KROESTJEV vertelt relaas
van Beria s ondergang
GELOOF EN POLITIEK
Invasie in eerste plaats een
kwestie van scheepsruimte
Het ontstaan van de aarde
„Vier miljoen mensen, Nikita
Politiechef
open ogen
iep met
in de
va
Bemanning van Noor in
touw wegens brand
S.O.S. tijdens
Yloms klappen.
si\ vous plait
Een nieuwe
moderne kijk
op smakelijk
eten!
De vitale
Vitelli
WITTEBROODSWEKEN
IN HEILIGE EAND
drie daar ben ik!
lachine-monteur
Aantal doden
treinramp: 93
Betoging in
Suriname
hevige storm
Er is weinig
beschikbaar
Tegenstoot
Opruiming
Aardbeving bracht
fresco aan t licht
Confessionele partij uit de tijd
Mijninstorting
in Zuid-Slavië
Een betoog van
prof. Dondeyne
Partij formatie
PERPETUUM MOBILE
STRATEGIE OM NIEUW-GUINEA
Afschaffen?
Pokkenepidemie
onder controle
BRIEVEN
van
De rusteloze aarde
na voorlaatste ronde: Lere 15
10 partijen, Blom en Walraven
F. Blaas 13 uit 10, Louwerse
Heydra 11 uit 10, Van Rijswijk
Kaan en Krijger 10 uit 9, Schui
nt 10, J. Blaas 5 uit 10 en Op 't
inten uit 11 partijen,
itste, doch spannende ronde, zal
gespeeld te Vlissingen op zater-
anuari a.s.
s: MasselinkScherp 1-1. Holle-
lasselink 1-1, Grevinga—Parinus-
*e stand in deze klasse luidt: Hol-
punten uit 3 partijen, Grevinga
Masseling en De Vlieger 2 uit 2,
k 1 uit 1, Scherp en Parinussa
punt uit 2 partijen.
de competitie van de Zeeuwse
werden de volgende wedstrij-
peeld. De uitslagen luiden als
dasse: Kapelle's-Gravenpolder
c klas: Vlissingen 2Middelburg
Souburg 2Goes 3 (11-9). Scher-
-DOS 2 (Vrederust) 6-14, Klevers-
tegtekerke 2 (13-7), Lammeren-
oes 2 (9-11).
JSTELLING
t verband houdt met de kleuter
nuari 1962 van 3-9 uur n.m.
h Centrum,
te Vlissingen.
en? Kom dan even kijken,
oorstelling.
LSVEREENIGING N V.
n Olivetti kent ooi machine»)
id met uitbreiding van haar-
t voor de stad BREDA een
en en onderhouden van kan-.
inis is niet direct vereist
zien voor een grondige oplei
wordt zorggedragen,
jd tot 24 jaar.
na Ambachtsschool/LTS
tot aanbeveling,
riftelijk of mondeling aan de
Dienst van ons Verkoopkan-.
rtein 12, Rotterdam.
W VAN LOÜRDES
Bedevaart tot O. L. Vr. v. Lour-i
rsch. v. d. Onbevl. Maagd Maria)
i Lourdesmedailles a 35 plus por^
an postwissel t.n.v. Geest. Bede
n-C. Lourdeswater kan worden
1 aVi
Opel Olympia i.z.g.s, te koop.
Te bevragen Havendijkstr. fc,
Geertruidenberg. Tussen 17 en
19 uur. 22766
iefst
lijk.
2e
6224
evr.
'f in
een
even
dan
oud
viel-
zan-
)7639
te
ioch
anaf
ndel
pief
7678
voor
aten
srde
s, 6
gar.
M
eda.
£075
k.,
evr.
s v.
■6197
jkse
ieu-
en
•isch
tend
ga
pet,
anaf
3ek-
spe-
elef.
laan
•5794
ima.
Voor een betrouwbare ge
bruikte auto is het adres Toon
Gijzen. Vestkant 125. Breda.
Tel. 33346. De volgende auto'a
staan bij ons echt in voorraad:
V W.'s 1958 de Luxe; Opeis
Rekord 1958; Mercedes 220,
1955; Vauxhail Cresta '57;
Vauxhall 1957; BMW Isetta
'56; V.W. de Luxe 1956. Skoda
1959; Zephyr 1956; Ford 1956,
zwart met gas. 6 cil. Chevro
let 1955. met gas en radio;
Vauxhail 1953; Velox 6 cil.
Spotprijs. Al deze wagens zijn
echt in prima staat en worden
onder garantie verkocht. In
ruil, verkoop en financiering.
Zondags gehele dag geopend.
Door bijzondere omstandighe
den hebben wij van één firma
4 Opeis Kapitan 1959 kunnen
kopen. Deze wagens hebben
stuk voor stuk zeer weinig
gelopen. Voorzien van radio en
originele kachel. Zeldzame
aanbieding. Van de 10 Lelijke
Eendjes I960, die wij ook van
één firma kochten, hebben wij
er nog één over. Haast u. ook
dit is een zeldzame aanbie
ding. Verder hebben wij staan
Opel Rekord 1960, 1959. 1958,
1957. 1956, 1955; 2 Chevrolets
1959; 2 Simca's Arion en Aron-
de: Opeis Caravan 1960, 1958,
1956; Opel bestelwagen 1958.
Diverse Fords Escorte 1960;
Escorte 1956; Consul 1957;
Taunus 12 M 1960. Enkele
Fiats 1100. 1959; Stationcar
1956, 1100 1956: Mercedes 180
diesel 1958; Mercedes 190, 4
cil. benzinemotor, bijzonder
mooi 1957; Austin Seven I960;
Morris Minor 1959; Vauxhall
Wyvern 1957; V.W. de Luxe
1958 en nog ve,e andere be.
trouwbare auto's. Wij hebben
ingeruild 1 Citroen 2 CV Le
lijk Eendje 1954; Simca A ron
de 1956; Peugeot 203. 1957;
Chevrolet 1953, welke door on»
zeer goedkoop worden door
verkocht. Voor een betrouwba
re gebruikte auto naar Bel-
crum Garage. De zaak met de
grootste voorraad en de bes
te service. Alle wagens wor
den met 3 maanden schriftelij
ke garantie verkocht. Inruilen
is mogelijk. Onze eigen finan-
cieringsdienst helpt u eventu
eel de betaling te regelen. Bel-
crum Garage, Minister Kan
straat 16-20, Breda, tel. 0 1600-
39900-39870. Vlakbij groentevei
ling en station. Zondags gehe
le dag geopend I46199
Peugeot 403, juli 1960, bijzon
dere aanbieding. Van 1ste
eigenaar, met schuifdak, ka.
chel en slaapbanken. Kleur
gris-platina. Goed onderhouden
Financiering mogelijk. Bevr.
Pr Frederiklaan 30, Breda.
Tel. 01600-39190. 46183
Renault Dauphine 1958 45.000
km gelopen, in uistekende st.
rechtstreeks van particulier.
Pastoor Vermuntstraat 29, Ul-
venhout. Tel. 560, s.v.p. telef.
afspreken. 45952
Renault 1. 1957, l.z.g.st. te k.
f 1700,-. Tel 40248. Breda Ko-
raalstr. 9. Ét.park.
Het *s weej n nieuw jaar.
Ook dan staan wij altijd voor
u klaar Wij repareren al uw
lederkleding piekfijn voor el
kaar. Eerste Bredasche Le
derkleding reparatie en spultin
richting Fa Zijlmans. Tram-
singel 95a Breda Tel 31356.
Wie kocht op „Breda Nu" een
mixer voor f 295,- en is nu te
leurgesteld? Schrijf dan onder
no. 46097.
Hardnekkige hoest? Prikkel
en kramphoest? Nacht- en ro-
kershoest? Bronchicum Elixir
helpt snel en zeker. Flacon
f 2.- bij elke drogist.
Breuklijders. De wasbare,
anatomisch verantwoorde
Zweedse gordel is uw ideale
hulpmiddel en geeft u veilige
zekerheid. De specialist geeft
u vrijblijvend raad en helpt tl
alle hinder van uw breuk 4e
overwinnen. Zitting te: Bergen
op Zoom. vrij. 26 jan.. Drog.
Besling, Fortuinstraat 12, van
1.30-4.30 uur.
DAGBLAD DE STEM VAN DINSDAG 23 JANUARI 1962
(Van een medewerker)
Het relaas van de moord op het
Russische hofd van de politie,
Lawrenti P. Beria, opgedist door
één van de oprichters van de Ko-
minform, heeft dezer dagen op de
voorpagina's van de Italiaanse dag
bladen gestaan. Het verhaal was
geschreven door dc voormalige
senator Eugenio Reale, die in 1956,
na de onderdrukking van de Hon
gaarse opstand, uit de communis
tische partij is getreden. Reale
verklaarde dat premier Nikita
Kroesjev, tijdens een vertrouwelijk
onderhoud, dat hij in de zomer
van 1956 in Moskou had met de
voormalige communistische bur
gemeester van Turijn, Celeste Ne-
garville, de feiten rond de moord
op Beria uit de doeken had ge
daan. Negarville zou het verhaal
later aan Reale hebben verteld.
Beria werd in 1953 naar een zitting
van de ministerraad gelokt en om het
leven gebracht.
„Onmiddellijk na de dood van Stalin
was de toestand onhoudbaar geworden,
dat kan ik u verzekeren," zo zou Kroest-
jev volgens Reale hebben gezegd. „Wij
wisten dat Beria voorbereidingen trof
voor een staatsgreep en dat hij de gehele
macht aan zich wilde trekken. Wij kon
den hiertegen bijna niets doen. De politie
was te machtig en Beria was te handig.
Maar wij hebben hem toch uit de weg
geruimd. Twee weken lang hebben wij
achter gesloten deuren gezeten. Molotov
sloot zich op in het gebouw van het
ministerie van Buitenlandse Zaken. Ik
zocht mijn toevlucht op het partijbureau
en Worosjilov zat in het gebouw van
het presidium. Uit angst dat Beria ons
zou laten arresteren durfden wij niet
naar buiten te komen en naar huis te
gaan. Wij voelden ons veiliger in de
regeringsgebouwen omdat daar gewapen
de mannen op wacht stonden," aldus
Kroestjev, volgens Reale.
Om aan deze toestand een einde te
maken, zo zou Kroestjev gezegd hebben,
besloten de Russische leiders Beria wijs
te maken dat zij bereid waren hem de
absolute macht te geven.
„Wij besloten Worosjilov naar Beria
te sturen en hem. uit ons aller naam,
uit te nodigen om Stalin op te volgen en
tegelijkertijd premier en partijsecretaris
te worden," zo zou Kroestjev hebben ver
klaard.
Beria liet zich dit op de mouw spelden
en zei dat hij bereid was een gezamen
lijke zitting van de ministerraad en hot
partijsecretariaat bij te wonen.
Het hoofd van de politie, zo werd
voorts in het verhaal verklaard, was ver
baasd dat de maarschalken Grigori Zjoe-
kov, Iwan Konjev en Moskalenko in de
zaal aanwezig waren. Men vertelde hem
echter dat men de maarschalken had
uitgenodigd teneinde de eenstemmigheid
van de Russische leiders, die achter Beria
zouden staan, te bewijzen.
Blijkbaar op zijn gemak gesteld, nam
Beria plaats. De zitting werd geopend.
Malenkov stond op. De door Beria ver
wachtte verklaring werd niet afgelegd.
Malenkov sprak een korte doch heftige
beschuldiging uit.
beria
...gewurgd...
De minister van Binnenlandse Zaken
werd ten laste gelegd dat hü zich schul
dig had gemaakt aan samenzweringen
en landverraad. Verklaard werd dat Be
ria meteen zou worden berecht. Toen het
hoofd van de politie deze woorden hoorde
wist hü dat hü in een val was gelopen.
Hij sprong op en probeerde zijn pistool
te trekken. Degenen die vlakbij hem wa
ren gezeten Konjev, Moskalenko, Mi-
kojan en Malenkov sprongen hem
echter naar de keel en wurgden hem.
„De Sovjet-Unie, de zaak van de revo
lutie en van het communisme waren
gered," zo zou Kroestjev hebben gezegd.
Volgens Reale vertelde Kroestjev ver
der: „Die avond en in de dagen die
volgden werden in geheel Rusland
20.000 functionarissen en agenten van
de geheime politie, die op de hand van
Beria waren, zonder enige rechtspleging
uit de weg geruimd."
Volgens het verhaal van Reale zou
Kroestjev de Italiaanse gasten twee da
gen tevoren hebben verteld dat zich ten
tijde van Stalins dood 2.000.000 onschul
dige mensen in concentratiekampen be
vonden. Kroestjev zou daarna op andere
gedachten zijn gekomen en maarschalk
Boelganin hebben gevraagd zijn geheugen
op te frissen. „Help me, Nikolai, je hebt
een goed geheugen. Ik weet niet meer
of het aantal politieke gevangenen twee
of vier miljoen bedroeg," zo zou Kroest
jev hebben gezegd.
Volgens het relaas van Reale zou Boel
ganin hierop hebben geantwoord: „Vier,
Nikita, het waren vier miljoen mensen."
Later op dezelfde dag zou Kroestjev
vertrouwelijk tegenover de Italianen
hebben verklaard: „Kameraden, het aan
tal slachtoffers van het Stalinisme dat
nog in leven was, was niet twee miljoen.
Het waren ook geen vier miljoen, maar
acht miljoen mensen. De buitenlandse
persberichten, waarin werd gesproken
over acht miljoen waren juist. Acht mil
joen mensen, zijnde 5 procent van de
Russische bevolking, werden gevangen
gehouden...!"
Bij een aardbeving die zich zaterdag
heeft voorgedaan in een groot deel van
zuidoost-Italië, is in een vervallen schuur
tje in een groententuin bij de plaats
Andria een oude muurschildering voor
stellende een miraculeuze madonna aan
het licht gekomen. Onder deze eretitel
wordt in Andria de heilige maagd aan
geroepen.
De aandacht van deskundigen is op
het waarschijnlijk zeer oude fresco ge
vestigd.
In het afgelopen weekeinde is in het
academisch ziekenhuis in Utrecht overle
den de heer Th. J. P. Zeegers uit Utrecht.
Hij werd bij de treinramp bij Harmeien
op 8 januari ernstig gewond. Het doden
tal van de treinramp is thans gestegen
tot 93.
(Advertentie)
Wit of bruin per pak0.85
In sierlijke, plastic trommel
gevuld met pak bruin1.75
Het was zondag een trieste boel
in het huis van de 87-jarige Fran
cesco Vitelli. De dokter van het
Italiaanse plaatsje Potenza had
hem de ogen toegedrukt en schrei
ende familieleden en verwanten I
schaarden zich rond zijn sponde...
Maar o heuglijk en tevens angstig
gebeurende dode kwam overeind
keek al die bekende gezichten eens
aan en zei hongerig: Wat krijgen
we vandaag te eten?"
De verbijsterde aanwezigen haal
den de dokter en deze stelde vast
dat de oude Vitelli zo fit als een
hoentje was. zij het dan nog wat
zwak door een hartaanval.
Een half uurtje later zat Francesco
aan tafel en verorberde zijn mid
dagmaal met smaak, daarbij met
grote ogen aangestaard door het
halve dorp...
Zondagmiddag is in Paramaribo een
betoging gehouden tegen de „onafhanke
lijkheid van Suriname nu".
Deze optocht, waaraan werd deelgeno
men door duizenden personen met meer
dan 100 personenauto's, vrachtwagens en
autobussen, was georganiseerd door een
zgn. „Vrouwencomité anti-onafhankelijk
heid nu" en door de actiegroep van de
verenigde hindoestaanse partij.
De politieke partijen buiten het parle
ment (de zgn. buitenparlementaire oppo
sitie van het eenheidsfront) hadden hun
adhesie met deze demonstratie betuigd
Het viel op, dat er bij deze betoging
geen Surinaamse vlag te zien was. Wel
werd de Nederlandse driekleur meege
dragen en de stoet werd opgevrolijkt door
duizenden papieren vlaggetjes, die een
combinatie waren van de Surinaamse en
de Nederlandse vlag.
Wanneer we de ontwikkelingsgang van de moderne wereld gadeslaan,
krijgen wc de indruk dat het christendom er zo weinig vat op heeft, op zich
zelf teruggetrokken leeft, ver van de profane geschiedenis en de gang der
beschavingIn deze woorden legt professor Dondeyne van de Leuvense
Universiteit zijn grote bekommernis neer en daarom is het, dat hij in voor
dracht en geschrift en nu in een groot boek „Geloof en Wereld" de actualiteit
van het Geloof wil aantonen voor moderne mensen. Maar dan moet het ook
zichtbaar worden zonder alle conservatief-traditionele aangroeisels, welke
maar al te lang en al te vaak als essentialia werden beschouwd. Drie gebeur
tenissen ziet prof. Dondeyne onze tijd bepalen: de totstandkoming van de
moderne wetenschap met Descartes, Galilei en later Darwin, het teloorgaan
van het Ancien Regime en dc opkomst van de democratische vrijheidsregimes,
de sociale doorbraak in de tweede helft van dc vorige eeuw. Op dit alles is
door de katholieke gemeenschap aanvankelijk te traag cn te vreesachtig ge
reageerd. De meest dringende taak is ons geloof herontdekken. We moeten
terug naar het wezen van net geloof, we hebben het opnieuw te verantwoor
den in deze tijd, we moeten zijn humanistische en historische waarde, zijn
betekenis voor de beschavingsgeschiedenis van nu terug ontdekken.
lijke scheidingslijnen moeten formeren.
Twee problemen onderscheidt professor
Dondeyne hier. Enerzijds de vraag naar
de zin en de verantwoording van de
confessionele formule, anderzijds de
vnaag naar de deconfessionalisatie van
het politieke leven. Als enige geldige re
den van verantwoording schildert de
schrijver het streven van zulk een par
tij om zich te laten inspireren door gro
te sociale beginselen van de christelij
ke ethiek, waarvan de uitgesproken per
sonalistische gerichtheid een niet te mis
prijzen waarborg is voor een menswaar
dige maatschappij en tevens wat
voor België vooral van belang is
het waarborgen van levensruimte voor
de godsdienstige gemeenschappen als
daar zijn een minimum van materiele
bestaansmiddelen, de mogelijkheid van
religieus geinspireerd onderwijs en op
voeding, van culturele en charitatieve
bedrijvigheid. De uitdrukking „confessio
nele partij" past hier ook minder. Het
is meer een christelijk geinspireerde en
georienteerde politieke partij. Niettemin
kan zo'n partij, die in de strikte zin
geen confessionele partij is, toch socio
logisch bezien een katholieke partij zijn.
De schrijver noemt in dit verband de
C.V.P. in België, waar algemeen de
overtuiging verspreid is, dat een katho
liek niet op zijn plaats is in de niet-
christelijke partijen. Deze overtuiging
wortelt in een eeuw geschiedenis: ener
zijds het min of meer uitgesproken an-
ti-klerikalisme van de andere partijen,
anderzijds de tussenkomsten van de
kerkelijke gezagsdragers ter gelegen
heid van de -erkiezingen. De nadelen,
Volgens radio Belgrado hebben drie
mijnwerkers zondag het leven verloren
en zijn 16 leden van een reddingsploeg
gewond geraakt doordat een mijngang
bij Zenica tengevolge van een onder
aardse brand is ingestort.
De redders kregen tijdens hun acties
brandwonden.
Op dit stramien borduurt professor
Dondeyne zijn boek, dat men frisse ori
ginaliteit de blijde boodschap opnieuw
beziet. Christendom en beschaving con
fronteert en de wereld van nu in ver
schillende aspecten door het herontdek
te geloof belicht. Het is niet onze be
doeling op een en ander uitvoerig in te
gaan. We kunnen slechts aanraden:
neem en lees.
We wilden echter toch wel iets meer
weergeven van hetgeen in dit boek is
samengevat onder het algemene hoofd
„Geloof en politiek", omdat hier vraag
stukken worden geraakt, die ook in Ne
derland actueel leven.
Prof. Dondeyne bestrijdt degenen, die
menen, dat politiek en geloof elkaar ner
gens raken. Er is immers geen chris
telijk geloofsleven denkbaar zonder
christelijke ethiek en er bestaat ook
geen waarachtige en noemenswaardige
politiek zonder een ethische bezieling.
Het is de taak van de Kerk ervoor te
zorgen dat haar gelovigen de evange
lische boodschap getrouw blijven, over
de gaafheid van geloof en zeden te wa
ken. Zo kunnen we het begrijpen, dat
de Kerk het steeds als een onvervreemd
baar recht en heilige plicht heeft be
schouwd ook in politieke zaken het ge
weten van haar gelovigen te helpen vor
men: en zelfs niet alleen van haar ei
gen gelovigen maar van de hele mens
heid. Die interventie kan geschieden
door een meer negatieve (terwille van
de zonden) en een meer positieve door
de verkondiging en verspreiding van wat
men een christelijk-geinspireerde sociale
politieke doctrine pleegt te noemen.
De meer negatieve geschiedt, wanneer
de Kerk oordeelt dat een bepaalde we
reldbeschouwelijke staatsleer of een be
paalde concrete politieke bundeling of
de zedenwet of de essentiële vrijheid
maatregel in strijd is met de eisen van
van de Kerk in het gedrang brengt.
Het vraagstuk is een onderdeel van
het algemene probleem betreffende de
verhouding tussen Kerk en Staat. Het
is verkeerd daarbij de middeleeuwse ver
houding als maatstaf te nemen, toen
e®n verregaande verweving van het tij
delijke en het religieuze bestond.
De middeleeuwse canonisten hebben
getracht die feitelijke verhouding uit
het christelijke geloofsmysterie af te
leiden. Dit heeft aan de Kerk veel
kwaad berokkend. Het heeft het clerica-
le conservatisme met zijn tegenhan-
ser> het politieke anti-klerikalisme, ge
weldig in de hand gewerkt. In een ze
kere zin lijden wij daar nog steeds on
der, althans in de West- en Zuid-Euro-
pese cultuurlanden. Wat in dit vraag
stuk vooral vermeden moet worden, is
net dwepen met strakke apriorismen en
net verabsoluteren van feitelijke toe
standen.
De mooiste theorieën en de beste ju
ridische overeenkomsten kunnen niet
verhinderen dat er zich af en toe span
nes en conflicten voordoen. De ge
schiedenis van die conflicten leert ons,
dat evenmin als bij de conflicten tus
sen geloof en wetenschap de oorza
ken zelden aan eenzelfde zijde lagen.
Veel inzichten en opvattingen die thans
voor gemeengoed doorgaan, werden
voor vijftig jaar geleden gevaarlijk of
strijdig met de orthodoxie gehouden.
Een zeer omstreden kwestie is de
vraag, of de politieke formaties zich in
de eerste plaats langs levensbeschouwe-
In een zuidwesterstorm met windkracht
8 tot 9 hebben de IJmuidense zeesleep
boten „Titan" en „Simson" zondagavond
80 mijl op de Noordzee moeten afleggen,
nadat het Noorse stoomschip „Hjalmar
Wessel" een SOS had uitgezonden.
De Noor had een hevige brand in de
machinekamer. Zondagavond omstreeks
half elf was de sleepboot- „Titan" onder
bevel van kapitein A. Broek ter plaatse.
Men begon met het vastmaken en op
sleeptouw nemen van de „Hjalmar
Wessel".
Op het Noorse schip had de beman
ning inmiddels een urenlang gevecht met
de vlammen achter de rug. De brand was
grotendeels bedwongen. Het eerste nood
sein van het schip, dat met een lading
houtpulp onder weg was van een Noorse
haven naar Rotterdam, werd zondagmid
dag omstreeks kwart voor vier opgevan
gen door het Westduitse radiostation
Norddeich dat onmiddellijk het SOS-sein
doorgaf. Schepen die in de nabijheid
van de Noor waren, vroegen of zij
assistentie konden verlenen. Het Britse
schip „Port Auckland" kwam omstreeks
half vijf het eerst in de onmiddellijke
nabijheid van de „Hjalmar Wessel" om
eerst hulp te verlenen. De toestand op
de „Hjalmar Wessel" was toen kritiek.
Om even over half vijf meldde de Noor,
dat men het vuur in de machinekamer
niet langer onder controle had. De hulp
van de zeesleper „Titan" die onderweg
was, werd geaccepteerd om hulp te ver
lenen op basis van No cure, no pay,
(Geen resultaat, geen betaling).
De „Hjalmar Wessel", die door het vol
ledig uitvallen van de machines geen
eigen vermogen meer had was voor an
ker gegaan. Om kwart over vijf kwamen
zij met het bericht dat men op het vuur
begon te winnen. Het was inmiddels
donker geworden op zee. In het licht
van de schijnwerprs van de „Port Auck
land" zette de bemanning hét gevecht
tegen het vuur voort. Omstreeks half zes
meldde de „Hjalmer Wessel" dat men
het vuur onder de knie had, maar dat
de sleepbootassistentie nog steeds drin
gend nodig was, omdat de machinekamer
geheel was uitgebrand. De „Port Auck
land" werd verzocht in de nabijheid te
blijven tot de „Titan" ter plaatse zou
zijn. Deze sleepboot heeft de „Hjalmar
Wessel" tenslotte naar IJmuiden gesleept.
Het Hongaarse nationale patentbureau
ontvangt bijna iedere week een nieuwe
„uitvinding" op het gebied van eeuwig
durende beweging. De uitvindingen lopen
zeer uiteen en maken gebruik van de
zwaartekracht, stromend water en andere
ontwerpen voor het doen draaien van
een wiel. Eén ding hebben ze alle echter
gemeen: bij ieder ontwerp houdt het
wiel bijna onmiddellijk nadat het in be
weging gebracht is op met draaien.
„Het blijkt moeilijk te zijn deze „uit
vinders" van de onmogelijkheid van het
perpetuum mobile te overtuigen," aldus
het patentbureau.
(Advertentie)
vraag nu een DRU
Mboya getrouwd
De 33-jarige secretaris-generaal van de
Keniase Afrikaanse Nationale Unie, Tom
Mboya is met zijn 23-jarige bruid Pamela
Odede te Tel Aviv aangekomen voor een
tiendaagse wittebroodsperiode in Israël.
Mboya zei tot Israëlische socialisten
leiders die hem op het vliegveld kwamen
begroeten dat de betrekkingen tussen
Kenia en Israël nadat zijn land onafhan
kelijk zou zijn „nog nauwer" zouden
worden.
Het paar is zaterdag te Nairobi in het
huwelijk getreden.
verbonden aan een dergelijke ineenstren-
geling van het politieke leven en het
religieus geloof (resp. ongeloof), ziet
schrijver viererlei:
De Kerk wordt al te zeer in het tij
delijke gecompromitteerd.
Het gevaar van formalisme, doordat
politieke tegenstellingen verabsoluteerd
worden.
Het gevaar voor de helderheid van
het politieke denken, doordat dit voort
durend aan een nict-politiek criterium
onderworpen wordt.
Het gevaar dat de vrijheid van poli
tieke keuze ongedaan gemaakt wordt.
De schrijver betreurt het, dat in Bel
gië die keuzevrijheid voor katholieken
practisch niet bestaat Die vrijheid is wel
geen absolute waarde en in uitzonder
lijke omstandigheden moet ze wijken
voor hogere waarden. Maar ze is toch
zeer verheven en er moet met zorg voor
worden gewaakt, dat ze geen ijdel
woord wordt.
Vandaar het probleem van de decon
fessionalisering van de politiek. Moeten
dan de christelijke partijformaties maar
afgeschaft worden? De schrijver acht
dit een irreële vraag. Een partij, die
een wezelijk element vormt in het po
litiek leven van een land, ontbindt zich
zelf niet. Wel echter pleit de schrijver
ervoor, dat de moraal-theologen het con
crete probleem van de verhouding van
politiek en godsdienst aan een nieuw en
grondig onderzoek onderwerpen, reke
ning houdend met de gewijzigde om
standigheden en dat ieder zich meer op
de toekomst dan op het verleden zou
afstemmen.
Prof. Dondeyne vermeldt niet, hoe in
Nederland het probleem van de decon
fessionalisering vooral aan de orde is
gesteld: de vorming van een algemcen-
christelüke partü zoals de C.D.U. in de
Bondsrepubliek. In de Belgische ver
houdingen past zo'n conceptie ook niet.
Doch de algemene beschouwingen in
..Geloof en Wereld" dragen ook stof aan
voor een nader doordenken van dit
vraagstuk in ons land. Mede daarom
willen we dit bij H. Nelissen te Bilt-
hoven uitgegeven boek aanbevelen.
Militaire waarnemers in Djakar
ta zijn van mening dat de Indone
sische invasie op Nederlands
Nieuw Guinea in eerste instantie
wordt verhinderd door gebrek aan
scheepsruimte.
Welingelichte kringen in de In
donesische hoofdstad schatten dat
driehonderd schepen, die van de
marine niet meegeteld, momenteel
de Indonesische vlag voeren. Deze
schepen variëren in tonnage van
komt op een totaal van ongeveer
700 tot 10.000 ton. hetgeen neer-
300.000 ton aan commerciële
scheepsruimte. Soortgelijke cijfers
voor wat de marine aangaat, zijn
niet beschikbaar.
Het is in Djakarta een publiek geheim
dat president Soekarno verleden jaar
aan zijn minister van defensie generaal
Nasoetion heeft gevraagd, of Indonesië
met succes een operatie vanuit zee tegen
Nederlands Nieuw Guinea zou kunnen
ondernemen. Het dichtst bij Indonesië
gelegen punt van Nieuw Guinea is toch
nog altijd een kleine vijfhonderd kilo
meter verwijderd. Het antwoord van Na
soetion, tevens opperbevelhebber van de
Indonesische landstrijdkrachten, was, dat
zulk een invasie zou kunnen worden on
dernomen, indien men voor een periode
van drie maanden over de helft van de
nationale koopvaardijvloot kon beschik
ken. President Soekarno zou dit risico
niet hebben durven nemen, omdat hij
vreesde dat het gedeeltelijk stilleggen
van Indonesië's handelsvloot voor zo'n
lange periode desastreuze politieke ge
volgen zou kunnen hebben.
Indonesië leunt zwaar op zijn koop
vaardijvloot om de handel tussen de
vele eilanden gaande te houden. Zou dit
verkeer gedeeltelijk stil komen te liggen
dan zou er wel eens politieke onrust
kunnen ontstaan in de daardoor getroffen
gebieden van het eilandenrijk. Indonesië
bouwt op het ogenblik 12 tot 18 schepen
per jaar, en hoewel de uitgaven wegens
gebrek aan buitenlandse valuta beperkt
moeten blijven, koopt de regering
Djakarta regelmatig nieuwe en oudere
schepen op.
De 350.000 goed getrainde soldaten
waarover president Soekarno kan be
schikken, schijnen goed gevoed en bruik
baar te zijn, hoewel van nature niet
bijzonder gesteld op discipline en toon
baarheid. De meeste dezer soldaten
hebben hun vuurdoop ondergaan in de
strijd voor onafhankelijkheid tegen de
Nederlanders, en de verspreide opstan
den die sinds de Japanse invasie in de
tweede wereldoorlog zijn voorgekomen.
De marine en de luchtmacht zijn ech
ter beide klein en hebben gebrek aan
modern materieel. Ze worden ook allebei
nog beschouwd als staande in de kinder
schoenen, al ontgroeien ze die snel. Men
schat dat het personeel van beide leger
onderdelen op om en nabij de veertig
duizend man komt. Officiële cijfers zijn
staatsgeheim.
Sinds 1958 hebben de Indoneseiërs een
aanzienlüke hoeveelheid wapens betrok
ken van de Sovjet-Unie. Hieronder zün
twee torpedoboten, twee onderzeëers,
acht motortorpedoboten en zesentwintig
straalbommenwerpers. Voorts hebben ze,
in Amerikaanse valuta berekend 350
miljoen dollar krediet gekregen om el
ders wapens aan te kopen.
Amerika heeft aan Indonesië vijf trans
portvliegtuigen van het atype C-130 en
verscheidene tweemotorige bommenwer
pers van het type B-26 geleverd. West-
Duitsland tenslotte verkocht aan Indo
nesië acht torpedoboten. De Indonesische
luchtmacht bestaat naar alle waarschijn
lijkheid uit tussen de 325 en 375 vlieg
tuigen, waarvan vele uit de tweede
wereldoorlog. Er zijn er echter ook onder
van moderne Russische makelij, zoals
Migs en Iljoesjins.
Indonesië heeft ook druk op de Sovjet-
Unie uitgeoefend, om de reeds bestelde
wapens wat sneller af te leveren. Wat
de persoon van generaal Nasoetion aan
gaat, menen waarnemers dat hij een
vaste greep op zijn mannen heeft. On
langs heaft hij communistisch-gezinde
elementen onder hen uitgerangeerd, en
heeft hij aan het hoofd van de verschil
lende militaire districten zijn vertrouwe
lingen kunnen plaatsen. Als gevolg van
een overigens onderdrukte rebellie,
heerst in Indonesië sinds 1958 de staat
van beleg. Het leger voert het plaatselijk
bestuur uit via militaire districtsraden,
waarin het leger meester is.
Kolonel Mohammed Salim. die belast
is met de bestrijding van de pokken
epidemie in Pakistan, heeft bekendge
maakt, dat men de epidemie thans on
der controle heeft. In de afgelopen vier
entwintig uur zijn nog vijf gevallen met
dodelijke afloop in Pakistan gemeld.
Het aantal dodelijke slachtoffers sinds
het begin van de epidemie bedraagt 296.
De vraag naar het ont
staan van de aarde is in
wezen geen geologisch,
maar een astronomisch
probleem. Er bestaat im
mers direct verband met
de vorming van het zonne
stelsel als geheel Verschil
lende verklaringen heeft
men er voor trachten te
vinden: condensatie van
een spiraalnevel, afsplitsing
van de zon met een andere
ster
In feite weten we nog
weinig hierover met vol
doende mate van zeker
heid. In zekere zin dient dit
laatste ook gezegd te wor
den over de toestand, waar
in de aarde kort na haar
ontstaan verkeerde. Tot
voor kort werd algemeen
aangenomen, dat de aarde
in het begin in een gloeiend
vloeibare staat verkeerde,
en slechts langzaam af
koelde. Op een gegeven
ogenblik begon zich aan de
oppervlakte een dunne laag
gestold magma te vormen.
Omdat vast gesteente
al in het begin moet de
maar zeer langzaam dik
ker wordende aardkorst
nog vaak opengebarsten
zijn, waardoor grote mas
sa's gloeiende lava naar
buiten traden en een her
haalde strijd ontbrandde
warmte maar zeer slecht
geleidt, werd eer verdere
afkoeling sterk vertraagd.
Aan de oppervlakte daalde
de temperatuur snel, wat
tot gevolg had, dat de wa
terdamp rond de aarde
condenseerde en de oer-
oceaan ging vormen. Voor-
tussen vloeibaar gesteente
en snel tot zijn kookpunt
gebracht water. Men zie de
afbeeldingen.
Een nieuwere opvatting
gaat er van uit, dat de
aarde niet warm, maar
juist zeer koud begonnen is
en pas in de loop van een
zeer lang tijdsbestek war
mer is geworden. De oor
zaak hiervan was gelegen
in de radioactieve minera
len, die in de aarde beslo
ten liggen en zeer geleide
lijk uiteenvallen. Dat daar
bij warmte vrijkomt behoeft
in ons atoomtijdperk niet
nader uitgelegd te worden.
Het natuurlijke proces ver
loopt echter veel langza
mer en de elementaire deel
tjes zijn nooit zo geconcen
treerd. Hoewel wij hier niet
op dit fascinerende weten
schappelijke probleem kun
nen ingaan moet toch wor
den opgemerkt, dat de
laatstgenoemde redenering
door verschillende in onze
tijd ontdekte feiten gesteund
wordt.
Ons goed Belzjiekske
worden, zodus, as gij. Hollanders naar
Antwerpen komt, zult ge daar te horen
krijgen: ..Vloms astablieft, madame et
monsieur!" Wij, Vlamingen, wij gaan
nu rigoureus attense doen, dat er in ons
Vlaanderen met Antwerpen als Capi-
tale, geen woord Frans meer gesproken
gaat worden. Wij verstaan daar enkel
nog maar Hoog-Nederlands. Ge ziet: ik
ben ook al serieus doende mij daarin
te oefenen. Maar, met u, EIoog-Neder-
landers, heb ik compassie. Hoe zult gij
u voortaan in onze Vlaamse hoofdstad
verstaanbaar maken? Want, denkt er
om, as ge hier arriveert (pardon: ik
meen. verschoning, ik meen als ge
hier aankomt) en ge vraagt naar de
stationchef zullen ze u antwoorden
,,Wad ies da voor 'nne "ent? Die ken
nen wij ier nie. Wij kennen allenig
'nne statie-overste". Ge hebt haast om
naar d'n toilette te gaan (ieder mens
heeft daar wel es haast mee, niet
waar?) Awel, ge informeert., (ver
schoning: ge vraagt naar) d'n toilette
en ze bezien u of ge naar 'nne Chinees
vraagt „Toilette? Toilette?" Gaat dat
'nne keer in Luik vragen. Hier, in
Antwerpen noemen wij dat „Opschikka
mer". Gij, Hollanders, die Vlaanderen
met de kerstdagen komt bezoeken, peist
er op, dat ge ons niet Joyeux Noël toe
wenst, want dan riskeert ge 'n bloed
neus. Ze zullen u toeblaffen: ,,In Vlaan
deren Vlaams!" Ge zult niet meer mo
gen spreken van conducteur, coupon,
coupé, van restaurant, garcon, diner,
souper, want ze zullen u de rug toeke
ren. Ge zult dat allemaal eerst in 't
Hoog-Nederlands moeten vertalen en
da is nie gemakkelijk. Veronderstel: ge
zit in 'n koffijhuis café of stammenee
bestaat nie meer. 't Is er zeer druk en
ge moet weeral naar de opschikkamer,
ge vraagt: mag ik astablief passeren?
Ze zullen nie van hunnen stoel opstaan,
omdat ze u niet begrijpen. Ge moet
vragen: Mag ik voorbijgaan, asteblief?"
Denkt er om, dat ge in Vlaanderen
nooit uw identiteit tracht te bewijzen,
maar wel uw „eenzelvigheid". Al zijt ge
de plezantste Nederlander, die er leeft,
al zijt ge Wim Kan of Toon Hermans
in Vlaanderen zijt ge „eenzelvig". En,
al zijt ge bij u in Nederland ingenieur
of hoofd-ingenieur, zelfs al hebt ge
uwen titel in Leuven gehaald ze ve
gen er hier in botten aan. Ingenieurs
bestaan in Vlaanderen, sinds de twee
taligheid, nie meer. 't Zijn hier alle
maal vernuf telingen of hoofd-vernufte-
Vlaanderen voor hen in 't Frans gebe
den wordt.
Ons leger is al tweetalig, dat weet
gaat tweetalig ge, maar denkt ge, als daar iets in 't
Frans geroepen of gezegd wordt, dat de
Vlaamse piotten 't nie willen begrijpen?
Lest riep er eene voor 't front (hoe
mot ik ..front" in 't Hoog-Nederlands
schrijven?) lest riep er eene voor 't
front van de troep: „Mannen, ik ben
gisteren getrouwd! Ik geef 'nnen „tour-
née!" Ze holden allemaal tegelijk naar
de kantine ik meen: naar 't militair
ontspanningslokaal. Ja. 't wordt op den
duur wel 'n bietje zot. want da schone
soldaten-liedeke „En avant, la cantiniè-
re, la cantinière du régiment!", da
mag nou in Vlaanderen helemaal nie
meer gezongen worden. Ze hebben 't al
in 't Hoog-Nederlands vertaald: „Kom,
vooruit, jeneverwijf, jeneverwijf van 't
regiment!" Gepasseerde ik meen, in
de afgelopen week, komt 'nnen verwoe
den Flamingant bij den doktoor om niet
z'n nervositeit, maar z'n zenuwachtig
heid weg te werken. D'n doktoor zegt:
„Meneer, ik zal u iets dicteren.." y
„As ge mij niet iets kunt voorschrij
ven," zegt de meneer, ga ik naar 'nnen
anderen doktoor."
Denkt er ook om: nu de tweetaligheid
'n feit gaat worden, spreek nooit meer
van chauffeurs maar van wagenbestuur
ders. Zeg nooit: dag facteur, maar: dag
brievenronddrager. Ge moet niet ver
wonderd zün, als ge in 'nne winkel
hoort vragen naar „schouwversierderü"
want „garniture" is te Frans. Nee, nee,
ge moogt, sinds de tweetaligheid van
België, mooit meer klappen van 'nne
„pot-pourri", van straatliedekens bü-
voorbeeld, maar wel van 'nne „stinken
de pot".
We moeten 't Franse woord, dat we
vertalen, in de betekenis zo dicht mo
gelijk benaderen. Daarom waren er de
ze maand met Sinterklaas in Leuven
studenten, die zich „Heiligeklaas" noem
den. „Sinte" klonk te Frans. Enfin, o,
neeje, da mag ook al nie meer kom
aan, dat is nog zo erg nie, maar, as
ons tweetaligheid in de kunst surtout
pardon voornamelijk in de klassie
ke kunst gaat werken, dan komen we
tot zotte situaties toestanden, wil ik
zeggen. Ze hebben de Opera Faust in
't hoog Nederlands vertaald. Ge weet:
in 't Frans begint die aldus „Pareseu-
ses filles qui sommeillent encore!" In
-,'t Hollands gaan ze nu zingen: „Luie,
lingen. In de kerken zal er nie meer vuile meiden, die nog ligt in bed!" Ik
in t Fians gepreekt of gebeden mag- kan daar nie veel artistieks narHnn
gen worden. De fanatieken (tja, hoe mot
ik dat in 't Vlaams zeggen?) de super-
geestdriftigen neeje, neeje, super mag
ook al nie meerde over-geestdrifti-
gen denken dat d'n hemel ook al twee
talig is.
Dat de Vlamingen in den hemel er
nie van kunnen profiteren, as er in
^JjU'kan daar nie veel artistieks., pardon
1 'verschoning, niet veel kunstzinnigs in
vinden. Maar, om wille van de tweeta
ligheid moeten we ons 'n offertje ge
troosten. Eén ding is zeker: de Walen
hebben geen last van Vlaamse woorden
in hun Frans, omdat ze die daar nooit
in geduld hebben.
SUSKE VAN TESTELT
