Guinea deld Dramaturge - schrijfster - uitgeefster LU ISA TREVES leest dagelijks 3d gheid redden imensionaa JAPANNERS luisterden als bezeten toe FIETSEN NAAR DE MAAN, film die „anders" wordt WANDELING DOOR DE TIJDSCHRIFTEN KUNST Fugare-groep in Van Abbe-museum A1 Uit de do enige i 13 13 echte i it verlangen eit Eerlijk leven mensen en muzen - mensen en muzen - mensen en muzen - mensen en muzen - mensen en muzen - mensen en muzen halfheden meer )EKENPLANK I Vingertoppengevoel HILDEBRANDT- monument wordt onthuld Eén stuk per dag Shaw Jef v. d. Heyden werkt met zeer jonge ploeg Bekendheid van pool tot pool DIAS mar andeer d "T\ T7T71V/T vloerkleed DllliJM Anders Tumult rond rijmprent Marcellus Emants en Toergenjew Kind en avonturier Oost en West in Israël August Strindberg herdacht dit eiland was gearriveerd eeds enkele dagen later met laar Waigeo. Toen de vaar- een Nederlands vliegtuig dekt. was een deel daarvan iland Gag afgezwenkt waar ddellijk het binnenland in- op een heuvel een soort vest- ichtte. Nadat het fort door van het Papoea-vrijwilligers- gelokaliseerd, werd het door aangevallen. Volgens Suhen- i velen daardoor zodanig ge- rd dat nog slechts een ge- -heerste: weg van het eiland, elen op geïmproviseerde vlot- rokken, waarvan er verschei- de marine waren opgepikt, n van journalisten of zij, als nesië terug zouden zijn, nog- Nieuw-Guinea zouden gaan, teenlopende antwoorden. Het een, maar enkelen antwoord en militair en als ik daartoe rijg ga ik opnieuw". Enkele verklaarden, dat hun op- de: geen open strijd met de rs, maar Soekarno's comiSan- n, namelijk door middel van eren van de inheemse bevol- Papoea te bevrijden van de s om te voorkomen dat de Vest-Papoea gehesen wordt", laarden ronduit niet meer aan te willen deelnemen. De ene ende opdracht te hebben ge- uw-Guinea aan te vallen, de p bevestigde dit. Maar allen n op de vraag of zij de hui deling door de Nederlanders rwacht openhartig: „Tidak •n, mijnheer). DAGBLAD DE STEM VAN ZATERDAG 5 MEI 1962 je kondigt zich aan als derzoek ten behoeve van de christen". De schrijvers j ten doel mensen van ver milieus op liefdevolle manier zich bewust te worden van hun geestelijk-zedelijke ont- verhindert of vertraagt. Nie* len worden te berde gebracht, sfouten en tekortkomingen die ilijke zonden zijn, maar die aandacht verdienen, om tot dragender werkzaamheid te et is een zeer uitgebreide el geworden over allerlei m- het leven. Geen enkele beroep is overgeslagen. De le spaarder, de verbruiker, r, de stedebouwkundige, de mbtenaar, de filmreporter, de enz. enz. Alles en iedereen bod. Ruw geschat bevat d el een paar duizend ric™j al in negatieve vorm gesteld. cn in ruime mate zijn keu om zijn gedrag te bepalen, el dan te weinig, zou men ar de schrijvers Th. Suavet e et streven met de hulp va a gebruikers zelfs nog naar van het arsenaal. ■:je, uitgegeven bij Lannoo, 1 ins vertaald, en de sc^?",Jve ons, dat de samenstelling e ed is op verzoek van velen, betwijfelen of het voor lederlandse christen zin nee een dergelijke opeenstapeling aan boord te komen. Biecnt- dunkt me, liggen ons niet e g- j.a- ibranche op, omdat zij reeds een ernstige alzetcrisis zit. En en de staatsbedrijven er aan 'loven: de spoorwegen, het edrijf e.d. Men wil ze niet al ien aanmerkelijke kostenver- ïgen, maar de bedrijven over- •aklieden uit het vrije bedrijf, hand moeten krijgen in het en van de bedrijven, het af- het veel te grote personeel roeien van de corruptie. De tgezochte deskundigen aan- n taak echter alleen dan, wan- it geval van personele, poli- (ciale moeilijkheden de rege- grote baas op de achtergrond: de nodige rugdekking zullen ie maatregelen, met al hun ;en, geeft wel enig uitzicht op van de toestand. Minister ;en bekwaam vakman op eco- i financieel terrein, een ener- ïd, die in kritieke situaties den, in plaats van zich met op te houden. Maar natuur- om al deze spaarmaatregelen dijk impopulair. lersorganisaties en speciaal de ie vakverenigingen gebruiken et mikpunt van hun kritiek. zal slagen, zal echter niet b plaats van de houding dezer ingen afhangen, maar van de e ministers van binnenlandse tie) en arbeid de moed en de en opbrengen om hun collega steunen en of ook het leger lit impopulaire spaarprogram rbehoud achter hem zal stel- :n tot loonsverhoging der vak- n zijn in het aangezicht van restegen levensduurte niet on- d. Als het Pinedo gelukt die redelijke grenzen te houden, een gerede kans dat hij het En dat zou dan misschien >etere politieke stabiliteit ui kunnen brengen. LUISA TREVES zit geheel ontspannen tegenover ons in een fauteuil. Zij maakt de indruk alle tijd te hebben. In tegen stelling tot veel mensen, die met een „razend druk" schermen omdat dit goed staat of ter camouflage van eigen gemakzucht verraadt hoogstens een smeulen van een zeker ongeduld onder de oppervlakte van haar woorden, dat veel taken wachten. Tenslotte is zij niet alleen dramaturge van de toneelgroep Ensemble en sedert tien jaar uitgeefster van het in brede kringen gewaardeerde Nederlands Theater jaarboek, („Ik moest het destijds wel zelf ter hand nemen, want niemand zag er iets in!"), ze is ook moeder van twee kinderen (Barbara is 6 en Jan Felix 21/4 jaar), en zij staat als echtgenote haar man de bekende regisseur Karl Guttmann, die ook als directeur van „Ensemble" optreedt in veel opzichten terzijde. Maar dit is nog niet alles, want feitelijk is zij op de eerste plaats schrijfster, die verdien stelijk toneelwerk op haar naam heeft staan. Zo werd in 1949 door het toenmalige A.T.G. in de Amsterdamse stadsschouwburg haar stuk „De ring en de kelim" opgevoerd. „JJelaas.... de schrijfster gaat bij dit alles wel wat ten onder en dit geeft een enigszins gefrustreerd gevoel, maar gelukkig schenkt mijn andere werk ook veel voldoening", zegt zij. Wanneer ze zich even verontschuldigt omdat de telefoon in de gang roept, heb ben we gelegenheid het interieur op ons te laten inwerken. De kamer is strak en met een bescheiden moderne toets ingericht. De muren zijn leeg en we zien nergens foto's, schilderijen of tierelan tijnen, maar toch doet dit gemis geen af breuk aan de huiselijkheid en het per soonlijk accent. Achter twee openstaan de schuifdeuren ontwaren we een andere wereld, die beheerst wordt door een zwaar schrijfbureau met paperassen en manuscripten, alsmede een rijzige boe kenkast met kleurige ruggen, waarop als een soort symbool van de dagelijkse arbeid van het echtpaar een uit kar ton vervaardigde maquette van een to neeldecor staat. „Het is alles in mijn leven nogal merk waardig gegaan", vertelt ze ons, „want destijds schreef ik na de Arabische oor log voor een blad een serie artikelen, waarbij ik ook het was in het voor jaar van *49 in Israël belandde. Nu had ik mijn stuk De ring en de kelim in Engelse vertaling ook naar een thea- Yt W 'SS A ff n i li f W'J V ter in dit land gestuurd en er was dus gelegenheid eens persoonlijk poolshoog te te nemen. Bij mijn speurtocht werd ik verwezen naar een zekere Karl Gutt mann, die daar in een eigen theater zich ook bezighield met de dramaturgie. Nog zie ik de binnenplaats voor me, waar een jongeman in shorts in de zon zat en zich aan mij voorstelde. Ik legde hem het doel van mijn komst uit en vroeg hem, of hij mijn stuk gelezen had. Zeker, zei hij, maar heeft dat geschre ven? Ik bevestigde dit nog eens, waarop hij na een korte aarzeling luid keels begon te lachen. Natuurlijk be greep ik er niets van. Maar hij verdui delijkte, dat hij zich de schrijfster misschien min of meer onbewust als een oude dame had voorgesteld en niet als een avontuurlijke jonge vrouw, die alleen door woelig gebied zwierf Na deze eerste ontmoeting zagen we elkaar regelmatig. Hij bleek ten aanzien van de internationale toneelliteratuur een brede kennis te hebben, terwijl we tevens in onze opvattingen zo gelijkge stemd waren, dat het zogenaamde naar elkaar toegroeien voor ons beiden zich als het ware vanzelfsprekend voltrok. Reeds in mei namen we het besluit te trouwen. Hierna zijn we nog een jaar in Israël gebleven, maar ik werd er erg ziek, ik kon het klimaat niet verdra gen Dan vertelt ze over het moeilijke mé tier, dat met het begrip „dramaturgie" wordt aangeduid. Ze heeft ten aanzien van dit vak van haar man die ook als dramaturg bij de Haagse Comedie en het Rotterdams Toneel werkte veel geleerd. .Gcherp onderscheiden en een juiste keuze maken vraagt boven alles vingertoppengevoelja, we hebben er geen goed Nederlands woord voor, of u zou van intuïtie moeten spreken Ik voel me vaak als de chef-inkoopster van een huis, dat modeshows organi seert. Je houdt natuurlijk bij iedere koop rekening met het tableau de la troupe dus met de vraag, welke mannequin een bepaald toilet zal dragenhoofdzaak blijft echter zo snel mogelijk de hand te leggen op de nieuwste creaties. Want de concurrentie is enormen ieder stuk kan tenslotte in ons land slechts door één gezelschap gebracht worden daarom zit je als dramaturge altijd ge weldig op het vinketouw om de goede brokken te krijgen Het stuk The caretaker, dat hier onder Het Amsterdams Concertgebouwor kest is donderdag om ktvart voor zeven met een speciaal toestel van de KLM van zijn tournee door Japan op Schip hol teruggekeerd, zoals wij gisteren hebben gemeld. Hoeveel nieuwe lauweren het orkest op deze nieuwe buitenlandse tournee geoogst heeft, onderstreepten na de aankomst de op een bandrecorder vast gelegde stemmen van de Amerikaanse criticus Turcuitt en van de Nederland se ambassadeur in Japan, de heer N. A. J. de Voogd, alsmede in persoon wethouder A. de Roos van Amsterdam, die de reis van büna vier weken ge heel heeft meegemaakt. In totaal heeft het orkest in Japan in zeven steden vijftien concerten gegeven, waarbij het gemiddelde per concert 3000 toehoorders had. Dit enthousiasme heeft de verwachtingen van de musici over troffen omdat de toegangsprijzen (ge middeld 20,—) hoog lagen De dirigenten Bernard Haitink en Eu- gen Jochum waren opgetogen over het Japanse publiek, „voor wie een concert veel minder een sociaal evenement is dan voor het Westerse publiek". Het hele orkest was door de intense be langstelling die het overal ontmoette, geinspn-eerd, zodat er bijna niets mis gmg. „Ik schaam me niet te zeggen, dat velen van ons de tranen over de wangen hebben gerold, zó mooi was het. 7PPf WmL u-^P^n"eri. aangaat, men kpnLn J Aat die ëeen emoties kennen, maar zelden heb ik het geluk op iemands gezicht zó zichtbaar gere flecteerd gezien als in Japan," aldus Haitink. De Japanners wisten van geen op houden. Na ieder concert deed zich het probleem voor hoe men het publiek de zaal uit kon krijgen. Er werden allerlei dwangmiddelen toegepast, zoals het uit draaien van de zaallichten. Jochum zei: „Tenslotte hebben we de volksliederen, ik zou haast zeggen, misbruikt om de mensen weg te krijgen". .Diepere aanraking met het westen is een bijzondere behoefte van dit volk", zei wethouder De Roos, die vooral ge troffen was door de ontvangst, die het orkest op het station van Koriyama ten deel was gevallen. Daar stonden Ja panse schoolkinderen gereed, die niets minder dan het oer-Hollandse, oud-va derlandse, onverslaanbare „Piet Hein"- lied zongen. „De Japanners hebben als bezetenen geluisterd", bevestigde Bernard Haitink, die een charmante geisha, zij het slechts een pop, ten geschenke had gekregen. Ti ile t- nu wel vast» dat het üildebrandtmonument in de Haarlem- ,ut op 1 juni officieel wordt onthuld. Onder toezicht van de ont werper, de 80-jarige beeldhouwer prof. J. Bronner, is de hoofdfiguur van het Hildebrandtmonument op zijn voetstuk gezet. Het bijna 2.000 kilo 5J?re beeld van Nicolaas Beets <Hildebrandt), de schrijver van de L-amera Obscura, is levensgroot uit gehakt in Franse kalksteen. De figuur staat met het front naar de eveneens van Franse kalksteen vervaardigde fonteinbak, op de rand waarvan acht Hildebrandtfiguren zullen worden ge plaatst. Het monument, waarmee Haarlem de schrijver Beets wil eren, heeft een zeer lange voorgeschiedenis. Reeds in 1914 werd het plan opgevat een Hildebrandt monument op te richten óp" een markante Plaats. Uit de inzendingen voor een prijs- ïJa.ag. werd het ontwerp van de toen 32-jarige beeldhouwer Jan Bronner be kroond en de kunstenaar kreeg de op dracht zijn ontwerp uit te voeren. Daarna de plaatsing en onthulling van het monument door allerlei factoren uitge steld. LUISA TREVES Vrouw met vele taken. bestaat zelf een voorstelling in het buitenland zien. In elk geval hebben mijn man en ik ons doelbewust verwijderd van de dra matische literaire stroming, die bepaald wordt door een volkomen negativistische houding en een verfoeien van het leven terwijl de betrokken auteurs in wezen doodsbang zijn hun bestaan door de atoombom te zien eindigen Maar nogmaals beoordelen is en blijft altijd een moeilijke zaak. Ook al, omdat ieder seizoen een soort psychische curve vertoont, die zich niet precies be rekenen laatWaarom doet een be paald stuk het in december wel en in mei nietDaarom moet je gevoel hebben om op een zeker ogenblik een stuk in te zetten. Ook de waardering voor een opvoering blijkt in de praktijk met verschillende onberekenbare factoren samen te hangen. De kritiek heeft niet altijd het laatste woordHet jubileumstuk voor Magda Janssens Een vrije dag werd door de kritiek niet literair genoeg genoemd. Maar het menselijke en eenvoudige beeld van die slovende huismoeder en haar avontuur van die éne vrije dag wel, dat sloeg enorm aan bij het grote publiek. En niet slechts bij vrouwen, die iets van zichzelf herkenden, maar ook bij mannen uit vele milieus....". Dan vertelt Luisa Treves met voldoe ning, dat ook de stukken ,,De tiende man" en „Ingeborg"; die^ gelijktijdig Ensemble" er werd dus getri- gebracht is, heb ik precies tijdens het rouleren van het ene naar het andere gezelschap één dag in huis mogen hebben. In die korte tijd moest ik dus beslissen,... maar een stuk lezen en ge lijktijdig goed voor de geest halen met alle mogelijkheden van spelersmateriaal en decor, vereist veel concentratieje krijgt bij wijze van spreken een blauw druk van een architectje moet drie dimensionaal lezen Wanneer ik een goed oordeel over een stuk heb, spreekt het vanzelf, dat mijn man het ook nog doorneemt. Maar in dit geval was dit door tijdnood niet mogelijkhet is gelukkig achteraf al les goed afgelopen en het stuk werd een groot succes. Dat alleen beslissen heeft wel een prettige kant, maar ik zou het niet graag steeds doende verant woordelijkheid is te grooteen stuk kopen brengt naast bepaalde onbereken bare factoren ook risico's met zich mee.... „Tk lees steeds minstens één stuk per J-dag.... en ik zie de enorme papier lawine, waar ik mij doorheen moet worstelen, haast nooit slinken. Het aan bod is geweldig en het droevige is, dat er zo ontzettend veel gelezen moet wor den, voordat er zich iets bruikbaars aan dientNatuurlijk kan een dramaturg ook misgrijpenhet duiveltje van de leesmoeheid kan hem parten spelen en een stuk kan ook ten onrechte door persoonlijke smaak afgewezen worden. Miaar het blijft zoeken en nog eens zoeken. Als we iets op het spoor denken te zijn, gaat een van ons beiden als daartoe maar enigszins de gelegenheid - door - ..- VCUl U Cl vau UCl Jixcjutu Ml-? xxtuw de naam „De huisbewaarder' onder re-, plepr4,^ pet jjag gebrachtf*ee*telijkfc ^vaders gie van mijn man door ons gezelschap werdén, eveneens een goed onthaal von- 7iin In samenwerkin£r met een aantal den. „Tot nog toe is er geen enkel stuk bij ons gevallen, maarhet kan na tuurlijk altijd gebeuren. Afkloppen maar Hierna kwamen „Een hoed vol regen' en „Het hartbrekende huis" van Shaw. Het eerste verhaal, op suggestieve en menselijke wijze uitgewerkt op het the ma der verdovende middelen, schijnt ac tueler dan menigeen zich durft te reali seren" „TFTat het werk van Shaw aangaat... het ▼V was nu eens het eerste stuk, waar van mijn man niet gehoord had. Dit in trigeerde me en ik besloot het te lezen. Destijds is het eens in ons land gespeeld maar zonder veel succes Ik ben achteraf erg blij, dat ik het uitgegraven heb, want Shaw blijkt in tegenstelling met sommige opvattingen allerminst verouderd. Het hartbrekende huis is een brok levend toneel.en het deed me veel genoegen, dat het stuk kort na mijn ontdekking ook weer in Londen op het repertoire genomen is. De reeks manifestaties in Eindhovens Van Abbe-museum, die de Nederlandse kunst tot onderwerp heeft, bracht de opening van een tentoonstelling van de Haagse schildersgroep „Fugare". De werken sijn „Alchemie" 1961 van Jan Boerman, „Reflexen" van Ton Bru- nèl, „Plastieken" van Dick Raaijmakers en „Impulsen" van Jaap Spek. De groep Fugare kent geen dogma, geen vooringenomenheid noch een gul den middenweg. De navolgende schilders maken de groep uit: Th. Bitter (geb. 1916), H. Disberg (1921), Jan van Heel (1898), W. Hussem (1900), N. Kroes (1918), J. Kropff (1892), G. Lampe (1921), Th. v. d. Nahmer (1917), W. Sinemus (1903), F. de Wit (1901), A. v. d. IJssel (1922). De onlangs overleden schilder Jaap Nanninga maakte deel uit van de groep. Hij is met enkele werken ver tegenwoordigd. De tentoonstelling omvat schilderijen, beeldhouwwerken (Th. v. d. Nahmer) en metaalplastieken (A. v. d. IJssel) en zal duren tot en met 2 juni a.s. Deze kunstenaars zoeken zoveel mo gelijk naar de synthese in de verhou- dings- en beeldingsmogelijkheden. Het Haagse klimaat is daarbij anders dan bijv. dat van Amsterdam. Met erken ning der polaire spanningen is er een zucht naar synthese en tussen kook- en vriespunt is een mild klimaat van aan gename warmte. Er is in Den Haag bijv. meer harmonieuze samenklank dan ex pressieve uiting. Treffend is dan ook de wijze van poëziebenadering en het zoe ken naar evenwicht zonder zich van het onstuimige te distantiëren. Fugare kenmerkt zich door ordening en beheersing, waarbij het chaotische in het binnenste toch tot ontwikkeling kan komen. Een merkwaardigheid is dat de groep figuratief begonnen, ver dicht is in de richting van de abstractie. Het experiment en de abstractie zijn ontstaan op een door werken gerijpt in zicht, doch niet door een „en vogue uitgelokt avontuur of effectbejag. De grootste figuur van de groep was Jaap Nanninga, de te vroeg overleden en gerijpte kunstenaar. Hij was de beste vertegenwoordiger van dit klimaat. Een stromend gevoel, verdroomd in schijn- bare moeiteloosheid, de essentie zoekend in vormen naar het centrum, soms ver dicht tot golvingen met een zoeken naar de meest exacte zeggingswijze van iets onzegbaars; brachten hem naar hoogte punten van heldere poëzie. J.v.G. (Van onze filmredactie) ls de voortekenen niet bedrie gen staat de Nederlandse filmliefhebbers voor dit jaar een lange reeks speelfilms van eigen bodem te wachten. De oude rot ten in het vak, van der Horst, Haanstra, Rademakers, Huguenot van der Linden e.a., zitten niet stil. Maar het verheugendste verschijnsel is toch ongetwijfeld het feit, dat op gezette tijden jonge filmkunstenaars met wei nig ervaring maar veel enthou siasme de koppen bij elkaar ste ken in een poging om de lang verwachte goede Nederlandse speelfilm te maken. yO'N poging wordt op het ogenblik aangewend door de pas ojM$richte jjtódüktiemaatschappij PAN-film, waar van Jef van der Heyden en Hans zijn. ïn samenwerking met een kantal jonge acteurs en actrices, technische mensen etc. etc. heeft PAN-film zich geworpen op de verfilming van een gegeven van Jef van der Heyden, dat mettertijd als „Fietsen naar de maan" in de filmzalen zal verschijnen. Van der Heyden is in alle opzichten de spil waar de nieuwe zaak om draait. Hij tekent niet alleen voor het scenario en het draaiboek, hij voert ook de regie. TN de vaderlandse filmwereld heeft Jef van der Heyden bekendheid gekre gen door zijn schrijverswerk voor Bert Haanstra („De zaak M.P.") en door zijn realisatie van „De laatste passagier", een speelfilm voor de jeugd, die twee jaar geleden gereed is gekomen. Tevoren had hij al de aandacht op zich gevestigd door zijn dramatisering voor de televisie van het boek „Christus wordt weer gekrui- (Advertentie) Vraag kleurenfolder aan Ver. Ned. Tapijtindustrie N.V. - Hilversum sigd", welk tv-spel kort geleden een heropvoering beleefde. Doorgaans houdt deze veelzijdige kun stenaar zich bezig met het regisseren van openluchtspelen, een werk, dat hij aanvankelijk in het Brabantse (Hilva- renbeek) deed, maar dat hem enige tijd geleden naar het Friese Beesterzwaag heeft gevoerd ,waar hij een zeer goed geoutilleerd openluchttheater tot zijn beschikking heeft. T^E nieuwe produktiemaatschappij te vereenzelvigen met Jef van der Heyden wil breken met de commer ciële opzet van verschillende bestaande Nederlandse speelfilms. „Fietsen naar de maan" zal de eerste moeten worden van een reeks, die „anders" is. Geen uitgesproken artistieke film, maar „ge woon anders". Vandaar ook, dat de regisseur het aandurft te werken met een gezelschap, waarvan de gemiddel de leeftijd van producent tot en met de jongen van de klap, dertig jaar i Het verhaal van de nieuwe produktie komt in het kort hierop neer: wijlen de vader van drie zoons Henk (Ber nard Droog), Dick (Johan Walhain) en Evert (Ton Lensink) bezat drie in het oog vallende eigenschappen, t.w. charmante onhandigheid, speelse zake lijkheid en artistieke aanleg. Blijkt, l^arel de Clerck, die vorig jaar aan de Gentse universiteit promoveerde op een monografie over P. C. Boutens, opent de april-aflevering van DE GIDS met een artikel over de rijmprent, welke in 1937 aan de schooljeugd werd uitge reikt. Hij geeft een overzicht van de protesten, die het gedicht opwekte, en onthult, dat er oorspronkelijk nog een achtste strofe was, waarin Boutens een zoon voorspelde. Achteraf gezien is het maar gelukkig, dat de regering dit couplet heeft laten vervallen! Aan de hand van het materiaal, dat prof. W. Kaegi in zijn driedelig boek over Jacob Burckhardt verwerkte, schrijft dr. H. A. Enno van Gelder over deze historicus en humanist. Mr. F. Bordewijk NICO VERHOEVEN publiceert ook hier onder zijn pseudo niem Ton Ven een paar wandelingen door Den Haag en omstreken, nadat hij daarmee in MAATSTAF begonnen was. A. Alberts zet zijn nogal saaie Indo nesische herinneringen voort. Nico Ver hoeven en Leo Vroman dragen verzen bij. Van deze laatste, bioloog van pro fessie, citeren we deze strofe: Want koud kan ik die kouden soms bespieden en denk: vergeef ze hun adrenaline gedeeld door hun norepinephrine maal hun 17-hydroxycorticoste- roiden. Of dit nog poëzie mag heten moeten we betwijfelen. Tn opdracht van de regering werkt Pierre H. Dubois aan een biografie van de pessimistische auteur Marcellus Emants. Het maart-nummer van MAAT STAF bevat een ongemeen boeiend frag ment uit dit boek. Het betreft de om gang van Emants met en zijn verhouding tot de Russische auteur Toergenjew. Een opstel van Piet Calis over „Het verraad van de kerken" wijst op een mentaliteit, die sterk naar het anti-papisme neigt. De opgewonden kapelaans en dominees, die hij bekritiseert, bestaan alleen in zijn verbeelding en met Werenfried van Straaten als „fanatiek leider" te bestem pelen doet hij de spekpater grotelijks tekort. S. Vestdijk polemiseert nogal fors met L. Ross. We geloven niet, dat dergelijk geschrijf enig nut heeft. Het nummer bevat voorts een zeer groot aantal gedichten, waaronder negen van Kawafis. door M. Blijstra-van der Jn het maart-nummer van ONS ERF- deel wijdt Raymond Herreman een beschouwing aan de dichter Jan van Nijlen, die van zich zelf schreef: Ik ken die man, hij lijkt wel zeer bezadigd In de oude kroeg achter zijn glaasje bier, Maar noch zijn dorst, noch droom zucht is verzadigd: Hij blijft een kind en steeds avonturier. Een aantal gedichten is door André Piot in het Frans vertaald. Ook het „Penselen- gezang" van Pierre Kemp werd over gezet. A. Roland Holst opent de afleve ring met het kwatrijn „Onze taal". Lue Verbeke vervolgt zijn uitvoerige ver handeling over „Taalstrijd en Vlaamse Beweging in Frans-Vlaanderen"; dr. J. E. van den Driessche zijn memoires. De uitvoerigste, bovendien fraai ge- illustreerde bijdrage is van prof. dr. H. M. van der Westhuysen over „Die heden daagse skilderkuns in Suid-Afrika". Sil vio van Rooy begint aan een breed op gezet „beeld van de Nederlanden in het Duits taalgebied". Willy Spillebeen roemt de Franse vertaling, die Liliane Wouters maakte van Middelnederlandse teksten Ward Corsmit toont met tal van feiten aan, dat Gezelle een grote belangstelling had voor Frans-Vlaanderen. De gebrui kelijke rubrieken bevatten nog zeer veel wetenswaardigs. r\. Ringnalda tracht in het maart-num mer van CARTONS VOOR LET TERKUNDE de vraag te beantwoorden Meulen uit het Nieuw-Grieks vertaald, voor welke moeilijkheden men in Israël kwam te staan bij de aanpassing van de Oriëntaalse joden aan het Westers cul tuurpatroon van Israël. Naar zijn mening wijst de toestand op het ogenblik nog niet in de richting van een integratie tussen Oost en West. Wel staat vast, dat het Israëlische volk nog grote offers gevraagd zullen worden om althans tot een harmonische samenwerking te ge raken. In het kort verhaal „De begrafenis" haalt H. v. d. Ploeg ietwat oneerbiedige, maar toch wel geestige jeugdherinnerin gen op. Herbert Leupen bespreekt „ge heel onbevangen" een roman van Remco Campert en een verhalenbundel van J. W. Holsbergen. A. V. N. van Woerden vervolgt zijn studie over „Dwangvoor stellingen als noodlot". Ze geeft een goed inzicht in de leer en de doelstellingen van Hitler. B. J. Fris keert zich tegen dr. Bernard Delfgaauw, die in DE MAAND gepleit heeft voor een beter begrip tussen het niet-communistische Westen en het communistische Oosten. M. Mok en Bab Westerveld openen de aflevering met gedichten. piet Schepens herdenkt in DE PERI SCOOP van april de Zweedse auteur August Strindberg bij gelegenheid van de vijftigste verjaring van diens over lijden. D. Fromont bespreekt bij enkele prachtige reprodukties het boek „Le paradis des peintres" van E. Lotthé. Hij noemt het een stichtelijk werk, dat, in de bibliotheek van elke heiligen- vereerder welkom zal zijn, èn een kunst historisch boek, dat de iconografie van de christelijke kunst onschatbare dien sten kan bewijzen. WERENFRIED VAN STRAATEN Het boek van de maand is Ward Ruys- lincks roman „Het dal van Hinnom". Naast de talrijke boekbesprekingen is ook aandacht besteed aan de beeldende kunsten, film, muziek en toneel. Voor wie op de hoogte wil blijven van het kunstleven in Vlaanderen is dit maand blad onmisbaar. WILLEM v. d. VELDEN Pauze! De opnamen voor „Fietsen naar de maan" worden even onder broken voor een opkikkertje. Op de stoel rechts zit regisseur en scenario schrijver Jef van der Heyden. Links naast hem op de grond zit camera man Didier van Koekenberg. dat ieder der zoons slechts een van deze eigenschappen heeft geërfd en dan in de volgorde, zoals aangegeven. De drie mannen geraken in een con flict, dat tenslotte een tragi-komische oplossing krijgt, zoals de hele film een tragi-komedie is op het thema „zoeken naar geluk". TfAN alle medewerkers is Bernard Droog ongetwijfeld degene, die de meeste filmervaring heeft. Hij stond niet alleen in „Fanfare" van Haanstra en „Dorp aan de rivier" van Radema kers, maar nog in een tiental andere speelfilms en gespeelde documentaires. Johan Walhain is eigenlijk meer thuis op het toneel. Zoals bekend wordt hij volgend jaar mededirecteur van het gezelschap „Theater" te Arnhem. De vrouwelijke hoofdrol is in handen ge geven van Ingeborg Elsevier. Regie- assistentie wordt verleend door Ko Koedijk, die in Parijs al onder ver schillende Franse regisseurs als zoda nig heeft gewerkt. De montage zal worden verzorgd door Rolf Orthel, die nog niet zo lang geleden aan de film academie van Parijs zijn studie vol tooide. Hij heeft de documentaire „Edelgassen" op zijn naam staan. De muziek tenslotte werd gecomponeerd door Enrico Neckheim. Hans Frankfurther, die samen met Jef van der Heyden PAN-film heeft op gericht, is de grote man van Cine-stud, het opzienbarende festival van studen tenfilms, van twee jaar geleden. Hij heeft intussen als produktieleider zijn sporen verdiend bij o.a. Marten Toon der en Haghe-film. „The living theatre" uit New York zal niet alleen in Amsterdam, Rotterdam en Scheveningen voorstellingen van Jack Gelber's „The connection" geven, maar ook in een aantal andere Nederlandse steden. „The connection" zal achtereen volgens worden gegeven in Maastricht, Amsterdam, Rotterdam, op 18 mei in de Philips' schouwburg tc Eindhoven, te Scheveningen en te Nijmegen. „The connection" is geregisseerd door Judith Malina, het decor is van Julian Beck, de muziek van Jackie McLean en Duke Jordan. De Nederlandse opera zal op 5 juli in Den Haag als onderdeel van het Hol land Festival de première van La forza del destino geven. Deze opera van Verdl staat onder leiding van de dirigent Al berto Erede. De regisseur is Riccardo Moresco, terwijl de decors en costuums worden verzorgd door Karei Bruckman. In het kader van het Internationaal Theaterfestival wordt op 8 en 9 mei een opvoering gegeven van Carlo Goldoni's ,,Les Rustres" van het Théatre national populaire. Het Italiaanse gezelschap Compania Eduardo de Filippo brengt 14 en 15 mei de komedie Napoli Millionaria. 21 en 22 mei komt The Living Theatre t1^ £w York met The connection van Jack Gelber. Al deze opvoeringen worden gegeven in de Koninklijke Vlaamse Opera.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1962 | | pagina 7