IT!
III
Slot van triest politiek drama kwam „te elfder ure
Radio Djakarta: Indonesische
vlag gaat 31 december omhoog
TANTE SAAR
NAAR ISRAEL
FANTASTISCHE RODE RUIMTEDROMEN
HOLS®
s
MARINIER
P. MANNIE
gesneuveld
»uronder 20'04 uur-Maaa
OPLUCHTING IN AMERIKA
Militairen
komen snel
naar huis
Droomwens in vervulling
Zaak Soblen
uitgesteld
„Het zal een Rus zijn"
Nieuwe Duitse
ambassadeur
in Moskou
ilOUT
DAGBLAD VOOR ZEELAND
Oudste uil groot gezin
Dezelfde temperaturen J
Mokums oudste
bloemenmeisje
In bed vastgebonden
Kinderen door
ratten gebeten
12
lolly 10 cent
y 10 cent
102e JAARGANG
No. 24055
Voor God, Koningin en Vaderland
Uitgave: N. V. Uitg Mij. Neerlandia
Directeur: E. H. B Brader.
Hoofdredacteur: J. J- H. A. Bruna.
Redactieraad: J M A. C. v. Dongen,
C. J v. Hootegera mr. dr. A J. J. M.
Mes, mr H M. L». de Rechter, P V. M.
Vercauteren. L. J. v 't Westende.
Bureaus: Breda Reigerstraal 16 -
Tel 22341 (4 liinen) - Postgiro 278841.
ill
TrtaD
Stc
DONDERDAG 16 AUG. 1962
Abonnementsprijs f 7.30 per kwartaal,
8,60 per post, t 0,56 per week
Buitenlandse abonnementen op aan
vraag. Losse nummers 15 cent.
Advertentieprijs voor de gehele oplage
0,42 per mm (Ing. Med. 1,05). Bij
contract aanzienlijk* reductie Volledi
ge tarieven en Algemene Voorwaarden
worden op aanvraag gaarne verstrekt.
Bureau
Vnwsp Fi andcn GOES Kiokstraat 1 telefoon 6 252 - Bureau voor Zccuwsch- Vlaanderen- HULST Steenstraat 14 telefoon 2377 (BijbureausTerneuzenIJsbaanstraat 24 telefoon 260' OOSTBURG: Nieuws traat 41 telefoon 2893)
NEDERLAND TEKENT - MET HUIVERING -
N W.-GUINE A - AKKOORD
(Van onze correspondent)
Bij een vuurgevecht nabij Weij op
Misool op Nieuw-Guinea is de
dienstplichtige marinier der tweede
klasse P. M. G. C. Mannie (onge
huwd) gesneuveld. De marinier
was afkomstig uit Tilburg, Mar
conistraat 12. Hij was het oudste
kind uit een gezin van zeven
kinderen.
Het bericht van het sneuvelen van
hun oudste zoon ontving de familie
Mannie dinsdagmiddag van kape
laan Smit van de parochie Broek
hoven 11 in Tilburg.
Kolonel De Sains, de hoofd-vloot-
aalmoezenier, had de pastorie tele
fonisch in kennis gesteld van de
dood van de Tilburgse militair.
De droeve boodschap sloeg als een
donderslag in.
Moeder Mannie had de avond te
voren, met de avondpost, nog een
brief van haar zoon ontvangen.
Daarin schreef hij dat de strijd
op Nieuw-Guinea haast onmen- 9
selijk was. Veertien dagen was hij j
met zijn collega's van de ene
plaats naar de andere moeten
trekken, overal waren landingen
van mariniers en van paratroepen.
De laatste drie dagen (de brief
was gedaeeerd op 4 augustus) had
niemand van hen één' ogenblik
geslapen.
Marinier Mannie sprak in die
brief de hoop uit dat het maar
gauw afgelopen moest zijn met
de strijd.
De familie Mannie verwachtte in
de loop van dinsdagavond of
woensdag iemand, die het een of
ander zou komen vertellen onder
welke omstandigheden hun zoon
omgekomen ivas. Ook zou men dan
contact kunnen opnemen omtrent
een requiem mis. Er verscheen
echter niemand. De beproefde
ouders ontvingen alleen woensdag
een briefje van minister Visser,
waarin deze de ouders condoleerde
met het verlies van hun zoon.
Het fiat der Nederlandse regering, dat
letterlijk te elfder ure afkwam, is in
Amerikaanse regeringskringen met een
bijna hoorbare zucht van opluchting ont
vangen. De Amerikanen zijn er namelijk
tot op de laatste seconde bezorgd voor
geweest, dat er wat tussenbeide zou ko
men. Men was er in deze kringen voort
durend beangst over dat het conflict zou
ontaarden in een echte oorlog, die tot
gevolg zou kunnen hebben, dat het com
munisme in dit gebied op gevaarlijke
wijze aan kracht zou hebben gewonnen.
Men hoopte in deze kringen gisteren,
dat de diplomatieke betrekkingen tussen
Nederland en Indonesië spoedig na ok
tober konden worden hersteld, evenals
de handelsrelaties.
„Nu Nederland niet meer de zorg heeft
voor Nieuw-Guinea", aldus zei men in
Amerikaanse diplomatieke kringen, „gaat
dat dit land een bedrag van rond
100.000.000 gulden op de begroting sche
len, terwijl zij in de V.N. nooit meer het
EEN NEDERLANDSE militair, de 22-ja-
nge wachtmeester J. Dieters uit Gronin-
S" T1S„ ongeluk op de terugweg
La Courtine om het leven gekomen.
h1e? geweigerd aan kardinaal
5/™ a"tsblssch°p van Wenen, een vi
sum te geven. De Oostenrijkse primaat
schL uitgenodigd.3' WySZ'nski 'n War"
EEN INWONER van Eindhoven de 20-
in^roMii^h t'y'' 'S ü^dens z'in vakantie
in Tirol bij het zwemmen verdronken.
EEN BOEING 707 van de Duitse Luft
hansa heeft op het vliegveld van Lon
den een geslaagde noodlanding gemaakt
iflgt neuswiel zat vast. Alles liep goed af.'
EEN AMSTERDAMSE politieagent, 26
laar oud, is gearresteerd wegens verduis-
tering van honderd gulden.
IN ROME is gisteren een baby van vijf
oagen overleden. De moeder had tijdens
zwangerschap thalidomidetabletten
kin(* miste armen en be-
ppwarJrï overleed doordat ook in de in
gewanden misvormingen bestonden.
™nTvonhdtingr, am ^et K-N-M.I. tot
J 23.15 uur: pgemaakt gisterenavond
Wisselend bewolkt met nlaatseliii.
enkele buien. Matige" vrijkrac,
t "«J zuidwestelijke wind, weinig ver-
andcring in temperatuur 5
Verwachting van het Belgisch weer-
J kundig instituut:
Matige tot vrij krachtige zuidweste- 5
>Jke wm(L Wisselende bewolking en
J kans op onweer. MaximumtempeFatu-
den V°°r Vandaag van 18 tot 21 gra-
Mo_rgem zon op 5.26 uur. Maan onder
Dr. Van Roijen heeft gisterenavond na
mens de Nederlandse regering de formele
overeenkomst inzake West-Nieuw-Guinea
ondertekend.
Daarmee is een einde gekomen aan het
veertien jaar oude geschil tussen Neder
land en Indonesië.
De Verenigde Naties zullen het gebied
op 1 oktober aanstaande van Nederland
overnemen en deze zullen het op 1 mei
1963 op hun beurt overdragen aan Indo
nesië. Echter op 1 januari 1963 mag dit
land reeds „symbolisch" bezit van Nieuw-
Guinea nemen door naast de vlag van de
V.N. de Indonesische vlag te hangen.
(scheld)woord „kolonialisten" te horen
zullen krijgen".
De onderhandelingen tussen Neder
land en Indonesië kwamen pas 13 juli
voor goed op gang, maar de secretaris
generaal van de Verenigde Naties, Oe
Thant, heeft niet minder dan acht maan
den bemiddeld. De formele overeenkomst
van gisterenavond beschouwt men als
zijn grootste diplomatieke succes.
Na de ondertekeningsplechtigheid liet
Oe Thant champagne rondgaan.
Tegen tien uur gisterenavond was het
nog steeds dubieus of het formele ak
koord tussen Nederland en Indonesië
diezelfde avond zou worden gete
kend, ofschoon de overeenkomst de ge
hele dag in de lucht heeft gehangen. Te
gen de tijd, dat de meeste Nederlanders
aanstalten maakten om naar bed te gaan,
had de telex het nieuws over een over
eenkomst nog niet gebracht. Tien uur
was namelijk het tijdstip, waarop van
Nederlandse zijde een beslissing moest
worden genomen. Tegen die tijd werd
bekend dat een beslissing over deze voor
Nederland zo brandende kwestie een uur
was uitgesteld. De ondertekening, aldus
deelden ook de Verenigde Naties in New
York mede, was een uur vertraagd.
Den Haag aarzelde zichtbaar. Zich be
wust van haar verantwoordelijkheid ten
opzichte van de Nederlandse en westelijk
Nieuw-Guineabevolking nam zij enkele
punten van de formele overeenkomst
blijkbaar nog eens duchtig onder de
loep, omdat men zich zekerheid verschaf
fen wilde omtrent details, die toch van
groot belang voor het geheel waren.
Welke punten dat waren, werd gisteren
avond niet bekend.
Zo zwijgzaam als men gisterenavond
in Den Haag was, zo praatziek was men
in New York. De woordvoerder van de
Verenigde Naties ging er kennelijk al
van uit, dat er geen speld meer tussen
Zo toonden fte Russen hun vreugde
in de straten van Moskou, nadat
bekend was geworden dat de
ruimtevaarders Nikolajev en Popo-
vitsj veilig waren geland.
de overeenkomst te krijgen was en dat
de ondertekening in ieder geval
haar beslag zou krijgen. Zo ver ging men
gisterenavond in Den Haag niet. Integen
deel.
De ministerraad in de Trèveszaal bleef
aan het vergaderen met hermetisch ge
sloten deuren, geen woord lekte uit. Nie
mand wist gisterenavond officieel te ver
tellen, waarom de Nederlandse regering
zo lang aarzelde. Weliswaar waren er
tientallen gissingen, maar geen van deze
werd ook maar met een woord bevestigd.
Die onzekerheid riep in Den Haag een
uiterst nerveuze spanning op. De wach
tende journalisten doodden de tijd met
het aansnijden van allerlei gesprekstof,
zij kwamen echter als vanzelfsprekend
weer terecht op de „formele overeen
komst".
In het gebouw der Verenigde Naties
werden ondertussen voldoende afschrif
ten getikt voor de ondertekeningsplech
tigheid voor geval zij zou kunnen plaats
vinden. De zaal der ondertekening werd
voor het publiek gesloten. Toeristen, die
eruit werden gestuurd, vroegen verbaasd
waarom. Van een kwestie Nieuw-Guinea
was hen niets bekend Het plan de
plechtigheid van de ondertekening via
de Telstar naar Europa uit te zenden,
heeft men laten varen omdat de satelliet
om 11 uur niet meer bereikbaar was.
Ondertussen wensten de leden van de
Indonesische delegatie, die met hun vrou
wen (in sarongsen kinderen waren ko
men opdagen, elkaar reeds geluk. Som
migen omhelsden elkander. Terwijl de
Indonesische gedelegeerden hun plaats'
innamen in de „ondertekeningszaal" en
de papieren voor zich uitspreidden,
kwam het nieuws van het uitstel. Het
sloeg in als een bom Ook dr. Van
Roijen was reeds in de zaal, maar werd
daaruit weggeroepen.
Kort daarna echte-r kwam de medede
ling dat de ondertekening kon doorga?^»
(Voor verder nieuws zie pag. 7).
(Van onze parlementaireredactie)
Het ligt in de bedoeling van de re
gering om de Nederlandse militairen
op Nieuw-Guinea, alsook de burger
ambtenaren, die niet wensen te blij
ven, zo snel mogelijk naar Neder
land terug te brengen.
Me-t die repatriëring op grote
schaal zal na 1 oktober worden be
gonnen. Voor het geval dat nodig
mocht zijn zullen de Nederlandse
militairen en burgers ook op nog
kortere termijn afgevoerd kunnen
worden. Zij zullen zich dan terug
trekken op enkele versterkte punten,
met name op Biak.
In de periode van het UNO-beheer
zullen de nog aanwezige Nederland
se strijdkrachten voornamelijk wor
den belast met de beveiliging van
Nederlandse onderdanen.
Hoera, ze zijn geland, jubelt
„Hoera, ze zijn geland.... onze
Andrian en Pavel zrn veilig terug
uit de ruimte!" klonk het gisteren
in heel de Sovjet-Unie toen de ra
dio bekendmaakte dat de „ruimte
tweeling" behouden waren terug
gekeerd.
In zijn „Wostok 3" heeft majoor
Nikolajew meer dan 64 omwente
lingen om de aarde gemaakt en
kolonel Popovitsj draaide in zijn
„Wostok 4" meer dan 48 rondjes.
De eerste is 94 uur en 25 minuten
in de ruimte geweest, de tweede
70 uur en 59 minuten. Respectie
velijk bijna vier en drie volle
dagen.
De televisie had hun vermoeide gezich
ten getoond, gestoppeld en gespannen,
maar nog altijd glimlachend. Toen de
Russen de twee enige tijd na hun landing
konden zien en toejuichen, zagen de
kosmonauten er weer fps en monter uit
en maakten grapjes.
En het is plezierig grapjes te maken
over een reis van twee miljoen of zelfs
twee en een half miljoen kilometer,
als de trip erop zit. „Het was in de
ruimte stiller", grapte Nikolajew, toen
een menigte hem en zijn ruimtevriend
enthousiast huldigde. „Het is er ook veel
minder druk", zei de ander.
Overal in Rusland waren de mensen
samengestroomd om over het welslagen
van de meest spectaculaire ruimtevlucht
heel Rusland
die tot nu toe werd gemaakt, met elkaar
te praten. Maar het meest uitgelaten was
de bevolking van de streek rond Kara
ganda in Kazakstan. Want daar kwamen
de twee ruimteschepen, volgens de mede
delingen uit Moskou precies op tijd en
precies op de aangegeven plaats, neer.
Dat gebeurde gisterenochtend rond half
negen.
De kosmonautentweeling, zoals de Rus
sen hen noemen, werd opgewacht door
een grote groep mensen. Tevoren waren
er in de grootste spanning maatregelen
voor de „ontvangst" genomen. Er cirkelden
helikopters rond om de ruimtevaarders
op te halen zodra hun capsules op de
grond terecht zouden komen. Zes minuten
na elkaar bereikten Nikolajew en Popo
vitsj de aarde.
In triomf werden zy naar een huis ge
bracht, waar ze op verhaal konden ko
men. Daar vond de tweede huldiging
plaats. De kamer was stampvol mensen,
het was er warm en omdat iedereen de
twee ruimtehelden wilde zien, moesten
ze op een tafel gaan staan. Luid klonken
de toejuichingen en iedereen drong zo
om de kosmonauten heen dat de tafel
begon te wiebelen. En de ruimtevaarders
trokken daar gezichten bij alsof ze het
balanceren op een wankele tafel in een
uitzinnige mensenzee heel wat gevaar
lijker vonden dan een meerdaags verblijf
in een ruimtecapsule.
Maar ze mochten er af voordat ze een
smak maakten en toen kregen ze, er
was zo gauw niets anders bij de hand
ieder een grote watermeloen.
In hetzelfde vertrek was de telefoon
aansluiting in orde gemaakt waarlangs
de twee kosmonauten met Kroestjev spra
ken. Het waren de gebruikelijke frasen,
met de glorie van de partij en zo. En
beiden meldden hun opperste baas dat ze
„gereed voor de volgende opdracht"
waren.
Kroestjev zit aan de Zwarte Zeekust
vakantie te houden. Maar men neemt
aan dat hij vrijdag in Moskou zal zijn
voor een huldiging die alles zal slaan
wat er tot nu toe op het gebied van
ruimtehelden-bejubelen is vertoond.
Want uit alles blijkt dat Moskou van
plan is dit succes tot op de bodem uit
te buiten. Heel de wereld moet weten
dat de roemrijke Sovjet-Unie superieur
is in de ruimte en „dus" (want dat moet
alle propaganda vooral het onderontwik
kelde deel van de mensheid suggereren)
op alle gebied.
Gisteren hebben de Russische radio en
t.v. en niet minder de pers in tientallen
toonaarden en op gezag van een ganse
opgetrommelde schare ruimtedeskundi
gen, hun uiterste best gedaan duidelijk
te maken wat er nu allemaal te gebeu
ren staat.
Een hoogleraar verklaarde dat de Sov
jet-Unie begonnen was „het heelal be
woonbaar te maken" en een andere
ruimtedeskundige, een vrouw, wees erop
dat de afstand die de twee kosmonauten
gezamenlijk hadden afgelegd, al aardig
begint te lijken op de sprong naar een
planeet (een rekensom die overigens
weinig praktische betekenis heeft!) en
ze voegde eraan toe dat de tijd die zij
in de ruimte hebben doorgebracht al de
helft is van die welke nodig zal zijn voor
een retourreis aarde-maan.
„De kosmonauten vyf en zes staan al
klaar", liet de „Prawda" triomfantelijk
weten en in een ander artikel in het
zelfde blad betoogde een professor dat
nu de tijd is aangebroken waarop men
in de ruimte stations kan assembleren
om van daar af een raket naar de maan
te sturen.
Uit andere feiten blijkt al evenzeer
dat de Russen sterk in deze richting wer
ken. De vluchten van Nikolajew en Popo
vitsj zijn als het ware oefeningen ge
weest in het coördineren en het manoeu
vreren in de ruimte.
Andere bladen gingen in hun enthou
siasme nog verder. „Nog in de zestiger
jaren zal de mens de maan bereiken.
en het zal een Rus zijn", verkondigden
artikelen. In het volgende decennium,
dus nog vóór 1980, zullen andere planeten
bereikt worden. Daarna gaan we zelfs
tussen de sterren reizen, aldus verliet
een hoogleraar in zijn enthousiasme reeds
in de verbeelding ons zonnestelsel.
„Nog deze eeuw zal reizen per raket
ouderwets worden", besloot hij, na uiter
aard nog even onderstreept te hebben dat
dit nu allemaal te danken is aan het
socialistisch systeem.
Vervolg op pag. 7
Vijftig jaar heeft de bloemenver
koopster van het Rembrandtplein,
tante Saar, minder bekend als me
vrouw S. Bacharach, genoegen geno
men met een klein hoekje van het
plein om haar bloemen, die zij iedere
morgen zelf by de Aalsmeerse veiling
ging halen, aan de man te brengen.
Gisterenmiddag was het gehele Thor-
beckeplein voor haar gereserveerd,
zodat honderden Amsterdammers er
getuigen van konden zyn hoe, tijdens
een vorstelijke huldiging, de droom
wens van tante Saar in vervulling
ging. Een speciaal huldigingscomité
kon de jubilerende bloemenverkoop
ster, in samenwerking met de Cen
trale Aalsmeerse Veiling, een retour
vlucht Israël en een verblijf van een
maand in dat land aanbieden.
De huldiging van de 75-jarige bloe
menverkoopster was gisterenochtend
reeds begonnen toen Tom (Dorus)
Manders tante Saar in zijn „hoestbui
op vier wielen" naar he-t veilingge
bouw in Aalsmeer reed, waar de
trouwste bloemenafneemster een
grootse ontvangst werd bereid. We
derom per „hoestbui" arriveerde de
jubilaresse 's middags veilig op het
Thorbeckeplein, waar burgemeester
mr. G. van Hall een van de eersten
was die „tante Saar" geluk kwam
wensen met haar unieke jubileum.
In een speciale feesttent werd on
der leiding van Jan Blaaser een feest
programma afgewerkt waaraan o.a.
meewerkten: Heintje Davids, Bob
Scholte, imitator Dick Engelbracht
en een „collega" van tante Saar, het
bloemenmeisje uit de musical „My
fair lady", Dorien Mijksenaar.
De koningin van het plein, zoals
Jan Blaaser de jubilaresse noemde,
gezeten naast burgemeester Van Hall,
genoot zichtbaar van het program
ma.
In de pauze hoorde tante Saar,
staande op het podium, de vele huldi
gingstoespraken aan. De voorzitter
van het huldigingscomité vertelde de
ontroerde bloemenverkoopster, dat
haar wens, eenmaal Israël te mogen
zien, in vervulling zal gaan. Hij voeg
de eraan toe dat men de regering van
Israël tijdig van de komst van tante
Saar op de hoogt© zal stellen, in de
hoop dat men haar „de ontvangst zal
bereiden die zij verdient", aldus de
heer Vreeswijk.
De feestvreugde op het stampvolle
Thorbeckeplein bereikte een hoogte
punt toen een Veluwse kweker kwam
vertellen dat hij een nieuw gekweek
te roos de naam „Tante Saar" heeft
gegeven.
Een grote menigte vrolijke en
enthousiaste mensen begroette het
paar bij de ingang van de grote
veilinghal.
(Advertentie)
r VAKANTIE-AANBIEDINCI
van 15 mei tot 1 okt. a.s.
HOLS VLEES IN BLIK
S hele blikken f. 1.60 samen f. 2.78
3 halve blikken f. 0.90 aaman f. 2.25
HOLS GEZOND VOOR KAT EN HOND
Twee kinderen in een instelling van
de openbare onderstand St.-Elisabeths-
gasthuis te Antwerpen, zijn, terwijl zij
vastgebonden op bed lagen, door ratten
gebeten.
Zij waren te slapen gelegd in een
zaaltje dat wegens de vervallen staat
waarin het zich bevindt, ongeschikt was
verklaard als inrichting voor kinderge
neeskunde.
„In dat zaaltje zijn ratten. Er is 's
nachts geen toezicht, en men bindt de
kinderen vast", aldus De Standaard te
Brussel.
Een van de twee gebeten kinderen lijdt
aan een bloedziekte, waardoor de rat-
tebeet een gevaarlijke wonde tengevol
ge had. Dat kind is thans opgenomen in
het Stappaertgasthuis te Antwerpen.
TER GELEGENHEID van de twaalfde
verjaardag van prinses Anne van Enge
land heeft een Britse krant het hof de
raad gegeven, de prinses haar eigen weg
te laten gaan. „Het zou zonde zijn om
de menselijke dynamo, die prinses Anne
is, niet de kans te geven de eerste doctor
van de Britse koninklijke familie te
worden", zei de krant.
West-Duitsland heeft de Sovjet-Unie
verzocht Horst Gröpper, een deskundige
op het gebied van de oostelijke landen,
te aanvaarden als nieuwe ambassadeur
in Moskou.
Gröpper is momenteel plaatsvervan
gend hoofd van de afdeling voor aange
legenheden betreffende de oostelijke lan
den van het ministerie van buitenland
se zaken. Hij is vele jaren in Moskou
werkzaam geweest als diplomaat van la
gere rang.
Indien de Sovjet-Unie Gröpper als am
bassadeur aanvaardt, zal hij tegen het
einde van september Hans Kroll ver
vangen. Kroll, die sedert 1957 in Moskou
is geweest, is tweemaal in moeilijkheden
geraakt omdat hij in zijn particuliere
contacten met premier Kroestjev van de
Sovjet-Unie buiten zijn boekje zou zijn
gegaan.
De advocaat van de 61-jarige Ameri
kaans© spion voor de Sovjet-Unie, dr.
Robert Soblen, heeft voor een rechtbank
in Londen verklaard, dat Soblen zich
niet verzet tegen zijn uitwijzing uit En
geland, maar tegen het feit dat hij naar
de Verenigde Staten moet.
Soblens argumentering (hij was niet
zelf aanwezig) was, dat hij in Engeland
geen wet had overtreden en dat hij geen
politieke vluchteling was, en daarom kon
gaan naar het land zijner keuze. Vorige
Engelse gerechtshoven hebben dit argu
ment afgewezen, zo ook Engelands mi
nister van binnenlandse zaken, Henry
Brooke.
De raadsman van Soblen legde ook
weer de nadruk op de menselijke kant
van de zaak. Hij zei dat als de tot levens
lang veroordeelde spion gevangen zou
worden gezet, hij „op korte termijn" in
de cel zou sterven.
„Dat", aldus de advocaat, „zou een af
schuwelijke misdaad zijn".
De zaak is nu weer uitgesteld tot 22
augustus.