Akkoord over Nieuw-Guinea morgen 55 rond Berlijn: tranen traangas en Schimp-schieten bij de muur VN. VERWACHTEN: Kosmonauten groeten kapitalisten, doch Vandaag der een landing Wostoks De stenen breken van NIEUWE POGING TOT LANDING Herdenking - vinger aan de trekker 155 Venus-schot van de Y.S. Berekeningen Betogingen bij de muur Stuk techniek Geen korfbal Jongetje (3) na val overleden Nieuwe poging van Soblen DAGBLAD VOOR ZEELAND Kans op onweer Wereldraad zendt waarnemers naar concilie Met Belgische hulp Tsjombe zoekt een uitweg 102e JAARGANG No. 24054 Uitgave: N. V. Uitg. Mij. Neerlandia Directeur: K H. B. Brader. Hoofdredacteur: J. J. H. A. Bruna. Redactieraad: J. M A. C. v. Dongen, C. 3. v. Hootegem mr. dr. A. J. J. M. Mes, mr. H M. L. de Rechter, P. V. M. Vercauteren, L. J. v. 't Westende. Bureaus: Breda - Reigerstraat 16 - Tel 22341 (4 lijnen) - Postgiro 278841. Voor God, Koningin en Vaderland DINSDAG 14 AUGUSTUS 1962 Abonnementsprijs f 7.30 per kwartaal, t 8,60 per post, t 0,56 per week Buitenlandse abonnementen op aan vraag. Losse nummers 15 cent. Advertentieprijs voor de gehele oplage 0,42 per mm (Ing. Med. 1,05). Bij contract aanzienlijke reductie. Volledi ge tarieven en Algemene Voorwaarden worden op aanvraag gaarne verstrekt. Bureau 'ponwsp küanden: GOES. Klokstraat 1 telefoon 6 252 Bureau voor Zeeuwsch-Vlaanderen: HULST Steenstraat 14 telefoon 2377 (Bjjbureaus Terneuzen IJsbaanstraat 24 - telefoon 2601 OOSTBURG Nieuwstraat 41 - telefoon 2893) In Washington houdt men serieus rekening met de mogelijkheid dat morgen, woensdag, het Neder lands-Indonesisch akkoord over Nieuw-Guinea zal worden gete kend. De dag van gisteren is voor bijgegaan met talrijke besprekin gen, nu onder leiding van Oe Thant die achtereenvolgens alle mede spelenden in de laatste akte van het drama ontving. Toen hij zijn hoofdkwartier verliet voor de lunch zei hij dat hij hoopvol was gestemd. Hij had toen met dr. Van Roijen, mr. Schürmann, Malik, Wirjopra- noto en met Bunker gesproken. Ook zou hij nog met Soebandrio overleg plegen. In New York werden tegelijkertijd „terreinverkenningen" verricht voor de mogelijkheid dat de ondertekening van een akkoord inderdaad eerstdaags tege moet kan worden gezien. Die onderte kening zou dan het „formele gedeelte" van de onderhandelingen uitmaken. Alle besprekingen tot aan dit tijdstip zouden als „informele besprekingen" worden be schouwd. In het hoofdkwartier van de V.N. zou, naar gezegd werd, al een vertrek voor de ondertekeningsplechtigheid in orde zijn gemaakt, met ruimte voor de pers en de fotografen. Ook was gisteren al bekend dat Nederland en Indonesië ge zamenlijk een document zouden indienen bij de V.N., waarin dit lichaam gemach tigd zou worden het bestuur over West- Nieuw-Guinea uit te oefenen tot aan de definitieve overdracht. Hoewel in New York het bewuste me- In de nacht van maandag op dinsdag hebben Indonesiërs op nieuw, pogingen gedaan om uit de lucht op Nieuw-Guinea te landen. Het is nog niet bekend of zij daarin zijn geslaagd. Om ongeveer 1 uur plaatselijke tijd werden onbekende vliegtuigen boven Nieuw-Guinea waargenomen. Naar het A.N.P. te Hollandia verneemt, hebben zü in elk geval nabij Me- rauke rondgecirkeld. Te Hollandia werd tegen half twee luchtalarm gegeven. De stad werd geheel verduisterd en de troepen werden in de hoogste graad van pa raatheid gebracht. Nederlandse Neptunevliegtuigen cirkelden boven de stad. Om kwart over drie werd het luchtalarm opgeheven. Het is niet bekend of ook boven andere plaat sen dan Merauke gepoogd is para chutisten neer te laten. morandum van Oe Thant nog altijd on derwerp van gesprek is, en er zelfs gis teren nog werd betoogd dat deze misstap van de secretaris-generaal beslist wel een tijdelijke crisis in de onderhandelin gen tussen beide partners in het geschil zou veroorzaken, lijkt het toch weinig waarschijnlijk dat de Nederlandse dele gatie er 'werkelijk een struikelblok van wil maken. Later maakten de V.N. bekend dat de „formele onderhandelingen" naar ver wachting inderdaad woensdag (in New York) zouden beginnen. In de wederzijds afgesproken terminologie komt dat dus neer op: woensdag zal het akkoord wor den ondertekend. Auto's voor de ^bevrijding" Ook Soekarno schijnt erop te rekenen dat het akkoord niet lang meer zal uit blijven. Hij kwam gisteren terug van zijn vakantieoord op Bali en dat moest uiter aard gevierd worden met een nieuwe toespraak. Daarin kondigde hij dan een volgende toespraak aan, op vrijdag 17 augustus a.s., de achttiende verjaardag van de Indonesische onafhankelijkheid. Als God het wil", aldus Soekarno, „zal ik vrijdag de terugkeer van West- Irian tot de republiek aankondigen". Te voren had hij gezegd dat „het bevel tot bevrijding van het gebied zou worden uitgevoerd, ondanks de besprekingen in Washington", een opmerkelijke uitpraak die alleen past in het denkraam van een man die veel liei'er zijn zin had gekre gen door wapengekletter dan door vre delievende onderhandelingen. De propagandamachine rond de bevrij- van West-Irian draait nog altijd lus- verder. Het „nationale front" heeft voor de bevrijdingsverjaardag van a.s. vrijdag fraaie nieuwe leuzen bedacht, die op de spandoeken geschilderd worden. „Het staat klaar om West-Irian nog dit te bevrijden", is er één van. Een andere luidt: „Het Nederlandse kolonia lisme in West-Irian is de oorzaak van de armoede van het Indonesische volk". De ;tellige verwachting van een eerstdaags ;e bereiken akkoord weerhoudt Soekar- no's propagandalieden er niet van hun vaardigheid in demagogie tot het eind toe te demonstreren Een ander staaltje van paraatheid is de aankondiging dat er kans is dat alle Djakartaanse autobezitters hun voertuig tijdelijk zullen moesten afstaan. Ook al „ten behoeve van de bevrijding van West-Irian". ding tig IJZEREN GORDIJN LOOPT NU OOK DOOR HEELAL lip Nog steeds razen de beide Russische „Wostoks" 0111 de aarde. Alhoewel Moskou de indruk wekt dat men de gehele weten schappelijke wereld van de ruimtestunt van Nikolajew en Popovitsj wil laten profiteren, zijn de feitelijke gegevens over de opzienbarende vlucht zeer summier. De westerse geleerden hebben er dan ook weinig houvast aan en deze omstandigheid gaf de Amerikaanse oud-president Truman de volgende woorden in de mond: „Ik zal het pas geloven als ze het mij bewijzen. Ik ken de Russen. Zij liegen professioneelWat men vanmorgen met zekerheid wist was, dat de astronauten nog steeds in de ruimte zaten, waarbij Nikolajew, die het eerst werd gelanceerd, ai bijna twee miljoen kilometer heeft afgelegd. Uit waarnemingen van grondstations in de vrije wereld kan worden afgeleid dat tenminste één van de Wostoks van daag zal landen. Men kwam tot deze ver onderstelling doordat de twee ruimte schepen, die zondag een tijdlang in één baan lagen, zich van elkaar verwijderden doordat één der capsuses zijn vaart ver traagde. Door de snelheidsvermindering krijgt de zwaartekracht gaandeweg meer invloed op de capsule, die slechts door zijn grote snelheid schijnbaar aan de aantrekkingskracht van de aarde is ont snapt. De capsule beschrijft steeds nau were banen om de aarde heen, om ten slotte nog steeds met enor me snelheid de bovenste lagen van de atmosfeer te bereiken waar hij tenzij hij met vleu gels is uitgerust en dus „vliegtuig" kan worden, de eigenlijke landing zal moe ten inzetten door gebruikmaking van pa rachutes. De astronauten hadden het gisteren bijzonder druk met het doen van waar nemingen, het op verzoek van het grond station bedienen van instrumenten en het rapporteren van hun lichamelijke en geestelijke indrukken. Feiten hierover kent men niet of nauwelijks. In de vrije wereld heeft men de astronauten horen rapporteren dat de temperatuur in hun cabines 18 graden bedraagt en de voch tigheidsgraad 65 procent is. Men heeft ook kunnen berekenen dat de capsules waarschijnlijk bij Krasney- koot in de streek van Saratov zullen landen en dat zij gestart zijn van een basis te Kosmondor in de streek van Baikonour. De Sovjetgeleerden zijn er bijzonder bedreven in hun westerse collega's nieuwsgierig te maken. Zij leggen ver klaringen af over „superkleine instru menten, die de hersenstromen van de astronauten registreren en naar de aar de doorgeven", maar wat voor instru menten dat precies zijn vertellen zij er niet bij. De glorie van deze ruimtevluchten wordt ook een beetje geschaad door ver klaringen, zoals „Tass" die laat horen en waarvan wij deze aanhalen: „De roemrijke Sovjet-Unie heeft in de ruim tevaartuigen levensomstandigheden ge-* schapen, di v rgeleken kunnen worden met die op aarde". In het westen had men liever iets gehoord over het gewicht van de capsules. Naar schatting wegen zij meer dan vijf ton. In plaats van mededelingen over deze feiten, die toch stellig meer propagandistische waarde hebben dan de allerbeste groeten die de astronauten voortdu rend tot de kapitalistische landen richten, verneemt men het niet al te verbazingwekkende nieuws dat de astronauten voedsel uit tubes nutti gen en dat zij als gehoorzame jon gens zijn gaan slapen. Het is on denkbaar dat zij van zelf inslapen. Aangenomen wordt dat zij slaapta- In verband met de viering van het feest van Maria ten Hemelopneming, zal ons dagblad, woensdag, 15 augustus NIET ver schijnen. Directie Dagblad De Stem Het is gisteren in Berlijn, op de dag dat de oprichting van U1- brichts gevangenismuur werd DE HAMBURGSE kottor „Sperber" ia gisteren uit Rotterdam vertrokken voor een Rijnreis, waarbij (met behulp van 5000 rozen), reclame wordt gemaakt voor de internationale tuinbouwexpositie van 1963 in Hamburg. AAN DE RAND van de door de commu nistische Vietcong beheerste Rietvlakte hebben Zuidvietnamese strijdkrachten met hulp van de Amerikanen 21 commu nistische geurrillastrijders gedood. VOLGENS EEN verklaring van de In diase premier Nehroe, zijn er in het grensgebied met rood China drie maal incidenten voorgevallen, waarbij over örl weer werd geschoten, zonder dat slachtoffers vielen. Verwachting van het K.N.M.I., geldig avonr23T5°nuur:OPgemaakt glSteren" Plaatselijk overdrijvende wolkenvel- 1,('"| ln het ""''oosten van het land kans op enkele verspreide on- wcersbuien. Overwegend matige J noordoostelijke wind. Dezelfde tem- f,era',lre" als gisteren of iets hogere op^Tuur" °nder 20 10 UUr' S' S!0Z*cn: zon °P 522 uur- Zon onder J op°20U0U6ruïfraan °nder 131 UUr' Maan dDernde52daugur?0n °P 5 24 UUr' Maa" °n" bietten by zich hebben of zichzelf een injectie toedienen. Dit is trouwens het angstaanjagende van alle ruimtevluchten, dat de mens tot een bijna onherkenbaar stuk techniek geworden is, vol elektroden zit, kunst matig van zuurstof voorzien, uit tubes gevoed, zodat men hem in de warwinkel van apparaten, waartussen hij zich als een toevallig levend wezen bevindt, bij na niet terug kan vinden. De aan het dierendijk ontleende code namen van de Wostoks, „Valk" en „Gou den Arend", geven aan deze omstandig heid alleen maar meer reliëf. De proeven welke de ruimtevaarders namen, hadden ook gisteren weer be trekking op de onderlinge communicatie en op driehoeks-radioverkeer met de aarde. Ook werden er weer T.V.-beelden van het tweetal uitgezonden. Zij hebben .Wostok 3" had vannacht om 0.00 uur ook ochtendgymnastiek gedaan. 41 omwentelingen om de aarde gemaakt en een afstand afgelegd die meer dan drie maal de afstand tussen de aarde en de maan bedraagt. De Russische radio meldde, dat het experiment verband houdt met een Rus sische poging om op de maan te landen. De astronauten hebben ontdekt, dat een dergelijke vlucht het beste van een „ruimte-platform" af kon geschieden. Hun verbindingsproeven hadden betrek king op de voor de samenvoeging van platform-eleipenten benodigde radiocom municatie. Amerikaanse geleerden zeiden gisteren, dat de Russen waarschijnlijk drie jaar eerder dan de Amerikanen op de maan zullen zijn. Een commentator voegde eraan toe: „Maar op dat moment zullen de Russen op de aarde nog even onvrij zijn als steeds en nog steeds niet in staat zijn ieder jaar een paar nieuwe schoenen te kopen Van Amerikaanse zijde verwacht men voorlopig geen antwoord-stunt. De poli tiek van de regering-Kennedy is er trouwens welbewust op gericht om van bet ruimteproject geen korfbalwedstrijd te maken. Niet vergeten mag worden dat op het terrein van ruimte-onderzoek de Amerikanen reeds een veel bredere kennis hebben verworven, waarvan „Tel star" het laatste bewijs is. Dat de Rus sen aan jalouzie de métier lijden als het om „Telstar" gaat, bleek overigens wel bod om de „Telstar" te benutten als re- uit het fe-it dat zij een Amerikaans aan- flector voor radiosignalen uit de Wostoks hebben afgewezen. Dit doet te vens bedenkingen rijzen omtrent de be lofte van de Russen, dat zij hun Wostoks als internationale wetenschappelijke vor sers beschouwen. Wie de ruimtevluchten als een compe titie wil zien kan zich voorlopig prepa reren op de reeds lang geleden aange kondigde lancering van een Venusraket door de Amerikanen. Men verwacht dit ruimteschot met een onbemand automa tisch laboratorium, voor half septem ber. herdacht, betrekkelijk rustig ge bleven. De herdenking van het feit dat een jaar geleden de wereld schokte, verliep in West-Berlijn daarom nog niet waardig en rus tig. Aan de Oostduitse kant van de muur waren meer Vopo's dan an ders te zien. De militaire verster kingen die daar de laatste dagen zijn aangekomen bleven onzicht baar. Burgemeester Willy Brandt hield een korte herdenkingsrede voor radio Vrij Berlijn, waarin hij onder meer zei: „Wij zullen ons nooit neerleggen bij de on rechtvaardigheid en onmenselijkheid van de bestaande toestand. Berlijn zal blij ven voortbestaan als internationaal cen trum van industrie, cultuur en weten schap". Stilte Op het middaguur werd in het weste lijke stadsdeel drie minuten stilte in acht genomen. Het verkeer stond stil. Deze demonstratie van medeleven werd inge luid door het gebeier van de vrijheids- klokken van het raadhuis in Schöneberg. Hoe gespannen de toestand was bleek wel uit het feit dat een Oostduitse vluch teling die de rivier de Werra wilde over zwemmen, door zestig Oostduitse politie mannen werd belaagd. Hij werd door zeefd voor hij de vryheid bereikte. Bij de Wilhelmstrasse deed zich een traangasduel tussen Oostberlijnse en Westberlijnse politie voor. Betogingen De aanleiding was een demonstratie van een groep jonge Westberlijners. De Oost duitsers gooiden vijftig traangasbommen over de muur en brachten een water kanon in actie. De Westberlijnse politie smeet tachtig traangasbommen terug, waarna de Vopo's zich terugtrokken. In tussen was het incident het startsein voor een claxonconcert aan de Westberlijnse kant van de muur, waaraan zelfs de po litie meedeed. Voorafgegaan door een houten kruis waarop de woorden „Wij beschuldigen!" waren geschilderd trokken de betogers langs de muur, roepend: „De muur moet weg!" Wanordelijkheden de den zich niet voor. Huilen Veel Westberlijners liepen op straat te huilen tijdens de stilteperiode, welke alleen werd verbroken door schetterende marsmuziek uit een luidspreker van de Volkspolizei. Men zag dat er uit de ramen van de Oostberlijnse huizen met doeken werd gezwaaid. De bovengrondse spoorweg in Berlijn, die door Oost-Berlijn wordt beheerd maar gedeeltelijk ook door West-Berlijn loopt, bleef in bedrijf, totdat opeens drie treinen stilstonden. Anonieme passagiers hadden aan de noodrem getrokken. Ejitenlandse toeristen die foto's wilden maken van de samenscholingen bij de muur werden op één plaats door Oost duitse grenswachten beschoten met een katapult. Bij de grensovergang in de Bernauer- strasse ontstond tegen het invallen van de duisternis een gespannen situatie, toen een menigte van circa duizend mensen stenen over de muur begon te gooien en „moordenaars" schreeuwde, iedere keer als het gezicht van een Oostduitse grenswachter zichtbaar werd. Voorstel? Volgens een bericht in U.S. News and World Report wil Kroestjev, als hij in de herfst de V.N.-assemblée bijwoont, voorstellen het Uno-hoofdkwartier naar êen „vrijstad Berlijn" over te plaatsen. Mochten hiertegen bezwaren rijzen, dan wilde Kroestjev de instelling van een neutrale commissie ter oplossing van het Berlijnse vraagstuk aanbevelen. Voor stellen van de V.S. aan Rvsland om een ministersconferentie over Berlijn te be. leggen, is in het Kremlin lauw ontvan. gen. Het is niet ondenkbaar dat er voor de aanvang van de algemene vergadering van de V.N. een ministersconferentie van de V.S., Engeland, Frankrijk en West- Duitsland wordt gehouden. Het initiatief hiertoe is informeel uitgegaan van Bonn. Het centrale comité van de Wereld raad van Kerken heeft de uitnodiging van het Vaticaan om twee waarnemers te sturen naar het tweede Vaticaanse concilie, dat op 11 oktober zal beginnen, eenstemmig aanvaard. Een subcommissie voor beleidskwesties", die gedurende de afgelopen paar dagen deze kwestie achter gesloten deuren had besproken, had het centrale comité in positieve zin geadviseerd. Het grote Franse gedenkteken te Boufarik in Algerië wordt afgebroken: met pneumatische boren en mokers gaan de Algerijnen het monument, dat gewijd is aan de Franse doden en de pioniers van het land, te lijf. Binnenkort zal er niets meer dan een hoopje puin van over zijn... In Franeker is gisteren de driejarige Bauke Groothof van acht meter hoogte uit de top van een afsluitboom van cte stationsbrug gevallen. Het jongetje w^.-d zo ernstig gewond dat hij tijdens het vervoer naar een ziekenhuis in Leeu warden overleed. De kleine Bauke speelde bij de sta* tionsbrug, die geopend was om een schif te laten passeren. Hij is waarschijnlijk op de afsluitboom geklommen toen deze gesloten was. Toen de brugwachter na het passeren van het schip de brug weer gesloten had en de elektrisch bediende afsluitbomen opende, is het jongetje met de tien meter lange afsluitboom omhoog gegaan. De brugwachter, die mot zijn rug naar de afsluitboom stond, ontdekte het pas, toen hij al een meter of acht boven de grond hing. Op dat moment liet het knaapje los. Het viel met zijn hoofd op de straat. Ernstig gewond werd hij per ziekenauto naar het Diaconessenhuis te Leeuwarden vervoerd, maar bij aan komst bleek dat hij onderweg reeds was overleden. Hot slachtoffertje kwam uit een gezin met twee kinderen. De Katangese president, Moise Tsjom be, heeft zijn terugkeer naar Elisabeth- stad op verzoek van zyn dokters in Genève, voor onbepaalde tijd uitgesteld, aldus een Katangese woordvoerder. Er zijn echter aanwijzingen in Elisa- bethstad dat Tsjombe met Belgische fi nanciers plannen beraamt om de drei gende sancties tegen Katanga af te wen- Dr. Robert Soblen zal morgen aanwe zig zijn wanneer zijn advocaten de recht bank om een bevel tot voorgeleiding vra gen in verband met het tegen Soblen uitgevaardigde deportatiebevel. Het verzoek zal worden gedaan aan sir John Stephenson en waarschijnlijk in het openbaar. Dit is de tweede maal dat Soblens ad vocaten een beroep doen op de Habeas- corpuswet. De eerste maal werd het verzoek midden in de nacht (op 6 juli) gedaan ten huize van rechter sir Alan Een beeld van de relletjes die zich maandag ondanks alle voorzorgen toch hebben voorgedaan bij de Berlijnse muur, die juist een jaar bestond. Ter wijl zijn collega toekijkt werpt een Westberlijnse politieman een traangas granaat, welke uit Oost-Berlijn is gekomen, terug over de muur. Op de achtergrond zijn Oostherlijners in de ramen van hun woningen te onder scheiden.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1962 | | pagina 1