DE KERK
DEENS EXPERIMENT
IN DE ZIELZORG
Doel van psychiatrie: patiënt
een geestelijk patroon geven
EK)
DOP
te matten
niet
nonteur
IN HET
MIDDEN
Kraamkamer voor wilde vogels
Communist in
bestuur van
r.-k. school
Franse arts
herbevestigde
afgerukte arm
(lèr bussen:
rerneuzen 7.15 uur
11 Sluiskil 7.25 uur
7.3Q uur
7.35 uur
DAGBLAD DE STEM VAN VRIJDAG 3 AUGUSTUS 1962
VOEDERS
E BESTE
BEVRAAGD
Handelmij.
ZOON N.V.
nhuis te Breda
mangel- en
ran de wasserij
eldzegels
eldzegels
eldzegels.
eldzegels,
eldzegels
e gulden!
L
Eerste promotie
in de theologie
in Lovanium
Liturgische kalender
H. Officie vraagt
een rapport
Opleiding van
Afrikanen in
Noord-Brabant
BISSCHOPSWIJDING
eerste sinds reformatie
IN ZWEDEN
Zwitserse vrouw
in parochieraad
Godsdienst is
onmisbaar
J
Afgestemd op het
hedendaagse verkeer
VIJFTIG LANDEN
op Leipziger Messe
HAARCRÈME
AMERIKA TWEEDE
JE ZIET ZE WEER
STEEDS MEER!!
Belgische gemeente
leefde op kruitvat
Overval op station
Brussel-noord
BUIT: F 20000
401tf000 werklozen
in Amerika, 170
in Zwitserland
Man stierf aan fop-kaas
OUDE SNOEPER
Op een stoof
tussen maas
scheldemond
Asjemedee
Haarknippen
St.-Sebastiaan
op 'n droogje
Onder de lamp
Geen tv
en kan niet.
lethoden kan het niet.
het niet.
n tot de laatste gram
WEL.
RIEK „ZEELAND"
Telefoon 7951
worden met service-
in het zuiden van het
nstige arbeidsvoorwaar-
redelijke onkostenver-
jen vrije zaterdag.
den gaarne ingewacht
de functie van
>r 15 augustus te richten
genoemd ziekenhuis.
Dezer dagen heeft in Lovanium,
de katholieke universiteit van Kongo
voor de eerste maal een promotie
in de godgeleerdheid plaats gehad.
Pater Alex Goffinet WP heeft in
aanwezigheid van mgr. Scalais,
aartsbisschop van Leopoldstad, mgr.
Malula, hulpbisschop, mgr. Gillon,
rector van Lovanium en de twee
vice-rectoren mgr. Bakole en dr.
Borggraef, zijn thesis: ,.Het Evan
gelie van Sint Paulus in de brief
aan de Galaten", verdedigd.
Pater Alex Goffinet is afkomstig
uit Luik.
Bij deze gelegenheid behaalden ook
drie zwarte seminaristen i het bac
calaureaat. terwijl acht inheemse
priesterstudenten het eerste deel van
dit examen aflegden.
Aan de katholieke school St.-
Mary and St.-John te Wolverhamp
ton is een communist in het bestuur
benoemd. Dit is een uniek geval in
de geschiedenis van het katholieke
schoolwezen. De wet schrijft voor,
dat de kerkelijke overheid in een
schoolbestuur vier vertegenwoordi
gers aanwijst, terwijl de plaatselijke
burgerlijke overheid recht heeft op
twee vertegenwoordigers. Meestal
wordt overleg gepleegd tussen beide
partijen omtrent de aanvaardbaar
heid van de kandidaten. In Wolver
hampton is dit echter niet gebeurd
en is de communist zonder meer
aangewezen als plaatselijke verte
genwoordiger.
De kwestie is nu voor de katho
lieke schoolraad gebracht.
ZONDAG 5 AUGUSTUS Groen. Acht
ste zondag na Pinksteren. Tijd
eigen. Mis Suscepimus. Credo.
Prefatie van de H. Drievuldigheid.
Gezinslezing: Joh. 2, 112.
MAANDAG 6 AUGUSTUS. Wit. Ge
daanteverandering des Heren.
Tweede gebed H.H. Xistus, Felicis-
simus en Agapitus. (Paus Xistus
II stierf in het jaar 258 de mar
teldood. De twee andere heiligen
waren diakens en stierven tege
lijk met hem). Credo. Gewone
Prefatie. Gezinslezing: Lk. 9, 18
36.
DINSDAG 7 AUGUSTUS. Wit. H. Ca-
jetanus. (In 1480 is hij te Vicenza
in Noord-Italië geboren. Hij sticht
te de Orde van de Theatijnen, was
een voorbeeld van evangelische ar
moede en stierf in 1547 te Napels).
Tweede gebed H. Donatus. (Was
bisschop van Arezzo in Midden-
ltalië. Onder Juliaan de Afvallige
zou hij volgens de overlevering
omtrent 450 de marteldood gestor
ven zijn). Gezinslezing: Joh. 5,
16—47.
WOENSDAG 8 AUGUSTUS. Wit. H.
Joannes Maria Vianney. (Beter
bekend als de pastoor van Ars,
Hij is in 1786 te Dardilly bij Lyon
geboren en in 1815 te Grenoble tot
priester gewijd. Hij was gedurende
42 jaar pastoor te Ars, waar hij
op 4 augustus 1859 gestorven is.
Hij was een groot predikant en
een buitengewoon biechtvader).
Tweede gebed H.H. Cyriacus, Lar-
gus en Smaragdus. (Alle drie wer
den zij ter dood gebracht tijdens
de kerkvervolging omstreeks het
jaar 300). Gezinslezing: Joh. 7,
1—13.
DONDERDAG 9 AUGUSTUS. Paars
Vigilie van de H. Laurentius. Twee
de gebed H. Romanus. (Deze mar
telaar zou volgens de overlevering
door de H. Laurentius bekeerd en
gedoopt zijn). Gezinslezing: Joh.
7, 32—53.
VRIJDAG 10 AUGUSTUS. Rood. H.
Laurentius. (Stierf in het jaar 258
de marteldood op een gloeiende
rooster. Keizer Constantijn bouw
de te Rome boven zijn graf een
kerk. Hij is een van de bijzonder
ste beschermheiligen van de stad).
Gezinslezing: Joh. 10, 1—21.
ZATERDAG 11 AUGUSTUS. Wit.
Mis van de H. Maagd Maria op
zaterdag- Salve met Gloria. Twee
de gebed H.H. Tiburtius en Su-
zanna. (Zij behoorden tot de voor-
jnaamste families van Rome en
stierven de marteldood onder kei
zer Diocletianus op het einde van
de derde eeuw). Prefatie van de
J H. Maagd Maria. Gezinslezing:
Joh. 10, 22—42.
In de Dom te Mainz is, zoals ge-
meldt, de vroegere predikant Ecke-
hardt Breiding tot priester gewijd.
Hij is 39 jaar oud, gehuwd en vader
van zes kinderen. De wijding ge
schiedde met bijzondere permissie
van de H. Stoel. In he' bisdom Hil-
desheim zal hü in de diaspora als
zielzorger te werk worden gesteld.
Er zijn in Duitsland nog enkele
van zulke gevallen. Meestal werden
deze ex-predikanten te werk gesteld
bij het godsdienstonderricht of de
specialistische zielzorg. In dit geval
echter wordt een andere weg inge
slagen. Hierbij handelt men naar een
voorbeeld uit Denemarken, waar een
vroegere dominee, de eerw. heer
Olav Rördam-Bonnevie, gehuwd en
vader, na zijn priesterwijding is be
noemd tot kapelaan van de St.-The-
resiakerk in Kopenhagen. Hij is 56
jaar oud en was 12 jaar lang predi
kant in Helwod-Orum. In 1945 ging
hij over naar de katholieke kerk.
Twee jaar later volgde zijn vrouw
hem en deed zijn enig dochtertje
haar Eerste H. Communie. In 1953
verleende Paus Pius XII dispensatie
hem tot priester te wijden. Na aan
vullende filosofische en theologische
studies (te Kopenhagen en Clervanc)
werd hij op 4 juni 1960 gewijd door
mgr. Suhr in de St.-Theresiake2"k te
Kopenhagen. Sindsdien is hij aan
die kerk als kapelaan verbonden.
In een door ons ontvangen brief
schrijft hij over zijn werk:
,,Elke dag lees ik de H. Mis in
de parochiekerk. Met mijn pastoor
kan ik uitstekend opschieten- Even
aio de pastoor ben ik elke zaterdag
van 's middags twee uur tot half
zes in de kerk om biecht te horen.
De meest verscheiden mensen ko
men bij mij biechten. Verscheidene
gehuwden hebben mij gezegd: „Eer
waarde,. ik ben bij u gekomen, omdat
u zelf gehuwd zijt en mijn proble
men kent en verstaat".
„De St.-Theresiakerk is zowel pa
rochie- als kloosterkerk. Bij de kerk
ligt een klooster met 21 zusters
Assumptionisten, die een meisjes
school met meer dan 400 leerlingen
leiden. Ook met de zusters sta ik
in uitstekende verstandhouding.
In' de parochie bezoek ik de zie
ken en ouclen van dagen en breng
hun de H. Communie en het H.
Oliesel. Tevens doe ik het parochi
ële huisbezoek. Overal heet men mij
van harte welkom. Na mijn priester
wijding stichtte ik een bijbelkring.
Elke tweede dinsdag van oktober
tot mei houd ik bijbeluren in mijn
huis, telkens voor 20 tot 25 deelne
mers. Samenvattend kan ik zeggen;
mijn werk in de parochiële zielzorg
heeft zich gemakkelijk en harmo
nisch ontwikkeld. Even hartelijk is
men overal mijn vrouw tegemoetge
komen. Dit jaar heb ik vastenpreken
gehouden in de katholieke kerken
van Roskilde (Seeland), Sönderborg,
Aabenraa en Haderslev (Jutland)!
,,De reactie van de protestantse
pers op mijn priesterwijding was
zeer vriendelijk. Dat de Katholieke
Kerk in Denemarken voortaan een
gehuwd priester kende, beschouwde
zij als een stap vooruit. Ik sta voort
durend in vriendschappelijke ver
houding zowel tot de protestantse
als tot de hoogkerkelijke zielzorgers.
Op uitnodiging van de Staats-radio
van Denemarken heb ik op 17 sep
tember 1960 een radiovoordracht ge
houden over het onderwerp: ,,Ik
meen ik meende. De oorzaken
van mijn overgang". De voordracht
werd in de pers verschillend be
sproken. In het laatste half jaar
heb ik driemaal op uitnodiging van
protestantse predikanten en leken
voor de radio voordrachten gehou
den.
,,Na mijn priesterwijding zaten op
uitnodiging van mgr. Suhr, de vica
ris-generaal en vijftig priesters me
de aan bij het te mijner ere gegeven
middagmaal. In zijn tafelrede zei
de bisschop: Plet H. Officie heeft mij
geschreven: „Wij stellen groot be
lang erin later eens te horen, in wel
ke omvang de parochie de gehuwde
priester gebruiken zal. Het zal van
grote betekenis zijn, als wij later
soortgelijke gevallen behandelen moe
ten". Enige maanden geleden zei
pastoor lb. Andersen, die ook se
cretaris van de bisschop is tot mij:
,,Het H. Officie heeft ons verzocht,
een rapport over de parochiële ziel
zorg van gehuwde priesters in te
dienen. Wij antwoordden, dat wij
slechts positieve indrukken hebben
en gaven uitdrukking aan de hoop,
dat men. als later in Rome dispensa
tie gegeven zou worden, ook bereid
zou zijn. gehuwde priesters als pas
toor over 'n parochie aan te stellen".
Na mijn overgang in 1945 zijn nog
vijf protestantse dominees in Dene
marken katholiek geworden. Een van
hen was niet gehuwd en werd na
zijn studies in Rome op normale wijze
tot katholiek priester gewijd. Hij is
nu kapelaan in Kopenhagen. De vier
anderen waren gehuwd en zijn allen
leraar geworden. Twee van hen zijn
rectoren van scholen."
Op instigatie van Father dr.
J. v. d. Dries, leider van de Katho
lieke Actie in Kisumu, iKenya, Afri
ka! is in de abdij Koningshoeven te
Tilburg het initiatief genomen en in
samenwerking met een aantal be
stuursleden verwezenlijkt de „Stich
ting PRO AFRICA".
Het doel van deze stichting is
hier te lande jonge Afrikanen, uit
alle Engels-sprekende delen van
Afrika, op te leiden op maatschappe
lijk, economisch, cultureel, financieel,
administratief, politiek en religieus
gebied; later eventueel ook op tech
nisch gebied.
In het voormalige seminarie van
de paters van de H. Familie, Nieuw-
kerk 2 te Goirle. zullen per 22 sep
tember a.s. 30 jonge Afrikanen
worden gehuisvest. Als directeur van
het instituut is benoemd de heer
Fr. v. d. Laak.
Het ligt in de bedoeling om het
volgend jaar wederom 30 Afrikanen
te laten overkomen-
De Amerikaanse pater Taylor, de
nieuwbenoemde bisschop voor het
diocees Stockholm (dat geheel Zwe
den omvat), wordt 21 september in
de St.-Erikskathedraal te Stockholm
gewijd.
Hij zal de eerste in Zweden ge
wijde bisschop zijn sinds de refor
matie. Consecrator is de bisschop
van Kopenhagen, mgr. Th. Suhr;
als medeconsecrator fungeert de
apostolische delegaat voor Scandina
vië, aartsbisschop dr. Br. Heim.
Het bisdom Stockholm, en daarmee
dus geheel Zweden, telt ongeveer
28.000 katholieken, van wie de mees
ten buitenlanders zijn. Het aantal
Zweedse katholieken is in verhou
ding gering; de officiële statistiek
voor 1961 meldt 118 bekeringen.
Een burgerlijk volksreferendum
in het kanton Zürich zal moeten be
slissen of de Zwitserse vrouwen in
dit kanton in de parochieraad stem
recht krijgen, gelijk aan het stem
recht van de mannen. Tot nu toe
konden zij indirect enige invloed
doen gelden bij het benoemen van
een nieuwe pastoor. Het stemrecht,
dat de protestantse vrouwen volgens
een burgerlijke wet reeds hebben,
was tof voor kort slechts voorbe
houden aan katholieke mannen- De
vrouwen konden alleen in de paro-
ciebij eenkomsten hun mening te
berde brengen. Wordt het voorstel
tot wijziging van de burgerlijke be
palingen aangenomen, dan zal de
vrouw lid kunnen worden van een
parochieraad en zodoende volwaar
dig stemrecht verkrijgen.
Een psychiater uit de Ame
rikaanse stad Pittsburgh die
onlangs tot priester gewijd is,
probeert zijn vroegere beroep
en zijn nieuwe gewijde status
te combineren door het toe
passen van psychiatrie op re
ligieuze grondslag.
Dom Jerome Hayden OSB. lid dus
^an de orde der Benedictijnen, zegt
Pi?i«öeen op e^e **en Amerikanen
KalSf. ,Vorm van Psychiatrische be
rm iniln^rnodig heeft- Aangezien er
Eatïir. Verer,igde Staten 45 miljoen
nfiï? if-egelovigen zijn, zo rede-
vm' hebben 450.000 onder hen
geestelijke of emotionele problemen,
nhfif Z1JÜ- 0nder de elfduizend psy-
viprh01^'^Amerika telt, maar circa
vierhonderd katholieken. Hayden zelf
ee° van de drie priester-psychia
ters die op het westelijk nalfrond
hun praktijk uitoefenen.
In de afgelopen vijf jaar heeft
Hayden een twaalftal mensen behan
deld in 'n bescheiden particuliere wo
ning in Massachusetts, waar hij na
afloop van zijn werk en zijn plich
ten als ordegeestelijke, kon dag
dromen van een psychiatrische in
richting voor volwassenen en kin
deren waar hij zijn therapie op uit
gebreider schaal zou kunnen» uit
oefenen.
Die droom staat op het punt werke
lijkheid te worden. In de herfst hoopt
pater Hayden namelijk de beschik
king te krijgen over het Marsalin-
instituut. een kliniek die twee mil
joen dollar heeft gekost en is gele
gen in Holliston in de staat Massa
chusetts op 40 km van Boston.
Een der paviljoens zal worden
gebruikt als pensionaat voor geeste
lijk gestoorde en debiele kinderen.
Zij zullen dag en nacht onder con
trole staan- De volwassenen die door
de deskundigen van de kliniek zul
len worden behandeld, zullen niet
ir. het instituut wonen, omdat Hay
den vindt dat ze tijdens hun behan
deling alleen maar kunnen winnen
bij normaal verkeer in de maat
schappij.
Er is heel wat aan de totstand
koming van pater Haydens kliniek
voorafgegaan. Hij heeft het land
afgereisd om geld bij elkaar te krij-
geri- cent is op die manier
vrijwillig gekregen, in bedragen die
varieerden van 1 tot 25.000 dollar.
Zijn project had de volledige instem
ming van Richard kardinaal Cushing,
de aartsbisschop van Boston in wiens
diocees Hayden werkt.
Pater Hayden baseert zijn thera
pie op de Freudiaanse psychoanaly
se waar het de hulp aan geestelijk
ontwrichten betreft. Maar hij gaat
verder wanneer het erom gaat de
patiënt werkelijk in het rechte spoor
te leiden. „De godsdienst speelt
daarbij een belangrijke rol," zegt
hij.
Nadat conflict-situaties zijn bloot
gelegd en onderkend, aldus Hayden,
is het de plicht van de psychiater
om een persoon meer inzicht te ge
ven in het geloof dat hij aanhangt.
Hij moet opgaan in wat hij aan
neemt. Een patiënt moet door de
psychiatrie tot het bewustzijn ko
men dat om te kunnen leven krach
tens sociale en morele normen hij
zijn geloof inderdaad moet beleven.
Een psychiater moet zijn patiënt te
rugvoeren tot een geestelijk patroon.
Een waarlijk geïntegreerde per
soonlijkheid zonder deugdbeoefening
ir. een onmogelijkheid.
(Advertentie)
Aan de Leipziger Messe van dit jaar
(van 2 tot 9 september) zullen vijftig
landen deelnemen. Standhouders uit
NAVO-landen bezetten van de beschik
bare ruimte zesduizend vierkante meter,
tegen 5500 een jaar geleden.
De Westeuropese landen die in Leipzig
het sterkt zullen zijn vertegenwoordigd,
zijn West-Duitsland, Frankrijk, België,
Engeland en Italië.
Oost-Duitsland verwacht voor 700 mil
joen mark zaken met kapitalistische lan
den te zullen doen. India en Brazilië zijn
de grootste exposanten van overzee.
(Advertentie)
EEN PRODUKT VAN L'ORÈAL DE PARIS
Pas nu is bekend geworden dat de eer
een afgerukte arm te herbevestigen, niet
aan de Amerikanen toekomt, maar aan
een jonge Franse arts, die op 7 februari
een vrachtautochauffeur zijn arm te
ruggaf.
De Amerikaanse artsen, die een soort
gelijke prestatie leverden, gaven de 11-
jarige Everett Knowles zijn arm terug
op 23 mei. Men dacht toen dat het voor
het eerst was, dat zulks gebeurde.
De Franse vrachtautochauffeur, die
zijn arm behield was de 23-jarige Alain
Vachy. Hij kreeg een ongeluk, waarbij
zijn rechterarm even boven de biceps
werd afgesneden. De man kreeg een mor
fine injectie en werd naar een zieken
huis gebracht. Daar werd onder leiding
van een jonge arts, wiens naam geheim
wordt gehouden, de arm aangenaaid.
Eerst werd het been aangezet, toen werd
de slagader opnieuw verbonden en daar
na werden de belangrijke spieren aan
genaaid.
Alain vertelde dat een dag of vier
zijn arm zo dik waö als zijn dijbeen en
helemaal zwart. Daarna ging de dokter,
geholpen door assistenten enkele keren
aan het opereren. Zij hebben toen alle
aderen en spieren weer verbonden.
Op 7 april verliet de man het zieken
huis. Daarna kwam hij er elke dag te
rug voor massage.
Hij bewoog enthousiast zijn vingers:
„Zie je wel, het werkt. Begrijp je hoe
dat kan?"
(Advertentie)
DE BETERE VIRGINIA
Het Belgische plaatsje Ploegsteert, na
bij Ieperen, heeft de afgelopen 44 jaar
op een waar kruitvat gestaan. Bij grond
werkzaamheden heeft men nl. ontdekt
dat er zich onder het dorp een opslag
plaats met zeker twintig ton artillerie
granaten bevindt, die de Duitsers daar
in 1918 hebben achtergelaten. Dwars
over de opslagplaats, waarvan de volle
omvang nog niet bekend is, is in de loop
der jaren een weg aangelegd en er vlak
bij zijn huizen en een school gebouwd.
De Belgische mijnopruimingsdienst heeft
reeds tien ton van het gevaarlijke mate
rieel geborgen.
Drie onbekenden, die kennelijk goed
met de plaatselijke situatie op de hoogte
waren, hebben woensdagavond om 11 uur
een overval gepleegd op het wisselkan
toor van het station-noord in Brussel.
Zij lieten zich onder bedreiging van
een vuurwapen 300.000 frank uitbetalen
(ruim 20.000 gulden), waarna zij ver
dwenen.
Een groepje taxichauffeurs dat zich op
dat ogenblik bij de uitgang van het sta
tion bevond, op net tien meter van de
plaats van de overval, heeft er niets van
gemerkt. Van de daders ontbreekt elk
spoor.
Officiële statistieken die gisteren in
Bern zijn gepubliceerd, tonen aan dat
einde juni 170 mensen in Zwitserland
zonder werk zaten. Het is een laagte
record. Einde juli 1961 waren er 176
werkelozen.
Het aantal Zwitsers, dat zonder direct
zonder werk te zitten naar een andere
baan uitkijkt, bedroeg einde juli 239
tegen 261 een jaar geleden.
Het werkloosheidscijfer in Amerika
over juli is het laagste, dat in twee jaar
aasveorgekomen: 4.018.000. In juli zijn
445.000 gevallen van werkloosheid van
de lijst afgevoerd.
Een inwoner van Krefeld is gestorven
aan verstopping van de ingewanden.
da8ei"i tevoren had hij een stuk
„kaas" gegeten, afkomstig uit een win
kel van feestartikelen. Het produkt was
uit plastiek vervaardigd en op het oog
niet van echte kaas te onderscheiden.
De overheid heeft nu in geheel West-
Duitsland de fopvoedingsmiddelen, die
veelal uit Japan worden ingevoerd, in
beslag laten nemen.
De bond van handelaren in speelgoe
deren wil een onderzoek laten instellen
naar de toelaatbaarheid van deze en
andere „feestartikelen".
„U bent de stoelenmatter?" ,,Ja,
dat ben ik al meer dan zestig jaar".
Mild dekt de dalende zon het hofje
achter het vriendelijke huisje van
ADRIAAN VAN ZELST (81) op de
Zuidhollandsedük in Kaatsheuvel.
Hij kükt me eens scherp aan en
lacht. Bij de aardbeienplanten staat
een vergiet. „Ge hebt zeker wat te
lappen voor me". Een brede horloge
ketting siert zün vestje; op zyn hoofd
sportief een hoede „Nee, dat niet. Ik
kom eens buurten, voor een stukje
in de krant". „Oh, da's mooi".
„Stoelenmatters zijn er niet veel
meer hè; ik ben hier de enige nog,
ons beroep sterft uit. Maar ik heb
nog veel op te knappen. Pas kwam
hier een juffrouw uit Klundert met
een wagen vol Oudhollandse stoelen.
Asjeblieft meneer, zei ze, gij bent de
man die ik hebben moet
Waarachtig ze laten me niet met
rust. En nu het in de krant komt,
krijg ik het nog drukker. Ik heb nou
niks te parlevinken, maar als ge eens
efkes wilt kijken, dan zal ik eens la
ten zien hoe ik zo'n zittinkje in el
kaar tover".
Een heer uit Zevenbergsche-
hoek
At dagelijks Deventer Koek
Soms nam hü nog wat Weesper
Moppen
Om er de gaatjes mee te
stoppen
Op maandag koos hü
krakelingen
Arnhemse Meisjes, dat soort
dingen,
's Nachts stond hü op voor
Haagse Hopjes
Nam per abuis Engelse Dropjes
Toen was hü zo uit zün humeur
Dat hü ging breken met de
sleur.
Niets kon hem langer
interesseren,
Geen stroopwafel zou hü
begeren.
De boze bui was snel
verdwenen
Toen drinkglazen in huis
verschenen
Met Boerenjongens,
Boerenmeisjes,
Hü zong weer allerhande
wüsjes.
Maar by* 't verstrüken van
de uren
Begon hü voor zich uit te turen.
Hü nam toen dra een goed
besluit
Voortaan alleen Zaanse
beschuit.
J. C. M. C. - Roosendaal.
ADRIAAN VAN ZELST
't Hoedje
Hij duikt in een schuurtje. Smyt
een bos biezen naar buiten en zet
zich op een oude stoof in een brede
op 't erf vallende streep zonlicht.
Gezwind manipuleert hij met de bies
jes. kijkt dan even op en zegt; „Zet
maar in de krant dat je bij „'t Hoed
je" bent geweest, want die kennen
ze overal". „Welja", beamen enkele
buurvrouwen, die geamuseerd toe
zien als hij wordt gefotografeerd,
„dat geeftniks.
Van Zeist is de tachtig gepasseerd,
maar je houdt hem voor een man
van goed zestig. „Van alles heb ik
in mijn leven uitgespookt", zegt hij.
„Tk ben begonnen als schoenmaker.
Keek daarna de knepen van het
vak af bij de stoelenmatters in de
omgeving. Ik ga die matjes ook ma-
ken, zei ik. Zestien jaar was ik toen
en een stoel matten leverde een paar,
kwartjes op. Dat is vandaag wel wat
meer, maar hoeveel ik aan zo'n stoel
verdien, zeg ik niet; die lui van de
belasting hoeven niet alles te weten.
Nee, ik ben wel wijzer, dat zeg ik
niet
moeten nog naar een feestje van
avond en het is al bijna acht uur".
„Hoeveel van die biezenmatten en
pitriet-gaatjesmatten ik gemaakt
heb? Man schei uit, het zijn er dui
zenden. 's Maandags husakeejde ik
de stoeltjes met pony en wagen bij
elkaar en zaterdags bracht ik ze
thuis. Maakte acht stoelen per dag
en haalde een gemiddelde van der
tig in de week. En dat was nog niet
alles, want als iemand zijn haar of
zijn baard kwijt wilde, dan liet ik
even de biesjes de biesjes en pakte
de scheerkwast. Vijf centen scheren
en een dubbeltje haarknippen. Voor
uit, 't was meegenomen: Maar ik zeg:
Van Zelstje, daar gaat te veel tijd in
zitten; en dus gaf ik het haarknippen
er aan. Ik sjouwde van alles: kwam
het te pas dan slachtte ik konijnen,
stond ergens met een tentje en ver
kocht ijsjes.en.Maar dat ver
tel ik niet allemaal. „Nee vader",
zegt zijn dochter berispend, „dat doe
je niet, anders wordt het een potje..
Ga je nou aankleden". Ze kijkt me
aan en zegt verontschuldigend: „We
Een vief baasje, die Van Zeist.
Een vakman, zeggen de mensen die
hem kennen. Hij heeft wat dorpels
in zijn leven betreden. „Ik ben in
alle oude huizen in de omgeving ge
weest", verzekert hij. „Ook in ker
ken heb ik heel wat stoeltjes een
splinternieuw zittinkje gegeven.
Net na de bevrijding kwam de pas
toor van Gilze-Rijen nog bij nie.
Van Zeist, zei-ie, kun je niet naar de
pastorie komen, want al mijn stoelen
zijn naar den asjemedeeIk er
heen, vijf weken aan een stuk,
iedere morgen met de bus.
Ook hier in de buurt, in Capelse
kerk bijvoorbeeld, heb ik maar
dat was vroeger, hoor veel stoel
tjes gemat. En ga eens kijken bij
Mouthaan in de Oudestraat te Sprang.
Daar heb ik alle biezensierrandjes
gemaakt om de meubels. Dat zie je
nergens. Ik gebruik altijd zoete bie
zen, de beste. Ze komen uit Lage-
Zwaluwe. Zoute biezen zijn veel gau
wer versleten, omdat ze onderaan
harig worden, vooral als ze in een
vochtig huis staan".
„Vader ga je nou aankleden",
spoort zijn dochter opnieuw aan. „Ja,
nou vertel ik niets meer, nou weet je
genoeg. Man. als ik alles moest ver
tellen wat ik meegemaakt heb
Ha, ha,ha... Een guitig grijs
snorretje markeert zijn bovenlip;
zijn hoed ligt nu zowat op zijn ach
terhoofd. „Maar één ding zeg ik je
nog zijn vinger gaat bezwerend
de lucht in die biezenstoelen, die
worden weer mode, man!"
In Middelburg is deze week St.-
Sebastiaan op een droogje gezet,
toen na vier eeuwen de poorten van
het gebouw Schuttershof werden ge
sloten. Nadat (zo meldt onze man
in de Zeeuwse hoofdstad) in 1578 de
Augustijner monniken het huis dat
tot dan toe een klooster was, had
den verlaten, werd hun plaats inge
nomen door het schuttersgilde van
de edele handboog, de confrérie van
St.-Sebastiaan, die tot 1933 het ge
bouw in eigendom gehad heeft. Het
ging over in particuliere handen,
werd een verenigingsgebouw, was
jaren lang het doel van drommen
congresgangers en menig Middel
burg meisje maakte er haar debuut
in de „uitgaande wereld". Tijdens
de oorlogsjaren stampten de laarzen
van vreemde soldaten gaten in de
dansvloeren en al wist iedereen na
de oorlog dat er duchtig gerestau
reerd en gemoderniseerd zou
moeten worden in het oude huis
het is er nooit van ge
komen, omdat er geen geld was. In
de toneelzaal stonden deze week nog
altijd de donkere houten stoelen uit
1933. „Er is geen beginnen meer
aan", vertelde gerant L. Holstslag
een beetje mismoedig.
Verenigingen willen een frisse
zaal en comfortabele stoelen, en de
meisjes willen geen dansvloer, waar
ze om de haverklap een naaldhak op
verliezen. Daarom is Schuttershof op
slot gegaan, is er een punt gezet
achter de historie van een gebouw
dat in de stedelijke geschiedenis
eeuwenlang heeft meegeteld.
SCHUTTERSHOF
deuren dicht
Uit dc honderden eieren in de
broedmachines van de boerderü De
Lange Teen bij Bergen op Zoom zün
deze zomer weer drommen donzige
eendjes, fazanten en patrüzen ge
kropen. Zij werden in deze kille
wereld verwelkomd door jachtopzie
ner CORN. KAPTEIN en zün vrouw,
die de voorbüe maanden uit west-
Brabant en Zeeland soms honderd
eieren per dag ontvingen. Maar nu
zijn de broedmachines stil gevallen
en de vogeltjes vogels geworden. Zü
trekken de wüde wereld in om
straks, als liet jachtseizoen geopend
is, het spannende spel met de jager
te spelen het spel dat zü op de
lange duur altüd verliezen.
Het echtpaar Kaptein heeft enkele
maanden handen vol werk in de
„kraamkamer" en op het erf, waai
de wilde vogels enkele weken rond-
stuiven in grote rennen. Het opkwe
ken van het gevogelte is Kapteins
tweede beroep geworden, vertelde
hij onze man in de Markiezcnstad.
Het is begonnen als een liefhebberij
tje in d<? dagen dat hij jachtopziener
was in Langeweg. „Van een oud
petroleum-brandertje maakte ik toen
een kunstm-oeder die zo'n tachtig
eieren ineens kon uitbroeden. Waar
ik die vandaan haalde? Bij het hooi
en en het andere veldwerk vinden
de boeren honderden eieren, waar
ze geen raad mee weten. Nou, toen
heb ik er dit op gevonden".
Zijn liefhebberij is een bedrijf ge
worden, nadat hij in 1955 jachtop
ziener werd op de eigendommen van
graaf de Chambure bij Bergen op
Zoom. „De graaf was enthousiast.
Hij wilde de wildstand in bos, hei
en polderland op peil houden en
vergroten. Met zijn goedkeuring en
financiële steun heb ik het hier veel
grootser kunnen aanpakken dan in
Langeweg". Nu is het zo dat zijn
collega-jachtopzieners in de buurt
dagelijks eieren sturen naar de heer
Kaptein. Het begint op het eind van
mei. Dan komen de eieren van wilde
eenden. De fazanten volgen pal
daarop en tot slot worden de patrij
zen-eieren uitgebroed. Eind juli
houdt de stroom op. „Bij hef mecha
nisch maaien van de dijken in Zee
land worden heel veel nesten ge
vonden. Het gaat er dan maar om de
bebroede eieren zo snel mogelijk
hierheen te brengen. In deze kleine
broedmachine gaan er zo'n vierhon
derd in die grote daar heel wat
meer. Behalve de eieren die gevon
den worden in het veld broed ik elk
jaar zo'n driehonderd fazhnte-eieren
uit van kwekerijen. Om de wildstand
in ons eigen gebied op peil te hou
den, ziet u
Terwijl hij het jonge goedje laat
zien dat krioelt in de acht grote ren
nen en hokken achter zijn huis, ver
telt hij wat zo'n vogeltje overkomt
op De Lange Teen. „Als de eieren
een dag in de broedmachine hebben
gelegen, komen de kuikens eruit.
Nee. nee, meer dan vijfennegentig
procent van de eieren overleeft het
vervoer wel, schat ik. Nou, dan
gaan ze de kisten in kijk, met
die lampen. Een paar dagen later
zetten we ze in de hokken ja, weer
onder lampen. Als ze dan een week
of drie, vier oud zijn, gaan ze de
buitenrennen in. Met een week of
zes-zeven-acht vliegen ze uit."
De wilde vogels worden weer ver
deeld over de verschillende Brabant
se en Zeeuwse gronden. Af en toen
krijgen ze een ringetje aan om na
te kunnen gaan waar ze tenslotte ge
bleven zijn. Maar het gros zoekt het
niet ver van huis, aldus de heer Kap
tein. En ze hebben gelijk. De jacht
opzieners rond Bergen op Zoom leg
gen speciale voederplaatsen aan en
dat houdt ze in de buurt.
Het jonge goedje in de rennen
zat op een klusje te kleumen of zocht
de lampen op. Het is dit koude jaar
een kostbare geschiedenis geworden.
Het stroomverbruik was vanwege de
kou veel groter dan anders. „We zit
ten hier aan het eind van de elek
trische kabel", vertelde de heer Kap
tein, „en als alle lampen branden
en de broedmachines in volle actie
zijn, krijg ik maar amper stroom ge
noeg voor mijn kijkkast". Lopend
langs „zijn" vogels, wijst hij op een
kloek met elf wilde eendjes. De
eieren werden in de buurt van Steen
bergen gevonden en omdat de kloek
toch aan het broeden was, werden ze
maar ondergeschoven. In een apart
hok zit een fret met acht jongen, die
voor de jacht zijn bestemd. Zij vech
ten straks aan de goede kant, aan de
zijde van de winnaars. De vogels
niet. Zij kregen enkel uitstel van
executie.