Papier voor UW pen
Vuurwerk bij Erhardt's
waarschuwingen
De mannen
mand voor
zitten in de
Perigueux
Gestolen schilderijen
werden teruggevonden
Stoph, Oost-Duitslands
man op de achtergrond
Kleine (rode)
korporaal
13
Medeplich tigen
gearresteerd
Oostenrijkse politie
wil geen overwerk
meer verrichten
De atoomproeven
Geleerden
leven onder
hoogspanning
NV SLAVENBURG'S BANK
Duivenkroniek
van „Den Bruinen"
Algemeen
Fondsenbexit
13
DAGBLAD DE STEM VAN ZATERDAG 28 JULI 1962
PROCESSIEVERBOD EN
GODSDIENSTVRIJHEID
De „Telstar" brengt de volkeren dichtei
bij elkaar nog dan het contact, dat reeds
door de laatste uitvindingen en technische
verbeteringen grenzen deed wegvallen, ook
op geestelijk gebied. Er was en er is de
na-oorlogse jaren, we verheugen er ons over,
een groei naar beter kennen en begrijpen
onderling vooral bij de belijders der ver
scheidene Christelijke kerkgenootschappen,
vnl. uitmondend in een verlangen naar een
heid, hetgeen wordt nagestreefd in de „We
reldraad van Kerken" en in een tweede
„Vaticaans Concilie".
Verdraagzaamheid, waardering en begrip
wederzijds, ja samenwerking, ik denk aan
de Bijbelactie, gezamenlijke Kerstvieringen,
zij schenken een heilzame sfeer voor de
verdere groei en vernieuwing naar een ge
zonde maatschappelijke basis in de gemeen
schap, waarin het goed, vrij leven is voor
allen. En zo zou dan in ons landje met nog
meer trots het „Wij leven vrij, wij leven blij"
volle realiteit worden.
Helaas, een restrictie, een groepje, ook
van christelijken huize, schudt ons wakker
met een „processieverbod". En al mag dan
ook die kleine minderheid onzer landgeno
ten, zelf geschokt door het processiever
bod-spook, de oorzaak daarvan zijn, de
tegenschok komt wel hard aan in een land,
waar de democratische verworvenheden vrij
hoog staan gewaardeerd.
Het kamerlid van Dis en zijn S.G.P. heb
ben de twijfelachtige moed het „processie
verbod" op de korrel te nemen, daardoor
een aanzienlijk deel der Nederlanders op
zich tegenvooringenomen te maken. De
vragen toch van genoemd kamerlid, zoals
te lezen in „De Tijd" van vrijdag 13 juli jl.
eisen van een katholiek Nederlander enige
repliek. Welnu, onze Grondwet erkent de
volkomen vrijheid van godsdienstige mening,
behoudens de bescherming der maatschappij
cn haar leden tegen de overtreding der straf
wet. En ook. dat de openbare godsdienstuit
oefening buiten de gebouwen en plaatsen ge
oorloofd is, waar deze thans (1848) naar de
wetten en reglementen is toegelaten. Een
deel van ons grondgebied, met name Lim
burg, de heerlijkheid Ravenstein, de Com
manderij van Gemert, Laren in het Gooi,
deze streken hebben vrijwel onafgebroken
processies gehouden, andere streken, met
gemengde bevolking vnl., behoudens Bra
bant, deden het niet. Was het daar evenwel
nergens gebruikelijk? Het kamerlid van Dis
schijnt het wel te weten, maar wat hij niet
weet is. dat onder de door hem genoemde
„zondige" plaatsen er liggen in het Land
van Ravenstein, zo o.a. Uden, waar het
processie houden ononderbroken onomstote
lijk vast staat. En t.a.v. andere gemeenten,
vooral in het Brabantse, zouden we zo in
deze tijd van de volle democratische vrij
heid mogen stellen en verwachten, dat de
wet zodanig zou worden geïnterpreteerd,
dat het recht zich aan de eisen van het le
ven aanpaste. Als een aanzienlijk bevol
kingsdeel een in het minst de openbare orde
verstorende optocht/processies, vooral in
overwegend katholieke oorden, wenst te
houden, dan kan men met recht ervan spre
ken, dat hier aanpassing aan de eisen van
het leven wordt toegepast. En waar is hier
van -overtreding der strafwet sprake, als
men met rust, kalmte en devotie zijn gods
dienst beleidt?
Speelt de ietwat vage zin in de grondwets
artikelen onze sterk op de theorie van
Montesquieu gestoelde staatsinrichting, wel
ke een zeker evenwicht schept tussen de
trias politica in onze staatswetgeving, de
interpretatie geen parten? Is de zin der wet
wel gevonden in de arresten? Het geldt toch
voor elkeen, ook voor de overheid, die ge
roepen is de wet toe te passen, om ze juist
te interpreteren. „Door interpretatie adap
teert het recht zich aan de eisen van het
leven" zegt Kranenburg. En dit huldigen,
leest verder svp. heer van Dis, ook voor
aanstaande landgenoten, ministers o.a. ook
niet-katholieken. Als kamerlid van Dis e.a.
zo hartstochtelijk smeken om doeltreffende
sancties (deze zijn er blijkbaar niet) te
stellen op dat „Misdrijf" (dit woord bezig
ik op deze wijze) als het houden ener open
bare processie, dan meen ik te mogen zeg
gen: „U zit niet recht in het zadel en bedrijft
struisvogelpolitiek", waar u ervan overtuigd
kunt zijn, dat de meerderheid onzer landge
noten uwe spitse taal in genen dele onder
schrijft.
En mocht men dan al vroeger, voor 1940,
een andere interpretatie volgen, de geest, de
zin der wet beheerst thans in 1962 veler
geest in den lande. Ik moge daartoe wat ci
teren, waaruit blijkt, hoe in 1944 ook bij
niet-katholieken de zin der wet wordt op
gevat, of hoe dat men een interpretatie
zoals de heren van Dis c.s. wensen, wil uit
de weg ruimen.
In het werkje „Nieuw Nederland", ge
schreven 1944 in Londen en uitgegeven als
„Verzamelde bijdragen" door mr. dr. A.A.
van Rhijn, kunt u van de hand van de oud
minister van Waterstaat, ir. J.W. Albarda op
pag. 127 in het artikel „Regering en Volks
vertegenwoordiging" lezen, heer van Dis,:
„Zal na de oorlog de oude strijd over de
processievrijheid niet worden opgelost? Zal
de verdraagzaamheid in Nederland nu ein
delijk groot genoeg zijn geworden om dit
voor de katholieken hinderlijk verbod op
te heffen". Aldus een niet-katholiek mi
nister uit het oorlogskabinet Gerbrandy in
Londen.
Zoals het de heer van Dis e.a. nu (nog)
zouden wensen moeten wij katholieke Ne
derlanders dus de klok maar terugzetten.
D.w.z. niet die volledige vrijheid genieten
zoals dat in een democratisch land, waar
de zin der wet zich aanpast aan de eisen
van het leven, zou mogen worden verwacht.
Laat ons nog vertrouwen hebben in deze
aanpassing, zodat wij er terecht fier op
kunnen blijven zijn ons katholieke Neder
landers te noemen in de volledige vrijheid
van de ontplooing onzer godsdienstige mani
festaties. Regering en Volksvertegenwoordi
ging hebben het in handen en ons vertrou
wen daarop moge niet beschaamd worden
Dongen h.j.k. BROUWERS
WAARHEEN?
Ten tijde van de Batavier.
Toen leefde men slechts voor vertier.
Met potten bier en dobbelsteen.
Men kloof dan aan een Mammoetbeen.
Zo nu en dan ging men op jacht.
Aan oorlog werd er nooit gedacht.
Ze vochten wel eens met de Friezen.
Toch hoorde je zelden van verliezen.
In hut of grot op hoge gronden.
Zodat ze niet verdrinken konden.
Zat men gezellig met z'n buren.
Betaalde heus geen hoge huren.
De dijken waren nog niet verzonnen.
En velden werden pas ontgonnen.
Met groen voor levensonderhoud.
En werd de vrouw misschien te oud?
Of ging ze de echtgenoot vervelen?
Je kon ze ruilen of verspelen.
Toen kwam de Noorman over zee.
Gedaan was 't met de lieve vree.
Te weten hoe die koppen kloven.
Dat d'haren door de rondte stoven.
Toen die heren eindelijk weer vertrokken
Bleef men hier zitten met de brokken.
Kijk nu in de geschiedenisboeken.
Hoe het rommelen bleef in alle hoeken.
Zo is het door de eeuwen heen gebleven.
Sinds onze voorouders zijn verdreven.
De mens werd kundig vond steeds uit.
De wagen, boot, de brandweerspuit.
De auto, trein en vliegmachine.
En hoe men meer kon gaan verdienen»
Er wordt geknutseld met atomen.
Waar men vroeger niet van durfde dromen
Op brommer, scooter wordt gereden.
Techniek die gaat met rasse schreden.
Men wacht nu alleen nog op de man.
Die de vrede voor ons vinden kan.
Want is deez' tijd de mens wel waardig?
Het is wel alles leuk en aardig.
Doch ik hoop, dat U 't tijdig ziet.
O, mens, vernietig Uzelve niet.
Goes, m.b.
RECHTSZEKERHEID OOK
VOOR ZEEUWS-VLAAMSE
PACHTBOER
In verband met mogelijk voorkomende
vrees onder de Zeeuws-Vlaamse pachters
voor zwarte prijzen en hun teleurstelling
over de aanstaande vrije prijzen voor land
bouwgronden, moge hier de aandacht ge
vestigd worden op de volgende richtlijnen
dat in Nederland gelukkig nog wettelijk
beschermde rechtszekerheid geldt voor alle
burgers;
Dat de Zeeuws-Vlaamse pachter daarin
tenvolle deelachtig is.
dat het zou getuigen van een bepaalde
achterlijkheid, als hier nog afkeurenswaar
dige en verouderde feodale verhoudingen
tussen eigenaars en pachters blijven bestaan;
dat het rentmeesterschap daaraan mede
schuldig kon zijn, waarbij goede te loven
en slechte te laken zijn zeker die zich dubbel
laten betalen;
dat het tijdperk van de historische lijf
eigenschap reeds eeuwen voorbij dient te
zijn en niet in enige vorm mag blijven
voortbestaan;
dat ook de pachtboeren vrij, zelfstandig en
onafhankelijk bij hun bedrijfsuitvoering die
nen te zijn;
dat zij bij hun eigen standsorganisatie de
nodige voorlichting en medewerking voor
hun rechtszekerheid op geschikte wijze kun
nen verkrijgen;
dat voor de leden van de N.C. Boerenbond
maandelijks zitdagen van de eigen deskun
dige rechtskundige adviseur gehouden wor
den te Hulst en te Oostburg, jammer dat
minder ontwikkelden soms liever naar on
bevoegden gaan dan naar hun eigen be
trouwbare specialisten;
dat bescherming en steun in 't bedrijf
slechts billijk en rechtvaardig zijn als deze
in het algemeen belang geordend worden,
maar een teken van zwakte blijven;
dat zoals de boer zelf liefst vrijheid in
zijn bedrijf voering en vrije prijzen voor
zijn produkten heeft, deze stelregel ook kon
gelden voor zijn grond, als dit niet tegen
het algemeen of groter belang is.
hulst, pd.
DOLCE FAR NIéNTE
Onder het lusteloos flapperende zeildoek
zwierf een van die zwoel strelende zomer
avondbriesjes, waarbij men zich te Carcas
sonne kan wanen, zo goed als aan de zilver-
omfloerste boorden der Guadalquivir. Heeft
het dus zin, om zo een tweeduizend stoffige,
hetzij bemodderde kilometers af te jakkeren
ten einde in Civitavecchia achter een smoe
zelig kroesje koffie te kunnen suffen? En
dan moeten ze nog terug ook. Wij houden
van schone glazen. En wij stellen er prijs op,
zo ongeveer te weten wat er in zit.
Weliswaar doet zich ten onzent de gele
genheid tot dergelijke exquise terrasgeneug
ten slechts zelden voor. en dan wel uitge
rekend tegen het einde van de maand juli,
wanneer de meesten onzer stadgenoten ge
acht mogen worden op zwart zaad te zitten
c.q. in Zoutelande.
Soepel onderuitgezakt, boordje los, de ver
krampte vezels roekeloos ontspannen, de
oogleden half geloken; ziedaar de simpele
voorwaarden tot uw doezelig intreden bin
nen het rijk van de ruisende stilte; het
onvolprezen Nirwana der waarachtige le-
vensbelevers. En, gelijk onze hooggeleerde
vriend en studiemakker, de professor P.P
Pofjes reeds in zijn prille jeugd te kennen
gaf, „bestaan daar nauwelijks edeler en wel
dadiger vormen van vrijetijdsverbrassing
als dat zalig soezende niksen in het onder
houdende gezelschap ener fikse fles Jamai
ca". En op dit punt kunnen wij hem wel
volgen.
Niet aldus de energieke persoonlijkheid,
dewelke inmiddels naast ons maanbeglin-
sterde wiebeltaf eitje bleek neergestreken.
De kwiek gebolde schouders, de pezig om
snoerde kaakpartij, de naarstig vorsende
oogappels, de vooruitstrevende bloemkool
oren. dit alles wees er op, dat deze strijdbare
figuur ons nutteloos en zwijgzaam vertoeven
daar slechts matig kon waarderen. „Ai mij,
dat voorhoofd van der Ram", mompelde de
geleerde, „dat materialismus bezorgde die
mens althans vele vrienden; cn maar één
vijand: die stilte".
„Zeg dat wel, meneer. Dooie boel hier.
Waar blijft die kerel? Ik ga een plaatje
draaien. Zegt u 't maar. Pilsje van me? O
u hebt nog. En? Iets van Johnny?" „Aha.
Der Wind hat mir ein Lied erzahlt"Wat?!
Dat stuk verdriet is al over de zestig. Goeie
bal. 'n Moment'
De professor brabbelde nog wat over het
faillissement van een zekere firma Tolstoi en
Tagore, en na Duke en Pat en Elvis achtte
onze zo pas verworven relatie het klimaat
gunstig voor belangwekkender onderwerpen
„Toch sneu voor zo'n burgemeester. Rare
zaak. Ze durven maar." „Hebben ze zijn
flets gestolen?" „O, u leest geen kranten.
Gelijk heb je. Nee, serieus. De cultuur en
ons nationale aanzien en alles is er mee
gemoeid. Ze moesten naar Amerika...." „De
Gedeputeerde Staten?" „O.o.o! Neem me
Set kwalijk. Ja, je moet erin zitten. Pardon,
laddekkers. Van de Brulboei. Maar kijk,
meneer. Het gaat ons allemaal aan. Wij
mogen niet aan de kant blijven staan. En
wat zal dat nou weer worden met Laos, en
Ben Bella. Ik weet 't niet meer...."
De heer Pofjes wipte een mollige nacht
vlinder uit zijn glaasje, en prompt zette het
dartele beestje zich te poetsen op des profes
sors matglimmende schedel.
,Wat is een dier zijn vrijheid waard.... Wat
mist het aan zijn wens.... Zo is het. De weg
naar die chaos
partijbazen...."
„Wel allemachtig. Is meneer doof, meneer?-
We hadden 't over Laos. En dan dat gesol
met die Papoea's nog. Een mens zijn hoofd
loopt om..." Maar als de professor begint te
„Vondelen", is er niets meer met hem aan
te vangen.... „Weest tevreên, haalt predikan
ten... West en Oost.
Gaet en zoekt bij Dordtse santen... heil en
troost..."
Breda, L. Pison
KAN INDONESIë TAAK IN
NIEUW-GUINEA AAN?
Deze vraag stel ik wel eens als ik denk
aan de consequenties die 't plan-Bunker voor
Indonesië opent. En welke afleidingsmanoeu
vre zal Soekarno dan moeten zoeken om de
chaos, de honger en de corruptie voor het
Indonesische volk verborgen te houden, als
hij niet meer kan spreken over Irian-Barat
wat door de Nederlanders wordt bezet, on
derdrukt en uitgebuit en wat ligt te wachten
op de „bevrijding" door Indonesische „land
genoten".
Maar wat zijn zoal de consequenties van de
aanvaarding van het plan-Bunker voor In
donesië. Dit is dat allereerst gedurende een
aantal jaren de souvereiniteit over dit gebied
aan de V.N. behoort, die het dan verhuren
aan de republiek Indonesië. Hiermede neemt
Indonesië de taak van de Nederlanders over
om te zorgen voor de ontwikkeling van land
en volk van West-Papoea. Zij hebben dan de
verplichting om de Papoea's te leiden in de
banen waarin zij zonder schromen de staat
Papoea-Barat uit kunnen roepen, dus met
andere woorden de Papoea's de vrijheid ge
ven om hun recht op Zelfbeschikking uit te
voeren.
Ik vraag mij af of Indonesië er nu werke
lijk gelukkig mee zou zijn als het West-Pa
poea krijgt? Want wat kan een failliet land
nu doen aan de ontwikkeling van een land,
dat nog geen eigen mogelijkheden heeft?
Soekarno kan West-Papoea meesleuren in
de chaos die geheel Indonesië teistert, alleen
heeft Indonesië dan nog een onvervulde
plicht om West-Papoea te ontwikkelen. En
als Indonesië positief het plan-Bunker na
wil komen beschikt het dan over voldoende
middelen of denkt Indonesië, dat de Neder
landers graag weer in de Tropen willen blij
ven en dus voor een appel en een ei willen
proberen om de economie, in 's werelds
rijkste land, weer op gang te brengen?
Reeds eerder heb ik mij afgevraagd of
Indonesië West-Papoea aankan. Laat ik nu
slechts een zeer belangrijke dienst nemen,
die het over moet nemen van de Nederlan
ders en wel de volksgezondheid. Momenteel
beschikt men in West-Papoea over een arts
op 6000 inwoners, terwijl men in Indonesië
beschikt over een arts op de 60.000 inwoners.
Waar moet het dan de artsen voor Nieuw-
Guinea (West-Papoea) vandaan halen zonder
hiermede het Indonesische volk te benade
len?
Breda, W.v.Rijckevorsel.
waren mèt lijst en al meegenomen. De
diefstal uit Ó'Hana was de derde van
grote omvang in veertien maanden, in
de Engelse hoofdstad.
De twee andere diefstallen betroffen
de ontvreemding uit de National Gallery
van Goya's ruiterportret van de hertog
van Wellington, een doek dat 140.000 pond
sterling waard is en niet is terugsevon-
dat g.stermorgen vroeg by een overval den en de diefstal yan schilderffeenv^r
Dc Londense politie heeft meegedeeld
in East End de vyfendertig schilderijen
ter waarde van 350.000 pond sterling zijn
teruggevonden die op 11 juli uit een
mseum waren ontvreemd.
Aan de werken, waaronder doeken van
Picasso, Renoir, Toulouse Lautrec, Utrillo
en Cezanne, was geen schade toege
bracht.
De dertigjarige John Terry en de 30-
jarige William Bedford zijn bij de over
val gearresteerd en beschuldigd van het
in ontvangst nemen van de gestolen schil
derijen. Naar de eigenlijke dieven wordt
nog gezocht.
De Londense politie deed haar inval
na een tip te hebben gekregen. De doeken
waren afkomstig uit het O'Hanamuseum.
De eigenaar van het museum, Jacques
O'Hana, is buitenslands. Zijn vrouw, die
hem over het heugelijke nieuws telefo
nisch inlichtte, zei dat hij zich „uiter
mate verheugd" had getoond.
Van de gestolen schilderijen waren er
23 uit de lijsten gesneden; de andere 12
Ruim 10.000 Oostenrijkse politiemannen
en eenzelfde aantal mensen bij de gen
darmerie en douanebeambten zullen met
ingang van vandaag weigeren over te
werken.
Hoewel de meeste vakbonden hadden
beloofd de regering te steunen bij haar
pogingen de lonen en prijzen in de hand
te houden, wil men bij de politie de eisen
inzake de betaling van overwerk kracht
bijzetten.
Politiemannen die overtijd maken, bij
voorbeeld bij sportwedstrijden, bij be
zoeken van belangrijke buitenlanders en
op openbare bijeenkomsten, krijgen daar
voor nog geen 6 schilling per uur be
taald. Het maandrooster voor de politie
omvat 195 uur, maar gemiddeld werkt
men 40 tot 47 uur langer, beweert de
Vakbond.
De politie is de derde belangrijke groep
oie deze maand met looneisen is geko
men. Te elfder ure is kort geleden een
staking bij de PTT vermeden, maar on
geveer 13.000 dokters hebben een waar
schuwingsstaking van 24 uur gehouden
op 9 juli.
waarde van 30.000 pond sterling uit het
Lefèvre-museum, in de buurt van het
O'Hanamuseum.
(Advertentie)
Uit welingelichte bron is vernomen dat
dit jaar misschien geen kernproeven meer
zullen worden genomen op het eiland
Johnston. Deze kwestie is thans een punt
van overleg bij de Amerikaanse militaire
leiding.
In mei was door president Kennedy
bekendgemaakt dat de serie proeven op
het eiland Johnston ongeveer drie maan
den zou duren. Die periode zal zijn ver
streken vóór de schade is hersteld die
donderdagavond is aangericht. Met het
herstel is vier tot zes weken gemoeid
Donderdagavond brak brand uit in het
projectiel van het type Thor kort voordat
het zou worden gelanceerd om op grote
hoogte een kernwapen te laten ontplof
fen. Het projectiel en het kernwapen
moesten toen op de grond worden ver
nietigd.
Er zijn aanwijzingen dat de spanning
te groot begint te worden voor sommige
belangrijke technici, als gevolg van de
moeilijkheden die men bij de proeven
ondervindt. Op 3 en 19 juni moesten
projectielen en hun kernwajiens tijdens
de vlucht worden vernietigd, als gevolg
van pech met instrumenten. Op 19 juni
raakten twee mensen gewond door brok
stukken die op het eiland vielen.
TWEEDE CASTRO
Onder dit höofd geeft Uw blad van 21
dezer commentaar op een antwoord, dat de
heer Goedhart in Washington gaf, bij gele
genheid van de jaarlijkse week, gewijd aan
de onderdrukte volkeren. Ik zou dit com
mentaar nog wat willen aanvullen!
De heer Goedhart waarschuwde blijkens
„Het Parool" voor de gevaren die de
vrije wereld bedreigen en die, maar al te
dikwijls ontstaan door fouten die het Wes
ten maakt en verwees naar de Oosteuro-
pese landen, die nu Russische „koloniën"
zijn en Laos, China en Vietnam! Ook Indo
nesië kwam voor het voetlicht en hij ver
klaarde, dat Soekarno niet alleen mogelijk
maar waarschijnlijk een tweede Fidel Castro
is!
't Is eeuwig jammer, dat dhr. Goedhart
van onze socialistische fractie daar nu pas
mee voor den dag komt! Heeft men hierop
een 10-tal jaren geleden ook al niet op ge
attendeerd, zij het dan, dat er toen nog
geen sprake was van een eerste Castro?
Wanneer ik dan in Uw commentaar lees
van die buigingen door deze fractie van
dhr. Goedhart moet ik toch ook terugdenken
aan soortgelijke gymnastische toeren", die
indertijd bij de overdracht aan Indonesië
(Soekarno) verricht zijn! En hieraan deed
niet alleen een socialistische fractie mee!
Toentertijd heeft en óók een afwijkende
(waarschuwende) stem in de Kamer kunnen
horen van een „geachte afgevaardigde", die
hierop toch wel enige kijk èn doorzicht én
kennis van zaken had èn ook van personen
maar waar men toen ik zou haast zeggen
schouderophalend aan voorbijging! Men
zou 't nakaarten kunnen noemen (doch ik
meen in dit verband toch niet) maar één
ding staat vast, dat de feiten voor zichzelf
spreken! En wanneer ik dan verder (bijna
onderaan) lees, dat wanneer de overdracht
eenmaal geschied is, het nog maar de grote
vraag is of er van papieren bepalingen iets
terechtkomt, daarentegen kan ilc niets in
brengen, want dat is al die tijd al bewezen!
ja geplaveid met Neutrale' ik de laatste aU"ea ï.ekyk en
lees, dat het niet aan ons verweten kan wor-
I den als het eventueel tóch zou mislopen met
de vrijheid van de Papoea's, welnu men
(Advertentie)
(Van onze ifnanciële medewerker)
Tegen de tijd dat de grote internationale
concerns al met halfjaarlijkse cijfers komen,
publiceren de kleinere ondernemingen en
vooral de typische handelmaatschappijen nig
hun jaarcijfers over het afgelopen jaar. Door
de velerlei en meest uiteenlopende transac
ties is het ook moeilijk sneller met de be
richtgeving te komen, al is dit voor aandeel
houders wel eens minder prettig. Deze komen
dan voor verrassingen te staan, daar juist bij
de handelmaatschappijen de internationale
politiek zo'n grote rol speelt.
Dit blijkt al uit het dividendverlóop van Lindete-
ves Jacoberg n.v. Deze maatschappij, voortgekomen
uit een fusie van Lindeteves n.v. en Jacobson-van den
Berg, keert de laatste jaren 7 procent uit. De oude
maatschappij Lindeteves was, evenals trouwens Ja-
cobson-Van den Berg, sterk op Indonesië georiën
teerd. Ofschoon na de oorlog, van 1948 tot 1955, tot
15 procent dividend kon worden betaald, zakte daarna
dit percentage tot de vermelde 7 procent. Het boek
verlies in Indonesië bedroeg 9 miljoen, maar het
werkelijke verlies komt daar aanmerkelijk boven
uit. Bij de heroriëntatie viel het oog op Afrika, waar
vooral Belgisch Kongo een goed werkterrein leek.
Ook hier werden echter zware tegenslagen onder
vonden tengevolge van de onrust na de onafhanke
lijkheidsverklaring van dat land. Een afschrijving
van 3 miljoen op Afrikaanse belangen bleek in
1961 dan ook onvermijdelijk.
De huidige ontwikkeling van
de maatschappij toont een
steeds grotere geografische
spreiding en in dit opzicht
wordt het spoor gevolgd van de
Curacaosche Handel Mij- n.v.,
door zich op Zuid-Amerika te
richten. Nu is ook dit geen ui
terst rustig gebied. Men denke
slechts aan de jongste ontwik
keling in Peru, maar de C.H.
M. heeft reeds een grote erva
ring op dit terrein en door de
variëteit van de hande
lingen wordt het risico zoveel
mogelijk gespreid. De C.H-M.
die ook in 't Caraibische gebied
werkt, exploiteert ijs. en limo-
nadefabrieken, bemoeit zich
met de produktie van meubilair, bemiddelt als agent
bij allerlei importzaken, behartigt de belangen van
maatschappijen als de Shell o.a. in Suriname en treedt
tenslotte op als opkoper van de Zuidamerikaanse
landbouwprodukten, waarbij koffie en cacao de voor
naamste zijn. Dit alles levert een dividend op voor
aandeelhouders van 8 procent.
Door de acties van de Ver. Staten in Zuid-Ame
rika via de „Alliance for progress funds", waarmede
men achtergebleven economieën wil helpen, zal de
vraag naar goederen, die de C.H.M. levert, ongetwij
feld toenemen en kan men verwachten dat de expan
sie van de maatschappij zich voortzet.
In de laatste maanden hebben de handelmaatschap
pijen op de beurs weinig moeilijkheden ondervonden.
De koersen liggen al vrij gedrukt, omdat de grote
politieke risico's daarin reeds zijn verdisconteerd.
Derhalve liggen de rendementen van dit soort aan
delen aanzienlijk boven- het gemiddelde en belopen
rond 5 a 6 procent. Daar de resultaten van jaar tot
jaar sterk uiteenlopen kan van een vast rendement
van vermelde hoogte niet gesproken worden. Slechts
door zware reserveringen tracht men enige stabili
teit in de positie te brengen, om zo een waarborg te
vormen voor de aandeelhouders.
Onderstaande cijfers geven een beeld van de
voornaamste in Nederland gevestigde handelonderne-
mingen.
koers op 25/7 laatste uit
gekeerde dividend
Lindeteves Jacoberg 131 Vi 7 procent
C.H.M. 141 8 procent
Internatio
Nierstrass
Reiss en Co.
118
95
105
9 procent
5 procent
6 procent
Britse lening in Nederland
Als eerste Britse onderneming doet de Albert E.
Reed and Company Limited een beroep ip de Neder
landse kapitaalmarkt door een lening uit te geven
van 20 miljoen nominaal tegen 511 procent met een
looptijd van 15 jaar. De Reed Paper Group, zoals
de maatschappij kortweg wordt genoemd, behoort
met een omzet van 95 miljoen tot de grootste pa
pierproducenten en brengt een veelheid van papier-
produkten op de markt, waarvan o.a. Kleenex in
Nederland niet onbekend is.
De maatschappij werd opgericht in 1903 en startte
als een kleine fabriek voor krantepapier, waarvan
de snelste groei kwam na de tweede wereldoorlog,
toen ook dit bedrijf overging tot een grotere sprei
ding in de gevoerde artikelen, waardoor ook board
en allerlei soorten verpakkingsmateriaal werden op
genomen in het assortiment. De huidige geldvrager
is de moedermaatschappij van ongeveer 20 onderne
mingen, die werkzaam zijn in het Verenigd Konink
rijk. De overzeese belangen liggen in Canada, Austra
lië, Nieuw-Zeeland, Noorwegen en Italië. Tot de
omzet, die in de laatste 10 jaar verviervoudigd werd,
droeg verpakkingsmateriaal met 50 procent bij, het
krantepapier nam 24 procent voor haar rekening
terwijl de rest bestond uit o.a. verkoop van druk
papier en pulp. Hieruit blijkt de nauwe samenhang
van de verkopen van de maatschappij met de con-
sumentenbestedingen.
Daar deze lening de eerste Engelse industriële
lening is in Nederland, ging de belangstelling op de
beurs in de eerste plaats uit
naar de garanties voor Neder
landse kopers van deze obliga
ties. Het prospectus vermeldt,
dat de rente ruim zeven maal
wordt gedekt, zowel door de
winst over het boekjaar eindi
gend per 31-3-1962 als door de
gemiddelde winst over de af
gelopen drie jaar. Door de toe
stemming van de Engelse trea
sury is ook een overmaken
van de interest naar Nederland
steeds gegarandeerd en de
onderhavige lening, die wordt
uitgegeven tegen 100 procent,
moet dan ook weer als zeer
solide worden beschouwd.
W aarschuwingen
Dat de soliditeit echter een betrekkelijk begrip Is
toont de jongste ontwikkeling in Duitsland. Daar
waarschuwt Erhardt voortdurend tot maat houden
bij de economische ontwikkeling. Deze waarschu
wing gaat deze week gepaard met vuurwerk door het
aanvragen van surceance van betaling van een gro
te Duitse scheepswerf, die in financiële moeilijkhe
den is geraakt.
Deze bekendmaking, die het Willy H. Schlieker con
cern betreft, sloeg in als een bom, omdat algemeen
deze na de oorlog snel groeiende commanditaire ven
nootschap zeer rationeel werkte en het merkwaar
dige is, dat de meest rationele afdeling, 'n scheeps
werf met een orderportefeuille van dm 200 miljoen
door liquiditeitsmoeilijkheden de aanleiding van
de moeilijkheden is. Voor het aantrekken van de or
ders moest de werf lange kredieten verstrekken die
werden gedekt door de winsten uit de andere
afdelingen van het concern, o.a. 'n grote staalhan-
del en 2 walserijen. Met de snelle groei van het
Wirtschafswunder ging alles goed, omdat ieder cre-
diet gedekt werd door de winsten op volgende trans
acties, maar dit kettingsysteem faalt, als er enige
stagnatie gaat optreden in de ontwikkeling, wat nu
dan het geval is. Na het failliet verklaren van de
Borgwardfabrieken is deze tweede waarschuwing
van groter kracht dan woorden en het is te hopen
dat hierdoor in de bondsrepubliek wat bezinning
optreedt om de verkregen posities te consolideren,
teneinde het land verschoond te houden van verde
re moeilijkheden, die niet alleen voor de betrokkenen
nadeel opleveren, maar daarnaast het gevaar van
werkeloosheid voor de betrokken arbeiders ople
veren.
kan 't wenden of keren het ene is het
gevolg van het andere en dat andere is in
deze kwestie niét weg te cijferen! Maar toen
wist 2/3 van de Kamer het beter! Arm Indo
nesië! Arm Nieuw-Guinea! Arme Papoea's!!
Breda d.
(Advertentie)
Voor Dax zijn pl.m, 4500 duiven inge-
korfd. Dat zijn er vijftienhonderd meer
dan verleden jaar. Ook is er straf op
door „gepeerd". Wie zullen de gelukki
gen zyn? Momenteel is het geen soort
van weer. Doch na regen komt zonne
schijn. Mocht het gebeuren dat u een
vroege duif pakt en inlichtingen wenst
over andere vroege, bel dan 01600-30478
en wy zullen zien hoe de boeken staan.
In België zitten de mannen in de mand
voor Perigueux. Een der laatste schone
concoursen van het aan evenementen zo
rijk seizoen. Tevens een die de beslissing
brengen kan inzake de nationale en inter
provinciale kampioenschappen.
Mr. van Tuyn te Antwerpen belde mij
en vertelde dat hij zijn gevreesde „Peri
gueux", de beste duif van België, mee
had. Dat hij geen schrik had van de
Vlaanders. En dat hij er patatten op had
staan.
Nu, ik kan mij dat levendig voorstel
len. Als ge de beste duif van België kunt
inzetten in de beste conditie, van wie
moet ge dan nog schrik hebben? Die
„Perigueux" vliegt l»ij alle weder; hij
pakt de kop bij een baarlijke zonnebrand
en.. vliegt los vooruit in mist en regen.
Wij zijn eens kurieus hoe deze machtige
klepper zich uit de slag zal trekken op
dit laatste concours van de duizend-dui
zend specialisten der eendagse fond.
Voor het kampioenschap van West-
Vlaanderen gaat de strijd tussen Robert
Tanghe te Roeselare, Gerard Vanhee te
Wervik en Vandenbroucke-De Weerd te
Wielsbeke. Wij zullen spoedig weten wie
de bl. b heeft.
In de Z.N.B. werd met de jonge gastjes
Neufvilles gevlogen. In de Bredase Bond
waren er 3634 ingezet en het was de
water vlugge Jan de Kort die als eerste
over de eindmeet suisde, Ries Lambregts
met een half wiel kloppende. Jan vliegt
met de zuivere soort Janssen van Aren-
donk, waar ook zijn broer Koos in UI-
venhout zovele successen mee oogst.
1 Jan de Kort voornoemd, 2 Ries Lam
bregts, 3 G. van Alphen, 4 J. Verstrae-
ten, 5 A. Quaaitaal, 6 Gebr. Francken,
7 A. Maat, 8 en 18 Jo Hermus (niet van
de poes), 9 A.H. Machielsen, 10 A. van
Gerven, li Fr. Zijlmans, 12 J.C. van Ger
ven, 13 J. de Rooij, 14 B.J. Vrins, 15 J.
van Nispen, 16 J. Hakkens, 17 A. Broek
aart, 19 Ant. Joosen, 20 A. van de Ven,
21 en 22 A.P. Roovers, 23 L.A. Verheijen,
24 C. Kok, 25 P. Clerckx, 26 Gebr. Schuur-
mans, 27 J. Dirven, 28 M. Machielsen, 29
M. Pellenaars en 30 A.M. van Steen enz.
Serie 1 is voor J. Verstraeten met 4e
prijs, serie 2 voor de grote kampioen J.
Hermus met 8e en 18e; bovendien zijn
twee k-duiven, hoe krijgt hij ze zo gepakt!
In de C.C. Ulvenhout deed G. de Rooij
uiterst lillek, hij dreigde zelfs heel het
zaakje kort en klein te slaan: 1 en 7 Jan
Antonissen, 2 3 en 4 G. de Rooij, 5 Gebr,
Grauwmans, 6 en 10 Dré Antonisen, 8
H. van de Velden, 9 Jac. de Kort, enz.
De Bredase Zaterdagvliegers vlogen
Bordeaux: 1 C. van Achterberg. 2 A.
Roks, 3 G. Zieltjens, 4 B. de Ruyter,
5 M. Kapitein, 6 M. Remie, 7 en 9 Koos
van Dongen en 8 J.A. Mol, enz. Op
Vilvoorden was de uitslag van deze kam
pioenen als volgt: 1 en 4 A. Hofkens, 2
en 7 L.A. van Beek, 3 en 5 A. Teurlings
6 J.A. Mol, 8 11 13 en 13 C. Roks, 9 J.
Schouten, 10 en 12 Willem Hens, enz.
De Vredesduif te Willebrord: 1 3 en 7
A.G. Sprenkels, 2 Fr. de Kok, 4 5 6 9 11
en 13 P. de Kok, 8 en 10 A. Halberstadt,
enz.
Geertruidenberg zat met 420 duiven in
de strijd: 1 J. van der Pol, 2 en 10 M.A.
Swaap, 3 P. Eykman, 4 G. Merriënboer,
5 en 6 C. Oudzegel. 7 H. Ypelaar, 8 A.
de Vries en 9 J. van de Kieboom, enz.
Op de Made was het ook niet misselijk.
Hier was A. van Schendel er mee weg.
zijn duif viel als een pataat uit de lucht
en dat was nodig ook want die van Sins
en De Been (wint fiets) zaten er boets
boven op.
1 A.C. van Schendel, 2 A.J. Sins, 3
P. de Been, 4 en 12 de grote crack H.
van Helmond, 5 B. van der Vaart, 6 A.
Damen, 7 C. van Bragt, 8 B. Heere, 9
A. van de Ven en 10 H. van Oosterhout.
Al deze wakkere mannen die niet zitten
te slapen onze hartelijke gelukwensen.
In Dongen vlogen er op Neufvilles maar
liefst 943 duiven en de uitslag was als
volgt: 1 H. Klis, 2 3 en 10 J. Theeuwes,
4 A. Vissers, 5 en 6 A. Trommelen, 7
W. Stubbe, 8 M. van der Vorst, 9 W.
de Bont, 11 A. van Hoof, 12 W. Spran-
gers, 13 M. Rams, 14 W. van Wanrooij en
15 J. van der Zanden.
Verenigde Bergse Krabben op Neufvil
les, in concours 2071 duiven: 1 en 7 C
Becht, 2 C. Adriaansen, 3 Chr. de Kok,
4 J. Nuyts, 5 A. Schouteren, 6 P. Brok,
8 M. Becht, 9 D. Linders, 10 Chr. Alle
man, 11 Jac. van Rijswijk, 12 en 15 F.
Geers, 13 Ant. Sebregts, 14 Adr. Nuijten,
16 Adr. Verduit, 17 Jac. de Waal, 18 J.
Nuitermans, 20 J. Weischot, enz.
En dan hebben we hier De Zwaluw te
Steenbergen: 1 en 4 Th. Kemperman, 2
Chr. van den Berg, 3 Pooters-Crusio, 5
P. van Agtmaal, 6 Ant. Bolders, 7 T.
Baartmans, 8 P. de Bruyn, 9 J. Damen
en 10 J. Verboven, enz.
De Vliegsport: 1 F. Adriaansen, 2 A.
Blommerde, 3 Jan de Ron, 4 M. Slok
kers, 5 Gebr. van Giels, 6 J. Schouteren,
7 P. Sebregts, 8 Jac. van Agtmaal, 9 C.
van Bergen en 10 M. van Agtmaal, enz.
In Dinteloord was het ook weer van
dik hout zaagt men planken op Neuf
villes (664 duiven): 1 C. Ewijk, 2 H.
Pietjouw, 3 C. van Saarloos, 4 J. Cop-
pens, 5 en 6 A. van Wezel, 7 P. Beze-
mer, 8 W. Geilings, 9 M. Bierkens en 10
D. Bolluyt en zonen.
De Zeeuw te Goes op Neufvilles: 1 M.
van Luyk, 2 L. Baart, 3 4 en 5 De Witte-
Balvers, 6 en 10 P. Schrijver, 7 8 en 9
P. Amperse. De oude leeuw Kuzee pakt
14 18 20 enz.
Nagekomen uitslag St. Denis in Con-
coursbond Zuid-Beveland met 831 duiven
1 G. van Strien, 2 A. Jongepier, 3 J. van
Iwaarden, 4 en 8 W. Jacobusse, 5 M.J.
Nelisse, 6 J.H.C. Poley, 7 Joh. Bal, 9 M.
Minnaard, 10 M. Pieterse.
Konfrater Jef Roelandt schrijft over
de kleine zaden:
Om hier de bijzonderste te citeren zijn
het: lijn-, kool-, kemp- en witzaad. Voor
al met kempzaad zijn de duiven te ver
wennen, wij zouden wel mogen schrijven
te dresseren. Zij passen het best voor
nestduiven. Met kempzaad kan men ze
rap doen* binnenlopen.
Wie met nestduiven speelt zal deze
best gans de dag binnenhouden en hen
evenals de weduwnaars een of tweemaal
per dag laten vliegen met de vlag. Als
wanneer men ze daarna binnenroept geeft
men fijne zaden, vooral kempzaad. De
duiven zullen er rap aan verlekkerd zijn.
Naarmate het seizoen vordert mag men
er meer van geven. Wij leggen het voed
sel gereed in de bakken der weduwman-
nen, vooralweer wij hen binnen roepen.
Zij weten het spoedig welke versnape
ring hen wacht en verliezen geen tijd
met binnen springen.
's Avonds geven wij de fijne zaden on
geveer een uur na de gewone mengeling.
Nooit kempzaad geven voor het andere
eten. Want het zijn lekkerbekken en zij
zijn gauw verwend. Juist hierom nooit
te veel klein zaad geven.
Allemaal goeie.
DEN BRUINEN.
,1 Na de recente algemene koersdaling bieden parti-
,1 cipatiebewijzen A.F. aantrekkelijke groeikansen
jj voor uw vermogen.
tl Uitkering over het afgelopen boekjaar f 65.-.
3 Beurskoers ca f1200.- per >/i coupure.
,1 Ook verkrijgbaar in en »/u fracties.
J Dagelijks ter beurze genoteerd
Een voormalige korporaal van
het Duitse leger die in de voet
stappen van een berucht voorgan
ger treedt is op het ogenblik bezig
naam te maken in de Duitse poli
tiek aan de communistische zijde
van de Berlijnse muur.
De man is Willi Stoph, waarnemend
premier van Oost-Duitsland en naast
partijleider Walter Ulbricht de machtig
ste man in de Sovjet-zone.
Stoph is Oost-Duitslands figuur op de
achtergrond. Over zijn verleden is wei-
mg bekend en niemand schijnt te weten
waar hij tijdens de oorlogsjaren gezeten
heeft voordat hij in 1945 opdook om de
machtige positie als hoofd van het mi
nisterie van economische zaken in Pankov
op zich te nemen.
48-jarige Oostduitse leider sloot
zich op 14-jarige leeftijd aan bij de
communistische jeugdbeweging. Hij
diende in het nazileger en klom van sol
daat op tot korporaal.
Westerse waarnemers veronderstellen
dat Stoph een van de willekeurig aan
gezochte Duitsers is die door Stalin naar
de door het Russen bezette Oost-Duits
land werden gestuurd.
In het westen noch in Oost-Duitsland
zelf kon men nadere inlichtingen over
hem krijgen. Deze geheimzinnigheid is
in de communistische beweging normaal,
maar wat Stoph betreft, is ze meer dan
ongewoon.
Stophs officiële Oostduitse biografie
uit de aren 1933/45 verhaalt slechts
over „illegale anti-fascistische activitei
ten". Wanneer men hierop mag afgaan
zou hij in het leger van het begin van
de oorlog tot 1942, toen hij in verschei
dene artillerie-eenheden had gediend, on
dergronds werk hebben verricht.
In 1942 verloor men hem uit het oog.
Enkele kringen zijn van mening dat hij
door de Russen werd gevangen genomen.
Anderen zeggen weer dat hij ondergedo
ken was en op deze manier in Rusland
terechtgekomen
Zijn loopbaan na de oorlog hangt nauw
samen met die van Ulbricht en het
schijnt dat de communistische partijlei
der veel voor hem gedaan heeft.
Zoals Ulbricht is Stoph onbewogen,
zonder gevoel voor humor, stijf en hou
terig in zijn verschijning in het openbaar
Hij heeft enkele van de belangrijkste
posten in het Oostduitse regime bekleed:
minister van binnenlandse zaken, minis
ter van defensie, waarnemend bevelheb
ber van de strijdkrachten van de landen
van het Warschau-pact en minister van
economische zaken.
Verleden maand werd hij benoemd
tot waarnemend premier. Wanneer Otto
Grotewohl overlijdt of zich terugtrekt
maakt Stoph grote kans hem op te vol
gen.
