Verjongingskuur voor Paleis
op de
Dam
g
Word één-twee-drie prijswinnaar I
Shopping centers: noodzakelijk
en zeer
aantrekkelijk
CAMPARI
Interieur nu
praktischer
WEGENVERKEERSDAG KNAC
Winkels verouderen
vlug
LUCKY
STRIKE
Straks kan het weer honderd jaar mee
Particulier
verkeer uit
?city
weren
Twee OAS'ers
terechtgesteld
De roterende
Jotter reuzen-
vulling. Schrijft
tot 5 x langer!
HAARCRÈME
Eis van 30 mnd
voor oneerlijke
boekhouder
Pot voor Ossendrecht en Breda
Opgave puzzel no. 191
Gemotiveerde oplossing
3 3 2 1 1 1 3 1
i
H
lil
ivj
1A
1
B
Jc
1
D
E
1
a
F
i
1 H
i
1
1
i
J
H
K
1
1
Li.
1
—J
Voorrang
voor
openbaar vervoer
Nieuwe klap bij
verkiezingen voor
Conservatieven
9
DAGBLAD DE STEM VAN VRIJDAG 8 JUNI 1962
9
De eerste fase van de restauratie
van het koninklijk paleis op dc
Dam, waarmee medio 1960 werê
begonnen, is voltooid. De totab
kosten bedroegen ongeveer 3 mil
joen gulden. De tweede restaura
tie-fase is inmiddels begonnen en
zal ongeveer 2,5 jaar duren. Ge
durende deze periode zal het pa
leis niet voor ontvangsten kunnen
worden gebruikt. Alles wat zich
in het interieur bevindt, zal wor
den opgeslagen in Weesp. Met de
voltooiing van de eerste fase is
ongeveer een derde gedeelte van
alle uit te voeren werkzaamheden
gereed gekomen.
De restauratiewerken worden uitge
voerd in opdracht van de Rijksgebouwen
dienst. Een in 1913 ingestelde commissie
dient de minister bij deze restauratie van
advies. De leiding van de werkzaamhe
den berust bij de architect prof. ir. C,
Wegener Sleeswijk.
Met de restauratie van het paleis wordt
in-de eerste plaats beoogd de instandhou
ding van een van de belangrijkste monu
menten en de noodzakelijke verhoging
van de brandveiligheid van het gebouw.
Tijdens een persrondgang door het paleis
vertelde prof. Wegener Sleeswijk dat er
naar gestreefd wordt het gebouw zoveel
mogelijk het zeventiende-eeuwse karak
ter terug te geven. Daarbij neemt men
de gelegenheid te baat 'n aantal voorzie
ningen te treffen die de bewoning van
het gebouw praktischer maken.
Nadat eerst de gevels van het paleis
waren hersteld in de laatste jaren, is
een aanvang gemaakt met de restauratie
van het inwendige van het gebouw. De
details en afwerkingen werden daarbij
zoveel mogelijk teruggebracht in de ze
ventiende-eeuwse toestand. Door het ge
bruik als stadhuis en paleis was het in
terieur op vele plaatsen beschadigd. Ver
schillende zalen, trappen en gangen heb
ben hun oorspronkelijke grootte en lig
ging herkregen. Zo is de gaanderij op de
eerste etage verlengd.
Alle brandgevaarlijke houten scheids-
wanden en betimmeringen op de tweede,
derde en vierde verdieping in het noor
delijk gedeelte van het paleis zijn ver
vangen door stenen wanden. In de be
treffende vertrekken zijn tegelijkertijd
moderne sanitaire voorzieningen getrof
fen. De technische installatie (elektrici
teit en verwarming) is verbeterd en uit
gebreid.
Marmer onder hout
Aan de behoefte aan meer ruimte voor
de dienst heeft men kunnen voldoen door
tussen de funderingen op kelderniveau
een nieuwe verdieping te maken rondom
de noordelijke binnenplaats en westelijk
van de zuidelijke binnenplaats Hier zijn
o.a. gekomen: een zilverkamer, porcelein-
kamer, glaskamer, kleedkamers voor de
hofmeesters en enkele keukenruimten.
In totaal heeft de eerste herstelfase 625
vierkante meter vloeroppervlak opgele
verd. Als de tweede fase gereed is zal
daar nog 150 vierkante meter aan toe
gevoegd zijn.
Op de begane grond zijn de dienst
woning, de keuken, de dienstafdelingen
met toiletten gerestaureerd en opnieuw
ingericht. In alle gerestaureerde ver
trekken is gebruik gemaakt van teak-
Advertentie)
Grijpmechanisme draait bij elke
druk-op-de-knop de vulling een
kwartslag om. Gevolg? Het
drukpunt van de kogel wisselt
telkens. Dus: géén slijtplek, géén
inktverlies, géén hapering!
Vanaf f 11..
Afleem*n voor Nederland: Parler Service N.V - Beun
Damrak Amflerdam-C Produkien van the Q fartef
Pen Company. Maken of the Wortd'a MoR-Wanted Pent.
hout, lichte wandtegels en 4000 Zweed
se kalkstenen vloertegels, zoals die ookl
in de zeventiende eeuw in het paleis
werden verwerkt. Het paleis telt
vier liften en een dienstlift.
Tijdens de eerste herstelfase werd een
nieuwe dienstingang aan de Mozes- en
Aaronstraat gemaakt. Op de eerste eta
ge is een speciaal kamertje voor radio
apparatuur ingericht voor uitzendingen
vanuit het paleis. De zogenaamde „blau
we salon" heeft een ingrijpende wijziging
ondergaan. Onder een witte verflaag
heeft men een fraaie plafondschildering
ontdekt, die ,,in ere" is hersteld. In ver
schillende vertrekken is een marmeren
vloer onder de planken vandaan geko
men. Ook de „weeskamer" is geheel ge
restaureerd: de wanden zijn opnieuw
bekleed en de balken hebben een don
kerbruine kleur gekregen.
In totaal krijgt het paleis 20 logeer
eenheden (zit-, slaap- en badkamer) voor
hoge gasten, voor de meubilering worden
zoveel mogelijk oude, voorradige meu
belen gebruikt. De logeereenheden (flats)
zullen bij gebrek aan oude meubelen, een
modern interieur krijgen.
Alleen de muren van de burgerzaal
vertonen bouwtechnische gebreken, die
tijdens de tweede herstelperiode zullen
worden verholpen. Dan worden ook de
troonzaal, de rode salon, gobelinkamer,
van Speykzaal, Mozeszaal en het zoge
naamde Engelse kwartier gerestaureerd.
De nimmer gebruikte en afgewerkte
krijgsraadzaal op de derde verdieping
zal worden ingericht als eetzaal. Tot nu
toe was het een opslagruimte. In de troon
zaal zullen de donkere (later aangebrach
te) wandbespanningen worden verwij
derd, evenals de houten vloer, die het
marmer bedekt.
De zolder was oorspronkelijk één ruim
te. Hier gaat men de houten schotten
vervangen door stenen wanden De bin
nenplaatsgevels zullen tijdens de tweede
herstelperiode waar nodig gerestaureerd
worden. Ook zullen nog enkele trappen
huizen worden hersteld.
Onlangs heeft men alle aankoopreke
ningen voor het meubilair uit de tijd van
Lodewijk-Napoleon (1808-1810) terugge-'
vonden. Daaruit bleek dat een groot ge
deelte van de meubelen werd gemaakt
door Amsterdamse meubelmakers die naar
Frans model werkten.
Prof. Wegener Sleeswijk, die tevens be
trokken is bij de restauratie van de Oude
Kerk en de Nieuwe Kerk in Amsterdam,
deelde mee dat de mogelijkheden om tij
dens de herstelwerkzaamheden in het pa
leis tot een praktischer indeling te ko
men, zijn doorgenomen met de konink
lijke familie. „Als de gehele restauratie
klaar is, kan het paleis weer honderd
jaar mee", aldus prof. Wegener Sleeswijk.
(Advertentie)
BK)
DOP
EEN PRODUKT VAN L'ORÈAL DE PARIS
De officier van justitie bij de rechtbank
te Leeuwarden, mr. M. H. Gelinck, heeft
een gevangenisstraf van twee jaar en zes
maanden geëist tegen de 33-jarige H. B.
die in zijn functie van kassier-boekhou
der bij de Coöperatieve Boerenleenbank
in Warga gedurende de periode 1956 tot
en met januari 1962 gelden verduisterde
tot een totaal bedrag van 37.000,
In zijn vorige betrekking bij R. S. Stok
vis te Leeuwarden had B. al een schuld
van 6.000,gemaakt en het zou voor
namelijk deze schuld geweest zijn, die
hem op het pad der verduistering voer
de. De kassier meldde zich op 15 januari
van dit jaar zelf bij de politie te Leeu
warden. Hij verklaarde toen al geen kans
meer te zien zijn schulden ongedaan te
maken.
De president van de rechtbank, schets
te de verdachte als een man, die zijn
fouten thans wel heel goed inziet. Hij
heeft ook zijn volle medewerking ver
leend bij het onderzoek door de rijks
politie. B., die nog nooit eerder veroor
deeld was, gold in het dorpsleven van
Warga als een stuwende kracht in ver
scheidene verenigingen.
De officier van justitie was van mening,
dat er in feite veel meer verduisterd was
dan alleen die 37.000,aangezien de
overige bedragen weer aangezuiverd zijn.
Toch heeft B., aldus de officier, gedu
rende ruim zes jaar meer dan
5.000,per jaar boven zijn normale
inkomen verteerd. Hij zag geen kans de
tering naar de nering te zetten, hoewel
hij wel degelijk aanvoelde, dat hij op
een vulkaan leefde.
Er waren deze week 4 puzzelaars met een geheel juist ingevulde
kolom, die een bedrag van 2237,79 verdelen. Iedere winnaar krijgt
dus 559,44.
De sociale pot werd verrijkt met een bedrag van 280,80 en is nu
gestegen tot 260.315,16.
De prijswinnaars in het verspreidingsgebied van het Dagblad De
Stem zijn:
E. NöGGERATH, Wilhelminasingel 28, BREDA
J. C. SPRANGERS-DE VOS, Canadesepl. 3 OSSENDRECHT
kwartje per kolomT
4 kolommen f I.-
A Het woord schooljuffrouw
aan het woord onderwijzeres
s synoniem
(3).
BELANGRIJK! Deze puzzel
„Eén, twee of drie" verschijnt
elke vrijdag. De inzendingen
moeten uiterlijk de volgende
dinsdag om 24 uur in bet be
zit zijn van „Eén, twee of
drie", postbus 2500, A'dam.
Alleen door de P.T.T. gestem
pelde briefkaarten zijD gel
dig. De prijswinnaars kriigen
direct bericht De uitslag en
toelichting worden in de vol
gende publicaties bekendge
maakt
B Daar deze winkeljuffrouw nog jong is,
kan men het woord winkelmeisje eveneens
toepassen (3).
C Terechtwijzen (wijzen waar iemand wezen
moet of in welke richting hij moet gaan)
is beter van toepassing dan „controleren"
(toezicht oefenen op enig beheer, beleid,
gedrag) (2).
D Het woord model heeft zowel betrekking
op „mannequin" als op het kledingstuk,
dat getoond wordt (1).
E Daar Mariene Dietrich beroemd is, heeft
filmster (beroemde filmactrice) de voor
keur (1).
F Alleen het woord dienster (vrouwelijke be
diende, t.w. om spijzen en dranken rond
te dienen, inzonderheid in lunchrooms, e.d.)
is van toepassing. „Serveuse" is geen be
staand Nederlands woord (1).
G Zuster betekent: verpleegster. Beide woor
den zijn juist (3).
H Kappen (het hoofdhaar naar de kunst op
maken) heeft hier de voorkeur, daar men
meestal niet naar de kapper of kapster
gaat, wanneer het haar enkel maar ge
kamd behoeft te worden (1).
I Het staat niet vast of deze steno-typiste
ook „secretaresse" is (2).
J Aangezien de vrouwelijke verkeerspolitie
niet gewapend is, heeft politie (beambte
met het toezicht op de openbare orde en
veiligheid belast) de voorkeur. Bij gewa
pende macht denkt men eerder aan een
leger (1).
K Afgebeeld bureau hoeft niet in een kan
toor te staan. Daarenboven blijft ook al
stond het afgebeelde bureau in een kantoor
door de dubbele betekenis (bureau kan
toor en bureau schrijftafel) het woord
bureau de voorkeur genieten (2).
L Bediening is: het bedienen van personen,
verzorging. Beide woorden zijn juist (3).
Zie voor algemene voorwaarden
onze krant van 1 juni j.l.
I
1
1
i
(Advertentie)
(Van onze Haagse redacteur)
De decentralisatie van het winkelapparaat van een stad van meer
dan 25.000 a 50.000 inwoners is uit stedebouwkundig oogpunt nood
zakelijk, voor de consument aantrekkelijk en voor de detailhandel on
vermijdelijk. Deze stelling verkondigde dr. ir. F. Bakker Schut giste
ren op de achttiende wegenverkeersdag van de K.N.A.C. in het Groot
handelsgebouw te Rotterdam. De wegenverkeersdag stond ditmaal
geheel in het teken van de „shopping centers" (koopcentra) en de ver-
keers- en parkeerproblemen voor het kopend publiek.
waaraan de bestaande centra niet kun-
5«i
De stedebouwkundige noodzakelijkheid
van „shopping centers" resulteert volgens
ir. Bakker Schut uit
a. de te groot wordende afstand tussen
rand en centrum
b. de grote parkeerhehoefte in de on-
middellijke nabyheid van de winkels,
nen voldoen.
Voor wat de wijze van decentralisatie
van het winkelapparaat betreft zei spre
ker dat deze bepaald wordt door een
groot aantal factoren waarvan hij o.m.
noemde:
a. De topografie van de stad en streek;
b. De noodzaak het karakter, de belan
gen van en de investeringen in de be
staande binnenstad zoveel mogelijk te
ontzien;
c. De wens tot combinatie van een win
kelcentrum met voorzieningen als een
café-restaurant, bioscoop, bowling etc.;
d. De omvang van de te vormen win
kelkern.
De keuzemogelijkheden moeten voor de
consument aantrekkelijk zijn, terwijl voor
de detailhandel een levensbestaan in de
nieuwe winkelkern aanwezig moet zijn.
De heer A. van der Wal, directeur van
de algemene bouwcentrale te Amstelveen
wees op de relatie en de gevolgen
daarvan tussen moderne distributie
methoden, waardevastheid van onroe
rend goed en het verkeer. Die relatie
houdt volgens de heer Van der Wal een
directe bedreiging in voor de waarde van
bestaand onroerend goed, met name voor
de woon- en werkgebouwen in de stads
centra. De moderne rationele distributie
methoden brengen immers de vestiging
van geheel nieuwe winkelcentra met zich
mee, omdat de traditionele verkoopplaat
sen zich niet even snel aan de nieuwe
winkelmethoden en behoeften kunnen
aanpassen. Ook kunnen de traditionele
verkoopplaatsen niet of onvoldoende te
gemoet komen aan de eisen van zich
uiterst snel voltrekkende ontwikkelingen
op verkeersgebied.
Volgens de heer Van der Wal is de
kernvraag dan ook: de harmonie tus
sen dinamische en statische elemen
ten en de wijze waarop die twee in
de pas gehouden kunnen worden. Hij
meende dat de les van de laatste ja
ren voor beleggers en architecten is,
dat de winkels spoedig verouderen.
Nieuwe bouwwijze
Hij pleitte in dit verband voor snel af-
schrijfbare en dus minder permanente
bouwwezen. „We hebben voldoende knap
pe architecten en bruikbare materialen
om semi-permanente gebouwen esthetisch
verantwoord te laten zijn in het kader van
een „shopping center".
Deze shopping centers moeten volgens
de heer Van der Wal gereedschap zijn,
waar de handel rationeel mee moet kun
nen werken. „Vraag en aanbod dienen
maatstaf te zijn, flexibiliteit een vereis
te".
Vijf over twaalf
Volgens de heer Van der Wal heb
ben wij echter noch de bereidheid,
noch de geldmidelen, noch de ruimte
om de oude kernen te laten varen
en nieuwe elders op te trekken. „Het
is evenwel nu reeds vijf over twaalf
voor het nemen van maatregelen ter
bescherming van een geweldig natio
naal belang".
„Door nieuwe uitbreidingen te voor
zien van passende, moderne winkelcentra
zullen we verdere congestie van de bin
nensteden kunnen afleiden, zonder die
binnenstad te vermoorden. Hierdoor win
nen we de tijd, nodig voor de sanering
van de binnenstad en tot regeneratie
daarvan tot stadscentrum met centrale
functie", aldus de beer Van der Wal.
aan de verkeersbehoefte van de grote
steden. Aan het openbaar vervoer zal
echter een bepaalde voorrang moeten
worden verleend.
Het particulier verkeer dat geen doel
heeft in de city moet daar geweerd wor
den. Dit betekent, dat het doorgaand ver
keer zoveel mogelijk door middel van
ringwegen om de city heen gevoerd moet
worden".
Dit zei ir. N. A. Bogtstra, directeur van
de R.E.T. te Rotterdam, op de verkeers-
dag van de K.N.A.C. te Rotterdam.
Volgens ir. Bogtstra kan het railver-
voer in steden van meer dan 500.000 in
woners niet gemist worden, omdat dit in
staat is grote vervoersstoten te verwer
ken. Dit railverkeer moet echter een
eigen baan krijgen op, boven of onder
het straatniveau.
De heer Bogtstra deed ook de suggestie
om te trachten door spreiding van de
werktijden het verkeer te verminderen.
Dit is z.i. met name voor het openbaar
vervoer van belang.
(Advertentie)
„Er moet voor het behoud van de leef
baarheid van de stad een synthese ge
vonden worden tussen openbaar en par
ticulier vervoer, een regeling waarbij
beide elkaar aanvullen. Geen van beide
kan alleen in bevredigende mate voldoen
l'aperitivo
Gen. vert. O. Ognibeni Co., A'dam.
De Britse Labourpartij heeft tussen
tijdse verkiezingen in Middlesborough ge
wonnen. Haar kandidaat, Jeremy Bray,
veroverde de in conservatieve handen
zijnde zetel met een meerderheid van
2270 stemmen, in percentage stijgend van
35.4 tot 39,6.
Voorzitter Hugh Gaitskell zei erover:
„Een prachtig resultaat. Dit is een van
Labours mooiste overwinningen sinds de
oorlog".
Maar de man die met de grootste winst
ging strijken, was de liberale kandidaat
G. Scott, die het percentage op zijn par
tij uitgebrachte stemmen verhoogde van
9,7 tot niet minder dan 25,8. Het conser
vatieve percentage viel van 54,9 tot 33,7.
Zouden de Engelse liberalen hun suc
cessen van de laatste tijd kunnen besten
digen en stemmen aan de conservatieven
ontnemen, dan zou Labour een kans krij
gen de volgende algemene verkiezingen
te winnen.
Twee OAS-lieden, de in Algerië gebo
ren Fransman Claude Piegts en de Zuid-
slaaf Albert Devocar, zijn gisteren in
een fort bij Parijs doodgeschoten. Zij
waren ter dood veroordeeld wegens moord
op een commissaris van politie te Algiers
Roger Gavoury, gepleegd in mei 1961.
Naar verluidt wilden beiden terechtge—
stelden niet geblinddoekt worden toen
zij voor het executiepeloton van 24 man
stonden.
Piegts schreeuwde: „Mik op mijn hart"
en „Lang leve Frans Algerië".
Devocar, van wie gezegd wordt dat hij
uit Zuid-Slavië afkomstig is, zou ge
schreeuwd hebben: „Lang leve Oostenrijk,
lang leve het (vreemdelingen)-legioen".
