Z.Vlaamse pachter vreest
Belgische grondeigenaar
Rattenleger
buiten Goes
GS zenden plannen met
gunstig advies verder
Feodale verhoudingen
Nog zwartere pachten
Ruilverkavelingscommissie
Stoppeldijk geïnstalleerd
ONDANKS VERHOGING RECHTSZEKERHEID
DAGBLAD DE STEM VAN DONDERDAG 19 JIILI 1962
Midzomcravondshow
te IJzendijke
Vlissingse
jongens vonden
oplossing voor
verkeersprobleem
Uitbreiding van
loodswezen
te Vlissingen
Waterschap-wegschap Walcheren
Mond- en klauwzeer
op grote schaal
te bestrijden?
In raadhuis Kloosterzande
Bijltje'
„Gelukkig"
Geheime conferentie
over Europa's
politieke Unie
Weer snelheidsbeperking
op twee grote wegen
België belooft
beterschap
Twee belangrijke
landgoederen
behouden
Passagiersvliegtuig
maakte noodlanding
„Eet eens een
stukje spek*'
Elektronische
tijdwaarneming
pagbtad SJeShtii
SER-advies
Na narcissen-, rozenrooi
in Amsterdam
J. M. Gantois lid
Mij. Ned. Letterkunde
Orkesten
(Van onze redacteur)
De rechtszekerheid van de pach-
I ter heeft een belangrijke rol ge-
I speeld bij de behandeling in de
I Tweede Kamer van het voorstel
tot afschaffing van de Wet Ver-
vreemding Landbouwgronden. De
minister heeft extra maatregelen
genomen om die rechtszekerheid
van de pachter te verhogen. Er is
nu een regeling in de wet opgeno
men volgens welke de pachter in
bijzondere gevallen tot twaalf jaar
na de opzegging van de pacht op
„zijn" grond mag blijven werken.
Ondanks deze extra maatregel
blijven de boeren in de grensstre
ken met België, en dan vooral in
Zeeuwsch-Vlaanderen, zeer hui
verig gestemd over de door de
Tweede Kamer aanvaarde afschaf
fing van de Wet Vervreemding
Landbouwgronden. Zij zijn niet
gerustgesteld. In Zeeuwsch-Vlaan-
deren komt dat, zo is tijdens een
vergadering van enkele vooraan
staande Zeeuwse katholieken met
minister Marijnen gebleken, omdat
daar nog haast feodale verhoudin
gen heersen tussen de Belgische
grondeigenaren en de Nederlandse
pachters.
Tijdens die vergadering werd medege-
deeld, dat de Zeeuwsch-Vlaamse boer
voor 45 procent te maken heeft met
Belgische grondeigenaren. In vele geval
len moeten de Zeeuwsch-Vlaamse boe
ren hier al jaren lang zwarte pachten
betalen. Vaak worden de normale pacht
prijzen overgemaakt op Belgische ban
ken. Het „zwarte surplus" moet dan
„onder de toonbank" worden overgedra
gen.
Verwacht wordt nu dat door de ophef
fing van de Wet Vervreemding Land
bouwgronden een stijging zal ontstaan
in de grondprijzen en dat die stijging
zich zal voortzetten in de normale en de
zwarte pachtprijzen. Dat de prijzen zul
len stijgen wordt afgeleid uit het feit
dat de Belgische gronden direct achter
de grens al op een hoog prijsniveau lig
gen en uit de verwachting, dat het prijs
niveau aan de Nederlandse zijde van de
grens zich door het opdrijven der Belgen
zal aanpassen.
Daarbij wordt rekening gehouden
met aanwijzingen, die er op duiden dat
de Belgen veel belangstelling hebben
voor de Zeeuwsch-Vlaamse gronden. Zij
vormen waardevaste beleggingen.
De minister van Landbouw heeft er de
vergadering terecht op gewezen dat de
pachtwetbepalingen juist voor moeilijk
heden als deze in het voordeel van de
pachter zijn gewijzigd. Daartegenover
stelde de vergadering dat de Zeeuwsch-
Vlaamse pachters deze extra verweers-
mogelijkheid uit angst voor de grondbe
heerder in de meeste gevallen niet zul
len gebruiken. Zij vrezen in dat geval
nog meer willekeur.
De vergadering was mét de minister
van oordeel dat de pachters beter over
de wettelijk vastgestelde rechten voor
gelicht zouden moeten worden. Misschien
dat zij zich dan meer en meer zullen
verzetten tegen de Belgische willekeur.
Nu moest de vergadering constateren,
dat de Zeeuwsch-Vlaamse boeren kenne
lijk geen vertrouwen hebben in de Ne
derlandse wetgever, hetgeen voor de
slagvaardige minster van Marijnen aan
leiding was om op te merken dat hij
het toch een be<\je gek vond dat die
zelfde boeren wél tegen de opheffing
van de Wet Vervreemding Landbouw
gronden zijn.
Aan de andere kant moet hier even
wel worden opgemerkt dat de angst van
de pachters toch wel zeer begrijpelijk is.
Op woensdag 1 augustus a.s. zal op
de Markt te IJzendijke een midzomer-
avondshow gegeven worden.
Op initiatief van de plaatselijke V.V.V.
en onder leiding van het welbekende'
,,Kasporgo" uit Goes zullen doedelzak-,
jodel-, dans-, zang- en drumdemonstra
ties worden gegeven door in totaal 180
medewerkers en -werksters uit verschil
lende landen.
Uit Schotland, Zweden, Spanje, Oosten
rijk Roemenië, Duitsland en Frankrijk
komen folkloristische groepen, alle in
nationale klederdracht, een avond vullen
vol fleur en kleur, die als het weer wil
meewerken, dè manifestatie van het
seizoen zal worden.
Ook deze Vlissingse jongens
hebben oog voor het verkeers
probleem. Op straat fietsen is
gevaarlijk met al die auto's en
brommers. Op de stoep is het
óók gevaarlijk maar dan voor
de moeders met kinderwagens
en voor de wat oudere wan
delaars. Bovendien mag het
niet op de stoep. Er is nog
maar één oplossing: op het dak.
En of dat mag
Bij het Vlissingse loodswezen is
evenals elders in ons land enkele
maanden geleden een nieuwe dienst
regeling voor de loodsen ingevoerd. Het
is daardoor noodzakelijk geworden, dat
het loodsenkorps te Vlissingen, met on
geveer 40 leden wordt uitgebreid.
Zes adspiront binnenloodsen en dertien
adspirant zeeloodsen zijn hiertoe reeds
aangenomen. Ze zullen een opleiding van
ongeveer tien a twaalf maanden moeten
volgen, voordat zij zich als volwaardig
loods kunnen beschouwen. Dan pas zul
len zij aan de dienst worden toegevoegd.
Deze adspirant loodsen tweede stuur
lieden van de koopvaardij die thans
in opleiding zijn, moeten tijdens hun
leerperiode, onder meer, 225 vergezel-
reizen maken met een ervaren loods.
Na deze reizen bijna elke dag een
volgt een theoretisch examen. Het
praktische gedeelte bestaat uit veertig
proefreizen. Tijdens de laatste reizen
moeten ze zelfstandig het schip kunnen
beloodsen; een ervaren collega zal aan
wezig zijn, in geval van nood.
Het Vlissings korps zal, na de vol
tooiing van de uitbreiding, totaal 171
loodsen tellen: 96 zee- en 75 binnen
loodsen.
De nieuwe regeling werd begin april
van kracht. Voor de binnenloods zal nu
zeven dagen werk en vijf dagen vrij,
de normale gang van zaken worden.
Vroeger was dit tien dagen op en vijf
af. De zeeloods ging vroeger zes dagen
op en drie af; nu echter vijf op en
vier af.
Doordat de sterkte van het loodsen
korps niet direct kon worden aangepast
aan het nieuwe systeem, wordt thans in
kleinere ploegen gewerkt dan vroeger
het geval was. Voor de loodsen betekent
deze overgangsperiode dan ook tijdelijk
meer werk. Voor extra reizen, de zo
genaamde premiereizen, wordt echter ook
extra betaling verleend.
Ten eerste hebben zij op een zeer per
soonlijke manier met de grondeigenaren
te maken, op de tweede plaats heeft de
Nederlandse wetgever minder vat op
Belgische dan op Nederlandse grond
eigenaren.
Toch moeten de Zeeuwsch-
Vlaamse pachters beseffen dat zij
Nederlandse onderdanen zijn en
zich dus te allen tijde op de Neder
landse wetgeving kunnen beroe
pen. Dreigementen van Belgische
zijde kunnen niet ten uitvoer wor
den gebracht wanneer zij in strijd
zijn met de Nederlandse wet.
Het zal de taak van de land
bouworganisaties zijn hun leden op
dit moeilijke punt goed voor te
lichten, de ontwikkeling op pacht-
gebied goed te volgen en even
tuele onregelmatigheden zo snel
mogelijk ter kennis van de rege
ring te brengen.
(Eigen bericht)
De heren Heyboer (C.H.) en Roos:
(K.V.P.) hebben er gisterenavond
tijdens de raadsvergadering van
Goes op gewezen, dat zich bij de
vuilnisstortplaats aan de oude dijk
te Goes „geen tientallen, geen hon
derden, maar duizenden ratten"
ophouden, die voor een groot deel
via de watergangen de stad in
trekken.
Er werd aangedrongen op een
systematische en grondige vernie
tiging, omdat de volksgezondheid
door dit rattenleger in gevaar kan
worden gebracht.
(Van onze verslaggever)
Volgens officiële zegslieden in Londen
beschikt Engeland over de technische
apparatuur om een vaccin tegen mond
en klauwzeer in voldoend grote hoe
veelheden te produceren, om deze ziek
te geheel uit Europa en Afrika te ban
nen.
Het wachten is nu op de vergadering
van de Wereld-Voedsel- en Landbouw-
ganisatie, die vrijdag gehouden zal wor
den, omdat men zekerheid moet hebben,
dat er fondsen zullen zijn om de produk-
tie te financieren.
Het was tot dusverre moeilijk (in de
regel zelfs onmogelijk) om het vaccin
in grote hoeveelheden te maken en op
te slaan, maar de Britten hebben laten
weten dat zij het kunnen.
een begin gemaakt worden met de ver
scheidene werken, waardoor het nodige
personeel al is aangetrokken.
Het laatste gedeeite van het rijwiel
pad tussen Koudekerke en Dishoek
wordt voor de symbolische prijs van een
gulden aan de gemeente Koudekerke
verkocht. De verkoop van dit gedeelte
van het rijwielpad, dat eigendom is van
het Wegschap en onderhouden
ge-
be-
i6"»6 "'J
ren, is nodig geworden daar de
meenteraad van Koudekerke heeft
sloten een r.-k. toeristenkerk in de na
bijheid hiervan te bouwen.
(Van onze redacteur)
In het gemeentehuis te Kloosterzande
heeft gedeputeerde J. M. A. C. v. Don
gen gistermorgen in aanwezigheid van
verscheidene agrarische autoriteiten de
plaatselijke ruilverkavelingscommissie
Stoppeldijk geïnstalleerd: dr. ir. J. P.
van der Wolf (voorzitter) uit Hulst;
J. de Feyter, Hengstdijk; A. V. A. Boe-
ding, Stoppeldijk; W. P. J. Staal, Rapen
burg en A. Serrarens, Ossenisse.
De heer Van Dongen, die deze instal
latiebijeenkomst presideerde, gewaagde
in zijn begroetingswoord van „een zeer
belangrijke dag". Een der mogelijkheden
ter verbetering van de landbouwstruc
tuur is de ruilverkaveling, aldus spreker,
die in dit verband memoreerde, dat vroe
ger tegen deze maatregel enorm verzet
bestond, doch momenteel de aanvragen
zelfs moeten worden afgeremd. De ruil
verkaveling Stoppeldijk kenmerkte zich
door een bijzonder vlotte gang van za
ken: zij werd aangevraagd op 30 decem
ber 1954 en reeds op 23 november 1961
vond de stemming plaats, waarbij slechts
144 van de 1042 stemgerechtigden zich
tegenstander verklaarden, aldus de heer
v. Dongen, die vervolgens de enorme
importantie van de taak der commissie
alsmede haar verregaande bevoegdheden
gedetailleerd belichtte, waarbij hij niet
verheelde, dat deze verantwoordelijke
taak veel tijd en wijs beleid zal vergen,
doch anderzijds een dankbare is omdat
het belang van de streek en zelfs van
heel agrarisch Zeeuwsch-Vlaanderen er
mee gemoeid is.
Namens de centrale cultuurtechnische
commissie sprak ir. J. D. Dorst, die bij
zonder ingenomen bleek met het feit,
dat deze commissie geïnstalleerd kon
worden door een gedeputeerde, die als
toenmalig voorzitter der commissie Eede
intensief met het ruilverkavelingsbijltje
gehakt heeft. Ook deze woordvoerder
beklemtoonde de belangrijkheid der
commissietaak, die grote tact en vooral
onderlinge eensgezindheid vereist, waar
bij vooral individuele toezeggingen aan
belanghebbenden vermeden dienen te
worden. Spreker bleek er van overtuigd,
dat binnen het kader van dit ruilverka
velingsplan ontzaggelijke verbeteringen
te realiseren vallen.
Dr. ir. J. P. van der Wolf, voorzitter
der commissie, uitte zijn erkentelijkheid
voor de wijze adviezen der beide vorige
sprekers en gaf zijn auditorium de stel
lige verzekering, dat de commissieleden
hun weg zullen gaan met de meest op
rechte bedoelingen, zonder aanzien des
persoons, in dienende functie en wakend
over de belangen van alle betrokkenen,
speciaal van degenen, die hun rayon
in de commissie niet vertegenwoordigd
weten. Tenslotte schetste hij de aard der
veelzijdige commissiewerkzaamheden, die
er op gericht zullen zijn het regionale
woon- en leefklimaat te verbeteren.
Als representant van de Kadastrale
Ruilverkavelingsdienst en de Cultuur
technische Dienst noemde hoofdingenieur
directeur D. v. d. Zaken het een geluk
kig feit, dat diverse leden der nieuwe
commissie reeds deel uitmaakten van de
voorbereidingscommissie, hetgeen conti
nuïteit hunner activiteiten impliceert.
Een globaal overzicht gevend van de
werkzaamheden en het geplande tijd
schema der commissietaak, moest spreker
helaas vaststellen, dat de stemming op
23 november vijf maanden later viel
dan oorspronkelijk verwacht, hetgeen tot
gevolg heeft, dat dit jaar van terrein
werkzaamheden en wegenaanleg niets
meer zal kunnen komen. Wel echter kan
de commissie direct beginnen aan de
eerste schatting benevens het opstellen
der bestekken, zodat in het voorjaar 1963
zo snel mogelijk kan worden aanbesteed.
Deze woordvoerder bleek van oordeel,
dat het wel 1970 zal worden, alvorens
de thans benoemde commissie „met pen
sioen" kan gaan.
Bij verhindering van ir. Haenen zegde
de heer A. de Regt namens de Rijks-
landbouwvoorlichtingsdienst alle ge
wenste medewerking toe, waarna de
heer Th. JD. Bauwens zijn voldoening
uitsprak over de toezegging van voor
zitter Van der Wolf. dat speciaal de
belangen van niet-in-de-commissie-verte-
genwoordigde gebieden (Lamswaarde,
Langedam) terdege in het oog zullen
worden gehouden.
Burgemeester C. J. v. Hootegem be
loofde de commissieleden alle denkbare
steun van de betrokken gemeentebestu
ren en de heer J. W. Scheele sprak na
mens de Zeeuwse landbouwmij. ZLM zijn
hoge verwachtingen uit m.b.t. de acti
viteiten der nieuwe commissie. Gedepu
teerde J. M. A. C. v. Dongen tenslotte
benadrukte nog eens, dat het resultaat
dezer activiteiten zal afhangen van zo
wel commissieleden als belanghebben-
den, die daartoe nauwgezet dienen samen
te werken. De gelegenheid tot het stellen
van vragen bleek aanleiding tot een
interessante gedachtenwisseling, tijdens
welke de heer v. Dongen desgevraagd
enkele leerzame praktijkervaringen ter
tafel bracht.
I5 va.. Een lijntoestel van de Trans-Canada
het Wegschap en ondernouaen wordt Airlines, van het type Viscount met tur-
door de Vereniging Rijwielpad Walche- bine-schroefmotoren, heeft gisteren met
ae -- B B .--- - 35 passagiers en vier bemanningsleden
aan boord een noodlanding gemaakt.
Volgens de maatschappij is niemand
ven gedood. Enkele passagiers zijn echter
Burgemeester nr. J. Drijber werd als naar het Banting Memorial-hospitaal in
lid van het college beëdigd, daarna Gander vervoerd.
werd hij gekozen als lid van het dage- Ooggetuigen vertelden dat het lan-
liiks bestuur. Mr. Drijber volgt hiermee dingsgestel van het vliegtuig niet in de
de heer A J Kaland op, die zijn functie positie was toen de machine land-
moest neerleggen wegens zijn verkiezing te Hrt toestel^ dat ^wielen
rechtkwam, werd ernstig beschadigd.
Paul Henri Spaak, Belgisch minister
van buitenlandse zaken, heeft gisteren
een ge-heime conferentie gehouden op
een of ander Belgisch kasteel, waar over
leg zou zijn gepleegd om te proberen
een compromis te vinden tussen de op
vattingen inzake een politieke unie op
basis van „het Europa der vaderlanden"
en die van de Federalisten. Aan de con
ferentie zou ook door Engeland zijn
deelgenomen. Spaak aldus geloven
sommige kringen zou zijn teruggeko
men op zijn standpunt dat het gesprek
van de zes gemeenschapslanden over een
politieke unie diende te wachten op de
toetreding van Engeland.
De snelheidsbeperkingen op rijksweg
12 (Den Haag-Wèzep) en op de Zuider
zeestraatweg (Hoevelaken-Wezep) zijn
tijdens de pinksterdagen dusdanig goed
bevallen, dat men diezelfde beperking
weer wil invoeren voor de weekeinden
van 21 en 22 juli, 28 en 29 juli en 4 en 5
augustus.
Deze snelheidsbeperkingen waren 100
km/u op rijksweg 12 en 80 km/u op de
Zuiderzeestraatweg. Op de toeledingswe-
gen naar het verkeersplein Oudenrijn
zullen de bekende „afpellende" maxi
mumsnelheden 90, 70 en 50 km/u van
toepassing zijn. In de periode van 1
augustus tot en met 30 september zullen
permanente „afpellende" maximumsnel
heden worden ingevoerd, welke behalve
voor Oudenrijn ook zullen gelden voor
andere gedeelten van rijksweg 12 en de
Zuiderzeestraatweg.
De Belgische regering heeft 'in een
brief aan de Hoge Autoriteit van de E.G.
K.S. beloofd, dat zij de sanering van de
Belgische kolenindustrie zal voltooien,
ook al zullen er dit jaar wegens sociale
moeilijkheden minder onrendabele mij
nen worden gesloten dan in voorgaande
jaren.
Dit jaar zullen onrendabele mijnen
met een totale jaarproduktie van 500.000
ton worden gesloten. Meer acht de Bel
gische regering niet uitvoerbaar, aange
zien de vestiging van nieuwe industrieën
in de mijngebieden niet ver genoeg is
gevorderd om de mijnwerkers, die werk
loos zullen worden, aan ander werk te
helpen.
De Hoge Autoriteit zal binnenkort be
slissen of de afzondering van de Belgi
sche kolenmarkt uit de gemeenschappe
lijke markt der zes E.G.K.S.-landen kan
worden beëindigd.
Door schenking is Nederland in het
bezit gekomen van twee belangrijke
buitenplaatsen, namelijk Koningshof in
Overveen en de ridderhof Moersbergen
bij Doorn. Schenker is de heer J. A. W.
Luden, die op Koningshof is overleden.
Koningshof is gelegateerd aan de ver
eniging tot behoud van natuurmonumen
ten. Het buitengoed is 60 ha groot en
reeds in de geschiedenis sedert 1404 be
kend. Er zijn twee boerderijen aan ver
bonden benevens een uniek duingebied
met dennen en loofhout.
Moersbergen is geschonken aan het
„Utrechtse landschap". Het is indertijd
op kosten van de overledene geheel ge
restaureerd. Het is ruim 70 ha groot en
ligt aan de weg tussen Driebergen en
Doorn. Een der bewoners was Bartholo-
meus de Wael, een der Stichtse gemach
tigden tot het ontwerpen van de Unie
van Utrecht.
De heer Luden heeft tenslotte een bp-
drag van f 600.000,- gelegateerd aan de
Kon. Noord- en Zuidhollandse redding
maatschappij
tot lid van Ged. Staten. Voorzitter Dreg-
mans huldigde de heer Kaland voor het
In de vergadering van het college van vele werk dat hij in het college heeft
In de verganer Weeschan verricht. Hij prees de prettige samen-
beheer van het Waterschap g werking met hem en sprak de hoop uit
Walcheren heeft voorzitter J. L- Dreg- (1.Jt hy in zijn nieUwe functie even dy-
mans gisteren meegedeeld dat de plannen namisch te werk zou gaan. De voorstel-
«t.,i „„..kir. werken uit te len om een gedeelte van het Middel-
om een aantal openbare weitten faurgs wegje aan de gemeente Middel-
voeren destijds door het college aan jjurg VOQr guiden te verkopen en de
vaard, goedgunstig door Ged. Staten zijn wielemakersbaan in Koudekerke over te
ontvangen en met welwillend advies dragen aan de heren C. A. en C. Wiele-
j minister In- maker en A. Abrahamse, gingen vlot
doorgezonden zijn naar de minister. onder de hamer door
dien de subsidies worden toegekend zal Tot lid van het c0]
Tot lid van het college werd de heer
W. Baas te St.-Laurens toegelaten.
„Eet eens een stukje spek, het smaakt
heerlijk met bietjes, stamppot van rau
we andijvie of sla". Dit advies richtte de
voorzitter van het Produktschap voor
Vee en Vlees, de heer Joh. de Veer, gis
teren op de openbare vergadering van
het Produktschap in Utrecht over de
hoofden van de bestuursleden heen tot
de huisvrouwen in Nederland.
Door de geringe vraag naar spek is
het bijzonder goedkoop. Het gevolg hier
van is, dat de andere onderdelen van
het varken duur moeten worden ver
kocht wil het hele dier nog winst ople
veren. Het doorregen lapje is momen
teel dan ook meer dan de helft goedko
per dan de karbonade: de groothandels-
prijs voor spek is f 1.80 per kilo en die
voor karbonade f 3.80. De heer D© Veer
meent, dat de Nederlanders zelf de prijs
van de karbonade kunnen beïnvloeden
door meer spek te eten.
Het incident, dat tijdens de Olympische
finale 100 meter vrije slag het Romeinse
zwemstadion in 1960 in beroering bracht
en dat bekend was als ,,De zaak Devitt-
Larson", heeft in elk geval een groot
voordeel gehad.
De internationale zwem-leiders zijn in
samenwerking met experts op het ge
bied van elektronische tijdregistratie
sedert die avond van 27 augustus 1960,
toen de zege van Devitt (ten onrechte)
in twijfel werd getrokken, met extra
ijver op zoek gegaan naar de oplossing
van het probleem vaststellen van
tijd enen volgorde van aankomst bij
zwemwedstrijden. Er is veel geëxperi
menteerd (in ons land met de Gatso-
meter). De Zwitserse fabriek Longines
heeft thans een apparatuur ontworpen,
die blijkens de resultaten van in Londen
gehouden proefnemingen uitstekend vol
doet.
De horloges worden in werking ge
steld door het startpistool en worden
gestopt bij de aanraking van de zwem
mer met een plaat, die in de bassin
wand is gemonteerd. De „swimascope"
kan acht zwemmers gelijk in een hon
derdste deel van een seconde registre
ren.
Het apparaat zal worden gebruikt bij
de zwemwedstrijden van de Britse
Empire-spelen in Perth. Tijdens de
Europene zwemkampioenschappen, die
in augustus in Leipzig worden gehouden,
za1 een demonstratie worden gegeven.
O et SER-advies inzake de loonvor-
n ming is een stuk met merkwaar
dige aspecten. Merkwaardig is vooral,
dat er buiten de groep van bbe*al®
werkgevers zulk een groot vcertrcruwen
leeft in het spel van vrije krachten op
dit gebied. Soeciaal hij de socialisten
valt dit op. Nog niet zo langgleden
zwoeren ze bij de centrale l°+°nbepa
ling met de overheid als grote regu
lator. Toen anderen gingen pleiten
voor vrijere loonvorming met meer
differentiatiemogelijkheden, heette dat
een buiging naar liberale opvattingen.
Nu echter staan de socialisten voorop
bij het veroordelen van de rmgeloorde-
rij door de staat, die bij de vrijere loon
vorming nog veel te veel te zeggen
Nu moeten de partijen zelf maar in on
derling goed vertrouwen en met open
oog voor 't algemeen belang de dienst
uitmaken. De Rijksbemiddelaars wor
den goeddeels aan kant gezet. Alleen
als de zaak toch nog mis dreigt te lo-
pen, mogen ze hun woordje doen. En
de overheid krijgt alleen bevoegdheid
tot ingrijpen, als de hele volkshuis
houding door de loonbeweging in ge
vaar zou komen.
Aan de andere kant moeten het nu
juist de liberale werkgevers zijn, die
bedenkelijk aankijken tegen dit vieren
van de teugels door de overheid. Het
gaat hun beslist te ver.
Zo heeft het leven zijn verrassingen.
We vinden dit zeker geen onaangena
me verrassing. De ontwikkeling van de
loonpolitiek zou bij het aanvaarden
van het SER-advies gaan in een rich
ting, welke van katholieke kant steeds
is voorgestaan, die van het verant
woordelijkheid schenken aan de maat
schappelijke componenten met verdere
terugtreding van de overheid.
Daar steekt risico in, ook voor de
maatschappelijke componenten zelf.
Ze zullen een grote mate van zelftucht
moeten tonen en weerstand hebben te
bieden aan onverwezenlijkbare ver
langens, die van onderen op gemak
kelijk kunnen opkomen. Ze zullen het
vooral moeilijk hebben in tijden van
meer-dan-volledige werkgelegenheid
gelijk we thans beleven. Er ontstaat
dan immers in de jacht op de ontbre
kende werknemer zo gemakkelijk de
neiging tot opbieden en overhieden.
We krijgen dan verschijnselen van
werktijdverkorting, die zich als een
explosie verwezenlijkte, van zwarte
lonen en allerlei andere uitvindsels
om de lonen te versieren. In het nieu
we stelsel van loonvorming zullen de
organisaties zelve het medicijn tegen
ongezonde verschijnselen moeten toe
dienen en pas in het uiterste geval kun
nen ze de Rijksbemiddelaars en de
overheid laten inspringen.
We herhalen: daar steekt risico in.
De spankracht van het verantwoorde
lijkheidsgevoel zal worden beproefd
door niet-begrijpenden in de organi
saties zelf, door agitatoren daarbuiten.
Aan de kant van de prijzen wil het
SER-advies de bestaande remmen ook
wat losser draaien. „Een meer dan
normale behoefte aan arbeidskrachten"
in een bedrijfstak kan reden zijn voor
een doorberekening van hogere lo
nen in de prijzen. De werkgevers zul
len de zelftucht moeten opbrengen,
om deze „meer dan normale behoefte
aan arbeidskrachten" niet te spoedig
te constateren.
Kortom, het SER-advies wil iets be
ginnen, dat gezond van opzet is, doch
dat bij een tijd van overspannen con
junctuur toch niet geheel past en
daarom toch ook weer enkele inge
wikkelde apparaten krijgt ingebouwd,
welker werking slechts in de praktijk
getoetst kan worden.
We moeten nu afwachten wat de re
gering ervan denkt. Het zou wel een
vreemde introductie zijn van deze
nieuwe methode, als al dadelijk naar
het instrument van de loonstop zou
moeten worden gegrepen, gelijk som
mige persberichten suggereren.
In september, als het loonoverleg
tussen regering en Stichting van de
Arbeid wordt voortgezet, zullen we
er wel meer van horen.
Op het gerucht dat narcissenvelden in
volle bloei zouden worden omgeploegd,
hebben Amsterdamse gezinnen indertijd
bij tientallen armen vol van deze Ne
derlandse voorjaarsbloemen geplukt om
er de huiskamer mee op te sieren. Nu
heeft zich iets dergelijks voorgedaan met
400 nogal kostbare rozestruiken, waar
van het gerucht wilde, dat ze zouden
worden vernietigd. Deze struiken prijken
nu in de tuintjes van achttien gezinnen
in Amsterdam-Noord. De beplantingen
directie stelt zich op het standpunt dat
de struiken minstens betaald moeten
worden. Ook al gaat het hier om een
vergissing.
Het bestuur van de „Vlaamse Vrien
den in Frankrijk" deelt mede, dat J. M.
Gantois (Rijsel) tot lid verkozen werd
van de Maatschappij der Nederlandse
Letterkunde te Leiden, waar hij de
plaats, die prof. K. Looten en prof. R.
Despicht vroeger bekleedden inneemt.
AL' hun opvolger kwam door zijn per
soonlijkheid en zijn werk niemand beter
m aanmerking.
J M. Gantois is onlangs tot lid be
noemd van de Koninklijke Zuidneder
landse Maatschappij voor Taal- en
Letterkunde en Geschiedenis, als eerste
zuid-Vlaming sedert de stichting van dit
gezelschap (1870).
Deze erkenning door noord en zuid is
eer, bekroning van het aandeel door J
M. Gantois genomen in de verdediging
var. de Nederlandse cultuur.
gtaatssecretaris Scholten heeft een
beslissing genomen inzake de sala
riëring van orkestleden. Thans zijn er
vijf klassen, waarbij de salarissen in
de volgende verhouding zijn geregeld:
Concertgebouw 100, Residentie-orkest
86, Rotterdams Philharmonisch Or
kest 81, Utrechts Stedelijk Orkest 76,
overige orkesten 71. Dat wordt nu Con
certgebouw 100, Residentie-orkest 92
en overige orkesten 83. Het davert nu
van protesten in de hoofdstad. De
unieke positie van het Concertgebouw
orkest zou in gevaar komen door deze
nivellering. En ook uit Rotterdam klin
ken protestkreten, omdat het orkest
aldaar nu op één rij komt te staan met
Het Brabants Orkest, Gelders Orkest
e.d., hoewel het verhoudingscijfer ten
opzichte van het Amsterdamse orkest
nog iets omhoog gaat.
We zien in al die protesten een ver
zet tegen een ontwikkeling, die toch
niet te stuiten is. Het is nu eenmaal
zo. dat het beoefenen en beleven van
cultuur in „de provincie" tot hoger
peil klimt en dat de grote steden daar
van niet langer de onbestreden supe
rioriteit bezitten. Door de huidige sa
larisverhoudingen werd de opbouw
van goede orkesten in „de provincie"
echter sterk belemmerd. Als men be
gaafde krachten had opgeleid, begon
het trekken van de grote steden met
ae gouden koorden. En dan moesten
de „provinciale" orkesten maar weer
op zoek naar nieuwe krachten. Een
ensemble als Het Brabants Orkest
heeft in zijn opgang naar de huidige
hoogte daar bijvoorbeeld zeer onder
geleden. Dit gevaar wordt nu getem
perd, al blijft er altijd nog een be
hoorlijke afstand bestaan met hetgeen
Amsterdam mag betalen. We willen
hopen, dat staatssecretaris Scholten de
protesten naast zich zal neerleggen,
Voor de rondo prijs van 1 kwartje de kwaliteit van een luxe sigaar: Yelasques Andorra.
