list
k
E.T1 verwacht verdubbeling van toerisme vijf jaar
STRANDZIELZORG ZEELAND IN DE BRANDING
WILLEM RUYS
jHet bedreigde pro-Westerse
THAILAND
ONZE PUZZEL
E
1)1
E
-- Kerkenbouw is nog*
ss maar eerste stap
Noordkoreanen worden
zorgvuldig opgeleid
Royale belangstelling van
I toeristen onmisbaar
20
REIJNS
<ÏE
Bloeiende Betuwe
Vaar uit met de
voor een verkwikkende vakantie
op één der SUNSHINE CRUISES
KONINKLIJKE ROTTERDAMSCHE LL0YD
DEFENSIE TEGEN
ATOOMAANVALLEN
e nog gure
agen ende-
jekledejon-
ioar ook:
contrast op
elf door de
de ruit op
ken en in
:n. Een re-
om graag
en véél te
f. 59,75
akmanschap, door
zekering dat u
EN
EN
*TEN
Tel. 01140-2906
de
el -
een
van
per-
gen-
ïgen
issie.
DAGBLAD DL SlJhM VAIN AAiijniJAiy 1"
(Van onze verslaggever)
Sommigen hebben hel Zeeuwse strand reeds
onder de voeten gevoeld. In de letterlijke zin
icaren zij de voorlopers op de massa, die bin
nenkort weer deelneemt aan de run op het
kustgebied van Zeeland.
Het strandtoerisme in Zeeland zit trouwens
nog midden in een stormachtige ontwikkeling,
loutelandeDomburgCadzand, Renesse zijn
tot begrippen uitgegroeid voor naar rust en
zon zoekende landgenoten en buitenlanders.
Jaar op jaar neemt het aantal toeristen in deze
en andere plaatsen toe. hl een vorig jaar uit
gebracht rapport van liet E.T.I. voor Zeeland
werd een verdubbeling van het toerisme in
De strandzielzorg onder de katholieke
toeristen in Zeeland is nog maar iets
van de laatste jaren. Zij is op gang
gekomen na de oprichting door mgr.
Jos. Baeten van de „Stichting Katho
lieke Strandzielzorg in Zeeland". Deze
stichting heeft onder meer tot doel in
alle plaatsen die daarvoor in aanmer
king komen strandkerken op te richten.
In een rapport dat de Katholieke
Raad voor Maatschappelijk Werk in
Zeeland over de r.-k. strandzielzorg in
Zeeland heeft opgesteld staat: „De
huidige en vooral de toekomstige ont
wikkeling van het meerdaags toerisme
in Zeeland eist uit een oogpunt van
minimale voorzieningen ten behoeve
van de r.-k. toeristen de bouw van
meerdere kerken."
Grote opgave
Hier is sprake van een grote opgave
Behalve in Vlissingen, Breskens en
Groede zijn er in de Zeeuwse badplaat
sen geen parochiekerken. Wel staan er
in Veere en Domburg bijkerken van de
parochie Middelburg maar deze zijn
veel te klein om ook maar enigszins een
oplossing te kunnen bieden. In de kerk
te Domburg is slechts plaats voor 250,
in die van Veere voor nauwelijks 100
personen. Alle overige katholieke ker
ken liggen op te grote afstanden van de
de toeristenoorden verwijderd.
Het probleem ligt er overduidelijk.
Waar moet het steeds wassende
aantal katholieken toeristen zyn zon
dagsplicht vervullen? In hoeverre zul
len de gegeven omstandigheden ertoe
bijdragen dat de zondagse kerkgang, al
dan niet door een zekere mate van ge
makzucht, erbij Inschiet?
De oplossing ligt er even duidelijk.
Zorg eerst voor een voldoende aantal
strandkerken. Zorg zoveel mogelijk
tegelijkertijd maar toch in ieder geval
na de totstandkoming van de verschil
lende strandkerken voor een aangepast
contact met de katholieke toerist, voor
een effectieve katholieke strand-ziel-
zorg.
Pastoor P. Matthijssen van Zierikzee,
die zich voor een steeds toenemend toe
risme in de kop van Schouwen-Duive-
land geplaatst ziet, meent dat hier te
meer mogelijkheden voor de Kerk lig
gen omdat „vakantie toch een zekere
rust voor God met zich meebrengt."
Twee kerken
Zeeland heeft twee strandkerken
Beide zijn in 1959 in gebruikgenomen
De ene staat in Zoutelande. Er is plaats
voor ongeveer 2000 vakantiegangers, die
de H. Mis praktisch allen staande moe
ten bijwonen. De tweede is gebouwd aan
de provinciale weg te Haamstede op
Schouwen-Duiveland. Is de strandkerk
te Zoutelande een geheel open kerk,
d;e van Haamstede heeft ook een geslo
ten gedeelte omdat zij tevens als bijkerk
van Zierikzee dienst doet. Voor de on
geveer 80 katholieken, die verspreid
over de westhoek van het eiland wo
nen, wordt er namelijk het gehele jaar
door 's zondags mis gelezen. De strand
kerk te Haamstede heeft 140 zitplaat
sen binnen, 260 zitplaatsen en 600 staan
plaatsen buiten.
De geestelijken uit Middelburg en Zie
rikzee, die deze strandkerken bedienen,
hebben van Rome toestemming gekre
gen om driemaal op één dag de H. Mis
op te dragen en dat is in het hoogsei
zoen (juli en augustus) hard nodig.
Elk jaar één
Met deze twee strandkerken is het
probleem bij lange na nog niet opge-
,e Stichting r.-k. Strandzielzorg
in Zeeland heeft het plan er elk jaar
een bij te bouwen. De stichting had dit
jaar voor het seizoen een strandkerk in
Dishoek klaar willen hebben.
Er zijn echter moeilijkheden ge
rezen met de Provinciale Plano
logische Dienst, die van mening is
dat de kerk op de gedachte plaats
moeilijk is in te passen in het vast
gestelde uitbreidingsplan. Gemeen
te en rijk zijn reeds lang met de
plannen akkoord. De aanbesteding
ongeveer vijf jaar verwacht. De rechtstreekse
vaste oeververbinding van Zuid-Beveland en
Walcheren met de Randstad, die in 1965 vol
tooid zal zijn, staaft deze verwachting. Niet
alleen de genoemde plaatsen maar ook bij
voorbeeld Vrouwenpolder, Westkapelle Veere
Breskens en Burgh-Haamstede zullen meer en
meer overspoeld worden door bleke Braban
ders, bleke Rotterdammers, bleke Duitsers en
bleke Belgen. De accommodatie zal zich aan
passen, de autochtone bevolking in het kust
gebied zal zich aanpassen, de middenstand zal
zich aanpassen.
Oók de Katholieke Kerk zal zich aanpassen.
over de te verwachten ontwikkeling in
de toeristenstroom maakt een planning
op langere termijn wel heel erg moei
lijk. Wie zal bijvoorbeeld zeggen in
welke mate het toerisme zich in ver
band met de recreatiemogelijkheden op
het Veerse Meer op Kamperland zal
gaan oriënteren?
Hoewel de langdurige behandeling
van de moeilijkheden rondom de kerk
in Dishoek door de P.P.D. de stichting
flink is tegen gevallen wordt in het al
gemeen toch behoorlijk medewerking
verleend. Er is daarom goede hoop dat
het programma, zoals dat in grote
trekken is opgesteld, ook verwezenlijkt
kan worden. Momenteel is de stichting
praktisch overal in onderhandeling. Om
het eens populair te zeggen: alles
„hangt" echter nog zo'n beetje cn dat
geeft natuurlijk een onzeker gevoel.
De bediening van de strandkerken,
die nu al eigenlijk met lapmiddelen
moet geschieden, zal in de toekomst
echt de nodige aandacht vereisen. Dat
priesters driemaal per dag een H. Mis
lezen moet als een noodoplossing wor
den beschouwd. Op vakantie zijnde
priesters kunnen hier bijvoorbeeld ver
lichting brengen. Het zou wellicht aan
te bevelen zijn dat priesters, die hun
vakantie aan het Zeeuwse strand gaan
doorbrengen, van tevoren contact opne
men met de pastoors inder wie de
strandkerken ressorteren. De pastoors
kunnen deze priesters dan in hun orga
nisatie inpassen.
Financieel aspect
Een apart en belangrijk aspect is de
financiële kant van de zaak. De bouw
kosten van een eenvoudige strand
kerk bedragen ruim 50.000 gulden. Vol
gens het rapport van de Katholieke
Raad voor Maatschappelijk Werk in
Zeeland over de strandzielzorg wordt
gezegd dat de collecte-opbrengsten in
de twee bestaande toeristenkerken, al
hoewel niet gering, toch niet toereikend
zijn om de jaarlijkse lasten te dekken.
In verband hiermee wordt opgemerkt
„dat het minder juist lijkt om alleen
de enkele parochies, die met de strand
zielzorg in de praktijk te maken heb
ben, deze jaarlijkse lasten te laten dra
gen." Het rapport vervolgt: „Strand
zielzorg betekent in feite het van ande
ren tijdelijk overnemen van zielzorg.
Aldus beschouwd rijst de vraag of het
mogelijk is om de parochies, waar van
daan de katholiokp toeristen kojpen, te
heeft al plaatsgehad. De bouw
materialen zijn reeds gereserveerd.
Als de toeristen komen zullen zij
evenwel in het geheel niet of pas
op het einde van het seizoen enige
bouwactiviteit kunnen waarnemen.
Dan zijn er plannen om in 1963 een
kerk in Cadzand te bouwen, waar een
vooorziening wel bijzonder urgent ge
noemd kan worden. Hier is echter nog
geen overeenstemming over de grond
verkregen. Mocht die vrij snel komen
dan bestaat het plan daar als voorlopige
oplossing een grote tent van 11 bij 30
meter op te zetten waarin gekerkt kan
worden.
Ook in andere plaatsen, zoals in
Westkapelle, Kamperland en Domburg
wordt, in afwachting van de bouw van
een strandkerk, aan noodoplossingen ge
dacht. In Westkapelle bijvoorbeeld
wordt gekerkt in een Verenigingsge
bouw. In Domburg is het oog gevallen
op een beschut gelegen, zogenaamd in
pandig recreatieterrein, dat 500 zit
plaatsen telt.
Na Cadzand staat voor 1964 Renesse
op het bouwprogramma van de „Stich
ting Katholieke Strandzielzorg in Zee
land." De stichting heeft bij de ge
meente Westerschouwen reeds eer aan
vraag ingediend om een stuk grond toe
gewezen te krijgen. Het ligt aan het
einde van de Laone, de weg van het
dorp Renesse naar het strand. Wanneer
de plannen hier verwezenlijkt kunnen
worden is ook een gunstige oplossing
gevonden voor de katholieke toeristen,
die onder Scharendijke het strand be
zetten.
Moeilijk
Het volgend project van de stichting
zal waarschijnlijk Domburg zijn. Dan
wordt gedacht aan Vrouwenpolder of
Westkapelle of Kamperland. Een volg
orde staat nog niet vast. Het ontbreken
van voldoende betrouwbare gegevens
interesseren voor de in Zeeland uitge
oefende strandzielzorg. Voorwaarde
daartoe is dat men meer dan tot heden
het geval is weet welke die bedoelde
parochies, resp. plaatsen zijn. Dat er in
Cadzand b.v. jaarlijks veel Tilburgers
komen, op Walcheren veel Bredanaars
en op Schouwen en Duiveland veel men
sen uit Bergen op Zoom is waarschijn
lijk niet voldoende om in die andere pa
rochies belangstelling te wekken voor
dit in hoofdzaak financiële probleem.
Er zullen op dit punt meer en juistere
gegevens ter beschikking dienen te ko
men."
Vooral als er meer strandkerken zul
len zijn zal het misschien inderdaad
noodzakelijk worden de lasten te ver
delen over ook andere parochies, die
er niet direct bij betrokken zijn. In de
kring van degenen, die nauw met dit
probleem te maken hebben, heerst hier
en daar wel de indruk dat de financiële
bronnen beter dan tot nu toe het geval
is kunnen worden aangeboord. In dit
verband wordt gedacht aan bijdragen
van bijvoorbeeld bet Duitse episcopaat.
Wellicht dat de propaganda-commissie
van de „Stichting Katholieke Strand
zielzorg in Zeeland" hier een snelle en
effectieve uitweg weet te vinden.
Publiek belang
Genoemd rapport van de Katholieke
Raad voor Maatschappelijk Werk wijst
voorts op het publieke belang van
strandkerken voor r.-k. toeristen. „In
dit licht beschouwd rijst de vraag of
voor verschillende Zeeuwse badplaatsen
een r.-k. toeristenkerk zo langzamer
hand niet tot de accommodatie van die
badplaatsen moet behoren." Hier wordt
dus ook een vingerwijzing gegeven in
de richting van financiële medewerking
van de kant van die gemeenten, die bij
na uitsluitend of voor een deel hun
bloei aan het strandleven te danken
hebben.
Wat de fianciële kant van de zaak
betreft zij het overigens nog eens dui
delijk onderstreept dat van de zijde van
de katholieke toerist, voor wie de ker
ken toch gebouwd worden, zeker ver
wacht wordt dat hij zijn waardering
voor deze voorzieningen even royaal zal
tonen als hij gul is waar het zijn vakan
tiegenoegens betreft.
Achterstand
De bouw van kerken is primair maar
daarmee houdt de strandzielzorg niet
op. Het blote feit dat er kerken ge
bouwd moeten worden bewijst de ach
terstand, die de Katholieke Kerk in
het Zeeuwse kustgebied heeft. Om die
achterstand zo snel mogelijk in te ha
len worden momenteel vanzelfsprekend
ook alle krachten op de bouw van
strandkerken geconcentreerd.
Langzamerhand, maar liefst zo gauw
mogelijk, zal echter ook de strandziel
zorg van mens tot mens dienen te wor
den aangepakt. De rust van de vakan
tie en de sfeer op het strand maken de
mens ontvankelijk voor contact op
geestelijk niveau. Op Terschelling bij
voorbeeld hebben de priesters al wat er
varing op dit gebied opgedaan en in
vele gevallen kan hier gesproken wor
den van heel plezierige ervaringen.
Er zijn vele mogelijkheden voor het
leggen van contacten. De strandzielzor-
ger kan een spreekuur instellen. Hij
kan medewerken aan lectuurvoorzie
ning, aan het opvangen van de jeugd op
regenachtige dagen. Hier ligt zowel
voor de priester als voor de leek een
mooie, nog praktisch onbeproefde taak.
Zeeland telde in 1961 twee mil
joen overnachtingen. Dit jaar zijn
het er misschien 2,5 miljoen, in
1965 vijf miljoen en ga zo maar
door. De Katholieke Kerk zal zich
aanpassen al gaat het door aller
lei kleine moeilijkheden nog wat
stroef. Was er tot voor kort niets
nu zit de strandzielzorg tenminste
in de branding. Hoe eerder diep
en rustig vaarwater zal zijn be
reikt hoe beter.
In de Betuwe en het Land van Maas
en Waal zullen het komende weekeinde
de appelbomen in volle bloei staan. Voor
het overige zal er in de komende dagen
nog bloei van late kersesoorten en mo-
rellebomen te genieten zijn. Deze vrucht
bomen komen echter snel aan het einde
van hun bloeitijd.
Vanuit Arnhem organiseert de VVV
dagelijks bustochten door de bloeiende
Betuwe.
(Advertentie)
5?
naar: Engeland, Spanje, Portugal,
Italië en Noord-Afrika.
van Rotterdam 4 aug.
terug te Southampton 18 aug.
van Rotterdam 2 sept.
terug te Rotterdam 17 sept.
Eerste Klasse
vanf. 1260.- - f. 2080.-
Toeristenklasse
van f. 760.- - f.
BOEKINGEN EN INLICHTINGEN BIJ DE ERKENDE PASSAGE- EN REISBUREAUX EN DE
KANTOREN VAN RUYS CO., HOOFDAGENTEN VAN DE
.vakantie brengt toch een zekere
rust voor God met zich mee...
De strandkerk te Zoutelande.
HET KONINKRIJK THAILAND
Het Zuidoost-Aziatische konink
rijk Thailand waar in verband met
de crisis in Laos Amerikaanse
troepen zijn geland, is vermaard
wegens zijn duizenden boeddhis
tische tempels en zijn gouden oli
fanten.
Thailand, dat grenst aan Birma, Laos,
Cambodja, de Golf van Thailand, Malak-
ka en de Indische Oceaan, beslaat een
oppervlakte van 514.000 vierkante
kilometer. De regering is pro-W esters en
moet niets van het communisme hebben.
Premier Sarit Thanarat, de „sterke
man" in de Thailandse regering, was
veldmaarschalk en opperbevelhebber van
de strijdkrachten toen hij in 1958 de
macht overnam. Thanarat, die de be
schikking heeft over een leger van 120.000
man, heeft herhaaldelijk acties onder
nomen tegen de communisten in Thai
land.
De koning van Thailand, Foemifon,
na zijn jongste bezoek zeker in ons land
geen onbekende is in de V.S. gebo
ren. De slanke en ietwat verlegen vorst,
die oorspronkelijk van plan was geweest
architect te worden, genoot zijn oplei
ding in Zwitserland. Hij houdt van Wes
terse muziek, waaronder jazz. Koning
Foemifon kan de saxofoon en enkele an
dere muziekinstrumenten bespelen. Hij
heeft een aantal liedjes en dansmelo
dieën geschreven.
Thailand is sedert aloude tijden een
constitutionele monarchie geweest. Zijn
moderne geschiedenis begon in 1932 toen
koning Prajadhipok na een geweldloze
revolutie zijn handtekening zette onder
een nieuwe grondwet, waardoor een mo
narchie met beperkte bevoegdheden
werd ingesteld.
Z.O.A.V.O.
Sinds 1954 heeft Thailand deel uitge
maakt van de Zuidoost-Aziatische Ver
dragsorganisatie. De andere leden van
het bondgenootschap zijn de V.S., En
geland. Frankrijk, Nieuw-Zee.and én de
Filippijnen.
Bangkok, de schilderachtige hoofdstad
en het enige grote centrum van het land,
is de zetel van de ZOAVO-raad.
Bevolking en produkten
Viervijfde van de bevolking van 25.000.000
zielen zijn Thailanders. Er zijn echter
verscheidene minderheidsgroepen, waar
van de grootste (ongeveer 3.000.000 men
sen) uit Chinezen bestaat. De staatsgods
dienst is het boeddhisme.
Thailand leeft hoofdzakelijk van zijn
landbouw. Zijn belangrijkste produkten
zijn rijst en rubber. Enkele andere pro
dukten zijn saffieren, robijnen, teakhout
en tin.
Een kjjkje door de ingang van de
toeristenkerk te Haamstede. Men
ziet de open binnenplaats met rechts
het beschutte gedeelte. In het mid
den: de doopkapel, die aanleunt
tegen de gesloten kerk.
Dit jaar is de parkeerruimte
rondom deze toeristenkerk aanzien
lijk verbeterd.
Noord-Korea bezit geen kernwapens,
maar toch bereidt het zijn leger voor
op een kernoorlog.
Volgens een niet geheim bericht van
het Achtste Amerikaanse Leger in Korea
zouden de Noordkoreaanse soldaten ook
intensiever worden geoefend in conven
tionele oorlogvoering, waardoor de mili
taire kracht groter was geworden dan
ten tijde van de Koreaanse oorlog.
In het bericht dat was bedoeld de
Amerikaanse soldaten op de hoogte te
brengen van het Noordkoreaanse leger,
stond, dat de Noordkoreanen worden
opgeleid op het gebied van de offensieve
als defensieve nucleaire oorlogvoering.
Het accent is echter gelegd op het ver
dedigende kernoorlog-voeren.
Gezaghebbende militaire kringen in
Seoel verklaarden, dat volgens een be
richt van de Amerikaanse militaire ge
heime dienst, de Noordkoreanen niet in
het bezit waren van kernwapens. Eerder
werd door een voormalige Zuidkoreaanse
kolonel het tegendeel beweerd, evenals
door Zuidkoreaanse afgevaardigden by
de Verenigde Naties.
Genoemde kringen zeiden dat Noord-
Korea op het ogenblik nog niet in staat
was kernwapens te vervaardigen. Zij
voegden er echter aan toe dat de moge
lijkheid bestond dat Rusland nucleaire
wapens leverde aan dit land.
In een ander bericht werd verklaard
dat de training van de Noordkoreaanse
soldaten was gebaseerd op de Russische
en communistisch-Chinese tactische stra
tegie. Koreaanse communisten zijn van
mening dat een kernoorlog de belang
rijkheid van de infanterie niet zal doen
verminderen, daarom wordt alle aan
dacht besteed aan de versterking van
de vuurkx-acht der infanterie. Door het
accent te leggen op de vuurkracht is
het leger van Noord-Korea op het ogen
blik veel sterker geworden dan tijdens
de Koreaanse oorlog.
Volgens het bericht zouden de 350.000
soldaten worden opgeleid door deskun
digen en technici uit Rusland en de
Chinese Volksrepubliek.
HERSENBREKER VOOR DE
WARE PUZZELAAR
Hier is dan een echt stevig kluifje voor
de echte puzzeiliefhebber en wel onze
hersenbreker.
Voor hen die met dit soort puzzel nog
niet zo op de hoogte zijn en het toch ook
eens willen proberen, geven we hierbij
de te volgen methode.
Net als in een gewoon kruiswoord
raadsel komen er horizontaal en verti
caal gewone gangbare woorden of af
kortingen in de hokjes te staan. U
krijgt echter niet, zoals normaal de ge
wone omschrijving van het betreffende
woord dat in de puzzel moet komen te
staan, maar een getal. De sleutel voor de
oplossing is als volgt. U zet alle letters
van het alfabet op een rij en geeft ze
OPLOSSING
Horizontaal: 1 stere, 4 leb, 6 pruik, 10
ko, 11 ne, 12 oe, 14 o.k., 15 on, 17 boos,
19 flat, 21 le, 22 els, 24 to, 25 l.s.,"26 kin,
27 pi, 29 t.t., 31 he, 32 aa. 33 rond, 35
adam, 37 mat, 38 origine, 40 lap, 42 tin.
45 penseel, 49 sop, 51 koud, 53 anti, 56
r.i., 57 kg, 58 ir„ 60 re, 62 las, 64 na, 65
op, 67 lea, 69 ut, 70 dolk, 72 toom, 74 eb.
75 s.a„ 76 ma, 77 ed, 78 is, 80 notre, 81
fel. 82 engel.
Verticaal: 1 stoel, 2 e.d., 3 rob, 4 les,
5 bof, 7 rot, 8 uk, 9 krent, 11 noot, 13
elle, 16 nl, 18 o.t., 20 as, 21 li. 23 spot,
26 kaal, 28 in, 30 tui, 31 hei, 32 ad, 33
ra, 34 do, 35 a.e„ 36 ma, 37 met, 39 gas, 41
pap, 43 ik, 44 nors, 45 p.d., 46 nog, 47 eli,
48 la, 49 stel, 50 o.i„ 52 ui, 54 nr, 55
aluin, 57 kalm, 59 rood, 61 kabel, 63 at,
64 no, 66 po, 68 ee, 70 dar, 71 kaf, 72 tel,
73 min, 75 st, 79 s.g.
een nummer. A 1; B 2; C 8; en
zovoort. De Z is dus 26. Stel dat er een
woord van drie letters gevraagd wordt,
waarvan gegeven is dat het 380 is. Dit
betekent, dat het produkt van de getal
len die bij de letters van dat woord be
horen 380 is. Het gaat er dus om 380 in
factoren te ontbinden, zodat we cijfertjes
krijgen die ons in staat stellen een woord
van drie letters (gangbaar woord) te
vormen, dat tot produkt 380 heeft. Het
woord blijkt STA te zijn, volgens de co
de 19 x 20 x 1 380. Het is een moeilij
ke opgave, dat geven we toe, maar bij
zonder leuk vanwege de vele mogelijk
heden, die ook kruiselings weer moeten
kloppen.
Een advies! Begin met woorden van
weinig letters, dat is het eenvoudigste!
De opgaven van onze hersenbreker
luidt:
Horizontaal: Verticaal:
1. 22176 1. 39600
5. 260 2. 280
8. 630000 3. 41580
9. 240 4. 132
11- 13 5. 2520
12. 47190 6. 20
14. 623700 7. 182
15. 226800 10. 155520000
17- 380 11. 93366000
18. 100 13. 313500
19. 1900 14. 54450
20. 66500 16. 300
22. 22800 20. 3643
23. 23100 21. 115500
25. 300 22. 5700
27- 90 24. 3300
28. 547200 26. 132
30. 54720 28. 240
31. 9075 29. 285
En nu maar aan de slag liefhebbers!
