Gevoelig verlies voor de liberalen WM. j een LOfSie... NVV is op weg naar een aanvaardbaar compromis vlekkenpasta Bange uren in roerig Argentinië Regeringsleider stemt Het loonconflict POLITICI Oud en nieuw PSP streeft voorwaarts De eerste Verlies Fracties Vakantiesfeer in de treinen in mineur en in majeur 14 12 ;baar! 9 DAGBLAD VOOR ZEELAND Overleg in een betere sfeer vrijetijdsverf kwaliteitsverf Wèg die vlek jnet „Ik stem Sjoukje Coup dEtat? Uw ontbijt, uw lunch... elke broodmaaltijd lekkerder dan ooit met diepdoorbakken Provincie ZEELAND Provincie NOORDBRABANT Eén die „nee*' liet horen .1?! :rts koffie, tages i speciale manier te vraag, Rood Merk De kwal i te its koffie bij uitstek. Pak van 250 g 1.48 W. VAN DER STEEN 'iïMMerj&ir r/etMfffML •Muit! J 102e JAARGANG No. 23940 Voor GodKoningin en Vaderland DONDERDAG 29 MAART 1961 Uitgave: N V. Uitg Mi). Neerlandia Directeur: E. H. B Brader. Hoofdredacteur: J. J. H. A. Bruna. Redactieraad: J. M A. C. v. Dongen, C. J. v. Hootegem mr. dr. A. J. J. M. Mes, mr H M. L. de Rechter, P. V. M. Vercauteren, L. J. v. 't Westende. Bureaus: Breda - Reigerstraat 16 Tel. 22341 (4 lijnen) - Postgiro 278841. bta» Abonnementsprijs f 7.30 per kwartaal, f 8,60 per post, f 0,56 per week Buitenlandse abonnementen op aan vraag. Losse nummers 15 cent. Advertentieprijs voor de gehele oplage f 0 40 per mm (Ing Med 1 1.Bij contract aanzienlijke reductie. Volledi ge tarieven en Algemene Voorwaarden worden op aanvraag gaarne verstrekt. Bureau voor de Zeeuwse Eilanden: GOES, Klokstraat 1 telefoon 6252 Bureau voor Zeeuwsch-Vlaanderen: HULST Steenstraat 14 - telefoon 2377 (Biibureaus Terneuzen IJsbsanstraat 24 - telefoon 2601 OOBTBURG Nieuwstraat 41 - telefoon 2893) ONGESCHOKT VERTROUWEN IN DE KVP NA 3 JAAR DE QUAY Drie jaren regeringsbeleid onder prof. de Quay blijken solide belegging te zijn geweest voor de KVP. Bij de gisteren gehou den statenverkiezingen heef! de KVP zich over liet algemeen uitstekend gehandhaafd, in tegenstelling lot de VVD, die bijna twee proeent achteruit ging, vergeleken met de verkiezings uitslag van 1959. Vergeleken niet de statenverkiezingsuilslag van 1958 was het VVD-verlies geringer, maar desondanks gevoelig genoeg, (l1/? procent). De K.V-P. verloor een fractie van een procent, in vergelijking met de stembusuitslag van 1958. In verhouding tot de verkiezingsresul taten van 1959 ging de K.V.P. driekwart procent vooruit. De partij van'de arbeid won in vergelijking met de uitslagen van 1958, maar verloor een weinig als wij de uitkomsten van de verkiezingen van 1959 als vergelijkingsbasis nemen. De grootste verschuivingen deden zich voor in de kleine partijen, met nam» in de pacifistisch-socia- listische partij, die landelijk gezien meer dan een procent van het aantal stemmen erbij kreeg. Vrolijke mensen, sombere mensen...twij hoe Willy Walden, Piet Muyselaar allemaal komen zij samen rond hef en het Cocktailtrio elkaar rondom de olijfgroene symbool van onze demo- bus verdringen. De stemming zat er cratie: de stembus. Hier aanschouwen\wel in. (Van onze Haagse redacteur) Het N.V.V. is nog steeds niet van plan om zonder meer de algemene aanwijzing van de regering inzake (Advertenties) EEN PRODUKT VAN DE SIKKENS GROEP 7Sct Stijging van temperatuur ^''sverwachting van het K.N.M.I. vanavond, opgemaakt gisteren- 23.15 uur: kril ltot zwaar bewolkt met aanvan- law .re£en- Matige tot krachtige, .viAs (lc kust aanvankelijk harde t 7iiij ""mend van zuidoost naar dproVef -' ?n de ,0°P Van ti° daS Ver" Vanri J£inS van de temperatuur. onrlwUi?zon onder 1907 uur- Maan i Mnr 1 Uur- 3.29§uup ZOn op 6,22 uur' Maan °P de loonvorming op te volgen. Het is evenwel niet uitgesloten dat hel N.V.V. het toch nog op andere wijze met K.A.B. en C.N.V. die de algemene aanwijzing wel wen sen op te volgen eens wordt. Het bereiken van die overeenstemming naar wij vernemen, afhankelijk van het gesprek dat de drie werknemersvak centrales op woensdag 4 april in de Stichting van de Arbeid zullen hebben met de werkgevers. Dit vernamen wij gisteren na afloop van het overleg tussen de drie werkne mersvakcentrales in Den Haag. De sfeer tijdens dat overleg was merkbaar beter geweest dan de laatste keren het geval is geweest. Afgaande op enkele opmer kingen die hierover werden gemaakt zijn dc donkere onheilswolkcn, die zich de afgelopen weken boven de Stichting van de Arbeid hebben samengepakt, thans snel aan het afdrijven. Soepeler? Inmiddels is het niet duidelijk op wel ke basis de drie werknemersvakccntra- les thans menen tot overeenstemming te kunnen komen. Zijn onze informaties juist dan denkt men aan een wat soe peler interpretatie van het omstreden ..punt 2" van de algemene aanwijzing Di» punt houdt in dat zolang geen nieu we afspraken gemaakt zijn de voor 1962 overeengekomen matiging t.a.v. de loon ontwikkeling ook voor 1963 geldt. Waarschijnlijk zullen de werknemers nu proberen de werkgevers en de re gering te winnen voor deze wat soepe ler interpretatie". Lukt dit, dan zou het N.V.V. zonder al te openlijk voor zijn leden te hebben gecapituleerd zich by de algemene aanwijzing kunnen neerleggen Ook kan men er nog op wijzen dat eind 1962 toch hekeken gaat worden wat in 1963 nu precies wel en niet mogelijk is. Hieronder een overzicht van het oude en nieuwe aantal Statenleden in de verschillende provincies: oud nieuw Zeeland Noordbrabant Groningen Friesland Drente Overijssel Gelderland Utrecht Noord-Holland Zuid-Holland 42 43 64 71 45 51 50 51 35 47 47 59 62 67 41 55 77 79 82 83 De communisten gaven aanvanke lijk een licht herstel te zien, maar de totale uitkomst was toch nauwelijks postief te noemen. Een aantal katholieken schijnt zich In Limburg zal de V.V.D. bijvoor van de V.V.D. te hebben afgekeerd, beeld geen zetel in de statenzaal meer bezetten. In het zuiden waren ook ten densen ten gunste van de P. v. d. A. waarneembaar. De grote steden Amsterdam, Rotter dam en Den Haag brachten een krach tig socialistisch herstel, speciaal ten koste van de V.V.D. In Amsterdam en Rotterdam ging de P.S.P. eveneens crescendo. De protestantse groepen hebben zich voor het merendeel gehandhaafd, met een gunstige uitschieter voor de CHU. Kenmerkend voor de Statenverkiezin gen 1962 is geweest de buitengewoon snelle berekening en verwerking van de uitslagen. Het A.N.P. beschikte dit jaar voor het eerst over een elektronisch brein, dat werkelijk in luttele seconden de vele gegevens, die na de sluiting van de stembureaus om zeven uur, binnen stroomden, verslond. Zo was het moge lijk dat men omstreeks middernacht een betrouwbare prognose kon maken. Een tweede feit dat opviel gold de publieke belangstelling voor de verkie zingsuitslagen. Zoals gebruikelijk hadden de meeste Nederlandse dagbladen, ook het onze, een verkiezings-bulletindienst in het leven geroepen, maar de belang stelling ,,op straat" bleef ver beneden pari. Men wachtte rustig in de huiska mer totdat de televisie haar voorlichten de taak had verricht. Aan één kant is dit geen verlies. Wie herinnert zich niet de elektriserende spanning in een groep mensen rond het uitslagenbord, alsof het om een voetbalwedstrijd ging! De beeld buis heeft ook dit veranderd, al geldt in het algemeen dat de Statenverkiezingen niet die belangstelling krijgen als b.v. de parlements- en gemeenteraadsverkie zingen. Limburgse gemeente Bemelen. De 167 stemmen die daar zijn uitgebracht wa ren uiteraard snel geteld. Om luttele mi nuten over zeven wist heel Nederland het. De uitslagen van de eerste grote ge meenten, waarbij Roosendaal fraai aan de kop ging, kwamen na negen uur bin nen. Om kwart voor tien was de voor lopige uitslag van Rotterdam reeds be kend en spoedig daarna volgden de an dere grote steden van ons land. Om kwart voor elf, een kwart van de stemmen was intussen geteld, zag het beeld er aldus uit: de K.V.P. ging over tuigend voorop met 42.6 pet. van het aantal uitgebrachte stemmen, gevolgd door de P.v.d.A. met 22,2 procent. Ver geleken met de vorige Statenverkiezin gen had de K.V.P. een tiende procent vooruitgang geboekt, terwijl de P.v.d.A. drietiende procent was vooruitgegaan. Vergeleken met de verkiezingsuitslagen van 1959 (Staten-Generaal) boekte de K.V.P. een winst van 1,2 pet., terwijl de Partij van de Arbeid achttiende procent achteruit bleek te zijn gegaan. Op dit moment was ook reeds duide lijk dat heel wat stemmen van de P.v. d.A. naar de pacifistisch-socialistische partij moeten zyn gegaan. Deze partij ging (vergeleken bij de laatste Staten verkiezingen) bijna 2 procent vooruit! Vergeleken met de parlementsverkie zingen was de winst geringer. De eerste uitslag die gisterenavond op onze telex verscheenen was die van de De teruggang van de V.V.D. te kende zich, nadat een kwart van het aantal stemmen was geteld, reeds in zekere mate af. Vergeleken met de vorige Statenverkiezingen: 0,6 pet. In verhouding tot de uitslag van de kamerverkiezingen bedroeg de teruggang zelfs 1,3 procent. Merkwaardig was intussen het aan vankelijk stijgend saldo van de C.P.N., speciaal ook in de kleinere gemeenten van ons land en nog wel met name in dorpen en steden die vroeger geen en kele stem op de communisten hebben uitgebracht. Om kwart voor elf had de C.P.N. bijna driekwart deel van het ver lies dat zij bij de vorige Statenverkie zingen heeft geleden, goed gemaakt. De protestants-christelijke groepen in Brabant zagen hun stemmental met een tiende procent toenemen. Om half twaalf, met de getelde stem men van driekwart van het aantal ge meenten, kwam de volgende tussenstand uit de bus: K.V.P. 46,3 pet. (winst 0,1 procent vcr- gelken by 19558) P.v.d.A. 22,3 pet (verlies 0,7 procent, geleken bij 1958). Inwoners op 1-1-62: pl.m. 11.684.800 PARTIJEN 1962 Percentages 1959") 1958 1962 Aantal stemmen 1959") 1958 1. K.V.P. 32,39 31,60 32,88 1954251 1895853 1899020 2. P.v.d.A. 29,92 30,36 28,65 1805707 1821145 1654396 3. V.V.D. 10,03 12,21 11,40 605302 732630 658388 4. A.R. 8,83 9.— 9,42 533093 540056 544248 5. C.H.U. 8,4o 7,79 9,01 509801 467428 520171 6. C.P.N. 2,93 2,41 4,14 176647 144538 239164 7. S.G.P. 2,14 2,16 2,24 129219 129389 129089 8. P.S.P. 3,01 1,84 0,61 181391 110492 35051 9. G.P.V. 0,69 0.64 0,75 41800 38595 43493 Overige lijsten 1,61 1,99 0,90 96886 119026 51704 100,0 100,0 100,0 6034097 5999161 5774724 en V.V.D. 7,4 pet. (verlies 0,6 pet. vergeleken bij 19558). Nemen wij ter vergelijking voor de drie grootste partijen de stembusuitsla gen van 1959, dan zien wij voor de K.V. P. een toename van 1,8 procent en voor de P.v.d.A. een teruggang van resp. 0,9 pet. en 1,3 pet. Bij deze tussenstand bleek de C.P.N vergeleken met. de Statenverkiezingen van 1958 een verlies van 0,4 pet. te heb ben geleden. In verhouding tot de uit slag van de parlementsverkiezingen was er echter een vooruitgang van 0,3 procent. De P.S.P. kwam maar liefst met 1,4 pet. méér uit de bus dan in 1958 en met 0,7 pet. meer dan bij de kamerverkiezingen. De winsten en verliezen waren van stond af aan een kwestie van fracties van procenten. Alleen de V.V.D. en de P.S.P. overschreden de magische grens" van het volle procent, de V.V.D. in haar nadeel, de P.S.P. op de manier die zij wenste. Het is vanzelfsprekend dat gedeelten van procenten meer of minder behoor lijk meespreken als het gaat om par tijen wier aantal aanhangers betrekke lijk klein is. Voor de reuzen in onze na tionale politiek gaat het leven onge stoord verder. Qua stemmenaantal is de V.V.D. nu achter de C.H.U. gekomen en in plaats van als derde partij figureert zij nu als vijfde in grootte. Een bestudering van de uitslagenlijs ten, die de lezer elders in dit blad in overvloed kan aantreffen, zal het beeld van de verschuivingen in ons aller staat kundige opinie volledig maken. Eindhoven - Rotterdam vice versa. Vrolijke mensen in een zonnige trein. Vakantie? Nee, men ging op ter stem bus. ,,Ober, een koffie.. en geeft u er maar een lekkere koek bij. Het is niet elke dag fees". Velen waren een paar uur eerder opgestapt van hun werk om op tijd hun biljet in de stembus te heb ben. Geen ernstige gezichten, slechts mensen opgemonterd door het vooruit zicht van een lange avond thuis. Men besprak de kansen van de verschillende partijen, schertsen of ernstig. Maar ver genoegd stapte men uit de trein om zich naar het stembureau te spoeden. De ..stemstemming" tussen de rails was die van een vakantiedag. 55 Een Oosterhoutse kiezer (of kiezeres) bleek gisteren zozeer onder de indruk te zijn gekomen van de schaatspresta- ties van Sjoukje Dijkstra, dat hij meende dat zij het ook héél goed zou doen op het gladde ijs van de provin ciale politiek. Hij (of zij) schreef op het stembiljet: Ik stem Sjoukje. De Argentijnse strijdkrachten hebben gisteren de meeste radio- en tv-stations in Buenos Aires overgenomen, nadat de militaire leiding opnieuw de eis had ge steld dat president Frondizi zou aftreden. Frondizi weigerde vierkant. De minis ter van defensie Martinez, had namelijk een compromis achter de hand dat hij zal voorleggen aan de generaals en ad miraals die Frondizi weg willen hebben. Kennelijk nemen de militairen thans maatregelen om de situatie in de hand te hebben zo het compromis niet bruik baar zou blijken. Twee regimenten infanterie hebben gis terenmorgen de provincie La Pampa over genomen. De militairen zouden elke po ging tot verstoring van de openbare orde of tot sabotage de kop indrukken. De provinciale functionarisen bleven op hun post. DE SER is er geen voorstander van onge huwde vrouwen van 45 jaar en ouder vrij te stellen van premiebetaling voor de algemene Kinderbijslagwet. Dit ad vies kan later echter nog herzien worden. (Advertentie) finnbrod let op dit stempel Import uit Finland: bruin of wit veredeld knückebröd PARTIJEN Percentages Aantal stemmen Zetelverdeling 196'! 1959 1958 1962 1958 1958 1962 1959 1958 1. P.v.d.A. 28,5 29.4 28,2 43170 45661 42629 13 13 12 2. K.V.P. 21.6 21.1 21.4 32715 32807 32400 10 9 9 3. C.H.U. 16,3 14.9 17.4 24785 23274 26280 7 7 7 4. A.R. 12.5 12.5 13.0 18978 19491 19780 5 5 6 5. S.G.P. 9,1 8.8 9.0 13813 13779 13632 4 4 4 6. V.V.D. 9.8 11.1 9.6 14865 17225 14506 4 5 4 7. G.P.V. 0.9 0.8 0.9 1382 1299 1325 B. P.S.P. 0.9 0.4 0,0 1328 647 9. C.P.N. 0.4 0.4 0,5 609 576 758 Ov. lijst in '59 0.6 1003 TOTAAL 100 100 100 151645 155762 151310 43 43 42 Percentages Aantal stemmen Zetelverdeling PARTIJEN 1962 1959 1958 1962 1958 1958 1962 1959 1958 1. K.V.P. 75.0 74,f 77,5 555704 532124 533556 56 54 52 2. P.v.d.A. 14.7 15.2 13,1 108607 108893 90180 10 11 8 3. P.C.G. 5.4 5,0 5.4 39689 35955 37083 3 3 3 4. V.V.D. 3.3 4.2 3.0 24802 30141 20291 2 3 1 5 P.S.P. 0.6 0.3 4548 2433 6. S.G.P. 0,5 0.6 0,4 3346 4245 3051 7. C.P.N. 0,5 0.4 0.6 4053 3231 4114 Ov. lijst in '59 0,2 1649 TOTAAL 100.0 100,0 100,0 740749 718671 688275 71 71 64 Het aantal zetels dat in de provinciestaten onder 1959 wordt gegeven is fictief! Het is een zetelberekening op basis van het aantal stemmen bij de Tweede-Kamerverkiezingen. Zó zou dus het aantal zetels geweest zijn wanneer deze stemmen voor de Provinciale Staten waren uitgebracht. Hel echtpaar De Quay, gefotografeerd' een school aan de Waalsdorperweg in bij het uitbrengen van zijn stem in\Den Haag. Dr. W. de Kort, KVP: De uitslag wijst duidelijk op de hand having van de christelijke partijen en dat stabiele elment in het politieke be stel is zeer verheugend. Daarin treedt de K.V.P. het sterkst op de voorgrond als grootste partij en ze kan nu wat pregnanter naar voren treden. De P.v.d. A. heeft deze verkiezingen in het teken van de afwijzing van het kabinet De Quay gezet, welnu, het katholieke volks deel heeft getoond het regeringsbeleid te aanvaarden en het te steunen! J. Suurhoff, voorzitter P.v.d.A. Naar mijn mening is de uitslag een duidelijke afkeuring van het regerings beleid Er is immers maar één grote verliezer onder de vier regeringspartijen en dat is de V.V.D. En dat is te begrij pen, want de V.V.D. heeft zich zonder enige reserve achter het beleid van het kabinet gesteld, zonder afstand te ne men. Dat wreekt zich nu door een sterk verlies. Er is eigenlijk een doorstro ming kenbaar van de V.V.D., via de P.v.d.A. naar de S.G.P., aldus verpakte de heer Suurhoff de voor de P.v.d.A. wat zuur smakende uitslag. Prof. mr. P. J. Oud voorzitter VVD: Mijn analyse is dat de V.V.D. inder daad de grootste verliezer is. Op zichzelf heeft me dat niet verbaasd. De gewel dige winst van de vorige verkiezingen kwam immers niet van overtuigde libe ralen, maar voor een groot deel van on tevredenen en naar hen heeft de koers van de V.V.D. zich beslist niet gericht. Trouwens, op kamerbasis betekent deze uitslag dat we slechts twee zetels heb ben verloren en onze winst bij de vorige kamerverkiezingen was veel groter dan die twee zetels. Dr. A. Berghuis, A.R. Ik betreur de teruggang in het stern- mental voor onze partij, maar ik vind ze niet schrikbarend. In het totaalbeeld zien we de christelijke politieke partijen zich duidelijk handhaven. Gelag betalen De heer Van Riel, vice-voorzitter van de V.V.D., gaf ons gisterenavond het volgende commentaar: De V.V.D. betaalt tot op zekere hoog te voor haar bijzonder trouwe steun aan het kabinet-De Quay. Het is niet zonder betekenis, dat de P.S.P. flink heeft ge wonnen zonder dat daar dienovereen komstige verliezen van de P.v.d.A. te genover staan. Mijn voorlopige indruk is verder, dat een deel van de katholie ke kiezers, die in 1958 nog op de V.V.D. hebben gestemd, tot de K.V.P. zijn te ruggekeerd. De winst, die wij vóór 1958 als oppositiepartij behaald hebben, is voor een vrij belangrijk gedeelte verlo ren gegaan. Bedenkelijk De heer M. M. van Pelt, lijsttrekker van de P.S.P. in Zuid-Holland: ,,Een dui delijk bewijs dat het Nederlandse volk de regeringspolitiek ten aanzien van Nieuw-Guinea afwijst. De winst van de communisten is bedenkelijk, hoewel een deel van de communistische stemmen naar de P.S.P. is toegevloeid. Ook linkse P.v.d.A.-kiezers zijn naar de P.S.P. ge gaan", aldus de heer Van Pelt. Mr. Van Riel is ,,een oorlogsdrijver", een man die zich niet los kan maken van het idee dat Nederland ten aanzien van de Nieuw-Guineakwestie zijn eer moet op houden. Op een stembiljet, ingeleverd op een stembureau in Goes, kwam het volgende hekeldicht voor: „P.v.d.A. wil ik niet, K.V.P. is m'n principe niet, C.H.U. die mag ik niet, A.R. die moet ik niet, S.G.P. die ligt me niet, P.S.P. verdedigt me niet, C.P.N. is me een groot verdriet, V.V.D. verrijkt me niet. G.P.V. interesseert me niet, Het hele biljet bekoort me niet en daarom stem ik helemaal niet!" DE KINDERBIJSLAG, aldus alweer de S.E.R., zal telkens moeten worden her zien als in een voorafgaande periode van een half jaar het indexcijfer van de lonen gemiddeld 3 procent is gestegen of gedaald.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1962 | | pagina 1