golf van 'medelevenna grootste ramp in geschiedenis nx
Het is zekernog meer
slachtoffers worden geborgen
OOGGETUIGEN VERTELLEN:
Noodrem maakte ons attent
op het gevaar
Ongevallenkraan in
avonduren ontspoord
Koninklijk
medeleven
Lijst van
slachtoffers
DAGBLAD VOOR ZEELAND
Nieuws treinramp
Zonnige perioden
N.S. erkennen
aansprakelijkheid
voor de schade
55
Rode Kruis
moest werkloos
blijven toezien
Dokters hadden
we zo hard nodig...
- geïdentificeerde -
Het aantal doden
Radioprogramma's
gewijzigd
Toestand der
gewonden
WITTE KRUIS
102e JAARGANG
No. 23872
Uitgave: N. V. Uitg. Mij. Neerlandla
Directeur: E. H. B. Brader.
Hoofdredacteur: J. J. H. A. Bruna.
Redactieraad: J. M. A. C. v. Dongen,
C. J. v. Hootegem, mr. dr. A. 3. 3. M.
Mes, mr. H. M. L. de Rechter, P. V. M.
Vercauteren, L. J. v. 't Westende.
Bureaus: Breda - Reigerstraat 16 -
Tel. 22341 (4 lijnen) - Postgiro 278841.
.3/aar God, Koningin en Vaderland
e Stem
.D!N|DAG 9 JANUARI 1962
Abonnementsprijs 7.3Ö per kwartaal,
8,60 per post, f 0,56 per week
Buitenlandse abonnementen op aan
vraag. Losse nummers 15 cent
Advertentieprijs voor de gehele oplage
0.40 per mm (Ing. Med. LBij
contract aanzienlijke reductie. Volledi
ge tarieven en Algemene Voorwaarden
worden op aanvraag gaarne verstrekt.
Bureau voor de Zeeuwse Eilanden: GOES, Klokstraat 1 telefoon 6252 Bureau voor Zeeuwsch-Vlaanderen: HULST. Steenstraat 14 - telefoon 2377 (Bijbureaus: Terneuzen Usbaanstraat 24 - telefoon 260' OOSTBURG: Nieuwstraat 41 - telefoon 2893)
NEDERLAND ROUWT OM 93 DODEN BIJ
TREINRAMP TE WOERDEN
Tot degenen, die blijk gaven van hun
medeleven, behoorden ook koningin Ju
liana en prins Bernhard, die in een
telegram vanuit Oostenrijk waar zij
met vakantie verblijven getuigden
,,dicp geschokt" te zijn door de vre
selijke ramp.
In een rede voor de beide zenders
Hilversum en de televisie betuigde mi
nister Korthals namens de regering zijn
diep medeleven met allen, die een fa
milielid of meer familieleden verloren
hebben.
Van buitenlandse staatshoofden kwa
men eveneens telegrammen van deel
neming.
Ook elders in deze editie vindt
de lezer nog uitvoerig nieuws
waaronder een fotopagina
over de treinramp bij Woerden.
IN ALGIERS en Oran is gisteren door
de Europeanen gedurende twee uur ge
staakt, in opdracht van de O.A S. Onder
moslems heerste paniek want men
vreesde onlusten. Dit is echter meege
vallen.
VOLGENS een Australisch dagblad heb
ben de Russen in de buurt van de Ba-
rentszee een kernwapen tot ontploffing
gebracht. De explosie zou onder water
hebben plaatsgevonden. Een westerse
duikboot zou hierbij beschadigd zijn.
PAKISTAN heeft besloten om nog deze
maand het geschil met India over Kasj-
mii voor de veiligheidsraad van de Ver.
Naties te brengen. Het besluit was
al genomen voordat India Goa an
nexeerde.
EICHMANNS verdediger mag beschik
ken over het honorarium dat Eich-
manns memoires na publikatie zullen
opbrengen. Eichmann heeft in de gevan
genis een omvangrijk manuscript ver
vaardigd.
OP 61-JARIGE leeftijd is gisteren te
Athene overleden Theocletus, primaat
van Griekenland.
j Wee2'svö2*wachting van het K.N.M.I. J
Lot vanavond, opgemaakt gisteren-
5 avond 23.15 uur:
Wisselende bewolking met voorna-
mclijk aanvankelijk nog enkele bui-
en, matige tot krachtige en langs de
l Wadden tijdelijk harde zuidwestelijke
wind. Zacht weer.
I Vandaag: zon onder 16.48 uur. Maan
l onder 20.51 uur.
5 Morgen: zon op 8.46 uur. Maan op
•11.09 uur.
Zo zag de plaats van de ramp te
Harmeien er uit nadat met het red
dingswerk een begin was gemaakt.
Een duidelijk beeld van hoe de
afschuwelijke botsing gebeurd
moet zijn.
(luchtfoto ANP)
De directie van de Nederlandse
Spoorwegen heeft nadrukkelijk
medegedeeld, dat de N.V. Neder-
landsche Spoorwegen de aanspra
kelijkheid voor de schade tengevol
ge van de treinramp volledig er
kent.
Men schat de materiële schade
voor de N.S. zelf alleen reeds op
2 a 3 miljoen gulden.
(Van onze verslaggever).
De grootste treinramp in de geschiedenis van de Nederlandse Spoorwegen heeft gis
terenmorgen ongeveer honderd mensen het leven gekost.
Bij Harmeien heeft een uit Utrecht komende trein zich met grote snelheid in de flank
geboord van een trein die op weg was van Rotterdam naar Amsterdam. De gevolgen
waren ontzettend. In totaal liepen negen wagens uit de rails, waarvan er vijf of zes
aan flarden werden gescheurd. Er werden naar schatting vijftig mensen gewond. De
twee treinen vervoerden ongeveer 500 passagiers.
Te middernacht wist men het aantal doden nog niet precies.
Er waren toen 81 slachtoffers geborgen, terwijl men op de
plaats van de ramp, waar de reddingswerkzaamheden nog
volop aan de gang waren - werkzaamheden, die de gehele
nacht hebben voortgeduurd - weer twaalf lijken had ontdekt,
die men echter in de ravage van staal en ijzer toen nog niet
kon bereiken.
spoorwegen het onmogelijk het baanvak
De bergingswerkzaamheden wer
den gisteravond omstreeks kwart
over acht gestagneerd doordat een
zware ongevallenkraan van de
spoorwegen een rijtuig van onge
veer twee meter hoogte liet vallen
en zelf ontspoorde. Het rijtuig
schoot rakelings langs een werk-
keet, waarin zich op dat moment
enkele journalisten bevonden.
Men moest daarna weer probe
ren de kraan in het spoor te krij
gen. Dit nieuwe ongeval veroor
zaakte een vertraging van enkele
uren in de opruimingswerkzaam
heden.
De blauwe getrokken trein, die
van Groningen/Leeuwarden naar
Rotterdam reed, trein 164. was om
9.05 uur uit Utrecht vertrokken en
had om 9.42 uur in Rotterdam moe
ten aankomen. Bij Harmeien, waar
vele malen per dag treinen elkaar
kruisen, sloeg deze trein uit Utrecht
om precies 9.19 uur met een oorver
dovende klap op trein 464, een groe
ne gestroomlijnde trein, die van
Rotterdam via Gouda op weg was
naar Amsterdam. De elektrische lo
comotief van de getrokken trein
boorde zich dwars door de trein uit
Rotterdam.
De schok was zo hevig, dat het hon
derd ton wegende monster aan de an
dere zijde van de wrakstukken van de
groene trein op zijn kop naast de rails
kwam te liggen. Toen een overzicht van
de ramp werd verkregen en de red
dingswerkzaamheden konden worden
overzien, achtten deskundigen van de
waarin de kruising van spoorwegen bij
Harmeien ligt, voor woensdagavond vrij
te maken. Zo lang zullen de reizigers
er rekening mee moeten houden, dat de
verbinding tussen Utrecht en Woerden
met autobussen wordt onderhouden en
dat daardoor vertragingen van een half
uur tot een uur zullen ontstaan.
De oorzaak
Over de oorzaak van de ramp kon nog
niets met zekerheid worden gezegd. Van
de zijde der spoorwegen deelde men
mee het zeer onwaarschijnlijk te achten
dat de botsing het gevolg was van de
vrij dichte mist die in de omgeving van
Harmelcn hing. De verklaringen van
ooggetuigen en passagiers spreken el
kaar op vele punten tegen.
Eerste hulp
Enkele wegwerkers van de spoor
wegen, niet-gewonde passagiers en
de eerste helpers die op de plaats
van de ramp aankwamen, konden
hun ontzetting nauwelijks meester
blijven. Uit de verwoeste wagens
van de beide treinen steeg een angst
wekkend hulpgeroep op en de ontzet
ting was zodanig, dat de passagiers
uit de niet-ontspoorde wagens in eer
ste impuls in panische angst weg
vluchtten, dwars door de weilanden,
waar wonderlijk genoeg niemand
door de met een ijslaagje bedekte
sloten zakte.
Tien minuten a een kwartier later wa
ren de eerste EHBO'ers en geestelijken
uit Harmeien ter plaatse, maar het
duurde nog geruime tijd voordat am
bulancewagens verschenen om de ge
wonden weg te voeren.
De eerste helpers die ter plaatse kwa-
die later onder de trein
(Van onze verslaacever)
In een restauratiewagen stond de 26-jarige Harry Holzhauer rustig
een sigaretje te draaien. Hij had zijn krantje onder de arm en wilde
net. een vuurtje vragen aan zijn buurman, toen de trein, die hem
van Utrecht naar Rotterdam zou brengen enorm begon te remmen.
Hij voelde de trein slingeren, de lichten gingen uit en verstijfd
wachtte hij de dingen die komen gingen af.
men deden al het mogelijke om de ge-
wonden hulp te verlenen, maar zij ston
den met hun gebrekkige hulpmiddelen
voor een onbegonnen taak. Het was voor
hen onmogelijk door te dringen in de in
elkaar geperste wagens, waar tiental
len passagiers bekneld zaten.
Assistentie
Zodra de omvang van de ramp be
kend was, werden uit de wijde omtrek
ambulancewagens opgeroepen, en de
spoorwegongevallendienst uit Utrecht,
Zeist, Amersfoort, Amsterdam, Den
Haag en Rotterdam zijn daarna nog
uren bezig geweest met snijbranders de
doden en gewond uit de wrakstukken
te bergen. Er lag een sfeer van angstige
beklemming over de plaats van de ramp
toen het langzamerhand duidelijk werd
dat het aantal doden- in de tientallen
liep. Om elf uur schatte men het nog
op twintig a dertig, maar een uur later
had men al bijna vijftig doden naar
Utrecht gebracht en nadien zou het aan
tal doden nog met eakele tientallen op
lopen.
(vervolg op pag. 3)
(Van onze verslaggever)
Onbegrijpelijk en zeer teleur
stellend was het, dat bij de vele
hulppogingen die werden onderno
men, om de gewonden en slacht
offers zo snel mogelijk uit de ra
vage vrij te maken en af te voeren
er geen gebruik gemaakt werd van
de aanwezige hulp van de colonne
van het Rode Kruis, afdeling
Utrecht.
Dr. J. G. Herschel, hoofd van de co
lonne, was er hevig over teleurgesteld.
Hij is met zijn team getraind op de hulp
verlening bij dergelijke rampen en had
met zijn mensen en materiaal spoedig de
hulpverlening in goede banen kunnen
leiden. Nu mankeerde er aan de organi
satie van deze hulpverlening nogal wat,
door het tekort aan coördinatie en lei
ding.
Dr. Herschel vertelde ons in zijn be
grijpelijke boosheid, dat hij zijn materi
aal had moeten thuislaten en zich moest
beperken, zo goed en zo kwaad als het
ging, met het regelen van de verkeers
chaos. „Ik had met mijn mensen geen
enkele dode weer levend kunnen maken"
aldus dr. Herschel, „maar ik had er wel
voor kunnen zorgen, dat er tenten waren
geweest om de doden in onder te bren
gen, en kantinewagens om voor de hulp
ploegen te zorgen.
Onbegrijpelijk waarom de hulp van het
Rode Kruis niet werd geaccepteerd" wa
ren zijn woorden.
,,Door het stevige remmen hadden
we nog maar een snelheid van vijftig,
zestig kilometer per uur toen een ge
weldige dreun ons door de coupé slin
gerde. Er ontstond een begin van pa
niek, maar door de kalmerende woor
den van een van de medepassagiers
werd iedereen wat kalmer. Een van
de deuren kon nog open, maar omdat
de trein op een kant lag, konden we er
niet gemakkelijk uitspringen. Eerst
gooiden we er alle bagage uit en de
eersten waagden toen de sprong op de
tassen en pakken".
Nog steeds verbaasd over het feit,
dat hij er zelf zo goed vanaf is geko
men, gaat hij verder. „Toen ik op de
grond kwam, lag er een man met zijn
gezicht in de modder. Het waterreser
voir van de toiletten, dat precies bo
ven hem was, stroomde over deze man
leeg. Eerst heb ik nog geprobeerd hem
te helpen, maar ik voelde me wegzak
ken en ben toen maar naar een hotel
letje gegaan, vanwaar ik met een auto
naar het Militair Hospitaal werd ge
bracht, waar men om kwart over elf
nog niets van het ongeluk gehoord
had".
Even probeert hij een slok koffie te
drinken, maar het gaat niet. „Het erg
ste was, dat het wel drie kwartier
duurde voordat er medische hulp
kwam. De politie was na een kwartier
tje aanwezig, maar geen dokters en
die hadden we zo nodig.
Op en onder de locomotief en trein
stellen lagen de slachtoffers. Ik hoop
dit nooit meer te zien. Ik ga nu verder
naar Rotterdam en hoop maar dat ik
een paar dagen vrij krijg van mijn
baas".
Geen signalen
Een Utrechts zakenman, die een
kantoor in Rotterdam heeft, zat in de
zelfde trein.
Onder het rijden had men zich in
z\jn coupé al afgevraagd waarom er
helemaal geen signalen werden gege
ven. Hy had een hele ploeg wegwer
kers gezien
lagen.
„Het was mijns inziens een samen
loop van omstandigheden. Er waren
dus geen signalen gegeven, de seinen
waren niet te zien en door het aan de
noodrem trekken begon de trein te
slingeren ep vloog uit de rails. Van
de eerste wagen was niets meer te
herkennen. Ik zat in mijn krantje te
lezen, toen er sterk geremd werd. De
lichten gingen uit en volkomen auto
matisch moeten wij onze hoofden tus
sen de knieën hebben gelegd. Pas
daarna kwamen een serie zware klap
pen, waardoor ieder van zijn plaats
gesmeten werd. Het was afschuwe
lijk".
Vooral de mensen uit de directe om
geving, die, voordat de ambulances er
waren, de ernstige gewonden in hun
auto's legden en naar het ziekenhuis
in Woerden brachten verdienen alle lof
en dank.
Even later spraken wij met een mi
litair die ook in de ongelukstrein had
gezeten. Hij had alleen maar een paar
schaafwonden opgelopen, maar dat zou
hem niet verhinderen vandaag naar
Nieuw-Guinea te vertrekken. De men
sen die wij later spraken, bevestigden
de verhalen. Maar allemaal waren ze
zo geschrokken, dat alleen een paar
borrels hen over de ergste shock heen
had kunnen helpen. De meest maca
bere bijzonderheden werden verteld.
Ontstemd
Het meest ontstemd waren zij over
het feit dat de eerste ambulances pas
om kwart over tien aankwamen. Bij de
G.G. en G.D. van Utrecht kwam de
eerste melding van het ongeluk dan
ook pas om vijf voor tien binnen.
Toen werden onmiddellijk vijf wagens
weggestuurd.
Wat overbleef van trotse treinstellen..
Hier volgt de lijst van slachtoffers, die tot
nu toe in het Centraal Militair Hospitaal te
Utrecht zijn geïdentificeerd:
W. G. Agterberg, Reaumurstraat 13c te
Amersfoort, man, geb. 28-1-1927; P. Bakker,
Lekdijk 33 te Ammerstol, man; H. Blokland,
Van Collumstraat 25 te Haarlem, man, geb.
29-5-1934; A.J.B.M. Boelen, Roelantstraat 8
te Amsterdam, man, geb. 19-11-1932; J.B.
Branger, Kerklaan 79 te De Bilt, man, geb.
5.10-1938; A. Bruinings. Johan Karmanhof 20
te Amersfoort, man; B. van Dijk, Nigelle-
straat 71 boven te Amsterdam, geb. 27-2-1931;
H. Disselhof, Akkerstraat 17 te Zwolle, man,
geb. 7-2-1905; J. Engelsman te Delft, man,
geb. 26-7-1902; N.M.J. van Eek, Marinestraat
3b te Rotterdam, man, geb. 3-7-1926; P. Fic-
toor, Belgischestraat 66 te Rotterdam, man,
geb. 18-11-1920 (machinist N.S.); D. Flan-
tua te Utrecht, man; A. Gewalt, Nieuwstraat
4 te Baarn, man, geb. 25-8-1928; J.C.V.
Groeneveld, Reeweg Oost 151 te Dordrecht,
man, geb. 11-7-1941; J. de Gi;oot. Dorps
straat 60 te De Wijk, man, geb. 5-12-1934;
A. de Groot, Dorpsstraat 80 te De Wijk,
man. geb. 25-8-1908; W.T. de Groot. Canse-
loetstraat 11 te Gouda, man: D. Huij (geen
verdere gegevens); B.C.A. Giezenaar, West
kruiskade 25 te Rotterdam, man, geb.
24-3-1919; K. Hoogenboom, Wolphaertsbocht
406 a.r. te Rotterdam, man, geb. 13-9-1930;
K. Izaks. Rochussenstraat 35c te Rotterdam,
man; H.J. de Jager, Zandhofsestraat 170
te Utrecht, geb. 29-12-1894; G.R. Jung.
Schoolstraat 5 te Assen, man, geb. 14-12-1935;
H.A.O. Kayser, Noorderhavenkade 23h te
Rotterdam, man, geb. 9-10-1919; E. Kamer
beek, Lijsterbesweg 2 te Middelharnis, man,
geb. 12-2-1912; P.J. Klomp, Koekoekstraat
67 te Goudaman, geb. 30-12-1928T.C.M.
Kreyns, Hambeek 25 te Roermond, man,
geb. 8-9-1925; M.G. Moem, Neuweg 359 te
Hilversum, man, geb. 25-9-1914(7); A.E. Mid
delkoop, Riouwstraat 91 te Utrecht, man,
geb. 24-4-1909; E. Mulder, Oude Deldense-
straat 13b te Borne, man, geb. 2-9-1935; M.
A.M. v.d. Muysenberg, v. Duijn van Maas
damstraat 16 te Hilversum, man; L.P. Oer-
lemans, Lange Hilleweg 16e a.r. te Rotter
dam, man, geb. 15-2-1911; G.W. Oostveen,
Bakhuij zenstraat 97a te Hilversum, man;
C.J. Peter, Nassaulaan 62 te Hilversum, man;
Van Oirschot, A. den Kinderenlaan 11 te
Den Bosch, man; N. Plomp, Nieuwe Markt
14 te Gouda, man, geb. 28-8-1901; A.B. Pop,
Witte van Haemstedestraat 40c te Rotter
dam, man, geb. 1-1-1941; A. Romijn, IJzer-
weg 39 te Apeldoorn, man, geb. 6-7-1926;
H. Reneman, Bosboomstraat 1 te Utrecht,
of Torenwal 4 te Woerden, man; R. Reijn-
ders, Benningerstraat lb te Rotterdam, man,
geb. 28-9-1939; D.F. Ruijter, Bosboom Tous-
saintlaan 8 te Hilversum, man; dr. W. Schol
ten, Vermeerlaan 25 te Bilthoven, man;
H.N. Schregardus, Herman Robersstraat 78d
te Rotterdam, man, geb. 9-4-1911; H.J. Spit-
ter, Busken Huetstraat 5 te Rotterdam, man;
K. Streuer, Hoofdstraat 248 te Delft, man;
P.J. Sturm, Couwervestraat 36 te Goes,
man, geb. 19-3-1904; J. Tiggelman, Timor-
straat 26 te Amersfoort, man, geb. 4-3-1923;
H.H. Tuin, Nieuweweg 8 te Hogezand, man,
geb. 30-2-1943; G. Verhoef, Moerbeiplein 92
te Den Haag, man. geb. 16-4-1911; J. de
Vries, Verlengde Oosterdiep o.z. 24 te Ber-
gercompascuum, man; H.M.J. v.d. Vegt, Fides-
sapad 7 te Hoogvliet, man, geb. 23-3-1937;
H. Waardenburg, Dresselhuysstraat 16b te
Rotterdam, man, geb. 16-11-1904; H. Wever,
Groningerstraat 270 te Assen, man, geb.
25-3-1912; J.F. Wileke, Julianalaan 203 te
Bilthoven, man, geb. 1-4-1943; H. Wesselhuis,
Tichelweg 16 te Enschede, man, geb. 22-6-
1926; J. Zondervan, Joh. Gerardsweg 81 te
Hilversum, man, geb. 17-8-1888; Piet van
Leer, man, machinist N.S. (overleden); J.
Schlingman, Gedempte Binnenstraat 56 te
Woerden, geb. 2-7-19-41 (overleden R.-k,
ziekenhuis Woerden); R.H. Hilhorst, Piet
Heinlaan 7 te Baarn, geb. 24-2-1939 (over
leden R.-k. ziekenhuis Woerden); Antonie
Balk, Verbeekstraat 10 te stad Delden, geb.
Batavia, 7-6-1931 (overleden R.-k. zieken
huis Woerden).
Laat op de avond heeft de comman
dant van het Centraal Militair Hospi
taal „Oog in Al", kolonel R. Buisman,
meegedeeld, dat tot dan toe niet 93,
maar 81 stoffelijke overschotten gebor
gen zouden zijn.
Van deze 8i waren er 18 nog niet ge-
identificeerd. Er bevonden zich zoals
elders gemeld zeker nog 12 stoffe
lijke overschotten in de ravage.
(Van onze verslaggevers)
Toen het bericht van de afschuwelijke
treinramp bij Harmeien in de Hilver-
sumse radiostudio's bekend was, werd
besloten de radioprogramma's drastisch
te wijzigen en niet alleen de lichte mu
ziek te laten verwijderen, maar er zelfs
een gezamenlijk programma van te ma
ken. Na een. spoedbespreking werden de
NCRV-reporters Herman Felderhof,
Goos Kamphuis en de VARA-verslagge-
vers Klaasjan Hindriks en Koos Poste-
ma onmiddellijk naar de plaats van de
ramp gezonden, waar zij over de beide
zenders geregeld hun indrukken gaven
van dit ontstellend gebeuren. In Woerden
had men een reportagewagen gestatio
neerd, welke middels speciale telefoon
lijnen in directe verbinding stond met de
radiostudio's in Hilversum. Bijzonder
dramatisch was het vraaggesprek dat
Gerard Hoek had met de journalist
Gerard van den Berg, die reeds twintig
minuten na de ramp op de plek des
onheils was. Hij bleek bijzonder onder
de indruk van dit gebeuren en vertelde,
dat hoe gek het ook moge klinken, de
eerste hulp voor velen bestond uit het
distribueren van koffie onder de met
panische angst bevangen treinreizigers.
Ook de journaalredactie van de NTS
was spoedig met filmers en reporters
ter plaatse.
Over de toestand van de gewonden
heeft dokter J. G. Herschel, als inter
nist verbonden aan het Centraal Mi
litair Hospitaal meegedeeld, dat deze
over het algemeen redelijk is. Hij zei
te verwachten, dat het dodencijfer niet
veel verder zou stijgen tengevolge van
het nog overlijden van gewonden.
Voorts zei dokter Herschel dat veelal
schedelletsel de doodsoorzaak van de
slachtoffers is geweest. Op de stoffe
lijke overschotten van de machinisten
van beide t2'einen zal nog sectie wor
den verricht.
(Advertentie)
w de echte,
PIJNSTILLER
legen hoofdpijn, kiespijn,
griep, reumatische pijnen etc.