DELEGATIES
ZIJN OP WEG
Sigaretten en vrouwen
zijn eikaars vijanden
CAMPARI
Telstars" opvolger
ai op stapel
Ridder van de
edele wijn
Indonesië laat er geen
gras over groeien
Mevrouw, u krijgt het beste!
T&hcVi
NS»
President-directeur
van Staatsmijnen
Deelnemers aan
congres lieten
peuken liggen
Alles
komen
Expositie in eigen huis
Papoea's vragen i
passen
Groot Duits schrijver
Hermann Hesse
overleden
JE ZIET ZE WEER
STEEDS MEER!!
Boekraad naar Nederland
Arka-Nieuw-Guinea
heeft nog vele wensen
Eisen
Lege asbakken
Argentinië
Sputterende generaals
verdrijven minister
A-bom-bestrijders
komen geld tekort
Officiersmess
Paranymphen
Ontsnapte gevangenen
aangehouden
BEURS VAN AMSTERDAM
Kon. Olie zeer
gevraagd
Praatclub
NOORD EN ZUID
tussen maas
en
schefdemond
sal reg
Actief blijven
Cadeaus
DAGBLAD DE STEM VAN VRIJDAG 10 AUGUSTUS 1962
De „voorhoede" van de Indone-
sische delegatie voor de formele
besprekingen met Nederland is
gistermorgen vertrokken. Zij be
staat uit veertien man. Ook vijf
journalisten en twee studenten uit
Nieuw-Guinea maken deel van de
delegatie uit. Soebandrio-zelf zal
vandaag naar New-York vertrek
ken. Hij zal dan de „hoofdgroep'
der onderhandelaars meebrengen,
Onderweg zal hij enkele uren af
stappen in Manilla, om daar een
bespreking te hebben met de Phi-
lippijnse vice-president Pelaez
over de ontwikkelingen in zuid
oost Azië.
Soebandrio heeft overigens gisteren
een onderhoud van anderhalf uur gehad
mei Michailov, de Russische ambassa
deur in Djakarta. „Rusland zou het erg
prettig vinden als de Nieuw-Guinea
kwestie spoedig geregeld was", deelde
Soebandrio na afloop van het gesprek
aan journalisten mee. De Indonesische
ambassadeur in Australië heeft ook zijn
duit in het zakje gedaan en gisteren
verklaard, dat de militaire landingen
zullen ophouden als er een overeenkomst
tot stand is gekomen. Hij nam aan, dat
voordien een „staakt-het-vuren" zal
worden afgekondigd. Deze ambassadeur,,
die tevens generaal is, gaf te kennen
dat er geen Indonesische troepen meer
naar Nieuw-Guinea zullen worden ge
stuurd. Een lichte „wrijving" tussen
Papoea's en Indonesiërs achtte hij on-
veimijdelijk.
Nasoetion, de minister van defensie,
heeft in een boodschap aan regerings
ambtenaren juichend verklaard, dat de
Indonesische vlag vóór het begin van
11)63 in westelijk-Nieuw-Guinea zal
wapperen.
Naar de mening van de comman
dant der Nederlandse strijdkrachten
in Nieuw-Guinea, schout-bij-nacht
Reeser, was de beslissende week be
gonnen. In dit verband wees hij erop,
dat de militaire situatie rustig was.
Het militaire beleid is nog onveran
derd, het komt neer op „klein werk":
het opsporen, verspreiden en in be
weging houden van gelande Indone
sische militairen.
Tussen de chefs van staven in Neder
land en het commando der strijdkrach
ten in Nieuw-Guinea is thans nauw
overleg gaande over de toekomstige
afwikkeling van het militaire apparaat
in Nieuw-Guinea. Het tempo van die
atwikkeling is afhankelijk van de
wensen der andere partij. Reeser ver
wachtte wel dat de aflossing ordelijk in
haar werk zou gaan.
Berichten, waarin gemeld werd, dat
Amerika de hulp van de zevende vloot
had aangeboden, werden door hem met
de meeste klem tegengesproken. „Wij
hebben de hulp van Amerika bij de
evacuatie niet nodig wij kunnen dit
zelf wel aan."
De Papoea's zullen vandaag een
demonstratie houden voor handhaving
van het zelfbeschikkingsrecht en de
organisatie van een volksstemming ge
durende de uitoefening van het bestuur
over Nieuw-Guinea door de Verenigde
Naties. Deze demonstraties zullen op
verschillende plaatsen worden gehouden,
o.m. in Hollandia en Merauke.
(Advertentie)
l Steeds meer Papoea's dienen een
l verzoek in ter verkrijging van een
J Nederlands paspoort. Daar zij Neder. J
lands onderdaan zijn, wordt dit niet J
geweigerd, aldus de ambtenaar be-
last met de uitgifte van paspoorten
in Hollandia. Dit is een gevolg van
de angst voor de Indonesiërs.
I Vele Papoea's begrijpen niet dat*
S een paspoort alleen als reisdocument
is bedoeld. Sommigen menen hier-1
mee zonder passagebiljet per schip J
naar Nederland te kunnen gaan, of
er geld voor de reis op verstrekt te
krijgen.
Bij vele Papoea's is ook onzeker-
l heid over het Nieuwguinees geld ont-
l staan. Ondermeer vragen zij wat er
5 met hun spaargeld gebeurt en reeds
zijn er die geld bij de spaarbank en l
de Nederlandse Handel Maatschappij 2
opvragen om maar liever goederen J
te hebben-
Nobelprijswinnaar Hermann Hesse,
een van de grootste romanschrijvers en
dichters die Duitsland ooit heeft voort
gebracht, is donderdagmorgen in zijn
woning te Montagnola door een be
roerte getroffen en overleden- Hij is 85
jaar oud gewortlen.
De vermaarde auteur, die door critici
de „redder van het Duitse romanticis
me" werd genoemd, ontving in 1946 de
Nobelprijs voor de litteratuur. In dat
zelfde jaar werd hem tevens de Duitse
Goetheprijs toegekend.
Hesse vierde vorige maand zijn 85ste
verjaardag in het Zwitserse bergdorp,
waar hij zich in 1919 vestigde. In 1923
werd hij tot Zwitsers staatsburger ge
naturaliseerd.
Naast zijn lyrische gedichten zijn zijn
best bekende werken de romans „Peter
Camenzind" (19041; „Siddharta" (1922);
„Der steppenwolf" (1927); „Narziss und
Goldmund" (1930) en „Das Glassperlen-
spiel" (1943).
Hesse werd op 2 juli van het jaar
1877 in Zuid-Duitsland geboren. Zijn
vader, een protestants geestelijke, gaf
hem de simpele en gemakkelijke op
voeding, welke in die tijd in de burgerij
van Zwabenland gebruikelijk was.
Maar Hermann had hiervan al spoe
dig genoeg. Op 15-jarige leeftijd liep hij
weg van school en had voor hij zich ge-
hee1 op het schrijven wierp tal van baan
tjes, uiteenlopend van monteur tot boek
handelaar. Hij maakte in die tijd grote
reizen.
Hesse voelde niet veel voor de sfeer
van het Duitse rijk. Hij heeft sedert
1904 in Zwitserland gewoond.
(Advertentie)
DE BETERE VIRGINIA
Mr. J. Boekraad, voorzitter van de
afdeling Nieuw-Guinea van de Arka
komt naar Nederland om in de eerste
plaats te spreken over de veiligheid en
maatschappelijke zekerheid van de
Nederlanders in Nieuw-Guinea. Als
tweede punt wilde hij bespreking over de
ai driemaal herhaalde toezegging, dat
Nederlandse ambtenaren niet gedwon
gen zouden worden te dienen onder
vreemd bewind. Ook de maatschappe
lijke Nederlanders wil hij in dit punt be
trekken. Als derde punt noemde de
heer Boekraad de huisvesting van terug
kerende gezinnen in contractpensions.
In dit verband protesteerde hij ook
tegen uitlatingen dat de evacuatie nog
steeds vrijwillig zou geschieden. Het
vierde punt van bespreking met Neder
land is de afvloeiing van ambtenaren
zelf naar Nederland en herplaatsing in
nieuwe functies.
De Arka was bijzonder verontwaar
digd over het feit, dat in de delegatie
naar Washington geen enkele deskun
dige op het gebied van personeelszaken
is opgenomen in verband met de af
vloeiing van ambtenaren.
l'aperitivo
Gen. vert. O. Ognibeni Co., A'dam.
„Vrouwen, die roken worden
veel vlugger oud dan vrouwen
die niet roken", verklaarde de gy
naecoloog professor Dr. Bernhard
uit de Westduise stad Duisburg
onlangs in een referaat over de ge
varen van het tabaksgenot. In de
Zuidduitse miljoenenstad Mün-
chen kwam een groep artsen bjj
een voor een werkcongres om over
het thema „Roken en Gezondheid"
te discussiëren. Op de lange, groe
ne conferentietafels hieven de as
bakken echter, ondanks deze pro
bleemstelling, niet leeg. 75% van
de deelnemers aan de conferentie
had een doosje sigaretten en een
aansteker voor zich liggen. In de
loop van de dag verging hen ech
ter wel de lust tot roken.
In elke sigaret bevinden zich gevaar
lijke stoffen, zoals nicotine, die het ze
nuwstelsel verlamt, koolmonoxyde, dat de
zuurstof in het bloed vermindert, me
thylalcohol, die het gezichtsvermogen
doet afnemen, ammoniok, die longtuber.
culose veroorzaakt en teer, vaarvan de
wetenschap unaniem aanneemt dat deze
de mogelijke kankerverwekker is. Profes,
sor Bernhard heeft vele jaren 659 ge-
woonterooksters en 5000 vrouwen, die
niet rookten met elkaar vergeleken en
heeft daarbij belangrijke verschillen in
gezondheidsbeeld vastgesteld. Bij 36,2
van de geobserveerde rokende vrou
wen constateerde hij schildklieraandoe
ningen, bij niet-rokende vrouwen slechts
bij 5,8 Nog schrikbarender is het per
centage van te vroeg oud geworden vrou
wen. 65 Procent van de gewoonterook-
sters vertoont reeds op 40-jarige leeftijd
duidelijke ouderdomsverschijnselen. Hier
tegenover staat slechts een percentage
van 3,9 van haar niet-rokende ge
slachtsgenoten. Veel te vroeg, namelijk
op 36-38 jarige leeftijd intredende over
gangsjaren tonen in de verhouding van
20 1,7 de nadige invloed van het si
garetten roken op het vrouwelijk orga
nisme. Door één percentage in het bij
zonder hoopt professor Bernhard het
verlangen naar rookgenot bij zeer sterk
rokende vrouwen Cmeer dan 20 sigaret
ten per dag) te bestrijden: 51 procent
van hun huwelijken blijven kin
derloos in tegenstelling tot 4,6 van
de huwelijken van niet-rooksters. Ook
het aantal miskramen toont een afschrik
wekkend voortbeeld met 37,3 tegen
Er bestaan in Ameri
ka plannen voor de
bouw van een ,Syncom'
kunstmaandie Noord
en Zuid-Amerika, Afri
ka en Europa met el
kaar zal verbinden,
een voudig door ogen
schijnlijk stil te staan
in de ruimte.
De kunstmaan wordt
ontworpen door de
Hughes vliegtuigfabrie
ken in Culver-city, in
opdracht van het A-
merikaanse bureau
voor de ruimtevaart.
Het geheim van Syn-
com is, dat men zijn
draagraket wil af
schieten tot een hoog
te van 33,480 kilome
ter boven de aarde,
daar moet de kunst
maan in een baan ko
men met een snelheid
die even groot is als
de rotatie van de aar
de. Op die wijze zou
de kunstmaan dus lij
ken stil te staan boven
de Atlantische Oceaan.
Deze „Syncom" zal
anderhalve meter in
doorsnee zijn en 500
pond wegen.
Er zullen vermoede
lijk vier signaalher-
halers in de kunst
maan geplaatst wor
den. Elk van deze ap
paraten zal 300 tele-
15,3 Iedere sigaret, die de aanstaan
de moeder rookt, veroorzaakt een aan
zienlijk versnelde hartslag van het kind
en schaadt het in zijn ontwikkeling.
In aansluiting op dit referaat stelde
professor Bernhard drastische eisen:
door de staat verplicht gestelde voor
lichting aan alle scholen en consultatie
bureaus, rookverbodsbepalingen in scho
len, ziekenhuizen, jeugdtehuizen en open
bare vervoermiddelen.
In dit verband sprak hij ook over het
„passieve roken", waartoe praktisch
iedere niet-roker gedwongen wordt, wan
neer hij zich in een niet geventileerde
ruimte bevindt: „Noodgedwongen roken
wij ook de sigaret van onze buurman".
Verder eisten de aanwezige artsen een
absoluut rookverbod voor alle personen
beneden de 18 jaar, beperking van de
sigarettenreclame, verhoging van tabaks
accijnzen en inrichting van ontwennings
klinieken.
70 Miljard sigaretten gingen er in
West-Duitsland in 1961 in rook op. Dat
betekent, dat iedere Westduitser gemid
deld 1295 sigaretten rookt. Neemt men
aan, dat de gemiddelde lengte van een
sigaret 8 centimeter is, dan zouden deze
70 miljard sigaretten, wanner men ze te
gen elkaar legt, een lengte van 5,6 mil
joen kilometer hebben: dat is de 15-
voudige afstand van de aarde naar de
maan. Aan dit geweldige sigaretten-
verbruik zal nu paal en perk gesteld
worden. Het eerste resultaat boekte
men reeds op de conferentie, toen het
programma pas voor de helft was af
werkt: tegen de middag verdwenen de
laatste sigarettendoosjes van de confe
rentietafel, de asbakken bleven leeg.
(Advertentie)
U krijgt beslist het- beste, als u Knorr
bouillontabletten vraagt. Nieuwen modern,
samengesteld van 't fijnste vlees en voor
zien van heerlijke kruiden.
Neem Knorr bouillontabletten voor uw
eigengemaakte soep,voor uwdrinkbouillon
•of als smaakverfijner voor uw gerechten'
Dubbeltablet Vleesbouillon 35 ct
Dubbeltablet Kippenbouillon 40 ct i
Concilie-waarnemers
Neemt wereldraad
uitnodiging aan?
De secretaris-generaal van de Wereld
raad van Kerken, dr W.A, Visser 't
Hooft, heeft woensdag te Parijs tot het
centrale comité van de Wereldraad van
Kerken gezegd dat waarnemers op het
tweede Vaticaanse concilie ,,de openba
re plechtige zittingen en de besloten
algemene vergaderingen" zullen kunnen
bijwonen. Zij zullen echter niet mogen
spreken of hun stem uitbrengen,
Het uitvoerende comité heeft aanbe
volen dat de Wereldraad een uitnodi
ging van de paus om waarnemers naar
het concilie te zenden, aanneemt. Het
centrale comité zal tijdens zijn huidige
zitting in Parijs een beslissing nemen.
In antwoord op een vraag van de
Lutherse bisschop van Hannover, Lilje,
zei dr. Visser 't Hooft dat de aard
van het tweegesprek tussen de Rooms-
Katholieke Kerk en andere kerken zal
afhangen van de besluiten die het Va
ticaanse concilie neemt op het terrein
van de betrekkingen tussen kerken.
foongesprekken kun-
ngn doorgeven, of één
televisie-uitzending.
Op die wijze kan de
kunstmaan 1.200 tele
foongesprekken tege
lijk doorgeven, of b.v.
een combinatie van 600
gesprekken en tioee tv-
programma's.
Het grote voordeel van
Syncom zou vooral lig
gen in het feit, dat de
satelliet boven hetzelf
de punt van de aarde
blijft hangen, en dus
'n permanente verbin
ding mogelijk maakt.
Drie „Syncoms" zouden
de gehele wereld kun
nen omspannen.
De Argentijnse minister van defensie
José C'antilo is gisteren tijdelijk belast
met de portefeuille van oorlog, in de
plaats van generaal Juan Loza, die
woensdagavond is afgetreden onder druk
van een groep opstandige generaals.
Als opvolger valt de naam van gene
raal Julio Alsogaray, broer van Argen
tinië's minister van economische zaken,
die gisteren benoemd werd tot staats
secretaris van oorlog.
Loza moest aftreden omdat garnizoens
commandanten in noord- en west-
Argentinië bezwaren hadden tegen
recente benoemingen, vooral tegen het
weer installeren van drie officieren, die
zeven jaar geleden als aanhangers van
ex-president Peron waren ontslagen.
De actie tegen Loza werd geleid door
generaal Federico Toranzo Montero,
commandant van het vierde leger in de
noord-Argentijnse stad Salta, die rich-
zelf uitriep tot opperbevelhebber van
het Argentijnse leger. Hij is door de
regering in Buenos Aires betiteld als
„rebel" en bedreigd met maatregelen
„ter normalisering van de situatie".
Dit is drs. A. C. J. Rottier, geboortig
uit Zeeuwsch-Vlaanderen en momenteel
hoofdingenieur van de Staatsmijnen, dié
per 1 november is benoemd tot president
directeur als opvolger van de heer H. H.
Wemmers.
De „commissie van honderd", de En
gelse vereniging van bestrijders van
kernbommen die massale „sit-down"-
demonstraties heeft georganiseerd, wordt
met bankroet bedreigd. De commissie
heeft een schuld van 1.500 pond (ƒ15.000).
De secretaris, John Tremain, heeft gezegd
dat de schuldeisers hun geld binnen een
week betaald willen zien. Wanneer het
geld er niet komt, zal de organisatie fail
liet worden verklaard, zo zei hij.
De vereniging heeft geen lidmaatschaps
gelden en steunt op giften van aan
hangers.
Bij het selecte gezelschap van
„chevaliers du tastevin" in deze stre
ken zal zich dit najaar de Dongen-
se restaurateur ADRIANUS SNELS
(39) voegen, mits hij bewijzen kan
dat hy de kennis bezit om in dit
gilde der ridders van de edele wyn
te worden opgenomen. Dat bewijs
zal hy geleverd hebben, als hij, na
op zaterdag 13 oktober in Frankrijk
geproefd te hebben van verschillen
de soorten Bourgognes, de grand-
maitre van de confrérie vertellen
kan op welke grond de wijnen zyn ge
groeid.
Of dat lukken zal? De heer Snels
is met wijnen vertrouwd sinds 1943
toen hij met het einddiploma HBS
in de zak zijn vader ging assisteren
in het café-restaurant „Het wapen
van Dongen", dat volgend jaar 80
jaar in het bezit is van de familie
Snels. In 1949 verwisselde vader An-
tonius Snels zijn Dongense wethou-
dersstoel voor de burgemeestersze
tel der gemeente Drunen en werd
zijn zoon baas in het café aan de
Hoge Ham.
Oud-burgemeester Snels nog al
tijd een man met vele functies in
het openbare leven kende zijn
café niet meer terug, toen hij, ge
pensioneerd, de kranten kwam lezen
aan de leestafel van zijn zoon. Ja
nus heeft ,,Het Wapen van Dongen"
niet alleen verbouwd en weer ver
bouwd, maar specialiseerde zich, te
zamen met zijn echtgenote mevrouw
Riet Snels-v. d. Berg (die in de keu
ken de pollepel zwaait als scepter),
op het restauratievak. Met succes
getuigen zijn-eetklanten, onder wie
een aantal officieren van de militai
re werkplaats-zuid. „Ik ben de eni
ge in Nederland, die een officiers
mess aan huis heeft," zegt de heer
Snels.
Voor de gasten in zijn restaurant
heeft hij in die jaren menige fles
wijn geschonken. Hij heeft het drui-
vesap ook zelf geproefd. In de kel
ders van de Tilburgse wijnhandela
ren Kerstens sloeg hij een eigen voor
raadje op, dat met smaak wordt
gedronken en met zorg wordt aan
gevuld. Het zijn deze Tilburgse wijn
kenners, die de heer Snels „coachen"
als ridder-in-de-dop. Met drie an
dere Nederlanders, die samen met
hem op 10 oktober naar Frankrijk
vertrekken om geridderd te worden,
krijgt hij de laatste instructies in
de kelders van Kerstens, waar zij
de wijn proeven, uitspugen en de
termineren.
Alvorens de wijnproef af te leg
gen, bezoeken zij in Frankrijk de
champagne-streek en zullen zij aan
zitten aan een familie-diner op een
A. SNELS
ridder-in-de-dop
Een van de gedetineerden, die eer
gisteren uit de strafgevangenis in
Leeuwarden zijn ontsnapt, de 36-jarige
E. J. V„ i§ gisteravond omstreeks half
negen door de politie van Enschede
aangehouden. De ander, de 31-jarige W.
v. d- W„ is nog voortvluchtig.
Ook een gedetineerde, die te Dor
drecht wist te ontsnappen, do, 24-jarige
J. van W., kon in Zoetermeer worden
gegrepen.
De beurs heeft zich gistermiddag ge
kenmerkt door een min of meer vaste
stemming voor de aandelen Kon. Olie.
Voor die van de onroerende goederen
maatschappijen bestond weer grote be
langstelling. Van arbitragezijde was er
bi.i de opening flinke vraag aanwezig
voor de olie-aandelen op 140. De ope-
ningsprijs kwam op 140,10, tegen een
vorige slotprijs van 138 90. Gedurende
de gehele middag bleef de koers voor de
olie-aandelen rond de 140 schommelen.
Hoogovens kwamen goed voor de dag
met een koersstijging van circa zes pun
ten tot 578. Verder verbeterde Unilever
circa 70 cent tot 138,80, terwijl AKU's
werden afgenomen op 367, plus ruim twee
punten. Philips viel aanvankelijk wat uit
de toon met een prijsdaling van veertig
cent op 157,50. Later werd echter
157,80 gedaan. Behoudens wat animo
in de olie-hoek was de affaire voor de
overige hoofdfondsen van geringe om
vang.
In de scheepvaartsector was de han
del zeer stil met koersen, die geringe
afwijkingen te zien gaven t.o.v. het vo
rige slotniveau. Van de leidende cul
tures werd HVA wat hoger geadviseerd.
in de markt.
8-8
9-8
Ned. '59 4%
99
99%
Ned. '61 4%
99 V4
99%
Ned. '47 3'2
8812
89'/4
Ned. grootboek 1946
90 A
903;
AKU
364%
3663;
Hoogovens
572
573
Philips
157.95
157.70
Unilever
138.10
138.75
Kon. Olie
138.95
139.90
HAL
1223i
123%
Scheepvaartunie
131A
1301;
Amst. Bank
375
373%
Ned. Handelmij.
332
332
Lucas Bols
82812
822
Drie Hoefijzers
370
Mach. Breda
233
233
Zeeuwse confectie
Bijenkorf
829
821
Simons Emb.f. en houth
228
228
Van Gelders papier
299
299
Heineken
453
450
Hero Conserven
Holl. Beton Mij.
370
367
Kon. Zout
740
740
Niiverdal - Ten Cate
220
217%
De Schelde
264
263%
Scholten Foxhol
775
775
Thomassen en Drijver
670
670
Van Viissingen Katoen
311 Va
305
Vredestein
385
392
Zwanenberg Organon
890
895
NABEURSKOERSEN
(Telefonisch avondverkeer)
Kon. Olie 139,80 140,30 gl Philips
158 00 158,50 Unilever 138,50
139,50.
van de chateaux. De Kerstens zul
len het viertal als „paranymphen"
bijstaan tijdens het wijnexamen,
dat bekroond wordt op zondag 14
oktober met de uitreiking van het
„diplome, ruban de boutonnière,
carte de membre et tastevin". Na
dien zal aan de gevel van „Het Wa
pen van Dongen" het embleem van
de chevaliers prijken ook al mo
gen de ridders volgens de regle
menten van de confrérie hun titel
niet gebruiken voor een commerci
eel doel. „Iedereen hangt dat bord
naast zijn deur", aldus de heer Snels.
Voor hem is dit ridderschap een
rustpunt in zijn horeca-leven.
Maar meer ook niet. Als rid
der van de edele wijn gaat hij voort
met zijn werk in de Brabantse ho-
reca-sector, waarin hij onlangs een
interessant initiatief heeft genomen-
Met een tiental andere restaurateurs
vormde hij een praatclub „om ideeën
uit te wisselen". In dat gezelschap
zal ook wel worden gesproken over
het wijnverbruik in dit noordelijke
land. De mening van de aspirant-
ridder hierover luidt: „De populari
teit van de goedkope landwijnen
neemt weliswaar jaar op jaar toe,
maar nog te weinig weet men hier
de betere wijnen te waarderen."
Iedereen in dit kleine land heeft de
mond vol over de verschillen
tussen „beneden en boven de Moer
dijk". De gesprekken over dit on
derwerp zijn in deze hoogtijdagen
der vakantie weer aan de orde van
de dag. Gewoonlijk blijven ze ste
ken in de vaststelling dat de noor
derling weliswaar minder goedlachs
is, maar stipter dan de zuiderling.
Er zijn echter nog andere facetten,
andere historisch bepaalde kanten
aan het Nederlandse prisma, die
doorgaans aan de aandacht ontsnap
pen. In het juni-nummer van Finan-
riële Flitsen, 't orgaan van 't thans
225 jaar bestaande bankiershuis van
F. van Lanschot in Den Bosch, wij
zen dr. H.P.W. van Ravestijn en drs.
H P.M. van Ravestijn op zo'n ver
schilpunt. Natuurlijk is het een pi
kanterietje uit de wereld van de
geldhandelaren.
Zij schrijven: „Het noorden des
lands is van origine vrijwel altijd
ingesteld geweest op de financie
ring van cultuurmaatschappijen in
Indonesië. Het was vooral het zui
den des lands en daarnaast ook het
oosten, in nauw contact met het ou
de industrieland België enerzijds
en Duitsland anderzijds, dat ook
reeds vroeg en sinds vele eeuwen de
industrie kende. De industrialisatie
juist in deze gebieden werd aange
moedigd en gestimuleerd door Ko
ning Willem I, en het kan derhal
ve geen verwondering baren, dat
men de particuliere banken met de
langste tradities aantreft juist in het
zuiden des lands."
De schrijvers wijzen erop dat de
noordelijke Nederlanden zich spe
cialiseerden op de handel en de in
dustrie overlieten aan het zuiden.
De Rotterdamse en Amsterdamse
banken legden zich toe op de han
delsfinanciering, de zuidelijke op de
geldverschaffing aan de nijverheid.
Toen ook het noorden ging industri
aliseren, werden de .handelsbanken'
meer en meer industriebanken.
Maar toch vertekent men het beeld
niet te veel, indien men vaststelt
dat de activiteiten in het noorden,
zich toch in zeer belangrijke vmate
blijven richten op de effectenhandel,
arbitrage en financiering van de
export, respectievelijk import, wel
ke voortvloeid uit de industriële ont
wikkeling, zodat de term „handels
bank" haar toepasselijkheid niet
heeft verloren". De schrijvers la
ten niet buiten beschouwing dat „de
financiering van de industrialisatie
van Nederland na de oorlog type
rend in handen is gekomen van door
de overheid geschapen instellingen
zoals de z.g. Herstelbank en daar
naast in handen van, eveneens door
de overheid gestimuleerde instellin
gen als de Nederlandse Participa
tie Maatschappij, waarin banken en
verzekeringsmaatschappijen samen
werken, hetgeen uiteraard geen toe
val is, maar samenhangt met de
eeuwenoude structuur van het noord-
Nederlandse bankwezen".
EEN Papoea in Barendrecht
Had nog geen zelfbeschikkingsrecht
Hij reisde toen Den Haag retour
Maar zei bij terugkomst: 't wordt geen moer.
Men heeft, al vraag ik daar niet om,
Alleen maar zelfbeschikkingskrom!
Aan de Brederostraat te Breda
wonot een bescheiden levensgenieter
Het is de 66-jarige Jan Stevens, die
er prat op gaat, dat hij zich geduren
de de zes jaar, die hij niet meer
werkt en doorbrengt aan de zyde van
moeder-de vrouw, die zeventig is,
nog geen minuut heeft verveeld dank
zij de kunst die hjj dag-in dag-uit
beoefent. Waar die kunstbeoefening
dan wel uit bestaat? De heer Ste
vens maakt zjjn pensioenuren zoek
met het maken van allerlei land
schapjes en het produceren van
beeldhouwwerkjes uit allerlei soor
ten steen.
„Ik heb veel aan „mijn" kunst te
danken", vertelt de heer Stevens
Zes jaar geleden hij was toen
Kozijn N.V. te Breda werd hij
nog werknemer van de Gieterij
plotseling ziek en overspannen-
Even daarop werd hij invalide ver
klaard. En dat op 59-jarige leeftijd,
een leeftijd, waarop men volgens de
heer Stevens nog in de bloei van zijn
leven behoort te zijn. Men vermoed
de zelfs, dat de heer Stevens nooit
meer ter been zou komen. De heer
Stevens vertelt met een bewonde
renswaardige openhartigheid, dat
hij, toen z'n levenslust aan onwrik
bare banden zag gelegd, het hoofd
in de schoot legde en niet meer ge
loofde in het leven. Het kon hem,
zogezegd, geen lor meer schelen.
Maar langzamerhand kwam hij met
behulp van zijn vrouw over deze in
zinking heen en nadat hij zich enigs
zins van zijn ziekte had hersteld,
kwam zijn levensblijheid terug, al
mocht hij „helaas", zegt hij
niet meer werken.
„Ik voelde, dat het leven nog ruim
schoots de moeite waard was. Ik
moest wat te doen hebben. Je leeft
per slot van rekening niet voor niets'
vertelt hij vol vuur. Nu had de heer
Stevens altijd al landschapjes en
bloem-stillevens geschilderd. Daar
om is het ook niet zo vreemd, dat
de kunst de levensgezel werd van de
heer Stevens.
Hij maakte het zich echter niet ge
makkelijk. Integendeel. Hij ging het
uit Frankrijk stammende coulage-
kleur)werk beoefenen. Met 'n schier
eindeloos geduld plakte hij veelkleu
rige stukjes papier op een stuk kar
ton, tot een soort landschapje op
die substantie geschapen was. Lang
zamerhand maakte hij zich deze
kunst geheel meester en tegenwoor
dig doet hij niets anders meer.
De heer Stevens heeft er al een hele
serie landschapjes opzitten, die her
en der verspreid door het huis han
gen. „Behalve de mooiste", lacht
zijn vrouw „die geeft hij namelijk
weg". Let wel, gééft hij weg- De heer
Stevens verkoopt zijn werkjes niet-
Hij geeft ze zo maar cadeau. Na
tuurlijk krijgt hij wel eens een we-
der-presentje, maar dat staat waar
schijnlijk in geen verhouding *tot
het vele werk, dat hij aan het land
schapje heeft besteed.
De heer Stevens heeft van zijn
huis een soort expositieruimte ge
maakt. Hy rent van de keuken naar
huiskamer, van de huiskamer naar
de trapgang, van de trapgang naar
de slaapkamers, terwijl hij op de
verschillende werkjes wijst. „Het
lijkt wel een soort expositie", mer
ken we lachend op, waarop de heer
Stevens glunderend vertelt, dat hij
een keer geëxposeerd heeft in de
lokalen van de H.H. Petrusy en Pau-
lusschool.
Ei zit oneindig veel werk in het
tot stand brengen van 'n zogenaamd
..papiermozaiek". De heer Stevens
krijgt van overal uit de buurt tijd
schriften. De kleurenfoto's daaruit
gebruikt hij voor zijn „coulage
werk. Ja soms werk ik ook met de
rode advertentiekleur van het Dag
blad de Stem", zegt hij, waarop wy
bescheiden het hoofd buigen. E£
passant laat de heer Stevens ook
nog enkele beeldhouwwerkjes zien.
En water- en plakaatverfschildery-
tjes. Want ook die maakt hij.
Om een lang verhaal kort te maken
de heer Stevens, die pas op 30-jari-
ge leeftijd enige kunstzinnigheid
aan de dag legde „ik was toen
al goed en wel getrouwd" gaIt
hopelijk nog vele welbestede jaren
tegemoet-
