HULST UIT DE HOOGTE GEZIEN In mei leggen alle vogels waar? een ei Maar A.K. U. versterkt kasmiddelen Sleutel posities Rhodesië en Nyassaland op rand van economische instorting Het de nu de tijd voor nestkastjes-bouwers is Vinger in de „dijk" tegen teervloed Praatje rond de vonkenpot 15 r -j Blanken willen huizen en goederen voor appel en ei verkopen Verhalenprijsvraag Kris Kras Rubriek voor automobiel-vertroetelaars DAGBLAD DE STEM VAN ZATERDAG 7 APRIL 1962 Het lijkt Hulst op een nationale feestdag! Met dien verstande, dat weliswaar niet huis-aan-huis de nationale driekleur wappert en de plaatselijke harmonie onvermoeibaar langs straten en dreven trekt, doch meer in de zin van „kom, we nemen er vandaag ons gemak eens van". Zo ogenschijnlijk maar die schijn bedriegt ook hier natuur lijk vindt iedereen de gelegenheid om het werk het werk te laten en ter maandagse weekmarkt te tijgen, waar vooral in de namiddaguren de drukte soms verrassend groot kan wezen. Nou ja, het weer spreekt een woordje mee, da's nogal glad! Wat daarbij een vreemdeling, die toevallig de historische Reinaertstad 'ns bezoekt ogenblikkelijk opvalt is 't sappige mengelmoes van minstens drie verschillende talen, waarvan de Vlaams-Belgische vaak lijkt te domineren. Want die Vlaamse zuiderburen voelen zich hier binnen de eeuwen oude wal len bijzonder goed thuis! Dit blijkt uiteraard speciaal in de zomermaanden overduidelijk reeds op de zaterdagen en zondagen, maar de maandag, de marktdag, blijft de kroon spannen. Hetgeen wel zijn oorzaak moet vinden in énerzijds de luid aangeprezen „koopjes" der standwerkers en koopvrouwen en ander zijds het traditioneel geworden gemoedelijke samenzijn, geaccentueerd door frites-geur en gerstenat oftewel patatten cn pinten. Een derde reden voor die wekelijkse exodus van gene zijde der grens naar deze kant valt immers niet te bevroeden Ja: het kan daar 's maandags tussen de historische (buiten)muren van basiliek en raadhuis gezellig zijn! Een basiliek links in het midden die sedert 1200 de eeuwen trotseerde niettegenstaande haar veelbewogen historie en wisselende eigenaars van verschillende gezindte. En een raad huis, dat als het ware de hele geschiedenis van Hulst symboliseert. (Midden op de foto). Omheen deze beide bouwwerken handhaaft zijph het oude stadscentrum en ontwikkelt zich het nieuwe: karakteriseren oude en moderne woon- en zakenpanden de ontwikkeling van verleden naar toekomst. Gelijk ook de verschillende schoolgebouwen (links boven), waaraan de Reinaert stad overigens aanmerkelijk rijker is dan de foto aantoont. Met name ook in de vooral na de tweede wereldoorlog sterk-geëvolueerde buurtschap „Nieuwe Hulst". Die overigens na de recente grenswijzigingen niet meer het nieuwste Hulst is (Luchtfoto T Slagboom, Central Aviation, Bergen op Zoom) Wie van u kent niet net overbekende versje, dat ieder schoolkind vroeger en nu nog ge leerd wordt: „In mei leggen al de vogeltjes een ei, behalve de koe koek en de sprietdie leggen in de meimaand niet." Hieraan moet ik steeds denken tegen de tijd, dat het voorjaar met al zijn pracht, praal en bekoring zijn intrede doet. Vooral de vogels brengen door hun ge zang de mensen in de blijde en opgewekte voorjaarsstemming. Be staat er iets mooiers dan om door het gefluit van de merels en vin ken uit de slaap te worden gewekt? Probeert u eens de moed op te brengen om bij het krieken van de dag op te staan en daar na een wandeling te maken! Heerlijk en ongekend rustig is het dan buiten. De vogels fluiten reeds hun me lodieuze wijsjes feilloos, andere zijn nog aan het „stemmen". Totdat opeens het ritme te pakken hebben en over weldigend klinken dan de fluittonen, rollertjes en slagen van dit mach tig vogelorkest. Even dreigt een nog schor haangekraai de eenheid te verstoren, maar al vlug heeft ook deze zich aan dit symfonie orkest aangepast. Geboeid blijft men iedere keer weer hiernaar luisteren. Het is dan ook niet meer dan billijk dat yü ais tegenprestatie iets voor de vogels doen. Dit kan al door in de tuin of tuintje een of meer nestkastjes op te hangen, waardoor men tevens enkele van deze muzikanten dichter bij huis haalt. Een behoorlijke tijd voor de aan- ters, houtvesters en vogelwachters in de bossen worden opgehangen, zijn wel overbekend en daarbij zijn ze gemak kelijk zelf te maken. Een knutselaar bij uitstek behoeft men er heus niet voor te zijn. Let op de zon vang van het broedseizoen moeten de nestkastjes worden geplaatst, zodat de vogels er aan gewend zijn. Het is algemeen bekend dat in bossen, welke volkomen aan de natuur zijn over gelaten, minder vogels broeden dan in die waar de mens de vogels hierbij helpt. Hieruit heeft men kunnen afleiden dat vele vogels liever in de veilige besloten heid van nestkastjes nestelen dan op die plaatsen, welke de natuur hen biedt. Deze nestkastjes, welke door boswach- Wanneer men zo'n nestkastje gaat ophangen moet men verschillende facto ren rekening worden gehouden. Zo mag b.v. de hete middagzon niet recht op het kastje schijnen, want dit leidt onherroe pelijk tot oververhitting en de jongen kunnen hierdoor doodgaan. Tevens moet men in het oog houden dat het vlieggat niet pal naar het zuiden is gericht, bij harde wind kan het anders binnen- regenen. De ideale plaats om het nestkastje op te hangen is die welke zichtbaar is vanuit de woonkamer. Het is boeiend de bewoners onopgemerkt te kunnen gade slaan. Men zal al vlug bepaalde eigen aardige gedragingen van de vogels op merken. Zo zal het al dadelijk opvallen dat de bewoners nooit rechtstreeks naar hun broedplaats vliegen, doch eerst vanaf vaste strategisch gekozen punten de om- geving verkennen Vooral voor de zieken kunstmatige broedgelegenheid. Ik denk hierbij b.v. aan de weerbestendig- en duurzaamheid. Deze zijn vooral afhan kelijk van de houtsoort die men kiest, Zo voldoet uitgewerkt vurenhout zeer goed. De duurzaamheid kan men nog verhogen door een laag verf, liefst in een wat rustige kleur, terwijl asfalt- papier op het dakje feitelijk onmis baar is. Mezen favoriet De geschiktheid voor de te verwachten vogelsoorten wordt vooral beïnvloed door de doorsnede van het vlieggat. Wanneer men het vlieggat een doorsnede geeft van 32 bij 34 mm en een bodemopper vlakte van 12 bij 12 cm, kan men hierin de kool-, pimpel- en zwarte mees ver wachten. Maar de gekraagde roodstaart, bonte vliegenvanger, boomklever en een enkele maal ook de kleine bonte specht geven eveneens de voorkeur aan deze vlieggaten. Het nadeel is echter dat de alomtegenwoordige, brutale huismussen ook hierin kunnen. Deze komen ook zonder nestkastje beslist best aan hun trek. Wanneer men bemerkt dat de huismussen te opdrin gerig worden, kan het vlieggat het best verkleind worden tot 29 bij 30 mm. De beste raad welke op dit gebied gegeven kan worden is zelf te experimenteren. Wèl is het dan echter raadzaam met een kleine doorsnee te beginnen en deze zonodig met een vijl voorzichtig wat te verruimen. Het is echter wel raadzaam de nest kastjes nu reeds op te hangen. Wanneer uw nestkastje dit seizoen bijvoorbeeld nog geen bewoners krijgt, behoeft men nog niet te wanhopen. Men kan het (Van een financiële medewerker) De Algemene Kunstzijde Unie N.V. te Arnhem spint wel zijde bij haar manoeuvres om voldoende geld aan te trekken om haar operaties te financieren en daarbij haar aandelen kapitaal binnen de groeiperken te houden. Ook met de jong ste aankondiging van de maatschappij zal het aandelen kapitaal weer in slechts zeer geringe mate groeien. Deze week is namelijk het prospectus verschenen waarin wordt aangekondigd de uitgifte van nominaal 70.306.000.— 4 5 pro cent in gewone aandelen omwisselbare obligaties in stukken - van 1000.— en 100.—. Van dit bedrag wordt 44.743.000.— aangeboden aan de houders van gewone aandelen, waarbij voor inschrijving op één obligatie van 1.000. bezit van. drie gewone aandelen nodig is. Het resterende bedrag ad. 25.563.000.— wordt aangewend voor een aanbod tot omruil van per 8 mei a.s. vervroegd aflosbaar gestelde 4,75 procent in aandelen omwisselbare obligaties in bovengemelde obligaties van 4,5 procent en in aandelen. Een vervroegd aflosbaar gestelde 4,75 procent omwisselbare obligatie van 1.000.— nominaal, met bijbetaling van 292,06 in contanten, geeft recht op: nominaal 500.— 4,5 procent omwisselbare (of converteerbare) obligaties en nominaal 250.— gewone aandelen. Om in het bezit te komen van zo'n obligatie en aandeel is ongeveer 1.487.nodig, bij de huidige koers van 119,5 procent van de 4,75 obligaties. Deze ingewikkelde manoeuvre heeft tot doel om de kas middelen van de AKU, waarin het afgelopen jaar een flinke bres is geslagen, weer op peil te brengen. Zij zijn namelijk gedaald met 93 miljoen en zijn nu nog groot 26 miljoen. De liquide middelen zijn gedaald als gevolg van de nood zakelijke investeringen van eigen en dochterondernemingen. Deze investeringen, bij de Nederlandse bedrijven (in 1961 alleen al 73 miljoen) zijn constant in grote mate nodig bij een bedrijf als AKU, waar de technische ontwikkeling zulk een.grote rol speelt. In de afgelopen veertig jaar heeft men er tweemaal een volkomen omwenteling in de gebruikte grondstoffen gekend, wat vele problemen met zich bracht voor wat betreft de omschakeling van fabrieksoutillage. Op het ogenblik is rayon nog een belangrijk produkt bij AKU, maar men voert daarvoor een z.g. agressief defensieve poli tiek, wat wil zeggen, dat men agressief is in de ontwikkeling van nylon, voor zover dat de positie van de eigen rayon- oroauktie niet aantast, maar men zorgt er wel voor dat, zodra andere bedrijven een nieuw nylonprodukt brengen, ook de AKU in staat is aan de nieuwe ontwikkeling mee te doen. Het percentage rayonprodukten vermindert dan ook geleidelijk, terwijl de geheel synthetische vezels een steeds groter deel van de produktie gaan uitmaken. Om deze ont wikkeling bij te houden wordt veel aan ontwikkeling gedaan, zowel op eigen laboratoria, waar ongeveer 20 procent of wel 1400 man van het eigen personeel werkt, als wel in samen werking met landelijke instituten als TNO in Delft. In samen werking hiermede is men gekomen tot de ontwikkeling van een nieuw procédé voor de fabricage van linnen draden uit vlas, waarbij het vlas niet eerst behoeft te worden gerot en de getrokken draad zeer gelijkmatig van dikte wordt, wat voordelen geeft bij de verdere verwerking. Dit z.g. novivlas-procédé, waarvoor de eerste onderzoe kingen reeds werden verricht in 1952, heeft tot zeer goede resultaten geleid, waardoor men in staat zal zijn linnen tegen lagere prijzen op de markt te brengen dan tot nu toe het geval was. Deze linnen garens zullen worden geproduceerd in de fabriek te Breda, waar de rayongarenproduktie geleide lijk aan wordt stilgelegd. Men huldigt bij AKU ook de z.g. „meerbenentheorie wat niet wil zeggen dat men een steeds grotere sortering garens levert voor nylonkousen, maar dat het bedrijf steunt op meer dere pijlers, waarbij veelal wordt samengewerkt met con cerns, die reeds ervaring hebben op de aan te trekken ge bieden. Zo vervaardigt men sythetische rubber samen met de Goodrich bandenfabrieken, en glasgaren en glasvezel, nodig voor plasticversterking, samen met de Pittsburg Plate Glass Intern., een groot Amerikaans glas- en verf-concern. Overi gens houdt men zich steeds aan het leveren van grondstoffen voor andere bedrijven en maakt men nauwelijks zelf eind- produkten. De voornaamste afnemers zijn de textielbedrijven, maar gezien de geringe expansie, die men daar verwacht, is de AKU zich steeds meer op chemisch terrein gaan be wegen. Met als deze activiteiten behaalde de AKU tezamen met haar deelnemingen een omzet in 1961 van 1.8 miljard, tegen in 1960 1.7 miljard. De deelnemingen staan voor 139 mil joen op de balans te boek, wat al meer is dan het gehele uitstaande aandelenkapitaal van AKU op dit moment. De aan de verschillende effectenbeurzen genoteerde deel nemingen hebben echter al een beurswaarde van 580 mil joen, waarbij dan nog een bedrag van circa 40 miljoen nominaal aan niet genoteerde deelnemingen komt, waaruit blijkt, dat in de post deelnemingen al een aanzienlijke reserve schuilt. Onder de deelnemingen zijn wel de belangrijkste de American Enka Corporation waarvan de AKU 55 procent der aandelen bezit, en de Vereinigte Glanzstoff-Fabriken A.G. in Duitsland. Het eerste bedrijf kenmerkte zich in 1961 door een grote activiteit en dit zal in het concern-resultaat over 1962 wel tot uiting komen. Ten aanzien van de V.G.F. is zeer veel onzekerheid geweest als gevolg van de „Spaltungstheo- rie"; hierbij ging men er van uit dat in de Oostzone geves tigde bedrijven met vermogen in de westzone, dit vermogen in handen kwam van aandeelhouders in de westzone van Duitsland. Deze conceptie heeft men nu ook op ander, buiten lands, vermogen trachten toe te passen, met name op ver mogen van de AKU, maar juist dezer dagen is het tot een voor de AKU gunstige afsluiting van de onderhandelingen tussen de Duitse en de Nederlandse regering gekomen. Dat het hier niet om kleine bedragen ging, blijkt hieruit, dat ge regeld melding is gemaakt van een bedrag in de orde van grootte van DM 600 miljoen. De AKU bevindt zich in een zeer moeilijke sector van het bedrijfsleven. Zo ging in vergelijking met 1955 de omzet van de Nederlandse groep met 150 miljoen omhoog, maar de daaruit resulterende netto winst bleef gelijk en wel 32 miljoen. Deze situatie wordt ook bevestigd in de koers op de Am sterdamse Effectenbeurs. De aandelen noteren daar steeds rond 400 procent, terwijl een bedrijf als Philips met eenzelfde dividendpercentage (behoudens daarnaast een uitkering in aandelen) van 16 procent meer dan het dubbele noteert. Hieruit blijkt weer eens te meer dat dividenden alleen niet de koers uitmaken op de beurs. De onzekere politieke situatie in de federatie van Rhodesië en Nyassaland, waar ex-federaal premier sir Roy We- lensky wanhopige pogingen doet om het uiteenvallen er van te voorkomen, be gint meer en meer zijn teruslag te krij gen op het economisch leven. De indu striële expansie loopt terug, de waarde van onroerende goederen daalt en het aanbod op de arbeidsmarkt neemt af. De markt voor onroerende goederen, veelal een betrouwbare graadmeter van de politieke atmosfeer, is volgens een van Salisbury's grootste makelaars praktisch dood. Tweeduizend kantoren en twee honderd winkels staan leeg. De eventuele verkopers geven de ma kelaars duidelijk te kennen dat zij bereid zijn om bij contante betaling een be hoorlijk verlies te lijden. Een deskundige schetste de situatie als volgt: „Het is nog nooit zo moeilijk ge weest om een huis te verkopen. De be zitters willen geen aandelen of termijn betalingen maar boter bij de vis voor het geval er iets gebeurt". Zoals bekend wil Welensky een man daat verkrijgen van de merendeels blanke kiesgerechtigden, teneinde de plannen van Engeland om de protecto raten Noord-Rhodesië en Nyassaland onder bewind van een nationalistisch- Afrikaanse regering te brengen te dwars bomen. Welensky's streven naar een „verantwoordelijk bewind", samenge steld uit blanken en goed ontwikkelde Afrikanen, wordt in Nyassaland bedreigd door de afscheidingsplannen van de na tionalistische leider in Nyassaland dr. Hastings Banda. Banda is voor de voormalige federale premier de kritieke figuur. Welensky vreest dat een afscheiding van Nyassa land tot gevolg zou hebben dat Ken neth Kaunda's nationalistische partij in Noord-Rhodesië ook dit protectoraat uit de federatie zou voeren. Sir Roy weet bovendien dat hij van premier Edgar Whitehead van het zichzelf be sturende Zuid-Rhodesië niets te ver wachten heeft, omdat deze uiterst be nauwd is voor nationalistische infil tratie in zijn bewind en derhalve een voorbeeld van Nyassaland onverwijld zou volgen. Aanvragen voor verhuizing De federatie verkeert zodoende in de greep der onzekerheid. Dat tonen ook de boeken van de verhuis- en transport ondernemingen aan. Vooral in Zuid-Rho- V IVl.LlU'.Il v VJVJLOl VVJVJl vormt het observeren van dit bedrijvigj eens 0p een andere plaats hangen, welke vogelleven een bijzondere, prettige en misschien meer bij de vogels in de smaak boeiende tijdpassering. - - Zojuist werd reeds aangehaald dat het niet lastig is een nestkastje zelf te ver vaardigen. Vooral in deze „Doe het zelf" eeuw betekent dit een kleinigheid. Wel moet men echter de volgende punten in acht nemen bij het maken van zo'n zal vallen. Tenslotte is het van groot belang oud nestmateriaal na het uitvlie gen van elk broedsel te verwijderen. Hierin ontwikkelen zich ontzettend snel parasieten, waardoor de vogels hierin niet meer terugkomen. Hierin kan ik ze heus geen ongelijk geven. Een vrachtauto-chauffeur is de held van de dag geweest, omdat hij met zijn vinger in de „dijk" een vloed van hete, gesmolten teer tegenhield. Tom Barlow reed op de grote verkeers weg nabij Manchester, toen hij ontdekte dat er een lek was in zijn tankwagen, die geheel gevuld was met teer. Vrezend dat de teer het verkeer in gevaar zou brengen als de gladde, natte vloeistof over de weg zou stromen, stopte hij een vinger, omwonden met een doek in het gat. Met zijn andere arm zwaaide hij naar andere automobilisten die echter niet op hem letten. Meer dan anderhalf uur stond hij daar, terwijl de teer over zijn arm naar de rest van zijn lichaam stroomde tot hij van top tot tegen bedekt was met de kleverige, hete massa Een jonge fietser ontdekte eindelijk wat er aan de hand was en sloeg alarm. Barlow werd met spoed naar het zie kenhuis overgebracht. „Na de eerste pijn van de hete vloeistof doelde ik niets meer", zei hij, „omdat de teer een twee de huid vormde. Ik geloof niet dat ik meer dan enkele liters heb verloren". Een politieman noemde Barlow „zeer dapper". desië worden deze firma's overstelpt met aanvragen van mensen en bedrijven, die naar elders willen trekken. Een ander punt dat aangeeft hoezeer de economische situatie door het poli tieke gebeuren is beïnvloed is het sterk teruggelopen aantal bouwvakarbeiders. Voor Zuid-Rhodesië is het arbeidspoten tieel in de bouwsector van 1948 tot he den teruggelopen van 4.200 tot 1.600. Zowel de federale regering als de in dustriële autoriteiten wijten het ongun stige economische klimaat voor het grootste gedeelte aan de op luidruchtige wijze door dr. Hastings Banda aangekon digde plannen om zijn Afrikaanse natio nalisten een onafhankelijk Nyassaland te bezorgen. De verhalenprijsvraag voor volwasse nen, die ter gelegenheid van de kinder boekenweek 1961 door het kinderblad „Kris-Kras" werd uitgeschreven, is ge wonnen door mevrouw T. van Oirschot- Sparla te Heeze met het verhaal „Tho mas en de pad". De uitreiking van de prijs (groot 500) zal zaterdag 7 april geschieden in de Bijenkorf te Rotterdam na afloop van de kinder-boekenmarkt. Op onze ontdekkingsreis door de auto mobiel zijn wü ongemerkt in de elektri sche installatie van het voertuig terecht gekomen. Het is geen reden om met steil overeind staande haren te gaan rondlo pen want de spanningen waarmee wij te maken krijgen, zijn niet dodelijk. Zelfs de hoogspanning welke voor het opwekken van een vonk aan de bougie elektroden wordt gebruikt kan ons niet vellen, al bedraagt hij gemiddeld meer dan tien kilovolt. Een „klap" van hoog spanningsallure is nooit meer dan een zogenaamd „rotschrikkertje" althans bij automobielen. Probeert u niet om blanke draadeinden in de stopcontacten bij u thuis beet te pakken, want al staat daar „slechts" 220 volt op, de kans is groot dat het uw laatste experiment wordt. Laten wij ons daarom tot de auto be palen. Om het chapiter dat vandaag aan de orde wordt gesteld, namelijk de ont stekingsinstallatie, in te leiden moet ik even een eenvoudige vergelijking maken. In principe gebeurt er in de automotor niet veel anders dan in een siganeaan- steker. Er moet een brandbaar mengsel voorhanden zijn en er moet op het juiste moment een vonk komen om dit meng sel aan te steken. Voor de vonk zorgt ons hoogspan ningscircuit (waarover later meer) en dat is in de grond van de zaak niet in gewikkeld. Het huzarenstukje is echter, om op het juiste moment een vonk van de juiste sterkte op de juiste plaats te krijgen. Automotoren hebben immers meerdere cilinders en u voelt wel dat het weinig effect zou hebben als cilinder A een vonk zou krijgen op het moment dat cilinder B een brandbaar mengsel voorradig heeft. Er moet orde zijn in het leven. Daar om heeft men de stroomverdeler uitge vonden. Deze zorgt ervoor dat alle cilin ders in de juiste volgorde hun vonk krij gen. De stroomverdeler is in de meeste ge vallen samengebouwd met de zogenaam de „onderbreker", een even eenvoudig als vernuftig apparaatje dat onderhuur heeft gekregen van het bakelieten huisje dat men in de garages wel „vonkenpot" noemt. Het ding heet intussen: stroom- verdelerhuisje. De naam van de apparaatjes zegt al wat zij doen. De onderbreker zorgt er voor, dat er niet doorlopend een stroom naar de bougies loopt, maar integendeel, dat er op de gewenste ogenblikken een hoge piekspanning, die met enorme vaart naar de bougie wordt gevoerd,aan wezig is. De stroomverdeler maakt uit welke bougie dat zal zijn. De stroomverdeler-onderbreker steekt in de meeste gevallen ergens uit het mo- terblok tevoorschijn. Er zit een lange, centrale as in, welke draait als de motor loopt, en wel in een bepaald tempo dat wordt bepaald door tandwielverhoudin gen in de motor zelf. In het huis, dat als een duiventil omhoog steekt, treffen wij als los onderdeel de stroomverdeler aan; een onderdeel van isolerend mate riaal, waar doorheen een koperen gelei der voert. In de afneembare kap van de stroomverdeler vinden wij eventueel glijcontacten als er cilinders zijn, plus één welke bestemd is voor de bobine- spanning. Aha, denkt u, dat is simpel. De bobine fabriceert hoogspanning, de onderbreker houdt deze even vast en de stroomverde ler zorgt doordat de rotor" (het los se onderdeel in de stroomverdeler) langs de glijcontacten marcheert, dat elke ci linder op het moment dat de zuiger bo venin staat zijn vonk krijgt. Het klopt aardig, maar de praktijk leert anders. Wij hebben namelijk ook te maken met het ontstekingstijdstip. Bij een stationair lopende motor moet dit ongeveer 2,5 mm vóór BDP zijn. Dit be tekent: op het moment dat de omhoog gaande zuiger 2,5 millimeter voor zijn hoogste punt in de cilinder is gekomen, moet er een vonk aan de bougie over springen. Dit ontstekingsmoment varieert echter met het toerental van de motor. Het is maar goed dat in dit opzicht de auto matisering in de auto zijn intrede heeft gedaan, want iedereen ^zou voor het rij examen zakken als hij ook nog moest gaan letten op het juiste functioneren van de voorontsteking. Onze wonderlijke vonkenpot neemt ons het werk uit de hand. Bijna allemaal hebben zij een au tomatische vervroegingsinstallatie, wel ke in de verdeler is ingebouwd en welke bestaat uit een pakket lamellen dat zich met een drupje olie af en toe al beloond acht vor zijn moeite. Heel veel automotoren hebben boven dien een automatische vacuumvervroe- ging, bestaande uit een doosvormig toe stelletje dat aan de verdeler vastzit en vanwaar een slangetje naar de carbu rateur gaat. Daalt (bij hoge snelheid) de onderdruk in de aanzuigleiding van de carburateur, dan wordt een mem braan in de vacuumvervroeger hol ge zogen. Een simpel bedieningsarmpje zorgt ervoor dat de stroomverdeler in zijn geheel zover wordt gedraaid dat de vonk extra vroeg vrijkomt. Een niet werkende vacuumvervroeger bezorgt de motor een massa onnodige slijtage. Controle is gemakkelijk. Start de motor en geef door het bewegen van de met de gasklep corresponderen de arm aan de carburateur een stevige dot gas. Het stroomverdelerhuis of al thans de arm aan de vacuumvervroeger moet nu een weinig bewegen. Gebeurt er niets van dien aard dan hebt u ofwel géén vacuumvervroeger, ofwel u hebt er één die kapot is. Slangetje lek, mem braan gescheurd, vuil in het vervroe- gerhuis mogelijkheden genoeg. Eigenaars van wagens met twee- cilindermotoren kunnen vandaag rustig aan het koetswerk poetsen. Zij hebben geen stroomverdelerzorgen.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1962 | | pagina 9