Plan Lillo straks
openluchtmuseum
A
Word één-twee-drie prijswinnaar!
Nü fotograferen met Q[|Q|{
Nieuwe silo Ter neuzen
Bravo, „Breede Brug"!
POT BLIJFT STAAN
Xf
m
i
Houding overheid rem voor
ontwikkeling dagbladpers
BRflUd
BOEKENPLANK
CB9BSB3QQDQI
jst.
i
li
1H
.v|
I B
Sc
1
I
1 D
E
1
1 F
1 r
1 G
1
1
1 H
1
I
1
1
1
i
1
1
1
11
DAGBLAD DE STEM VAN VRIJDAG 22 JUNI 1962
Landingsbaan
en startbaan
van lucht
Comm. troepen
nabij Quemoy
en Matsu
Nationaal
Thuisfront
Nieuw-Guinea
Antwerpen raakt
polders kwijt
De schok
Opgave puzzel no. 193
Gemotiveerde oplossing
221332132323
r
I kwartje per kolom"!
4 kolommen f I.-
Centrum sUki t vorming
Rapport over wet
vervreemding
1 andbouwgronden
E .E .G.-landbouw
start eind juli
De Amerikaanse „General Dynamics
Corporation" heeft te Los Angeles mee
gedeeld, dat zij na vier jaar van voorbe
reidende studie klaar is voor het ma
ken van een vliegtuig dat kan opstijgen
van en dalen op „een rolbaan van lucht".
Het vliegtuig kan zowel van een land-
als van een wateroppervlak opereren
zonder dat de betalende lading er ongun
stig door wordt beïnvloed zoals bij ge
wone amfibietoestellen het geval is.
Het vliegtuig maakt zijn eigen lucht
kussen dat het als start- of landingsbaan
gebruikt. Het kan dit luchtkussen op
verscheidene soorten ondergrond vormen,
zoals een opengemaakte plaats in het
oerwoud, een ijsschots, een omgeploegd
stuk land en water waarin allerlei voor
werpen drijven.
Eén van de ontwerpers, Reeder, zei
echter, dat bij proeven moet blijken of
het idee in de praktijk volledig bruik
baar is.
De mensen, die in het voorjaar enige
dagen uit Terneuzen zijn weggeweest
zullen bij hun thuiskomst verbaasd heb
ben opgekeken.
Met recht hebben opgekeken, naar
een gebouw, dat met drie meter tege
lijk per dag uit de grond is opgerezen.
Het is de nieuwe silo van Terneuzen.
Deze silo is gebouwd volgens het schuif-
beton systeem, zodat binnen enkele da
gen het landschap werd beheerst door
een helderwitte, metershoge kolos.
Hoge ambtenaren te Washington heb
ben meegedeeld dat de Amerikaanse re
gering in ernstige mate verontrust is over
de grootscheepse militaire versterking
op het vasteland van de communistisch-
Chinese volksrepubliek ter hoogte van
de door nationalistisch-China bezette
eilanden Quemoy en Matsu.
Uit geheime informaties van de afge
lopen twee weken is gebleken, dat de
Chinese communisten grote aantallen sol
daten naar de provincie Fukien hebben
overgebracht. Zij achtten het niet onmo
gelijk dat de troepenbewegingen een
voorbereiding betekenen tot een aanval
op de nationalisten als tegenzet op de
Amerikaanse operaties in zuidoost-Azië.
De Verenigde Staten hebben namelijk
hun troepenmacht in genoemd gebied
met het oog op de recente ontwikkelin
gen in Laos aanzienlijk uitgebreid.
Men dacht te Washington in eerste in
stantie dat de communistische activitei
ten geschiedden uit vrees voor een in
val van het nationalistische leger van
Tsjang Kai Tsjek.
Deze indruk is echter gewijzigd omdat
uit de wijze en de plaats van de verster
king een offensieve bedoeling zou spre
ken.
In Den Haag is besloten tot de op
richting van de stichting Nationaal Thuis
front Nieuw-Guinea. In deze stichting
nemen deel de drie koninklijke vereni
gingen „Onze Vloot", „Ons leger" en
„Onze Luchtmacht", het Rode Kruis, de
Nederlandse Sportfederatie, het Natio
naal Olympisch Comité, de Kon. Vereni
ging „Oost en West", het Humanistisch
Thuisfront en het Veteranen Legioen Ne
derland. De vergadering waarin tot de
oprichting werd besloten werd tevens bij
gewoond door vertegenwoordigers van
het protestants interkerkelijk en het
nationaal r.-k. thuisfront.
De stichting stelt zich ten doel, een zo
ruim mogelijke aanvulling te geven op
de werkzaamheden van de officiële wel
zijnszorg zowel als op die van de parti
culiere reeds bestaande thuisfrontorga
nisaties voor de in Nieuw-Guinea gele
gerde Nederlandse militairen. Het minis
terie van defensie heeft in beginsel alle
mogelijke medewerking toegezegd, zo
werd na afloop van de vergadering mee
gedeeld.
„Een prachtig initiatief van een paar
jonge kunstenaars benijdenswaardig vol"
illusies, een brug te slaan tussen beel
dende kunst en publiek; zeker in Zee
land met zijn in hoofdzaak agrarische
bevolking. Met een bewonderingswaar-
dige aanpak is al ploeterend een niet
helemaal gaaf interieur van een leeg
staand herenhuis, Havenpark 21, te
Zierikzee, met lofwaardige mate
riële steun van de N.V. Koninklijke
Zeelandia. omgetoverd in een „Kunst
galerij" „De Breede Brug". Schuilen er
voor andere kunstenaars in plaatsen als
Middelburg, Vlissingen, Goes of ter
neuzen geen soortgelijke mogelijkheden
in samenwerking met grote bedrijven?
Een twaalftal jonge kunstenaars dan,
ernstige zoekers, leden van de Stichting
Zeeuwse Beeldende Kunstenaars, zich
bewust van de oneindige rijkdom der
talloze „wegen" in de moderne, beel
dende kunst, zeker ook door de vele
nieuwe expressie-middelen, d.w.z. ma
teriaalgebruik, tonen hier in 69 wer
ken hun creatieve drang. Voorwaar
zonder overdijving, een oase in onze niet
weinig materialistische tijd, enerzijds
berstens vol kitsch, anderzijds van hui
zen met lege wanden waartegen hoog
stens pover een plantje. Te vele bewo
ners, ook financieel krachtige, ontzeg
gen zich het rijke bezit van een kunst
werk, waarvan dag in dag uit in hun
woning zou kunnen worden genoten.
De jongeren staan er iets beter voor,
omdat zij de laatste decenia door hun
tijd begrijpende tekenleraren in hun
kunstzinnige vorming o.a. door het be
zoeken van tentoonstellingen uitstekend
kunnen worden geholpen. Gelukkig is
daar momenteel in Zeeland weer wat
meer gelegenheid toe, want naast Zie
rikzee is er, de tentoonstelling van Cor
Verdonschot in het raadhuis van Hulst,
die van Piet de Bodt in de watertoren
te Terneuzen, die van Zandleven in de
Schotse Huizen te Veere naast de be
kende kunstzaal van Lier aldaar en
last but not least opent 22 juni „Het
(Van onze Belgische correspondent)
Over één, hoogstens twee generaties
zal er zo goed als niets meer overblijven
van het de Antwerpenaren vertrouwde
landschap van de Scheldepolders. leder
jaar happen de havenuitbreiding en de
industrialisatie tientallen of honderden
hectaren uit het gebied, waar honder
den jaren lang de polderboeren van de
noordelijke Antwerpse gemeenten zoals
VVilmarsdonk, Oosterweel, Berendrecht,
Lillo en Zandvliet hun gewassen heb
ben geplant, hun graan hebben gezaaid
en hun vee hebben geweid. En ook de
overzijde van de stroom, het Oost-
vlaamse poldergebied wordt niet door
de industrialisatie gespaard, want aan die
kant komen eveneens grootse projecten
tot stand
Cultuurhistorisch zou het van het
poetste belang zijn, indien Antwen>en
althans het polderse aspect in een minia
tuur-weergave voor de toekomst zou
willen bewaren. Hiertoe bestaat trouwens
een ruime mogelijkheid. Graaf Daniel
Le Grelle, gemeenteraadslid van de stad
Antwerpen, heeft voorgesteld dat Lillo-
Fort als polders openluchtmuseum zou
worden erkend en tegen aftakeling ge
vrijwaard.. Lillo is de vroegere zelfstan
dige gemeente die grotendeels ten offer
valt aan het huidige tienjarenplan voor
ae uitbreiding van de Antwerpse haven:
Lillo-Dorp en Lillo-Kruisweg zullen wel
dra volkomen verdwenen zijn. Lillo-Fort
daarentegen, een gehucht vlak bij de
stroom en beheerst door het historische
Spaanse fort en de witte stenen molen,
valt buiten de industrialisatiezone. Deze
landelijke enclave van ettelijke tien
tallen hectaren die reeds in de huidige
toestand zeer schilderachtig is, zou met
betrekkelijk geringe kosten kunnen „ver
edeld" worden tot een geheel dat wer
kelijk representatief is voor het traditio
nele Antwerpse polderlandschap. In de
bestaande jachthaven kunnen zoals
te Enkhuizen nog oude vissersboten
in hun natuurlijk kader worden tentoon
gesteld. Graaf Le Grelle zou het cultuur
historisch patroon zo onvervalst moge
lijk willen bewaren zonder de toeristi
sche oogmerken te vergeten. Ter plaatse
kan een zeer origineel recreatiegebied
ontstaan, als doelwit voor Scheldetoch-
ten vanuit Antwerpen. De besturen van
de stad en de provincie Antwerpen stel
len veel belang in dit plan.
Inmiddels groeit op dit ogenblik aan
de Antwerpse linkeroever reeds een
ander openluchtmuseum, gewijd aan de
scheep- en zeevaart. Op een terrein van
3 hectaren, vlak naast de ankerplaats
van het vroegere Belgische zeilschip
„Mercator", thans als museumschip i
gericht, worden allerlei voorwerpen van
scheep- en zeevaart opgesteld. Scheeps-
boeien en scheepsankers vormen het eer
ste bezit, maar nadien zal een maquette
worden uitgewerkt van de Schelde tus
sen Antwerpen en Vlissingen. Een stelsel
van luidsprekers zal de bezoekers ver
tellen wat er allemaal voor bijzonder
heden te zien zjjn.
LOUIS HEYMANS
Zeeuws Museufn" te Middelburg met
haar eerste tentoonstelling „Toorop in
Zeeland". Er is dus reden tot optimis
me.
Teneinde dit kunstgebeuren zo effi
ciënt mogelijk te stimuleren prachtig
zou in onze eilanden-provincie het ten
toonstellingswezen door een mobiel ka
rakter geperfectioneerd kunnen wor
den is het nodig, dat naast de vele
steun van overheidswege, zoveel mo
gelijk Zeeuwen, via het gironummer
97721 van de Amsterdamse Bank N.V.
te Middelburg, t.g.v. Het Zeeuws Mu
seumfonds, hun steentje bijdragen.
Zo kunnen wij zelfs met geringe in
spanning, als wij Zeeuwen het maar
eendrachtig doen, de culturele welvaart
in ons gewest bevorderen en vermoe
delijk wel meer bijeen brengen dan tot
nog toe f 11.000,
(Advertentie)
Dit is een merkwaardige roman van
de Duitse schrijfster Ingeborg Drewitz.
Als uitgangspunt is er de zelfmoord
van een man, die gedreven werd tot het
lenigen van sociale noden in een grote
stad, maar die de nood van de vrouw,
waarmee hij leefde niet begreep. Deze
zelfmoord komt als eenvoudig feit zon
der kennis van de achtergronden als
schokkend feit voor een eerzaam boek
houder, die er ook anderen bij betrekt.
Ze gaan na, welke afgronden van on
begrip en leed erachter schuilen. Het
wordt als het ware een obsessie, die
ook hun eigen levens door elkaar schudt,
de armoede van hun rustige en geëerde
existenties ontmaskert. In 'n geserreerd
en poëtisch gekleurd proza wordt hier
verslag gedaan van belangrijke psycho
logische verkenningen, die tevens een
boeiend verhaal vormen en iedere lezer
voor gewichtige vragen stellen. Een pas
klare oplossing wordt niet aan de hand
gedaan zoals er ook geen eigenlijke
ontknoping in het verhaal is. Maar als
tijdsbeeld is dit een belangrijk boek, dat
aandachtige lezing en herlezing ver
dient. Een aanwinst voor de Diamant-
reeks van de uitgeverij Nelissen.
Er was deze week geen enkele foutloze inzending en er is een bedrag
van 1.203,63 in de pot.
Voor de volgende ronde (puzzel nr. 193) is er dus een grote pot
te winnen en wij behoeven u niet aan te sporen juist nu weer mee
te doen.
De sociale pot is met 243,58 aangegroeid tot 260.716,36.
N$
UsjUM
fi\ EN
1 lens
2 lenzen
1 kijkers
2 periscopen
til .'*£«.0-4
EE
M Hl» U* num In
•Am InnillM
EEN, TWEE OFO**.;
POSTBUS 250#
AMSTERDAM
i
BELANGRIJK! Deze puzzel
„Eén, twee of drie" verschijnt
elke vrijdag. De inzendingen
moeten uiterlijk de volgende
dinsdag om 24 uur in het be
zit zijn van „Eén, twee of
drie", postbus 2500, A'dam.
Alleen door de P.T.T. gestem
pelde briefkaarten zijn gel
dig. De prijswinnaars krijgen
direct bericht De uitslag en
toelichting worden in de vol
gende publicaties bekendge
maakt
A Tuinkabouter (kabouterfiguur van aarde
werk of gips, zoals wel in tuinen opgesteld
wordt) is nauwkeuriger dan „tuinbeeld"
(2).
B Windhaan (weerhaan, windwijzer in de
gedaante van een haan) heeft de voorkeur
boven het meer algemene „windwijzer".
Een windwijzer kan verschillende vormen
hebben (2).
C Een modepop is iemand, die zich streng
volgens de mode kleedt en dit woord heeft
dus betrekking op een persoon. Etalage
figuur is hier beter (1).
D De afgebeelde paardekop is gemonteerd
op een voetstukje en aldus is gevormd een
stuk voor het schaakspel, genaamd paard
(3).
E De welbekende „gaper" is een houten
beeld met gapende mond en vaak met
uitgestoken tong (3).
F De speelkaart met een vrouwenfiguur
wordt vrouw genoemd (2).
G Deze mascotte (dier of voorwerp dat mee
gevoerd wordt als gelukaanbrengend) is
geen speelgoed (1).
H Deze gevelsteen is uitgevoerd in reliëf
(stuk verheven beeldwerk) (3).
I Alleen lokvogel (voorwerp in de ge
daante van een vogel) is van toepassing.
Een lokeend (tamme levende eend, die
wilde eenden naar een kooi lokt) is dit
nagemaakte dier beslist niet (2).
J De vogelverschrikker is in principe bedoeld
om vogels af te schrikken. Afgezien van
het feit, dat enkele brutale vogels zich
daarvan niets aantrekken is afschrikwek
kend juist. Een vogelverschrikker is in
de ogen van de mensen potsierlijk (lach
wekkend) (3).
K Alleen kunstaas (nagemaakt aas) is goed.
„Kunstvlieg" is geen' bestaand Nederlands
woord (2).
L Deze man is getatouëerd. Hierdoor is hij
echter ook getekend (van anderen onder
scheiden door een bijzonder teken aan het
lichaam) (3).
Zie voor algemene voorwaarden
onze krant van 1 juni j.l.
1
(Advertentie)
Een commissie heeft op verzoek van
het Centrum voor staatkundige vorming
rapport uitgebracht over de wet ver
vreemding landbouwgronden, die 1 ja
nuari 1963 zal komen te vervallen. Uit
dit rapport blijkt, dat over het al dan
niet handhaven van de prijsbeheersing
van landbouwgronden de meningen in
de commissie verdeeld zijn. Drie leden
zijn van oordeel, dat deze prijsbeheersing
niet langer dient te worden gehandhaafd.
Twee leden blijven ook in de toekomst
prijsbeïnvloeding bij vervreemding van
landbouwgronden noodzakelijk achten.
Deze leden vinden het voorts ongewenst,
dat de voortdurende schaarste aan land
bouwgrond zich zou openbaren in relatief
hoge prijzen van lanwbouwprodukten.
Het wil de commissie bovendien voor
komen, dat alhoewel het thans geldende
systeem van publiekrechtelijke toetsing
door de Grondkamer grotere waarborgen
biedt voor een afdoende werking van
het voorkeursrecht van de pachter, het
in het regeringsontwerp voorgestane stel
sel aanvaardbaar is.
Eén druk op de ontspan
knop. Klik... en U heeft
een mooie scherpe toto
gemaakt.
prima geschikt voor
kleur opnamen.
"12 opnamen op royaal
formaat 6x6
"aantrekkelijke prijs:
Click I, met meniskus-
lens en ingebouwd geel-
filter f 19.75
Click II,
met Achromat 8.8 f 25.*
Voor briljant*
zwart-wit foto's
Agfa Isopan F 17
DIN of isopan ISS
21 OINé
De ministers van de Europese Zes heb
ben woensdag te Brussel de laatste hand
gelegd aan de gemeenschappelijke land
bouwpolitiek, die eind juli ten uitvoer
kan worden gelegd.
Aansluitend op het spektaculaire ak
koord dat 14 januari werd bereikt heb
ben de ministers van landbouw zich met
hun deskundigen zes maanden lang over
de honderden bepalingen gebogen, die de
overeenkomst met zich mee bracht.
Frankrijks Edgard Pisani, voorzitter
van de landbouwconferentie, kondigde
woensdagavond in de Belgische hoofdstad
op triomfantelijke wijze aan: „Heren,
wij zijn het eens geworden over alle pun
ten die nog openstonden. Wij hebben
een werk, dat vele mensen in de wereld
voor onmogelijk te verwezenlijken hiel
den, volbracht".
Pisani voegde hier echter aan toe dat
de datum, waarop de nieuwe regels van
kracht zouden worden een maand was
verschoven. „Gezien de overvloed van
technische problemen zijn wij niet in
staat om de regeling per 1 juli in te
voeren, zoals dat in eerste instantie was
voorzien. Dit is uitgesteld tot eind juli".
Pisani wees erop dat deze vertraging
niet verkeerd moest worden uitgelegd.
„Het zou onjuist zijn om te stellen dat
Europa een maand achter is geraakt",
zo meende hij.
De houding van de overheid betekent
een rem voor de ontwikkeling van de
dagbladpers in ons land en de door
haar gegeven voorlichting. Dit wordt
geconstateerd in het jaarverslag van
de Nederlandse Dagbladpers over het
jaar 1961.
Met verschillende voor de ontwikke
ling van het dagbladwezen zeer belang
rijke onderwerpen wordt niet of nauwe
lijks rekening gehouden. In dit opzicht
noemt het jaarverslag onderwerpen als
televisie-reclame, de regelen voor het
advertentie-wezen, EEG-invoerrechten
en -contingenten voor krantenpapier en
omzetbelasting op krantenpapier. Ook
het probleem van eventuele doorbereke
ning van de extra-loonkosten in ver
band met de invoering van de vijfdaagse
werkweek en het feit, dat de abonne
mentsprijzen aan de lage kant zijn door
een bepaalde gevolgde politiek heeft de
aandacht van de overheid niet of on
voldoende geboeid.
Het jaarverslag concludeert o.m. dat
de staatssecretarissen de belangen van
de pers bij invoering van tv-reclame
wel zeer economisch benaderen. Het
signaleert bovendien het feit, dat de tv-
nota erg lichtvaardig heenstapt over de
gevaren, die de pers bedreigen bij de in
voering van reclame-tv. Als het zóver is,
acht het bestuur van de NDP het van
eminent belang, dat in ruime mate aan
dacht wordt geschonken aan een vol
doende bescherming van de pers tegen
de gevolgen daarvan, opdat de gezonde
financiële positie en onafhankelijkheid
van de pers ook daadwerkelijk zal wor
den veilig gesteld. Het betrekken van
de persorganen bij de exploitatie van
reclame-tv lijkt daartoe de aangewezen
weg.
Het hoge tarief van de omzetbe
lasting bij invoer van krantenpapier
bleef de Nederlandse dagbladonderne
mingen een doorn in het oog. Wat in
Nederland met betrekking tot de be
lasting op rotatiepapier gebeurt, gaat
lijnrecht in tegen het in het in de
Westerse wereld vrijwel algemeen gel
dende principe, dat de grondstoffen
voor de pers zoveel mogelijk onbelast
dienen te blijven.
In 1961 gebruikten de Nederlandse
dagbladen in totaal 127.718 ton papier.
Dit is 10.4% meer dan in 1960, een
toeneming die geringer is dan de groei
van het verbruik in het jaar daarvoor.
Dit is het gevolg van het feit, dat de
stijging van de advertentie-inkomsten
in 1961 duidelijk achterbleef bij die in
1960.
(Advertenties)
Nieuw.
Braun fuehteirculator.
s Zomers, 's winters, altijd een
aangename frisse atmosfeer. Ge
heel nieuw, tochtvrij schoepenrad-
systeem. Veel nieuwe toepassin.
gen thuis en in bedrijf. Interessan.
te bijzonderheden in folder 2059
bij Braun N.V., A'dam-C* tel.6395/.
