Werken bij de boer
of naar Oelan Bator
16-jarige bouwt een
uitmuntende takel-
reddingsauto
en
JAN VAN DER TOL LIET VADER ZIEN WAT HIJ KON
Gelderse Keukenhof dag
Rijdt u 50.000 km per
Doe-het-selfgesin dat van
aanpakken niet bang is.
Mislukt experiment
De moeilijke weg
Nieuwste vakantie-mode
Nog geen ministerieel
commentaar op zaak
Van der Putten
toeristen in België
JE ZIET ZE WEER
STEEDS MEER!
2000000 Hindoes baden
in de heilige rivier
's werelds meest verkochte koelkast
tegen Euromarktprijzen vanaf f. 398.-
bij de speciale Frigidaire-dealers
PA I'M O CDI ICin Antwerpsestraat 14, Bergen op Zoom
nnUlv LRUOlU Grote Markt 36, tel. 4350
FRIGIDAIRE- EEN PRODUKT VAN GENERAL MOTORS
Nederlandse
DAGBLAD DE STEM VAN MAANDAG 16 APRIL 1962
Duizenden DuitseTs gaan dit jaar een
nieuw soort vakantie houden op de
boerdery. Het z\jn mensen die half ver
stikt door uitlaatgassen en half verdoofd
door stadsrumoer hun rust en gezondheid
proberen te hervinden in de simpele ge
noegens van het leven op de boerderij,
Het idee werd gelanceerd door een reis
bureau in Westfalen. Het leek een mis
lukking bij voorbaat, want er barstte
veel kritiek los en niet alleen van de
eigenaars van comfortabele hotels.
Maar het idee sprak aan en de reis
bureaus werden belegerd door mensen
die zo'n vakantie wensten. Sommigen
wilden zelfs een duidelijke garantie dat
het stil zou zijn.
Het Westduitse statussymbool van va
kantie in Italië of Spanje is ineengestort.
Zoek rust in eigen land is thans de hoog-
1 ste toeristische wijsheid.
De eerste gastheren van toeristen wa-
I ren de 600 inwoners van het dorpje Hen-
Iglarn. Daar begint de dag met het wel
luidend gekraai van de haan en wordt de
slaap niet verstoord door een ratelend
I onding op het nachtkastje. Het water
komt niet uit de kraan, maar uit de
pomp en aan tafel drinkt men melk, die
warm is, niet van het gasfornuis maar
van de koe.
Na het sobere maar voedzame ontbijt
kunnen de gasten van de boer wat li
chaamsbeweging krijgen door hulp te
bieden bij het uitmesten van de stal, het
binnenhalen van de oogst of het hoeden
j van de ganzen.
I Maar als zij niet willen werken, kun-
ncn ziJ het paard van stal halen, inspan
nen en een rit maken door de lommer-
rijke lanen, waar men kilometers kan rij
den zonder stoplichten te zien.
Henglarn is nu te klein om de toeris
ten te verwerken. Daarom is nu ook Al-
tenautal eveneens in Westfalen opgeno-
j men in de reisschema's van de toeristen
bureaus.
Er zijn voor dit jaar nu al 2.000 boe
kingen gedaan voor een landelijke vakan
tie. De toeristen prefereren over het al
gemeen het begin van de herfst, als de
i tinten van het bos gloedvol worden.
Ook in Amerika zoekt het verwende
publiek het niet meer in mondaine bad
plaatsen. Ideaal voor statuszoekers is
thans Oelan Bator. Het is geen oord voor
mensen die een dag lang van streek zijn
doordat hun martini niet juist was ge
mengd of de pils lauw was. Oelan Ba-
I tor, de hoofdstad van Buiten-Mongolië
8 een stad voor mensen die zich niet
ruk maken om comfort, want van mar-
'm s heeft men er nooL gehoord en wat
P s is weet men evenmin.
Gabriel Reiner, president van een Ame
rikaans reisbureau is er geweest om het
land „open te leggen" voor toerisme. Hij
denkt dat hij zijn klanten er heen kan
brengen, een week of tien dagen kan
onderbrengen en dan weer naar de V.S.
terug kan halen voor de som van 35 tot
40 dollar per dag. Dat is geen kleinig
heid, want alleen de reis duurt al 14 tot
17 dagen.
Nu kan men in Oelan Bator een kamer
met bad krijgen in een redelijk modern
en nieuw hotel, gebouwd door de Tsje
chen. Men kan dan bovendien beschikken
over een euto en een Engelssprekende
gids. Maar komt men buiten Oelan Bator
aldus Reiner, dan is de accommodatie
.primitief maar zindelijk".
Er zijn tot nog toe maar weinig wester
lingen in Oelan Bator geweest. De mon
golen zijn er nog niet aan gewend hen
in hun stad te zien. Zij zijn dus ook niet
ingespeeld op de westerse gebruiken.
Reiner zelf wilde in Oelan Bator een
prentbriefkaart naar de V.S. sturen. Hij
kon nergens een prentbriefkaart kopen,
Toen hij tenslotte zelf iets had gemaakt
kon hij niemand vinden die hem vermocht
te zeggen met hoeveel hij de kaart moest
frankeren. Reiner klopte tenslotte bij de
plaatsvervangend minister van verbin
dingen aan, maar die wist het ook niet.
Van Oelan Bator uit kan men mooie
tochten maken. Er zijn kleiwegen, die
men bij regen moet vermijden, maar
dan zijn er nog uitgestrekt grasvlakten,
waarover men per auto een reis kan
maken naar de rand van de Gobiwoestijn
of naar Harakaroe, de oude hoofdstad
van het rijk van Djengis Khan.
Een woordvoerder van het ministerie
van defensie heeft zaterdagmorgen in
antwoord op vragen meegedeeld, dat
van de zyde van het ministerie nog geen
commentaar kan worden verstrekt op de
beslissing van het ambtenarengerecht in
Arnhem, om het ontslag van de heer F.
H. van der Putten nietig te verklaren.
Deze woordvoerder zei dat men nog
geen commentaar kon geven, omdat men
nog niet beschikte over de juiste tekst
van de overwegingen op grond waarvan
het ambtenarengerecht zijn beslissing
heeft genomen. De woordvoerder zei ook
nog niet te kunnen zeggen of de minister
van zins is tegen de beslissing van het
ambtenarengerecht hoger beroep aan te
tekenen.
(Advertentie)
Het aantal overnachtingen in hotels
en pensions van Nederlanders in België
bedroeg het afgelopen jaar bijna 400.000.
Daarvan waren ruim 77.000 overnachtin
gen in plaatsen langs de Belgische kust.
Dit heeft de commissaris-generaal voor
het toerisme van België, de heer Arthur
Haulot medegedeeld. Naast de over
nachtingen in hotels en pensions telden
onze zuiderburen in 1961 nog 169.000
overnachtingen van Nederlandse kam
peerders. Met deze aantallen bezoekers
neemt Nederland de derde plaats in on
der het buitenlands toerisme in België.
Sinds de invoering van de vijfdaagse
werkweek is het weekendbezoek aan
België met sprongen gestegen. Het com
missariaat-generaal voor het toerisme
verwacht dat het aantal Nederlanders,
dat dit jaar tweedaagse weekendtrips
naar België zal maken, zeer sterk zal
stijgen.
Uitvoerig sprak de heer Haulot over
het probleem van de vakantiespreiding.
Hij deelde mede, dat men in België on
der het gedeelte van de bevolking dat
geen schoolgaande kinderen heeft (35
procent) een actie heeft gevoerd met
als motto: ,,Neem uw vakantie in juni".
Deze actie heeft volgens hem tot resul
taat gehad dat de vakanties in juni in
België met 13 procent zijn toegenomen.
De heer Haulot beval de Nederlandse
autoriteiten een dergelijke actie daarom
van harte aan.
(Advertentie)
Ruim 2 miljoen Hindoe's hebben ter
gelegenheid van het ,.Kumbh"-feest ,.de
samenstand van 'drie planeten, die zich
om de twaalf jaar herhaalt" zich in de
heilige wateren van de Ganges gebaad
bij Har-Ki-Pauri (de trap naar God) in
het plaatsje Hardwar op ongeveer 225
kilometer ten noorden van de Indische
hoofdstad.
Volgens de laatste berichten zouden
door de sterke stroming vier mensen om
het leven zijn gekomen.
Bij de vorige viering van het feest zijn
in premier Nehroe's woonplaats Allaha
bad tenminste 900 mensen verdronken.
ZIE
FRIGIDAIRE
„FRI-JADO" N.V., Baronielaan 96, Breda, tel. 01600 223B8
VAN ROOIJ - BREDA
Passage 1-3, sinds 1875, tel. 36679
(Van een medewerker)
„Mijn 16-jarige zoon heeft deze takel- en reddingswagen met alk
moderne voorzieningen geheel alleen geconstrueerd. We hebben een
lier en een door hem bedachte dieptelepel hoe dit laatste werkt zal
ik u straks uitleggen om snel een in het water gereden auto te
kunnen optakelen, zodat eventuele inzittenden meer kansen hebben.
Verder beschikken we over een snijbranderinstallatie met gas- en
zuurstofflessen, teneinde in wrakstukken klem zittende personen te
bevrijden. Deze inrichting laat zich overigens los van de wagen op
wielen verplaatsen. Wij kunnen ook blussen en pompen met een capa
citeit van 3,5 liter per minuut, zodat wij bij rampen als noodbrandweer
kunnen optreden. We konden een complete installatie van de Vrijwil
lige Brandweer te De Meern overnemen. Jan heeft deze van de brand
weerwagen gesloopt en op zijn takelwagen gemonteerd", aldus de
41-jarige heer J. A- v.d. Tol, die in de Meern in het Stichtse een ex
peditiebedrijf exploiteert.
Overigens voelde htf er aanvankelijk i structie van een eerste takelwagen,
niet zo bijster veel voor, de schijnwer- maar het enthousiasme overtrof nog het
per der publiciteit op de zo vakbekwame kunnen-
handen van zijn oudste zoon te richten' ontdekte achteraf in de praktijk,
dat de lier verkeerd stond aldus ver
ter zyn nog vyf kinderen, waarvan de telde hij ons, „terwijl ook de trekbalken
jongste één jaar is), omdat jonge men-
sen volgens zijn mening het beste wer
ken, wanneer ze bescheiden blijven.
Maar na enig praten met de jonge
smid-lasser-constructeur, die slechts één
jaar lagere technische school op zijn
naam heeft staan („ik kon hem niet lan
ger missen in de zaak.."), kregen we de
stellige indruk en de konden ook
vader hiervan overtuigen dat Jan geen;
type is dat gauw buiten zijn schoenen
zal gaan lopen.
In elk geval wordt het devies „Doe het
zelf" bij de hele familie v. d. Tol met
grote letters geschreven. Want het hele
huis een moderne bungalow, die aan
alle eisen van comfort voor een groot
gezin voldoet, werd drie jaar geleden
eigenhandig met behulp van de kinderen
in 16 maanden tijds opgetrokken. („Dat
scheelde twee-derde op de bouwprijs..")
Hoewel de oudste meisjes Tony en
Rietje toen resp. slechts 14 en 12 jaar
telden, drongen ze door in vele gehei
men van de metseltechniek.
Zo schiep het toentertijd in Utrecht
wonende gezin zich buiten de stadsgren
zen de begeerde expansie, waarna de
werkplaatsen met betonnen vloeren en
bijbehorende zaken ook „in eigen be
heer" uit de grond gestampt werden.
Vader, die voor een grote houtfirma
dagelijks langs de weg zat, had onder
tussen in zijn dromen reeds dikwijls het
woord expeditie aan. het veelomvattende
begrip „takelen" verbonden. In zijn vrije
tijd leerde hij Jan de kunst van het las
sen. snijden, monteren en machine
bankwerker En soms verzuchtte hij er
bij: „Wat jammer, dat je nog zo jong
bent.het zal nog wel even aanlopen,
voordat er echt goed werk uit je handen
komt. Ik heb helaas geen tijd, want an
ders begon ik zelf aan het bouwen van
een takelwagen en kon jij me erbij assis
teren
Zo bescheiden was Jan nu ook weer
te licht uitgevallen waren. Toen we met
de wagen te hulp kwamen bij een door
de gladheid omgeslagen vrachtauto op
de rijksweg onder Oudenrijn, kwam ik
verder aan de weet, dat de giek te kort
van reikwijdte was om makkelijk en
snel te kunnen werken. Vader vond het
mislukte experiment niet erg, want hij
zei, dat ik er wel veel van geleerd zou
hebbenen dat heb ik ook. Weldra
begon ik aan de bouw van een tweede
takelwagen, die thans reeds bij verschil
lende ongelukken bewezen heeft, geheel
aan praktische eisen te voldoen.
Toen dit werkstuk klaar was, kon ik
dat oude ding met al zijn fouten niet
meer zien. Ik heb het geheel gesloopt en
opnieuw opgebouwd, zodat we thans
over twee takelwagens beschikken. Maar
deze herbouwde auto is niet zo modern
en op alle gevallen berekend als de an
dere. Inmiddels hoeven we ook niet
meer zoals in het begin de bok met
de hand omhoog te draaiendeze
gaat nu automatisch op de motor".
Naar de mening van vader v. d. Tol
heeft Jan die al eerder bewees
„vroegrijp" te zijn, daar hij reeds op
8-jarige leeftijd in staat bleek om een
trailer met aanhangwagen te rijden
(een combinatie van 20 ion) een
takelwagen gebouwd, die als de mo
dernste van midden-Nederland be
schouwd kan worden. Reeds meerdere
malen heeft de politie in De Meern en
Utrecht op zijn reddingsmateriaal een
beroep gedaan, terwijl Jans prestatie
de tests van deskundigen glansrijk
doorstond. Naast de schijnwerpers en
het knipperlicht is voor een complete
alarminstallatie gezorgd.
„Indien schepen op het Merwedekanaal
na een aanvaring of andere oorzaken in
nood verkeren en door een lek dreigen
te zinken, kunnen we met onze wagen
vanaf de kant hulp bieden en op de
motor gaan leegpompen. Ook kunnen we
niet, dat hij dit over zijn kant wilde ingrijpen bij "ondergelopen kelders,
laten gaan. Hij bezat voldoende gezonde brandputten en wat dies meer zij.
eerzucht en wezenlijke liefde voor heti Wat nu die dieptelepel aangaat: dit is
vak om het vader „eens te laten zien", slechts een eenvoudig, maar zeer belang-
Dag en nacht werkte hy aan de con-'rijk instrument, dat ertoe dient, zomin
mogelijk tijd bij het opvissen van een
auto te verliezen. Het is een ijzeren stok
met een haak, die het mogelijk maakt,
snel een lier om het onder water lig
gende voertuig te slaan.
Enfin., er is min of meer aan alles
gedacht. We kunnen ook met een trek-
stang een grote vrachtauto desgewenst
naar het buitenland slepen. Nee.... ik
zeg de expeditie in de breedste zin van
het woord allerminst vaarwel. Ik hoop
me vooral op het buitenland te oriën
teren, maar het is moeilijk, de nodige
vergunningen te krijgen
Ik moet nog iets over de takelwagen
vertellen. We kunnen er ook een mo
biele kraan voor het bouwbedrijf van
maken en de giek met drie meter ver
lengen, zodat we b.v. bij het optrekken
van een fabriek spanten op muren kunnen
plaatsen.
En Jan voegde aan dit betoog van zijn
vader toe: „Ik wil in deze richting door
gaan en een wagen met draaibare schijf
en de nodige tegen-gewichten bouwen,
zodat we groter werk op allerlei bouw
terreinen kunnen doen..".
Vader v. d. Tol, die 18 jaren lang
schipper was bij de binnenvaart, kwam
op een gegeven ogenblik tot het inzicht,
dat het wegvervoer meer kansen bood.
Maar aan zijn eerste verdiensten als
vrachtrijder kwam plotseling een einde,
toen de Duitse vorderingswoede op volle
toeren kwam. Hij besloot toen met 40
bakfietsen het wegvervoer van het nog
in de kinderschoenen staande bedrijf
voort te zetten.
Vaak nam deze expeditie echter een
uitzonderlijk karakter aan en zag men
de heer v. d. Tol in wit schoonmaakpak
links en rechts zware emmers en
borstels aan een hoogbeladen bakfiets
over de weg gaan. Deze vertoning was
echter slechts camouflage, want onder
de dekzeilen waren joden verborgen,
die naar een duikadres de kelder vaii
De 16-jarige Jan v. d. Tol gereed
om te gaan lassen
een boerderij in Doorn gebracht moes
ten worden.
„Het was een moeilijke tijd, maar ik
heb het oog steeds op de toekomst gericht
gehouden. Ik ben er altijd van door
drongen geweest, dat een mens wil
hij kans van slagen hebben veel pro
blemen zelf moet kunnen oplossen en
hard moet werken. In die geest heb ik
samen met mijn vrouw ook de kinderen
opgevoed. Tony is thans 17 en doet ook
al garagewerkze weet alles van door-
smeren, olieverversen, enz.
We maken en doen hier alles zelf.,
de meisjes kunnen als het moet
ook feilloos een auto spuiten.
Goed ik ben een moeilijke weg ge
gaan, maar er komt nu tekening in de
strijd. Het is een geluk, als je zulke
kinderen hebt. Alleen zou ik er wellicht
nooit in geslaagd zijn, een behoorlijk en
veelzijdig bedrijf op te bouwen. Takel
wagens had ik dan in elk geval niet
gehaden die zou ik wel nooit gekre
gen hebben ook
(Advertentie)
t Advertentie)
Daarom biedt Englebert 5
banden gratis aan 50 auto
mobilisten, die jaarlijks onge
veer 50.000 km rijden.
Uw oordeel is van belang voor
tedere Nederlandse automobilist.
Vul onderstaande coupon in. Doe
mee aan deze actie, waarbij on
afhankelijke automobilisten de
superieure kwaliteiten van Engle-
bert-banden zullen bewijzen. Doe
mee aan
OPERATIE
5 0.0 0 0
Een beeld van de Gelderse Dag, die
extra kleur en fleur bracht op de nu
langzaam op gang komende Keuken
hof te Lisse.
Foto Gildebroeders tonen temid
den van schuchtere krokusfes hun be
drevenheid in het vendelzwaaien-
Dan behoort u zeker tot de auto
mobilisten die kunnen oordelen
over auto's en banden.
Dan stelt u de strengste eisen aan
uw banden. Dan let u op weglig-
ging, wendbaarheid, soepel rijden
en... lange levensduur!
Met deze eisen voor ogen hebben
de 3 Europese fabrieken van
Englebert in samenwerking met
het grote Amerikaanse concern
U.S. Rubber de nieuwe banden 33
en Max ontworpen.
Wij weten dat deze banden de
hoogste perfectie benaderen.
Maar wij willen graag, dat u - als
automobilist - het zélf ondervindt
en bewijst.
AANMELDINGSC
(Vóór 1 mei te zenden
aan Englebert „Operatie
50.000", Postbus 9 6 3,
Amsterdam, in envelop
met 12 ct porto).
OUPON OPERATIE 5 0.0 00 ENGLEBERT
Plaats:
Beroep:
Merk en bouwjaar van mijn wagen:
huidige km-stand:st-
jaarlijks gemiddelde aantal kilometers: 35.000 -
40.000 - 45.000 - 50.000
Adres bandenleverancier: 1
