Ruimte voor echte charitas DR1ETEX DUJARDIN Alberts: politiechef van West-Berlijn Mensen volgens program Slot van een discussie Actie ten gunste van priester-arbeiders EVANGELISCHE GARDE GELOVIGEN VER VOORUIT „Niet met één been in Rome Moderne Haroen El Raschid noen een mm SWSSBT Projecten van de bouworde in Kongo Bisschoppen tegen hun wil gewijd Gemengd huwelijk en verdoemenis Poolse primaat over scheiding kerk en staat Lapmiddelen voor de onrust Liturgische kalender wast U liet best met IIKIr Ir A (zie het wasvoorschrift) Tyfus in Zuid-Slavië Brand in Genua Zaterdag finale verkeerscompetitie scholen van Waarschuwing aan scheepvaart voor kernbomproef Westduits protest tegen Oe Thant SIJ2IMNAAH Met deze reactie op het naschrift dat uw medewerker T. K. onlangs in uw blad verzorgde in aansluiting op mijn ingezonden stuk over „Hengelen naar geld en christelijke charitas", zou ik me feitelijk op de eerste plaats tot T. K. persoonlijk moeten wenden. Ik zou hem dan mijn spijt er over wil len betuigen, dat ik nogal agressief met de tikmachine tekeer ben gegaan, hetgeen me temeer spijt als ik uit lijn naschrift opmaak, dat wij langs elkander heen in dezelfde richting redeneren. Wij mogen dan, T. K., misschien van mening verschillen op het gebied van de collecte-techniek, om dat lelijke woord dan maar eens te creëren, maar onze intentie lijkt me dezelfde. Niet waar? U wilt van het „geef- gebaar" af, van de koperen muntjes routine. En ik heb gepleit voor het zorgvuldig bewaren van de spontani teit in het geven, wat dan wel niet zo direct neerkomt op het dichtpla- muren van de gleufjes voor koper geld, maar wat wel, evenals uw stand punt, ruimte open laat en ruimte biedt voor de beoefening van de ech te christelijke charitas. Hoe is het nu op het moment feitelijk met die christelijke charitas gesteld? Want dat is, dunkt mij, de vraag die wij beiden onszelf gesteld hebben en waar we ons, terecht meen ik, be zorgd over hebben gemaakt. We zullen niet kunnen ontkennen, dat er in deze tijd veel, heel veel geld in circulatie is en dat ook een be hoorlijke portie daarvan uitgelegd wordt voor alles wat, min of meer terecht, onder goede doelen wordt verstaan. Maar is dat nu ook alle maal charitatief geld? Komt dat voort uit de „geef-mentaliteit" die T K. nastreeft? Ik vrees van niet We kunnen beslist niet vaststellen dat de christelijke charitas daardooi momenteel een hoogtepunt beleeft Want er worden heel wat guldens uitgegeven aan een goed doel een voudig omdat er iets tegenover staat. En dat iets kan dan misschien een verzilverd lepeltje of een delfts blauw asbakje zijn, maar evengoed een huis, compleet uitgerust met te levisie, ijskast, wasmachine en tal van andere begerenswaardige zaken. Het is ieders goed recht om zo'n kans voor een gulden aan te grijpen, maar laten we dan in 's hemelsnaam niet de pretentie hebben, dat we de christelijke charitas beoefend heb ben. Evenmin als we dat doen met onze belastingcenten, waarmee het rijk tal van goede doelen subsi dieert. We beoefenen de christelijke charitas alleen, als we voor onze gift niets anders terugverlangen dan de belofte van Christus: „Wat ge aan de minste der mijnen gedaan hebt, hebt ge aan My gedaan". Maar dan moet de min ste der zijnen ook de intentie zyn, en niet dat huis met die koelkast ol voor mijn part dat zilveren of ver zilverde lepeltje. Zo bezien is de christelijke charitas iets wat we trouwens uit de mono van Christus zelf gehoord hebben een essentieel onderdeel van ons ge loof en derhalve is een goede geloofs beleving niet mogelijk zonder de be oefening van de naastenliefde. Trou wens, helemaal aan het begin van de organisatie van de kerk op aarde staat ook de aanstelling van diake nen, die de zorg voor de armen en de weduwen en wezen opgedragen kregen. Dat systeem werkt nu in ze kere zin nog door in het instituut van de armmeesters, maar mogen we niet constateren, dat de charitas er heden ten dage slecht afkomt, als essentieel deel van onze godsdienst dus, voor wat betreft de prediking? Ik denk dat we de keren kunnen tel len, dat een parochiegeestelijke echt preekt over de charitas zonder dat hij een bepaald goed doel moet pro pageren, over de charitas dus zonder meer, over dat belangrijke stuk van onze godsdienst. En dan niet alleen, bedoel ik, over de naastenliefde die zich uit in vriendelijkheid ten opzich te van elkander, in verdraagzaamheid en misschien in burenhulp, maar over de charitas die zich uit in het geven. Zou het mogelijk zijn, dat daarmee een goede „geefmentaliteit" te kwe ken is? Eerder misschien, T. K., dan door een verandering in de collecte techniek? Och, zou het nu zoveel ver schil maken waar het geld in terecht komt? In een fluwelen zakje, een of ferblokje of een open schaal? Mij dunkt van niet. In een offerblokje kunnen óók guldens! Als wij ze er maar willen instoppen. We hebben de charitas geweld aangedaan door er voor te zorgen, dat de collecte-zakjes en de offerblokjes de fijne kam ge worden zijn, waarmee alleen nog de kleintjes gevangen kunnen worden. Ze zijn buiten de „welvaartsexplosie" van de naoorlogse jaren gebleven. En daar kunnen we nu onszelf de schuld van geven, of een ander; we kunnen zeggen dat onze tijd te materialis tisch is, we kunnen beweren dat onze zielzorgers in gebreke zijn gebleven: onze conclusie kan alleen maar zijn. dat we een deel van ons christen - zijn ernstig verwaarlozen. En op dit punt van onze overwegingen aange komen, blijft er maar één mogelijk heid open, willen we ons althans christen kunnen blijven noemen. Wel licht is de vastentijd er goed vooi om deze redenering rechtlijnig door te denken en er dan naar te gaan handelen. A. J. Naschrift: Wij kunnen niet anders dan dit betoog ten volle onderstre pen. (Red.) DAGBLAD DE STEM VAN VRIJDAG 6 APRIL 1962 (Advertentie) j1 i- camnaene begonnen om hand- Wkeningen te verzamelen onder een litfné welke zij de bisschop wil- fen aanbieden teneinde het herstel van het arbeidersapostolaat der pries ter arbeiders door te drijven. Ook onder priesters zouden zich voorstan ders van het systeem der priester arbeiders bevinden. Er gaan geruch ten dat één priester weer in een fabriek is gaan werken, zij het dan zonder de noodzakelijke toestemming van zijn bisschop. De bisschop van Grenoble, mgr. Fou- gerat, heeft deze katholieken er thans op gewezen, dat hun activiteit „de- atructief en negatief is en de verdeeld heid in de hand werkt". Het experiment der priester-arbei ders werd in 1954 beëindigd op lest van de H. Stoel, omdat het experi ment niet in overeenstemming ge acht werd met de wezenlijk geeste lijke taak van d§ priester. Teneinde de gemeenschapsontwikke ling in Kongo een nieuwe stoot te geven heeft de Internationale Bouw orde besloten vijf grote projecten in dat land uit te voeren. Te Luluaburg zal een sociale wijk worden gebouwd bestaande uit 140 woningen. In deze nieuwe wijk wordt op grote schaal geprobeerd het inheemse gemeen schapsleven moderne gestalte te ge- ven. Reeds de bouw van de wijk zal de gemeenschap helpen bevorderen; hij moet tot stand komen door samen werking van de toekomstige bewo ners, studenten en leden van de bouworde, onder leiding van tech nici. In dezelfde stad komt een jeugdhuis tot stand bestemd voor de werkloze en georganiseerde jongeren. Voorts begint op 1 juli de bouw van een Afrikaans Vormingscentrum voor Afrikaanse gezellen. Hier komen de jongens in opleiding, die iets voelen voor een permanente medewerking aan de bouworde. Er hebben zich reeds 7 jongeren opgegeven. Daar naast komt er een coöperatieve hout handel en een meubelfabriek, welke aan de zeer grote behoefte aan meu bels voor de Afrkanen zal voldoen. En tenslotte wordt een modelboerde rij opgericht ten behoeve van de op voeding der landbouwende bevolking. Marteling of zware bedreiging en druk hebben sommige bisschoppen op het vasteland van China er toe gebracht tegen hun wil de H. Stoel af te zweren. Dit heeft kardinaal Tien, de 71-jarige verbannen aarts bisschop van Peking, te Londen ver klaard. Hij voegde er aan toe, dat het me rendeel der priesters, die zich tot on wettige consecratie geleend hebben, eenvoudig bang was. Onder de on wettige bisschoppen zijn er slechts twee, die zich uit eerzucht bij de communisten gevoegd hebben. De rest is allemaal onder dwang gewijd. Op een vraag of de druk op de kerk tot ketterij zal leiden, zei de kardi naal beslist neen. Het geloof zal be waard blijven. De communisten zul len weer verslagen worden en de kerk zal herrijzen. „Maar dat zal ik wel niet meer meemaken, ik ben 71", zei hij. Over het bestaan van een onder grondse kerk, was de kardinaal erg sceptisch; dit was volgens hem niet mogelijk. De rooms-katholieke deken van Oe- rebro in Zweden heeft in opdracht van het episcopaat de vicaris van Ludvika in Dalecarlia, Johann An- germayer, van zijn functie ontheven, omdat hij in een brief aan een Duits meisje in zijn stad had geschreven dat ze voor eeuwig verdoemd zou zijn als ze een verhouding bleef heb ben met een Duitse lutheraan in Lud vika. Angermayer, één van Zwedens zeer weinige rooms-katholieke pries ters, had de zorg voor de katholieke gemeenschap van Dalecarlia. In het kerkblad „Die Gemeinde" te Lübeck is een hele pagina gewijd aan enkele vernieuwingspogingen in de evengelisch-lutherse kerk van Duits land, welke enkele vooruitstrevende jonge dominees in praktijk brengen en waarmee zy naar mening van meer bezadigde collega's de goe gemeente ver, te ver vooruit hollen. Onlangs is .één van deze vernieuwers aan het woord geweest, namelijk do minee Erwin Schmidt van de St.- Anscharkirche in Hamburg, die zeer overtuigd een lans breekt voor de praktijk van het kruisteken en het knielen in de protestantse kerkdien sten. „Wij, protestanten", zo schrijft hij, „moeten leren, dat niet alles wat uitgaat boven hetgeen in het pro testantisme van de 19e eeuw gewoon is geworden, katholiek en daarom af te wijzen is. Wanneer wij b.v. in de kerkdienst neerknielen of het kruis teken maken, wanneer wij de paas kaars aansteken of ons oefenen in zwijgen en vasten, dan staan wij nog niet „met één been in Rome". An derzijds moeten onze katholieke broe ders ons gunnen, dat ook wij de moe der Gods binnen de bijbels bepaalde grenzen vereren, dat wij eveneens de gemeenschap der heiligen zoeken, dat het protestantse huwelijk even onont bindbaar is als het katholieke, dat, ook de wijding van onze dominees De primaat van de katholieke kerk in Polen, kardinaal Wyszynski, heeft een brief geschreven aan de voorzit ter van het Poolse parlement, Wy- cech, waarin hij verzoekt om vor ming van een speciale commissie van onderzoek naar de verhouding tussen kerk en staat in Polen. Deze brief is kennelijk onderwerp van gesprek geweest op een bijeenkomst van het Poolse episcopaat na de te rugkeer van de kardinaal uit Vati caanstad. Reeds tegen het einde van 1961 schreef de primaat een brief aan Wycech, waarin hij kritiek uitte op de houding van de staat jegens de kerk. Deze kritiek sloeg op het staats toezicht op het godsdienstonderwijs, de verwijdering van nonnen uit zie kenhuizen en inmenging in proces sies en bijeenkomsten door plaatse lijke politie. De „Osservatore Romano" heeft zijn ontsteltenis aan de dag gelegd over het aantal beroemdheden dat zijn toevlucht neemt tot rustkuren in zie kenhuizen, slaapmiddelen en psychia ters. „Wij zijn ontsteld over de persberich ten over de vlucht van beroemdheden van het ene naar het andere wereld deel, van de ene in de andere zee reis, in een poging om uiteindelijk vrede en vreugde te vinden. De vrede en vreugde zijn verloren gegaan om dat zij slechts van binnenuit kunnen komen, en niet buiten ons zijn te vinden", aldus „Osservatore". In het blad werden slaapmiddelen, rustkuren, biechten aan de psychia ters e.d. beschreven als lapmiddelen die werden gebruikt door mensen zonder houvast. priesterlijke volmacht verleent en dat de werkelijke tegenwoordigheid van God onder de gedaante van brood en wijn in de Eucharistie door ons niet minder serieus wordt genomen dan door hen". Dominee Schmidt gaat er bij zijn uiteenzetting van uit, dat de her vormers over het algemeen niet een nieuwe, eigen kerk willen stichten. Eerst toen de officiële, door de paus van Rome gerepresenteerde kerk zich afsloot voor de oproep der re formatie en zelfs tot een contra-refor matie overging, ontstond aan de ene kant de kerk der evangelische be lijdenis en aan de andere kant de rooms-katholieke". Dominee Schmidt omschrijft de rooms-katholieke kerk dan ook als de „pauskerk" zoals die gegroeid is na het concilie van Trente. De ware katholieke kerk, aldus ds. Schmidt, is geen aparte belijdenis, maar is de uitdrukking voor de aanvankelijke gemeenschappelijke, apostolische kerk en voor de ene. heilige, christelijke kerk, welke wij tezamen met de ge hele christenheid belijdenOnder zoekt men de leer van het concilie van Trente, dan komt men b.v. tot de verrassende ontdekking, dat de daar ontwikkelde leer der rechtvaardiging fundamenteel niet afwijkt van de lutherse opvatting", merkt ds. Schmidt op. Hij gaat verder in op leerstukken van dit concilie uit de 16e eeuw, waar mee hij het niet eens kan zijn zoals de traditie naast de bijbel en het daaruit gegroeide dogma der pause lijke onfeilbaarheid, de „bijbels niet gefundeerde Maria-dogma's der On bevlekte Ontvangenis en Tenhemel opneming", welke ds. Schmidt „room se maar niet werkelijk katholieke be slissingen" noemt. ZONDAG 8 april. Paars, Eerste Pas siezondag. Tijdeigen. Mis Judica, zonder Gloria, Credo. Prefatie van het H. Kruis. (Gezinslezing Johan nes 8, 33-59). MAANDAG 9. Paars. Mis van maan dag na Passiezondag. Prefatie van het H. Kruis. (Gezinslezing Johan nes 13, 1-20). DINSDAG 10. Paars. Mis van dinsdag na Passiezondag. Prefatie van het H. Kruis. (Gezinslezing Johannes 13. 21-38). WOENSDAG 11. Paars. Mis van woensdag na Passiezondag. Tweede gebed H. Leo I. (Deze paus wordt genoemd Leo de Grote. Op net con cilie van Chalcedon in 451 heeft hij de dwaalleer van de monofysieten veroordeeld. Hij beschermde Rome tegen Attila, de koning van de Hun nen, en tegen Genseric, de Vanda- lenkoning. Als beschermer van het jonge christendom stond hij op de puinhopen van het uiteengevallen Romeinse Rijk). Prefatie van het H. Kruis. (Gezinslezing Johannes 14, 1-31). DONDERDAG 12. Paars. Mis van donderdag na Passiezondag. Prefa tie van het H. Kruis. Gezinslezing Johannes 15, 1-17). VRIJDAG 13. Paars. Mis van vrijdag na Passiezondag. Tweede gebed H. Hermenegildus. (Zoon van Leovi- gild, koning van de Westgoten in Spanje. Hij keerde zich tegen zijn vader, die een hevig voorstander was van het Arianisme. Op diens bevel werd hij op 13 april 585 ont hoofd.) Derde gebed Zeven Smarten van Maria. Prefatie van het H. Kruis. Of; Wit. Zeven Smarten van Maria. Tweede gebed van vrijdag na Passiezondag. Derde H. Herme negildus. Geen Credo. Prefatie van de H. Maagd Maria. (Gezinslezing Johannes 15,18 16,15) ZATERDAG 14. Wit. H. Liduina van Schiedam. (In 1380 te Schiedam uit arme ouders geboren. In 1395 werd zij ongeneeslijk ziek en na een lan ge lijdensweg stierf zij in 1433 te midden van de afschuwelijkste pij nen. Haar verering werd in 1890 door paus Leo XIII bekrachtigd). Tweede gebed van zaterdag na Pas siezondag. Prefatie vay het H. Kruis. (Gezinslezing Johannes 16, 16-33). Bij Pristina in zuidoost-Zuidslavië is tyfus uitgebroken. Twee mensen zijn om gekomen en 68 patiënten zijn in het zie kenhuis opgenomen. Het zijn allen leer lingen aan een kweekschool voor onder wijzers. Er zijn 62 personen in observatie. De oorzaak van het uitbreken van de ziekte wordt gezocht in door zware regen val veroorzaakte schade aan de water voorziening van de school. De brandweer van Genua moest gis teren uitrukken om een brand te blussen in de „Garonne"-raffinaderij. De vlammen sloegen op tot een hoogte van honderd meter. De inwoners van de buurt waarin de raffinaderij lag vluchtten in paniek. Het duurde drie uur voordat men het vuur meester was. De,, schade werd ge raamd op enkele miljoen lires. (Advertentie) Alleenverkoop WENNEKER Schiedam Gedurende de afgelopen maanden heb ben duizenden leerlingen van het voort gezet onderwijs in ons land een strijd gevoerd om te trachten voor hun school een plaats te bemachtigen in de finale van de schoolverkeerscompetitie 1962 van het Verbond voor Veilig Verkeer. Op zaterdag 7 april zullen in de „Kar- seboom" te Hilversum de 16 finalisten- ploegen de strijd op het gebied van de verkeerskennis tegen elkaar aanbinden. Twee van de in totaal 18 finalisten konden niet aan de schoolverkeerscom petitie deelnemen. Daardoor zal de win naar van vorig jaar, de ulo uit Steen- wijk, niet de in haar bezit zijnde wissel beker kunnen verdedigen. De jury's bij deze finale zullen bestaan uit vertegen woordigers uit de onderwijswereld, poli tieautoriteiten en representanten van het autorijschoolwezen. Na afloop van de wedstrijden zal de voorzitter van het Verbond voor Veilig I Verkeer, dr. G. van der Wal, de uitslagen bekendmaken en de prijzen uitreiken. Als een moderne Haroen al Raschid trok hij eens door het land en inspireerde incognito de onder hem ressorterende autori teiten. Thans zegt hij nog: „Als je komt zonder dat men het weet, leer je het meeste". Zijn naam was op ieders lippen, toen hij de West- duitse Korea-hulp in de ware zin des woords uit de grond stampte en toen hij onlangs het kampUel- zen in Neder-Saksen sloot om zo doende het overbrengen van vluch telingen uit de Russische zone naar de Duitse Bondsrepubliek te be spoedigen. Deze „socialistische dominee" was ze ker de jongste minister, toen hij in 1948 de leiding kreeg van het Nedersaksi- sche ministerie voor vluchtelingenzaken. Heinrich Albertz, die een dezer dagen tot senator van West-Berlijn benoemd werd, trok tijdens de verwarring van de eerste naoorlogse jaren zijn ornaat uit, nadat hij had ingezien, dat er in het ver deelde Duitsland meer te doen was dan alleen maar te preken. Hij betrad toen voor de socialistische partij in West- Duitsland, de SPD, het politieke toneel. Heinrich Albertz, geboren in 1915, stamt uit een oude Oostduitse dominees familie. Na zijn theologische studie was hij eerst hulpprediker en later dominee in een klein dorpje. Hij behoorde reeds vroeg tot die groep van geestelijken, die met het Hitler-regime in conflict kwam. Ten slotte werd de jonge predikant ge durende de tweede wereldoorlog na een godsdienstoefening, waarin hij Martin Niemöller had verdedigd, ge arresteerd. Het gerechtshof veroor deelde hem wegens „staatsvijandige preken" tot een gevangenisstraf van twee maanden, die hij uitzat tezamen Het Britse ministerie van defensie heeft schepen en vliegtuigen gewaarschuwd om met ingang van 15 april uit de buurtte blijven van Kerstmiseiland in de Stille Oceaan, waar de V.S. van plan zijn een atoombom te laten ontploffen in de at mosfeer. Het ministerie liet weten, dat deze waar schuwing niet betekende, dat reeds was besloten tot de proefexplosie. Er is een regeling getroffen voor de luchtvaart, zodat deze tijdens veilige pe- rioden toch over het eiland kan vliegen. (Advertentie) met jonge socialisten. De onver schrokken predikant ging later naar het front. Als een circuspaard Na het einde van de oorlog en na een korte gevangenschap, werkte Albertz eerst als vluchtelingendominee. Daar hij de nood van zijn beschermelingen uit eigen ervaring kende, benoemde de stad Celle hem spoedig tot leider van een bu reau voor vluchtelingenzaken. Later werd hij de „vader der verdrevenen". In de zomer van het jaar 1946 koos hij voor het democratisch socialisme. „Als een circuspaard werd ik in het land rondge leid als socialistische dominee". Met een ongewone meerderheid van ongeveer honderd stemmen veroverde Heinrich Albertz het tot dat ogenblik streng conservatief ingestelde district Celle voor de SPD en nam als enige ver tegenwoordiger van de vluchtelingen zit ting in het parlement van Neder-Sak sen. Hij was pas 33 jaar oud, toen hy enige tijd later het moeilijke ambt van minister voor vluchtelingenzaken op zich nam. Nadat hij van 1951 tot 1955 het Neder- saksische ministerie van sociale zaken had geleid, vertrok hij naar de oude Duitse hoofdstad Berlijn. De thans 47- jarige verrichtte hier succesvolle arbeid als senaatsdirecteur voor volksontwikke ling en later als chef van de senaats kanselarij. De opvolger van de overleden senator Lipschitz, die zeker de meest verant woordelijke plaats in de Duitse binnen landse politiek inneemt, is sinds 1950 lid van het bestuur van de Westduitse sociaal-democratische partij. Hij is nog nooit uit geweest op goedkope populari teit, maar heeft steeds gehandeld vol gens zijn persoonlijke overtuiging. Hein rich Albertz, die zich altijd heeft verzet tegen een politiek huwelijk tussen kerk en staat, is een ruim-denkend man, die niet volgens vaste, afgezaagde vormen te werk gaat. En men mag wel aannemen, dat hij in zijn nieuwe ambt, waarbij ook de Westberlijnse politie onder hem res sorteert, slechts zelden achter zijn schrijf tafel in het Schöneberger stadhuis te vinden zal zijn. West-Duitsland heeft bij de secretaris generaal van de Verenigde Naties. Oe Thant, geprotesteerd tegen het feit dat hij een Oostduitse nota openbaar ge maakt heeft. In de Oostduitse nota wordt gezegd dat Oost-Duitsland zal afzien van het vervaardigen, aanschaffen of opslaan van kernwapens mits West-Duitsland zich tot hetzelfde bereid verklaart. West- noch Oost-Duitsland zijn lid van de Verenigde Naties. In de protestverklaring wordt er door West-Duitsland de nadruk op gelegd „dat er slechts één land bestaat, dat Duitsland genoemd wordt en dat de secretaris-ge neraal niet gemachtigd is" in het rapport mededelingen van autoriteiten van een Duits gebied, de door Sovjet-Rusland be zette zone, die geen recht bezitten uit naam van Duitsland of zeis maar voor een deel van Duitsland te spreken" op te nemen of te aanvaarden. (Advertentie) De uitgeverij Het Wereldvenster te Baarn heeft een nieuwe reeks op touw gezet Boeken van vandaag" en als eer ste deel verscheen een verhandeling van de Zwitserse journalist Alphons Matt over Rustend en zijn satellieten. De schrijver analyseert de communistische leer en toetst ze voortdurend aan de heeft kunnen waarnemen. Hij toont zich zeer belezen in de communistische lec tuur en weet telkens met «l assende ci- uCn 'n helder licht te w a pen op ver schijnselen en mensen. Hij is geen bekrom pen communistenvreter, maar zijn kritiek gaat tot op de bodem en hij schroomt niet te prijzen wat hij prijzenswaardig heeft bevonden. En hij vraagt zich be schaamd af: „Waar is in het westen het volk, dat zo in zichzelf gelooft? Niet ge woon in het succes, dat zich weerspie gelt in een bankrekening, een eenge zinswoning of een directeursbaan, maar in de omgang van het hele volk als als gemeenschap? In die zin zijn de aankla gende woorden, die men mij voorhield bepaald gerechtvaardigd: „U hebt een idealistische wereldbeschouwing en bent uitgesproken materialisten, wij Rus sen hebben eerder een materialistische ideologie en zyn idealisten".... Matt constateert intussen ook, dat „de mensen volgens program" zich ont worstelen aan al te strakke principes, die de gelijkheid van alle mensen en een gelijkheid van welstand voor allen pre dikten. De verschillen van thans zijn minstens even groot als in het kapita listische systeem, maar toegegeven moet worden, dat ze veel kleiner zijn dan vroe ger in het tzaristische Rusland. De Rus heeft ongetwijfeld aan waardigheid gewonnen. Na dit geconstateerd te heb ben zegt de schrijver: „Geen anti-com munist, ook als hij niet met goedkope leuzen om zich heen smijt, zal deze re volutie als de „verlossing" in de zin van de heilsleer betitelen. In elk geval zal de gelovige Christen ook deze anti-reli- ligieuze opstand in Gods plannen moeten invoegen en in zuiver materieel opzicht heeft deze stellig veel voorheen al te geknechte Russen een verbetering van positie of als men het woord toch wil gebruiken een verlossing" ge bracht". Men zal uit het voorgaande kunnen opmaken, dat deze studie de moeite van het kennisnemen zeer waard is. De se rie „Boeken van vandaag" is goed ge start.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1962 | | pagina 9