Ghana wil bemiddelen in
geschil om Nieuw-Guinea
uwHUID
BOUsom
Commissie van goede diensten
Dr. Adenauer verkent de
weg naar topoverleg
Hevige brand verwoest
winkelpand van Vroom
en Dreesmann in Breda
Berlages beurs krijgt
andere bestemming
Meer glans
en bescherming
voor uw auto!
ckkMOUSON
akdoekefi
Maar ook kans op nieuwe
resolutie in
IGERUCHT OVER VERDRAG
SOVJET-UNIE-ALGERIE
Moordenaars van Kindoe
wacht strenge bestraffing
Non-kernclub
PROEFPROCES OVER
RISICO-CLAUSULE
DAGBLAD VOOR ZEELAND
„Soldatenzeitung"
eist wraak op
de parlisanen
„Verder persen
(belastingverhoging)
is immoreel"
Plan-Luns nog
lang niet in
veilige haven
Onderofficier
offerde leven
voor soldaten
OVERWERK
Is de huid van de
beer al verkocht?
I bemanningsleden van een sinds
Atoomzwaard
voor Navo ook
aan de orde
QUERULANT
Heftige reacties
in Italië
12
WOW.D COfYNfiMT
102e JAARGANGNo. 23831
Uitgave: N. V. Uitg. Mij. Neerlandia
Directeur: E. H. B. Brader.
Hoofdredacteur: J. J. H. A. Bruna.
Redactieraad: J. M. A. C. v. Dongen,
C. J. v. Hootegem, mr. dr. A. J. J. M.
Mes, mr. H. M. L. de Rechter, P. V. M.
Vercauteren, L. J. v. 't Westende.
Bureaus: Breda - Reigerstraat 16-
T«l. 22341 (4 lijnen) - Postgiro 278841
Voor God, Koningin en Vaderland.
ZATERDAG 18 NOVEMBER 1931
Abonnementsprijs 7.per kwartaal
8,20 per post, f 0,54 per week.
Buitenlandse abonnementen op aan
vraag. Losse nummers 15 cent.
Advertentieprijs voor de gehele oplage
0.40 per mm (Ing. Med. 1.Bij
contract aanzienlijke reductie. Volledi
ge tarieven en Algemene Voorwaarden
worden op aanvraag gaarne verstrekt.
Bureau voor
drZl^sTiI^7 GOES, Botatraatl "telefoon 6252 -Bureau voor Zeeuwsch-Vlaand^HULST, Steenstraat 14- telefoon 2377 - (Bijbureaus: Terneuzen IJsbaanstraat 24 - telefoon 2601 - OOSTBURG: Nieuwstraat 41 - telefoon 2893)
De in Bonn verschijnende ultrarecht-
Se ..Soldatenzeitung", oplaag ongeveer
50.000, heeft bestraffing gevraagd van
partisanen, die tijdens de tweede wereld
oorlog Duitse soldaten hebben gedood.
„Tienduizenden overlevenden van
Duitse soldaten, die als beesten werden
afgemaakt, vragen om recht", aldus het
artikel op de frontpagina.
Het artikel werd geschreven naar aan
leiding van het geval Vracaric.
Het artikel in de ..Soldatenzeitung"
had do kop: ..De rechtsstaat is in ge
vaar. - Is de moord op Duitse soldaten
strafbaar?"
Kath. Werkgevers:
(Van onze parlementaire redacteur)
„Elke verdere belastingverhoging
niet alleen onaanvaardbaar maar een
voudigweg immoreel". Met deze uit
spraak neemt het officieel orgaan van
de Alg. Kath. Werkgeversvereniging in
een kort commentaar scherp stelling te
gen minister Zijlstra, de bewindsman
van Financiën. Hij wist bij de algeme
ne politieke beschouwingen in de Twee
de Kamer, door te dreigen met een ka
binetscrisis. uiteindelijk het verzet van
de K.V.P.-fractie tegen een nieuwe be
lastingverhoging te breken. Van de
„Kath. Werkgever" krijgt hij te horen,
dat hij „volkomen onnodig" de vermo
genspositie van de staat steeds sterker
maakt ten koste van de vermogensposi
tie van het gehele Nederlandse volk.
Het wordt een „eigenaardig proces" ge
noemd, dat er in de Kamer gepraat
wordt over ..fooien" van tien a twintig
miljoen, terwijl de belastingopbrengsten
door de stijgende inkomens en het pro
gressief tarief jaar op jaar de stoutste
verwachtingen van de fiscus overtreffen.
De republiek Ghana heeft gisteren in de Verenigde Naties een
bemiddelingsvoorstel gedaan ter oplossing van het geschil tussen
Nederland en Indonesië inzake Nieuw-Guinea. De Ghanese afgevaar
digden stelden voor dat een commissie zijn goede diensten aanbiedt
om onderhandelingen tussen de twee partijen op gang te brengen. De
commissie zal haar eigen werkwijze bepalen. De Ghanese afgevaar
digde verklaarde dat Nieuw-Guinea altijd deel heeft uitgemaakt van
de voormalige kolonie „Nederlands-Indië en dat in deze zin ook steeds
over het koloniaal beleid van Nederland aan de Uno werd gerappor
teerd, totdat in 1949 de soevereiniteit aan Indonesië werd overgedra
gen. In het Handvest betreffende de soevereiniteitsoverdracht werd
met betrekking tot de toekomst van Nieuw-Guinea het voeren van
onderhandelingen bepleit.
Bij een oefening met springstof op het
militaire oefenterrein Putlos in Holstein
t is donderdag de 28-jarige Westduitse
I sergeant-majoor Erich Boldt om het le-
Iven gekomen. Door nog onbekende oor-
|zaak ontplofte de lading te vroeg. Boldt,
lie met twee soldaten in de buurt stond,
wierp zich op de ontploffende lading om
:1e beide soldaten te redden. Hij was op
slag dood.
Jridisch gezien, aldus de vertegen
woordiger van Ghana, moeten de par
tijen zich dan ook op het Handvest in
zake de soevereiniteitsoverdracht base
ren. Bovendien somde hij een aantal po
litieke elementen op, die naar zijn me
ning het vinden van een vreedzame op
lossing nodig maakten. Hij doelde hier
mee op de klewangwettende boodschap
pen van de Indonesische leiders, dat zij
tot de aanval zullen overgaan als de
UNO-assemblée het zogenaamde „plan-
Luns" aanvaardt. Ghana vindt het plan-
Luns „ondernemend en verbeeldingsvol",
maar het loopt vooruit op het belang
rijkste probleem, namelijk dat het ge
bied niet op de wijze die men zich voor
stelt, ter beschikking staat. „De Neder
landers baseren hun aanwezigheid in
Nieuw-Guinea op een ontspanningsclau-
sule in het Handvest van de soevereini
teitsoverdracht", meent Ghana.
Tenslotte pleitte de Ghanese afgevaar
digde er voor, dat de assemblée niet
over het plan-Luns stemt, aangezien dan
de uiteenlopende standpunten nog ver
der van elkaar zouden komen te liggen
De Indonesische minister van Buiten
landse Zaken, Soebandrio, voert een
compleet politiek offensief onder de af
gevaardigden van de Afro-Aziatische lan
den, die hij poogt over te halen tegen
het plan-Luns te stemmen. Indonesië
voelt wel voor het idee van Ghana, een
commissie van goede diensten aan het
werk te zetten.
Maar ook de Nederlandse delegatie -.
werkt dag en nacht om steun te vindenjvolgend jaar beginnen.
voor het Nederlandse standpunt. "Voor
het Ghanese plan voelt mr. Luns niets.
Waarschijnlijk zal hij daarin de West-
europese landen, vele Gemenebestlan-
den en het Latijns-Amerikaanse blok
mee krijgen. Indonesië vindt zijn mede
standers in de Afro-Aziatische en com
munistische landen.
Dr. Soebandrio zei gisteren, dat het
Nieuw-Guineaconflict waarschijnlijk tot
een kabinetscrisis in Nederland zal lei
den.
De parlementsleden uit de NAVO-lan-
I den, die op het ogenblik in Parys in
I vergadering bijeen zijn, hebben zich ont-
1 steld gebogen over de tekst van een ver
drag tussen de Sovjet-Unie en de voor-
lopige regering van Algerië.
Het verdrag zou in maart van dit
Ïj3 nF z^n gesloten. Indertijd werd _de re
vooruit op een eventuele overdracht van
de soevereiniteit aan Algerië. Het be
paalt, dat alle „kolonialistische cn neo-
kolonialistische structuren" in Algerië
geliquideerd zullen worden. Industrie en
landbouw moeten gecollectiviseerd wor
den cn de helft van de Algerijnse over
zeese handel zal zich afspelen met het
communistische blok. Zakelijke overeen
komsten tussen Algerië en Frankrijk,
Spanje of West-Duitsland zullen niet zijn
toegestaan. Algerië zal een volksmilitie
krijgen, zo vervolgt het verdrag en alle
Franse militaire bases moeten worden
verwijderd.
lellenregering nog geleid door Ferhat De NAVO mag geen bases in Algerië
<,Iwnlgo?,nB™nKStanziichZvooï watdit jb.eziiten- Een "icuwe Bandoeng-conferen-
akkoord betreft als politieke erfgenaam tie m<>et over het lot van de Sahara .be-
Abbas zal beschouwen. slissen. Een Franse afgevaardigde
Het Algerijns-Russische verdrag loopt
DmTSER. die in 1939, omdat hij
dipnc^001 !tler wilde vechten, wegens
=lger^ t0t ZeS Jaar Werd VGr"
r stpliin! en daarvoor nu schadeloos-
Wesfdnityr°ïf' heeft zi-ïn eis door het
werpen R°°ggerechtshof horen
iiiio .daSen vermist Amerikaans vlieg-
Zljn gisteren in een rubber redding-
kwam met het dramatische stuk papier
aandragen.
De NAVO staat een beetje wantrouwig
tegenover het document.
Voor de betoging, die Russische stu
denten donderdag voor de Franse am
bassade in Moskou gehouden hebben, en
waarbij ruiten sneuvelden, heeft de Sov
jetregering gisteren haar verontschuldi
gingen aangeboden aan de Franse am
bassadeur. De schade zal op Sovjetkos-
ten hersteld worden.
In de komende week zal bondskanse
lier Adenauer in, Washington besprekin
gen voeren met de Amerikaanse rege
ring. De minister van Buitenlandse Za
ken van de V.S., McNamara, heeft ge
zegd dat tijdens deze besprekingen ook
de kwestie van een atoomzwaard" voor
de NAVO aan de orde zal komen.
Dat de NAVO beschikking over atoom
wapens zal krijgen is wel te verwachten.
Naar verluidt wil Adenauer dat de be
slissing over het gebruik van deze wa-
pens, in geval van een Russische agres
sie. bij de Europese staatslieden zal lig
gen en dat niet eerst de toestemming
van president Kennedy behoeft te wor
den gevraagd. Hierover zal dan ook in
Washington van gedachten worden ge
wisseld.
Het westelijk overleg, dat naar men
hoopt een gezamenlijk standpunt ten
aanzien van de Berlijnse crisis zal ople
veren, komt door Adenauers bezoek aan
Washington pas goed op gang. Adenauer
zal na zijn gesprekken met Kennedy oolc
met De Gaulle en MacMillan confer:
programma's van het bondgenootschap
nieuw leven in te blazen.
De NAVO-landen wordt aanbevolen
hun militaire bijdrage te verhogen en
onder meer een mobiele eenheid op te
richten.
De Sovjet-Unie heeft Finland verzocht
een afvaardiging naar Moskou te zen
den voor besprekingen op grond van liet
Kussisch-Finsc verdrag voor wederzijd
se bijstand, omdat het oorlogsgevaar in
Noord-Europa plotseling zou zijn toege
nomen.
(Van onze Haagse redacteur)
Nu het gerechtshof te Amsterdam
naar aanleiding van een civiel proces
heeft uitgesproken, dat minister De Pous
met zijn prijzenbeschikking bouwbedrijf
1960 te ver is gegaan, wordt in aanne
merskringen met des te meer belang
stelling uitgezien naar de uitspraak van
het Haags gerechtshof (30 november
a.s.) in het proefproces van een Heem-
steedse aannemer tegen rijkswaterstaat.
Onverschillig hoe deze uitspraak zal lui
den, in beide gevallen mag worden ver
wacht dat door de verliezende partij een
principiële uitspraak van de Hoge Raad
zal worden verlangd. Mocht ook de Hoge
j '-«i v* uiui.u vti miibU. lyniuiiu uuik uc IIU5C
ren. Als alles goed ^pat kunnen Raad de prijzenbeschikking afwijzen,
handelingen tussen Oost en West in het
Het standpunt van Nederland, dat
rechtstreekse onderhandelingen tussen
de partijen over Nieuw-Guinea zinloos
zullen zijn, en de eis dat het plan-Luns
in stemming wordt gebracht, heeft bij
vele afgevaardigden de indruk gewekt
dat Nederland nu querulant geworden
is. In Amerikaanse regeringskringen
werd vernomen dat de V.S. ook graag
zouden zien dat Nederland en Indonesië
overleg zullen gaan plegen.
Er is echter op een principieel
punt iets in de Amerikaanse opvat
ting veranderd. De Indonesische ba
sisgedachte, dat het bestuur over
Nieuw-Guinea alleen maar aan In
donesië kan toekomen, schijnt door
Amerika definitief te zijn verwor
pen. Er bestaat kans dat er een ge
amendeerd of een geheel nieuwe re
solutie over Nieuw-Guinea zal wor
den ingediend.
In ons land is „Het comité van de
240", een groep die een manifest ten
gunste van de zelfbeschikking voor de
Papoea's heeft opgesteld, inmiddels uit
gegroeid tot een „Comité zelfbeschikking
Nieuw-Guinea". Het wil het Nederland
se volk sterker doordringen van zijn ver
antwoordelijkheid jegens land en volk
der Papoea's, opdat het zich geestelijk
te weer kan stellen tegen de Rijkeiïs-
Duynsteefilosofie.
Spionnen
In de Sovjet-Unie zyn opnieuw twee
Westduitse toeristen gearresteerd op be
schuldiging van spionage. Het zijn de
27-jarige Walter Naumann en de 22-
jarige Peter Sonntag.
Volgens de Russen verzamelde dit
tweetal geheime gegevens voor Ameri
ka. Het tweetal zou hebben bekend.
Waarschijnlijk zullen Naumann en Sonn
tag tegelijk met het Westduitse echtpaar
dat wegens spionage in Rusland is ge
arresteerd, terecht moeten staan.
In Karlsruhe werd gisteren bekendge
maakt, dat een gewezen agent van de
Russische geheime dienst, die op onbe
kende manier in handen van de West
duitse justitie is geraakt, heeft bekend
in 1957 en 1959 twee Oekraïners in Mün-
chen te hebben vermoord. De slachtof
fers speelden een rol in de Oekraïnse
nationale beweging. De agent, Stachins-
ky, 30 jaar oud, had van de partijbon
zen in Moskou opdracht gekregen de
beide Oekraïners, Bandera en Rebet, uit
te schakelen.
De Oostzee
De Westduitse regering heeft Rus-
sische nota's aangaande Duitse mili
taire activiteit in Scandinavië ver
worpen. Er zijn geen plannen voor
Oostzeemanoeuvreszei Bonn in ant
woord op Russische beschuldigingen
en de oprichting van een Oostzee-
commando is een interne aangelegen
heid van de NAVO.
Elke nacht ontvluchten er nog men
sen uit Oost-Berlijn. Gisteren, waren er
twee kinderen bij de vluchtelingen. Ge
zegd werd, dat de Oostduitse autoritei
ten maatregelen namen tegen de fami
lieleden van ontsnapten.
Parlementsleden uit de 15 NAVO-lan
den hebben gisteren eenstemmig hun
goedkeuring gehecht aan een reeks aan
bevelingen ter versterking van de At
lantische gemeenschap.
Besloten werd de militaire, economi
sche, politieke en wetenschappelijke
dan kunnen de aannemers alsnog van
een groot aantal opdrachtgevers een be
drag van f 50 a f 60 miljoen „risico-
geld" vorderen op basis van de risico
clausule in de bouwcontracten.
Deze risicoclausule hield namelijk in
dat de aannemer onvoorziene loonstijgin
gen alsnog in de bouwsom van het door
hem uit te voeren werk mag doorbere
kenen. In een groot deel van de door,
aannemers afgesloten bouwcontracten
was een dergelijke risicoclausule opge
nomen. De prijzenbeschikking van mi
nister De Pous verbood evenwel deze
doorberekening.
De aannemers meenden dat dit een
ongeoorloofde ingreep in de wettig ge
sloten contracten was.
Voor minstens een miljoen gulden schade is aangerieht toen gister
ochtend in Breda de meubelzaak van Vroom en Dreesmann uitbrandde.
In de vanwege het komende Sint Nicolaasfeest èn de marktdag zeer
drukke stad, gaf de hevige brand een hele opschudding.
Honderden winkelende mensen, het
personeel van winkels in de omgeving
en anderen liepen in de smalle Karre-
straat te hoop om vanaf veilige af
stand de brand te zien, zoals deze
foto treffend illustreert.
Van het gebouw is slechts een troos
teloze ruïne overgebleven. Alleen de
derde verdieping is voor vernieling ge
vrijwaard gebleven.
Zie het volledig verslag op pag. 3.
I boot
gesignaleerd. Ze bevinden zich
wa/!iïlUrt va'? het poolijsgebied. De kust-
cht van Alaska gaat hen oppikken.
p^d'PPijnen beweert de liberaal
7inn g dat hii de presidentsverkie-
I Sewpnnen heeft, terwijl de natio-
I 7p1 wi1Suf huidige president Garcia het-
ctorÜ hetoogt. Er moet nog een aantal
■stemmen geteld worden.
I uif luchthaven van Londen staken
Ihryf Sln.ds 13 dagen duizend leden van
Ivaly personeel- Van de 142 vluchten
Iden ren moesten er 79 afgelast wor-
DRIE voormalige kampartsen
aachscnhausen is gisteren in Mün-
een proces begonnen. Een van hen
on/in r al ^en -iaar Russisch strafkamp
i ïtten, de andere twee werkten weer
'a|s arts.
I*M®
Weinig wind
IWeersverwachting van het K.N.M.I.
15 l"t vanavond, opgemaakt gisteren-
j; avond 23.15 uur:
IVan het noorden uit enkele opkla- l
Iri"ïon doch ook kans op lichte re-
j. een. Weinig wind. Dezelfde of iets
I. lagere temperaturen dan gisteren
Vandaag: zon onder 16.46 uur. Maan
1 «P 15.25 uur. J
il Morgen: zon op 8.06 uur, onder 5
li I6;4.4 uur. Maan op 15.50 uur, onder l
<>.55 uur.
I* Maandag: zon op 8.08 uur. Maan on- 5
i der 5.12 uur.
De VN-troepen hebben gisteren
alle vliegvelden in de omgeving
van Kindoe, waar de dertien Ita
liaanse piloten vermoord werden,
afgesloten en ook een aantal an
dere maatregelen genomen om te
verhinderen dat de Kongolese le
gerafdeling die de moord beging,
zal ontsnappen.
Er wordt voor gezorgd, dat de VN-troe
pen versterkt worden om een afdoende
bestraffing van de moordenaars mogelijk
te maken. Het schijnt dat de Kongolese
troepen in en rond Kindoe aan het plun
deren geslagen zijn. Zowel de plaatselijke
bevolking als de schaarse Europeanen
lopen ernstig gevaar.
Gisteren zijn lugubere bijzonderheden
bekend geworden over de moord op de
dertien Italianen. De volkomen buiten
zichzelf geraakte soldaten hadden de lij
ken in stukken gehakt en hebben er de
genen die van de moord getuige waren,
mee bekogeld. Ook schijnt kannibalisme
te zijn voorgekomen. Twee deerlijk toe
getakelde lijken zijn in een „triomftocht"
door de hoofdstraat van Kindoe gevoerd.
In Italië wekt de moord op de piloten
nog steeds hevige reacties. De Italiaanse
regering heeft Bomboko, de minister van
justitie van de Adoela-regering gevraagd
de daders streng te willen straffen. Gis
teren was de moord in Kindoe onderwerp
van gesprek in het Italiaanse parlement.
Het is daarbij tot wilde taferelen geko
men.
Terwijl buiten grote groepen studen
ten betoogden, raakten de parlementa
riërs slaags, toen van rechtse zyde
de communisten verweten werd, dat
het aan de rode inmenging te wijten
is, dat er in Kongo dergelijke situaties
heersen. De vechtende partijen werden
met moeite van elkaar gescheiden.
Heel Italië rouwt om de dertien ver
moorden. Van de openbare gebouwen
waait de vlag halfstok en de stad Pisa
heeft algehele rouw aangenomen omdat
de dertien mannen aldaar in een kamp
gelegerd waren.
De kranten eisen harde tegenmaatrege
len. Van neofascistische zijde wordt zelfs
een „strafexpeditie" geëist.
Zweden en vijf andere landen hebben
in de politieke commissie van de Alge
mene Vergadering een resolutie inge
diend waarin wordt gepleit voor oprich
ting van een „non-kernclub".
De resolutie doet een beroep op de
ontwapeningscommissie van de V.N. om
een pact op te stellen waarvan de on
dertekenaars zullen afzien van het ma
ken of op andere wijze verkrijgen van
kernwapens en het toelaten van zulke
wapens op hun grondgebied.
A.\
Tijdens een rangeermanoeuvre bij
het station van Genua kreeg een
goederenwagon zo'n harde stoot, dat
deze door een muur langs het ran
geerterrein schoot en op de straat
belanddeWonder boven wonder
hebben zich geen persoonlijke onge
lukken voorgedaan.
In de beurs van Berlage te Am
sterdam zal in het begin van het
volgend jaar een centrum voor
industriële vormgeving worden
gevestigd. De voornaamste ruimte
die dit centrum in beslag zal ne
men wordt de grote zaal, waarin
thans nog de graanbeurs wordt
gehouden. Het interieur van Ber
lages schepping zal dus grote ver
anderingen ondergaan, maar ook
het uiterlijk aanzien zal gewijzigd
worden. Architect G. Rietveld heeft
in zijn ontwerp de eigenlijke
hoofdingang, aan de zijde van het
Damrak, in ere hersteld. Deze in
gang is thans dichtgebouwd, maar
men ruimte krijgt voor de bouw
van een moderne entree. In de
tentoonstellingsruimte zullen pro-
dukten van de meest uiteenlopende
aard worden gedemonstreerd: van
huishoudelijke apparaten tot land
bouwwerktuigen en van glaswerk
tot textiel.
Het centrum zal dezelfde ope
ningstijden hebben als de winkels
in de hoofdstad, een entreeprijs zal
niet worden geheven.
Het ligt in de bedoeling dat het
centrum in het komende voorjaar
officieel wordt geopend. H.K.H.
prinses Beatrix heeft zich in prin
cipe bereid verklaard deze plech-
zal worden opengebroken, zodat tigheid te verrichten.
(Advertenties)
Verkrijgbaar bij de vakman
bus voor 4 a 5 behandelingen 5.90
GROTE TUBE 1.65
MSaiiZeep
UfcOLHtNh VERPAKKING
2 STUKS 1.95 - 3 ST. 2.50
