DE KERK IN HET MIDDEN Pleidooi voor vrijheid van godsdienst in„Izwestia" y L t t t t KVt* BEYMER West Side Story wil zijn etiket kwijt heetman Wijziging studieprogram Kath. Econ. Hogeschool Verslaggeving over n.v. behoeft nieuwe basis Leider van Daroel Islam terechtgesteld In Hollandia wordt druk aan een kerk gebouwd brillant Minderwerk en stukloon BISSCHOPSWIJDING IN ZWEDEN; EERSTE NA DE REEORMATIE Voltooid voor 1 december? Hoofdredacteur liet het toe a n n iOSRAM sr Het concilie Geen irreële verwachtingen Osservatore komt voor de klokken op Nieuwe Duitse bijbelvertaling ZEGENENDE HAND VERANDERD IN GEBALDE VUIST PRIJS VOOR BESTE CONCILIEFILM Priester ontvoerd Liturgische kalender (Kroestjevs schoonzoon) MET CERTIFICAAT 1 r ATOOMSTAD TE KOOP Brit verdacht van spionage Specialisaties Studiecommissie van werkgevers: MÉ*k DAGBLAD DE STEM VAN VRIJDAG 14 SEPTEMBER 1962 ^5 In de oude domkerk van St.-Erik in de Folkungsgaten te Stockholm dient de apostolische delegaat voor Scandinavië, mgr. Bruno Heim eind deze maand de bisschopswijding toe aan de Amerikaanse pater oblaat John Edward Taylor. Het zal de eer ste katholieke bisschopswijding in Zweden zijn na de reformatie. Er zijn in Zweden ongeveer 30.000 katholieken, hetgeen neerkomt op nauwelijks 0,4 procent van de totale bevolking. De Kerk in Zweden leeft volkomen in de diaspora en is let terlijk „arm in een rijk en welva rend en bovendien ontkerstend land". Mgr. Taylor is de zoon van een pres byteriaanse bekeerling uit Illinois in Amerika. Hij is dokter in de filosofie en beheerst zes vreemde talen. Hij wil de verstrooide Zweedse katho lieken een keurkorps maken dat een voorbeeld voor anderen zal zijn. De andersdenkenden krijgen meer en meer interesse voor de moederkerk, zegt hij, maar omdat zij zelf uiteen zeer verzorgde kerkelijke omgeving komen, de Lutherse staatskerk, met zijn rijke kathedralen, kerken en li turgische gewaden, maakt de primi tiviteit van de katholieke Kerk hen vaak kopschuw. De bisschop van Linz in Oostenrijk, mgr. F. Zauner, heeft gewaarschuwd tegen wat hij „ireële concilie-ver wachtingen" noemde. Van het concilie mogen wij niet verwachtn, aldus de bisschop, dat het het christendom gemakkelijker zal maken. Het zal geen echtscheiding toestaan en evenmin de huwelijks moraal verzachten. Ook mogen wij er niet op rekenen dat het concilie beslissingen zal nemen over kwesties die van lokale aard zijn of die voor een beslissing nog niet rijp zijn. Wel mag men van het concilie ver wachten, dat het de geloofsleer op een aan onze tijd aangepaste wijze zal brengen, zo vervolgde de bisschop, die als voorbeeld het scheppingsver haal noemde. Mogelijkheden tot ver nieuwing biedt ook de kerkelijke or- ganisatie, b.v. nauwere contacten tus sen Curie en bisschoppenconferenties. De bisschop waarschuwde tenslotte ook tegen overdreven optimisme in zake de eenheid der christenen. Hij besloot met de opmerking, „dat het concilie samen met de paus wel on feilbaar is inzake geloofs- en zeden- uitspraken, maar dat dit nog niet wil zeggen dat het concilie in alle kwes ties steeds de best mogelijke beslui ten zal nemen." 5? Het dagblad van Vaticaanstad, de Osservatore Romano, heeft het opge nomen voor de pastoors en kapelaans in Italië, die aan het begin van de eerste mis de klokken van hun kerken laten luiden. Een lezer van het veelgelezen lich telijk anti-clericale tijdschrift „l'Euro- peo" had hierover geklaagd, omdat hij 's morgens door de bronzen stem men uit zijn slaap gewekt werd. De redactie van „Europeo" kon met hem meevoelen. Zij schreef als antwoord dat de geestelijkheid in haar ijver om Gode te doen geven wat Godes is, de duivel diende door duizenden vloeken te ontlokken aan wakker ge maakte eerzame burgers. De Osservatore noemde dit argu ment „onbeschaafd, schreeuwerig en barbaars". De kerkklokken worden verdedigd als „gewijde voorwerpen, instrumenten van cultuur, bron van geestelijke genade en menselijke soli dariteit". De Osservatore meende dat de klok ken deel uitmaakten van Italië's gees telijk leven. „Men kan zeggen", zo schreef het blad, ,dat ze een bescha ving, een tijdperk, een geschiedenis vertegenwoordigen". Terwyl vele Nederlanders op Nieuw- Guinea nog slechts aan hun vertrek denken, is een kleine groep employés van een Nederlands bouwbedrijf met een aantal Papoea-arbeiders begonnen met de bouw van een nieuwe kerk in Hollandia. Vorige week is daarvoor de eerste steen gelegd. De kerk, die wordt ge bouwd voor de Evangelisch-Christe- lijke gemeenschap in Hollandia zal de grootste van de stad worden. Waar velen zich zorgen maken over de toekomst, zijn de bouwers van de kerk vast besloten het gebouw zo spoedig mogelijk te voltooien. Alle materialen zijn de laatste weken in ijltempo naar Hollandia vervoerd Onmiddellijk na de legging van de eerste steen, die werd bijgewoond door schout-bij-nacht Reeser en een aantal hoge burgerlijke autoriteiten, begon men met de bouw. De kosten van de kerk bedragen 190.000 gulden, waarvan het grootste gedeelte reeds bijeen is gebracht. Getracht zal worden om de kerk vóór 1 december gereed te krijgen. De Duitse bisschoppen hebben in hun jaarlijkse conferentie te Fulda een reeks belangrijke besluiten geno men. Kardinaal Frings, aartsbisschop van Keulen en voorzitter van de conferentie, heeft hierover meege deeld, dat het Duitse episcopaat op dracht heeft gegeven tot uitvoerige studie over de geschiedenis der Kerk gedurende de nationaal-socialistische periode. Met de leiding ervan is een leek belast, namelijk dr. Forster, directeur van de Beierse wetenschap pelijke academie. Het episcopaat heeft aan de bisschoppelijke bijbelcommis sie opdracht gegeven de uitgave te bespoedigen van een nieuwe bijbel vertaling. Hieraan werken Oosten rijkse en Zwitserse deskundigen mee. Om een zo groot mogelijke gelijk luidendheid met de protestantse ver sie te verkrijgen, worden ook pro testantse medewerkers aangetrokken. Kardinaal Frings merkte hierover nog op, dat het streven der bisschop pen is gericht op een Onze Vader- tekst, welke zowel door katholieken als protestanten gebeden kan worden. De bisschoppenconferentie, waaraan wederom geen Oostduitse bisschoppen konden deelnemen, heeft tenslotte een commissie opgericht, welke een ge zamenlijk gebeds- en zangboek voor alle diocesen moet voorbereiden. Het in Italië verschijnende blad Europa", een boulevard-blad van bedenkelijke waarde, publiceert als afwisseling tussen de gebruikelijke liefdesverhalen een scherp artikel te gen het Nederlands episcopaat. On der de kop Opmars van de com mando's der nieuwlichters" wordt de publikatie behandeld van de Ita liaanse vertaling, welke van het Con cilie-schrijven van het Nederlandse Episcopaat gemaakt is. Verheerlijkt wordt Mgr. Felici, de se cretaris van de Voorbereidende Cen trale Commissie, die het schrijven verboden zou hebben- Daarentegen wordt kardinaal Alfrink afgebeeld met de vuist omhoog geheven. Dit is een trucfoto van een kerkinwijding, waarbij de redactie van „Europa" de wijwaterskwast weggeretoucheerd heeft. De Nederlandse bouwers en de Pa poea's zullen daarom buiten de nor male uren ook 's avonds en 's zon dags doorwerken. De Indonesische raad van kerken heeft de christenen in dat land opge roepen de -regering te helpen bij de ontwikkeling van westelijk Nieuw- Guinea. De raad zei in een boodschap aan zijn leden: „Wij als christenen beho ren niet achter te blijven als het er om gaat de regering te helpen om de problemen in West-Irian nu en in de toekomst tot een oplossing te brengen". Alle kerken, die lid zijn van de raad zouden moeten trachten leraren, artsen, verpleegsters en predikanten naar Nieuw-Guinea te zenden. De internationale katholieke orga nisatie voor radio en televisie UNDA, heeft een prijs beschikbaar gesteld voor de beste film over het concilie. Van 20 tot 27 januari 1963 wordt in Monte Carlo het internationaal ka tholiek televisie-festival gehouden waarop de verschillende inzendingen beoordeeld zullen worden. Pastoor Nguyen Trinh Doan van Phouc-Lien in Zuid-Vietnam is door communistische Vietkongs ontvoerd. Dit heeft het Vietnamese persagent schap meegedeeld. Tot nog toe ont breekt ieder spoor van de ontvoerde priester. ZONDAG 16 SEPTEMBER. Groen. Veertiende zondag na Pinksteren. Tijdeigen. Mis Protector. Credo. Prefatie van de H. Drievuldigheid. Gezinslezing: Mk. 10, 4611, 19. MAANDAG 17 SEPTEMBER. Rood. H- Lambertus. (Deze bisscnop en martelaar is in 625 te Maastricht geboren. Hij was een onverschrok ken heraut van het Evangelie, vooral in Taxandrië. In 703 werd hij door zijn vijanden vermoord). Tweede gebed: Wondetekenen van de H. Franciscus. Gezinslezing: Mk. 11, 20—33. DINSDAG 18 SEPTEMBER. Wit. H. Jozef van Cupertino. (Leefde van 1603 tot 1663. Aanvankelijk was nij lekebroeder, maar later werd hij tot priester gewijd. Bij zijn arbeid voor het heil der zielen moest hij de grootste vernederingen onder gaan). Gezinslezing: Mk. 12, 117. WOENSDAG 19 SEPTEMBER. Paars Mis van qutertemperwoensdag in september. Tweede gebed H H. Ja- nuarius en gezellen. (In 305 stierf de bisschop van Beneventum met zes gezellen de marteldood onder keizer Diocletianus. In de kathe draal van Napels worden twee am pullen met bloed van de H. Janua- rius bewaard. Op het feest van de heilige wordt het bloed elk jaar vloeibaar). Gezinslezing: Mk. 12, 18—44. DONDERDAG 20 SEPTEMBER. Groen. Mis van de veertiende zon dag na Pinksteren: Protector, zon der Gloria. Tweede gebed H.H. Eustachius en gezellen. (Onder keizer Hadrianus omstreeks 120 stierf deze legeroverste met vrouw en kinderen de marteldood). Ge zinslezing: Mk. 13, 2414, 11. VRIJDAG 21 SEPTEMBER. Rood. H. Matthaeus. (Deze tollenaar werd door Christus geroepen om als apostel en evangelist Zijn werk voort te zetten. Hij stierf de mar teldood in Ethiopië). Tweede gebed van quatertempervrijdag in sep tember. Credo. Prefatie van de Apostelen. Gezinslezing: Mk. 14, 5372 ZATERDAG 22 SEPTEMBER. Paars Mis van quatertemperzaterdag in september. Tweede gebed H. Tho mas van Villanova. (Deze Eremiet van de H. Augustinus was hof pre dikant van keizer Karei V en later bisschop van Valencia, waar hij in 1555 stierf). Gezinslezing: 2 Tim. I, 1—18. (Eigen buitenlandse dienst in het Sovjetrussische rege ringsblad „Izwestia" stond de zer dagen een ingezonden stuk van iemand die de moed had om openlijk en niet anoniem op gepeperde manier te protes teren tegen de methoden, waar van de anti-godsdienstige ac tie in Rusland zich bedient. Merkwaardiger nog is het feit dat de hoofdredacteur van dit blad Adschubei, een schoon zoon van Kroestjev, het stuk heeft opgenomen. Het ingezonden stuk werd geschre ven naar aanleiding van een hnnfrf artikel dat de „Izwesüa" had gt wijd aan het „duister bedritf van christelijke secten" in de Sovjlt- Unie. In dit artikel onder ^e kop „Achter dicht afgeschermde ven- sters" toornde de schrijver tegen één van de vele secten, die in het ge heim en waarschijnlijk ook dank zij de onderdrukking van de godsdienst, bloeien. „Zijn wij- niet te liberaaal? vroeg de schrijver van het artikel zich af. Er kwamen op dit artikel tal van reacties van lezers, die het allemaal gloeiend met het blad eens waren en om strenge bestraffing van de godsdienstige „daders" vroegen. Merkwaardig dan ook om meer dan een reden was een met name onder tekende brief waarin de schrijver het volgende vaststelde. ,,Wie is schuld eraan, dat de secten-aanhan gers, die op grond van de staats- grondwet het recht op gewetens vrijheid, hebben, gedwongen zijn, zich achter dicht afgeschermde ven sters te verbergen? Waarom beschul digt men de leden der secten, Sov jet-Russische wetten aan te randen, wanneer hun vervolgers zelf de in de Grondwet klaar uitgesproken woor den over de rechten van de Sovjet burgers te schande maken?". Dit ingezonden stuk werd zonder na schrift afgedrukt. Uit dit feit alleen zou men kunnen afleiden, dat er een soort begin van een vrije menings uiting is. Sommige westelijke waar nemers in Moskou menen zelfs dat er een duidelijk begin is van een veranderde houding bij de autoritei ten tegenover de godsdienst en dat de felle anti-religieuze campagne ge leidelijk begint af te flauwen. Voor alsnog lijkt dit wel heel erg opti mistisch. De anti-godsdienstige actie is in de Sovjet-Unie in de laatste twee jaren met groeiende intensi teit gevoerd en zij is nog in volle gang. Zij zicht zich gelijkelijk tegen de Russisch-orthodoxe kerk alsook tegen de talloze in de Sovjet-Unie werkende secten, welke hun activi teit, volgens de dagbladen, in de laatste tijd zeer versterkt hebben en hun aanhang vooral onder de jeugd van dag tot dag vergroten. Sommige dezer secten houden er in derdaad merkwaardige, om niet te zeggen ontoelaatbare gebruiken op na. Het zijn deze vertoningen, die koren op de molen zijn van de anti religieuze propagandisten en die dan ook tegen de godsdienst in het alge meen worden uitgespeeld. Met opzet werd in de pers gesproken over „gruweldaden" der secten, over a- sociale handelingen en gebruiken en dit was voor de autoriteiten dan weer het motief talloze leiders en aan hangers van ke kerken, maar speciaal van de vele secten te vervolgen. Ook dit jaar en nog zeer recent, zijn talrijke Baptisten, Getuigen van Jehova, Oud-Gelovigen en an deren vervolgd. De rechtbanken delen langdurige gevangenisstraffen uit. Maar het getuigt van grote over tuiging en soms fanatisme, dat de veroordeelden uiterlijk met vreugde hun veroordelingen aanvaarden. (Advertentie) Een nieuwe service die U volmaakte zekerheid schenkt Wij testen elke brillant met de modernste apparatuur op kleur, zuiverheid, slijpproporties, afwerking, gewicht en fluorescentie. Bij aankoop ontvangt u deze gegevens in een volledig beschrijvend certificaat met diagrammen en microfoto's. Bij sieraden met brillant krijgt u een uitvoerig taxatierapport met foto. Losse 1 karaat brillanten 1500.-tot 3000.-. Exceptionele kwaliteiten iets hoger. edelsteenkundige f.g.a. diamantexpert g.i.a. LIJNBAAN 92 filiaal: oostzeedijk 155-157, rotterdam Op maandag 17 september zal met de officiële rectoraatsoverdracht het studie jaar 19621963 van de Katholieke Eco nomische Hogeschool geopend worden. Het nieuwe studieprogramma maakt melding van een aantal belangwekkende wijzigingen. De grootste en belangrijkste hiervan is gelegen in de nieuwe exa menregeling vn de faculteit van de So ciale Wetenschappen. In grote trekken komt het hierop neer, dat de studie voor het kandidaatsexamen in drie fasen ver loopt, respectievelijk afgesloten door het z.g. „propaedeutisch examen", een groep vervangende tentamens, aangeduid als het eerste gedeelte van het kandidaatsexamen en het eigenlijke kandidaatsexamen. Tus sen de examens mag bovendien geen pe riode liggen van langer dan 12 maanden. M.a.w. diegenen die een geldig propaedeu tisch examen heeft afgelegd, is verplicht binnen 12 maanden het „Kandidaats I" te doen. Dit Kandidaats I verliest op zijn beurt alle geldigheid als niet binnen weer 12 maanden wordt deelgenomen aan het tweede gedeelte van het Kandidaatsexa men. Deze regeling betekent derhalve een verzwaring van de studie en een dwang tot verkorting van de studietijd. Benoemd tot gewoon hoogleraar wer den: dr. H. O. Goldschmidt, dr. J. Gode- froy en dr. R. A. de Moor, tot buiten gewoon hoogleraar dr. L. H. Janssen s.j.; tot lector drs. J. A. Rijpkema, de her L. Meertens en dr. P. A. Verheijen; tot docent drs. H. v. Kerkhof; tot assis tent drs. J. v. Dooren, dr. B. Breek, drs. C. A. Raming en drs. J. Sterkens. Leeropdrachten werden verstrekt aan drs. E. Meulepaz, drs. Ph. Stouthard en drs. H. Waa»dorp. Bovendien zal een Stichting Studie centrum voor administratieve automati sering worden ingericht. „De atoomstad" Los Alamos in Nieuw Mexico is te koop. Het Amerikaanse Con gres heeft een wetsontwerp ter onderte kening aan president Kennedy toege zonden, waarin machtiging wordt ver leend tot verkoop van deze stad met 13.000 bewoners in de tweede wereldoorlog ge bouwd voor kerngeleerden die de atoom bom maakten. v Eerder zijn reeds de atoomsteden Oak Ridge in Tennessee en Richland in de staan Washington verkocht. De commissie voor atoomenergie zal echter de beschik king houden over de installaties die zij in Los Alamos onder beheer heeft. De Amerikaanse regering hoopt dat de verkoop van huizen, winkels enz. 38 mil joen dollar zal opbrengen. De scholen, ziekenhuizen, parken en gemeentelijke in stellingen zullen niet worden verkocht. Zij zullen aan de burgers van Los Alamos worden geschonken. De Britse politie heeft een burger amb tenaar van de admiraliteit, de 38-jarige William Vassall, gearresteerd wegens het vergaren van geheime officiële gegevens die voor een vijand van nut zouden kun nen zijn. De verdachte werd gisteren voor een Londense rechter geleid die zijn voorlo pige inhechtenisneming heeft bevolen. (Advertentie) Pasta I K2r 1 Spray haalt de meeste vlekken uit de meeste stoffen! Het doctoraal examen in de Sociale Wetenschappen is uitgebreid tot zeven specialisaties, t.w. 1) algemeen theoreti sche specialisatie; 2) specialisatie sociaal onderzoek; 3) sociografisch-demografiscne specialisatie; 4) bedrijfs-sociologische specialisatie; 5) specialisatie sociale en ecnnomische politiek; 6) specialisatie maatschappelijk werk; 7) bestuursweten schappelijke specialisatie. Ofschoon de faculteit der Sociale We tenschappen werd erkend, bestaat echter nog niet de mogelijkheid een doctoraat te verwelven in de Sociale Wetenschap pen. De uitbreidingen van het „economisch" studieplan zijn voornamelijk gelegen in de invoeging van de econometrie op in grijpende wijze. De econometrische rich ting zal als geheel zelfstandig naast de economische richting worden doorgetrok ken. Dit houdt uiteraard in een aanpassing van het docentencorps, dat mede door het stijgend studentental een danige uitbreiding onderging die gedeeltelijk reeds het vorig jaar werd aangekondigd. „De verslaggeving, verantwoor ding en voorlichting door de bestu ren van naamloze vennootschappen aan aandeelhouders en publiek dient te worden gemoderniseerd, bij voorkeur door nieuwe wettelij ke voorschriften waaraan men zich gebonden zal voelen. Dit is een der conclusies uit het thans verschenen rapport van een studie-com missie welke werd ingesteld door de raad van Nederlandse werkgeversverbonden. Het doel van de door haar bepleite wet telijke regeling dient volgens de com missie te zijn: een zodanige verslagge ving, dat de winst- en verliesrekening een inzicht geeft in grote en samenstel ling van de in de onderneming geduren de het verslagjaar behaalde resultaten. De balans dient een beeld te verstrekken van de grootte en samenstelling van het vermogen en van de kapitaalcomponenten waarin dit vermogen is geinvesteerd. De commissie zegt dat als leidend beginsel voor nieuwe wettelijke regelingen het Volgens het Indonesische pers bureau Antara is Kartosoewirjo, de man die 13 jaar leiding had ge geven aan de fanatieke Daroel Is lam beweging in Indonesiër met vijf van zijn assistenten terechtge- teld. De 62-jarige Soekarmadji Maridjan Kar- tosowirjo was in West-Java de leider van de Daroel Islam, de fanatieke beweging die in Indonesië een Islamitische theo cratische staat wilde vestigen. Na 13 jaar van rebellie gaf hij zich over aan het gezag te Djakarta, nadat het leger hem had ingesloten in zijn hoofdkwartier in Tasikmalaja, centrum van de Daroel Is lam beweging. Antara meldde, dat het nieuws over de voltrekking van het vonnis gisteren bekend werd tijdens de behandeling van de zaak tegen drie mannen die beschul digd waren van de poging tot moord op prasident Soekarno op 14 rnei. Deze drie mannen kregen levenslang. De rechtbank haalde in het vonnis ge tuigenverklaringen aan „die niet door de getuigen zelf aan de rechtbank waren ge geven omdat hun vonnissen reeds waren uitgevoerd". Antara zei, dat officiële woordvoerders weigerden te bevestigen of te ontkennen dat Kartosoewirjo doodgeschoten was. Tot de vijf leiders van de Daroel Is lam die waarschijnlijk met Kartosoewir jo voor het vuurpeloton de dood hebben gevonden, behoren vermoedelijk Soenoe- si Fikrap, die vier schoten op president Soekarno heeft gevuurd tijdens de jongste aanslag en toen door de lijfwacht werd weggesleept. Kail, Djadja, Permana, Nap- di, en Abdin. Nadere identificatie van deze vier ont brak. globale karakter van de bestaande wet (van 1929) moet gelden. Onder de nieuwe regeling zouden alle types en groepen van vennootschappen moeten vallen. Er zijn, volgens de commissie geen rede nen om het toezicht op de verantwoor ding aan de aandeelhouders op te dragen aan een nieuw orgaan als een vennoot schapskamer Wel wordt de grootste waar de gehecht aan een doeltreffende rege ling van het accountantsberoep, vooral met het oog op de jaarverslaggeving, Grote openhartigheid Voor de toenemende behoefte en be langstelling voor het bedrijfsgebeuren bestaat positieve waardering, zegt de commissie. Het is ook een ondernemers belang om aan de geconstateerde behoefte te voldoen, ook al omdat zekere gevoelens van onbehagen of wellicht zelfs van wan trouwen slecfrts kunnen worden tegemoet getreden door een zo grote openhartigheid als met het ondernemersbelang te rij men valt. Het feit van het bestaan van die opvattingen wordt belangrijker ge acht dan de vraag of zij gefundeerd zijn. De commissie zegt het van het grootste belang te achten dat de ontwikkelingen, die het niveau van de verslaggeving wil len stimuleren, zich in vrijheid kunnen voltrekken. Meer schema's De commissie wijst er in haar rapport overigens op, dat de verscheidenheid in de industrie en de daarin werkzame N.V.'s zo groot is, dat het opstellen van een universeel bruikbaar schema voor de verantwoording niet mogelijk is. In dit verband wordt opgemerkt dat kleine ven. nootschappen of vennootschappen die slechts een enkel produkt dan wel en kele nauw verwante produkten fabrice ren er bij het samenstellen van het jaarverslag uiteraard op moeten toezien, dat geen informatie openbaar wordt die in handen van derden nadelig voor de onderneming of de N.V. zou kunnen zijn. Anderzijds mag aan een goede voor lichting van de aandeelhouders evenmin afbreuk worden gedaan. De taakopdracht aan de commissie luid de na te gaan of nieuwe richtlijnen dien den te worden opgesteld over de jaarver slaggeving, met name in het licht van de huidige problematiek rond de structuur en de rechtsvormen van de onderneming. Met een selaris van 1000 dollar per week geeft film acteur Richard Beymer ook zelf toe dat hg geen reden heeft tot klagen. Maar de slungelachtige jon gen uit Avoca in Iowa, die carrière maakte als manne lijke hoofdrolspeler in „West Side Story", vindt dat men niet veel aan geld heeft als men het niet kan uitgeven en daar heeft hij nu bepaald weinig gelegenheid voor ge had. De 23-jarige acteur kwam verleden week naar New York en kon, als hij daar zin in had, zich in vier bi oscopen gaan bekijken. Daar draaiden „Bachelor-flat" „Fi ve finger-exercise", „Adven tures of a young man", en West Side Story". „Ik weet het wel hoor," zei Beymer, „ik ben goed af. Ik heb een reeks grote rollen in dito films gehad. Maar ik geef me er dan ook hele maal aan. Als vrouwe for- tuna wil dat ik het goed zal hebben, dan heeft ze er recht op alles te krijgen wat in me is en dat krijgt ze ook". Beymer weet ook dat hij behoort tot de nieuwe oogst „knappe jongens" in Holly wood. Maar van dat etiket wil hij af. „Ik ben in wezen een goed karakterspeler," zegt hij. „Ze hebben me on beschrijfelijk knap genoemd en een mooie jongen. Veel te dikwijls al. Teveel jonge acteurs van produkten van reclametrucs en fan-tijd schriften. Maar geloof het of niet, ik behoor er niet bij Ik ben teveel in kritieken geweest om nog tot deze ca tegorie te behoren." Beymer heeft veel uitste kende kritieken gehad, maar er zijn er ook geweest die hem „naar" „overgevoelig" „verwend" en „slap" noem den. „Ik ben," zegt Beymer, niet te trots om te zeggen dat ik nog leer. Wat de cri tici dikwijls vergeten is, dat jonge acteurs veelal rollen krijgen, die slecht in kritie ken onder te brengen zijn en niet noodzakelijk in de smaak vallen bij het pu bliek." Beymer speelt in films sinds zijn elfde jaar. Maar in 1957 trad hij pas op de voorgrond, toen George Ste vens hem een rol gaf in het dagboek van Anne Frank, als tegenspeler van Millie Perkins. „Ik moest concurre ren met 5000 andere acteurs' aldus Beymer. „Ik heb drie maanden lang proeven en ondervragingen moeten on dergaan alvorens ik de rol kreeg. Maar sindsdien ben ik ook niet werkeloos ge weest." Toen Beymer nog een jon gen was, kreeg hij een rol in So big", als piano-pro- tegé van Jane Wyman. Bey mer had nooit achter een piano gezeten, maar hij leerde spelen op een manier die indruk wekte alsof er een virtuoos aan de gang was. Beymer telt onder zijn vrienden Joanne Woodward en haar man Paul Newman. Als hij niet filmt, maakt hij olieverfschilderijen, fotogra feert en schaaft aan een ei gen draaiboek. Zoals waarschijnlijk alle mensen, die veel geld ver dienen, zegt ook Beymer dat 1000 dollar, die 20th Centu- ry-Fox hem wekelijks uit betaalt, hem in feite koud laten. „Ik wil ernstig ge nomen worden," zegt hij. Er is aan het firma ment van onze twintig- ste-eeuwse beschaving weer een nieuwe uitvin ding verschenen; die van de Schrijfmachine met de Tien Toetsen. Nu jaagt elk bericht omtrent een uitvinding mij op tot het hoogste toerental van mijn geestdrift. Wij heb ben immers in dit op zicht het een en ander ervaren. Aristoteles en Archimedes mogen grote mannen geweest zijn met volle denkhoofden, een fiets konden zij, zelfs voor privé-gebruik, niet bij elkaar gedacht krij gen. Julius Caesar had geen fiets, Napoleon evenmin. In het verleden had geen enkel Groot Man een fiets, in onze dagen elke kleine jon gen. Dit zijn dingen die spreken. Ze bewijzen, dat het goed is, voort te gaan met uitvindingen. Nie mand heeft ooit de stem van Karei V gehoord toen deze met het zeggen van vorstelijke zaken was op gehouden. Ik echter kan u onmiddellijk Buziau laten horen, als u dit in duplo (op formulier B-2) zoudt aanvragen. Wan neer u een telefoon hebt en u zoudt er behoefte aan gevoelen, vanavond een bruine Egyptenaar aan de lijn te krijgen, is dat mogelijk. Het zal u een klein financieel offer kosten, maar de PTT moet ook leven en men moet voor iets aardigs wat overhebben. Ik kan, als ik dat zou willen, tegelijk met u vertrekken en éér in Parijs aanko men dan u in Rucphen. Uiteraard neem ik dan wel een straaljager en u gaat per fiets. Men moet dit niet om draaien, want dan klopt de wedden schap niet. Voor een modern mens, woonachtig in West-Brabant, is het een kleine moeite, even in Antwerpen om sigaretten te gaan. Als onze voor vaderen daar kwamen, was dit de reis van hun leven. Nee, het uitvinden moet voortgaan. Nu is het uiteraard wél zo, dat vele uitvinders zich ver gissen. Hierop is de populaire zegs wijze van toepassing, dat het de pret niet mag drukken. In de dertiger ja ren construeerde een man een auto, in de benzinetank toaaruan mater kon worden gedaan. Het was een lange procedure voor het vervoermiddel ge reed was. Riemen papier had de man volgeschreven met cijferreeksen, vele jaren lang had hij getekend, gepeinsd, gecijferd en gepeuterd. Maar de auto kwam er. Hij liep niet, maar dat is een andere zaak. Men moet de menselijke energie prijzen, ook als zij niet onmid dellijk tot resultaat leidt. Ook het uit vinden van een chemisch vocht ter be strijding van kaalhoofdigheid is een veelbeoefende bezigheid. Aan het eind van al het mengen en analyseren staat een klein flesje gereed. Het is gevuld met een groenig vocht. Men smeert het op het kale hoofd en ziedaar. Men blijft even kaal als voorheen. Nog al tijd schijnt de maan door de bomen. Wie echter zou beweren, dat men het vocht dan evengoed niet had kunnen uitvinden, vergist zich. Het flesje brengt vreugde en hoop in veler har ten. Vreugde en hoop zijn belangrij ker dingen dan een paar haren dié uiteindelijk tóch gedoemd zijn te ver dwijnen. Zo trachten ook sinds jaar en dag mensen te vliegen zonder vlieg tuig. Zij laten dit bewust thuis, doen vleugels aan hun armen en huppelen wat rond. Soms pakt een windvlaag hen op en werpt hen de zee in. De genen. die van de kertoren springen, zijn het onverstandigst. Zij doen dit immers maar één keer, maar ook hier is geen reden voor al te groot pessi misme. De man heeft tot het laatst ge dacht, dat de vleugels dadelijk toch zijn trots en overwinnen over de huizen zouden dragen en bovendien: hij is veréioedelijk in de hemel en heeft daar onmiddellijk vleugels aan gekregen. Omdat de tijd mij ontbreekt, kan ik helaas aan het uitvinden niet m.eedoen. Er zijn echter bepaalde za ken, waarvan ik het totstandkomen bijzonder urgent acht. Zo hebben wij bijvoorbeeld de haarknipmachine die de wachttijd bij de kapper doet ver dwijnen. Het is een soort maskertje, dat men op het hoofd zet. Na een druk op een knopje maakt de machine u weer tot een keurig gecoiffeerd heer. Een tweede voorwerp waaraan ik chronisch behoefte heb is de me- teoorsnelle schrijfmachine. Schrijven immers of het rekeningen geldt dan wel bloederige drama's kan men op verscheidene manieren doen. Men kan de methode van de kroontjes pen kiezen en met het tongpuntje uit de mond zorgvuldig zijn letters teke nen. Op deze wijze zou een kantlijntje mij een volledige dag kosten en dan zou ik onder de soep nog moeten door werken. Men kan met een vulpen zeer snel schrijven, maar de zetter zou mij dingen in de mond leggen die ik zelfs bij benadering niet kon hebben uitge dacht. Men kan een secretaresse in dienst nemen. Voor deze weelde echter zijn mijn financiëlefinanciële) be nen niet sterk genoeg. En men kan ge woon tikken zoals ik nu doe. Dan echter moet ik er na elke alinea af. Een kapelaan komt binnen om over de politiek te praten, een wethouder om van gedachten te wisselen over ge loofszaken. Tussendoor zeggen mijn kinderen, dat ik hun naam nu eindelijk eens in hun gymnastiekschoenen moet schrijven en waarom ligt dat formu lier over een abonnement op OKKI daar nog oningevuld, o ontaarde va der? De schrijfmachine met de tien toetsen kan de oplossing betekenen. Zij zal de tijdsduur minstens tot haar tien/zesentwintigste deel terugbren gen. Wij zullen die machine némen. Daarna gaan wij via de dicteermachi- ne (die schrijft wat ik erin praat) ge leidelijk naar de psychograaf. Deze schrijft al wanneer men alleen maar dénkt. Het zal wel een illusie zijn, want het is goed, dat gij niet alles leest wat ik denk. De nieuwe uitvin ding echter begroet ik als het begin van de arbeidsbesparing der schrij vers. YORICK (Advertentie)

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1962 | | pagina 5