.1 Agressieve daden nopen tot harde maatregelen Dr. Golub keert vrijwillig Sovjet-Unie naar terug Reeks infiltraties in de „onderhandelingsweek" INDIEN GIJ DE VREDE WILT BEREIDT U TEN V.S. en Rusland uiteen met een sprankje hoop „Derde man' in overleg doet ernstig beroep op president Soekarno Teleurgesteld of heimwee Vreedzaam Voldoende ALGIERS ROUWT OM HET BLOEDBAD VAN MAANDAG Deur staat op klein kiertje De ontwapeningsconferentie Vorig jaar kreeg hij asiel x DAGBLAD VOOR ZEELAND j Dezelfde temperaturen Versterkingen in Mers el Kebir Vacature Van Vliet in Tweede Kamer Geen straf Briefje Komen Reydon en De Jager nu weer thuis? JOAN SUTHERLAND MAG VAN ARTSEN NIET MEER ZINGEN ion ~:v - 102e JAARGANG No. 23939 Uitgave: N V. Uitg My. Neerlandia Directeur: E H B Brader. Hoofdredacteur: J. J. H. A. Bruna. Redactieraad: J. M A. C. v. Dongen, C. J. v. Hootegem mr. dr. A J. J. M. Mes, mr H M. L. de Rechter, P V. M. Vercauteren. L. J. v 't Westende. Bureaus. Breda Keigerstraai 16 Tel 22341 (4 lynen) Postgiro 278841. Voor GodKoningin en Vaderland WOENSDAG 28 MAART 1962 as|Ma5 Stem Abonnementsprijs f 7.30 per kwartaal, 8,60 per post, t 0,56 per week Buitenlandse abonnementen op aan vraag. Losse nummers 15 cent. Advertentieprijs vuui de gehele oplage f 0.40 per mm (Ing Med. t 1.—Bij contract aanzienlijke reductie Volledi ge tarieven en Algemene Voorwaarden worden op aanvraag gaarne verstrekt. Bureau voor de Zeeuwse Eilanden: GOES, Klokstraat 1 telefoon 6252 Bureau voor Zeeuwsch-Vlaanderen: HULST Steenstraat 14 - telefoon 2377 (Bijbureaus Terneuzen IJsbaanstraat 24 - telefoon 2601 OOSTBURG: Nieuwstraai tl .e,-toor 2898) SCHEPEN EN TROEPEN NAAR N.-GUINEA Gedurende de tijd dat vertegenwoordigers van Nederlanden Indo nesië onder de hoede van een Amerikaan, Bunker geheten, in Wash ington hun geheim vooroverleg ter voorbereiding van een open ge sprek over Nieuw-Guinea voerden, heeft Indonesië een groot aantal agressieve daden gepleegd. landen een gouden gordel van een kg zal krijgen Hieronder een overzicht van de Indone sische agressiedaden: 20 maart: Op west-Waigeo worden 2 infiltranten, die de bevolking tegen de Nederlanders opruiden, gesignaleerd. Op dezelfde dag voerden drie Indonesische prauwen verdachte bewegingen in de Al- joeibaai uit. 21 maart: Een krachtige Indonesische radiozender, genaamd Voice of free west-Irian." (De stem van vrijwest-Iri- an) voert een complete psychologische oorlog tegen de Papoea's. 23 maart: Bericht ontvangen dat bij Fak Fak twee Indonesiërs zijn gearri veerd, die in onbekende richting ver trokken. 21 maart: Een Indonesische schoener 17 mijl van Vlakke Hoek ontdekt door een Nederlands watervliegtuig- De schoener wilde niet stoppen en ivas kennelijk bij een infiltratiepoging betrokken. Het schip werd met boord- wapens bestookt en is vermoedelijk gezonken. 25 maart: Een Communicatievaortuig van de Nederlandse marine bij het eiland Gag door een Indonesisch vliegtuig aan gevallen, alhoewel het zich in de Nieuw- guinese wateren bevond. 26 maart: Drie of vier Indonesische motortorpedoboten, die riviermondingen en baaien van Nieuw-Guinea waren bin nengedrongen onderschept. Hun weg naar zee is afgesneden door Nederlandse marinevaartuigen. 27 maart: De bevolking in de omge ving van de Jerari-rivier is een infil tratiebende van 30 a 40 man op het spoor. Men heeft 5000 patronen, rub berboten en ander materiaal dat van de infiltranten afkomstig is, gevonden. SOEKARNO sneeuwbalalaika Soekarno heeft gisteren de kroon op het werk gezet, door in een ongewoon felle rede te zeggen: ,,Onze mobilisatiecam pagne is als een rollende sneeuwbal. Ik zal hem niet tegenhouden!" Even daarna maakte hij bekend dat de eerste Indo nesische vrouw die op Nieuw-Guinea zal (Van onze parlementaire redacteur) „Gezien de ononderbroken voortgaande bedre igingen en agressieve daden van Indonesië kan de regering haar plicht ten aanzien van de inwoners van Nieuw-Guinea niet langer nakomen tenzij op korte termijn de militaire middelen voor de legitieme zelfverdediging van Ned. Nieuw-Guinea enigszins worden aangevuld Met deze motivering heeft minister-president Prof. de Quay gisteravond in een brief aan de Ttveede Kamer een versterking van de defensie van Nieuw-Guinea, bestaande uit „enkele,, eenheden van de Koninklijke Marine en een beperkteaanvulling van de Nederlandse troepenmacht aangekondigd Nieuw-Guineadebat wil houden Tegen die tijd hoopt de regering, als wij goed zijn ingelicht, over nadere gege vens te beschikken ten aanzien van de houding van Amerika en de V.N. in het conflict met Indonesië. Het is namelijk niet de bedoeling van de regering om zich thans uitsluitend op de wapenen te Over de omvang en het aantal van de versterkingen zwijgt de brief van prof. De Quay. Aange nomen kan worden, dat het hier gaat om de moderne onderzeeboot jagers Hr. ms. Groningen en Hr. ms. Zeehond, die alle deel uit maken van smaldeel V. Deze schepen bevinden zich reeds aan de westkust van Amerika- Giste ren zouden zij reeds koers hebben gezet naar Nieuw-Guinea. De onderzeebootjagers worden over vijftien dagen verwacht. De troepenver sterking zal. zo vernemen wij, voorlopig tot enkele honderden mariniers beperkt blijven. Het unanieme kabinetsbesluit om de defensie op Nieuw-Guinea te verster ken is gistermiddag genomen. Kamer voorzitter Kortenhorst deelde ons mee, dat men de volgende week woesdag over deze zaak in de Twee Kamer een groot FRANKRIJK. Italië en West-Duitsland zijn in het kader van de EEG overeen gekomen, te streven naar gelijke con currentievoorwaarden voor de filmpro- duktie in alle EGG-landen. DE ITALIAAN Gaetano Martino, oud minister van Buitenlandse Zaken is gis teren tot voorzitter van het Europese parlement benoemd. IN PEKING is gisteren het Chinese par lement. 1.207 man sterk, voor het eerst sinds twee jaar bijeengekomen. Wat er besproken werd is naar goed gebruik absoluut geheim. EEN ZEVENJARIG jongetje uit Leeu warden, dat spelend met de vuilniswagen meeliep, kwam te vallen en werd door een der achterwielen vermorzeld. Weersverwachting, vanavond: geldig tot Half tot zwaar bewolkt en plaat- selyk enkele buien. Overwegend matige wind tussen west en noord- turen ^ngeveer dezelfde tempera- Vandaag: zon onder 19.05 uur, jnaan onder 10.19 uur. Morgen: on op: 6.24 uur, maan op 2.36 uur. Gistermiddag is op de begraaf plaats aan de Kerkhoflaan in Den Haag het stoffelijk overschot van minister van staat, mr. J. R. H. van Schaik ter aarde besteld. Op de achtergrond zien wij prof. Beel, mr. Lins, dr. W. Drees en prof. J. E. de Quay. Voor een verslag van de plechtigheid verwijzen wij de lezer naar de binnenpagina's. verlaten. De regering hoopt en verwacht eer der, dat de versterking van de defensie van Nieuw-Guinea Soekarno c.s. van een militair avontuur zal weerhouden. Zowel de Nederlandse als de Ameri kaanse regeringen beschikken over aanwijzingen, dat enig machtsvertoon van Nederlandse kant de stem luider zal doen klinken van de gematigde elementen in Indonesië, die het con flict met Nederland vreedzaam willen regelen. Van haar kant wil de Nederlandse re gering niets liever dan een vreedzame oplossing. Dit staat ook uitdrukkelijk in de verklaring van minister-president de Quay. Dat pogingen om het afgebroken Nederlands-Indonesisch gesprek weer op gang te brengen positief resultaat heb ben bereikt, wordt door Den Haag ont kend. De regering verwacht kennelijk, zo redeneert men in Den Haag, dat haar besluit begrepen zal worden door ons volk, dat men algemeen zal inzien, dat het hier niet gaat om een oorlog uit te lokken maar juist om bloedvergieten te voorkomen. Of dit vertrouwen bewaar heid zal worden zal vandaag aan de stembus blijken. De verdeeldheid werd gisteren gede monstreerd tijdens een ordedebatje in de Tweede Kamer, voorafgaande aan het regeringsgesprek met enkele com missies. Oppositieleider mr. Burger mop perde toen, dat de regering de kamer alleen maar vertrouwelijk over Nieuw- Guinea wil inlichten. Hij bestreed intus sen niet, dat de regering in dit verband terecht een beroep heeft gedaan op het landsbelang. ,,Dan moeten we de rege ring ook geen verwijten maken," consta teerde kamervoorzitter dr. Korstenhorst nuchter. Dr. Korstenhorst liet duidelijk uitkomen, dat niet alleen de oppositie over Nieuw-Guinea wil praten. ,,Heel de kamer zal de dag zegenen waarop een debat mogelijk is", zei hij. Dat zal dus komende woensdag het geval zijn. In zijn brief aan de Tweede Kamer heeft prof. de Quay o.a. een uitvoerig overzicht gegeven van de dreigementen en agressieve daden van Indonesië. (Zie hiernaast). Ook tijdens het geheime vooroverleg met Nederland is men ermee voortge gaan. Nederland daarentegen heeft als teken van goede wil de Indonesische mi litairen vrijgelaten die gevangen waren genomen bij een poging om met motor torpedoboten op 15 jan. j. 1. een bruggehoofd te vormen aan de zuidkust van Nieuw-Guinea. Met de onderzeebootjagers Hr. ms „Li-m- burg" en Hr. ms. „Groningen" beschikt de koninklijke marine binnenkort in de wateren rond Nieuw-Guinea over zes grote oorlogsbodems. Militaire deskun digen zyn van oordeel dat met deze oor logsbodems doeltreffend kan worden op getreden tegen verdere Indonesische in filtratiepogingen. Een invasie op grote schaal zou er een hachelijk avontuur door worden. De versterking van de troepenmacht op Nieuw-Guinea wordt meer gezien als een psychologische maatregel, bedoeld om onrust te voorkomen onder Papoea's en Europeanen. Het is intussen niet uit gesloten, dat de eerste troepenverster kingen straks nog door anderen gevolgd zullen worden. In totaal kunnen afge zien van eenheden luchtdoelartillerie nog rond 2.000 man uitgezonden worden, die getraind zijn in de jungle-oorlog. De troepenversterkingen gaan grotendeels door de lucht. Naar verluidt is er een nieuwe vliegroute voor ontworpen via Curacao, Lima (Peru) en Frans Ta hiti teneinde doorreismoeilijkheden in Japan te voorkomen. Op het ogenblik bevinden zich rond Nieuw-Guinea reeds de onderzeeboot ja gers Hr. ms. Utrecht en Hr. ms. Fries land. De Friesland zou Hr. ms. fregat Kortenaer aflossen. Dit schip blijft nu echter voorlopig nog in Nieuw-Guinea. Uit Hongkong wordt binnenkort het fre gat Hr. ms. Evertsen verwacht. Het heeft daar een grote onderhoudsbeurt gekre gen. Het voornaamste wapen van de jagers is „radar", het alziende oog. Het besluit om deze schepen alsook troepenonderdelen naar Nieuw-Guinea te zenden is reeds enige tijd geleden voor bereid. De defensie-leiding had deze ver sterking al eerder willen sturen. Een meerderheid van het kabinet achtte dat toen niet verstandig. OE THANT ...kom terug... Nadat Indonesië zich abrupt uit het geheime vooroverleg met Nederland in Washington heeft teruggetrokken, heeft de Amerikaanse diplomaat die deze besprekingen als derde man heeft bijgewoond, een beroep op president Soekarno gedaan, het overleg te hervatten- De waarnemend secretaris-generaal van de VN, Oe Thant, heeft dit giste ren tijdens een persconferentie meege deeld. Een verwarring stichtend be richt. namelijk dat zowel Indonesië als Nederland bereid zouden zijn om onder Algiers zag er gisteren uit als een front- stad na de veldslag. Er heerste rouw. De winkels waren gesloten en hier en daar verzamelden de burgers zich voor pro testsamenkomsten tegen de bloedige bot sing van maandag, waarbij zoals is gebleken veertig doden zijn gevallen. In de door de O.A.S. beheerste stads wijk Bab el Oued, in de buurt waarvan een demonstrerende menigte regelrecht op mitrailleurvuur van de Franse orde troepen is ingelopen, gaan de huiszoe kingen voort. Er zijn 2.300 arrestaties verricht. Meer dan duizend wapens vie len in handen van het leger. Oran, eveneens een broeinest van de O.A.S.ligt momenteel binnen het bereik van de zware kanonnen aan boord van Franse kruisers die naar de marinebasis van Oran, Mers el Kebir, zijn gestuurd. Ter handhaving van de orde in over gangstijd, is een politieleger van 60.000 man sterk in oprichting. Commandant zal zijn Omar Mokdad, reserve-officier van het Franse leger en mohammedaan. De V.N. zal Algerië tijdens de over gangsfase bijstaan. Een voorlopig uitvoe rend gezag voor Algerië is op papier reeds aanwezig. Voorzitter zal zijn Ab- del Rahamane Fares. De maandag gearresteerde ex-gene raal Jouhaud zal binnen 14 dagen voor de rechter worden gebracht. Gisteren zijn er opnieuw arrestaties in Algerië verricht. Vijf Franse officieren, waar onder één marine-officier, bevinden zich in hechtenis. Nu de heer P. M. H. van Boven te Breda bedankt heeft voor zijn benoemd- verklaring tot lid der Tweede Kamer in de vacature Van Vliet, is thans in diens plaats benoemd verklaard de heer P. J. Lardinois te Eindhoven. De vertegenwoordigers van Rusland en dc V.S. bij de ontwapeningsbespre kingen in Genève zyn gisteren naar hun land teruggekeerd. Zij lieten als af- scheidsboodschap een bijzonder vaag communiqué achter, dat een klein sprankje licht doet gloren in het som bere perspectief. Het contact tussen oost en west zal, nadat de regeringen in Washington en Moskou zijn ingelicht, op de daartoe ge schikte manier worden hervat. Dit be tekent waarschijnlijk, dat de ..peilin gen" van de Amerikaanse ambassadeur in Moskou, Thompson, zullen worden hervat. De Amerikaan Rusk zei op de ontwa peningsconferentie behartenswaardige dingen over het gevaar dat het vermo gen tot vernietiging in 1966 verdubbeld zal zijn. als de atoomwedloop voort duurt. In het bijzonder is het gevaarlijk als meer landen gaan beschikken over atoomwapens. Een „laatste oordeel" per ongeluk kan daar het gevolg van zijn. Rusk pleitte ook voor afschaffing van alle satellieten die voor het vervoer van atoomkoppen gebruikt kunnen worden. De Rus Gromiko, liet het dreigement horen dat de Sovjet-Unie zich gedwon gen zal zien een nieuwe reeks kernproe ven te nemen, als de V.S. proefexplosies laten plaatsvinden. Zoals men zich herinnert heeft presi dent Kennedy aangaande dit punt een slag om de arm gehouden toen de ont wapeningsbesprekingen begonnen. Het zou van het verloop der besprekingen afhangen of de proeven zullen worden hervat. Rusk is nu naar huis terugge keerd. niet met positieve voorstellen maar met een vaag gevoel van hoop op een toekomstig akkoord. Voor een rechtstreeks optreden tegen de zender „Veronica" acht minister Kort hals (Verkeer en Waterstaat) voorlo pig geen voldoende redenen aanwezig. Wel ovedweegt de minister of maatrege len genomen kunnen worden tegen hen die in Nederland de uitzendingen van radio Veronica voorbereiden en moge lijk maken. Dit blijkt uit het antwoord dat minister Korthals gegeven heeft op vragen van het Twee-Kamerlid de heer Kieft (A.R.) Een Tsjechisch vliegtuig heeft gisteren de Russische chemicus, dr. Alexei Golub, naar zijn vaderland de Sovjet-Unie, terugge bracht. De 35-jarige geleerde, die in oktober van het vorige jaar in Nederland asiel vroeg en kreeg is uit vrije wil vertrokken. Hij zal zich wel in Moskou te verant woorden hebben wegens zijn lange verblijf in een Navo-land, maar Golub hoopt zich daarna bij zijn vrouw, die geen asiel in Neder land wenste, te kunnen voegen. Terwijl de Tsjechische „Tupolev" uren stond te wachten, sprak dr. Golub met mr. H. R. de Zaaijer, de procu reur-generaal in Den Haag. Zondag is de chemicus, die gedurende zijn ver blijf in ons land in Delft heeft gewerkt, naar de Russische ambassade gestapt vanwaar hij een brief schreef naar het ministerie van Buitenlandse Zaken. In deze brief vroeg hij zijn paspoort terug. Daarop werd dr. Golub op Buitenlandse Zaken ontboden. Hij kwam inderdaad en hij vertelde toen dat heimwee naar „moedertje Rusland" zijn voornaamste motief was. Toen hy dit aannemelijk had Dr. A. Golub tijdens zijn vertrek op Schiphol gemaakt kreeg dr. Golub zijn paspoort terug. Een auto van de Sovjetambas sade bracht hem vervolgens naar Schip hol. De Russische consul in Den Haag wilde di. Golub daar nog even spreken, maar hij kreeg hiervoor geen toestemming. Zich wellicht de rel van vorig jaar her innerend zag de consul van een gesprek af. vorige regime zou dit stellig wel zijn gebeurd. Golub zelf heeft in het gesprek met de procureer-generaal gezegd te hopen dat men in Moskou zijn besluit om asiel aan te vragen door de vingers zou zien. Bij de gesprekken tussen Golub en mr. de Zaaijer waren geen Russen aanwezig. „Het is een gepassioneerd man, deze Golub", zei mr. de Zaaijer, „en ik hield het voor mogelijk dat hij op het laatste moment nog van gedach ten zou veranderen. Daarom heb ik hem tot aan de vliegtuigtrap vergezeld, om bij eventuele moeilijkheden persoonlijk te kunnen ingrijpen. Golub verlangt vooral naar zijn vrouw", zei mr. de Zaaij er. „Hij heeft de laatste tijd een paar maal met haar gecorrespondeerd en ge telefoneerd door bemiddeling van de Russische ambassade". Mr. de Zaaijer wist niet of Golub ty- dens zyn verblijf in Nederland, tijdens hetwelk hy by het kernonderzoek be trokken is geweest, geheime gegevens heeft kunnen verzamelen. „Daarover heb ik niet met hem gesproken", zei de procureur-generaal. Mr. de Zaaijer gaf als zijn mening te kennen dat Golub in Moskou niet voor zijn daad zal worden bestraft. Onder het Na Golubs vertrek reikten leden van de Russische ambassade een verklaring uit, die van Golub afkomstig zou zijn. Hierin werd gezegd, dat Golub terug keert omdat men hem poogde te gebrui ken om inlichtingen te krijgen over de Sovjet-Unie en omdat hij werk moest toezicht van Oe Thant formeel te onder handelen. was aan Oe Thants verkla ring voorafgegaan. In de boodschap waarin Soekarno be kendmaakte dat van verder overleg in Washington werd afgezien, liet hij toch een kleine mogelijkheid tot hervatting van het gesprek open. „Het hangt van de Nederlanders af", zei hij, „of de on derhandelingen op een later tijdstip her vat kunnen worden". Dit betekent, naar men veronderstelt, dat Soekarno zijn oude stokpaardje: onderhandelen op voorwaarde dat Nederland Nieuw-Gui nea uitlevert, weer van stal heeft ge haald. Vijf minuten „Ze hadden daar in Washington in vyf minuten klaar kunnen zijn", merkte Soekarno op. Hij verwachtte niet anders dan dat Nederland voor zijn eisen zou capituleren. Ooe Thant is evenwel van mening dat de Indonesische onderhandelaar, Malik, wel naar Washington zal terugkeren. Oe Thant heeft sinds de jaarwisseling geijverd voor een Nederlands-Indone sisch gesprek. De recente infiltraties in Nieuw-Guinea hebben hem echter be zorgd gemaakt. Onze ambassadeur in Washington, dr. J. H. van Roijen, brengt regelmatig verslag over de toestand rond Nieuw-Guinea aan de Amerikaanse regering uit. VN-bezoek Een nieuw gezichtspunt in de trieste afaire is, dat de Ver. Naties nauwer bij het gebeuren in Nieuw-Guinea worden betrokken. In antwoord op een verzoek van het nationaal comité op Nieuw- Guinea aan de negroïde volkeren van de wereld om zich solidair te betonen met de Papoea's, zal een groep zwarte V.N.-gedelegeerden het rijksdeel bezoe ken. Vermoedelijk zal dit reeds in begin april zijn. De delegatie zal bestaan uit vertegenwoordigers van de zogenaamde „Brazzaville-groep". De Nederlandse re gering heeft de uitnodiging aan zwarte V.N.-diplomaten om ter plaatse eens te komen kijken, krachtig ondersteund. (Van onze Haagse redactie) Van Russen die nauwe contacten on derhouden met de Russische ambassade in Den Haag vernemen wij, dat de terug keer van dr. Golub naar Rusland wel eens dc weg zou kunnen openen voor de vrijlating van de Nederlanders Reij- don en de Jager, die in Rusland gevan gen worden gehouden onder beschuldi ging van spionage. In regeringskringen staat men met ruime reserve tegenover dit soort be richten. Intussen acht men 't niet uitgesloten, dat Rusland een vriendelijk gebaar tegeno ver Nederland zal maken. Rusland wenst een herstel van de nor male diplomatieke betrekkingen met Nederland. Dit wordt verklaard door hun behoefte een rol te spelen in het Nieuw-Guinea- vraagstuk. De Russen schijnen namelijk beducht te zijn voor een Chinese inter ventie. Artsen hebben de Australische zan geres Joan Sutherland voorgeschreven niet meer te zingen of de gevolgen ervan te aanvaarden. De 34-jarige sopraan, die aanhoudende pijn lijdt doordat een schijf kraakbeen in haar wervelkolom ver- verrichten dat indruist tegen de belangen schoven is. heeft echter meegedeeld dat van zijn eigen volk. „Ik ben tot de slot- zij niet blijvend van het toneel verdwijnt. som gekomen, dat de zogenaamde vrij heid van wetenschappelijke onderzoe kingen in het westen, alleen wordt ver richt ten behoeve van hen die werken in het belang van de heersende klasse... zo besluit de verklaring. Een alleraar digst afscheidsbriefje Ik voltooi miin huidige reeks uitvoe ringen van ..La Traviata" in Covent Gar den", zei zij. ..Daarna trek ik zes weken uit voor algehele rust en een medische behandeling". Na afloop van de behan deling zal zij een besluit nemen over haar verder optreden.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1962 | | pagina 1