fin
Soekarno ziet Kennedy als
bemiddelaar met ons land
ADOELA EN TSJOMBE
IN k ITO NA SAMEN
Vliegramp boven
feestend Sevilla
10 x 10" plaat voor Koningin
Goa gaf zich over
uwHUID
omMOUSON
BUU«ZEEP
Maar Indonesië houdt
vast aan eigen mening
Na dag vol spanning rond conflict Nieuw-Guinca
Beroep: „Sterke man..."
n
Actie van India binnen
dertig uur voltooid
Nederlands Episcopaat doet
beroep op Nederlandse en
Indonesische regering
25 doden en
80 gewonden
DAGBLAD VOOR ZEELAND
Voorstellen aanvaard
Positieverbetering
ambtenaren van
de belastingen
Protest van Kard.
Wiszinski
Nijging van temperatuur
OVERVAL IN
LONDEN
Kordate jongen
Nieuwe uurloonactie
Nederlandse KAJ
102e JAARGANG' No. 23858
Uitgave: N. V. Uitg. Mij. Neerlandia
Directeur: E. H. B. Brader.
Hoofdredacteur: J. J. H. A. Bruna.
Redactieraad: J. M. A. C. v. Dongen,
C. J. v. Hootegem, mr. dr. A. J. J. M.
Mes, mr. H. M. L. de Rechter, P. V. M.
Vercauteren, L. J. v. 't Westende.
Bureaus: Breda - Reigerstraat 16 -
Tel. 22341 (4 lijnen) - Postgiro 278841.
Voor God, Koningin en Vaderland
WOENSDAG 20 DECEMBER 1961
Abonnementsprijs 7.per kwartaal
8,20 per post, 0,54 per weelc^
Buitenlandse abonnementen op aan
vraag. Losse nummers 15 cent.
Advertentieprijs voor de gehele oplage
0.40 per mm (Ing. Med. 1.Bij
contract aanzienlijke reductie. Volledi
ge tarieven en Algemene Voorwaarden
worden op aanvraag gaarne verstrekt.
Bureau voorde Zeeuwse Eilanden: GOES, Klokstraat 1 - telefoon 6252 Bureau voor Zeeuwsch-Vlaanderen: HULST, Steenstraat 14 - telefoon 2377 (Bijbureaus Temeuzen IJsbaanstraat 24 - telefoon 2601 OOSTBURG: Nieuwstraat 41 - telefoon 2893)
AFROEP V.S. OM VREDE TE BEWAREN
Het ministerie van Financiën deelt
mede, dat het overleg met de vakorga
nisaties in de bijzondere commissie van
georganiseerd overleg voor de belas
tingdienst tot overeenstemming heeft
geleid.
De ambtenarenorganisaties hebben de
voorstellen van de staatssecretaris van
Financiën inzake positieverbetering van
verschillende groepen van lager en mid
delbaar belastingpersoneel aanvaard.
Kardinaal Wiszinski. aartsbisschop
van Warschau en primaat van Polen,
heeft een openbaar protest uitgebracht,
tegen wat hij noemt een geval zonder
precedent van inmenging door de auto
riteiten in godsdienstige aangelegenhe
den." C
Een brief hieromtrent is zondag j.l.
voorgelezen in alle kerken van Poznan
waar het incident zich 23 november jl.
had voorgedaan. Een groep politieman
nen in burger had in de kapel van het
Dominicanenklooster aldaar een inval
gedaan toen een aantal studenten daar
een conferentie over het onderwerp „De
katholieken van het atoomtijdperk" bij
woonde. Volgens de politie ging het hier
om een „clandestiene bijeenkomst". Een
aantal studenten werd aangehouden en
het klooster werd doorzocht.
Van de zijde der bisschoppen zou er
bij het parlement op zijn aangedrongen
de autoriteiten tot een striktere eerbie
diging van het grondwettelijk recht op
vrijheid van eredienst te brengen, dit
mede naar aanleiding van andere inci
denten in de afgelopen maanden.
De Verenigde Slaien hebben gisteren opnieuw
een oproep gericht tot de paVtijen in bet ge
schil om Nederlands Nienw-Guinea alles in
bet werk te stellen 0111 een vriendschappelijke
oplossing te vinden".
Het Amerikaanse ministerie van buitenlandse
zaken gaf een verklaring uit, waarin werd ge
zegd: „Wij betreuren bet gebruik van geweld
als een werktuig 0111 internationale geschillen
te regelen". Dal gebeurde kort nadat de In
donesische ambassadeur in Washington, Zain
- op directe instigatie van Soekarno - de hoop
bad uitgesproken dat de V.S. zouden helpen
onderhandelingen te vergemakkelijken, „op
dat een fysiek conflict onnodig zou worden".
Dat geschiedde aan het einde van een bijzonder bewogen dag,
waarop Soekarno een brief aan Kennedy had geschreven met het
indirecte verzoek ie bemiddelen en waarop Soekarno daarvoor zijn
met spanning tegemoet geziene rede had uitgesproken, die wij elders
uitvoerig weergeven.
V/at de Amerikaanse bemidde
lingspoging betreft, zei de perschef
van het Amerikaanse ministerie
van buitenlandse zaken, Lincoln
White: „Wij geloven nog steeds
dat dit geschil vreedzaam kan wor
den geregeld en op een wijze die
zowel voor Indonesië als voor
Nederland aanvaardbaar is"
Eerder had het Amerikaanse minis
terie van buitenlandse zaken bekend
gemaakt zoals hiervoor aangetipt
dat president Soekarno aan president
Kennedy uitdrukking had gegeven aan
de hoop op vruchtdragende onderhan-
De minister-president van de Eerst landde het vliegtuig met Tsjombe,
KnnrmlPSP rp^Prinf? Adopla en de die zoals gisteren gemeld verge-
iAongoiese regering, ^aoeia, en ae zeld .g van de Amerikaanse ambassa
regeringsleider van Katanga.
Tsjombe. zijn gisteren te Kitona
aan de monding van de rivier de
Kongo aangekomen om daar be
sprekingen te voeren.
DE VILLA „Zonneheuvel", het in de bos
sen bij Nunspeet gelegen buitenverblijf
van de dienst sociale zaken van de ge
meente Amsterdam is gisteren door
brand verwoest.
IN ECHT in Limburg is door brand gro
te schade aangericht in de dakpannen-
en kleiwarenindustrie „De Valk".
DE WESTDUITSE schout-bij-nacht Wag
ner zal de zeestrijdkrachten onder be
vel krijgen, die vallen onder het nieu
we NAVO-commando voor de toegangen
van de Oostzee (Baltap).
DE FRANSE ballerina Janin Charrat
ligt met ernstige brandwonden in een
ziekenhuis van Parijs. Tijdens een optre
den voor de t.v. kwam haar tutu van
tule en nylon tegen een brandende toorts
waarop zij in een oogwenk in vlammen
werd gehuld.
FRANKRIJK, Zuid-Afrika en de Sovjet-
Unie zijn tegen het voorstel door een
obligatielening van 200 miljoen dollar
de VN uit de schuld te halen. Deze drie
landen behoren tot die landen, die ge
weigerd hebben bij te dragen in de op
10 miljoen dollar per maand geraamde
kosten van de VN-operatie in Kongo, de
voornaamste oorzaak van de huidige fi
nanciële crisis.
HET JOURNAAL van de NTS zal vrij-
dag a.s. een filmreportage maken van
traditionele kerstviering van het ko-
nmklijk gezin en het personeel in het
Paleis op de Dam. Het filmverslag
wordt 's avonds van 8 uur tot 8.20 uur
uigezonden.
J Weersverwachting van het KNMI tot
LH,?avon<1' °Pgcmaakt dinsdagavond
t w.15 uur.
J Veel bewolking met hier en daar e-
mist reeen en op sommige plaatsen J
Lmpf'r.?t"r''n "I' tal van plaatsen
oplopend tot enige graden boven het
i v mespunt. Zwakke wind
non Y®rwacht'ng van Ukkel: Eerst J
tot Wt6r' !Taar later bewolkt
tot zwaar bewolkt en een weinig
nevel o? «-1 VerspS J
Peratunr ïï2 .1Jgin& van de tem-
Vandaal- 7n^aX!1maal vier graden.
vandaag. Zon onder 16.30 uur. Maan
«ur. Morgen: zon 8.46
uur UU1" worgen:
J "Jr. Maan onder 7.42 uur.
zeld is van de Amerikaanse
deur in Kongo. Gullion, en ongeveer an
derhalf uur later net toestel van Adoela
en zijn medewerkers. Ook reisde met
dit laatste vliegtuig Ralph Bunche, een
der ondersecretarissen van de V.N.
Personeel van de Amerikaanse am
bassade zei, dat Tsjombe er zeer ver
moeid uitzag. Zij zeiden het zeer te be
twijfelen of de besprekingen spoedig
zouden kunnen beginnen. Men ver
wachtte, dat pas vandaag een gesprek
gevoerd wordt.
Bestand en passies
Het is intussen nog niet geheel dui
delijk, of er inderdaad de hand wordt
gehouden aan het „tijdelijk bestand",
waarvan wij in onze editie van gisteren
reeds melding maakten. In Katanga was
hierover overeenstemming bereikt en
later heeft de secretaris-generaal van
de V.N-, Oe Thant, het opperbevel van
de politietroepen van de V.N. in Kongo
nog eens uitdrukkelijk opgedragen, een
tijdelijke wapenstilstand in acht te ne
men, Hier en daar zouden nog schoten
gevallen zijn, beweren de Katangezen.
„Wij deelden pamfletten uit, waarop
onze vreedzame missie staat", zeggen
woordvoerders van de V.N. Paul Henri
Spaak, de Belgische minister van bui
tenlandse zaken, heeft de politiemacht
van de V.N. ervan beschuldigd dat ze
zich in Katanga laat verleiden tot re
presailles. Hij vroeg aan Oe Thant om
de passie waarmee werd opgetreden, te
kalmeren.
ren nog op een speciale avondzitting
van het Indonesische parlement ver
klaard, dat Indonesië vastbesloten was
„West-Irian" in de korst mogelijke tijd
terug te krijgen.
Commentaren
De Nederlandse minister van" buiten-
lanse zaken, mr. Luns ijlings terug
gekeerd uit Brussel heeft nog geen
commentaar willen geven op de berich
ten van de Indonesische dreiging.
Een woordvoerder van het ministerie
van buitenlandse zaken in Den Haag
heeft als commentaar op de rede van
Soekarno meegedeeld dat, hoewel de Ne
derlandse regering nog niet beschikt o-
ver de volledige tekst van de rede van
Soekarno, heeft ze wel terstond aandacht
besteed aan radioberichten, volgens
welke president Soekarno een opvoering
van de paraatheid der Indonesische
strijdkrachten zou hebben aangekondigd.
„Naar de mening der regering bestaat
voor een dergelijke maatregel geen en
kele aanleiding. Nederland heeft niet al
leen onlangs in de Verenigde Naties
verstrekkende voorstellen gedaan voor
internationalisatie van de kwestie Nieuw-
Guinea via de Verenigde Naties, maar
is ook nadat het door Nederland aan
vaarde compromis-voorstel wel een ge
wone meerderheid, doch niet de vereis
te tweederde meerderheid in de alge
mene vergadering kon verwerven, ac
tief voortgegaan met het zoeken naar
andere mogelijkheden om tot een con
structieve regeling voor de toekomst
van Nederlands Nieuw-Guinea te gera
ken", aldus de woordvoerder. In dit
verband werd de commissie van 17 van
de V.N. aangestipt. „Maatregelen als
die welke, volgens de hierbovdh be
doelde radioberichten, door president
delingen. Soekarno voegde daar echter
aan toe, dat hij een voortdurende „on
wettige en gewelddadige bezetting" van
het betwiste gebied niet zou tolereren.
Het standpunt van zijn land toelich
tend, zei de ambassadeur Zain: „De
stemming in Indonesië is op het o-
genblik op het kookpunt".
Hij voegde hier aan toe, dat hetze) f
de „getij der geschiedenis" dat heeft
geleid tot de ..bevrijding" van Goa
door India, van toepassing was op
de situatie in Nieuw-Guinea.
Indonesië sprak de hoop uit, dat Ame
rikaanse pogingen er toe zouden leiden
dat de „bestuursoverdracht" door Ne
derland aan Indonesië op soepele wijze
zou plaatshebben. Maar de ambassa
deur zei, dat zolang Nederland provo
cerend te werk gaat, het enig alterna
tief misschien zou zijn geweld te gebrui
ken. De opmerkingen van de ambassa
deur en de toon van Soekarno's brief
aan Kennedy vestigden de indruk, dat
de Indonesiërs hoop hadden dat geweld
zou kunnen worden vermeden.
Dc indonesische minister van buiten- Soekarno zouden zijn aangekondigd, kun-
landse zaken dr. Soebandrio heeft giste- nen uiteraard pogingen om tot een
In Sevilla zijn gisteren minstens
25 mensen gedood toen een klein
vliegtuig op een groep mensen
stortte. Tachtig mensen raakten
gewond.
Het ongeluk gebeurde in de buitenwij
ken der stad waar een kleine menigte
een convooi van honderd vrachtauto's
met levensmiddelen, medicamenten en
kerstgeschenken verwelkomde.
De piloot van het vliegtuig en een van
zijn twee pasagiers zijn bij het ongeluk
omgekomen. De derde pasagier een
persfotograaf is zwaar gewond. Vol
gens ooggetuigen had het vliegtuig een
hoogspanningskabel geraakt toen het o-
ver het convooi vloog.
De honderd vrachtauto's kwamen uit
Madrid. Zij brachten de inwoners van
Sevilla de lang verbeide levensmiddelen
nadat de stad op 27 november was ge
troffen door een rampzalige overstro
ming, die ruim 8000 inwoners dakloos
had gemaakt en grote schade had aan
gericht.
Het stadsbestuur van Sevilla had toe
stemming gegeven de winkels' en zaken
vroeger te sluiten om de mensen in staat
te stellen het convooi te verwelkomen.
Om deze hulpactie tegen Kerstmis mo
gelijk te makenhadden de Spaanse radio
gelijk te maken hadden de Spaanse ra
diostations twee weken lang hun luis
teraars gewezen op het plan „operatie
anjelier" om de slachtoffers van de wa-
ternood met Kerstmis wat vreugde te
bezorgen.
Het vliegtuigje gecharterd door een
weekblad uit Madrid om foto's en ver
slag te maken was een van de drie die
boven de stoet geschenkwagens rondcir
kelden. Het kwam laag in boven de me
nigte, raakte een hoogspanningsdraad
en explodeerde. De rondvliegende delen
zaaiden dood en verderf onder de vro
lijk zwaaiende mensen.
vreedzame oplossing van de kwestie
Nieuw-Guinea te geraken, slechts be
moeilijken. De Nederlandse regering
blijft hopen, dat de regering van Indone
sië haar verplichtingen als lid van de
Verenigde Naties zal naleven en bereid
zal blijven om alle middelen te onderzoe
ken, die tot een vreedzame regeling
zouden kunnen leiden", aldus de woord
voerder.
P.v.d.A.
De Tweede-Kamerfractie van de
P.v.d.A. is van mening: „De Neder
landse regering heeft door het sanc
tioneren van eigen vlag en volkslied voor
Nieuw-Guinea nagelaten de noodzakelij
ke duidelijkheid te betrachten. De Ne
derlandse regering heeft daarbij in het
licht van haar tegenover de V.N. inge
nomen standpunt twijfel doen opkomen
aan haar bedoelingen. Nederland dient
mede gegeven ter UNO-assemblée ge
bleken inzichten te doen bevorderen
dat tussen Nederland en Indonesië oj
korte termijn besprekingen worden ge
voerd. Daarbij behoeft het standpunt
van Indonesië dat het de soevereini
teit over Nieuw-Guinea rechtens reeds
bezit, geenszins bezwaarlijk te zijn voor
een vergelijk voor zover immers op die
grondslag Indonesië bereid blijkt in in
ternationaal kader aannemelijk te maken
aldus wel degelijk redelijke vormen van
zelfbeschikking te zullen verwerkelijken.
In Indonesië
Buitenlandse waarnemers in Indone
sië zijn na de rede van Soekarno van me
ning, dat Indonesië niet zal overgaan
tot het gebruiken van gewelddadige
middelen om West-Nieuw-Guinea te „be
vrijden"
Zij waren verbaasd over de betrekkelijk
gematigde toon van de rede van het In
donesische staatshoofd. Naar hun me
ning zal men in de komende maanden
getuige kunnen zijn van Indonesische
subversieve activiteiten in Nieuw-Guinea
tegen de Nederlanders, teneinde het vor
men van een onafhankelijke Papoea-
staat te beletten.
Engeland
De Britse regering heeft Indonesië
uitdrukkelijk gewaarschuwd tegen het
gebruik van geweld in het geschil over
Nederlands Nieuw-Guinea, zo heeft de
woordvoerder van het Britse ministerie
van buitenlandse zaken er gisteren aan
herinnerd.
Het secretariaat van het aartsbisdom
deelt mede:
De bisschoppen van Nederland hebben
aan minister-president prof. dr. J. de
Quay en aan president Soekarno een
telegram gezonden van de volgende
inhoud:
„De bisschoppen van Neder
land, in hun jaarlijkse decem-
bervergadering bijeen te Utrecht
doen een dringend beroep op de
Nederlandse en op de Indonesi
sche regering om met alle be
reidwilligheid te streven door
middel van een open en ver-
trouwvol gesprek van alle be
trokkenen naar een vreed
zame oplossing van het geschil
Nieuw-Guinea (West-Irian). Zij
spreken het vertrouwen uit, dat
deze wederzijdse bereidheid de
grondslag zal kunnen vormen
voor toekomstige goede verhou
dingen tussen de betrokken vol
keren. Zij menen, dat het niet
suggereren of voor te staan, maar
DE RECHTBANK in Arnhem heeft, con
form de eis, de 34-jarige R.B. uit Ly
on en de 48-jarige, in Marseille wonende
Nederlandse handelaar in oude metalen,
J.D., veroordeeld tot acht maanden met
aftrek. Zij hebben in ons land een groot
aantal valse biljetten van 20 dollar uit
gegeven.
deze een bepaalde oplossing te
op de weg van de Kerk ligt in
wijsheid de leiders van de be-
zij bidden God, dat Hij met Zijn
trokken volkeren mag helpen de
juiste weg naar een duurzame
vredelievende oplossing te vin
den".
Onze parlementaire redacteur te
kent hierbij aan, dat sommigen,
naar verluidt, in deze verklaring
van de bisschoppen een veroorde
ling zouden (willen) zien van het
beleid van de katholieke bewinds
lieden en de KVP. Dit oordeel gaat
dus uit van de verouder stelling, dat
noch het kabinet, noch de KVP ook
maar iets van een gesprek met Dja
karta zouden willen weten en gaat
voorbij aan het feit dat er onders
hands zowel bij de VN als bij de VS
van Nederlandse kant gezocht werd
en wordt naar mogelijkheden voor
een gesprek.
Ook al n.a.v. dit telegram onzer
bisschoppen verneemt het K.N.P. om
trent de reactie daarop bij de K.V.P.
in kringen die bestuur en fracties na
staan het volgende: In verband met
de jongste politieke gebeurtenissen,
met name die in de V.N., is het op de
eerste plaats de regering die zich op
verdere ontwikkelingen zal dienen te
bezinnen. Vanzelf echter zullen ook de
K.V.P.-fracties en het partijbestuur
zich ernstig beraden over de inhoud
van het telegram. Overigens ziet men
in bedoelde kringen in het telegram
niet het aangeven van een concrete
politieke beleidslijn inzake Nieuw-Gui-
De koningin heeft gisteren op Paleis
Soestdijk een delegatie van het lan-
„Sterke man" staat er in de kolom
beroepop het paspoort van de 48-
jarige Duitser Simon Max Hartmann.
En niet ten onrechtezoals hij in
Diisseldorf heeft bewezen. Op het
•'-[vliegveld van deze stad hield hij met
zijn armen twee sportvliegtuigen te
gen, die, elk in een andere richting,
zouden wegtaxiën (foto). Hartmann
dankt zijn kracht aan zijn dieet,
zegt hij..,.
India heeft gisteren meegedeeld,
dat het de Portugese gebieden
Goa, Daman en Dioe heeft bezet.
De bevelhefiber van het Indische
zuidelijke hoofdkwartier, generaal
Tsjaudhoeri, heeft de overgave van
de Portugese strijdkrachten op
het hoofdkwartier te Pandjim, de
hoofdstad van Goa, aanvaard.
Uit andere bron verluidde echter dat de
Portugezen nog steeds stand houden in
de havenstad Marmagao. Er zouden nog
meer haarden van verzet zijn, echter
zeer sporadisch.
Het persbureau Press Trust of India
meldde uit Belgaum, dat de intocht van
de Indische troepen in Pandjim bijna
vreedzaam is geschied.
Het garnizoen van Pandjim gaf zich gis
terenmorgen om zes uur plaatselijke tijd
over. Dat van Daman capituleerde om
08.20 en dat van Dioe om 01.10. Er was
nauwelijks sprake van verzet. Alleen
mijnen in wegen en opgeblazen bruggen
vertraagden de opmars.
Premier Nehroe heeft gezegd, dat de
genen die India in de veiligheidsraad
van de Verenigde Naties (waarover el
ders in deze editie meer) hebben gekri
tiseerd, kennelijk niet op de hoogte zijn
van de feiten van thans en de afgelopen
jaren. De premier zag de rechtvaardi
ging van de Indische actie in het feit,
dat zij maar 24 uur duurde. De Por
tugese regering en 2000 soldaten konden
niets doen en deden niets. Het was alleen
maar een voorgevel waar achter in het
geheel geen kracht schuilging.
Als India niet zou hebben ingegrepen,
zou er een vacuüm in Goa zijn geweest
waarvan alleen boeven en anti-sociale
elementen zouden hebben geprofiteerd.
Vier bandieten zijn er met behulp van
een ,,taxi" in geslaagd drie bankbedien
den in het centrum van Londen 20.000
pond sterling afhandig te maken- De
slachtoffers, een kassier en twee bodes,
hadden de taxi aangeroepen om het
geld van de Bank of England naar een
bijkantoor van de Hambros-Bank over
te brengen.
Onderweg stopte de taxi plotseling en
daarna sprongen vier mannen, van wie
twee gemaskerd, de wagen in. De bank
bedienden werden later ongedeerd in een
ondergrondse garage achtergelaten.
delijk jeugdcotnité voor de actie 10x10
ontvangen. Tijdens deze ontvangst
werd de koningin het eerste exemplaar
van een grammofoonplaat aangeboden.
Op de plaat, waarvan de opbrengst
ten goede komt aan de actie, speelt
de Waal Town Jazzband de 10x10
melodie. Op de foto het moment, waar
op de vertegenwoordigster van Noord
brabant, mej. Corrie Elshout (18) het
plaatje aan de vorstin aanbiedt. Geheel
links de jonge actieleider Piet Kersten.
Mej. Nellie van Langevelde (26) was
de Zeeuwse ajgevaardigde.
In de garage van het expeditie- en
fouragebedrijf van de heer A. A. Knij-
nenburg aan de Haagweg in Den Haag
ontstond gisterenavond brand in het
stro, waarmede een vrachtwagen van
zes ton was geladen.
Er stonden in de garage nog twee
vrachtauto's, waarvan er een eveneens
met stro was geladen, en vier personen
auto's.
Het elfjarige zoontje van de eigenaar,
die met zijn zusje in de garage aan het
spelen was, ontdekte de brand en be
sloot zelf handelend in te grijpen, daar
zijn vader niet thuis was en het perso
neel reeds naar huis was. Hij stuurde
zijn zusje weg om de brandweer te
waarschuwen. stapte in de zware
vrachtwagen met zijn brandende lading
en reed dc auto het erf van het bedrijf
op, waar de vlak daarna arriverende
brandweer de brand nog zo snel kon
blussen, dat de wagen behouden bleef.
De Katholieke Arbeiders Jeugd (KAJ)
zal op 6 januari, de internationale dag
van de Wereld-KAJ, beginnen met een
nieuwe uurloonactie. De Kajotters zul
len dan aan de werkende jeugd vragen
de opbrengst van één uur werken be
schikbaar te stellen voor minder be
deelde jongeren in andere delen van de
wereld.
Dit jaar zal vooral de aandacht wor
den gericht op de werkende jeugd in
Zuid-Amerika. De KAJ in Suriname en
Brazilië hebben tijdens de wereldraad
van de KAJ in november in Rio de
Janeiro dringend om bijstand gevraagd.
(Advertenties)
GROTE TUBE 1.65
wquson
bCduH t WK VERPAKKING
2 STUKS 1.95 3 ST. 2.5D
