ïn Breda gaat men binnenkort
plastic bungalows fabriceren
r
lid
Grieken zijn staatsradio beu
Steeds grotere aanvoer
van appels en peren
CONIMEX
Weemoed
om het
meisje
van de kassa
Fabriekshal wordt nog dit
jaar in drie weken gebouwd
riPs
Duikvlucht
naar
een
hondestaart
j Amerikaanse piloten slapen
achter de stuurknuppel
M E
Nasi SaÉL
VOGELS IN HEI DAGELIJKS DOEN
Langs het strand
Nieuwe indringers
Niet (e lioog
te
a
n
n
e
DAGBLAD DE STEM VAN DINSDAG 11 SEPTEMBER 1962
Lage kostprijs
Nieuwstesnufje
woonkamer
I slaapkamer
hal \toHt
n douth
slaapkamer
Plotte grond
Zijaanzicht
Veel pruimen
Slechte oogst in
Polen
voor het gebruik van
boemboe nasi goreng
HET ALLERBESTE VOOR DE RIJSTTAFEL
(Van onze redacteur)
Frits Bode Bouwplastic n.v. uit Breda gaat plastic-bungalows bouwen
in een plastic fabriek. Nog dit jaar zal men in Breda met de bouw
van deze fabriek, waarvoor de benodigde goedkeuringen reeds zijn
verkregen, beginnen. Met de bouw van de fabriek hoopt men in on
geveer drie weken gereed te zijn, een schier onvoorstelbaar korte tijd,
die alleen bij het bouwen met plastic mogelijk is. De fabriek krijgt een
stalen geraamte, dat opgevuld wordt met hele wanden van plastic, die
de ondernemende firma zelf vervaardigt. De fabriek zal verrijzen op
de Konijnberg in Breda, waar de firma reeds het eerste kantoor ter
wereld bouwde, dat geheel van plastic is opgetrokken.
De n.v. mag er zich op beroemen in
Europa de oudste rechten en meeste er
varing; te hebben. Zy dateert van... 1955.
De heer Frits Bode, wiens naam al ja
ren een begrip is in de bouwmaterialen-
industrie, met name met betrekking tot
de fabricage van kanteldeuren, zag in
plastic een mogelijkheid voor zijn kan
teldeuren. Na eerst als een soort hobby
bij hem thuis op de Ginnekenweg in
Breda zelf zo'n beetje geëxperimenteerd
te hebben, schakelde hij aldra het Cen
traal Laboratorium T.N.O. (Toegepast
Natuurwetenschappelijk Onderzoek) te
Delft in. Dit resulteerde in de oprich
ting van een nevenbedrijf Frits Bode
Bouwplastic n.v. in 1955.
Reeds het jaar daarop kwam de firma
met plastic-kantcldeuren. Deze wereld
primeur, die in 1956 op de jaarbeurs
werd geïntroduceerd, sloeg in als een
bom.
De onderzoekingen in het laboratori
um w.erden voortgezet en resulteerden
in 1961 in het meest spectaculaire ex
periment, een plastic-bungalow, die in
Krimpen aan de IJssel werd geplaatst.
De ook qua model zeer moderne bun
galow met opzet vlak bij de rivier ge
plaatst (waar het nogal eens kan stor
men) om zijn weerstand te kunnen tes
ten. De bungalow heeft zich uitstekend
gehouden en de bewoner, tevens eige
naar van deze eerste Nederlandse plas
tic-bungalow, de heer Verstraeten, zou
zich geen andere woning meer wensen.
Ook de zogenaamde house-boat," een
bungalow gebouwd op een boot, werd
een succes. Geen wonder, dat ook het
Bouwcentrum in Rotterdam hier veel
aandacht aan wijdde.
En zo is het mogelyk, dat Frits Bode
dit jaar nog een fabriekshal van plastic
gaat bouwen, waar men binnen afzien
bare tyd plastic bungalows in serie zal
gaan vervaardigen. De prijzen voor deze
ruime bungalows zullen variëren van
f 12.500 tot f 15.000.
Doch de lage kostprijs is niet het
enige voordeel. Hét grote voordeel is
wel, dat het huis nagenoeg geen onder
houd behoeft. De kleuren zitten in het
plastic, zodat de bungalow geen kwastje
verf nodig heeft. Hoewel men de wan
den kan behangen, is ook dit niet no
dig, daar het polyester-plastic, waar
van de bungalow gebouwd is, talloze
kleurenvariaties met en zonder motief
jes, biedt.
Wanneer het huis wat vuil geworden
Een vooraanzicht van de hypermo
derne plastic-bungalow in Krimpen
aan de IJssel, die Frits Bode Bouw
plastic n.v. 1 1/2 jaar geleden
bouwde.
is kan men er de tuinslang opzetten en
afspoelen. Daar de polyester-plastic
muren in een zogeheten sandwich-con-
structie, met „wonderschuim" (poly-
eruthaanschuimi zijn opgevuld, hebben
zij een thermische isolatie als een ste
nen muur van 1,60 m breed. Behalve
voordelig stoken in de winter, garan
deert dit zomers koelte en 's winters
warmte. In een vraaggesprek met de
bedrijfsleider van Frits Bode Bouw
plastic n.v., de heer H. J. A. Janssens
en de public relation man van de firma
de heer J. C. Jol, vertelden de heren
dat men deze thermische isolatie op de
Noordpool had beproefd.
Bij 30 graden onder nul bleef de tem
peratuur in een hut van polyester met
4 cm schuimisolatie boven nul, alleen
door de lichaamswarmte der bewoners.
Het ligt overigens in de bedoeling de
bungalows verwarmde wanden te geven,
een verwarming, die vanuit de muren
door de kamers circuleert. Overigens
staat de mogelijkheid om een gewone
kachel te stoken vry. In dit hypermo
derne huizentype wil men alle moderne
snufjes toepassen.
Zo zal er in de keuken een ingebouwde
koelkast worden verwerkt en zal ook de
aanrecht van polyester worden uitge
voerd. De bungalow zal verder voorzien
worden van plastic wasbakken en ook
de douchecel zal geheel van polyester
zijn.
Om zoveel mogelijk aan de wensen
van de huisvrouwen tegemoet te komen
heeft men de Bond van Nederlandse
Huisvrouwen geraadpleegd omtrent hun
verlangens op het gebied van woning
inrichting. Dit heeft o.m. tot gevolg, dat
de aanrechten van de conventionele
hoogte van 70 cm zullen afwijken en
verhoogd worden tot 80 cm. Doordat
men gaat werken met een zogenaamde
.natte cel", dit is een wand. waarin de
waterleidingen zijn geconcentreerd, zal
het mogelijk zijn ten alle tijde woonver
trekken aan het huis toe te voegen.
Wanneer men schilderijen e.d. op wil
hangen kan men rustig een schroefje in
de muur draaien;voor zware boekenrek
ken e.d. zullen extra voorzieningen wor
den aangebracht, zodat ook dit geen
moeilijkheden zal opleveren. De wonin
gen, zullen in series van minimaal tien
ongeveer gelijksoortige types gebouwd
worden. Zoals reeds vermeld zal nog
dit jaar de fabriek van plastic gebouwd
worden en hoopt men daarna binnen af
zienbare tijd te starten met de produk-
tie van plastic-bungalows. Tevoren zal
ook in Breda, waar de fabriek ten
slotte zal verrijzen, een model-bunga
low gebouwd worden. De gunstige resul
taten in Japan, waar men al jaren
plastic huizen kent, geven reden tot op
timisme, ook inzake het woningnood
probleem.
IQ ...mtL.
pi
in
s-3
Het Amerikaanse bu
reau van luchtvaart
heeft van de bond van
boordwerktuigkundigen
foto's ontvangen welke
zouden bewijzen dat
piloten van lijnvlieg-
tuigen slapen of lezen
achter het stuur. Op één
van de foto's zit een
stewardess achter het
stuur.
De foto's zijn door de
bond afgestaan op ver
zoek van het bureau
van luchtvaart. Bonds
voorzitter Ron Brown
kwam ze persoonlijk
brengen. Hij zeide dat
de betrokkenen tegen
publikatie van de foto's
waren, wegens het na
deel dat de luchtvaart
daardoor misschien zou
worden berokkend om
niet te spreken van de
mogelijkheid van ver
geldingsmaatregelen te
gen de betrokkenen.
De boordwerktuig
kundigen en de piloten
hebben ruzie over de
vraag wie de derde
man in de cockpit moet
zijn wanneer de beman
ningen van straalvlieg
tuigen worden terugge
bracht van vier op drie
man.
Brown zei, dat twee
personen in het bezit
van foto's waren, doch
slechts één van hen was
bereid ze af te staan.
De andere zou een nog
vollediger serie bezit
ten.
Een woordvoerder
van het bureau van
luchtvaart heeft na ont
vangst van de foto's nog
geen commentaar gege
ven. Hij vertelde, dat
40 foto's zijn overge
dragen aan de juridi
sche afdeling van het
bureau.
Brown zei, dat het
pakje foto's ook de na
men bevatte van de be
trokken luchtvaartmaat
schappijen, plus datum
van de vluchten en de
plaats waar de foto's
zijn ge"homen.
(Van onze correspondent)
Op de Zeeuwse fruitveilingen gaat de
aanvoer van appels en peren nu toene
men. Vorige week zyn de eerste aanvoe
ren los gekomen van het appelras Ja
mes Grieve, een ras, dat op de moderne
Zeeuwse bedryven in grote hoeveelhe
den wordt geteeld en tot de beste van
het Nederlandse sortiment behoort. Ge
durende de komende weken zal er veel
James Grieve in Zeeland te koop zyn.
Bij de peren kwam de aanvoer van
Clapps Favorite op gang, een ras, dat
reeds gedurende vele jaren een belang
rijke plaats inneemt in het Nederlandse
perenassortiment.
De vraag naar appels en peren nam
ook toe, niet alleen voor de binnenland
se markt, maar ook voor uitvoer naar
West-Duitsland en België. Voor vrijwel
alle rassen vond er in de afgelopen week
een prijsstijging plaats, die voor rijpe
handperen (Precoce de Trevoux) zelfs
aanzienlijk was en meer dan 10 cent Per
kg bedroeg. Overigens behoort de aan
voer van dit ras in Zeeland al ver tot
het verleden. Grote hoeveelheden van
deze vroege peer zijn dit jaar gekocht
door de binnenlandse conservenfabrie-
ken, die ze verwerken tot sap in blik of
glas. Ook de Clapps Favorite, die nu
(Advertentie)
aan de markt is, wordt graag voor dit
doel gekocht.
ting ontbrak. Op de meeste bedrijven
hebben de telers echter voor een af
doend windscherm gezorgd, want de er
varing heeft wel geleerd, dat iets der
gelijks in Zeeland niet gemist kan wor
den.
De aanvoer van pruimen gaat P°g al*
tijd onverminderd voort en dagelijks wa
ren er ook in de afgelopen periode gro
te hoeveelheden van dit sappige produkt
te koop op de Zeeuwse veilingen en met
name in Kapelle-Biezelinge.
De Reine Victoria nam de eerste plaats
in en deze kwaliteitspruim ontmoette
grote vraag, waardoor de prijs regelma
tig boven een gulden per kg lag voor de
goede kwaliteiten.
Vooral naar de grote steden in Hol
land werden veel pruimen verladen,
maar ook in Brabant had de afzet een
vlot verloop.
Het ziet er wel naar uit, dat er ook in
de komende week nog veel pruimen te
koop zullen zijn en hierdoor duurt het
seizoen dan aanmerkelijk langer dan in
andere jaren, want dan is het toch
meestal omstreeks begin september ge
beurd met de pruimen.
De kwaliteit is over het algemeen goed
al hebben de vele regen en de harde
wind van deze week het produkt geen
goed gedaan. De schade, die hierdoor is
veroorzaakt, is echter van beperkte om
vang gebleven.
Wel hebben plaatselijk de bramen ge
leden, vooral waar een goede beschut-
Uier ziet u een plattegrond van de
experimentele bungalow aan Krim
pen aan de IJssel, die slechts
f 12.500 kostte.
De eerste secretaris van de Poolse
communistische partij, Wladislav Go
moelka, heeft gezegd, dat de graanoogst
in Polen dit jaar weer slecht zou zijn
en dat er veel graan uit de V.S., Canada
en de Sovjet-Unie ingevoerd moet wor
den.
In 1961, aldus Gomoelka, moest niet
minder dan 2,5 miljoen ton graan, ter
waarde van ongeveer 157 miljoen dollar,
ingevoerd worden.
..Op de vier broden die de Poolse be
volking consumeerde, was er een ge
bakken van geïmporteerd graan", zei
hij, eraan toevoegend dat de weersom
standigheden voor de landbouw in het
algemeen dit jaar slecht waren geweest.
Niettemin was de landbouw er ten op
zichte van de produktie van vorig jaar
op vooruitgegaan, aldus Gomoelka.
B!i_gebakken
BOEMB°5 I
V NkSI
Boemboe Nasi
Goreng bevat
gedroogde uitjes
en 8 verschil
lende kruiden.'
Ideaal voor het
bereiden van een
heerlijke Nasi
Goreng, maar^
ook "gewone"
gerechten kunt
U er smakelijker
en pikanter mee
maken.
Bij koolraap.-
De Boemboe Nas» koken
°°Tat water. een theelepeltje
,n wat water, _boe Nasi
boter ^Vervolgens Goreng aan de kool
- aardappelen «evoegenm,
TakkeTtotzij van een gewoon
mooi goudbruin «recht
zijn
Een ver
gerecht
delicatesse.
ftphakt met
Boemboe.
Een theelepel
Boemboe Nas»
Goreng door een
pond gehakt
mengen. Daarna
braden. U hebt
nooit geweten
dat gehakt zo
heerlijk kon
zijn.
pikante soep.
In de groente
soep of kippe"
soep een lepel-
tje Boemboe Nas»
Goreng doen en
gewoon mee laten I
Koken. De soep
wordt daardoor^,
extra fijn e"/
geurig
,'rV
rukkelijk gerecht.
Weer verkrijgbaar: mooi rijst-
tafel-receptenboekje. Vraag Uw
a.v36 ct aan Conimex Baarn
(Eigen buitenlandse dienst)
Wie van taartjes houdt, zal er zeker af en toe wel eens
een verschalken. Maar op de duur zou zelfs de grootste lief
hebber er met een boogje omheen lopen, indien men hem
zou willen dwingen die taartjes als z'n dagelijks brood te be
schouwen. Men kan, hieraan denkende, dan ook wel begrij
pen, waarom men in Griekenland en vooral in Athene, maar
weinig in z'n nopjes is met hetgeen de Griekse radio biedt.
Voor hot allergrootste deel bestaan de programma's uit lich
te muziek, meest liederen en schlagers van eigen bodem. Al
is het waar, dat de Griekse lichte muziek in het algemeen
van goed gehalte is, het gaat als met dc taartjes. Men krijgt
er schoon genoeg van. Weliswaar wordt elke avond in het
Derde Program ernstige of klassieke muziek uitgezonden,
of van grammofoonplaten of door relayering, maar dit Der
de Program reikt niet verder dan Athene en naaste omge
ving. Praktisch geheel Griekenland moet genoegen nemen
met het lichte z.g. Nationale Programma, dat o.a. via een
vrij sterke zender in Thessaloniki wordt uitgestraald.
Hiervan maken enkele communistische zenders buiten
Griekenland in hun propagandauitzendingen voor Grieken
land gaarne gebruik. Vooral de zenders Praag en Sofia, die
ongetwijfeld zeer veel worden beluisterd, niet alleen door
de vele Grieken in het buitenland, maar ook in het binnen
land. wat technisch mogelijk is, omdat deze zenders zeer ver
en intensief doordringen. De Grieken zijn wat het radio
nieuws betreft, weinig verwend, omdat de Griekse radio een
staatsmonopolie is en de nieuwsdienst van de Griekse radio
dus op de politiek van de regering is afgestemd. Wil men
dus wat meer horen, dan de Griekse radio loslaat, dan kan
de ontwikkelde Griek nog naar Franse, Engelse of Duitse
zenders luisteren, als hij ze tenminste op z'n toestel kan be
reiken. Maar de alleen maar Grieks .sprekende massa tracht
van de Praagse uitzendingen wijzer te worden. Het is be
kend, dat deze in noord-Griekenland en in de streek rond
Thessaloniki zeer veel beluisterd worden. Griekenland is
een democratie. Maatregelen tegen het afluisteren van
vreemde en vijandige zenders bestaan er niet. Deze liberale
houding van de regering-Karamanlis geeft haar een zekere
kracht tegenover de vele kritiek, die de oppositie voortdu
rend op het staatsradiobestel uitoefent en speciaal op de re-
geringsgekleurde nieuwsdienst.
Toen in het parlement een tijd geleden door de oppo
sitie wederom een stevige aanval daarop was ondernomen,
wees de regering de pro-communistische EDA erop, dat zij
zoveel naar de buitenlandse communistische uitzendingen
kon luisteren, als ze wilde en tot de partij van Papeandru
zei ze: „Heeft de regering ook niet het recht op een eigen
publiciteitsmogelijkheid, als er dagelijks twaalf kranten in
Athene verschijnen, de meeste van oppositionele zijde, die
ook vrij hun mening mogen verkondigen?" Niettemin, ook
buiten de enge kring der politieke oppositie leeft de over
tuiging, dat het alleen maar aan de radio ten goede zou
komen, als er naast dc staatsradio ook nog de mogelijkheid
voor particulier initiatief zou bestaan. Misschien komt het er
nog wel eens van. Maar dan zullen de politieke verhoudin
gen in Griekenland zich toch wel eerst iets moeten wijzi
gen.
Wie van u kent niet het genoe
gen van een strandwandeling, hetzij
's morgens vroeg, hetzij 's avonds,
juist voor de zon ondergaat. En dan
natuurlijk het liefst langs een
strand, dat nog niet al te druk door
vakantiegangers wordt bezocht. Dat
is de ideale tijd en plaats om ons te
verlustigen in het leven van onze
typische strandvogels. We zien er
natuurlijk de meeuwen, in verschil
lende soorten, zoals zilver-, kok-,
storm- en mantelmeeuwen, de schol
eksters en misschien ook bergeen
den. Maar meer speciaal bedoel ik
met de vogels van het strand de
dwergstern en het strandpleviertje-
We kunnen de sterns gemakkelijk
kennen. Ze zijn slanker gebouwd dan
de meeuwen, de snavel is puntiger
en de vleugels zijn smaller. Het dui
delijkste kenmerk is wel hun ge
vorkte staart, net als de zwaluwen.
Vandaar dat ze ook wel zeezwalu
wen genoemd worden. En ook hun
sierlijke vlucht doet aan de zwalu
wen denken.
Het dwergsterntje vinden we voor
namelijk op de schelp- en zandvlak
ten langs onze kusten en het is van
de andere sterns te onderscheiden
door zijri gele snavel met zwarte
punt, gele poten en zijn zwarte kruin
en wenkbrauwstreep, waartegen het
witte voorhoofd sterk afsteekt. De
naam zegt al dat hij klein is, nl.
maar vierentwintig centimeter van
snavel- tot staartpunt. Nog iets klei
ner dan de ieder bekende merel.
Ik vind het altijd weer een genoe
gen langs het strand met zo'n dwerg
sterntje mee te lopen, als hij slechts
enkele meters van de waterlijn,
naar voedsel zoekt. Hij vliegt op zijn
gemak, staat een ogenblik biddend
langzaam slaand met de vleugels
zonder van plaats te veranderen
in de lucht, om plotseling sloot-
duikend in het water te verdwijnen
en met of zonder buit weer boven
te komen. Soms kun je enkele kilo
meters met hen meewandelen en
dan laat hij je plotseling in de steek,
draait met een grote boog, vliegt
terug en begint opnieuw het ondiepe
water af te zoeken. Een andere
keer kun je, zittend aan het strand,
van dit schouwspel genieten, als hij
het bij eb achter gebleven water
achter een verhoogd stuk strand,
steeds weer opnieuw overtrekt.
Ze nestelen meestal op de schelp
vlakte en het is buitengewoon moei
lijk om de eitjes te vinden, wanneer
je 't sterntje niet van zijn nest hebt
zien opvliegen. Het nestje is niet
meer dan een kuiltje in het zand,
soms versierd met enkele schelpjes.
En op het eerste gezicht lijken ook
de eitjes meestal drie precies
schelpjes.
Als ik op een morgen de schelp
vlakte, waar twee paartjes broeden,
oploop, komt een mannetje me te
gemoet. ,,Krie-ik, krie-ik" klinkt zijn
waarschuwingsroep met korte tus
senpozen. Op niet te grote afstand
van het nestje hebben badgasten een
provisorische beschutting tegen de
wind gemaakt van aangespoelde
planken en kisten. Daar ga ik heen
en hoop het er een paar uur vol te
houden. Als ik te kort bij het nestje
kom, vliegt het vrouwtje op en
schreeuwend vliegt ze boven mijn
hoofd. Maar als ik even later rustig
in het zand lig, zie ik het vrouwtje
weer al dalen op enkele meters van
het nestje. Ze vliegt weer op, draait
nog een cirkeltje en daalt vlak bij
haar eitjes. Ze kijkt ernaar en als
ze alles blijkbaar in goede staat te
rug vindt, zet ze zich behoedzaam
neer. Het mannetje vliegt nog rond,
en komt een paar maal over me
heen gevlogen. Soms staat hij bo-
ven me een poosje te „bidden", om
toch maar goed dat vreemde wezen
te bekijken. Tenslotte gaat hij op
een meter of twintig van me van
daan op het strand zitten. Maar zo,
dat hij me steeds in het oog kan
houden. En zodra ik mij maar even
beweeg, vliegt hij weer boven me.
Vertrouwen doet hij die rare snoes
haan beslist niet.
Plotseling komen er nieuwe in
dringers. Enkele wandelaars met
een hondje komen het strand op.
„Krie-ik, krie-ik" gilt het sterntje.
Als ze dichterbij komen helpt het
vrouwtje mee: „krie-ik, krie-ik."
Het hondje dartelt snuffelend over
het strand en komt steeds dichterbij
het nestje. Het mannetje duikt om
laag, scheert vlak over de kop van
het hondje en al schreeuwend vliegt
hij langzaam naar de zeekant. Het
hondje laat zich beetnemen. Het
rent achter het sterntje aan, maar
hoe hard het ook rent, inhalen lukt
net niet en het sterntje verdwijnt
over zee. Voorlopig is het nestje
veilig. Het hondje keert teleurge
steld en het sterntje keert tevreden
terug. Als de wandelaars zich echter
wat verder in het zand zetten, voor
zie ik nieuwe moeilijkheden voor het
sterntje. En inderdaad komt het
hondje al snuffelend in de richting
van het nestje gedwaald en het
sterntje heeft er nu wat anders op
bedacht. Van enkele meters hoogte
duikt het steeds weer van achteren
over het hondje heen en zo rakelings
dat ik iedere keer verwacht dat hij
over het omhoog stekende staartje,
er gevoelig in zal pikken. Dat doet
hij echter niet. Maar als bij ieder
krie-ik, dat het sterntje laat ho
ren, het hondje zijn kop omdraait,
staat het sterntje weer al enkele j
meters boven hem in de lucht. Het
hondje draait en wendt en keert zijn
kopje maar tevergeefs, 'k Geloof niet
dat hij het sterntje zelfs maar ziet
en dat is het beestje te mysterieus.
Hij tippelt weg. En weer is het
nestje veilig.
Iedere keer dat het nestje van het
dwergsterntje bedreigd werd, was
ook het nestje van het strandplevier
tje, dat er slechts enkele meters
vandaan lag. in gevaar- Maar dit
valt veel minder op. Het sterntje
vliegt van zijn nestje omhoog, het
strandpleviertje echter niet. Het rent
ongelooflijk snel over het zand, blijft
plotseling met een ruk staan en
rent weer verder. Is het gevaar ech- i
ter groot, dan scheert hij zich weg,
enkele decimeters boven het strand.
Het strandpleviertje is iets gro-
ter dan de mus, heeft een zwarte
snavel, zwarte poten en zwarte zij-
vlekken op de borst, witte wenk-
brauwstreep en vleugelstreep even- j
als de onderdelen. De bovendelen
zijn licht grauw-bruin. 1
Als ik een nestje vind. dan weet ik
vaak niet of het nu van een strand-
pleviertje of van een dwergsterntje
is. Het is ook niet meer dan een
kuiltje in het zand met een drie-
of viertal eieren, die ongeveer even
groot en van dezelfde kleur en teke-
ning zijn.
Het is een vogeltje dat het beslist j
niet hoog zoekt. Het dartelt en drib-
belt en rent over het strand en het
is 'n vermakelijk gezicht 'n strand- J
pleviertje naar zijn nestje te zien
terugkeren. Het rent, blijft plots
roerloos staan, dan schiet het kopje j
naar voren en omhoog, als heeft het
beestje plotseling de hik gekregen.
Dan rent hij weer een stukje en hikt
weer. En hoe dichter hij het nestje
nadert en hoe minder hij het ver- J
trouwt, des te meer wordt het arme j
beestje door de hik geplaagd.
Maar wanneer de beroemde dr.
Jac. P. Thijsse zegt dat je vogels
met de zon in de rug moet bekij- J
ken en dat ben ik helemaal met
hem eens vraag ik u toch, maak J
voor de strandpleviertjes eens een J
uitzondering en geniet van hun vro- j
lijk gedartel als ze laag over het j
strand scheren en de bijna onder- j
gaande zon gouden randjes op hun J
vleugels tekent.
J. c. i
Nu in deze maand,
herinner ik mij les
I automnes d'antan; de
herfsten van weleer. De
f,} maand begon voor de uit-
'v bottende pubers die wij
waren met een merk
waardig mengsel: een
nieuw schooljaar annex
retraite enerzijds, de
kermis anderzijds. Hoe
1_ bezwaard traden wij dat
f gulzige schoolgebouw
/weer tegemoet. Wij had
den onze nieuw-gekafte
boeken bij ons, maar de
zomer nog in het hoofd-
De agenda's waren netjes
ingevuld met naam,
b adres en „klasse" waar
11' „klas" had moeten staan.
9 De nieuwe lesrooster
plakten we voor in die
agenda's. Als onder een
bepaald vak een rode
S streep stond, mocht de
leraar daarvoor geen
werk opgeven; het vak
heette „onderstreept". De
jongen naast mij schreef
dan ook als notitie op
zijn agenda: „De vakken
waar een streep onder
staat zijn onderstreept".
Op de tweede schooldag
echter werd het werken
onmiddellijk door bidden
vervangen. Toen wij nog
in de lagere klassen zaten, werd de
retraite in de gymnastiekzaal gehou
den. Leraren zaten dan geeuwend ach
terin de achterhoede te bewaken, ter
wijl de dienstdoende pater de voor
hoede in de gaten hield. Dit was hard
nodig, want velen wisten een oor
spronkelijke combinatie tot stand te
brengen tussen het nastreven der hei
ligheid en het in stand houden van de
wereldse waarden. Tijdens een confe
rentie over de matigheid gingen in de
kapel de snoepjes van hand tot hand.
Éénmaal zat een jongen uit de tweede
klas een sigaret te roken. Toen de
pater dit in de gaten kreeg en de
leerling bij zich nodigde, stak deze
haastig de sigaret in de zak. De pater
liet hem geknield voor het altaar
plaatsnemen en met intense belang
stelling zagen wij, hoe er steeds meer
rook uit de broekzak kwam en onze
medestudent bijna in vlammen op
ging. Met een emmer water heeft de
concierge toen het levensgevaar op de
vlucht gedreven. Tot de verplichte
oefeningen behoorde een kruisweg. Wij
zorgden er wél voor, deze niet op de
laatste dag te bidden. Die dag immers
was bestemd voor de biecht en wie
dan nog de kruisweg bad, wekte de
indruk, die als penitentie te hebben
opgekregen. Het biechten vond plaats
in een klaslokaal, waar men zich als
penitent enorm opgelaten voelde als
daar zo'n vrome pater aan een tafeltje
op de zonden zat te wachten. Eén ge
beurtenis blijft mij bij. Het was toen
een jongen de klas uitvloog met een
woedende pater er achteraan, die „le
lijkerd" riep. De biechteling verklaar
de later dat hij het „schuifje" had ge
had. De reden blijft in nevelen ver
borgen. Toen wij groter werden, werd
ons voor de retraite een tehuis aan
gewezen. Daaraan was een .uitstekende
boomgaard verbonden en de toegang
tot deze tuerd ons met meer vuur ont
zegd dan het paradijs aan een geval
len engel. Dit was begrijpelijk, want
het convent moest zijn winterprovisie
beschermen en het is altijd vervelend,
als men na het eten geen appel kan
nemen omdat de retraitanten al het
fruit hebben opgegeten. Niettemin
hoorden wij vanuit ons raampje in het
duister herhaaldelijk een merkwaardig
geschuifel en even later klommen de
dieven als katten tegen de muur op
om op bed een klein dessert tot zich
te nemen. Werd het voor sommigen
een gróót dessert, dan zag men hen
's morgens groen van de buikpijn in
de kapel zitten. Hoe zij deze praktijken
rijmden met hun intentie tot levens
verbetering via een retraite, ontging
mij tot één van hen het verklaarde.
„Maar we biechten het", zei hij lo
gisch. „We zeggen: „Pater, ik heb wat
fruit gestolen, wilt u het niet hebben
Dan zegt zo'n pater natuurlijk nee.
En als je vraagt, wat je er dan mee
moet doen, zegt hij: je moet 't terugge
ven aan degene van wie je het gesto
len hebt. Nu, en op dat moment zeg
je. aan die man heb ik het gevraagd,
maar hij wil het niet hebben". Deze
redenering was vermoedelijk zelfs
voor verfijnde moraaltheologen on
aanvechtbaar. Ach, deze retraites zul
len hun nut wel hebben opgeleverd.
Er was ook een rubriek „geestelijk
lezen" bij. Men stond er-versteld van,
wat er in zo'n kaft waarop de Heilige
Alphonsus stond allemaal gelezen
werd. Vaak was er enige discongruen
tie tussen omslag en inhoud.
Na zo'n geestelijke recollectie van
drie dagen begaven wij ons dan weer
naar onze woonstad, waar het woelige
leven bruiste in de vorm van een ker
mis. Deze was romantischer dan de
kermissen die wij thans kennen. Voor
eerst waren er de draaiorgels, die nu
alle zijn vervangen door geluidsban
den en krijsende versterkers. En dan
had men de stoomcarrousel, waarin
op de banken van pluchen bootjes
terdege werd gevrijd. De zoet-
warme geur van de machines, de spie
geltjes en het meisje van de kassa zijrt
verdwenen in wolken van herdenken-
Niet dat ik aan trouwen dacht, maar
hoe heerlijk zou het geweest zijn, met
zo n kassa-meisje hand in hand op
een bankje te zuchten naar de maan.
Maar dit is voorbij, voorbij en o, voor
goed voorbij om het met Bloem te
zeggen. Le printemps adorable a per-
dit son odeurde aanbiddelijke lente
heeft haar geur verloren. Ov het met
Charles d'Orléans te zeggen want ik
was altijd goed in dichters). Het meisje
van de kassa zal wel een dikke schom
mel geworden zijn met piekhaar, die
theedrinkt achter de gordijntjes van
een bovenhuis in Enkhuizen of Dok-
kum. Ze moet hel zelf maar weten.
Haar man rijdt in de steilewand en
komt stinkend van de benzine thuis.
Ze moet het zelf weten. Anders had
ze nu in de krant gestaan: met een
andere geschreven foto. Want ik zou
in haar altijd de zeventienjarige mi-
dinette van de kassa hebben gezien.
Ik was goed in mijn dichters, weet u.
YORICK
