hollandia
IEN
Kashmir: het
Zwitserland
Een mensenras uit het
stenen
tijdperk
Hollandia
koffie-
melk 1
in 'n i
blikje!
ugurken
laagd
dode in
Zondert
1
I
Koningin bij première van
P. C. Hoofts Warenar
ENDAAL j
DNDEN
het
Als op aarde
een paradijs
bestaat, dan
is het dit!
Henk Angenent (70 jaar
neemt afscheid bij opera
Moskouse super-actrice
40 jaar J
1
bestuderen
Antropologen bestuderen de Bosjesman
Bestuurswijziging
bij „Theater"
ménsen en muzen - mensen en muzen - mensen en muzen
hollandiA
achter de wereld
beter leven
Timmerman dood
na val van dak
„Santa Maria"-kapers
zullen bij verstek
worden berecht
Jacqueline Kennedy
van paard gevallen
Film over ghetto
van Warschau
verdraagzaamheid
Blikjes van 410 en 170 gram
FABRIEKEN VAN MELKPRODUKTEN
EN VOEDINGSMIDDELEN N V
VLAARDINGEN'
gebeuren, zodra er een vol-
lim aanbod is. Het zit er zeker
t zover zal komen en dat hier-
i nieuwe teelt definitief haar
ïeft gedaan in dit Kapelse tuin-
um.
BEMIDDELING
ctie van de veiling in Kapelle
rts haar leden gewezen op de
de belangstelling voor de con-
in de tuinbouw in het alge-
de belangrijke taak, welke de
)or de tuinders kan vervullen
verlenen van bemiddeling bij
ten van contracten. De leden
veiling zijn dan ook hun aan-
Seen stappen te ondernemen op
zonder hun veiling te raadple-
kan dan het contract beoor-
haar bemiddeling verlenen bij
•ren van de produkten.
erg belangrijk is, is ook geble
et afleveren van de augurken
:gelopen seizoen, want hoewel
euwe teelt was en geen enkele
Kapelle er ervaring mee had,
de fabriek vernomen, dat er
ïtig, zeer goed gesorteerd pro-
:l afgeleverd, waarover men
tevreden was. Dit werd moge.
zij de voorlichting, welke de
op dit punt steeds hebben ont.
an de veiling-deskundigen en de
ving. welke daar werd verleend
uteren van de aangevoerde
n de Bernarduskerk aangetrof-
ichtoffer verving zijn broer bij
nheden in de verwarmingskel-
de kerk. Toen de koster rond
in de kelder kwam trof hij daar
Geloof aan, schijnbaar bewus-
okter Gaymans, die zeer spoe-
laatse was, kon slechts de dood
en.
chtoffer in Zuiidert is mevrouw
Kloot-van Gastel.
.ker, die zaterdagmorgen ge
trouw aan de woning aan de
seweg kwam, vond het huis
Hoewel er licht brandde werd
open gedaan. Hij waarschuw-
itie, die zich toegang tot de wo-
schafte. Daarbij trof men me-
d. Kloot levensloos en haar
it bewusteloos op bed aan.
v. d. Kloot werd na het toe-
in zuurstof in zorgwekkende toe-
ar het St.-Ignatiusziekenhuis in
ergebracht, waar hij in de loop
ag uit zijn bewusteloosheid bij-
^rmoedt, dat de overleden echt-
de loop van de nacht is opge-
beneden de nieuwe kachel te
DAGBLAD DE STEM VAN MAANDAG 20 NOVEMBER 1961
(Advertentie)
jrden uit
en over
de goede
en
van 8-9 uur in café
van 8-9 uur in café-
3 m Wb w
Agua heeft de taal AaL,
neti gebruikt en het
de Indianen hem verstaan pCn
hen. Het °PPerh°ofd *tsSi uit.
moment boven de rots
..Dat hij kome!" roept nu
Praktisch, dieHollandia koffie
melk in handige, lichte blikjes!
geen breuk
geen bederf
geen statiegeld
geen rompslomp
van lege flessen
Praktisch ook, omdat U voor
taan nooit om melk verlegen
zit-onverwachte gasten, on
voorziene situaties-Uw blikje
Hollandia koffiemelk biedt uit
komst!
Hollandia koffiemelk... heer
lijk in koffie... heerlijk ook
in pap, pudding, soepen en
sauzen! Hollandia koffiemelk
om voortaan iedere dag te
gebruiken!
'n Zorgzame huisvrouw heeft
altijd wat blikjes achter da
hand.
Haal
vandaag nog
een paar
blikjes
Hollandia
koffiemelk
in huis!
...een zorgzame
huisvrouw neemt
voortaan altijd
(Van een medeweker)
Een week slechts duurde mijn
verblijf in Kashmir. Zes dagen
was ik in een met sneeuw bedek)
dal, bewoond door vriendelijk»,
en voorkomende mensen.
Daar Kashmir de laatste
jaren zo nu en dan „in het
nieuws" kwam, wist ik al het een
en ander omtrent land en volk
toen ik in Srinagar (de zomer -
hoofdstad) aankwam. Het Jhe-
lumdal het „Gelukkige Dal",
dat Kashmir beroemd maakte
lag in de gerep van de winter.
Overal was sneeuw.
Natuurlijk belemmerde dit het ver
keer, maar toch kon ik veel tochten
maken. Ik bezocht Gulmarg, Pahalgan.
het Dal-Meer en andere plaatsen. On
geveer een derde deel des lands leer
de ik kennen. Awantipur, Shalimar,
Nishat en Chashma Shahi leerden mij
het een en ander omtrent de moham
medaanse periode. Ik bezichtigde fa
brieken, irrigatiewerkén en scholen.
Kashmirs heden leerde ik kennen
Kashmirs toekomst zag ik opdoemen
Wat ik zag, vond ik prettig en inte
ressant. Met recht schreef de Perzi
sche dichter Firdausi:
Als er op aarde een paradijs is,
dan is het dit, dan is het dit, dan is
het dit!" Ik herinner mij niet, ooit
een mooier landschap te hebben ge
zien.
Een semi-autonome deelstaat
van India, Kashmir, is een
mooi en interessant land. Het
is tévens een bron van ge
schillen tussen India en
Pakistan, Edwin Morrisby
maakte enige tijd geleden
een reis door Kashmir. Zijn
indrukken zijn die van een
ervaren journalist. Ze zijn
de moeite van het lezen stel
lig waard.
Het is verleidelijk om de schoonheid
van een waarlijk mooi land te beschrij
ven. Toch doe ik het hier niet, want
het is belangrijker om te horen, wat er
in Kashmir gebeurt en waarom. Uiter
aard moest ik bij de vorming van mijn
oordeel veelal afgaan op wat mij ver
teld werd en op de stemming zoals ik
die aanvoelde, ik sprak veel met jour
nalisten, omdat zij (ongeacht wat zij
schrijven in hun bladen) in de regel
aan een collega hun mening geven. Ik
bewoog mij zoveel mogelijk vrij en al
leen. Ik bezocht zowel mohammedaan
se als Hindoese gezinnen. Ik bekeek de
bazaars en wandelde in steden en dor
pen rond. Ik zag merkwaardige uithang
borden met opschriften als „Lijdende
Mozes Kashmiri Kunstenporium",
..Subhana De Slechtste Waren van
Kashmir" en „Paradijs". Ik sprak met
winkeliers, studenten, artsen, advocaten
en ingenieurs. Ik kreeg de indruk, dat
het leven in Kashmir rustig zijn loop
neemt. Nergens bemerkte ik iets van
spanningen. Nergens zag ik soldaten. De
weinige politiemannen die ik zag, be
hoorden tot de verkeersbrigade. Alle
autoriteiten en ambtenaren waren ge
boren Kashmiri.
Srinagar is een bijzonder aantrekke
lijke stad, gebouwd op de oevers van
de Jhelum. Het oudste deel ligt vlak
hij drie meren. Deze zijn onderling en
met de Jhelum verbonden door een ka-
nalenstelsel, zodat Srinagar evenveel
waterwegen als gewone straten heeft.
iJit is van invloed op de leefwijze en
net temperament der Kashmiri. Boten,
woonschepen en schippers spelen een
Foto boven:
Geelmarg is een van Kashmirs toekom
stige wintersportplaatsen. Nu al trekken
vele Amerikanen erheen, ofschoon de
accomodatie nog lang niet kan worden
vergeleken met die in de vanouds gere
nommeerde berglanden. De regering van
de Indiase deelstaat streeft eerst naar
agrarische hervorming. De benadering
van het toerisme komt op een latere
plaats. Maar komen doet ze!
Foto daaronder:
De Maghulparken in de zomerhoofdstad
Sraginar zijn terecht beroemd. Op de
achtergrond bergen met hun eeuwige
sneeuwhoed.
rol van betekenis in het „Gelukkige
Dal". De landsdelen die ver van de ri
vier zijn verwijderd, noemen de Kash
miri „ghairi ghat", wat zo ongeveer
betekent „Achter de Wereld".
De regering heeft de laatste jaren
veel gedaan voor de bevolking van
ghairi ghat". Vroeger waren de men
sen daoar geïsoleerd, arm en onwetend.
Nu zjjn en worden er wegen aange
legd, irrigatiewerken uitgevoerd en
wordt er onderwijs verstrekt. Vroeger
had men drie weken nodig om te paard
van Srinagar naar Leh (in Ladakh, in
het oosten van Kashmir) te gaan. Nu
is er een luchtverbinding en kan men
er ook met èen jeep komen. Ik ken
maar één land, dat even ontoeganke
lijk is als Ladakh. Dat is Nieuw-Gui-
nea.
In het Jhelumdal ligt het grootste ir-
rigatiewerk van Azië, dat water brengt
aan streken, die vroeger dor en kaal
waren. De meeste zorg besteedt de re
gering echter aan het onderwijs. Vroe
ger kon men eigenlijk alleen onderwijs
genieten in de zomerhoofdstad Srinagar
en de winterhoofdstad Jamnu. Toen tel
de het land 600 lagere scholen, 14 mid
delbare scholen en 4 inrichtingen voor
hoger onderwijs. Nu zijn er meer dan
2000 lagere scholen, ruim 100 middeib.
re scholen ee 12 inrichtingen voor ho
ger onderwijs. Een zesde deel de;
staatsinkomsten komt ten goede aan
het onderwijs. Het wekt vertrouwen ii
de toekomst van Kashmir, dat zijn staat
kundige leiders vastbesloten zijn om het
analfabetisme intensief te bestrijden. Er
zijn zelfs „Mobiele Scholen" voor de
zwervende volksgroepen.
Er is beslist „iets gebeurd" in Kash
mir, de laatste jaren. Een andere geest
is in de mensen gevaren. Het leven is
thans waard om geleefd te worden in
het „Gelukkige Dal". De afschaffing
van het grootgrondbezit in 1950 was
aldus vernam ik de voornaamste
oorzaak van de nieuwe geest. Niemand
mag meer dan 22.75 acres grond bezit
ten, behalve als de grond in gebruik
is als boomgaard of weiland. Wie meer
had, raakte dat in 1950 kwijt. Dat
„meer" werd onder de pachters ver
deeld. Geen hunner kreeg echter meer
dan 20 acres. Het was dus een her
verdeling op grote schaal. Nergens el
ders in India ging men tot zulke dras
tische maatregelen over. Alom zijn de
boeren nu eigenaren van de grond
zij bewerken. Dit stimuleert hun me
dewerking aan alle staatspogingen om
to? J0n^rber8zaamste streken
oen men! Kalahari-woestijn, leeft
waarin .Ult het stenen «jdperk.
nilts£?«,men tot voor kort vrijwel
Dolneen ??ar dat thans door antro-
stndffen fot,°Srafen zeer intensief be-
7\oh fHo Wor<ft* Naar schatting weten
Bo«iiPcrl?nS nog onëeveer vijftigduizend
S het teven te houden
vnii Kalahari, die zich uitstrekt van
Rrito Cn 2Ulc*west-Afrika tot diep in het
e Protectoraat Beetsjoeanaland. In
erac w°estlte groeit slechts wat dor
?*gowisseld met doornige dwerg-
l iJW* ^aar geen vegetatie is, ziet
n slechts rood gekleurd zand.
i pa,ar tear geleden waren er
I kfina ^P^ete blanken, die er zich op
I nak "er°emen een Bosjesman van
gezien te hebben. Dat wordt thans
?irh i J ?antal Bosjesmannen, dat
hniif, 4, arbeider aan blanke boeren of
I woel a? m1"3 ^et noorden van zuid-
„if -Afnka verhuurt, is weliswaar
7iiJs;. germg, maar antropologen uit
i a ?n Europa houden zich
üpvSb IgL 1 volkje in zijn eigen om-
nit t u bestuderen. Een antropoloog
i Hon annosburg heeft twee jaar gele-
S2*ï enkele maanden als eexi bos-
no T k onder Bosjesmannen geleefd.
uL J°nannesburgse universiteit van de
am ivf-tersrand heeft bovendien een
amomeus studieprogramma opgesteld.
nmLY°°.rzie£ lr? wetenschappelijk werk
I C Jrc Bosjesmannen gedurende de
i bomende vijf jaar.
jiirff" Jntensieve langstelling van de
zijde der wetenschapsmensen komt
U1f, ie. vr?es' dat dit zeldzame
volk wellicht zal uitsterven. De gelede-
i ren van de Bosjesmannen zijn trouwens
ai gedecimeerd door de behandeling die
zjJ in het verleden van naburige neger
stammen en blanke kolonisten hebben
ontvangen. Door de negers werden zij
vaak als koeherders gebruikt. De Zuid-
afrikaan se regering heeft onlangs be
sloten een reservaat voor Bosjesman
nen af te palen in het noorden van de
voormalige Duitse kolonie zuidwest-
Afrika, die thans vanuit Pretoria be
stuurd wordt.
Wanneer en waarom de Bosjesman
zich in de Kalahari heeft gevestigd
(indien men bij dit nomadenvolk van
„vestigen" mag spreken) is niet be
kend, doch waarschijnlijk is hij ge
vlucht uit vruchtbaarder streken, nadat
krachtiger negerstammen waren komen
opzetten.
De Bosjesman is een uiterst schuwe
mens, die een verrassende mengeling
vertoont van barbaarsheid en gevoelig
heid. Hij scharrelt zijn maaltijd bij
elkaaar door met een stok in de aarde
te woelen, tot er wormen en maden te
voorschijn komen. Daarnaast speelt hij
een onvergetelijk soort muziek op zijn
primitieve instrumenten. Zijn taal be
staat uit een reeks explosieve klanken,
waarin men geen klinkers kan onder
scheiden en waarvoor geen schrift be
staat. Maar de Bosjesman kan zich in
deze taal, die vrijwel niet op een taal
lijkt, zeer poëtisch uitdrukken. Zende
lingen en missionarissen hebben zich
de Bosjesmantaai eigen gemaakt.
Toen men een oude Bosjesman
eens vroeg, hoe oud hij was, ant
woordde hij: „Ik ben zo jong als
de mooiste wens in mijn hart en
zo oud als mijn onvervulde verlan
gens." Zo kan een Bosjesman zich
uitdrukken, maar als het op tellen
aankomt, geraakt, hij niet verder
dan het getal drie.
Bosjesmannen trekken in familiever
band en kennen geen persoonlijk bezit.
Zij delen al het voedsel, dat door gra
ven of jacht verkregen wordt, reinigen
hun gebit na elke maaltijd, maar ken
nen geen. huizen of hutten. Zij slapen
als de dieren op het veld. Diefstal en
moord komen, voor zover bekend, on
der deze mensen niet voor.
De jonge leden van dit volk zijn aan
trekkelijk om te zien, maar spoedig
verschrompelt hun huid, waardoor zelfs
degenen, die nog vrij jong zijn, eruit
zien als oude mannetjes of oude besjes.
Hun gezichten zien er dan uit als de
binnenkant van een walnoot. Men ver
klaart dit wel door het chronisch ge
brek aan water. Geen Bosjesmankind
mag ooit zoveel water drinken als het
lust Het wordt van ongs af aan opge
voed volgens de ijzeren regel, dat er
geen droppel water verkwist mag wor
den.
Er is niemand, die het land, waarop
hij leeft, zo goed kent als de Bosjes-
r^11an* Bij kent elke plant, elk kruid en
elke boom van zijn domein en uit -be
paalde kruiden brouwt hij een zeldzaam
vergif, dat op de jacht gebruikt wordt.
Het verlamt het centrale zenuwstelsel
zonder te doden, zodat ook een onschul
dige wond, toegebracht met pijl en
boog. zijn werk doet. In de droogste
grond weet de Bosjesman water te vin
den. Wanneer hij bij de plek is aange
komen, waaronder hij water weet,
steekt hij een rieten buisje in het zand
en zuigt voorzichtig het vocht naar bo
ven.
Volgens de antropologen zijn de Bos
jesmannen eens de oorspronkelijke be
volking van zuidelijk Afrika geweest en
waren zij over uitgestrekte gebieden
verspreid. Thans beperkten zij zich tot
een der meest troosteloze streken van
Afrika. En de vraag komt naar voren
hoe lang zij als volk nog zullen be
staan.
Nederland is trots op zijn Magda
Janssens, die haar zestigjarig toneel
jubileum viert. Maar Rusland zou
Rusland niet zijn als er daar niet
een actrice was, die op haar 95ste
verjaardag haar 75-jarig toneeljubi
leum vierde. Het is Alexandra Ya-
blochkina,die op de Joto haar anek
dotes vertelt aan de ruimtevaarders
Titov (links) en Gagarin.
Do Rotterdamse amateurvereniging
koos voor het festival juist dit blijspel
van onze zuiverste vertegenwoordiger van
de renaissancekunst „het hoofd der Hol
landse poeëten" zoals Vondel Hooft in dc
Roskam noemde omdat het stuk ook voor
mensen, die de taal niet verstaan, door
kleur, beweging en spelmogelijkheden
boeiend is. Bovendien is Warenar zeer
representatief voor de Nederlandse to
neelschrijfkunst in de loop der eeuwen.
De Maasstadspelers zullen voor scholie
ren een aantal voorstllingen geven onder
auspiciën van de stichting „Gemeente
lijke kunstcommissie voor de jeugd" te
Rotterdam, om zo de schooljeugd in de
gelegenheid te stellen eens kennis te
nemen van de „levend geworden letter
kunde uit de Gouden Eeuw".
De 51-jarige timmerman J.H. Dorman
uit Hardenberg heeft tijdens werkzaam
heden op het dak van een fabrieksge
bouw zijn evenwicht verloren en is van
het dak gevallen. De man kwam zo on
gelukkig terecht, dat hij zijn nek brak.
Hij was op slag dood.
De kapers van de Portugese mailboot
„Santa Maria" zullen in Lissabon bij ver
stek berecht worden. De Portugese rege
ring heeft de zaak tegen kapitein Hen
rique Galvao en zijn aanhangers bij de
districtsrechtbank in Lissabon aanhangig
gemaakt. Alle beschuldigden vertoeven
buiten Portugal. Dr. Maario Reis is door
de Portugese regering benoemd tot ver
dediger van de beklaagden.
De advocaat heeft reeds gezegd, dat de
rechtbank te Lissabon niet bevoegd is
de zaak te behandelen. Volgens de be
staande maritieme wetgeving moeten pi
raten berecht worden in de eerste aan
loophaven die wordt aangedaan. In het
geval van de „Santa Maria" was dat
Funchal op het eiland Madeira.
Intussen zijn Galvao en zeven van zijn
volgelingen uit Marokko gewezen. Met
een vliegtuig van Air France vertrokken
zij naar Dakar. De zeven volgelingen
waren de jonge piraten, die onlangs een
Portugees vliegtuig stalen.
Galvao nam zelf geen deel aan de
vliegtuigroof, maar gaf later met ken
nelijk genoegen toe dat hij de organi
sator was en dat de organisatie „werkte
als een klok".
Jacqueline Kennedy, de echtgenote van
het Amerikaanse staatshoofd, is van haar
paard gevallen toen het dier tijdens een
vossenjacht nabij Upperville (Virginia)
weigerde over een schutting te springen,
zo is in Washington bericht.
De echtgenote van de president heeft
bij de val geen ernstig letsel opgelopen.
Zij is onmiddellijk na het ongeluk weer
opgestegen, zo wordt bericht.
De Franse filmproducent Pierre Braun-
berger zal 22 november te Parijs een
rolprent introduceren die is opgedragen
aan de nagedachtenis van de honderd
duizenden joden die tijdens de tweede
wereldoorlog in het ghetto van Warschau
om het leven zijn gekomen.
De film, waarvan de regie in handen
is geweest bij Frederic Rossif, bestaat
voor een belangrijk gedeelte uit authen
tieke opnamen die in de Wehrmachtar-
chieven zijn gevonden.
Sommige rollen worden vertolkt door
ontsnapte Poolse joden, die de verschrik
kingen van nabij hebben meegemaakt.
Naast een beschrijving van hongers
nood en ellende en van de wreedheid der
Duitse militairen, verhaalt Braunbergers
film hoe de joden maanden lang op lis
tige wijze in de waan werden gelaten
dat enkelen van hen de verschrikkingen
zouden overleven.
De film bevat ook beelden van de op
stand die uitbrak toen de bevolking van
het ghetto was uitgedund tot enkele dui
zenden. Nadat deze mensen hadden be
sloten om liever vechtend dan in de gas
kamers te sterven, wisten zij de Duitse
soldaten gedurende zes weken te weer
staan.
Op vrijdag 24 november neemt
de bariton Henk Angenent, die
juist zeventig jaar is geworden,
afscheid met de rol van dr. Gren-
vil in La Traviata in de stads
schouwburg te Amsterdam. Henk
Angenent is een Hagenaar, die in
1909 als korist begon bij de Franse
opera in de Koninklijke Schouw
burg te Den Haag. Zijn eerste grote
rol kreeg hij datzelfde jaar nog bij
dat gezelschap in Thomas' „La
songe d'une nuit d'été".
Na een engagement in Frankrijk, toer-
nees met het Neerlandia Vocaal kwartet
engagementen bij Nap de la Mar, kwam
hij tenslotte na de eerste wereldoorlog
bij de opera van De Vos van Pauwels in
Theater Carré, waar hij o.q. Escamillo
uit Carmen, Valentijn uit Faust en Tonio
uit Paljas zong (1919). Bij de opera van
Kooman zong hij Germont uit La Tra
viata, Valentijn uit Faust en Heer Rufer
uit Lohengrin (1921). Hij trad in de daar
op volgende jaren op met zangers als
Jac. Urlus en Leo Schützendorf.
In de jaren vlak na de oorlog kon men
de zanger Angenent ook aantreffen zin
gend bij de toen nog stomme films in de
bioscopen o.a. in het Rembrandttheater op
het Rembrandtplein bij de film De Sheik
met Rudolf Valentino. Rondom de jaren
dertig werkte Henk Angenent in Duits
land (Trier, Saarbrücken, Magdeburg en
Berlijn). In die periode zong hij o.a. met
Joseph Schmidt in Hoffmann's Vertellin
gen. Daarna werkte hij tot de tweede
wereldoorlog veel voor de radio onder
Nico Treep en Albert van Raalte.
Bij de Nederlandse Opera zong hij vele
van zijn 80 grotere en kleinere rollen
en werkte hij daar sinds 1948 als regie-re
petitor. Henk Angenent telde onder zijn
vele leerlingen o.a. Greet Koeman, Sie-
men Jongsma, Chris Scheffer en Johan
van der Zalm en hij is nog steeds actief
pedagoog.
Het bestuur van de stichting toneel
groep „Theater" deelt mede dat uit het
dagelijks en algemeen bestuur zijn ge
treden de heren B. D. Breuning ten
Cate, voorzitter, M. van Veen, onder
voorzitter, drs. B. M. Sweers, penning
meester, en S. de Jong, lid dagelijks be
stuur. Als „commissie belast met de af
handeling van zaken betrekking hebbend
op het seizoen 1961-62" zullen zij echter,
met het nog zittend lid de heer A. Ben
nis, in nauw overleg met het nieuw ge
vormde dagelijks bestuur en in samen
werking met de huidige directie zorgdra
gen voor de afwikkeling van de thans
lopende werkzaamheden.
Het nieuwe dagelijks bestuur bestaat
uit de heren ir. H. Vis, voorzitter; A.
Bennis, secretaris; mr. J. M. J. Corne-
lissen, penningmeester en D. J. Bout,
lid.
Het vijfde bestuurslid zal nog door de
provincie Overijssel worden aangewezen.
Koningin Juliana zal woensdagavond in
de Rotterdamse Schouwburg de première
bywonen van het blijspel „Warenar" van
Pieter Cornelisz. Hooft (1581-1647). De
opvoering van dit stuk, dat in 1617 ge-
schreven werd, wordt verzorgd door de
Rotterdamse amateurtoneelvereniging De
Maasstadspelcrs onder regie van Gerard
Waar bij gelegenheid van haar derde lus
trum. Behalve de koningin zullen ook de
burgemeester van Rotterdam en de com
missaris van de koningin in Zuidholland
de voorstelling bijwonen.
De Maasstadspelers zijn in september
in het wereldnieuws geweest toen zij in
het kader van het tweede internationale
amateurtoneelfestival te Monaco gedeel
ten van Warenar opvoerden en zeer veel
succes oogstten.
tot technische en andere verbeteringen
te geraken, want, zo vergroten zij de
kans, dat zij zelf en hun kinderen een
betere toekomst krijgen.
Behalve het grootgrondbezit werden
er nog andere dingen van het vroe
gere vorstelijke bewind afgeschaft.
De omzetbelasting verdween. De in-
en uitvoerrechten verdwenen even
eens. De gedwongen graanheffing (die
de boeren in slechte oogstjaren op de
rand van de hongersnood bracht)
werd opgeheven. De huidige (republi
keinse) regering zorgt voor een be
hoorlijke voedselpositie en doet veel
om tot produktieverhoging te geraken.
Tegenwoordig is de rijst in Srinagar
goedkoper dan in enig ander Aziatisch
gebied! Dit komt natuurlijk ten goe
de aan de sociale moraal. Prostitutie
is in Kashmir onbekend. Bedelaars ziet
men er slechts sporadisch. Weliswaar
kan men niet zeggen, dat dc meeste
mensen erg welvarend zijn, maar zij
zijn er toch beslist niet slecht aan
toe. Zij zien er allen goed gevoed en
goed gekleed uit. Vooral de kinderen
maken een tevreden indruk!
Wat de politiek betreft, de huidige
regering heeft de steun van de meer
derheid des volks. Kashmir is een deel
staat van India, maar het neemt een
bijzondere positie in en is semi-auto-
noom. Vreedzaam leven de Hindoes
en de mohammedanen er naast elkaar.
Ik kreeg de verzekering, dat Kashmir
het enige Indiase gebied is, waar tij
dens de ongeregeldheden van 1947 geen
ernstige wrijving was. In tal van geval
len zijn de Hindoese tempel en de mo
hammedaanse moskee in één gebouw
vestigd. Ook de christenen en de boed
dhisten leven vreedzaam naast en met
de aanhangers der mohammedaanse en
Hindoese godsdiensten.
Ik vroeg enige Kashmiri naar hun
oordeel omtrent het denkbeeld van on
afhankelijkheid voor het „Gelukkige
Dal". Zij zeiden mij, dat die idee niet
uitvoerbaar was. Kashmir heeft voor
zijn ontplooiing zowel kapitaal als des
kundigen nodig. India kan die verschaf
fen. Hierbij komt, dat Kashmir econo
misch met India nauw verbonden is
(en altijd is geweest). Het toerisme bij
voorbeeld, dat op de duur wellicht een
zeer lonende bedrijfstak zal worden, kan
alleen met India's steun worden geor
ganiseerd en uitgebreid.
De laatste jaren kwamen er meer
toeristen naar Kashmir dan ooit tevo
ren. Onder hen duizenden Amerikanen,
die heel wat dollars in Kashmir ach
terlaten. Pakt men de zaak goed aan
(meenden sommigen)dan kan Kashmir
het Zwitserland van Azië worden. Doch
voor de wintersport zyn hotels, sneeuw
vrije wegen, ski-lifts en berghutten on
misbaar. Daarvoor is geld nodig. Mis
schien zou het verstandig zijn, particu
lier kapitaal voor de bouw en aanleg
van dat alles aan te trekken.
