het eskader van de toen
malige nieuwe jagers. In 1933 keerde
de heer Helfrich naar Nederland te
rug. Hij werd in 1934 bevorderd tot
velhebber van de Nederlandse vloot.
Hij was Nederlands gedelegeerde en
ondertekenaar voor het Koninkrijk der
Nederlanden van het Japanse capitula
tieprotocol te Tokio.
In begin 1946 verkreeg hij eervol
ontslag als bevelhebber van de Neder
landse strijdkrachten van het Oosten.
Hij repatrieerde in dat jaar naar Ne
derland en was tot 1948 bevelhebber
der zeestrijdkrachten. In dat jaar werd
hij op de meest eervolle wijze ontsla
gen uit de militaire dienst.
Luitenant-admiraal Helfrich was o.
m. commandeur in de orde van Oran-
je-Nassau en drager van het Groot
kruis in de orde van de Nederlandse
Leeuw.
kapitein ter zee en aangesteld als com
mandant van hr. ms. „Hertog Hen
drik", een opleidingsschip voor adel
borsten en matrozen voor de buiten
landse dienst.
Midden 1935 werd hij gedetacheerd
bij de marinestaf voor speciale op
drachten en in november van dat jaar
vertrok hij weer naar Indië, waar hij
de functie vervulde van commandant
van het eskader aldaar.
In december 1937 keerde hij terug
naar Nederland, waar hij benoemd
werd tot directeur van de Hogere Ma
rine Krijgsschool, welke functie de
heer Helfrich tot zijn benoeming als
commandant der zeemacht in Neder-
lands-Indië in 1939 vervulde.
Javazee
Op 1 september 1938 werd de heer
Helfrich bevorderd tot schout-bij-nacht
en in 1940 tot vice-admiraal. Als com
mandant zeemacht Nederlands-Indië
en als commander in chief van de
ABDA-fleet (American, British, Dutch,
Australian) gaf hij in februari 1942
het bevel tot de aanval in de Javazee.
Kort daarna legde hij het bevel over
de geallieerde zeestrydkrachten neer
en werd hij benoemd tot bevelhebber
der Nederlandse strijdkrachten in het
Oosten.
In augustus 1945 werd hij benoemd
tot luitenant-admiraal en tot opperbe- Luitenant-admiraal C.
L. Helfrich
In Argentinië is gisteren een
bestand gesloten. De troepenbe
wegingen zijn gestaakt. De bemid
delingspogingen tussen regering en
opstandelingen duren voort. De
censuur is opgeheven en allerlei
radioberichten vertellen de Argen
tijnen voor het eerst over de ex
plosieve toestand in hun land.
De bemiddeling geschiedt door zes par
tijloze zakenlieden. Zij hebben gesproken
met president Guido en met de leider
van de opstandelingen, generaal Onga-
nia. De rebellen zeggen, dat het opper
bevel van de luchtmacht hun zijde heeft
gekozen.
Volgens waarnemers is deze crisis de
vierde dit jaar veroorzaak door over
plaatsingen in het leger, die onaanvaard
baar waren voor generaal Ongania. An
deren zien de crisis als een climax van
de vete tussen de „nationalistische" groe-
Willem - Klaas - Hendrik zullen de
namen zijn van de zoon van de gere
patrieerde familie Witlou uit Hol-
landia, die thans woont in de Willem
de Zwijgerkazerne in Wezep.
Willem omdat de baby in de Wil
lem de Zwijgerkazerne komt te wo
nen. Klaas omdat de militaire com
mandant van het opvangcentrum,
luitenant-kolonel Timmerman, aldus
heet. En Hendrik, omdat de direc
teur van het centrum deze naam
draagt.
pering in het leger, waartoe generaal On
gania behoort en de liberalen, die fel
anti-Peronistisch zijn.
Overigens is de Argentijnse hoofdstad
nog omgeven door regeringsgetrouwe
troepen, die klaar staan om een even
tuele opmars van de rebellerende troe
pen uit Campo de Mayo beletten.
Aanvankelijk werd melding gemaakt
van een botsing met een pantsercolenne
van de rebellen, doch dit bericht is later
tegengesproken.
Wanordelijkheden zijn nergens gemeld,
behalve in Palermo, een voorstad van
Buenos Aires, waar Peronisten propa-
gandabiljetten uit rijdende auto's strooi
den.
De algemene vergadering der
V.N. heeft donderdag besloten het
Nederlands-Indonesische akkoord
over Nieuw-Guinea op vrijdagmid
dag (20.00 uur onze tijd) op een
voltallige zitting te bespreken.
De agendacommissie had beslo
ten voorrang te geven aan de be
spreking van de overeenkomst. Er
werd geen bezwaar tegen gemaakt.
Op het nationale Papoeacongres
te Hollandia is met 43 tegen 25
stemmen besloten, dat het wense
lijk is, dat de Papoea's hun zelf
beschikkingsrecht in 1963, dus nog
tijdens het V.N.-bewind, mogen
uitoefenen. Er ontstond tumult in
de zaal, toen enkele deelnemers
schreeuwend en stampvoetend
duidelijk maakten, dat zij een ver
klaring van Tangghama, dat dit
(Van onze parlementaire redacteur)
Is de roeping om het algemeen belang
te blijven dienen wel levendig gebleven?
Dreigt het besef van verantwoordelijk
heid voor het algemeen welzijn niet te
verslappen? Deze „cri de coeur", die hij
zelf als zijn zwanezang betitelde, liet
dr. Kortenhorst gisterenmiddag horen in
het toespraakje, waarmee hij dankte
voor zijn herverkiezing voor de vijf
tiende en laatste maal als kamervoor
zitter.
Dr. Kortenhorst maakte deze opmer
king naar aanleiding van berichten over
ministers, die van plan zijn hun politieke
lier aan de wilg te hangen in 1963. Ook
wees hij op het probleem om bij kabi
netsformaties geschikte figuren te vin
den. Vroeger kon rnen ze altijd in de
kamer vinden, klaagde hij, maar toen
waren aftredende ministers meestal be
reid in de kamer zitting te nemen.
Dr. Kortenhorst herinnerde verder aan
het heengaan van prominente kamerle-
den als prof. Romme, mr. Burger en ds.
Zandt. Volgend jaar gaan prof. Oud en
dr. Tilanus heen. Bedoeld of onbedoeld
betekent deze aflossing van de wacht
het heengaan van een groot deel van
een generatie, die gedurende de laatste
kwarteeuw aan de Nederlandse politiek
mede haar gestalte heeft gegeven.
Een dergelijke politieke vernieuwing
van het parlement is juist, zo suggereer
de hij, maar dan moet men ook voor een
goede vervanging zorgen.
voorstel een tweederde meerder
heid gehaald zou móeten hebben,
„een handige draai vonden".
En het was de verdraaiing van deze
opzienbarende beslissing, die de woede
opwekte van Papoea's die prompt het
gebouw van de Nieuw-Guinearaad wil
den bestormen.
Jonge Papoea's, die van buiten de zaal
de beraadslagingen volgden, begonnen
luidkeels mee te schreeuwen en een van
hen sloeg een ruit in. Papoeapolitieagen
ten en andere congressisten wisten de
vechtende Papoea's vrij snel uit elkaar"
te halen. De debatten bleven echter ver
ward en steeds werd er geïnterrum
peerd. Tenslotte verdaagde Tanggahma
de zitting maar tot vandaag. Hij ver
klaarde nog, dat het „volgens parlemen
taire gewoonten was om aan een stem
ming, zoals die gehouden was, een twee
derde meerderheid te verbinden".
Vandaag zal een definitieve beslissing
genomen worden over het tijdstip van
het plebisciet. Het is dan de zevende zit
tingsdag van de raad.
Advertentie)
SKSW*
1/V v\
voor een speciale prijs
Sportief modef
in 'n degelijke kwaliteit.
Donkere kleuren.
Raglan-model.
Originele
Terlenka kwaliteit
56.75
PW*.
BREDA Eindstraat hoek Houtmarkt
