DE KERK
Wetsvoorstel doet
wantoestanden
bij
gelov
na aan
en
Sleutel
posities
DIN 9
VER
VERHOUDING PAUS-BISSCHOPPEN
IN HET
MIDDEN
Dat gewone „geven"
1
Een nieuwe
moderne kijk
op smakelijk
eten!
Aardbei b
600 guide]
Ka non net
12
(F
Leider Schotse
kerk wil de
paus bezoeken
VERZET TEGEN DE
NATIONALE KERK
IN ROOD-CHINA
Liturgische kalender
AGENDA VAN
70 PUNTEN
Oude kwestie
aan de orde
Grotschilderingen
Kwai-dal
in
Man vond f 3250
in gekregen stoel
Kapitein verliet
schip
ECONOMISCHE ASPECTEN VAN DE
WET OP DE BEJAARDENOORDEN (I)
VS. -astronauten-in-spé
kregen voorlichting
Ander middel
had wellicht
beter gewerkt
Achttien schoten op
autodieven
Wild-westscène
in Amsterdam
vervetöl
sterk... prachtig
automaat en
De
zijn geweten
Elysée
ZACHT
DAGBLAD DE STEM VAN VRIJDAG 9 MAART 1962
Dr. Craig de moderator van de
Kerk van Schotland, is voornemens
om in april e enbezoek te brengen
aan de Schotse Kerk in Rome. Hij
is door het moderamen gemachtigd
van de gelegenheid gebruik te ma
ken om ook een bezoek te brengen
aan Paus Joannes. Dr. Craig, zo
wordt gezegd, zou dit bijzonder op
prijs stellen.
De vraag is echter hoe deze ont
moeting georganiseerd kan worden.
Het bezoek van de vorige primaat
der Anglikaanse Kerk, dr. Fisher,
was zoals bekend is voorbereid
via particuliere kanalen. „Times" in
Londen heeft gesuggereerd, dat de
Britse ambassadeur bij de H. Stoel
soortgelijke stappen zou kunnen doen
ten behoeven van dr. Craig.
De Kerk van Schotland is van oor
deel, dat Paus Joannes het initiatief
moet nemen voor een uitnodiging,
welke dan warm aanvaard zou wor
den. Het is echter geen gewoonte,
dat de Paus de eerste stap doet en
leiders van andere kerken op bezoek
vraagt. Katholieke en protestantse
kringen in Engeland hopen, dat een
verstandig woord het protocolpro
bleem zal doorbreken.
In Hongkong zijn berichten ont
vangen over de rigoureuze geloofs
trouw van de katholieken op het
Chinese vasteland. Zowel in Peking
als in Shanghai weigeren heel wat
katholieken de liturgische diensten
bij te wonen in de weinige kerken,
die nog open zijn. Zij wensen geen
enkel contact te onderhouden met
de priesters, die de nationale kerk
aanhangen en hun relatie met Ro
me hebben verbroken.
Een uitzondering heeft Kerstmis
gevormd. Tijdens de nachtmissen
waren de kerken stampvol, niet al
leen met oudere maar ook met jonge
mensen.
ZONDAG 11 maart. Paars. Eerst- zon
dag van de Vasten. Tijdeigen. Mis In-
vocabit, zonder Gloria. Credo. Prefa-
fatie van de Vasten. (Gezinslezing Lu
cas 4, 130).
MAANDAG 12. Paars. Mis van maan
dag na de eerste zondag van de Vas
ten. Tweede gebed H. Gregorius I.
(Deze Paus is omstreeks 540 te Rome
geboren. Rond 575 trad hij in het Be-
nediktijnenklooster, dat hijzelf te Rome
had gesticht. In 590 volgde hij Pela-
gius II als Paus op. Hij werd de grote
apostel voor Engeland, omdat hij de
H. Augustinus daarheen zond. Om zijn
vele hervormingen en geschriften
wordt hij Gregorius de Grote ge
noemd. Hij stierf 12 maart 604.) Pre
fatie van de Vasten. (Gezinslezing
Mattheüs 25, 31-46).
DINSDAG 13. Paars. Mis van dinsdag
na de eerste zondag van de Vasten.
Prefatie van de Vasten. (Gezinslezing
Mattheüs.
WOENSDAG 14. Paars. Mis van quater
temperwoensdag. Prefatie van de
Vasten. (Gezinslezing Mattheüs 12,
22—50).
DONDERDAG 15. Paars. Mis vao don
derdag na de eerste zondag v.n de
Vasten. Prefatie van de Vasten. (Ge
zinslezing Mattheüs 15, 21 16. 12.
VRIJDAG 16. Paars. Mis van quater
tempervrijdag. Prefatie van de Vasten.
(Gezinslezing Johannes 3, 43-5, 16).
ZATERDAG 17. Paars. Mis van qui-ter-
temperzaterdag. Tweede gebed H. Ger-
trudis. (In 626 werd deze dochter van
Pepijn van Landen geboren. Zij trad
met haar moeder in het klooster te
Nijvel, waar zij 10 jaar abdis was. Zij
stierf in 659). Prefatie van de Vasten.
Gezinslezing Mattheüs 17, 1 27).
Heel wat goede vaderlanders lüden
aan collecte-moeheid. Geen wonder.
Er gaat geen week voorby of de
staatsburger wordt beprikt met het
een of ander vlaggetje, strikje of
knoopje dat het zichtbare bewijs
vormt van het feit dat hy een gift
voor een goed doel heeft gegeven.
Het kokardetje vrijwaart hem (voor
lopig) tegen nieuwe aanvallen op z'n
portemonnee.
Een praktiserend katholiek heeft
nog méér te verwerken. In sommige
parochiekerken gaat het tijdens de
zondagsmis toe als bij de tombola
op de kermis. Rondom de ingetogen
kerkganger rinkelt het slijk der aar
de in mandjes, handjes, schaaltjes,
grote en kleine zakjes, in busjes en
in offerblokjes. Soms ziet men de
collectanten bepaald in draf door de
corridors snellen om toch maar vóór
de consecratie „de buit" binnen te
hebben. Een heel karwei, want in
sommige kerken moeten zij daarvoor
in totaal vijf keer „met de pet"
rondgaan. Serieuze gelovigen, die de
geweldige wijding van de consecra
tie zo vergeestelijkt mogelijk willen
beleven, worden niet zelden op de
meest pijnlijke manier aan het aardse
materialisme herinnerd, nademaal
hun een bak met geld onder de neus
wordt gedrukt.
In sommige kerken is men er toe
overgegaan om de gelovigen tijdens
de zondagsmis aan slechts één col
lecte bloot te stellen. Men noemt dat
de „alles-in-één-collecte" en de op
brengst schijnt niet eens tegen te
vallen.
Dit neemt niet weg, dat een bui
tenstaander die ons zo bezig ziet,
de indruk kan krijgen dat de collec
tes ons achtste sacrament vormen. In
dit geval echter een sacrament dat
de gelovigen hun priesters toedienen
liefst mondjesmaat en een tikkeltje
balorig. Immers; wij hebben het ta
rief van onze giften aangepast aan
de frequentie waarmee de mandjes,
schaaltjes en zakjes ons passeren.
Een kwartje voor de open schaal,
een duppie voor de mand. en stuiver
tjes voor de fluwelen zakjes, maar
centen kunnen óók als je tenminste
de truc beheerst om je bijdrage on
gezien maar toch overtuigend rin
kelend in de schaal of de mand te
laten vallen. En sommigen geven ijs
koud niets.
Is dat nu het hele christelijke
„geven"? Bestaat onze hele edelmoe
digheid, in geldswaarde uitgedrukt,
uit bedragjes die nog lager zijn dan
het tarief van de fooien in de Hore
cabedrijven? Had die Duitse pastoor
gelijk toen hij op een zondagmorgen
een handvol één-pfennigstukken van
de kansel af de kerk insmeet en uit
riep: „Jullie hebt het lef om zulke
muntjes in de schaal te gooien! Heb
nou ook eens het lef om ze uit het
middenpad op te rapen!" Niemand
had het lef, maar wel kreeg de pas
toor later een forse schrobbering van
zijn bisschop.
Zowel de zuinigheid van de gelo
vigen als de wrevel van die Duitse
pastoor zijn begrijpelijk. Zij komen
voort uit het feit dat nog maar zo
weinig mensen beseffen wat christe
lijk „geven" is. Christelijk geven is
als een stroom van goedheid, die vol
komen gelijkmoedig, doch ook zon
der „watervallen"' op te leveren,
door de Kerk trekt. Geven is in feite
verschrikkelijk gewoon en het doet
er wezenlijk maar zo weinig toe of
het goede doel nu Jantje of Pietje
heet. Een wijsgeer uit de Libanon.
Kahlil Gibran geheten, zegt: „Wat
gebeurt er als wij geven? Wij zien
toe hoe het leven geeft aan het leven
en zouden wij die uitverkoren zijn
ons te laven aan de grote rivier
van het leven een slokje uit onze
drinknap weigeren? Ziet toe dat gij
waard zijt een gever te zijn!"
In de laatste zin ligt de essentie
van christelijk geven besloten. Waar
dig zijn tot geven enwaardig
geven. Geven is voor de christen iets
net zo vanzelfsprekends als 't beta
len van huishuur of de nota voor
gas- en elektriciteitsverbruik. Wij
moeten van dat krampachtige in de
geverij af. Zowel de geestelijkheid
als de gelovigen dienen het geheel
van collectes niet te zien als een
telkens weerkerende krachtproef
welks welslagen afhangt van foefjes
waarin zowel gerenommeerde bedel-
predikanten als getrainde kerkgan
gers doorkneed zijn, maar als een
volkomen natuurlijke zaak. Nu de
grote vasten begonnen is en het
laatste snufje op collectegebied
het rood-geel-groene doosje voor on
ze vastenoffers bij ons wordt
thuisbezorgd, moeten wij ons daarop
eens bezinnen. Een gift voor een
goed doel is noch een afkoopsom
voor een verontrust geweten (dat
laat zich namelijk niet afkopen^
noch een kleine prijs ter afwering
van een aanslag op de portemonnee.
Het is een volkomen normale zaak.
een christelijke, neen, een menselijke
levenshouding!
Er moeten geen trucs en met bloed
en tranen doorspekte preken voor
nodig zijn om ons tot geven te bren
gen. Dat IS namelijk geen geven
meer. Wie u de wereldnood voor
houdt als een last op uw geweten,
die oefent in feite pressie uit en u..
begint te betalen, met het onaange
name gevoel dat het bij één keer wel
niet zal blijven. Aan de andere kant
men wordt er naar van als men ziet
hoe bijvoorbeeld een bouwpastoor
of een missionaris zich moeten uit
sloven om van een cent een stuiver
in de open schaal te maken. Dit be
hoort niet nodig te zijn en het hoeft
ook niet zo te zijn.
Wie iets geeft, die offert iets. Zo
wil men het graag, teneinde van het
geldelijk offertje iets van eeuwig
heidswaarde te maken. Maar offeren
is voor de christen een gewone hou
ding. Hij offert zo vaak, zonder het
zelf te weten. Elk vriendelijk woord
is een offer, elke keer dat u een bitse
opmerking verzwijgt offert u iets
zeer essentieels. Iedereen vindt dat
gewoon. Een dokter die een flauw
gevallen vrouw in de bioscoop bij
brengt zal later niet met een reke
ning komen, hoezeer die arts ook
gewend is om zich voor zijn diensten
te laten betalen. Maar in het geval
van die vrouw is zo'n dokter aan het
offeren, al noemt hij het anders.
Gaat het over dat dood-ordïnaire
geld dan schijnt de offerzin opeens op
een ander niveau te worden gebracht.
Dit overtrekt de betekenis van het
geld en het onderwaardeert het offer.
De Vasten is een prachtige gele
genheid om ons in die vanzelfspre
kende houding te oefenen. Het zal
het geven zoveel vriendelijker ma
ken. En daar gaat het méér om dan
om de opbrengst van de collectes.
Van die krachtmeting tussen de col
lecte en de kerkganger moeten wij
af, wil het geven een edele hande
ling worden. Zo'n handeling, dat
andersdenkenden nu niet smalend,
maar met bewondering zeggen: ge
ven is het achtste sacrament.
T.k.
De agenda Voor het tweede Vati
caanse concilie zal vermoedelijk niet
meer dan 70 punten tellen. Tot voor
kort meende men in Rome te kun
nen rekenen op een agenda van 150
kwesties.
Hoewel de H. Vader zelf de uit
eindelijke agenda bepaalt, blijkt nu
reeds, welke een radicale schifting
gemaakt is in de ideeën en voorstel
len, die het wereldepiscopaat heeft
ingediend.
Paus Joannes zal dit jaar aan de
boeteprocessies van de ene Romeinse
kerk naar de andere ter gelegenheid
van de grote vasten deelnemen en
daarmee een gewoonte herstellen
die sedert eeuwen door zijn voor
gangers was verlaten.
(Van een bijzondere medewerker)
Zoals werd verwacht, is in
de Centrale Commissie van
Voorbereiding van het a.s.
Concilie de verhouding tussen
de Romeinse Curie en de bis
schoppen ter sprake gebracht.
Verschillende bisschoppen en
ook kardinaal Tardini hadden
daarvan reeds eerder gewag ge
maakt. De vierde zitting van
de Centrale Commissie heeft
zich met deze precaire kwestie
bezig gehouden. Dit gebeurde
aan de hand van een rapport
van kardinaal Marella, voorzit
ter van de commissie voor de
bisschoppen en het bestuur der
bisdommen.
Volgens een mededeling van de
Vaticaanse persdienst is het pro
bleem door de theologen bijzonder
uitvoerig onder ogen gezien. Het is
zó, aldus deze mededeling, dat voor
het godsdienstig leven in de verschil
lende bisdommen goede betrekkin
gen tussen de bisschoppen en de Cu
rie van het grootste belang zijn.
Daarbij spelen niet alleen praktische
maar ook juridische overwegingen
een rol.
Het is geen probleem, dat de paus
krachtens zijn gezag als opperher
der van de Kerk, de rechtsmacht
van de bisschoppen afzonderijk kan
beperken of uitbreiden, ook al is
deze een onmiddellijke gave van
Christus. Maar het gaat er nu om, of
de bisschoppen meer macht moeten
hebben.
Op dit probleem is reeds ten tijde
van het eerste Vaticaanse Concilie
de volle aandacht gevallen, toen er
voorstellen werden ingediend voor
uitbreiding van de macht der bis
schoppen, teneinde het bestuur der
bisdommen te vergemakkelijken. Die
voorstellen, die zich gedurende de
laatste jaren in tal van discussies
nog verder hebben ontwikkeld, heeft
men dan ook in de vergadering van
de Centrale Commissie kunnen ho
ren.
Tot zover de mededeling van de
Vaticaanse persdienst. Zoals te doen
gebruikelijk, munt zij uit door vaag
heid. Omtrent de conclusies van de
Centrale Commissie vernemen we
niets.
Onderwerp van strijd
De verhouding tussen de macht van
de paus als opvolger van St.-Petrus
de Prins der Apostelen, en die van
de bisschoppen als opvolgers van de
Apostelen, was in tal van Concilies
een onderwerp van discussie en van
strijd. Tijdens het tweede Concilie
van Lyon (1274) werd het primaat
schap van de paus erkend. Tegelij
kertijd werd in de zetelverdeling tot
uitdrukking gebracht, dat de waar
digheid van patriarch niet minder
was dan die van kardinaal. Tijdens
het Concilie van Vienne (1311) werd
al verzet aangetekend tegen het cen
tralistische streven van de Romein
se Curie, omdat deze laatste de
macht van de bisschoppen zou beper
ken.
Het Concilie van Trente besprak de
vraag: Hoe is de benoeming van de
bisschoppen door Christus in over
eenstemming te brengen met de pri
maatsmacht van de paus? De debat
ten hierover liepen zo hoog dat zij
moesten worden afgebroken.
Hoewel er tijdens het eerste Vati
caanse Concilie voorstellen op dit
punt aan de orde waren gesteld, is
de vraag omtrent de bisschoppelij
ke macht en bevoegdheden niet be
handeld, omdat het Concilie voortij
dig moest worden afgebroken. Toch
vinden we in de formulering van 't
pauselijke primaatschap de volgende
passage: ,,De macht van de opper
ste hogepriester is niet ten nadele
van de gewone en onmiddellijke
macht van de bisschoppelijke rechts
bevoegdheid, waarmee de bisschop
pen, die geroepen door de Heili
ge Geest in de plaats van de Apos
telen zijn gekomen, als ware her
ders de hun toevertrouwde kudde
weiden, ieder de zijne." Ditzelfde,
zij het met andere woorden, vin
den we terug in het Kerkelijk Wet
boek. Bij de eerste zeven Concilies
leerde de hele Kerk van het Oosten
en van het Westen zowel de cen-
traal-pauselijke, als de collegiaal-
bisschoppelijke structuur van de
Kerk.
Discretie
Kardinaal Tardini zei onlangs, dat
de paus zijn recht van jurisdictie
met grote discretie uitoefende, want
,,een goed regeringssysteem grijpt
niet al te veel in". Met deze woorden
wordt het subsidiariteitsbeginsel voor
de Kerk feitelijk al erkend, nadat
Pius XI dit reeds voor de maatschap
pelijke orde en ook voor de Kerk
had aanbevolen.
Het ligt nu aan de Vaders van het
a.s. Concilie, of naast zuiver theolo
gische vragen over het episcopaat,
ook praktische bestuurs technische
voorstellen zullen worden ingediend.
Deze laatste zouden dan neerkomen
op een herziening van het Kerkelijk
Wetboek in de zin van een korte
raamwetgeving.
In het licht van het bovenstaan
de wil het ons voorkomen, dat de
formulering van de Vaticaanse pers
dienst over de bespreking van deze
kwestie in de Centrale Commissie
niet bepaald gelukkig is uitgevallen.
Daar lezen we: ,,Het gaat er nu om
of de bisschoppen meer macht moe
ten hebben". Juister lijkt het ons,
dat het er om gaat, de oorspronke
lijke positie van de bisschoppen als
opvolgers van de Apostelen theolo
gisch zo zuiver mogelijk te stellen
om op grond daarvan tot een nauw
keurige omschrijving van de juridi
sche positie van de bisschoppen te
komen. Het meer of minder macht
krijgen staat hierbij niet op de voor
grond, maar de oorspronkelijke apos
tolische functie als zodanig en de
daaruit voortvloeiende rechten.
(Advertentie)
Een Deens-Thailandse oudheidkundi
ge expeditie heeft op korte afstand van
de rivier de Kwai in het bergachtige
grensgebied bij Birma grot-schilderingen
ontdekt waarvan geschat wordt dat ze
wel 20.000 jaar oud zijn. De eer voor de
ze ontdekking wordt gegeven aan de Ne
derlander dr. H. R. van Heekeren, die
van de expeditie deel uitmaakt. Dr. van
Heekeren is krijgsgevangene van de Ja
panners geweest en moest werken aan
de beruchte „dodenspoorweg" van Kant-
sjaboeri in west-Thailand naar Birma.
Hij vond daarbij primitieve werktuigen
uit het stenen tijdperk.
In de winter van 1960-"61 werd een
voorbereidende groep naar het gebied
van de Kwai gezonden om de weg voor
de expeditie uit te stippelen. Deze laat
ste ontdekte een plek bij het Kwai-dal
waar sporen van menselijke activiteit
in een periode van meer dan 200.000
jaar kunnen worden nagegaan. Er wer
den ook sporen van Europese invloed
aangetroffen in de vorm van vier grote
ketels die op het Oosteuropese ijzeren
tijdperk wijzen. Men neemt aan, dat het
langgerekte dal van de Kwai een hoofd
weg is geweest voor volksverhuizingen
in de prehistorie.
,,Aan die oude fauteuil hebben we toch
niets meer" dacht de heer Hak uit Mau-
rik (Betuwe). ,,Het ding is scheef en
in elkaar gezakt. Daar maak ik kachel
hout van." De heer Hak liet hierop eni
ge malen een bijl met forse slagen op
het oude meubelstuk neerkomen. Tot
zijn grote verbazing rolde er opeens een
portefeuille uit de opengescheurde voe
ring.
Toen hij hem open maakte, bleek er 'n
bedrag van 3250 gulden in te zitten.
De heer Hak begreep onmiddellijk hoe
de vork aan de steel zat. Hij had de
stoel een jaar geleden van de erfge
namen van zijn buurman gekregen. De
ze, de alleenwonende metselaar B, van
Gent, was met zijn bromfiets dood langs
de weg gevonden. Bij de verdeling van
de meubels besloot men een groot ge
deelte hiervan te geven aan buurman
Hak. De heer Hak heeft n.l. een groot
gezin en hij kon best een paar meubels
gebruiken. Zo kwam ook de fauteuil in
zijn bezit.
De heer Hak, die zich dit herinnerde,
sprong op zijn bromfiets en bracht het
geld naar de politie.
(Advertentie)
De kapitein van de Nederlandse kust
vaarder „Frida" uit Blokzijl is met een
reddingsboot van boord gehaald.
Hij was op zijn schip dat voor de Ier
se kust in moeilijkheden was gekomen
gebleven, in de hoop dat hij kon voor
komen dat het op de rotsen te pletter
zou slaan. Maar in de nacht van woens
dag op donderdag braken de ankerket
tingen en dreef het schip in de richting
der rotsen.
Men vreest, dat het schip als totaal
verloren moet worden beschouwd.
Door M. KR1JNEN, voorzitter van de Economisch-fis-
cale Commissie van de Katholieke Vereniging van Bejaar
dentehuizen, en administrateur van de psychiatrische in
richting te Leur en van de gasthuizen St. Lucia, Breda en
St. Elisabeth, Zundert.
Zoals bekend heeft de minister van maatschappelijk werk, mej.
dr. M.A.M. Klompé een wetsontwerp ingediend waarin maatregelen
worden voorgesteld voor de bejaardenoorden. Volgens de memorie
van toelichting verstaat het wetsvoorstel onder een bejaardenoord
,.een inrichting waarin aan tenminste 5 personen van 65 jaar en
ouder duurzame huisvesting, gepaard met gehele of gedeeltelijke ver
zorging, wordt verschaft".
Bepaalde inrichtingen van bijzondere aard (b.v. kloosters, tehui
zen voor geestelijk gestoorden, etc.) kunnen bij koninklijk besluit
worden uitgezonderd. De wet wil een zg. raamwet zijn om het stelsel
van provinciale en gemeentelijke verordeningen beter sluitend en
krachtiger te maken en wil primair gericht zijn op de uitoefening
van toezicht met een opvoedend en adviserend karakter.
De wet is ook gericht op het opvoeren
van het peil van verzorging in verschei
dene bejaardenoorden en het tegengaan
van wantoestanden, zoals die een enkele
maal in winst-beogende tehuizen zijn ge
signaleerd. Ter bereiking van deze doel
einden zullen provinciale staten ingevolge
deze wet regelen stellen welke in ieder
geval betrekking hebben op:
de vrijheid van de bejaarden om hun
leven naar eigen inzicht in te richten,
de hygiëne en de zorg voor de ge
zondheid,
de veiligheid,
de omgang, bekwaamheid en ge
schiktheid van het personeel,
de inrichting van het gebouw,
de boekhouding.
Tevens zullen gedeputeerde staten
toezien op de evenredigheid tussen de
gevraagde prijs en de geboden huisves
ting en verzorging.
Hoewel wij ons in dit artikel hoofdza
kelijk zullen beperken tot de economische
aspecten van deze wet willen we toch
(Advertentie)
Wit of bruin per pak0.85
In sierlijke, plastic trommel
gevuld met pak bruinX.75
Zes van de zeven Amerikaanse astronau
ten in spe zijn in Houston, Texas, door
wetenschapsmensen van 't nationale bu
reau voor lucht- en ruimtevaart voorge
licht over de volgende stap, die in het
schema voor een bemand maanschot
zal worden ondernomen.
Alleen kolonel Herschel Glenn, de eer
ste Amerikaan, die een ruimtereis rond
de aarde maakte, was afwezig.
Woordvoerder John „shorty" Powers
deelde mede, dat Glenn op de basis Ca
pe Canaveral was, waar de geleerden
en technici van het Mercury „man-in-
de-ruimte"-project hem duizend-en-een
vragen stellen over zijn ervaringen met
de vlucht in de „Vriendschap zeven"
een enkele algemene opmerking vooraf
maken.
Het is ons nl. opgevallen dat de
diverse perscommentaren t.a.v. het ont
werp over 't algemeen zeer instemmend
waren, soms zelfs overtrokken met kop
pen als „Minister gaat wantoestanden
in bejaardenoorden bestrijden". Het ge
vaar van een wettelijke regeling van de
onderhavige materie is nl. dat bij het
publiek de indruk gewekt wordt, dat het
toch wel dringend nodig zal zijn geweest
de bejaardenoorden een halt toe te roe
pen. Voor wat de katholieke bejaarden
oorden- en ook andere confessionele in
stellingen- betreft is een dergelijke pu
blieke opinie een hard gelag voor de vele
religieuzen (c.q. diaconessen, etc.), die
gedurende decennia met grote persoon
lijke en financiële opofferingen zich op
een voorbeeldige wijze aan de verzorging
van de bejaarden hebben gewijd.
In kringen van werkers in de particu
liere niet winst-beogende bejaardenoorden
vraagt men zich o.a. dan ook terecht af
of een dergelijke wet wel nodig ware ge
weest om 't volgens de minsister gewenste
verzorgingspeil te bereiken. Het tegen
gaan van wantoestanden kan o.i. slechts
betrekking hebben op enkele particuliere
winst-beogende tehuizen, waarvan in de
pers destijds publikaties zijn verschenen.
Opvoering van 't verzorgingspeil ware
ook buiten een wettelijke regeling als
via de wet bejaardenoorden om te be
reiken nl. door het particulier initiatief
te stimuleren via subsidie op het gebied
van bouw en inrichting van bejaarden
oorden, opleiding van verzorgend perso
neel en vooral van overheidsbijdrage vol
gens objectieve normen voor die verzorg
den die een bedrijfs-economisch juiste
verzorgingsprijs zelf niet kunnen opbren
gen. De organisaties der bejaardenoor
den richten zich de laatste jaren dan ook
meer en meer op de ordening van dat
gene wat de minister met de wettelijke
regeling beoogt. We denken hierbij aan
de ingestelde commissies als: S.C.O.B.
(Studie Commissie Opleiding Bejaarden
verzorgsters) Bouwcommissie,Economi
sche Fiscale Commissie, Commissie Uni
forme Bedrijfsboekhouding, Discrepan
tie-commissie eet. Binnen afzienbare tijd
zal deze particuliere werkzaamheid
vruchten moeten afwerpen, waardoor de
wet prematuur zal blijken te zijn.
Waarom?
We vragen ons daarom wel af welke
zwaarwichtige redenen de minister tot
het nemén van wettelijke maatregelen
hebben genoopt. Is het wellicht omdat
wij te weinig aan „public relations" op
dit terrein hebben gedaan of zijn de
voorstanders van ordening van boven af
sterker geweest dan zij die het particu
liere initiatief voorstaan? In elk geval
blijft het o.i. te betreuren, dat de mi
nister haar decentralisatie-streven niet
tot het particulier-initiatief heeft doorge
trokken, zeker voor wat de prijsbepaling
betreft.
Wij betreuren dit des te meer, waar
in 1960 en 1961 aan de minister desge
vraagd via gedeputeerde staten der pro
vincie en een aantal particuliere orga
nisaties gegeven adviezen haar in meer
dere gevallen toch zal zijn gebleken, dat
het particuliere initiatief een andere op
vatting had.
De Katholieke Vereniging van Bejaar
dentehuizen maakte de minister bij uit
voerig schrijven van 20 maart 1961
haar zienswijze kenbaar. Wij citeren
daaruit o.a.: „Waarop de veronderstel
ling van de minister is gebaseerd, dat
de bejaardentehuizen gemakkelijk on
toelaatbaar hoge tarieven zouden kunnen
hanteren is niet duidelijk. Het euvel met
de bejaardentehuizen is immers juist
weest en het if nog vaak zo -— dat
zij met onverantwoord lage prijzen ge
noegen nemen." En verder: „Ons be
stuur stelt dat aan voorschriften en
toezicht van de overheid met betrekking
tot het bejaardentehuis hoogstens behoef
te bestaat ter bestrijding en voorkoming
van aparte mistoestanden;dat overigens
al hetgeen het concept beoogt bij een
onbelemmerde werking van het parti
culier initiatief zeker en doeltreffender
zal worden bereikt indien een geobjec
tiveerd susidie ten behoeve van de op
verzorging in een tehuis aangewezen be
jaarde met een beperkt inkomen wordt
verleend".
De Diocesane Centrale voor Bejaarden
zorg in het Bisdom Roermond stelde bij
schrijven van augustus 1960 m.b.t. de
prijs o.a. dat „prijs-excessen alleen voor
komen in door een of meer particulieren
geëxploiteerde winst-beogende tehuizen"
zodat ze zich afvraagt „of de bevoegd
heid c.q. verplichting van de staten der
provincie tot het geven van voorschrif
ten m.b.t. de prijs daarom niet kan
worden beperkt tot winst-beogende te
huizen".
Een spannende achtervolgingsrit, waar.
bij agenten van een radio-auto van de
Amsterdamse politie in totaal achttien
schoten losten, heeft geleid tot de arres
tatie van twee jonge autodieven, de 21-
jarige leerling-fotograaf B. W. en de 17-
jarige onderhoudsmonteur W. v. L.
De bemanning van 'n radio-auto op de
Prins Hendrikkade, constateerde dat 't
achterlicht van een voor hen rijdende
auto defekt was. Zij passeerden de wa
gen en gaven de chauffeur een stop
teken. Juist toen deze de indruk gaf te
willen stilhouden schoot hij echter met
een schijnbeweging naar links en ver
dween pijlsnel over de donkere Prins
Hendrikkade. De agenten zetten onmid
dellijk een achtervolging in.
Onderweg losten zij achttien schoten op
de auto, waarvan er drie het plaatwerk
raakten. De andere vijftien schoten mis
ten hun doel.
De jongelui gavqn zich gewonnen, toen
zij werden ingesloten door een inmiddels
gearriveerd cordon van politie-auto's.
(Advertentie)
Rubriek voor automobiel-vertroetelaars
Nadat wij ons met de dynamo hebben
beziggehouden, loont het de moeite om
ons even eerbiedig te occuperen met een
instrumentje waarover men in monteurs-
kringen slechts fluisterend durft te spre
ken: de spanningsregelaar, tevens auto
maat. Dit apparaat dat soms op de dy
namo is gemonteerd maar ook wel
„ergens" onder de motorkap kan worden
aangetroffen, is namelijk de scheidsrech
ter in het boeiende duel tussen de dy
namo en de accu.
De automaat-spanningsrcgelaar heeft
drie taken. Hij moet de elektrische span
ning steeds op een gelijk peil houden, hoe
snel de dynamo ook loopt; hij moet wa
ken tegen overbelasting van de dynamo
en tenslotte moet hij de dynamo pas dan
aan de accu schakelen als de dynamo
spanning gelijk ligt met of hoger op
loopt dan die van de accu. Om het nog
wat moeilijker te maken, moet de auto
maat er ook voor zorgen dat het elek
trische contact met de accu wordt ver
broken als de dynamospanning onder die
van de accu komt.
Al zou de automaat alleen die derde
taak maar vervullen, dan nog zou hij
zijn 'nogal hoge) aanschaffingsprijs al
waard zijn. Immers indien het elektrisch
contact tussen dynamo en accu niet zou
worden verbroken bij spanningsverschil
len, dan kon de accu zich weieens via
het dynamo-anker gaan ontladen. Meestal
betekent dit de roemloze ondergang van
het anker.
Nu kan zelfs de beste automaat kapot
gaan en de argeloze automobilist zou daar
niets van merken als er op het instru
mentenpaneel geen controlelampje zou
zitten, dat hem vrij precies verraadt of
de automaat werkt. Met ingeschakeld
motorcontact bij stilstaande motor, gloeit
het lampje dramatisch op. Start men de
motor dan zal men zien dat het lampje
dooft zodra 'n bepaald toerental is bereikt
Dit betekent dat de dynamo bezig is de
accu te laden. Toch vertelt het lampje
niet de gehele waarheid. Zou men slechts
zoveel gas geven dat het lampje nèt uit
gaat, dan wordt de accu nog niet gela
den maar geeft de dynamo precies even
veel spanning als de accu heeft.
De automaat „aarzelt" dan als het w#
tussen contact verbreken en eolith
handhaven en het is mogelijk dat er#
terugstroom van de accu naar de dynam0
gaat vloeien, hetgeen op den duur niet
gezond voor het elektrisch systeem in de
auto is. Indien het stationaire toerental
van de motor dusdanig is ingesteld dat
het lampje blijft flikkeren, doch dat het
uitdooft wanneer men even „een dot £as
heeft gegeven, dan kan er van een terug
stroom sprake zijn en het is dan de zaak
het stationaire toerental te verhogen.
Gaat tijdens een rit het waarschuwing?-
lampje plotseling helder branden dan i$
waarschijnlijk de kabel welke is verbon
den met het aansluitpunt nr 51 op dc
automaat, gebroken. Gaat het lampje bij
hogere snelheden branden of brant hei
ongelijkmatig, dan is het tijd om de dy
namo-koolborstels eens op het matje te
roepen. Bij ingeschakelde verlichting wil
het lampje weieens zwakjes opgloeien.
Dit wijst er gewoonlijk op dat er enkele
contactpunten in leiding 51 niet in orde
zijn. maar ook het schakelcontact in oe
automaat dat «het lampje moet bedienen
kan vervuild zijn.
Het is verstandig controlelampjes van
een hogere voltage te monteren. Bij o-
volts-installaties monteert men 12-volts
lampjes, bij 12-volts installaties lampjes
van 18 of 24 volt. U bent er dan theore
tisch zeker van dat „het geweten" van
uw spanningsregelaar niet kan doorbran
den Aan de automaten valt voor de ar"a'
teur niet veel te sleutelen. Bii defecten
aan dit fijne organisme is vernieuwen
meestal de enige remedie. Monteer niet
zelf een nieuwe automaat want er komt
heel wat elektrische meterij aan te pas
en de apparaten die men daarvoor in een
goede garage bezit hebt u beslist niet
in het fietsenschuurtje staan.
Bahco
102e JAARGANG
Uitgave: N. V. Uitg.
Directeur: E H. B. Bi
Hoofdredacteur: J. J|
Redactieraad: J. M /I
C. J. v. Hootegem mil
Mes, mr. H. M. L. de f]
Vercauteren, L. J. v.
Bureaus: Breda R<|
Tel 22341 (4 lynen)
Bureau voor de Zeeiri
De jotosdie iiJ
waakt worden km
waal met een
stand: iedereen w(\
plaats waar de ol
lingen tussen Fran J
Algerijnen gevoerft
geweerd.
Het bovenste dei
foto toont een rai
pantserauto's, waan
hele omgeving is
de achtergrond ee\
het Meer van Geul
De onderste plai
de verte geschoi
Louis Joxede Fra|
tieleiderhet Du
binnengingwaar /I
rijnse tegenspelers\I
Öp de Veiling te Geldernj
teren een kas-aardbei aar
by opbod werd verkocht.
brengst, f 600, komt ten gij
Koningin Wilhelminafonds
kerbestryding.
De Frans-Algcrijnsa
gisteren goede vorderii]
dinsdag een bestand ge
men (informeel) had
Dc twee delegaties zijl
zittingen duurden ongetj
Hoewel nog steeds geen
dedclingen zijn gedaan, is heL
mogelijk dat de bestandsovl
tegen maandagavond zaJ wo|
tekend en dat de Franse
do Algerijnse regering in u
het bestand tegelijkertijd diri
afkondigen.
De delegaties hebben gisteii
moeilijkste vraagstukken \v|
zijn geconfronteerd behandq
struciuur en de bevoegdhe|
Algerijns-Europese voorlopig
en de kwestie van de taken
DE NIEUWE verlofregeling
rate troepen geldt ook voor h<
personeel en de vrijwilligers
eveneens 14 uren minder v
roaand krijgen. De Algemene
ciersvereniging gaat daarovei
week vergaderen.
BIJ EEN BOTSING tussen tv
auto's bij Weert zijn twee rr
dood.
SEDERT het begin van de ongl
uen in Kongo zijn daar 163 Belj
leven gekomen door gewelddc
TOT OPVOLGER van wijlen J
ters heeft het KVP-bestuur i
KJhjks bestuur van de KRO be
Maastrichtenaar mr. M. I. H.
BIJ EEN BRAND op een Nool
opo£msterdan> *s een 41-jarig
lcler om het leven gek ome
exploitatie en distr
tiA„r as denkt minister De Pou
Waarin"6 jschappij in te
cPu de Nederlandse Aan
menwerken! 06 Staatsmijnen
1IE^ uitwerken van het
van koninklijk paar ter g<
Norf 2iJn z'lveren huwelijksfee
Waan aTdse jeugd Êcc£t (twee
aan,-?01' cen °P Walcheren
Special som seldsi is gis
hoha oommissie benoemd.
Iron °-'m- de Prinsessen
"ene zittmg.
d(Mr V„Vcachingmed<
avonH n KNMI: geldig tot zi
•uur- pgcrnaakt vrijdagavo
regen 01
X spreid,. K Uter ook enkel
J tige Vluu !aringen- Zwakke
Zacht weer! e tot 'uidclijk
kp"d,gel3nsnt?tuuat"h€t Bclgisch
f kele'bu?en bcwoikt met kans
tcniDerabï!-' zacht weer. Ma:
Vanrta a vai' 7 tot 14 gra
Zondag zon ondcr 18.34 uur.
i '8 36 ugur m" °P 7 05
op 9 55 i; onder 00.01 uui
der^oi.M uur" °P 703 UUr' mE
