Jeugd onderneemt „stormloop" op de autotechniek Steeds meer kandidaten moeten worden afgewezen Er is nog in goud Klondike Lawrence of Arabia Radioverbinding met 3 kunstmanen verbroken Zeven schepen van 1900 jaar oud gevonden Aardbeving Rumoer rond Mein Kampf Regieprijs SPIILFILMPRODUKTIE IN INDIA NEEMT TOE Verdubbelen Spiegelbeeld Geslaagd Nieuwe stralingsgordel BA R IBB IS 6 6 PROPAGANDA NIET NODIG.... We leven in een tijd, die gekenmerkt wordt door een bijna verbijsterende zegetocht van de auto, die zich nog steeds voort zet. Dit weerspiegelt zich duidelijk in de magische aantrekkingskracht, die een studie in de geheimen der autotechniek voor de hedendaagse jeugd blijkt te hebben. De grote be langstelling heeft inmid dels tot uitzonderlijke toestanden geleid, waar over meer in bijgaand ar tikel. STORING KAN JAREN DUREN KEIZER CLAUDIUS WAS EIGENWIJS Brand eist 21 mensenlevens Triest record in West-Berlijn Minister Korthals terug Geen ambities voor het gouverneurschap Ambitieus Vlaams James Joyce's film-project „Ulysses" Lloyd-successen Storm over Washington Maria Schell onder t mes DAGBLAD DE STEM VAN DINSDAG 4 SEPTEMBER 1962 (Van een bijzondere medewerker) Terwijl verkeersdeskundigen zich bezighouden met prognoses over het aantal auto's van morgen en zich verdiepen in netelige vraagstuk ken van dicht groeiende wegen, veiligheid en parkeren, bestudeert een man in Apeldoorn regelmatig de in de nabije toekomst van enige jaren te verwachten „personeelspiramide", die voor de som van onze garages en service-stations in den lande waarschijnlijk van node .zal zijn. We doelen op de heer G. v. d. Tak (oud-marinehoofdofficier van de technische dienst), die als directeur optreedt van de uitgebreide en hogere autotechnische school, gevestigd in een gebouw, dat drie jaar geleden voor 3.5 miljoen gulden aan de Loolaan in genoemde plaats werd neergezet. 'toekomstige opvolger een degelijke on dergrond willen geven) diep teleurge steld zijn. Om deze noodtoestand enigs zins op te lossen, zal de hts komend jaar door de invoering van parallelklassen hts naar de uts plaatsheeft, terwijl dwarsdrijvers" geheel van school ver wijderd worden. De smeekbede „Geeft u hem nog één kans.." van bedremmelde vaders is de heer v. d. Tak al even vertrouwd als de toon der vele telefoontjes van garage bedrijven uit alle delen des lands: „Heeft u nog een jongen voor mij De school, die opgezet is voor 16 klas sen in geval van nood kunnen het er voorlopig 20 worden met een totaalcapa citeit van 500 leerlingen vindt bij haar streven om zoveel mogelijk „goede" men sen te kweken, niet uitsluitend dringen de vaders op haar weg. Er zijn ook nog bepaalde remmende omstandigheden. Zo moeten b.v. 60 a 70 pet. der jongens hier in pension.... dat kan nu eenmaal niet anders. Maar wie heeft er levensstijl en besef van discipline, wanneer hij omstreeks 18 jaar oud is? Het nare is hierbij, dat de wei nige jongens, die wèl aan de verlokkin- kingen der vrijheid weerstand bieden en thuis willen studeren, weer door ande ren meegetroond worden Het lesrooster bewijst zonder meer, dat de eisen niet gering zijn. De uts'ers (ze dienen vooraf minstens vier klassen van een ulo-school of drie van een hbs doorlopen te hebben, welk aantal voor heen resp. op drie en twee lag) krijgen naast onderricht in moderne talen ook wis- en natuurkunde, mechanica, tech nologie, automobielkunde, handelsken nis, esthetische vorming, enz. De hts heeft naast dezelfde vakken een aantal specialiteiten opgenomen, zoals thermo dynamica, elektrotechniek, bedrijfsinrich ting en -organisatie, technisch beheer en wettelijke bepalingen, staatsinrich ting en sóciale wetgeving, expertise en wat dies meer zij. De school, die voor onbekenden de indruk maakt van een strak-gelijnd mo dern bankgebouw, heeft nimmer de pro- pagandatrom geroerd -— en dat was ook allerminst nodig. Uit alle hoeken des lands geen provincie blijft achter wege ontketent zij ieder jaar opnieuw een ware stormloop van kandidaten. Dit seizoen sloeg de toeloop alle records, zo dat de heer G. v. d. Tak (die overigens ook directeur is van een in hetzelfde gebouw gevestigde derde school voor scheepswerktuigkunde) bij ons bezoek bezwerend de handen ophief: Schrijft u maar nietsanders komen er nog meer. We wisten hem echter tot een inter view te bewegen, nadat we hem ver zekerd hadden, dat we het gevolg van deze enorme belangstelling een stren gere selectie der leerlingen in ons artikel naar voren zouden brengen. Laten we voorop stellen, dat dit in stituut met opleidingen van 3'en 4 jaar het enige in ons land gezien mag worden als een modern verlengstuk van ons „klassiek" nijverheidsonderwijs. Als zodanig krijgt het ook de nodige subsi dies van de overheid, die terdege be grijpt, dat de ambachtsscholen en het bedrijfsleven zelve al sedert jaar en dag niet meer toereikend zijn om de gewenste mensen en in het bijzonder hen die geschikt zijn voor kaderfuncties te vormen. Eens het was nog in de oorlog vormde het hele hoofdstuk „autotech niek" daar in Apeldoorn niet meer dan een aanhangsel van een plaatselijke am bachtsschool. Via twee uitgewoonde vil la's met verspreide werkplaatsen over de hele stad had een groei tot de hui dige representatieve proporties plaats, waarbij de uitgebreide autotechnische school of de u.t.s. (opleiding voor ass.- bedrijfsleider, werkmeester, patroon, enz.) het leeuwedeel der leerlingen zo gemiddelde 300 te verwerken kreeg. „Dit jaar waren er 90 kandidaten voor de hts die dus mensen voor leidende functies vormt en ik heb er slechts 26 kunnen plaatsen. Hoewel hier normaal als toelatingseis de 3- jarige hbs of mulo b voldoende is, waren er zoveel jongelui met 5-jarige hbs-b, dat de eerste klas bijna uitslui tend op een enkele uitzondering na door hen wordt bezet. Het spreekt vanzelf, dat we bij een dergelijk aan bod slechts de besten een kans geven.." Maar deze gang van zaken betekent ook, dat tientallen vaders (onder hen zijn veel garagehouders, die hun zoon als Directeur G. v. d. Tak ...het mes erin.. het goede spoor te brengen zijn, indien hen de juiste medicijn werd toegediend. Ik heb meermalen ondervonden, dat een als onmogelijk uitgekreten leerling door een uitgekiend psychologische en peda gogische behandeling tot een cum laude- knaap uitgroeide., maar ja, deze indivi duele benadering der pupillen, die juist aan onze school méér nodig is dan waar ook, is een dagtaak op zichzelf.ik kan mij slechts bij uitzondering hiermede bezighouden. Het staat ondertussen als een paal bo ven water, dat de school ook evtl. pa rallelklassen ten spijt in de toekomst (vooral, wanneer hier binnen een of twee jaar de na-oorlogse geboortegolf aan bod komt) er het mes nog dieper zal moeten inzetten. Daarom zullen de on rijpe krachten, waarvan menig garage bedrijf zich noodgedwongen nog moet bedienen, voorlopig wel niet van de baan zijn Na ons afscheid van de directeur ont moetten we op de trappen van het ge bouw de 24-jarige heer A. Knijn, die zo juist zijn brevet aan de hts behaalde. Zijn vader bouwde in Amsterdam een groot garagebedrijf op en hij zei ons: „Nu ik klaar ben, wil vader zich wat meer uit de zaak terugtrekken en mij de dagelijkse leiding in handen geven. Ik heb hier aan de school veel kunnen op stekendaarbij had ik natuurlijk ook steun aan het feit, dat ik in dienst motor transport-officier was..". „We maken hier van alles met de jon gens mee en dit vindt ook zyn ookzaak in het feit, dat de samenstelling der leerlingen ik ging het onlangs weer eens na een getrouw verkleind spie gelbeeld vormt van de maatschappelijkej wacht en en geestelijke structuur van onze bevol king. Het is een merkwaardig verschijn sel, dat bij mijn weten elders geen te genhanger heeft. In elk geval zyn de percentages der geloofsovertuigingen uit de diverse provincies even nauwkeurig vertegenwoordigd als die der sociale milieus Bij zoveel vogels van diverse pluimage kunnen de leraren (en zelfs de directeur vaak niet) zich niet verdiepen in „huise lijke omstandigheden" en allerlei milieu factoren. „En dit is jammer, want menige uit de band springende leerling zou weer in Onder het geronk van straalmotoren op het nieuwe Romeinse vliegveld Fiu- micino by de eeuwige stad, heeft een groep Italiaanse oudheidkundigen zeven 1900 jaar oude schepen uit het keizer lijke Rome opgegraven, De schepen liggen op de plaats waar zich indertijd de onder keizer Claudius aangelegde haven van Rome bevond. Men stootte op de wrakken toen men begon met de aanleg van Rome's nieuwe lucht haven. Thans is het opgravingswerk, ver richt onder leiding van professor Giulio Iacopi, bijna gereed. De reizigers die op Fiumicino aankomen, kunnen even ver derop zien hoe men negentien eeuwen geleden reisde. De commissie voor schone kunsten van B^me is voornemens de schepen onder te tjrengen in een expositiehal, waarin men otsfc: modellen op schaal van de ha ven vaif Rome zal bouwen zoals die was ondöt Claudius. De opgravingen hebben bevestigd wat Seutonius en Plinius hebben geschreven: dat de keizer een van de grote schepen die een obelisk naar Rome vervoerde liet zinken om een stevige fundering te krijgen voor de vuurtoren op het einde van het havenhoofd. De archeologen hebben de omtrekken van het bewuste schip blootgelegd. De haven van Claudius bevindt zich nu 3 km landinwaarts. Maar juist de Goud met emmers te gelijk trok in 1898 dui zenden naar Yukon. En vandaag de dag is er nog steeds goud in Klondike. Elk jaar wordt uit het gebied dat in genoemd jaar werd bestormdnog voor ongeveer 715.000 pond sterling uit de grond gehaald. Sinds die eerste „gold rushis voor 90 miljoen pond sterling goud ge dolven, waarvan voor zeven miljoen in 1900 dat een topjaar was Het meeste goud werd gewonnen met primitieve middelen Tenminste 21 personen zijn te Manilla pikhouweel en zeef voor aarde heeft de schepen geconserveerd. Toen Claudius deze plek koos als Ro me's havenverbinding met dc open zee, zeiden zijn ingenieurs dat dit niet aan te bevelen was omdat de haven op die plaats spoedig zou dichtslibben. Ze had den het bij het rechte eind, maar Clau dius was keizer. Men kan hem op zijn onkunde althans op dit gebied in onze dagen alleen maar dankbaar zijn. De Verenigde Staten hebben zaterdag bekendgemaakt, dat de nieuwe stralings gordel, op 9 juli door de Amerikaanse kernexplosie op grote hoogte is ont staan, krachtiger is dan men had ver dat hy wellicht verscheidene jaren zal blyven bestaan. In een gemeenschappelijke verklaring van het ministerie van defensie en de commissie voor kernenergie werd hier aan echter toegevoegd, dat er geen ge- In een door de Verenigde Naties over 1961 gepubliceerd demografisch jaar boek staat onder meer te lezen dat het aantal zelfmoorden in west-Berlijn pro- centsgewijs hoger is dan in welke andere stad ook ter wereld. Hetzelfde geldt voor Hongarije wat betreft de landen. In de meeste landen blijft het aantal, slachtoffers van verkeersongevallen toe nemen, waarbij Oostenrijk en west- Duitsland aan de top van deze zwarte lijst staan, op de voet gevolgd door Lu xemburg, Canada, de Veenigde Staten en Zwitserland. In Oostenrijk kwamen in 1961 pro- centsgewijs ook de meeste mensen door andere ongevallen dan verkeersonge vallen om het leven. Hartkwalen en kanker waren verant woordelijk voor de dood van meer dan de helft van alle personen, die in 1961 in de Verenigde Staten, Groot-Brittan- nië, Ierland, Canada, Australië en IJs land aan ziekten overleden. In Nederland overleed bijna de helft van hen, die in 1961 door een ziekte het leven lieten, tengevolge van deze kwa len. om het leven gekomen, toen brand uit brak in een in Spaanse stijl gebouwd flatgebouw, waar 7 gezinnen woonden. Acht van de slachtoffers waren kin deren. Volgens de politie was het aan tal slachtoffers zo groot omdat de enige uitweg uit het gebouw in vlammen was gehuld en ontsnapping uit de ramen het „afromen" van stromen. Hierdoor werd alleen verkregen wat aan de oppervlakte zat. Maar toen kwamen de baggermolens en af- I graafmachines van de onmogelijk was vanwege het hiervoor j maatschappijen. Zij aangebrachte traliewerk. verslonden tonnen Zes mensen liepen verwondingen op. 1 rotssteenontrokken er het goud aan en lieten in hun zog grote rups- vormige afgravingen achter. In Klondike is nog een van deze ori ginele graafmachines te zien. Zij kostte 700.000 pond sterling en won voor 11 miljoen pond sterling goud. Het werk van van daag bestaat groten deels uit het opnieuw bewerken van afgra vingen die door minder elliciënte machines verricht zijn. De wegen rondom Dawson City krijgen elk jaar opnieuw een ande re loop vanwege de schade die af graafma chines er op zoek naar nieuw terrein aan aan brengen. In het gebied van Dawson City zijn nog steeds enkeleeen stuk of tien, „soürdoughs" „afromers" die een be paald gebied sinds 1898 in bezit hebben. Maar de grote win sten worden gemaakt door de Yukon Conso lidated Mining Compa ny, die verwacht bin nen vijf jaar met de exploitatie te kunnen ophouden. Het is in onze dagen niet alleen goud dat de goudzoeker naar het noorden trekt. De Yu kon heeft de grootste zilvermijn van Canada. De jaarproduktie over trof in 1961 de 2.320.000 pond sterling. En er zijn vooruitzichten op winning van olie, lood, zink, koper en wolfram. De Canadese regering heeft nu ook een gold rush-festival van Daw son City ingesteld, in de hoop dat de afne mende verdiensten van de goudwinning gecom penseerd zullen worden door het geld dat ho pelijk de vreemdelin genindustrie in het laatje zal brengen. vaar bestaat voor bemande ruimte- vluchten, omdat de nieuwe gordel bo ven de banen van dergelijke vluchten tot dusver zou liggen. Als gevolg van de nieuwe gordel was de radioverbinding met drie kunstma nen verbroken, n.l. met de Britse Ariel satelliet, die door de V.S. van Cape Canaveral werd afgeschoten, de Ame rikaanse kunstmaan transit 4b en de te gelijk met deze op 15 november 1961 gelanceerde TRAAC-satelliet. De Amerikaanse commissie voor kern energie had in augustus gemeld, dat de verbindingen met deze kunstmanen in kwaliteit waren verminderd door de nieuwe stralingsgordel. Nu is voor het eerst bekendgemaakt, dat de verbindin gen geheel verbroken zijn. De communicatiesatelliet Telstar had niet van de grotere straling te lijden, omdat zij daarop berekend was, aldus de Amerikaanse bekendmaking. Honderden dorpelingen van het Italiaanse plaatsje Antegnate heb ben zondag de nacht in de open lucht doorgebracht, omdat zij meenden een aardschok gevoeld te hebben. Later bleek, dat wat zij gevoeld hadden een schudden van de grond was geweest, veroor zaakt door een passerende zware vrachtauto, geladen met ijzererts. Bij zijn terugkomst uit de Antillen heeft de minister van Verkeer en Wa terstaat, drs. H. A. Korthals, zaterdag op Schiphol categorisch tegengesproken, dat hij ambities zou hebben voor het gouverneurschap. Gevraagd of hij het wenselijk achtte, dat er nu eens een Antilliaanse gouver neur zou komen, zei hij: ,.Als er een Antilliaan is die er toe bereid en in staat is, dan zou het gewenst kunnen zijn om hem tot gouverneur te benoe men." De minister bevestigde nog eens, dat hij zich na deze ambtsperiode uit de po litiek wil terugtrekken, maar of dit ver band hield met spanningen in de VVD wilde hij niet zeggen. De gouverneur van de Braziliaanse provincie Guanabara heeft geweigerd de opdracht van de regering in Brasilia op te volgen om de verkoop van Hitiers „Mein Kampf" te verbieden. De gouverneur heeft gezegd dat de re gering van Goulart wiens tegenstan der hij is maar eerst eens moest op houden met het financieren van „anti democratische" publikaties. Diverse leidende figuren van conserva tieven huize zijn 'n campagne tegen Gou lart c.s. begonnen omdat ze die te links achten. De gouverneur viel de regering ook aan vanwege haar veroordeling van een katholieke groepering, sterk po litiek van inslag. Op 10 december van dit jaar zal in Londen de première gaan van de nieuwste film van het tweetal Sam Spiegel en David Lean, dat indertijd „The bridge on the river Kwai" heeft gemaakt: „Lawrence of Arabia". De opnamen zijn „geschoten" in Jordanië en Spanje. De bezetting van de rollen is niet mis: Alec Guinness, Anthony Quinn, Jack Hawkins, Jose Ferrer, Anthony Quayle e.a- De opnamen geschieden, in kleuren en op 70 mm film. De koningin van Engeland heeft toegezegd de première te zullen bijwonen. Op de foto Peter O'Toole, Alec Guinness, Claude Rains, Jack Hawkins en Anthony Quayle. pilmregisseur Mauro Bolognini heeft op het festival te San Sebastian met zijn J werkstuk „Senilita" de regieprijs ge- J wonnen. Deze film, naaar een scenario 9 van Pinelli en Bolognini, is een ver- haal van „verterende passies" met in de hoofdrollen Claudia Cardinale, An- d thony Franciosa en Betsy Blair. C1 mile Dégelin, een jonge Bel- ■L gische regisseur, die twee jaar geleden te Cannes naam heeft gemaakt met „Si le vent te fait peur", is vorige maand begonnen met de uitvoering van een nieuw ambitieus project, nl. de verfilming van twee beroemde Vlaamse romans „In 't water" van Stijn Streuvels en „De boer die sterft" van Karei van de Woestijne. De buitenopnamen voor beide films worden ge maakt in Vlaanderen in de om geving van Doel. Beide films zullen onmiddellijk na elkaar worden gemaakt. Aan het project werken alleen Belgen mee. De actrice Elisabeth Dulac is aan gezocht voor beide hoofdrollen. Jlysses", het beroemde boek van de Ier James Joyce, dat één van de meest controversiële werken uit de internationale literatuur is geworden, zal in de loop van dit jaar verfilmd worden. De artistieke leiding hierbij zal berusten bij de Engelsman Jack Cardiff. De Ierse hoofdstad Dublin, waar het verhaal zich afspeelt, zal ook de lokatie voor de filmopnamen zijn. (Y/orld of comedy" is dc pretentieuze titel van een film-omnibus", waarin diverse films van de komiek Harold Lloyd zijn samengebracht. De verzameling bevat hoogtepunten uit o.a. „Het water", ,,Why worry", „Girl Shy", „Professor Beware", Movie cra zy", ,,Feet first" en ,,The milky way". Qtto Premingers nieuwe film „Advise and Consent", die te Cannes werd ge presenteerd, zal in ons land worden uitgebracht onder de titel „Storm over Washington". De film behandelt de persoonlijke conflicten van een groep mannen, die een leidende positie inne men in hun land. Enige carrières en zelfs een leven worden vernietigd door dingen, die in een ver verleden plaats gegrepen hebben. Dit thema van een heden dat in zekere zin zucht onder een hypotheek van het ver leden, is actueel in alle delen van de wereld. Het krijgt in Premingers film echter bijzondere kracht doordat het werd geplaatst in de politieke wereld van Washington ten tijde van een crisis. Op de foto Franchot Tone en Henry Fonda. Het wildwest-stadje Laramie, na gebootst tot in de perfectie, is het hoogtepunt van een Duits-Ameri kaanse kermis in het Westberlijnse district Zehlendorf, De sfeer van het oude wilde westen is hier zo dicht mogelijk benaderd. Foto: filmster Maria Schell, die met de acteur Paul Hubschmid (tweede van links) de kermis be zocht, fungeerde niet geheel zon der angst als lijdend voorwerp voor een messenwerpende amateur- cowboy. Een andere amateur cowboy en een ook al niet was echte roodhuid keken geamuseerd toe £ye speelfilmproduktie in India is in enkele jaren tijds enorm in beteke- f nis toegenomen. Sinds betrekkelijk j korte tijd bezet India op de wereld ranglijst de tweede plaats met om- j streeks driehonderd speelfilms per jaar, waarmede het onmiddellijk op Japan volgt, dat elk jaar rond vijf honderd speelfilms aflevert. In 1961 produceerde India 297 speelfilms, waar van 136 gereed kwamen in de studio'» te Madras, 123 in Bombay en 38 in Calcutta. FV groeiende betekenis van India als filmproducerend land blijkt echter niet alleen uit het aantal films. De toe neming van het aantal kleurenfilms in 1960 vier. maar in 1961 veertien wijst er bovendien op, dat er ook in technisch opzicht sprake is van voor uitgang. De Indiase regering heeft maatregelen genomen om de uitvoer van füms naar het buitenland te vergroten. Er is een filmuitvoercommissie in het le ven geroepen, die in verschillende Ian* I den speciale filmfestivals, gewijd aan de Indiase film. zal voorbereiden. Het. bioscooppark in India is in de laatlte jaren eveneens sterk gegroeid; het land telt op het ogenblik ongeveer 4300 theaters, die zijn ingericht voor j de vertoning van 35mm-films. Er zün j tot nu toe slechts twee bioscopen voor 70mm-films. Vijftig bioscopen houden zich uitsluitend bezig met de verto ning van buitenlandse films, terwijl in duizend andere theaters regelmatig buitenlandse film worden gedraaid. De overige bioscopen vertonen uitsluitend inheemse films. r~)e reclame-mensen van de filmmaat- schappijen zijn zeer bedreven in het trekken van de aandacht van het hooggëeerde publiek. Een voorbeeldje daarvan is een reclamebord zo hoog als een huis, dat geruime tyd heeft ge prijkt op Piccadilly Circus in Londen „U bent honderd meter van de film belevenis, die maar eenmaal in leven komt: Barabbas". stond er op. Inderdaad heeft in het geheel ver- vernieuwde Odeon theater daar gerui me tijd de Dino Laurentiïs-produktie Barabbas" gelopen. De reclametekst zullen we overigens maar voor lief nemen, evenals de opmerking, dat deze film „begint, waar de andere films het erbij laten liggen". Maar misschien is het allemaal toch wel waar, want de criticus van de Daily Express heeft in zijn filmrubriek deze slagzin zonder meer onderschreven. De schrijvers van het filmverhaal hebben het verhaal ontleend aan het boek „Barabbas" van de Zweedse auteur Par Lagerkvist (Nobelprijs- winnaar). De Engelsman Christopher Fry heeft scenario en draaiboek voor zijn rekening genomen. Dit moge er op wijzen, dat de makers hun onder werp met waardigheid hebben willen benaderen. En dat zou kunnen blijken uit o.a. de waardering van het tijd schrift Studi Cattolici, dat bevestigt, dat deze film niet alleen het gevaar omzeilt, dat de diepere gedachte zou verstikken in het grote schouwspel, maar dat de rolprent er werkelijk in is geslaagd twee niveaus in balans te brengen: de psychologische doorgron ding van de centrale figuur en de spectaculaire wereld rondom hem. De film zal komende herfst in de vader landse bioscopen te zien zijn.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1962 | | pagina 10