land Kort. doch hevig zeegevecht voor de kust van Nieuw-Guinea Radarpeiling wees op aanwezigheid van (mogelijkerwijze) invasievloot Bezorgdheid bij de Amerikanen Euromarkt en Y.S. naar een tarievenverlaging Indonesische krijgt instructies..... Nog steeds tot praten bereid Achtervolging Welkom moment Soeharto Vanwaar die rubberboten? Geen Britse vliegtuigen voor China Gizenga s rol uitgespeeld Onverdraaglijk DAGBLAD VOOR ZEELAND De bestemming van smaldeel V Prof. de Quay: ylechthorenden rijden veiliger Zacht Hr. Ms. Fregat ..Kortenaer Veel geredden Niet uitkomen tegen Nederland Verse boter nu 10 ct. goedkoper Hr. Ms. Onderzeebootjager Utrecht Britse toetreding vergemakkel ijkt Gevangen en ontslagen Portugese delegatie verlaat V.N.-assemblee geworden eiland zullen wor- uitgegeven. De zegels dragen alle afbeelding van koningin Eliza- i van Engeland en daaronder een eelding van een exemplaar van bepaalde vissoort. zal vertellen, wat de kinderen hier i verduren hebben". persoonlijke gesprekken. In West- ijn bestudeerde de commissie 2 vdllig ter beschikking gestelde brie- van gevluchte leraren, studenten en lieren. Honderd personen, die getui- varen geweest van de opvoedings- ctijken in de Russische zone van island werden afzonderlijk onder- tgd, terwijl men ook bevoegde ver- nwoordigers van Westberlijnse scho- om hun visie op deze zaak vroeg, onderzoek leidde tot zeer interes- e resultaten. Bij een bezoek aan Westberlijnse scholen stelde men jorbeeld vast, dat 80 procent van de ens en meisjes naaste familieden in -Berlijn hebben, die zij sinds de »dige afsluiting niet meer kunnen be en. Volgens de commissie zijn hoofdza- lijk de volgende beweegredenen j rzaak geweest van de vlucht van :1e Oostduitse leraren: voor de op- eders is het onverdraaglijk in strijd et de waarheid en de eigen overtu. ng onderwijs te moeten geven. Z rzetten zich tegen het bevel, hu rlingen uit te horen en te bespie ren. De leraren, noch de scholieren n van plan zich te laten dwingen t het bijwonen van politieke bijeen- msten, de school is voor hen geen rtij-politiek forum. Zo spoedig mo- lijk zal de Verenigde Naties en haar korganisaties, in 't bijzonder de NESCO, een verslag van meer dan 0 pagina's worden overhandigd. )ns doel is,'" aldus de secretaris- :neraal van de Wereldorganisatie, :n bijdrage tot meer begrip van de dagogische situatie van de ge- uchte leraren en de politieke tpe- and in Berlijn te leveren en onv •nswijze in de hele wereld te ver- eiden. n hoeveel belang dergelijke inten- e en grondigse oriënteringsreizen k reeds, toen men de eerste reac- van de Aziatische en Afrikaanse ver- pwoordigers vernam. Stephan Kioni L enia verklaarde: Afrika, dat nog besloten heeft, of het zich bij 'osten of westen zal aansluiten, dient licht te worden. Ik zal alle landen mijn werelddeel bezoeken en doen in mijn vermogen ligt. In Afrika geen plaats zijn voor het qommu- Maleler Kim Tuk Lum kwam naar eiding van de in Berlijn oppgedane ringen tot een gelijksoortige conclu- ,,De mensen in Azië, die ook nog ?en kruising staan en niet wetf" e weg zij moeten kiezen, zullen mond horen, dat ik me in Oos'-" lijn teruggezet voelde naar een weer 2000 jaar geleden, toen een er de Chinese muur bouwde, omdat aang was. 102e JAARGANG 'No. 23878 Uitgave: N. V. Uitg Mij. Neerlandia Directeur: E. H. B. Brader. Hoofdredacteur: J. J. H. A. Bruna. Redactieraad: J. M. A. C. v. Dongen, C. J. v. Hootegem, mr. dr. A. J. J. M. Mes, mr. H. M. L. de Rechter, P. V. M. Vercauteren, L. J. v. 't Westende. Bureaus: Breda - Reigerstraat 16 - Tel 22341 (4 lijnen) - Postgiro 278841. Voor God, Koningin en Vaderland DINSDAG 16JANUARI 196" Abonnementsprijs 7.30 per kwartas' 8,60 per post, 0,56 per week Buitenlandse abonnementen op aan vraag. Losse nummers 15 cent. Advertentieprijs voor de gehele oplage 0.40 per mm (Ing Med. t 1.Bij contract aanzienlijke reductie. Volledi ge tarieven en Algemene Voorwaarden worden op aanvraag gaarne verstrekt. Bureau voor de Zeeuwse Eilanden: GOES, Klokstraat 1 telefoon 6252 Bureau voor Zeeuwsch-Vlaanderen: HULST Steenstraat 14 - telefoon 2377 Bij bureaus Terneuzen IJsbaanstraat 24 - telefoon 2601 OOSTBURG: Nieuwstraat 41 - telefoon 2893) NEDERLANDSE MARINE BOORT TWEE INDONESISCHE BOTEN GROND Nederlandse marinevaartuigen, ondersteund door Neptune-vliegtuigen hebben gistermiddag om circa 3 uur (Nederlandse tijd, doch naar de plaatselijke tijd gerekend, kort na middernacht) twee Indonesische motortorpedoboten in de grond geboord. Een derde vaartuig van de Indonesische marine werd eveneens Het kabinet in Den Haag is gisteravond in spoedzitting bijeengekomen om de toestand onder ogen te zien. Op het ministerie van Defensie wilde men gisteren niet zeggen of er nu een feitelijke oorlogstoestand heerste. De chef van de Nederlandse marinestaf te Hollandia, kapitein ter zee R. M. Eibers, was de mening toegedaan dat de vernietigde motortorpedoboten deel uitmaakten van een invasievloot. Aan Nederlandse zijde werden geen verliezen geleden. aangevallen doch kon ontkomen. Het is de eerste keer sinds het ontstaan van het Nieuw-Guinea-conflict dat het tot openlijke gevechtshandelingen is gekomen. Volgens de Nederlandse marine-autoriteiten schoten de Indonesische schepen het eerst. de Indonesische schepen moesten terug keren naar de Indonesische wateren. Toen aan dit bevel geen gevolg werd gegeven, maar drie motortorpedoboten integendeel opstoomden en vuurden, openden ook de Kortenaer en de Utrecht het vuur. Tegelijkertijd vielen de Nep tunes aan. Tijdens een normale nachtelijke patrouillevaart werd door de radarwaarnemers aan boord van het fregat „Kortenaer" en de onderzeebootjager „Utrecht" een groot aantal donkere stippen op de fluorescentieschermen waarge nomen. Vliegtuigverkenningen, eveneens met behulp van de radar-tastvinger, wezen uit dat zich vreemde schepen in de buurt ophielden. Deze schepen lagen koers naar de zuidkust van Nieuw-Gui- nea. Ongeveer ter hoogte van de Vlakke Hoek, dicht bij de Etna-baai en in het zeegebied dat tot de Nederlandse terri toriale wateren behoort, kwamen de vreemde vaartuigen binnen het bereik van de kanonnen van de Kortenaer en de Utrecht. De vliegtuigen identificeer den de schepen als behorend tot de In donesische marine. Naar hun bouwken- merken te oordelen waren de schepen in Rusland of Oost-Duitsland vervaardigd. De Nederlandse schepen gaven door middel van lichtsignalen het bevel dat De Nederlandse regering blijft bereid tot een gesprek met Indonesië. Dit heeft de minister president, prof. De Quay, gister avond meegedeeld na de bijzondere kabinetsraad naar aanleiding van liet treffen tussen Indonesische en Nederlandse marine-eenheden. Eén der Indonesische schepen maakte rechtsomkeert. Een tweede torpedoboot kreeg een voltreffer en vloog in brand. Een volgend salvo trof het derde Indo nesische schip. Aangenomen wordt dat dit vaartuig gezonken is. Men heeft het echter niet zien zinken. De achtervol ging van het gevluchte schip werd in gezet. Volgens kapitein ter zee Eibers had men hier vermoedelijke te maken met de voorhoede van een grotere invasie eenheid. ..Het voorval demonstreert de waakzaamheid van onze marine", zei hij. De Etna-baai heeft op het punt van infiltraties door de Indonesiërs een ze kere reputatie. In deze baai, welke on geveer 800 kilometer ten westen van Merauke ligt, landden in 1954 twee prauwen met Indonesische infiltranten, 48 in getal. Zij werden toen allen onscha delijk gemaakt. In Merauke wonen, naast de 2400 Papoea's, ruim 2700 In donesiërs. Deze laatste groep hoopt Soe- karno als vijfde kolonne te kunnen in schakelen. Toen het treffen plaatsvond lag Hol landia in diepe rust. Het was immers nacht. Bij het aanbreken van de dag was het incident uiteraard hèt onder werp van gesprek. De psychosetQestand is door dit besliste optreden van de Ne derlandse marine plotseling in ^ijn te gendeel verkeerd, omdat men nu de me ning heeft dat Nederland bereid is voor Nieuw-Guinea te vechten en dat op een manier welke niet mis te verstaan is. In psychologisch opzicht kwam het vuurgevecht op een welkom moment. Zowel in Nieuw-Guinea als in Nederland gingen geruchten over een massale uit tocht van ambtenarengezinnen uit Nieuw-Guinea en een verklaring van het ministerie van Binnenlandse Zaken, dat er voor een evacuatie van ambtenaren- gezinsleden geen enkele grond was, werd met name in Nieuw-Guinea met enige ongerustheid ontvangen. Deze on gerustheid heeft nu een tegenhanger ge vonden in het nieuws over het besliste marine-optreden. De vraag of het zeegevecht inderdaad een plaats moet worden toegekend in Soekarno's invasieplannen kan moeilijk worden beantwoord. Niemand weet of Indonesië wel klaar is voor een invasie. Gisteren had Soekarno nog een verga dering met zijn kabinet, waarna het gerucht ging dat Soekarno tussen 16 en 19 januari de invasie wilde laten be ginnen, maar hier staat tegenover dat in deze maand het staatsbezoek van de Japanse kroonprins Akihito plaatsvindt. Het ligt in de lijn der verwachtingen dat er tijdens een staatsbezoek geen oorlog zal worden gevoerd. Andere be richten spreken echter over de aanwe zigheid van 48.000 man Indonesische troepen in Zuid-Celebes. Ook dit wijst nog niet op een voorgenomen invasie, want deze is in de eerste plaats een maritieme aangelegenheid. Daar komt bij dat de Indonesische strijdmacht wel met astronomische cij fers werkt, doch dat gewoonlijk zowel bekeerde rebellen als geestdriftige maar ongeoefende kampongjongens bij het ge regelde leger worden geteld. In Zuid- Celebes zouden dan ook niet meer dan tienduizend soldaten met gevechtsoplei ding aanwezig zijn. Een tweede feit dat tegen de gedach- tengang dat er gisteren een invasie is voorkomen pleit, is dat de opperbevel hebber van de „bevrijdingsoperaties", generaal Soeharto, pas gisteren naar zijn hoofdkwartier in Makassar is vertrok ken. De werving van vrijwilligers, waar bij zelfs een beroep op vrouwen en meisjes wordt gedaan, is ook nog in volle gang. De pressie welke in de pro paganda op het aspirant-kanonnenvlees wordt uitgeoefend wijst erop dat Soe karno wel haast heeft, maar toch niet die graad van paraatheid heeft weten te bereiken welke voor een complete aanval nodig is. Ook de radioverbin dingen tussen de uitvalsbasis (Zuid-Ce- lebes?) en Djakarta zijn niet je dat. Des kundigen zijn bezig om hier verbetering in te brengen. Wel heeft Shekarno een commissie voor het voorbereiden van het binnen lands bestuur in Nieuw-Guinea geïnstal leerd. llechthorende mobilisten rijden vei- r dan automobilisten met goede i," zo verkondigde Crescenzo Mazz. Italiaanse onderminister voor gezond- een toespraak tot een forum ove? lg verkeer zei hij, dat recente sta- eken hadden aangetoond, dat va!1 weggebruikers met gezond gehoor, procent een ongeluk had gehad, ter bij mensen, die slecht horen, 01 entage niet hoger was gekomen dan izza zei, dat dit kwam, omdat mei?_ met een slecht gehoor zich steed ist blijven, van hun handicap- LThLt ®RIT®E str aalbommenwerpers van het type Canberra zijn bij een oefe ning boven Westduits gebied tegen el kaar gevlogen en neergestort. De in to- omUömelT 2ijn vel™™delijk DE ZAAK Marcel Nivard zal op 14 fe bruari voor het Haagse gerechtshof die nen. De wegens moord op Marcel Ni vard tot 15 jaar veroordeelde kappers bediende L. G. L. uit Rotterdam, staat dan in hoger beroep terecht. EEN ALBAANSE diplomaat is in Rome gearresteerd onder verdenking van spio nage. Dc man heet Koco Kallco. Men veronderstelt dat de Italiaanse regering de uitwijzing van Kallco zal vragen. EEN BALLON, bestemd voor het onder zoek van de stratosfeer en opgelaten van de basis Cape Canaveral, is 20 mi nuten na dc start uit zijn naden gebar sten. Zo kwam deze super-echo voortij dig aan zijn eind. Weersverwachting van het K.N.M.L tot vanavond, opgemaakt gisteren- J avond 23.15 uur: t Veel bewolking met plaatselijk enige t regen of motregen. Zacht weer. J Krachtige en langs de kust harde tot t stormachtige wind tussen zuid en t zuidwest. Vandaag: zon onder 16.59 uur. Maan J °P 13.54 uur. 1 Morgen: zon op 8.40 uur. Maan on- :'cr 5.33 uur. Deze reliëfkaart van Nieuw-Guinea maakt duidelijk op welk punt het vuurgevecht tussen Nederlandse en Indonesische marineschepen plaats vond. De pijl wijst in de richting van de Etnabaai. Onderaan de kaart lig gen de Kei- en Aroe-eilanden. Ceram ziet men geheel links. Het kustgebied dat binnen het bereik der Indonesische schepen lag, loopt in een dicht oer woud uit, gevolgd door massieve berg ketens met toppen van ruim 5000 meter hoogte. Deze natuurlijke barrières vormen de bescherming van Hollandia, dat uitziet op de Stille Oceaan, aan de andere kant van het eiland dus. Reacties op het nieuws uit de archipel zijn er nog slechts weinig. In Washing ton hebben hoge ambtenaren van het de partement van Buitenlandse Zaken blijk gegeven van hun ongerustheid. Men is daar nog volop bezig met het treffen van voorbereidingen voor een conferentie tussen Nederland en Indo nesië. Na het incident kunnen deze voor bereidende werkzaamheden wel eens waardeloos blijken te zijn. Minister van Buitenlandse Zaken, Dean Rusk, gëloof- de niet dat er onmiddellijk gevaar voor een militaire actie in Nieuw-Guinea zou bestaan. Het zeegevecht wordt in Washington hoofdzakelijk gezien als een gevolg van een Indonesisch plan om een basis aan de zuidkust te krijgen van waaruit verkenningen kunnen worden uitgevoerd. Militaire deskundigen meen den overigens dat de Indonesische mari ne niet opgewassen zal zijn tegen de Ne derlandse marinestrijdkrachten, alhoe wel de laatsten minder in aantal zijn. Hun gevechtskracht is evenwel vele ma len groter dan die van de Indonesische marine. Indonesië heeft wel een ster kere luchtmacht, bestaande uit ca. hon derd vliegtuigen van Russische makelij. JU Vil 1111(1 Voor een invasie vanuit de lucht is deze luchtvloot echter niet geschikt. In Washington hield men wel rekening met de mogelijkheid, dat Soekarno, om zijn gezicht te redden, de Nederlanders de oorlog zou verklaren. Of men in Den Haag met deze mogelijkheid rekening wordt houden kan op dit moment niet worden nagegaan. Weliswaar is gisteren het vliegkampschip Karei Doorman uit Rotterdam vertrok ken, om zich eenmaal buitengaats te voegen bij de jagers Limburg en Groningen en de onderzeeboot Dolfijn, maar in marinekringen zegt men dat het doel van de reis de Antillen is. Hr. ms. onderzeebootjager „Fries land" zal in de tweede helft van fe bruari naar Nieuw-Guinea vertrekken, doch aandit bericht werd toegevoegd dat deze reis in het kader van de nor male aflossingen wordt gemaakt. Op een vraag of het oefensmaldeel V, waarvan de Karei Doorman deel uitmaakt, in volle zee de steven naar Nieuw-Guinea zou kunnen wenden, zei een marine woordvoerder: „In theorie is alles mo gelijk, maar in de praktijk is het on waarschijnlijk omdat dit te veel tijd in beslag zou nemen". Een nogal duister commentaar. President Kennedy heeft op een pers conferentie verklaard dat er de Verenig de Staten zeer veel aan gelegen is te helpen te vermijden dat vijandelijkheden uitbreken tussen Nederland en Indone sië. De secretaris-generaal van de V.N., Oe Thant, heeft gezegd dat de botsing tussen Indonesische en Nederlandse oor logsschepen bij Nieuw-Guinea hem met bezorgdheid vervulde. Hij deed opnieuw een beroep op de betrokken landen om een vreedzame oplossing te zoeken. Hij zond hierover bijna identieke tele grammen aan president Soekarno en premier De Quay. De commandant strijdkrachten in Nieuw-Guinea heeft gisteravond meegedeeld dat de Indonesische motortorpedoboten, nadat zij op het radarscherm van patrouille rende vliegtuigen waren waar genomen, het eerst het vuur open den op een vliegtuig. Hierop werd een Indonesische motor torpedobootjager in brand geschoten. De overlevenden hiervan, die rubber- landingsboten bij zich hadden, werden kort daarop opgepikt. Het aantal over levenden is bijna tweemaal zo groot als de normale bemanning. Aangezien de oorlogsbemanning van motortorpedo boten normaal tussen de 20 en 30 koppen telt en ongeveer 70 tot 90 man per vaartuig aan boord moeten hebben ge zeten kan geconcludeerd worden dat, mede gezien de rubberlandingsboten, inderdaad een invasiepoging werd onder nomen. Db motortorpedoboten zijn bovendien, ook doordat de snelheid tot ruim 70 km kan worden verhoogd, een der gevaarlijkste wapenen tegen opper vlakteschepen. De Indonesische regering heeft gisteren de voorzitter van de wereld-hockey- federatie, jhr. Quarles van Ufford, telegrafisch verzocht te verhinderen, dat Indonesië in het internationale hockey toernooi dat momenteel te Ahmedahad wordt gehouden, uit zal moeten komen tegen Nederland. werd gisteren gezegd, dat het zeer waar- De beide landen zouden donderdag tegen elkaar moeten spelen. Het bericht, dat het Indonesische hockey-elftal niet tegen Nederland mag uitkomen, heeft bij de andere landen enige beroering ge wekt. Jonkheer J. L. Quarles van Ufford, die enkele uren tevoren nog een zilveren sigarettenkoker met een afbeelding van de Indonesische archipel uit de handen van de Indonesische ploegleider ontving, zeide het besluit ten zeerste te betreuren. Ook het organisatiecomité was dezelfde mening toegedaan, maar zal niets doen, omdat het toernooi officieel geen eind stand heeft. De wedstrijd zal dus een voudig als niet gespeeld worden be schouwd. In diplomatieke kringen in Londen schijnlijk is. dat premier MacMillan, tijdens zijn bezoek aan koningin Eliza beth van Engeland, ook zal spreken over het komende bezoek van president Soekarno aan Engeland. Er zijn in Engeland een aantal onaan gename reacties vernomen over dit be zoek in de komende lente. De onaange name geluiden hadden over het algemeen betrekking op de houding van president Soekarno in het geschil met Nederland over Nieuw-Guinea. Met ingang van vandaag is de prijs van de verse boter met 40 cent per kg, dat is een dubbeltje per pakje, verlaagd. De Verenigde Staten en de Euromarkt zullen, naar stellig wordt verwacht binnen een week een verstrekkende overeenkomst inzake tarievenverlaging bekend maken. Dit werd bekendgemaakt nadat de wereld het nieuws had vernomen over dc geslaagde afloop van de E.E.G.- conferentie in Brussel. Vertegenwoordi gers van de Amerikaanse regering en van de Euromarkt zullen over de tarieven verlaging in Genève confereren. Over het akkoord is al praktisch overeenstem ming bereikt. De reacties op het feit dat de Europese Economische Gemeenschap haar tweede fase kan binnengaan zijn over het alge meen opgewekt van toon. Engeland is bijzonder tevreden omdat nu de weg naar toetreding van Engeland tot „de Zes" geplaveid is. Nog deze week zal de Lord-grootzegelbewaarder naar Brussel vliegen om de onderhandelingen over Engelands toetreding te hervatten. Er zijn nog wel heel wat obstakels, maar men hoopt dat deze kunnen worden overwonnen. De voorzitter van dc Europese commis sie van de E.E.G., prof Hallstein, heeft gezegd dat de E.E.G. nu in het stadium van echt constructief en gemeenschappe lijk beleid is gekomen. Men kan nu de grote taken naar buiten toe aanvatten, zoals associatie met Afrikaanse staten, samenwerking met de V.S. en het ont wikkelingsbeleid. Dr. E. W. Meier, secretaris van het Nederlands katholiek werkgeversverbond noemde het intreden van de tweede fase een historisch feit. In Nederlandse landbouwkringen be staat, naast de waardering voor het be reikte besluit in het algemeen, de vrees dat de concessies welke Nederland op het stuk van de landbouwpolitiek heeft moeten doen, de landbouw in ons land geen goed zullen doen. Deze bezwaren hebben echter nog niet dc vorm aange nomen van ontevredenheid of angst voor de toekomst. Het Amerikaanse departement van Buitenlandse Zaken heeft zich tegen de verkoop van vliegtuigen door Engeland aan communistisch China verklaard. Het State Department was einde vorig jaar van tevoren door Engeland om ad vies gevraagd over de eventuele ver koop van zes Viscount-passagiersvlieg- tuigen aan Peking. Gizenga, de Kongolese vice-premier, is onder huisarrest geplaatst. Hij wordt in Stanleystad, zyn vroegere Loemoem- bistische bolwerk, bewaakt door Kongo lese en V.N.-militairen. Zijn aanhangers hebben gedeeltelijk de zijde van Leopoldstad gekozen en zijn anderdeels gevlucht. V.N.-patrouil les zetten de vluchtelingen na. Terwijl Gizenga, na Tsjombe de voor naamste tegenspeler van het centrale door Adoela geleide bewind in Leopold stad, gevangen gezet werd, kwam in de Kongolese hoofdstad het parlement bij een om over een motie van afkeuring over Gizenga te stemmen. Eerst waren er, naar goed Kongolees gebruik, veel te weinig afgevaardigden aanwezig om te kunnen vergaderen, maar na enkele uren wachten kon er toch gestemd wor den. Toen was Gizenga's politieke lot dan ook bezegeld: met overgrote meerderheid werd dc motie van af- keurig aanvaard en Adoela kan zich nu van zijn vice-premier ontdoen door hem te ontslaan. In de Katangese hoofdstad Elisabeth- stad heeft maandagavond een uitwisse ling van krijgsgevangenen tussen het in ternationale politieleger en de Katange se gendarmerie plaatsgehad, waarbij tien Zweedse, twee Ierse en twee Noor se V.N.-soldaten tegen 30 Katangezen zijn „geruild". De Portugese delegatie bij de V.N. is gisteren de vergaderzaal van de assem- blée uitgelopen nadat zij had geprotes teerd tegen de „onwettige, zinloze en tijdverspillende" wijze waarop het An- goladebat werd gevoerd.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1962 | | pagina 1