Kleine Opel „Kadett'
thans geïntroduceerd
Engeland geblameerd door
een handjevol fascisten
Scaldia Russische wagen
met westerse afwerking
Lijnen Rekord bewaard gebleven
Mevrouw
bad
Regering grijpt nu pas in
Nieuwe vier-
cilindermotor
Bespied
Genoeglijkheid
BOEKENPLANK
13
DAGBLAD DE STEM VAN DONDERDAG 23 AUGUSTUS 1962
13
Ouwehand: dieren
uit Nieuw-Guinea
hierheen brengen
Originele vering
Veilige wagen
Vanaf 1 mei op
de markt
Zware slag voor
Vietnamese
rebellen
-tips-tips-tips-tips
Tips-tips-tips-tips
VOGELS IN HUN DAGELIJKS DOEN
ui
Het enige land
Verkeerde publiciteit
Don Bosco als opvoeder
en psycholoog
Schrei niet Natasja
Aanval op de aarde
In een brief aan de directeur-gene
raal voor Nederlands Nieuw-Guinea
heeft de heer A. Ouwehand van het die
renpark in Rhenen, erop gewezen dat het
niet uitgesloten moet worden geacht, dat
na de op handen zijnde overdracht van
dit rijksdeel door onoordeelkundig ingrij
pen van de nieuwe machthebbers en
door ongecontroleerde jacht zoals ook
in Kongo is geschied de unieke fauna
waarover Nieuw-Guinea beschikt, zeker
binnen een aantal jaren aan belang zal
inboeten.
De heer Ouwehand constateert verder,
dat het voor de Nederlandse dierenpar
ken bijzonder moeilijk zal worden om in
de toekomst te beschikken over in
Nieuw-Guinea levende diersoorten. Ge
zien de culturele, educatieve en recrea
tieve functies van een modern dieren
park noemt de heer Ouwehand het toe
komstige verlies van het land als „reser
voir" bijzonder betreurenswaardig.
Alvorens dit rijksdeel een andere sta
tus gaat krijgen heeft hij de directeur-
generaal voor Nederlands Nieuw-Gui
nea thans in overweging gegeven het
daarheen te leiden, dat een aantal die
ren vooral die met ondergang worden
bedreigd naar Nederland overge
bracht worden.
De Opelfabrieken, die deel uitmaken van de General Motors, zijn thans
na lange, vry geheim gehouden voorbereidingen en vele experimenten voor
de dag gekomen met hun ,,Kleinwagen'\ de Kadett. Het is een vierper-
soons, tweedeurs wagen met zelfdragende carrosserie, die wat de lijnen
betreft geheel in de styl van verscheidene andere nieuwe modellen in deze
klasse valt. Op het eerste gezicht doet de Kadett klassiek aan, en de con
structeurs zijn erin geslaagd de specifieke kenmerken van de Rekord en de
Coupé gedistingeerd, zakelyk en neutraal in de kleine Opel vast te leg
gen.
Bij de Kadett is Opel niet afgeweken
van de conventionele constructie:
motor voorin en aandrijving op de
achterwielen. Onder de kap zit een
geheel nieuwe 4-cilinder motor van
993 cc, een kopklepper met zeer
korte slag. Het maximaal vermogen
is 40 pk (DIN) bij 5200 omwentelin
gen per minuut. De compressiever-
houding is 7.8:1 en max. koppel 7-5
mkg bij 2600-3600 omw./min. Deze
vrij krachtige motor heeft enkele
technische verfijningen zoals
machinaal afgewerk-
A te verbrandingskamers
|a een hooggeplaatste nok-
MfilB kenas en dus een op ho-
mrnwÊmm ge toerentallen berekend
distributiesysteem. De
topsnelheid ligt volgens
opgave van de fabriek
Rljj bij 120 km per uur. De
wagen accelereert van
0-100 km per uur in 26
seconden. De vierbak is
volledig gesynchroni-
SFsFh j seerd en deze wordt be-
diend door een handel
op de vloer. Het benzi
neverbruik varieert van 1:13.5 tot
1:15 kilometer.
Voor de Kadett is een aparte ve
ring ontworpen; vóór een dwarslig
gende bJadveer, die door steunblok-
ken de wagenbeiasting opneemt.
Deze werkt als stabilizator in boch
ten. Achter bevindt zich een starre
achteras, die niet met achterveren
is verbonden maar scharnierend op
deze veren is gemonteerd. Voordelen
zyn: grotere stabiliteit en geringe
re bandenslijtage. De Kadett heeft
binnenbandloze buitenbanden (5.50
12)- Het remsysteem (hydraulisch op
alle wielen) en de koeling (water
koeling onder druk, uitgerust met een
thermostaat) bevatten geen nieuwig
heden.
Het onderhoud is vereenvoudigd.
Periodiek doorsmeren' hoeft niet
meer en verversing van de motoro
lie (2.5 liter) moet om de 5000 km
gebeuren.
De Kadett is „slank" gehouden en
dit wordt nog geaccentueerd door
smalle sierlijsten op de flanken. Ver
der is de wagen niet opzichtig op
gewerkt. Een eenvoudige grill ver
bindt de koplampen. De grote rui
ten veroorloven een goed uitzicht
naar alle kanten. Aan het comfort
van de inzittenden is grote aandacht
besteed. Een pluspunt is dat wiel
kasten buiten het interieur zijn ge
houden. Er is gezorgd voor voldoende
beenruimte voor en achter. De ba
gageruimte, met een inhoud van
289 liter, is voor een kleine wagen
respectabel. Het reservewiel rust in
een verzonken bak links.
Het interieur ziet er zeer verzorgd
uit. Er zijn twee afzonderlijke zit
plaatsen vóór en een bank achter,
met armsteunen. Aan de veiligheid
is veel aandacht besteed: een stoot
kussen op het instrumentenbord, be
klede zonnekleppen, anti-verblin-
dingsspiegel, veiligheidsstuur met
twee spaken, veiligheidssloten op
beide deuren en versterkte bevesti
gingspunten voor veilliheidsgordels-
Het dash-board is volledig uitge
rust en de instrumentering is stra
tegisch opgesteld. De rechtlijnige
snelheidsmeter heeft drie verschil
lende gekleurde snelheidszones. Ver
klikkerlichtjes stellen de bestuurder
in staat de oliedruk, knipperlichten,
koplampen en laadstroom in het oog
te houden.
De afmetingen van de droog 670 kg
wegende Kadett zijn: 3.92 m lang,
1.47 breed en 1.41 m hoog. De wiel
basis is 2.33 m, spoorwijdte vóór 1.2
en achter 1.205 meter.
De prijs zal ongeveer 5500 worden
en de leveringen beginnen in januari
1963. De Kadett wordt geproduceerd
in de nieuwe Opelfabrieken in Bo-
chum, die tot de modernste in de we
reld behoren.
De Scaldia is een Belgisch-
Russisch autoprodukt, dat
pas sinds 1 mei van dit jaar
ronddoolt over de vader
landse wegen.
Vanaf 1 mei heeft Nederland weer
een nieuw automerk. Af en toe ziet
men nu op de vaderlandse wegen
^.en „Scaldia" voorbysnorren. Het is
wagen, die wordt uitgebracht
tfaor de N.V. Caland te Arnhem, die
de auto weer heeft betrokken van de
Belgische firma Sobimpex te Ant
werpen. De wagen, een „midden
klasser" die voor nog geen f5000,-
op de Ncderlandes markt is gebracht
is de verbeterde Russische Mosko-
vitch, die in de montagehallen van
Sobimpex wordt afgebouwd en vol
tooid-
De Scaldia de Latijnse naam
voor de rivier de Schelde is een
produkt van Russisch-Belgische sa
menwerking. De wagen draagt dan
ook vele kenmerken van enerzijds
een Russische wagen en anderzijds
van dc gemiddelde Belgische perso
nenwagen. De carrosserie is geheel
Russisch: stevig en misschien ietwat
conservatief, terwijl ook de motor
van Russische makelij is. Voor het o-
verige heeft de auto veel Belgische
en Nederlandse onderdelen, die in
geval van slijttage dus niet eerst he
lemaal vanuit Rusland aangevoerd
behoeven te worden. Over het al
gemeen kan men zeggen, dat het
stevige Russische element van de
wagen is gecombineerd met de fijne
re afbouw van de westerse auto-in
dustrie.
De Scaldia maakt zoals reeds eer
der opgemerkt een wat robuuste
indruk. De carrosserie van deze 4-
deurs-wagen is zelfdragend gebouwd
en heeft een plaatdikte van 0.7 mili-
meter, waaruit voortvloeit, dat het
gewicht vrij hoog is: 950 kilogram.
Dit voor de grootte van de Scaldia
misschien wat onwaarschijnlijk ho
ge gewicht zorgt er echter voor, dat
de auto bij hoge snelheden 125
km per uur kan gemakkelijk bereikt
worden trillingvrij blijft en vast
op de weg ligt. De Scaldia is 4.05
meter lang, 1.45 meter breed en
l.DL meter hoog. De vering van de
Scaldia is klassiek: onafhankelijk op
gehangen voorwielen, bladveren
achter en dubbelwerkende telescopi-
sche hydraulische schokbrekers voor
en achter.
Een unicum voor deze middenklasser
is, 'dat de voorbanken geheel verstel
baar zijn. De voor- en achterbanken
kunnen bovendien dienen als slaap
banken.
Onder de motorkap bevindt zich
een watergekoelde motor, viertakt-,
viercilinder- en vierkante kleppen-
motor. De kleppen zijn gepantserd,
onbrandbaar dus. Met een cilinder
inhoud van 1-36 liter en een com-
pressieverhouding van 7/1 ontwik
kelt deze motor bij 4500 omwente
lingen per minuut een vermogen van
45 pk. De wagen is uitgerust met vier
versnellingen en stuurschakeling.
Dezer dagen zouden in Vietnam ruim
twee honderd communistische opstande
lingen zijn gedood als gevolg van een
slag van acht uur met parachutisten van
het regeringsleger.
De regeringstroepen zouden hiermee
hun gorotste overwinning hebben be
haald op de Viet .Cong-rebellen. Aan re
geringszijde vielen zeven doden en veer
tien gewonden.
De communistische guerrilla's verloren
een van hun beste bataljons, het Phoe
Loi-bataljon, dat tot keurtroepen kon
worden gerekend. Het werd volgens mi
litaire autoriteiten nagenoeg uitgeroeid.
Een bataljon parachutisten van het
derde Zuidvietnamese legerkorps was
met Amerikaanse marinehelikopters
naar het strijdgebied gebracht, nadat het
Viet song-dorp was gebombardeerd van
uit de lucht en door artillerie. Drie
Amerikaanse toestellen werden tijdens
de operatie vanaf de grond beschoten,
maar ze werden niet ernstig beschadigd.
Deze nieuwe zege heeft het geschatte
aantal gesneuvelde Viet Cong-rebellen
gebracht op 327, sinds het regeringsof
fensief vorige week begon. Vierduizend
man namen eraan deel, waardoor voor
het eerst op zo grote schaal tegen de
Viet Cong wordt opgetreden.
HPengevolge van blokkerende rem-
JL men of langdurig remmen, kunnen
de voeringen der remschoenen gaan
schroeien hetgeen meestal door rook
ontwikkeling merkbaar zal zijn.
Mocht u dit onverhoopt overkomen
raak dan niet in paniek want het
lijkt erger dan het in werkelijkheid
is. Gooi nooit koud water over de
remtrommels want deze kunnen hier
door gaan scheuren of op zijn minst
ontzetten.
Is u van plan zelf een buitenspiegel
op de carrosserie van uw auto te
monteren? Een lofwaardig voorne
men maar doe dit niet zo maar luk
raak. Alle kans dat u dan weer op
nieuw moet beginnen om van de
ontsierende gaten nog maar te zwij
gen. Beter is het, achter het stuur
te gaan zitten en een ander de spie
gel net zo lang te laten verplaatsen
tot u het gewenste uitzicht hebt. Pas
dan gaat u de gaten boren.
Probeer het tot een gewoonte te ma
ken op een driebaansweg pas dan
te passeren, als ook de meest lin
ker baan „vrij" is. Dan sluit u in
elk geval de mogelijkheid uit. dat
een u achteroprijdende auto (die u
niet had opgemerkt), zich tussen u
en de tegenkomer vast rijdt.
Sluitschakels van motor en brom-
1 ietsketting en worden meestal
met een verende clip gesloten en
beveiligd. Bij het aanbrengen van
deze clip moet u erom denken, de
„gesloten" zijde der clip in de
draairichting van de ketting te
monteren. Plaatst u het „open"
gedeelte der clip in de draairich
ting dan is de kans niet uitgeslo
tendat de clipdoordat ze er
gens tegenaanslaativordt afge
rukt zodat op een gegeven mo
ment de kettingverbinding het
begeeft.
Tk heb, zo schrijft ons de heer de
K. uit Breda, sinds enige maanden
een gebruikte V-W. -personenwagen.
Bij het schoonmaken van de motor
is het mij opgevalletf, dat er om de
bougie's grote rubberringen zitten
bevestigd. Ze zitten eigenlijk meer
om de kabel die naar de bougie's
loopt en sluiten deze volkomen af.
Mijn vraag is nu of dit bedoeld is
om de bougiegaten stofvrij te hou
den. Als ik het mis heb dan gaarne
uw uitleg waarvoor ze dan wel die
nen.
Zoals men wel zal weten, behoort
de V.W.-motor tot de groep der lucht-
gekoelde motoren. De luchtkoeling
is geforceerd, d.w.z. ze wordt door
een ventilator „versterkt". Bij de
V.W. wordt deze ventilator aange
dreven door het achtereind der dy
namo's; het te „verplaatsen" quan
tum lucht wordt geregeld door een
thermostaat. Op de plaatsen waar
de bougie's in de cilinderkoppen
gedraaid moeten worden, moest er
uiteraard een uitsparing in de bepla
ting van de windtunnel worden aan
gebracht. Om nu te voorkomen, dat
er te veel lucht langs deze openingen
zou kunnen ontsnappen, zijn deze o-
peningen door middel van de door
u opgemerkte rubberringen afgeslo
ten. Dit systeem van afdichting
wordt door meerdere constructeurs
(o.m. Fiat 500) toegepast. Uit het bo
venstaande blijkt wel, dat deze rin
gen steeds in een goede conditie
moeten zijn; ingescheurde, verdroog
de of te slappe ringen dienen in het
belang van een goede koeling, zo
gauw mogelijk vernieuwd te wor
den.
(Exclusief Dagblad De Stem)
Zitten de hoenders die ons de eieren
leveren met warme dagen zoals we
die ook van 't jaar al gehad hebben,
amechtig te puffen in hun hok, er
is nog een vogel, die de naam van
hoen draagt. Zijn naam van water
hoentje, verraadt ons al waar we
moeten zoeken, namelijk aan het wa
ter en daar is het beter uit te hou
den.
Een van de mooiste nestjes welke
ik gevonden heb, lag op een dikke
ronde balk en op een erg vermolmde
.plek groeiden gras en nog wat andere
planten. Daar had het waterhoentje
zijn nest gemaakt. Vermoedelijk had
ik hem helemaal niet ontdekt, als hij
niet omzichtig van zijn nestje ge
slopen was. Nu trok zijn wat heen
en weer schokkende kop en misschien
nog meer zijn schokkende staart met
witte onderstaartdekveren, die hij bij
na recht omhoog hield, mijn aan
dacht. Ik probeerde van de kant het
nestje te ontdekken. Tussen het gras
zag ik de eitjes liggen. Dat enkele
jongens kort daarop het nestje leeg
haalden, belette hem echter niet op
hetzelfde plekje aan 'n 2e broed
sel te beginnen.
Op een middag ga ik er heen.
Misschien dat er jongen zijn en an
ders zal dat toch niet lang meer
duren. Als ik in de buurt kom, ver
berg ik me tussen de struiken en
sluip voorzichtig naderbij, totdat ik
het nestje goed kan zien, zonder dat
het waterhoentje mij ziet- Hij,' of
beter zij, lijkt me minder rustig dan
de voorgaande keren. Zouden er jon
gen zijn? Als een poosje later, kort
achter elkaar, enkele wandelaars
langs komen, geniet ik onverwacht
van een leuk toneeltje. 1
Het waterhoentje hoort hen aan
komen en gluurt voorzichtig tussen
de planten door. Ze ziet de wande
laars, en aan de andere kant sluipt
ze voorzichtig tussen het gras door.
wandelt over de balk en gaat in het
riet schijnbaar achteloos naar voedsel
zoeken. Maar dat is slechts schijn.
Tussen het zoeken klinkt haar: krrrk
krrrk. Ze loopt een paar stappen
door het ondiepe water, pikt wat op
en dan weer „krrrk"; scherp en door.
dringend. Soms stapt ze even op het
uiteinde van de paal en spiedt in de
richting van haar nestje. Van tussen
het gras komt een jong waterhoentje
zwart donzig met een rood snaveltje
met gele punt. Langzaam en onzeker
waggelt het over de paal naar zijn
moeder. En daar komen nummer
twee en drie. Aan het eind van de
paal ploffen ze in het water en ver
bergen ze zich tussen 't riet. De moe
der zoekt voedsel, maar daar tussen
door hoor ik nog steeds haar krrrk
..krrrk. De benjamin is er nog
niet. Nog één keer zie ik een hoopje
dons tussefi het gras tevoorschijn
komen. Het is nok kleiner *dan de vo
rige. Ik zou het, geloof ik in 'n lu
ciferdoosje kunnen stoppen.
Zijn pootjes zijn nog bijna
te zwak om hem te kunnen
dragen. Bij ieder stapje schiet hij,
of naar links, of naar rechts. En de
balk is verweerd en ruw. Wat ik
verwacht heb gebeurt. Een misstap,
of misschien was het ook een heel
zacht briesje, en het hoopje dons tui
melt van de paal. Als een klein
zwart bolletje pluis komt het zacht
op het water neer. In het heldere
water zie ik de kleine pootjes be
wegen. Iets wat ik ook kan zien aan
de zacht schokkende beweging van
het lichaampje. Heel langzaam na
dert het de moeder, die nog maar
steeds onverschillig naar voedsel
zoekt en krrrk.krrrk laat horen.
Als de kleine eindelijk bij haar is,
verdwijnen ze samen tussen het riet.
En de wandelaars, die rustverstoor
ders? Och, die hebben er niets van
gezien.
Tcffen die wandelaars daar izo ach
teloos aan dat schone tafereeltje
voorbij liepen, dacht ik bijna: wat
een eenden. Maar niet enkel dat
zoiets hoogst onbeleefd zou zijn, ik
zou er ook de eenden en zeker de
bergeeyden, die we zo vaak in de
duinen ontmoeten hogelijk tekort mee
doen. Niet alleen dat deze behoort
tot een onzer grootste eendensoorten,
ik vind het ook een van de mooiste.
Uit de verte lijken ze wit en zwart,
maar zien we ze van dichter bij dan
ontdekken we de rode snavel waar
aan bij het mannetje van boven een
grote knobbel zit, de donkergroene
kop en hals en de roestkleurige borst
band- Slechts de schouder en hand-
pennen zijn zwart. Ook de houding
is forser, niet zo plomp en iri elkaar
gedrukt als van de meeste eenden
soorten, en ze kunnen beter uit de
voeten.
Het is een prachtig gezicht een
ouderpaar met een schare jongen
vanuit de duinen te zien komen en
hardlopend het strand te zien over
steken naar de grote open zee. Het
is verbazend dat deze kleine jonge
eendjes zo hard kunnen lopen, maar
nog verbazingwekkender is het die
kleine hoopjes dons te zien inzwem
men tegen de soms vrij hoge golven.
In korte tijd zijn ze uit het zicht ver
dwenen.
Deze beesten bezitten een buiten
gewoon goede opmerkingsgave. Nog
honderd, soms tweehonderd meter
ben ik van he nverwijderd, en ze
slaan de vleugels al uit. Het is zeld
zaam als ik ze, door onverwacht van
achter een heuveltopje of van achter
struikgewas te komen tot op een me
ter of vijftien kan naderen. En zo'n
duintopje is een geliefkoostd rustpunt.
Rustig zitten ze daar maar toch ui
terst waakzaam. Soms met 4 of 5,
soms ook met twintig of meer. Soms
zijn er paartjes bij, maar in het
broedseizoen zijn het vaak enkel de
mannetjes. De hele dag kunt u ze er
vinden, uitgezonderd 's morgens
vroeg en 's avonds tussen zes en
acht. Dan heeft pa de taak van ma
overgenomen en zit hij op het nest.
Meestal ligt het nest in een konijne
hol en het is gemakkelijk te vinden.
De tientallen prenten en vaak ook
de uitwerpselen in de gang verraden
het nest. Soms kun je de eieren zien
liggen, soms ook liggen ze twee of
meer meters ver. Een enkele maal
nestelen ze tussen de duinvegetatie
en dan ook loopt een lange gang onder
het struikgewas naar het nest. Ter
wijl pa daar enkele uren van de dag
doorbrengt, gebruikt ma die tijd om
voedsel en verfrissing te zoeken. Die
verfrissing bestaat in een stukje
zwemmen en een heerlijk bad. Het
is een prachtig zicht een bergeend
op een lang recht stuk water te zien
dalen. Ze komt horizontaal aanvlie
gen, daalt enkele meters, vliegt dan
een heel stuk horizontaal, daalt weer
enkele meters, vliegt weer horizon
taal en daalt zo etagegewijs.
Soms vliegt ze, slechts één meter
boven het wateroppervalk, nog een
paar honderd meter door, voor ze
eindelijk daalt. Dan gaat mama ge
noeglijk en rustig een poosje zwem
men.
Op een avond om een uur of zeven
heb ik me met het doel dit eens
op mijn gemak te bekijken, verstopt
achter een hoop afgemaaid gras. In
de verte zie ik zo'n dame op me toe
komen zwemmen. Ze zwemt* echt op
haar gemak en toch schiet ze nog
vrij vlug doo-r het water. Op een
meter of vijftien van me vandaan
klautert ze de kant op, tot ze nog
met haar voeten in 't water staat.
Het is op een van die vele plekjes,
waar ze dit regelmatig doen en die te
kennen zijn aan de afdrukken van
de poten en de kleine veertjes die
er liggen. Nu kunt u zeggen dat het
niet netjes is een dame tijdens het
baden te begluren, in dit geval is
het een tafereeltje van genoeglijkheid
en rust. Soms stoot ze even de kop
onder water om hem direkt daarop
achterover en omhoog te halen, zodat
het water over haar rug loopt. Dan
weer maakt ze enkel haar snavel nat,
poetst afwisselend rug, borst, vleu
gels en poten. Kortom ze geeft zich
zelf een goede beurt- Slaat ook de
vleugels nogeens uit en begint weer
te poetsen. Soms wrijvend over de
veren, soms ook met de snavel ge
deeltelijk onder de veren, als om ze
'weer eens echt goed te leggen. Slaat
nogmaals de vleugels uit, poetst nog
eens hier, poetst nog eens daar. Kort
om ook mevrouw de bergeend is
vrouw ten voeten uit. Als ze eindelijk
klaar is met haar toilet, vliegt ze
met een snelle slag weer terug naar
't nest om pa af te lossen. En ik
vraag me af wat pa dan zegt. Mis
schien dat ze er weer zo keurig en
charmant uitziet, misschien ook dat
hij toch wel erg lang heeft moeten
wachten.
J. C.
-
(Eigen buitenlandse dienst)
Het is toch wel met. genoegdoening èn een zekere geruststelling, dat
het Engelse publiek zaterdag jl. aan de radio kon vernemen, dat de
justitiële autoriteiten eindelijk in actie komen tegen de Engelse
nationaal-socialisten en wel op grond van de wet tegen het oprichten
en instandhouden van para-militaire organisaties. Bij huiszoeking
in het zogenaamde hoofdkwartier van de nationaal-socialistische
beweging in Londen vond men de nodige bewijsstukken van het
para-militaire karakter der organisatie en het is wel zeker, dat de
Engelse rechter korte metten met deze gevaarlijke onderneming
zal maken, die weliswaar naar aanhang niet veel om het lijf heeft,
maar die toch eigenlijk een stuk beschamende laksheid van de
Engelse overheid belichaamt.
het in Engeland zal gaan als in het
toenmalige Duitsland: eerst rotte toma
ten, vuile eieren, overvallen door te
genstanders en slachtoffers. Maar een
maal komt de doorbraak. Feit is, dat
Jordans partij over geen honderd aan
hangers beschikt en dat men hem waar
schijnlijk de grootste teleurstelling had
bezorgd, wanneer men geen notitie van
zijn idiote optreden in Hyde Park en
bij het Nelson-monument had genomen.
Maar met de evenmin iets betekenende
communisten in de voorhoede als op
ruiers heeft de hele Engelse pers zich
laten verleiden tot uitvoerige berichten
en reportages over Jordan en zijn na
tionaal-socialistische beweging. Meer
dan 500 politie-agenten waren samenge
trokken om Jordans openbare stichtings
vergadering te beschermen, toen deze
begin juli in Londen plaats vond. Dat
betekende meer dan 12 agenten voor
elk van de veertig leden. Als men hem
tenminste maar had doodgezwegen, zou
waarschijnlijk de wereld niets van deze
hele affaire gehoord hebben. Maar juist
het opgewonden geschrijf in de pers be
zorgde Jordan een publiciteit, die hii
anders met geen duizenden ponden had
kunnen betalen.
Het is eenvoudig absurd, dat het op
Engelse bodem mogelijk is, een organi
satie op te trekken, welke Adolf Hitler
en zijn duivelse leer tot richtsnoer
neemt. Men kan er dan ook echt wel in
komen, dat het Engelse lagerhuis ten
diepste geschokt was, toen een Labour-
afgevaardigde op dramatische wijze aan
ministerpresident MacMillan en zijn
medeleden een vlugschrift toonde, door
de Engelse nazi's uitgegeven en waarop
Adolf Hitler in bruin partij-uniform met
een hakenkruisarmband stond afge
beeld. Boven dit portret stond in grote
blokletters: „Hitier had gelijk" en daar
onder: „Democratie betekent Joden-
heerschappij, nationale ondergang en
rassenschande. Alleen het nationaal-
socialisme kan ons ras en ons volk
redden."
Het beschamendste is wel, dat *>P dit
ogenblik in geheel de wereld Engeland
het enige land is, waar men volkomen
wettelijk een nationaal - socialistische
party kan oprichten, hakenkruisen kan
vertonen en waarvan het hoofdkwartier
netjes als Nationaal-socialistisch hoofd
kwartier in het rijkstelefoonboek staat
vermeld.
Dat is nu eenmaal het democratisch
spel, verdedigen zich de autoriteiten,
een uitvlucht, waarmee echter tallozen
het geenszins eens zijn, omdat zelfmoord
nooit van de democratie verlangd kan
worden.
Zo bestaat het dan, dat de 59-jarige
ongehuwde onderwijzer Collin Jordan de
Engelse nazi's aanvoert en heuselijk
meent, dat de tijd voor een stevige pro
paganda is aangebroken. Hij is niet al
leen bezield van het waandenkbeeld, dal
de nazipartij in Engeland genoeg be
langstelling zal trekken om in het par
lement de fundamenten der democratie
te ondermijnen, hij meent zelfs Enge
land tot centrum van het neo-nazisme
te kunnen uitbouwen, nu het van Duitse
bodem verdreven is- Van Londen uit
gaan stapels propagandageschriften uit
naar neo-nazisten in Duitsland, Oosten
rijk, Zuid-Amerika, Spanje en alle mo
gelijke andere landen en de Engelse
openbare diensten zijn wel zo ijverig ze
ook keurig te verzenden.
Hoe staat het in feite met het. natio-
naal-socialisme in Engeland. Volgens
Jordan bevindt zich dit in Engeland
thans in de periode van de „Kampfzeit
der Bewegung", waarover Hitier het
altijd zo melodramatisch kon hebben in
zijn pathetische redevoeringen.
Jordan wil daarmee suggereren, dat
Intussen heeft Jordan een concurrent
in nationaal-socialisme en fascisme en
die is schijnbaar niet van plan zien
door Jordan de kaas van het brood te
laten eten. Het betreft de thans 65 jaar
oude zeer ryke aristocraat Sir Oswald
Mosley, die zich leider noemt van de
Britse Unie van fascisten en nationaal-
socialisten. Mosley was een vriend van
Hitler en Mussolini en zyn anti-semi-
tische „stormafdelingen" droegen zwar
te hemden.
Gedurende de oorlog werd hij geïnter
neerd. Zijn huidige activiteit is thans
vooral gericht tegen de kleurlingen in
Engeland. Twee weken na Jordans
veertig-man-meeting op Trafalgar
Square hield ook Mosley daar een bij
eenkomst. Ook hij kreeg daarvoor toe
stemming der regering. Ditmaal gaf
een menigte van woedende en proteste
rende tegenbetogers hem nog minder
kans dan Jordan om een woord te zeg
gen. Men rammelde al direct hij het be
gin de hele meeting uiteen. Toen pro
beerde hij het in Manchester en mar
cheerde met drie dozijn aanhangers
achter trommelaars en vlaggen door een
arbeiderswijk. Het resultaat was, dat hij
een pak rammel kreeg en nauwelijks
door, een legertje van politie-agenten
ontzet kon worden.
Neen, het Engelse volk is vies van
deze lieden. Het ergert zich alleen maar
erover, dat Engeland door dit kleine
plukje halve en volslagen idioten ge
compromitteerd wordt.
Dat het Engelse volk zich over het
algemeen nog terdege bewust is van
het gevaar van het nationaal-socialisme
blijkt wel uit deze praalwagen, die
de nazi-laars nog eens laat zien ah
een afschrikwekkend voorbeeld voor
altijd.
Dr. Nikolaas Endres, een Duitse Sa-
lesiaan, schreef een gedegen studie over
Don Bosco en speciaal over diens ver
maarde werkwijs als opvoeder. De won
deren welke hij verwekte bijde ver
waarloosde jeugd in Turijn en andere Ita
liaanse steden, heeft natuurlijk de vraag
doen rijzen hoe die buitengewone sucses.
son te verklaren zijn. Dr. Endres die een
diepgaand onderzoek hiernaar instelde,
legde de resultaten daarvan neer in een
boek, dat bij Lanno te Tielt-den Haag
verscheen. De verklaringen der metho
des van de grote heilige, die gedreven
door liefde het tijdelijk en eeuwig geluk
van zijn jongens nastreefde, zijn glas
helder weergegeven en men staat ver
baasd welk diep inzicht Don Bosco had
in de psyche der jeugd, waardoor hij
steeds de juiste tactiek en het inslaande
woord wist te vinden. Iedere pedagoog
zal met vrucht kennis nemen van dr.
Endres' boek.
Enkele jaren geleden wezen wij al op
de kwaliteiten van deze navrante roman
van de Hongaar Dzsö Arvay, die speelt
in een der vele Russische gevangenkam
pen in Siberië. Dat het lezend publiek
deze kwaliteiten waardeerde blijkt uit
het feit, dat thans bij Gottmer te Haar-
lem-Antwerpen de vierde druk uit
kwam in de Damiate-reeks. Het is een
hard boek en eer\ schreeuwende aan
klacht tegen een systeem, dat zich alleen
weet te handhaven door angst en een
hardheid, waaraan het menselijke haast
vreemd is.
Het aantal boeken dat de ruimtevaart
tot onderwerp heeft, is al niet meer te
tellen,. Een hiervan is Charles Chiltons
„Aanval op de aarde", in de serie „De
sprong in het heelal". Het ijzingwekken
de toekomstverhaal beschrijft een demo
nisch opgezette aanval van de Marsmen
sen op onze oude aarde. Het zit goed in
elkaar en men krijgt al lezende respect
voor stoute fantasie van Chilton, waar
aan hij nog een portie waarschijnlijkheid
toevoegt. Elsevier gaf het verhaal als
pocketboek uit.
