De zelfstandige kruidenier
verkeert niet in ademnood
I
Pasdame" in een reuzendok
Landbouwschap vraagt
EEG-beleid voor vlas
Met ernstig
voorbehoud
Ook in de VS een hang
naar kleine winkels
Patathal voor de koeien
„SUPERMARKET -
VOOR EN TEGEN'
Nuchtere blik op de Supermarkets
heetman
Vele schepen
werkloos
a
n
n
t
Statistiek en
werkelijkheid
Begrippen
Zegelkoorts
Colportage
de schatkamer onder de lijnbaan
Vliegend hert
bestaat toch
GEEN UITBREIDING AREAAL
Landbouwschap waarschuwt
telers van suikerbieten
Zware sneeuwval
in Oostenrijk
Molotov zinkt
weg in de
vergetelheid
Radio-amateurs
lanceerden eigen
kunstmaan
Curiekardinaal
Muench overleden
„Navarraweer
aan de ketting
Gezondheidscommissie
voor dieren
15
DAGBLAD DE STEM VAN ZATERDAG 17 FEBRUARI 1962
15
Tussen 1945 en 1960 verdwenen er in Amerika geruisloos 120.000
kleine levensmiddclenzaken, heeft Tommy Drewell blijkens uw ar
tikelen verteld. Dat is verhoudingsgewijs op een bevolking van 180
miljoen niet veel meer dan ook in Nederland het geval was. Zowel
in Amerika als in Nederland hadden zich in de crisisjaren duizenden
in de levensmiddelendetailhandel gevestigd, waardoor een overbezet
ting van het distributie-appataat ontstond. Na de oorlog vond een
natuurlijke sanering plaats, die voor de zelfstandige middenstand
zeker niet als onrustbarend behoeft te worden beschouwd.
heel kleine zelfbedieningswinkels. De
praktijk leert, dat men reeds op een
verkoopruimte van 35 a 40 vierkante
meter met succes zelfbediening kan toe-
Er zijn in Amerika nu rond 33.000 su
permarkets, waarvan de helft in han
den van zelfstandige middenstanders is
en de andere helft geëxploiteerd wordt
door grootwinkelbedrijven. Doch naast
deze 33.000 supermarkets zijn er nog
altijd rond 200.000 kleinere levensmidde
lenwinkels en nog 100.000 gespeciali
seerde levensmiddelenbedrijven.
Daarbij dient men te bedenken, dat de
supermarket in Amerika uitsluitend een
begrip is in de statistiek. Een levensmid-
delenbedrijf met een omzet van 375.000
dollar of meer is een supermarket. En
die 375.000 dollar is in het Amerikaanse
levensmiddelenbedrijf, waarin altijd al
een veel breder assortiment werd ge
voerd dan in Nederland het geval was,
bepaald niet zo'n uitzonderlijk hoog be
drag als men zich hier wel eens voor
stelt. Er zijn dus grote maar ook klei
ne supermarkets.
De supermarket-ontwikkeling heeft in
middels in Amerika zijn hoogtepunt be
reikt. De verkoopruimte in nieuw te
bouwen supermarkets wordt kleiner en
sinds 1960 neemt het aantal kleinere
winkels toe, terwijl de omzetten in de
gespecialiseerde winkels weer een duide
lijke stijging vertonen.
De bedrijven met meer dan 375.000 dol
lar omzet per jaar halen inderdaad een
kleine zeventig procent van de totale le
vensmiddelenomzet, waarin de omzet
van de 100.000 speciaalwinkels echter
niet is opgenomen. Maar ook dat is al
weer niets bijzonders. Altijd heeft een
klein aantal grote bedrijven een overwe
gend deel van de omzet in handen ge
had. Dat was in Amerika zo, dat was
in Nederland niet anders. Het enige
verschil is, dat we voor die vroegere pe
riode niet over exacte cijfers beschik
ken, dat over de gehele linie de win
kels groter worden, dat de grootste be
drijven nu in Amerika supermarkets
worden genoemd en in Nederland voor
lopig nog zelfbedieningswinkels heten.
De middenstanders, die slechts één
winkel exploiteren, hebben, als we de
speciaalwinkels wél meetellen, nog al-
tyd de helft van de totale Amerikaanse
levensmiddelenomzet in handen. Dat is
voor het kleinere bedrijf bepaald nog
niet zo verontrustend.
Doch afgezien van de cijfers is het bij
zonder moeilijk de Amerikaanse super
market met de Nederlandse te vergelij
ken. In Amerika is de supermarket een
statistisch begrip, in Nederland ver
staan we onder een supermarket een
zelfbedieningswinkel, waarin naast de
traditionele kruidenierswaren ook vers
vlees en verse groente wordt gevoerd.
En zoals er in Amerika grote en kleine
supermarkets zijn, zo kennen wij in Ne
derland grote, maar ook kleine en zelfs
passen.
Daarbij mag niet vergeten worden,
dat de zelfbediening in ons land een ty
pisch Nederlandse ontwikkeling heeft
gekregen. In de meeste zelfbedienings
winkels zijn talloze bedieningselementen
gehandhaafd en omgekeerd vindt men
in veel gemoderniseerde bedieningswin
kels elementen van de zelfbediening.
Men spreekt dan van semi-zelfbediening,
snelbediening enz.
In ons land loopt de scheiding veel
meer tussen gemoderniseerde en niet-
gemoderniseerde winkels. En dan ligt
't percentage der moderne levensmidde
lenwinkels wel zo hoog, dat men Neder
land beslist niet als een achtergebleven
gebied kan beschouwen.
Ook de supermarket is in Amerika dus
nog altijd de winkel, waar men in hoofd
zaak levensmiddelen koopt met een
klein assortiment niet-levensmiddelen.
Deze zg. non foods maken gemiddeld
niet meer dan 5 pet. van de omzet uit.
Men kan er dus geen t.v.-toestellen,
geen koelkasten en geen poedels kopen.
Voor dergelijke artikelen moet men
ook in Amerika nog altijd terecht bij
de warenhuizen, de discount houses of
de speciaalzaken.
Tommy Drewell was blijkbaar ook
van mening, dat Nederland het zegelsys
teem van Amerika had afgekeken. Be
grijpelijk overigens'. De meeste Ameri
kanen kunnen zich moeilijk voorstellen,
dat zij ook wel eens iets van Europa
overnemen. Welnu, met de zegels is dat
inderdaad hét geval.
In het Nederlandse levensmiddelenbe
drijf werd reeds op grote schaal „geze
geld", toen men er in Amerika nog aan
moest beginnen. De Amerikanen namen
het systeem over, maar pasten het op
zo mateloze wijze toe, dat nu iedereen
er zo langzamerhand inderdaad de buik
van vol heeft. De Amerikanen waren op
dit gebied dus geen pioniers. Nu zij het
systeem, om het populair te zeggen,
verprutst hebben, behoeft dat voor de
Nederlandse ondernemers nog geen re
den te zijn er nu ook maar mee te stop
pen.
Tommy Drewell gelooft natuurlijk ook,
dat we hier in no time shopping cen
tres uit de grond moeten stampen. Hij
zal zich natuurlijk niet kunnen voorstel
len, dat het Amerikaanse shopping cen
tre niets anders is dan een uit de nood
geboren poging tot winkelplanning, wel
ke wij in Nederland al sinds het einde
van de eerste wereldoorlog toepassen.
Deze nood was in Amerika ontstaan door
de planloze en chaotische uittocht van
de bevolking naar de onmetelijke ruim
te buiten de steden, waar miljoenen ge
zinnen leven en wonen, verstoken van
de meest elementaire vormen van mo
derne, maatschappelijke accommodatie,
waarvan de Amerikaanse staatsman
Stevenson heeft geschreven, dat het een
wonen is zonder toegang tot het norma
le leven en zijn culturele aspecten. En
waarvan hij verder heeft gezegd, dat
Uit Nijmegen ontvingen wij een
reactie op onze artikelenreeks „Su
permarket voor en tegen", van
de hand van een journalist die zich
in de V.S. op de hoogte heeft ge
steld van hetgeen daar op hét ge
bied van de Supermarkets te koop
is. Deze vakkundige reactie voegt
zoveel nieuwe elementen aan de
reeds bekende toe, dat wij het ver
antwoord achtten, de als reactie
bedoelde bijdrage in zijn geheel te
plaatsen, als een soort slotbeschou
wing van de serie.
slechts heroïsche maatregelen de Ame
rikaanse natie kunnen redden van een
wegzinken in een reeks van vorm- en
zielloze woongebieden.
In deze zielloze woongebieden zijn de
shopping centres ontstaan. Zeker 90 pet.
van de Amerikaanse shopping centres
kan een vergelijking met de Nederland
se winkelcentra in onze nieuwe woonwij
ken niet doorstaan. Ze zijn kleiner en
ze zijn slechter. De overblijvende 10
pet. dat zijn er 50 a 60 op een be
volking van 180 miljoen! zijn, inder
daad groter van omvang. En die 50 a
60 zal Tommy wel bedoeld hebben.
Maar dat er dus in ons land als wij
even vormloos en zielloos woonden als
de Amerikanen, hetgeen niet het 'geval
is hoogstens voor 3 a 4 van de gro
te Amerikaanse shopping centres plaats
kan zijn, dat zal hij nooit willen gelo
ven. Natuurlijk hebben wij in Nederland
grote wijkwinkelcentra nodig met meer
parkeerruimte dan tot nu toe werd
aangelegd. Dat behoeven we van de
Amerikanen niet te leren. Maar die win
keicentra kunnen wij beter naar onze
eigen Nederlandse voorbeelden bouwen
dan naar de Amerikaanse.
Tommy heeft niet verteld, hoe groot
de behoefte bij de Amerikaanse huis
vrouw is aan persoonlijke bediening,
aan service en voorlichting. Hij heeft
er waarschijnlijk geen weet van. Want
naast de 33.000 supermarkets zijn er in
Amerika bijna 70.000 bedrijven, die hun
artikelen via huis-aan-huis-colportage
aan de man of de vrouw brengen.
Een colportage-systeem, dat bij ons
verleden tijd is, maar dat in Amerika
nog steeds in omvang toeneemt. Deze
colportageverkoop, waarvan de omzet
driemaal zo groot is als van een der
grootste filiaalbedrijven met bijna 2500
supermarkets, is een te denken geven
de reactie op de gestroomlynde distri
butie in Amerika.
Zo adembenemend als Tommy Dre
well de Amerikaanse distributie-ontwik
keling heeft voorgesteld, is ze dus niet.
De kleine zelfstandige Nederlandse
kruidenier, die actief is en op tijd weet
te moderniseren, behoeft voor de toe
komst niet te "vrezen. Hij is georgani
seerd in goede vakorganisaties, die men
in Amerika niet kent, en hij is aange
sloten bij sterke commerciële verenigin
gen. Niet eerst de laatste jaren, maar
al meer dan twintig jaar. Ongeveer 90
pet. van de Nederlandse kruideniers
heeft achter zich staan de gebundelde
macht der commerciële samenwerking.
Bovendien voert de Nederlandse rege
ring al jarenlang ook alweer in te
genstelling tot Amerika een actief
middenstandsbeleid, waarvan de diverse
middenstandskredietvormen, de vesti
gingswetgeving en de winkelsluitingswet
de pijlers zijn. De Amerikaanse kruide
nier moet het zonder enige ordenen
de wetgeving stellen.
De kleine zelfstandige kruidenier, mits
hij een actief zakenman is. verkeert
Nederland niet in ademnood. En hij zal
ook bij de groei naar grotere winkeleen
heden nog voldoende adem overhouden.
Reactie nr 2
Het vakblad „Het kruideniersbedrijf".
spreekbuis van de Algemene Nederlandse
Kruideniersbond vestigt in het nummer
van 15 februari de aaildacht van zijn le
zers op onze artikelenserie „Supermarket
voor en tegen".
Bij alle waardering voor onze artike
lenreeks, wijst het vakblad erop dat de
eerste Nederlandse ZB-winkel in Nijme
gen werd gesticht en niet in Rotterdam.
Het aantal ZB-bedrijven is voorts opge
lopen tot 2900 en het aantal supermarkets
in ons land is de twintig verre gepas
seerd. De oorzaak van het feit dat de cij
fers die wij gaven afwijken van de door
de kruideniersbond verstrekte ligt hier
in, dat op het moment dat de artikelen
werden geschreven, de nieuwste cijfers
nog niet bekend waren. Bij de ongehoord
snelle ontwikkeling van het zelfbedie-
ningsbedrijf loopt men aldus gemakkelijk
het risico met verouderde, schijnbaar de
faitistische cijfers te komen. (Redactie)
J. KRUIDERINK
(advertentie)
Vvi</v
EDELSTEENKUNDIGE f.g.a.
DIAMANTEXPERT g.i.a.
LIJNBAAN 92 - ROTTERDAM
Donderdagmiddag vond bij Verolme
op Rozenburg de proef dokking plaats
van de 78.000 ton metende „Essó
Hampshire" in het pas gegraven dok
voor schepen tot 110.000 ton. De tan
ker is het grootste schip, dat ooit op
een Nederlandse werf is gebouwd.
Het schip wordt 14 maart gedoopt en
overgedragen. Het nieuwe dok wordt
half mei officieel in gebruik genomen.
(advertentie)
■R ATM weet er wel raad
BREDA Ginriekenweg 41 Tel. 36547
chemische en wiiwasserij
Dc Amerikaanse associatie van auto-1
mobiel-verzekeringsmaatschappijen heeft
onlangs besloten dat paarden, herten,
honden en koeien kunnen vliegen.
De associatie tekende hier echter bij
aan de heersende stroming in de weten
schap, dat dit vee op vier poten op de
grond houdt volledig te respecteren.
De definitie van de associatie, dat her
ten, paarden, honden en koeien vliegen
is slechts opgesteld voor het gemak van
de automobilisten <jlie met deze dieren
in onzaphte aanraking zijn geweest.
Een botsing met een hert had steeds
tot gevolg, dat de eigenaar van het ge
deukte voertuig moest bewijzen, dat het
hert op het moment van de botsing een
luchtsprong of iets dergelijks had ge
maakt. Als dat vastgesteld was, werd het
hert beschiuwd als een vliegend of val
lend voorwerp, zodat de schade volledig
door de verzekering gedekt werd.
Kon dat niet worden vastgesteld, dan
was het hert (paard, hond of koe) een
weggebruiker en was er sprake van een
gewoon verkeersongeluk. In dit laatste
geval zou de automobilist de eerste hon
derd dollar schade zelf moeten dragen.
Nu is dus alle schade, veroorzaakt door
botsingen met dieren,* volledig verhaal
baar op de verzekering.
dZn™'f!?9 'j'" a.an de Rijn
driifrt>'°iïieN voor het weidebe-
mioliiJ 7 Waiboerhoeue" officieel ge-
i5"en onderzoekingsinstituten
ZS uleJ samen om verschillende
nieuwe bedrijfssystemen in de melk-
veehouderij met elkaar te vergelijken.
Hier een 15 meter hoge torensilo,
waaruit het voer door middel van
een vijzelnaar de koeien wordt ge
transporteerd.
(Van onze Haagse redacteur)
Dc hoofdafdeling akkerbouw van het
Landbouwschap heeft een „dringend"
beroep gedaan op de telers om het sui
kerbietenareaal in 1962 „vooral niet ver
der uit te breiden". By uitbreiding van
de bietenteelt bestaat opnieuw de kans
op een gevoelige korting van de garan
tieprijs, aangezien het „teveel" aan bie
ten onder de huidige omstandigheden by
verwerking tot suiker slechts 12,50 op
brengt in plaats van dc garantieprijs van
52,Aangezien uitbreiding van het
areaal by normale oogst leidt tot een
suikeroverschot zal de teler, die meer
bicten gaat telen niet alleen zelf ge
noegen moeten nemen met een korting
op de garantieprijs maar ook zyn mede
telers verlies berokkenen. Deze kwestie
komt nader aan de orde tijdens de open
bare vergadering van het Landbouw
schap op woensdag 21 februari a.s.
De situatie is thans zo dat er in het
Landbouwschap voor een vrijwillige teelt
beperking nog net geen meerderheid is.
Men vreest, dat een'teeltbeperking veel
administratieve beslommeringen met
zich zal brengen. Bovendien geven de
tegenstanders van teeltbeperking er de
voorkeur aan eerst de ontwikkeling van
een gemeenschappelijk suikerbeleid in de
EEG af te wachten. De grootst mogelijke
minderheid van het Landbouwschap
daarentegen meent, dat er een regeling
moet komen als blijken zou dat de totale
produktie van de oogst 1962 opnieuw de
binnenlandse consumptie zou overschrij
den. Aangezien voor- en tegenstanders
niet tot elkaar gebracht kunnen worden
volstaat het Landbouwschap thans met
de waarschuwing het suikerbietenareaal
dit jaar in geen geval uit te breiden.
Verscheidene groepen arbeiders zijn in
de Tiroolse Alpen van de buitenwereld
afgesneden tengevolge van zware
sneeuwval.
Volgens berichten van de Oostenrijkse
politie zijn 10 mijnwerkers in een mijn
bij Schrnitz na twee dagen van hevige
sneeuwbuien geïsoleerd. Zij staan in te
legrafische verbinding met het hoofd
kwartier van de mijn en maken het goed.
In Mandorfen is een groep van 20
bouwvakarbeiders geïsoleerd, nadat de
verbindingen door lawines waren ver
broken.
Bij Brutz zijn 700 arbeiders verschei
dene uren van de buitenwereld afgesne
den geweest, maar hier konden de we
gen weer begaanbaar worden gemaakt.
(Van onze Haagse redacteur)
Het landbouwschap is van oor
deel, dat er zo spoedig mogelijk
een gemeenschappelijk EEG-be
leid tot stand moet komen in de
vlassector. In het kader van dit
beleid zouden dan de in de afzon
derlijke EEG-landen getroffen
maatregelen zij lopen thans
sterk uiteen meer op elkaar af
gestemd moeten worden. De finan
ciering zou kunnen geschieden via
het gemeenschappelijke garantie-
en oriënteringsfonds. Het Land
bouwschap zal terzake aan minis
ter Marijnen (landbouw) een voor
stel doen met het verzoek deze
kwestie nader te bespreken met
de vlastelers. Het landbouwschap
spreekt mr. Marijnen op 20 febru
ari a.s. Daags daarop komt deze
kwestie aan de orde in de openba
re vergadering van het landbouw
schap.
Overheidssteun aan de vlastelers is vol
gens het Landbouwschap noodzakelijk in
verband met de ongunstige rentabiliteit
van het akkerbouwbedrijf. Op deze ver
breding van het garantiebeleid ook
bepleit voor koolzaad is reeds eerder
aangedrongen. De prijs waarvoor het vlas
lint kan worden afgezet ligt lager dan
het vorige jaar, dit ondanks het feit,
dat de strovlasprijzen door een goed
vezelrendement redelijk zijn. Het Land
bouwschap herinnert eraan, dat de vlas
nijverheid mede ten gevolge van de moei
lijkheden in de laatste jaren inmiddels
reeds een belangrijke sanering heeft on
dergaan. In Nederland kan nu nog hoog
stens 7000 ha warden verwerkt. Frank
rijk geeft thans een subsidie, die over
eenkomt met 325 gulden per ha. In België
is de vlastoeslag verhoogd tot 145 gulden
per ha. Deze ongelijkheid moet, oordeelt
het Landbouwschap, in een gemeenschap
pelijk EEG-beleid worden rechtgetrok
ken.
Op de vergadering van het Landbouw
schap van woensdag 21 februari a.s. zul
len verder mededelingen worden ge
daan over het areaal vlas, dat in 1962 in
Nederland kan worden geteeld. Hierover
is thans nog in Westeuropees verband
overleg gaande. Tevens zal worden ge
sproken over de financiering van de kc
3,049.9583-campagne, waarmee de stich
ting vlastelers de afzet van linnen pro
beert te bevorderen. In het kader van
deze actie zal o.m. in juni a.s. in Fle
voland een tentoonstelling worden ge
houden onder het motto „Van vlas tot
linnen". Op de binnenlandse markt heb
ben de vlastelers zeker nog mogelijk
heden want met 63 gram per hoofd van
de bevolking staat Nederland geheel
onderaan in West-Europa wat het ver
bruik van linnen betreft.
Een woordvoerder van het Russische
ministerie van Buitenlandse Zaken heeft
te Moskou verklaard dat er „niets
nieuws" te vertellen was inzake berich
ten dat de rechterhand van de voormalige
communistische dictator Stalin, Molotov
naar Wenen zou terugkeren.
Gevraagd naar de huidige verblijf
plaats van Molotov zei hij: „Het is wel
wat moeilijk om de bewegingen van alle
burgers in dit land te volgen vindt u
niet?"
De 72-jarige oud-premier is vorig jaar
november van zijn post als delegatielei
der bij het internationale atoombureau in
de Oostenrijkse hoofdstad naar Moskou
teruggereisd nadat Sovjet-leider Kroestjev
en andere partijgrotcn hem tijdens het
recente congres tot mikpunt hadden ge
maakt van hun anti-Stalinistische kritiek.
Russische zegslieden hebben dc wes
telijke verslaggevers te verstaan gegeven
dat zij de „kwestie-Molotov" beter kun
nen' laten rusten.
In januari is het totale tonnage van
schepen, die stil liggen wegens gebrek
aan vracht opnieuw toegenomen, maar
het totale tonnage van tankschepen dat
werkloos aan de ankers hing nam af.
In de eerste week van februari lagen
285 schepen (2,3 miljoen ton) werkloos,
tegen 271 schepen (2,25 miljoen ton) aan
het begin van januari, aldus de gege
vens van de Londense kamer voor de
scheepvaart.
Evenals in de voorgaande maand was
de toeneming van nutteloos tonnage voor
al te wijten aan gebrek aan emplooi voor
schepen voor droge lading: van 115 sche
pen (680.484 ton) tot 132 schepen (775.681
ton) in februari.
Voor tankschepen zag het er iets beter
uit. In februari lagen 153 schepen (1,53
miljoen ton) werkloos tegen 156 (1,57
miljoen ton) in de maand er voor.
Liberia werd het ernstigst getroffen
door onrendabel tonnage, gevolgd door
Engeland, de V.S.. Italië, Noorwegen en
Panama. Geen van de andere vlaggen
had meer dan 100.000 ton werkloos lig
gen.
De Amerikaanse liga van radio-ama
teurs heeft een rapport ingediend over de
ervaringen met de kunstmaan van de liga
„Oscar".
De Amerikaanse organisatie is de eer
ste particuliere instelling, die een eigen
„maantje" in dienst had. De tien pond
zware „Oscar" werd gelanceerd met een
„regeringsraket", het vehikel, dat ook de
„Ontdekker 16" omhoog bracht. De kunst
maan werd in zijn baan gevolgd door 550
amateurs in 15 landen. Deze amateurs
maakten 4300 keer contact met het in
strumentje in 21 dagen tijds.
Uit het experiment werd onder meer
geleerd, dat: er onverklaarbare tempera
tuurdalingen waar te nemen zijn, zoals
een afkoeling van 45 tot 35 graden boven
Italië en dat oplevingen van het noor
derlicht het signaal van de kunstmaan
deden verdwijnen.
De amateur-kunstmaan werd destijds
gelanceerd als passagier van de Ontdek
ker 16. De batterij van „Oscar" gaf drie
weken lang energie. Op 20 januari ver
brandde „Oscar" in de dampkring.
Aloysius Joseph kardinaal Muench is
donderdag te Rome op 72-jarige leeftijd
overleden. De kardinaal, het enige Ame
rikaanse lid van de Romeinse curie,
wordt in de V.S. begraven.
Kardinaal Muench was bisschop van
Fargo, in noord-Dakota. Hij werd kardi
naal in 1960. Kardinaal Muench heeft na
de tweede wereldoorlog veertien jaar in
West-Duitsland doorgebracht, waar hij de
contacten tussen de roomskatholieke kerk
in West-Duitsland en de Amerikaanse
bezettingsmacht onderhield. Hij werd in
1935 tot bisschop, gewijd. Zijn benoeming
tot aartsbisschop volgde in 1950.
Door de dood van kardinaal Muench
telt het college van kardinalen thans
nog 77 leden.
Van de Romeinse curie maken thans
nog zevenentwintig kardinalen deel uit.
Twintig van hen zijn Italianen, en verder
zijn er twee Fransen, een Spanjaard, een
Duitser, een Argentijn, een Armeniër en
één Brit (Schot).
Het onfortuinlijke, door schuldeisers
achtervolgde Argentijnse vrachtschip „Na-
varra" is weer aan de ketting gelegd, nu
in Rotterdan waar het eind vorige week
arriveerde om gelost te worden. Dit «los
sen neemt nog wel even tijd in beslag.
Voor woensdag a.s. zal men vermoedelijk
niet klaar komen. Gehoopt wordt dat
tegen die tijd ook een beslissing te ver
wachten is over het verdere lot van
het schip.
(Van ónze Haagse redacteur)
Dr. ir. C. J. van Meel te Hilvarenbeek
is door het Landbouwschap voorgesteld
ls plaatsvervangend voorzitter van de
gezondheidscommissie voor dieren. Als
lid voor deze commissie is voorgedragen
de heer'Jos Rutten te Grubbenvorst met
als plaatsvervanger de heer P. Cremers
te Munstergeleen. Ir. H. Mulder te Roer
mond (aan de beurt van aftreden) is
opnieuw voorgedrageg als bestuurslid
van het instituut voor veevoedingsonder
zoek te Hoorn.
Afijn lezers zullen wel
i sterker zijn dan ik,
maar zodra de tv-gids
b, laat weten, dat een film.
A<t van de KFC het predi
kaat „achttien jaar, met
voorbehoud" heeft gekre
gen, haast ik me mijn
avond vrij te maken.
Achttien jaar bén ik wel,
JL maar ik wil dan altijd
l~ nog weten, of ik onder
/het voorbehoud val. Als
de kwalificatie luidt „met
ernstig voorbehoud",
wordt de spanning bijna
ondraaglijk. Gisteren be
leefde ik weer zo'n feest-
II dag. Het was moeilijk,
f tot de avond te wachten,
maar eindelijk kon ik
dan plaats nemen voor
het mysterieuze appa
raat. Wat zouden wij te
zien krijgen? Geheimen
van de harem of nóg pi
kantere zakenMet klop-
/pend hart wachtte ik op
de dingen die komen
zouden, zette de bel af
en rilde van voorpret.
De film heette „La
Provinciale"het meisje
uit de provincie. De
Slechtheid ervan is met
geen pennen te beschrij
ven. Het hele verhaal werd gedragen
door Gina Lollobrigida. Zoals men
weet is Gina op zich al een fatale
vrouw van jewelste. Nu is het wel zo,
dat zij de rol had gespeeld toen ze
naar sctiatting achttien was, zodat
men haar nauwelijks kon herkennen.
Tv-films onderscheiden zich gewoon
lijk niet door nieuwheid. Dit laatste
bleek ook uit Gina's kledij; rokken
waaruit men met enige handigheid
een paar zeilen voor een plezierboot
had kunnen snijden. Maar dit alles
ivas geen bezwaar; de film bleef on
geëvenaard voorbehouden. Gina was
bedroefd omdat ze met een saaie ge
leerde was getrouwd, werd een beetje
minder bedroefd, toen ze een andere
man ontmoette en was tenslotte hele
maal niet bedroefd meer toen ze, op
vakantie in Zwitserland vertoevend
een foto van haar geleerde man in
de krant zag staan, waaruit bleek,
hóe geleerd en beroemd hij wel was.
Toen was alles in orde; Gina werd
weer verliefd op haar eigen man en
stak de vrouw, die haar aan de andere
had geholpen, met een mes in het
slechte vel. Gearmd staarde het her
enigde paar naar de horizon en van
daaruit schoven langzaam de letters
FIN naar ons toe.
Men voelt dat dit een afschuwelijk
verhaal is; bijna te erg om over te
schrijven en mijn hand beeft dan
ook. wat men als het gedrukt is ge
lukkig niet meer zal kunnen zien. Ik
zal er nóg dagen lang van onder de
indruk zijn en het was toch maar ont
zettend fijn voor Gina, dat haar man
zo beroemd was geivorden door zijn
moeilijke sommen, want anders zou
het huwelijk nooit meer in orde
zijn komen.
Maar wanneer ik in alle ernst bij
zo'n film en zo'n oordeel nu eens een
kanttekening mag plaatsen, zou ik wel
eens willen roeten, of de KFC mij en
vele andere katholieken beschouwt als
plat-schedelige barbaren die nog nooit
van een driehoeksverhouding en een
koppelaarster hebben gehóórd. Wordt
deze vraag bevestigend beantwoord,
dan wil ik eveneens in alle ernst
meedelen, dat ik die opvatting bele
digend vind voor mijn en ons aller
intelligentie en beoordelingsvermo
gen. Ik erken het belang van de gees
telijke volksgezondheid. Ik weet dat
maatschappelijke én geestelijke over
heid de taak hebbenhun onderdanen
voor te lichten en gevaren van hen
verre te houden. Maar ik vraag me
af, of het geen tijd ivordt, dat de ra
men eens opengegooid worden om
frisse lucht binnen te laten. Als er
behoefte is aan voorlichting, dan gelde
deze bovendien niet alléén de vraag,
of het gedrag van zo'n hoofdrolster al
dan niet navolging verdient, maar ook,
of zo'n film als kunstwerk (want deze
pretentie heeft een film) geslaagd is;
met andere ivoorden, dan legge men
eens een beetje artistieke normen aan.
Ik zeg niet dat de KFC er debet
aan is, mhar ik vraag mij bij aan
schouwing van tv-programma's toch
wel eens af, of degenen die ze samen
stellen geen herscholingscursus zou
den moeten volgen. Op Vlaams-Brus
sel zie ik soms heerlijke tekenfilms als
de kinderen allang op bed liggen, ter
wijl het kinderuurtje gevuld wordt met
cowboys die van tijd tot tijd een
vent doodschieten. Het is natuurlijk
een prachtige cultuurspreidingmaar
ik wilde, dat men er eens over na
dacht, of er geen kinderen zullen lig
gen woelen in hun slaap omdat ze het
vervaarlijke gezicht van die ene don
kere vent niet kwijt kunnen raken.
En wat de KFC betreft: ik zou haar
de vraag willen stellenof de geeste
lijke volksgezondheid niet minder
wordt bedreigd door kussen en een
welgevormd vrouwebeen dan door
griezelen en elkaar de hersens inslaan.
Men kan zeggen, dat het hersens in
slaan minder gemakkelijk wordt ge
ïmiteerd dan het kussen, maar ik heb
de indruk, dat Iemand die zich wil
toeleggen op een driehoeksverhouding
(met nadruk op de schuine zijde
volstrekt niet wordt beïnvloed door
dat Gina al dan niet een soortgelijke
verhouding heeft. Wij zijn dan niet
zó'n artistiek volk, dat wij ons zó
door een kunstprodukt laten beïnvloe
den. Ik behoud mij het recht voor, al
dit gedoe met dat voorbehoud onzin
te vinden en tamelijk onsympathiek
ten aanzien van het zuidelyke volks
deel.
Er bestaan politieverordeningen in
de zuidelijke provincies, waarin staat,
dat men niet met een persoon van
de andere kunne in het gras mag
gaan zitten. Dit levert voor een vader
met zijn driejarig dochtertje enorme
problemen op.
Er bestaan bepalingenvolgens wel
ke een meisje zich niet mag ophouden
in de buurt van een kazerne. Dit be
let de dochter van een officier, haar
vader van zijn werk af te halen.
Ik dacht dat wij zo langzamerhand
behoorlijk geëmancipeerd waren, maar
mijn oordeel ondergaat van tijd tot
tijd enig ernstigvoorbehoud
Y O RICK
