ioJO
Bloeiend keizerrijk in
het Kongogebied
jSUNIL HALEN!
kou gevat?
Vissers in Tweede Kamer
Romeinen doen vaak denken
aan sluimerende vulkaantjes
JWEN
AFRIKAANS VERLEDI
Fabrikanten sceptisch
t.o.v. rapport over roken
mm
ERAS
noem een unaan
ew 2ijn naam
Meng U niet j
in een ruzie
DRECHT
Het Rijk Zang
Het Rijk Kongo
Sluiting Navo-
raketbases in
Italië
Astronauten-drieling
RYNBENDE'S
Vier maanden voor
agent bedreigen
Weer vliegrecord
voor Amerika
Hiêf V&Ujdw
Beroep op Engelse regering
Vijfmaal inbraak
bij ex-werkgever
Tien piaanden geëist
Amerika lanceert
weer satelliet
10
defroster
wegligging: aérostable
-ieid'door felle acceleratie..
*n frdntkap' sluiten
Is: f
ilige sluitrichting.
Viiek kleurenpalet.
dg brochure over de Renault
>9tzeoel, zenden aan Renault
rdam. Tel. 91.91.91.
voor f 218,
voor f 267,
voor f 251,
ndsestraat 32
:1. 2360
lig mogelijk:
of BISCUIT
voorzieningen
ier
ling
- 609, Axe.
Cloqué pyama j\
cfoqué is een ideale stof
voor pyama's, kreukt wel-*
nig, strijken overbodig,
elegant model met revers-
kraag, korte mouwtjes en
lange pantalon r~
13
DAGBLAD DE STEM VAN VRIJDAG 9 MAART 1962
13
(Van een medewerker)
Het aantal onafhankelijke Afrikaan
se negerstaten neemt welhaast wekelijks
toe. De gebieden, dip nog niet onafhan
kelijk zijn, beslaan nog maar een klein
ituk van wat tot voor kort heette het
„Donkere Deel" van Afrika. Tot 1950
was dit anders. Toen waren er slechts
twee ..donkere" onafhankelijke staten,
te weten Liberia en Ethiopië (ook wel
Abessynië genoemd.) Ethiopië heeft
afgezien van een korte periode van
Italiaans bestuur in onze eeuw steeds
zijn onafhankelijkheid weten te bewa
ren. Liberia werd (met Amerikaanse
hulp) als onafhankelijke negerrepubliek
„gesticht" op 26 juli 1847. De rest van
„Donker Afrika" kwam in de achttien
de en de negentiende eeuw onder Euro
pees opperbestuur en bleef dat tot en
met de tweede wereldoorlog. De eerste
klanken van het Afrikaanse onafhanke
lijkheidslied werden reeds hoorbaar kort
na de eerste wereldoorlog. Na de twee
de wereldoorlog werden die klanken
steeds krachtiger en thans is de staat
kundige onafhankelijkheid van bijna ge
heel „Donker Afrika" praktisch gespro
ken een voldongen feit.
Afrika's staatkundige problemen staan
sedert enige jaren in het middelpunt der
wereldbelangstelling. De recente ge
beurtenissen in Kongo hebben die be
langstelling geactiveerd. Beluistert men
de gesprekken over de Kongolese troe
belen, dan kan men dikwijls (opnieuw!)
de opvatting horen verkondigen, dat de
negers pas in onze eeuw „rijp" zou
den zijn geworden of gemaakt voor po
litieke onafhankelijkheid en zelfstandig
heid en dat zij pas de laatste tientallen
jaren zouden hebben geleerd om poli
tiek te denken en te handelen. Zij, die
deze mening huldigen, doen de. geschie
denis echter geweld aan. Immers, de
historie leert, dat er in vroeger eeuwen
in verscheidene delen van „Donker Afri
ka" machtige rijken hebben bestaan.
Zij dankten hun ontstaan aan en werden
geregeerd door donkere potentaten. De
ze Afrikaanse heersers en hun raads
lieden waren als bestuurders, als staat
kundige en militaire leiders veelal figu
ren van formaat, die de vergelijking
met tal van middeleeuwse „collega's"
in Europa zeer wel konden doorstaan.
De herinnering aan die grote mogend
heden, aan die vroegere bloeitijd leeft
in Afrika voort, zij het, dat waarheid
en verdichtsel soms moeilijk te scheiden
zijn, als men de verhalen uit Afrikaanse
mond hoort. Niettemin willen wij hier
enige van die negerrijken de revue la
ten passeren. Als eerste nemen wij een
Oostafrikaanse (federatieve) staat on
der de loep.
In de twaalfe eeuw onzer jaartelling
bestond aan de oostkust van Afrika een
machtige rijk. De naam was Zang of
Zeng. Het strekte zich uit langs de kust
van Somaliland tot bezuiden de mond
van de Zambesi. Zang vervulde een func
tie van grote betekenis in de politieke,
culturele en economische geschiedenis
van Afrika. Immers, dit rijk was ge
vreesd door zijn macht, vermaard door
zijn welvaart, geacht als cultureel cen
trum en internationaal bekend dank zij
zijn overzeese handel.
Strikt genomen was Zang geen een
heidsstaatmaar een federatie van
kleine staten. De onderlinge rivaliteit
der gewestelijke heersers leidde zo nu
en dan tot bloedige burgeroorlogen en
tenslotte tot de ondergang van het
rijk. Alvorens het zover kwam, had
Zang echter eeuwenlang bestaan. Be
richten uit Portugese bron zijn voor
ons belangwekkend. Toen de Portu
gezen kort vóór 1500 via Kaap
de Goede Hoop de Indische Oceaan
opvoeren en met hun schepen voor de
kust van Oost-Afrika verschenen, wa-
I ren zi') niet weinig verbaasd, daar een
machtig Afrikaans rijk (Zang) te vin
den met welvarende, bloeiende steden.
n berichtgevers schreven aan de
regering in Lissabon, dat de handel
van Zang zeer belangrijk en internatio
naal was. De kooplieden van dat rijk
ft'ernam men in de Portugese hoofd
stad.) onderhielden betrekkingen met
ndia, China, de landen om de Rode
£ee en waarschijnlijk zelfs met enige
B?j5e»centra °P de kusten van de
Middellandse Zee.
nJBnigi^as niet de eerste „staatkundige
ntidekking" der Portugezen in „Donker
Af^li Voor ziJ aan de oostkust van
verschenen, hadden zij namelijk
dan de westkust een ander machtig
Afrikaans rijk leren kennen. Op hun
tochten langs de Afrikaanse kust waren
de Portugezen in de tweede helft van
de vijftiende eeuw ook bij de mond van
de Kongo gekomen. Toen zij deze rivier
een eind waren opgevaren, kregen zij te
doen met de autoriteiten en de ambte
naren van een groot en invloedrijk land.
In M'bansa, de hoofdstad van die staat,
knoopten de Portugez.en goede betrek
kingen aan met de regering. Daar zij
de wereld waren ingetrokken zowel om
handel te drijven als om het christe
lijk geloof uit te dragen, spanden de
Portugezen zich in om de Kongolezen
voor het christendom te winnen. Hun
missionarissen hadden veel succes. Tien
duizenden Kongolezen lieten zich dopen.
De hoofdstad M'bansa kreeg een nieuwe
naam, te weten San Salvador. Zelfs de
Staatkundige onafhankelijk
heid is geen nieuw verschijnsel
in Afrika. Eeuwen geleden
reeds zwaaiden donkere poten
taten de scepter over grote
Afrikaanse rijken, die zich in
menig opzicht konden meten
met Europese rijken uit die
tijd.
keizer, de M'foemoe, liet zich dopen. De
hovelingen en. de adel volgden het kei
zerlijk voorbeeld en omhelsden even
eens het christelijk geloof. Het begon er
naar uit te zien, dat het Rijk Kongo een
christelijke staat zou worden. De M'foe
moe stond- bij de Portugezen hoog in
aanzien. Hij kreeg Portugese titels en
onderscheidingen.
Het Rtik Kongo werd geen christelijke
staat. Geleidelijk vervreemdden de Kon
golezen van de nieuwe leer. Dit vond
mede zijn oorzaak in het feit, dat de
Portugezen soms erg hardhandig optra
den en dat het kruis niet in staat bleek
te zijn om de door het Portugese zwaard
geslagen wonden te helen. Niettemin
leefde de herinnering aan die christe
lijke periode uit de Kongolese geschie
denis nog in het eerste kwart van onze
eeuw in de Kongolese dorpen en oer-
Dapper, fier en onversaagd waren de-
krijgers die in de middeleeuwen de
macht der Oostafrikaanse rijken
schraagden en uitbreidden. Hun na
zaten zijn het nog. En nog steeds
smeren zij hun haar in met roodgele
oker, nog steeds zijn zij geduchte sol
daten. al dienen er thans velen in
Brits-Afrikaanse regimenten.
wouden. De ruïnes van de grote kathe
draal van San Salvador (M'bansa) be
stonden nog in 1914 en bestaan mis
schien nu nog. Europeanen, die tochten
maakten door de Kongolese wildernis,
werden vaak verrast door de bekende
klank, die de liedjes van hun donkere
dragers hadden. Die liedjes waren on
getwijfeld „souvenirs" uit de christe
lijke tijden, bijvoorbeeld:
Sina mama, sina mamai,
Sina mama Maria, sina mamai
Dat het Rijk Kongo niet slechts groot,
machtig en invloedrijk was, maar ook
cultureel op een tamelijk hoog niveau
stond, blijkt niet slechts uit wat de Por
tugez.en hebben meegedeeld, maar ook
uit prachtige bronzen, ivoren en houten
kunstvoorwerpen, die daar werden ge
maakt. Zij verraden enige Portugese in
vloed en grote kunstzinnigheid der ma
kers. Zowel negers als Portugezen zijn
op die kunstvoorwerpen afgebeeld.
De staatkundige banden tussen
Portugal en het Kongolese Rijk
van de M'foemoe bleven nog lange
tijd, zij het „in de schaduw", be
staan. Ruim een halve eeuw ge
leden leefde er nog een afstamme
ling van de Christelijke M'foemoe,
die zich Dom Pedro V, Katholiek
Koning -van Kongo en Onderhorig
heden noemde. Hij ontving van de
Portugese regering een jaargeld.
Nieuwe landbouwmethoden zijn nodig
wil Afrika slagen als onafhankelijk
werelddeel.
(Advertentie)
De voormalige Italiaanse minister van
buitenlandse zaken Gaetano Martino,
voorzitter van de liberale partij heeft
in het parlement te Rome de vraag ge
steld of het waar is, dat Italie's nieuwe
„links van het centrum"-georiënteerde
regering stappen heeft gedaan om de
sluiting van Navo-raketbases op haar ge
bied te bewerkstelligen.
De krachtig pro-westers gezinde Mar
tino, tot voor kort Italiaans delegatie
leider bij de V. S. te New York, gaf door
zijn vragen uiting aan zijn vrees, dat
Fanfani's met het Westen meedraaiende
buitenlandse politiek zou verwateren,
omdat hij zijn nieuwe aanhangers ,Pie-
tro Nenni's neutralistische socialisten,
te vriend diende te houden.
Vorige week vrijdag zei de Italiaanse
premier in zijn politieke redevoering ter
loops, dat Italië „door de aanwezigheid
van raketbases op zijn gebied meer ver
antwoordelijkheden" had gekregen. De
ze opmerking werd door waarnemers
als positief beschouwd.
De heer en mevrouw A. Revkov, wo
nend te Goerjev in Kazakstan, heeft zijn
drieling de namen Joeri, Gherman en
John gegeven, naar de Russische ruim
tevaarders Joeri Gagarin en Gherman
Titov en hun Amerikaanse collega John
Glenn.
Het echtpaar hoopt, dat de jongens
even dapper zullen worden als de man
nen naar wie zij zijn genoemd. De heer
en mevrouw Revkov, beiden 35 hebben
nog vier kinderen.
(Advertentie)
een ronde 'jonge'
jonge
White Label dubbele klare
f 8.55 per literfles exclusief glas
De politierechter in Haarlem heeft de
43-jarige chauffeur F. H. B. uit Haar
lem wegens bedreiging van een agent,
veroordeeld tot een gevangenisstraf van
vier maanden, waarvan een maand voor
waardelijk. Een agent hield op 17 janu
ari een 17-jarige bromfietser aan. Hij
sommeerde hem mee te gaan naar het
politiebureau. De jongen weigerde ech
ter. Toen greep de agent de knaap vast.
Juist op dat ogenblik kwam de chauffeur
B. in een vrachtauto voorbij. Hij stopte,
stapte gewapend met een koevoet uit
zijn wagen en gelastte de agent de jon
gen los te laten. De chauffeur werd spoe
dig opgespoord en ingesloten, de jon
gen werd op zijn werk opgezocht. Toen
deze de politie zag aankomen, greep hij
een ijzeren staaf, waarmee hij dreigend
begon te zwaaien.
Een der agenten trok hierop zijn pis
tool en loste een schot. De jongen werd
in zijn hand getroffen en liet de staaf
vallen, waarna hij kon worden gearres
teerd. Hij zal nog voor de kinderrech
ter verschijnen.
De Amerikaanse marine heeft te Was
hington bekendgemaakt, dat één van
zijn Phantom'-straalgevephtsvliegtui-
gen kortgeleden boven zijn basis te
Brunswick in de staat Maine een nieuw
wereldrecord hoogte/klimsnelheid heeft
gevestigd door binnen een minuut en 17
seconden tot bijna 12 kilometer te komen.
De gegevens zijn doorgezonden naar de
internationale luchtvaartfederatie te Pa
rijs.
(Advertentie)
NEDERLANDS MEEST GEBRUIKTE WASMIDDEL
Britse sigarettenfabrikanten hebben
met scepsis gereageerd op het rapport
van de Britse Koninklijke Maatschappij
ter bevordering van de geneeskunst,
waarin op de regering een beroep is
gedaan een campagne om het roken te
beperken, te steunen.
In twee verklaringen, een van de per
manente commissie van fabrikanten va-
rookwaren en een van de advieseoin
missie voor tabak,- zetten de fabrikantor.
hun bezwaren uiteen.
In dè verklaring van de eerste com
missie werden de wetenschappelijke as-
(Advertentie)
pecten van het rapport behandeld. De
andere verklaring had betrekking op de
invloed die het rapport op de omzet zou
kunnen uitoefenen.
Enkele van de bezwaren waren als
volgt:
door de afzonderlijke behandeling
van het vraagstuk van de verontreiniging
van de lucht heeft de artsencommissie
onvoldoende aandacht besteed aan alle
-roblemen die een rol spelen;
de bewijzen dat roken farmaco
logische en psychische effecten heeft op
F rokers, die voor hen zeer waardevol
zijn, nemen toe;
slechts een minderheid van degenen
die zeer veel roken krijgt longkanker
of chronische bronchitis. Wellicht spe
len andere factoren een rol;
het is nodig de chemische en bio
logische effecten van het roken aan een
verder onderzoek te onderwerpen. De
omzetbelasting op sigaretten drie shil
ling en vier pence op een pakje dat in
de winkel vier shilling en zes pence
kost, dus ongeveer 400 procent is in
Engeland hoger dan waar ter wereld;
het is te betwijfelen of de mensen
minder zullen gaan roken als de rook
waren duurder worden. „Het zou den straf
zijn voor de miljoenen rokers, die in een
sigaret vertroosting en genot vinden en
die, zoal6 is -aangetoond in het rapport,
voornoemde ziekten niet oplopen".
(Van onze Romeinse correspondent)
In de nacht rukte een heftige
wind aan de ramen van onze
hotelkamer, welke uitzicht ge
ven op een stukje oud-Rome
nabij het wijdse Stazione Ter
mini, en toen we naar de ont
bijtzaal afdaalden, verwelkom
de ons de slome huisbediende
handenwrijvend met eeno fred-
do, freddo, Siberia.
Net hadden we tot elkaar gezegd,
dat het weer prachtig was buiten en
we meenden in de spraakwaterval
van de Italiaanse radio vernomen
te hebben, dat er weliswaar een
kortstondige inbreuk op het mooie
weer plaatsvond door een sterke
wind vanuit de gure bergen, maar
dat we midden in de winter nog al
tijd op 14 graden konden rekenen.
Maar Pietro zei freddo, koud, en
rilde erbij en dus zou het wel zo zijn
Onze onverschilligheid voor zijn ge
jammer zal hem wel gestijfd hebben
in zijn mening dat die Olandeses
maar koudbloedige vissen zijn.
Wij waren intussen al een eind
op weg onze overtuiging te wijzigen,
dat de Italianen een heetbloedig volk
vormen. En wel om het schouwspel
dat de eigenaren van het hotel
blijkbaar een hele clan van de padre
een mager heertje met een keurig-
verzorgd spitsbaardje, een onge
looflijk gezette matrone en een
respectabele reeks reeds aan de
slapen grijzende zonen ons elke mor
gen boden. Wanneer wij ons knap
pend broodje met een café-latte
naar beneden spoelden, had in de
ontbijtzaal een voortdurend komen
en gaan plaats van de leden des
gezins in een nauwelijks bemerk
baar tempo, van' de ene deur naar
de andere, stil, geruisloos, als vrees
den ze hun eigen schim. In de eer
ste dagen zeiden we hartelijk; Buon
giorno, goede morgen, maar aange
zien ze met geen kik erop reageer
den, hadden we verder maar elke
dag vermaakt naar de pantomime
gekeken. Totdat we op een goede
morgen plotseling de schrik van
ons leven beleefden.
Het geviel dat terzelfdertijd twee
van deze ochtendslome breeders de
zaal binnentraden, de een door de
deur waarop Service staat, de ander
langs de gasteningang. Net hadden
we een fikse slok van onze melk-
met-koffie genomen, of daar ontstond
een spektakel dat horen en zien
verging. De een met een falsetstem,
de ander met een dreunend geluid
als een basso continuo, met handen
en voeten werkend, zaten ze blijk
baar prompt in een heftige uiteen
zetting. Onze slok koffie verdween
schielijk van schrik in het verkeer
de keelgat en we verwachtten
een fikse knokpartij. En daar we
van vredelievende natuur zijn en
het ergste wilden voorkomen, maak
ten we al aanstalten om ons met
onze indrukwekkende gestalte tus
sen de strijdende partijen te werpen.
Voorbarig, beste lezers, glad over
bodig. Want plotseling klonk van er
gens uit het trappenhuis een alles-
overstemmende gil: Bernardo!!
Waarop midden in hun prevelemen-
to de beide kemphanen onbewege
lijk als versteend bleven staan een
van beiden tenslotte op oorverscheu
rende ^ijze: riep, in de rich
ting van het trappenhuis wegslak-
kenhuisde, en de ander bijna onbe
wegelijk zijn wandeling naar de keu
ken voortzette.
Geen twist
„Hebt u dat gehoord?" vroegen
we later aan de portier. Maar de
man vroeg ons verwonderd: „Wat.
gehoord? O, die woordenwisseling?
Maar dat was geen twist. Ze heb
ben alleen maar hun indrukken over
de voetbalmatch van gisteravond
uitgewisseld!"
Diezelfde vergissing maakte we
nog geen uur later, toen we plot
seling getuige waren van een hefti
ge woordenwisseling op de hoek van
de Piazza di Independenza tussen
twee kleine maar gespierde Itali-
anen.Ze schreeuwde elkaar de meest
uitgezochte scheldwoorden naar het
hoofd, welke ze onderstreepten met
gevaarlijke vuist-en voetbewegingen.
En benauwd keken we al uit naar
een guardia toen de scheldenden uit
eengingen met 'n definitief '„basta".
Dat wil zeggen ze keerden zich
na enkele meters om en riepen el
kaar een hartelijk tot weerziens toe;
A rivederci!
„En nu had jij je eens met die
ruzie moeten bemoeien", zei ons
later een kennis, „dan had je eens
wat beleefd. Waarschijnlijk zat je nu
op een of andere Questra aan een
ongeduldige ufficiale duidelijk te ma
ken, dat alleen maar algemene men-
senmin of je ingeboren noordelijke
zin voor orde en rust en niet een of
ander particulier motief je heeft
doen besluiten jezelf in het strijd
perk te werpen. Mét als resultaat,
dat je mede de boete zou moeten
betalen!"
Op de duur begint men zich er
op te betrappen, dat men geleidelijk
in de Italiaanse versnelling begint
te leven en dat men voortdurend
de voet op de gaspedaal houdt. Op
onze eerste wandeling langs de mo
numenten van Rome en door de
zalen van de Vaticaanse Musea er
gerden we onze Italiaanse gids door
de al te kille wijze, waarop we
naar zijn mening 'aan onze bewon
dering voor wat we zagen, uiting
gaven. Ons eerlijk gemeend: „mooi"
of „prachtig" bij het zien van de
duizend-en-een schoonheden van Ro
me. klonk hem als een stukje ge
borneerdheid in de oren. Hij had van
ons minstens een vlucht in superla
tieven verwacht. Maar nu we zelf
kennissen en gasten de heuvel van
het Kapitool opleiden door het Fo-*
rum Trajanum loodsen of binnen
het eerbiedwaardig Colosseum voe
ren, betrappen we ons erop dat we
zelf alleen nog maar in allesover-
treffende termen spreken: het bel-
lissimo, superbo, magnifico liggen
ons al in de mond bestorven. Het
tempo van Rome heeft ons na een
paar maanden al helemaal in zijn
bezit!
In de Tweede Kamer is de behande
ling van de begroting van landbouw
en visserij voortgezet.
Voor de afdeling visserij hadden tien
tallen vissers in klederdracht plaats
genomen op de publieke tribune.
De rechtbank te Groningen eiste gis
teren tien maanden gevangenistraf met
aftrek tegen de 19-jarige machinist, thans
dienstplichtig soldaat, A. J. van der W.
uit Sappemeer, die in totaal vijfmaal
achtereen had ingebroken bij zijn werk
gever. Drie inbraken waren hem ten laste
gelegd. In de nacht van 4 op 5 februari
haalde hij uit de brandkast 1200 en uit
het kantoor 35. In de nacht van 30 sep
tember op 1 oktober eigende hij zich ge
reedschappen toe en in de nacht van 9
op 10 december maakte hij 35 buit. Bij
een poging tot inbraak in de kerstnacht
werd hij op heterdaad betrapt.
De raadsman, mr. de Jong, vroeg een
gecombineerde straf. De rechtbank zal
over veertien dagen vonnis wijzen.
(Advertentie)
De Amerikaanse luchtmacht heeft op
nieuw een verkenningssatelliet in een
baan rond de aarde gebracht.
De capusule, die door een Atlas-Agena-
combinatieraket werd voortgestuwd, was
waarschijnlijk van het type „Midas" of
„Samos" van de categorie „ruimtespion
nen".
Een woordvoerder maakte het type niet
bekend, maar zei, dat het ruimtevaartuig
een „aantal testinstrumenten" bevatte.
Het doel van de ruimteproef werd nog
geheim gehouden.
