Half miljoen werknemers
in
staking
Margaret en David
Kamer wil debat
over Nieuw-Guinea
Eerste Kamer wil bredere
samenstelling kabinet
Kennedy's visie in
Russische krant
STAKING
bij televisie
Regering wil beslissing
niet opnieuw overwegen
Stakingsoproep voor 90
procent beantwoord
Zwitserse boycot van IJzeren Gordijn
UITERST ZWARE DRUK OP DE GAULLEr
LICHTSTAD
ZONDER LICHT
Vraag om
college van
onderzoek
Na vruchteloos gesprek in VN.
Radio- en tv-interrpellatie
Oppositie trekt
a.o.w.-motie
in
ALGEMENE BESCHOUWINGEN IN SENAAT
Internationale
situatie
hoofdmotief
GEEN SCHOT IN
KERNSTOP
Eindelijk stap voorwaarts
tzn ssrjssrjsss^ssr van de dampkrkg wordt
België gaat op
straling letten
DAGBLAD VOOR ZEELAND
Met ingang van heden
gedurende twee dagen
Zaak Van der Putten
j Enkele opklaringen
..Genève hervat, maar:
Voor God, Koningin en Vaderland
WOENSDAG 2» NOV: 1961
Uitgave: N. V. Uitg. Mij. Neerlandia
Directeur: E. H. B. Brader.
Hoofdredacteur: J. J. H. A. Bruna.
Redactieraad: J. M. A. C. v. Dongen,
C, J. v. Hootegem, mr. dr. A. J. J. M.
Mes, mr. H. M. L. de Rechter, P. V. M.
Vercauteren, L. J. v. 't Westende.
Bureaus: Breda - Reigerstraat 16 -
Tel. 22341 (4 lijnen) - Postgiro 278841.
Abonnementsprijs f 7.per kwartaal
8,20 per post, 0,54 per week.
Buitenlandse abonnementen op aan
vraag. Losse nummers 15 cent.
Advertentieprijs voor de gehele oplage
0.40 per mm (Ing. Med. 1.Bij
contract aanzienlijke reductie. Volledi
ge tarieven en Algemene Voorwaarden
worden op aanvraag gaarne verstrekt.
Bureau voor de Zeeuwse Eilanden: GOES, Klokstraat 1 - telefoon 6252 Bureau voor Zeeuwsch-Vlaanderen: HULST, Steenstraat 14 - telefoon S377 (Bijbureaus Terneuzen LTsbaanstraat 24 - telefoon 2601 OOSTBURG Nieuwstraat 41 - telefoon 2893)
(Van onze radio- en t.v.-redacteur)
Gisterenavond is het overgrote deel
van de t.v.-regisseurs, producers en pre
sentatoren (de laatste dagen beter be
ltend als de groep van 93")in een
spoedvergadering te Hilversum bijeen
geweest. Deze werkers in de creatieve
sector van de televisie toonden zich in
hoge mate teleurgesteld over het ver
loop van de parlementaire behandeling
in de Tweede Kamer. De hevige ver
ontwaardiging ontlaadde zich in een felle
kritiek op de regering en de vakbonden,
die het omroeppersonecl tot nu toe aan
het Ifjntje hadden gehouden. Tegen mid
dernacht werd een persconferentie ge
houden.
Hierop is meegedeeld, dat er 48 uur,
bij de t.v. gestaakt zal worden.
Dit geschiedt met ingang van van
daag.
De volledige tekst van het communi
qué ter persconferentie luidt aldus:
93 regisseurs, producers en redacteu
ren van de t.v.-secties en de N.T.S.-jour-
naaldienst (omvattend tenminste 95 pro
cent van het creatieve t.v.-personeel),
kennis genomen hebbend van de houding
der regering tegenover de dinsdag 28 no
vember in de Tweede Kamer gehouden
interpellatie over een regeringsoptreden
in de procedure met betrekking tot de
salarisvoorstellen, waarover werkgevers
en werknemers bij de radio-omroep en
televisie tot overeenstemming zijn geko
men. stellen vast, dat daarmee de ge
bruikelijke middelen zijn uitgeput om tot
verwezenlijking te komen van wat zij
beschouwen als absoluut minimum-ver
langens van het radio- en t.v.-personeel.
Zij constateren daarbij, dat de uit
bouw van de Ned. t.v. door de huidige
salarisschaal wordt bedreigd, omdat be
kwame krachten op de bestaande voor
waarden niet kunnen worden geënga
geerd of in dienst gehouden. De houding
der regering in het onderhavige conflict
wijst er op, dat zij niet voldoende door
drongen is van de betekenis van een t.v.-
programma, dat van beslissende invloed
kan zijn voor de oordeelsvorming en het
cultuurniveau van enkele miljoenen Ne
derlanders.
Gedreven vanuit de verantwoordelijk
heid voor de taak die hen in dit meest
indringende medium der massa-commu
nicatie is gesteld, constateren zij tenslot
te, dat daardoor een situatie is ontstaan,
waarin zelfs de minimale voorwaarden,
die aan een verantwoorde produktie van
t.v.-programma's moeten worden ge
steld, niet meer aanwezig zijn.
Aangezien hun geen andere wegen
meer openstaan, zien zij zich genood
zaakt, van dit standpunt te getuigen,
door met ingang van heden, woensdag 29
november te 6.30 uur, gedurende 48 uur
hun werkzaamheden ten behoeve van de
verzorging van het Nederlandse televi
sieprogramma uit protest te staken.
De Franse industrie en het vervoerwezen waren gisteren bijna
geheel verlamd tengevolge van de eendaagse Slaking van het
personeel van de staatsspoorwegen, -gas en -elektriciteitsbe
drijven, uitgeroepen wegens looneisen. De staking werd ge
steund door de katholieke, socialistische en communistische
vakbonden.
Naar schatting waren een half
miljoen werknemers bij de sta
king betrokken.
Het Parijse bus- en vliegveld-
personeel, arbeiders bij de atoom
industrie en sommige taxichauf
feurs en gemeentearbeiders staak
ten eveneens.
voor 90 procent gehoor is gegeven. Het
treinverkeer lag nagenoeg stil. Over heel
Frankrijk liepen slechts 41 treinen. In
Parijs reden in de ochtenduren ongeveer
50 van de bijna 1100 stadsbussen. Op
sommige plaatsen in de hoofdstad deden
zich grote verkeersopstoppingen voor,
omdat ook de verkeerslichten niet werk
ten.
Looneisen in geding
Het is de stakers er om te doen
na twee jaar van strijd eindelijk
die loonsverhoging te krijgen, die hen
als rijksambtenaren op gelijke voet
doet komen met de werknemers in
de particuliere bedrijven.
De stakers willen onmiddellijk 10 pro
cent loonsverhoging, de regering heeft
slechts 2,5 procent geboden. De regering
Berichten uit Parijs en de provincie heeft niet geprobeerd de staking te bre
wezen er op, dat aan de stakingsoproep Iken, maar wel getracht de hinder ervan
op te vangen door vrachtauto's van het
leger in te schakelen,
Donker Parijs
Parijs bood een ongewone aanblik. De
straten waren gehuld in duisternis. Op
de Hallen werd in de vroege ochtend bij
kaarslicht gewerkt, in de grote winkels
aan de Champs Elysées gebruikte men
kampeerlampen en de kleine cafés dien
den het ontbijt bij kaarslicht op.
De meeste schoolkinderen hadden vrij
gekregen. Theaterbezoekers konden hun
geld terugkrijgen als zij plaatsen had
den geboekt voor een voorstelling op de
ze protestdag.
De elektriciteitsvoorziening van de zie
kenhuizen was gehandhaafd. De gasdruk
was zeer laag.
In Parijs bleven vele winkels en kan
toren gesloten, omdat de employés in
de voorsteden waren gestrand. Gewoon
lijk verstopte straten waren half leeg,
daar waar anders weinig te doen was,
heerste een verkeerschaos.
DE VIJF Venezolaanse studenten, die
maandag een vliegtuig boven Curagao
tot landen dwongen, zijn ter beschikking
van de Antilliaanse justitie gesteld.
DE DIRECTEUR van dc Caritaslotto
heeft aangekondigd dat hij zijn toto in
een gewijzigde vorm, die hem niet in
conflict met de loterijwet kan brengen,
zal voortzetten.
BIJ EEN bedrijf voor olie-opslag in
Vlaardingen is een wilde staking uitge
broken, waaraan circa 75 arbeiders deel
nemen. Nadat hun looneisen waren be
keken, werd het werk hervat.
IN BRISBANE (Australië) staat de 33-
jarige Nederlander H. P. terecht, be
schuldigd van aanranding. P. houdt vol
dat hij onschuldig is. Zijn al of niet ver
meende slachtoffer treedt als getuige op.
INDIA IS van plan om op korte termijn!
een eind te maken aan het bestaan van
de Portugese kolonie Goa op haar ge
bied en de bewoners van deze enclave
de vrijheid te hergeven.
DE PARTIJEN in de Dominicaanse re
publiek, die tegen president Balaguer
gekant zijn, trachten door middel van
stakingen het staatshoofd tot heengaan
te dwingen.
VAN OFFICIËLE zijde te Moskou is het
bericht uit het buitenland tegengespro
ken dat maarschalk Worosjilov een eind
a&n zijn leven zou hebben gemaakt.
(Van onze parlementaire redacteur)
De voorzitter van de liberale senaats
fractie, mr. Van Riel, Heeft gisteren
avond bjj de algemene politieke beschou
wingen in de Eerste Kamer waarover
elders meer de instelling gevraagd
van een onafhankelijk college „los
van de regering en het ambtelijk appa
raat" voor het onderzoek van zgn. af
faires. Mr. Van Riel vroeg dit college
van onderzoek met name voor de zaak-
Van der Putten.
Hij stelde, dat zijn partijgenoot, minis
ter Visser (Defensie), deze zaak niet
tot de bodem toe heeft uitgezocht. Dit
noemde hij „niet aanvaardbaar".
„We dienen precies te weten welke rol
de voorgangers van minister Visser in
deze zaak hebben gespeeld en wat er nu
precies in Indonesië rond de vaandrig
Aernout is gebeurd".
(Van onze parlementaire redacteur)
Elders in deze editie maken wij
uitvoerig gewag van het feit, dat
de assemblée van de V.N. gisteren
twee voorstellen over Nieuw-Gui
nea dat van de Brazzaville-
groep en de resolutie van India
heeft verworpen en dat het Neder,
landse voorstel niet in stemming
is gebracht. Wel was er een ruime
meerderheid voor de Brazzaville-
resolutie, maar de vereiste meer
derheid moest tweederden zijn.
1 Weersverwachting van het K.N.M.I.
tot vanavond, opgemaakt gisteren-
2 avond 23.15 uur:
j Aanvankelijk nog plaatselijk mist.
Overigens veranderlijke bewolking
met plaatselijk enkele buien. Matige
en aan de kust tot krachtig toene-
mende zuidwestelijke wind. Dezelfde
2 .midcjagtemperaturen als gisteren of
l iets hogere.
J Verwachting van het Belgisch weer-
kundig instituut:
Zwakke tot matige wind uit het noor-
den en het westen. Minder regen
Aanvankelijk opklaringen, later kans
op mist en toenemende bewolking.
.Minimumtemperaturen van 2 tot
-—3 graden, maximum: 2 tot 7 gra-
den.
J Vandaag: zon onder 16.34 uur, maan
{op 23.33 uur. maan
J Morgen: zon op 8.23 uur.
In Londen is gisteren bekendgemaakt,
dat de zoon van prinses Margaret de
namen David Albert Charles krijgt.
Uit officiële bron wordt vernomen, dat
de naam David als eerste naam is ge
kozen, omdat zowel prinses Margaret
als haar echtgenoot, Anthony Armstrong-
Jones, thans graaf van Snowdon, „de
naam erg mooi vinden".
David is ook de eerste naam van de
hertog van Windsor, op wie, naar be
kend is, prinses Margaret bijzonder ge
steld is.
Een andere reden waarom de baby
als eerste naam David kreeg, is zijn
connectie met Wales, het gebied waaruit
ook Armstrong-Jones stamt.
Nog een andere reden was, omdat de
opsporingssysteem worden opgericht en
beth) David heette. Deze sir David
Bowes-Lyon stierf in september j.l.
Bovenstaand een van de eerste foto's
van prinses Margaret met haar baby,
genomen in het Clarence House. De
foto is gemaakt door de gelukkige va
der, de graaf van Snowdon, vroeger als
fotograaf bekend onder de naam Tony
Armstrong Jones.
(Van onze parlementaire redacteur)
De oppositieleider mr. Burger (P.v.d.
A.) heeft gisterenmiddag in de Tweede
Kamer de motie ingetrokken, waarin hij
in etappen een verhoging vraagt van de
a.o.w -uitkeringen met 50 procent. Aan
leiding daartoe was, naar hij zei, de aan
kondiging van minister Veldkamp (So
ciale Zaken», dat de a.o.w.-uitkeringen
per 1 juli 1962 verhoogd zullen worden.
De a.o.w.-motie van Burger was inge
diend tijdens de algemene politieke be
schouwingen.
(Van onze parlementaire redactie)
Het radio- en televisiepersoneel
krijgt geen twee, maar één uit
kering ineens van 3 procent over
het jaarsalaris. Minister Veldkamp
(Soc. Zaken) heeft hieraan gisteren
bij de interpellatie Baart (PvdA)
in de Tweede Kamer uitdrukkelijk
vastgehouden.
Een door de socialist Baart inge
diende motie waarin de regering
gevraagd werd haar beslissing op
nieuw in overweging te nemen
verwierp de Kamer met 74 tegen 46
stemmen. Voor de motie stemden de
P.v.d.A„ de P.S.P., de C.P.N. en
de K.V.P.'ers Van Doorn (voorzitter
K.R.O.) en J. M. Peters. De overige
K.V.P.'ers. de V.V.D., A.R., C.H. en
S.G.P. stemden tegen.
De Kamer nam wel een motie aan van
de heer Zwanikken (K.V.P.), waarin
minister Veldkamp wordt gevraagd
spoed te betrachten met een nadere po
sitiebepaling van radio- en t.v.-personeel,
teneinde de specifieke positie van dit
personeel zoveel mogelijk recht te doen
wedervaren. Minister Veldkamp heeft
gisteren reeds gezegd een speciale com
missie te willen instellen die „bepaalde
aspecten van de loonvorming voor deze
personeelsgroep" zal bekijken. Hij zal
hiertoe in overleg treden met het Col
lege van Rijksbemiddelaars en de Stich
ting van de Arbeid. De minister wil
echter voor deze zaak geen S.E.R.-advies
vragen. Over de nieuwe loonvoorstellen
voor het radio- en t.v.-personeel zei de
bewindsman, dat deze thans zo spoedig
mogelijk afgehandeld moeten worden.
Het bijna vijf uur durende debat mocht
zich wederom in een enorme belangstel
ling van de zijde van het publiek en
niet in het minst van die van de radio-
en t.v.-mensen zelf verheugen. Onaf
gebroken stonden spreekgestoelte en re
geringstafel in het felle licht der t.v.-
lampen. Zelfs de toch waarlijk belang
rijkere interpellaties die wel in de Ka
mer gehouden zijn wij denken b.v. aan
de metaalionen vermochten niet de
helft van de aandacht uit Bussum en
Hilversum te krijgen dan deze keer het
geval was.
Hel komende kabinetsberaad over Nieuw-Guinea (waarover ook
elders meer) worlt bepaald niet vergemakkelijkt door de opval
lende houding, welke de „regeringspartijen" in de Eerste Kamer
gisteren bij de algemene politieke beschouwingen tegen prof. De
Quay c.s. hebben aangenomen. CHU-fractieleider mr. Pollema „dit
kabinet is op zichzelf niet sterk" sprak zich vanwege de „apo
calyptische dreiging van deze tijd" onomwonden uit voor een kabinet
op de "breedst mogelijke basis" waarin het „gehele volk" vertrouwen
zou kunnen stellen.
Mr. Kropman, dc K.V.P.-fractie-
lcider, prees het kabinetsbeleid wel
iswaar als „goed cn rustig", maar
ook hü gaf toch, gezien de huidige
wereldsituatie, de voorkeur aan een
parlementair kabinet op „brede ba
sis".
u,.4 w Ue senaat was opmerkelijk vriendelijk
Over het program van een dergelijk voor de nieuwe bewindsman van Socia-
kabinet, waarin dus weer socialisten zit
ting zouden hebben, maakt hij zich,
evenals mr, Pollema, zorgen. De par
tijen groeien naar elkaar toe, vond mr.
Kropman. Dr. Berghuis, de A.R.-fractie-
leider, was iets voorzichtiger, maar ook
hij zei zijn steun te kunnen verlenen aan
..elk kabinet dat een goed beleid voert".
De liberaal Van Riel voelde echter niets
voor een bredere basis.
De senatoren waren overigens nogal
schuchter met hun adviezen over de ver
der te nemen stappen rond Nieuw-Gui
nea. Vrij algemeen zag men echter een
gesprek met Indonesië als onvermijde
lijk. Alle fractieleiders hielden -echter
vast aan het zelfbeschikkingsrecht voor
de Papoea's.
Sociale Zaken
le Zaken, dr. Veldkamp. Waarom heeft
het eigenlijk zo lang moeten duren voor
dat Sociale Zaken aan dr. Veldkamp is
gegeven?, informeerde mr. Kropman
(K.V.P.). (Zou hij dat werkelijk niet we
ten?) Mr. Kropman was overigens niet
erg te spreken over het compromis.
Veldkamp inzake de algemene kinderbij
slagverzekering.
In dit verband hield de K.V.P.-
senator de C.H.U.-fractie voor, dat
haar „symptomatische" tegenwer
king in de a.k.w.-zaak („en ook bij
de mammoetwet") zeker niet bevor
derlijk is voor een nauwere samen
werking „als bij de Duitse C.D.U.
maar dan losser" tussen de K.V.
P., A.R. en C.H.U.waarover thans,
zo zei mr. Kropman, in „sommige
kringen van de K.V.P." ernstig wordt
gesproken.
Prof. Zijlstra (Financiën) kreeg van
mr. Kropman een stevige uitbrander
voor diens dreigen met een kabinetscri
sis tijdens het recente belastingdebat in
de Tweede Kamer.
De liberale fractievoorzitter, mr. Van
Riel, betoogde in de avondvergadering
dat hij voor de brede-basisdromerijen
van mr. Pollema (C.H.U.) en mr. Krop
man (K.V.P.) niets voelde. Een kabinet
van nationale eenheid vond hij alleen
wenselijk in tijden van acute oorlogsdrei
ging.
Het debat over het kolonialisme is al
dus geëindigd zonder dat de assemblée
tot een besluit heeft kunnen komen. De
Indonesische minister van Buitenlandse
Zaken, dr. Soebandrio, heeft op de af
sluiting van het debat gereageerd met
opnieuw een lans te breken voor bila
terale onderhandelingen inzake Nieuw-
Guinea. Of Den Haag dit ook wil....?
Zowel de Eerste als de Tweede Kamer
hebben de regering uitgenodigd op zo
kort mogelijke termijn een verklaring af
te leggen over het verder te voeren
N ieuw-Guineabeleid
In de Senaat, waar gisteren de alge
mene politieke beschouwingen zijn be
gonnen, vroegen alle fractievoorzitters
om een verklaring met debat. De
loop van zaken in de V.N. heeft een
heel nieuwe en bijzonder moeilijke si
tuatie doen ontstaan, constateerden zij.
De P.v.d.A.-fractievoorzitter in de
Eerste Kamer, ir. Vos, suggereerde, dat
minister-president prof. De Quay van
daag reeds als hij de fractieleiders in
de Senaat beantwoordt met een ver
klaring zou kunnen komen. Zijn collega
aan de overzijde van het Binnenhof, mr.
Burger, was echter bereid de regering
tot de volgende week respijt te geven.
Lus vandaag terug
Dit respijt zal de regering zeker nodig
hebben. Minister Luns zal eerst verslag
moeten uitbrengen. Daarna kan het ka
binet zich pas gaan beraden over het
geen nu verder dient te gebeuren. In po
litieke kringen maakt men er geen ge
heim van, dat die verdere koersbepaling
de regering heel wat hoofdbrekens zal
kosten. Zal het kabinet tot een eensge
zind standpunt kunnen komen?, vraagt
men zich af. Min. Luns komt vandaag
terug. Hij moet dan echter meteen weer
dit is althans het plan veertien da
gen lang over Europese zaken confere
ren. Het is echter waarschijnlijk, dat
de Kamer de minister zal vragen het
Nieuw-Guineadebat voorrang te verlenen
boven de ongetwijfeld ook zeer belang
rijke Europese ploblematiek.
Het vrouwencomité van de Zwitserse
vrije arbeiders is een actie begonnen
tegen het verkopen en kopen van goe
deren, die achter het ijzeren gordijn
zijn vervaardigd. Aankondigingen zo
als in bovenstaande etalage in Bern
zijn in vele Zwitserse zaken te vinden.
Amerika, Engeland en de Sovjet-Unie
hebben gisterenmiddag hun onderhande
lingen over het beëindigen van nucleaire
proefexplosies hervat. De laatste zitting
van deze conferentie, die reeds drie jaar
geleden begon, werd op 9 september ge
houden. Toen Rusland het moratorium
op proefexplosies verbrak, werden de be
sprekingen beëindigd. Bij de hervatting
van de besprekingen gisteren, de 341e
vergadering van deze conferentie, heeft
de Amerikaanse afgevaardigde het Rus
sische voorstel (dat wij in onze editie
van gisteren publiceerden) „een schaam
teloze propagandastunt" genoemd. De
discussie duurde twee uur en 20 minu
ten.
(Advertentie)
Het Sovjetrussische blad Izves-
tia heeft gisteren een interview
gepubliceerd, dat de hoofdredac
teur van dit blad, Alexej Adzjoe-
bej, die de schoonzoon van Kroest-
jev is, zaterdag j.l. met president
Kennedy van de V.S. heeft gehad.
In dat vraaggesprek schreef
Kennedy de gevaren voor de vrede
toe aan pogingen van de Sovjet-
Unie de wereld communistisch te
maken.
Adzjoebej antwoordde, dat hij het niet
eens was met mening van Kennedy.
„Wij zijn tegen het uitvoeren van revo
lutie. maar wij zijn tevens tegen het
uitvoeren van contra-revolutie," zei de
Rus.
Berlijn
Volgens het artikel had de Amerikaan
se president verklaard, dat de Westerse
mogendheden in West-Berlijn zouden blij
ven, zolang als de Westberlijners dit zelf
willen. Hij zei dat de overeenkomsten
van Jalta en Potsdam vrije verkiezingen
voor de bevolking van Oost-Europa om
vatten. „Doch naar onze mening hebben
zij die tot op heden nog niet", aldus
Kennedy in de Izvestia.
Volgens de president zou een Russisch-
Oostduits vredesverdrag waarbij de toe
gangswegen tot West-Berlijn in handen
zouden raken van de Oostduitsers, die
ze elk moment zouden kunnen afsluiten
als zij dit wensten, geen vrede brengen,
doch het gevaar vergroten. De president
hoopte, dat onderhandelingen zouden
plaatsvinden met de Sovjet-Unie, „tij- vueuw*
rechten in West-Berlijn, die wij volgens
het vier-mogendhedenverdrag bezitten,
te blijven uitoefenen".
Hij zei ook: „Wij kunnen niet onze
troepen helemaal naar Amerika te
rughalen, wanneer u slechts uw
troepen in de Sovjet-Unie terug
trekt, hetgeen een veel geringere af
stand betekent".
Deze publikatie van zyn interview met
de hoofdredacteur van de Izvestia noem
de Kennedy een „beduidende stap voor
waarts" in de Amerikaans-Russische ver
standhouding.
„Ik hoop dat het zal leiden tot een
verdere vergroting van vrije verbindin
gen tussen onze landen", zo zei hij.
De Sovjetrussische burgers waren gis
teren, voor het luttele bedrag van twaalf
cent, voor de eerste maal in hun leven
in staat van het westerse standpunt ten
aanzien van wereldgebeurtenissen ken
nis te nemen.
Aan de kiosken in Moskou hadden zich
rijen belangstellenden gevormd, die de
exemplaren van de „Izvestia" die
een oplage van vier tot vijf miljoen
heeft waarin het vraaggesprek was
weergegeven, in snel tempo opkochten.
De controle op de radioactiviteit in
België zal worden verscherpt. Er zal een
opsporingssysteem worden opgericht en
het alarmapparaat zal worden aange
vuld.
In België bestaat een permanente con
trole op het drinkwater, melk en an
dere voedingsmiddelen, terwijl ook dc
