Onze ogen verrichten zeer
zware arbeid
Peuk voor Onassis
MEUBELSTOFFEN
Nog liever neem ik overvallers mee
Industriële produktie
zal minder stijgen
dan werd verwacht
5
NOG GEEN EENHEID IN
HET NATIONALE BALLET
COOYMANS
Vooral kinderogen vragen om
onze voortdurende aandacht
Oefening in
„hardheid5'
speciale
aanbiedinc
Ontspanning is
vaak inspanning
Vele gevaren
Begrensde wereld
Groter geluk
J OOP DOOKr
Energietarieven
lager bij daling
van kolenprijs
90
mensen èn muzen - mensen en muzen - mensen en muzen
Schouwburgrapport
Triest record
van Rusland
T#R*l*C*0*T
p-o-r-e-u-s
snel droog
op reis
Joh. de Meester
vertrekt naar
Nieuwe Comedie
Geval Vracaric:
ministerie
vraagt excuus
Langs de straat
Beg
TOMASO
groU ng voor
de Algerijnse
oorlog aanvaard
11
DAGBLAD DE STEM VAN VRIJDAG 10 NOVEMBER 1961
11
In vroeger tijden hadden de mensen het zeker niet gemakkelijker dan
wij nu. Al kent ons leven zijn grote en kleine bedreigingen, de primi
tieve mens was in zijn dagelijks leven aan méér gevaren blootgesteld.
Voortdurend moest hij voor vijanden op zijn hoede zijn. Deze waren
niet alleen onder de mensen te vinden, ook dieren bedreigden hem.
Bovendien moest hij veel moeite doen om zijn dagelijks voedsel te
verzamelen. Op de jacht kwam het aan.
Ook moest hij de stand der hemellichamen bestuderen om gemak
kelijker zijn weg te vinden. Bij alles wat de oudste bewoners van
onze aarde' deden, hadden zij scherpe ogen nodig. Maar er was een
héél belangrijk verschil met nu. In .vroeger tijden werden de ogen
veel gebruikt om m de verte te kunnen zien en maar weinig voor
inspannend werk op korte afstand. De voorhistorische mens kon niet
lezen of schrijven; hij vervaardigde geen fijne en nauwkeurige in
strumenten. Daardoor vermoeide hij zijn ogen minder dan wij.
Bovendien eindigde voor de primitieve
mens de dag met zonsondergang. Kunst
licht bestond nog niet. Voor dat leven
waren onze ogen geschapen.
Tegelijk met de beschaving kwam het
meer inspannende werk voor de ogen.
Wij doen werk, waarbij wij heel veel
van onze ogen vergen. De veiligheid van
de snelrijdende autochaffeur hangt van
zijn gezichtsvermogen af. Er is geen be
roep denkbaar, waarbij de ogen een zo
belangrijke rol spelen als dat van b.v.
vliegenier, zelfs als wij ons ontspapnen
geven we de ogen zwaar werk te doen.
Tennissen, zeilen enook naar een
film kijken zijn vermoeiende bezigheden
voor de ogen. Een film is vier kilometer
lang. Twee uur lang moeten de ogen
heel hard werken om alles te kunnen
volgen. En dat meestal na een lange
dagtaak.
„Normale" ogen zijn zodanig gebouwd
dat zij, zonder inspanning, van voorwer
pen op meer dan zes meter afstand, een
scherp beeld vangen. Kinderen in de
klas kunnen dus goed op het bord zien.
Wanneer bij een leerling een geringe
oogafwijking bestaat, kan het zijn, dat
hij toch nog scherp ziet, doordat hij zich
hiervoor extra inspant.
Hoewel dan dus schijnbaar een
herstel van het gezichtsvermogen wordt
bereikt, is het wel duidelijk, dat ver
moeidheid door over spanning en hoofd
pijn kunnen gaan optreden.
(Advertentie)
Een eenzaam meisje mist de vreug
den van andere kinderen, die goed
kunnen zien. Zy strijdt tegen wazige
beelden en onbegrepen vlekken en
strepen, die woorden vormen en re
gels.
Met geplaagde, vermoeide ogen tuurt
zij tevergeefs naar het bord. In de
eigenlijk zorgeloze jaren van haar le
ven heeft zij een scherp leed mee
te dragen, waaraan alleen een ogen-
onderzoek een eind kan maken.
Kleine afwijkingen geven dus reden
tot zorg. Erger nog wordt het, wanneer
ernstiger afwijkingen niet tijdig door
en bril worden gecorrigeerd.
Het gevaar bestaat, dat het organis
me zich aan de wazige beelden gaat
aanpassen. Het slechte beeld wordt ge
accepteerd, zonder dat getracht wordt,
het te verbeteren.
Doordat een kind niet goed op het
schoolbord kan lezen, is het goed moge
lijk, dat het een som b.v. verkeerd over
neemt, verkeerd uitwerkt, of in het ge
heel niet kan oplossen. Slechtere rapport
cijfers dan nodig zouden zijn, kunnen
dan een heleboel verdriet veroorzaken.
De onoplettendheid op school wordt gro
ter en boven behandelde klachten zijn
vaa khet gevolg.
Verminderde gezichtsscherpte kan ook
een benadeling van de zielstoestand met
zich meebrengen. Het duidelijkst komt
dat juist bij kinderen tot uiting. Vooral
wanneer zy bijziende zijn en zonder cor
rigerende bril opgroeien. Zij ontwikkelen
zich in een begrensde wereld en kunnen
een eveneens begrensde belangstelling
gaan vertonen. Zij worden als „stout", in
ernstiger gevallen zelfs als „achterlijk"
beoordeeld. Zij zyn geneigd tot eenzel
vigheid.
Leraren op de middelbare scholen
van Nederland kunnen sinds enige tijd
les geven in de anatomie van het oog
met behulp van een filmstrip, die het
Centraal Projectie- en Lichtbeelden-
Instituut aan deze scholen ter be
schikking heeft gesteld in het kader
van de „Zie goed: Leer beter"-week.
Onderstaand artikel geeft een inzicht
in de gevaren, die onze ogen (vooral
die van kinderen) bedreigen.
De oogarts zal de bron van alle kwaad
kunnen vaststellen. Bijziendheid, ver
ziendheid, astigmatisme en andere af
wijkingen, kunnen heel" vaak met een
bril verholpen worden. Daarmee komt
dan aan veel stil verdriet een einde.
Een nieuwe wereld gaat open voor een
kind als de hinderlijke gezichtsfouten
verholpen zijn. Op school zal het zich
beter weren, op straat in het verkeer
zal het veiliger zijn.
Vroeger gold de bril als symbool van
geleerdheid. Dat standpunt is niet te ver
dedigen. Wel is er een verband tussen
bril en kennis. Want de bril stelt dui
zenden in staat goed te lezen en aldus
wetenschap te vergaren.
Het moderne ogenonderzoek is geba
seerd op eeuwen van studie over ons
oog en ons gezichtsvermogen. Het wijst,
zo nodig, de weg naar een herstel van
een goed zicht, naar meer succes op
school, naar groter levensgeluk.
Wetenschap en vakmanschap werken
samen, als het er om gaat de bril te
maken, die kinderen nodig hebben. Oog
artsen en opticiens beschikken over de
kennis en de instrumenten, die naast een
juiste oogmeting, de preciese vervaar
diging en aanpas van de goede bril ga
randeren. In onze dagen is „goed zicht"
voor niemand een luxe meer. Ook kin
deren kunnen daar gelukkig mee zijn.
(Advertentie)
Kaarslicht
levend licht!
GOUDA KAARSEN
Ruim vijftig officieren van de staf
van het eerste legerkorps uit Apel
doorn hebben maandag, dinsdag en
woensdag deelgenomen aan de oefening
,,Loop door 2",, die in de Peel is ge
houden. Een oefening, die ten doel had
de officieren te doen ervaren dat ploeg-
geest, lichamelijke en geestelijke hard
heid, initiatief, vindingrijkheid, aanpas
singsvermogen en besluitvaardigheid no
dig zijn om de „meedogenloze vijand"
met succes te bestrijden.
De deelnemers moesten zich in maxi
maal vijftig uur tijds te voet van de
zuidrand van de Peel naar de noord
rand verplaatsen, hemelsbreed een af
stand van hooguit 40 km, die in de
praktijk evenwel uitgroeide tot 60 a 70
kilometer. Het mocht dan ook niet ver
wonderlijk genoemd worden, dat vele
van de deelnemers, die allemaal bu
reaufuncties vervullen, woensdagmiddag
met pijnlijke gezichten hun blaren be
tastten. Blaren, die niet alleen veroor
zaakt waren door de mars van 60 ki
lometer, maar ook en vooral door de
wijze waarop de route was afgelegd:
dwars door de bossen, weilanden en
blubberige zandgronden en met een
tempo dat, de omstandigheden in aan
merking genomen, uitermate hoog lag.
(Van onze parlementaire redactie)
Op grond van de relatief ongunstige
ontwikkeling van de laatst bekende maan
den heeft het Centraal Planbureau zyn
raming t.a.v. de styging van de indu
striële produktie voor 1961 inmiddels van
4 procent verlaagd tot 2 a 3 procent.
De schatting van de toeneming van de
industriële arbeidsproduktiviteit bedraagt
thans 0-1 procent. De geraamde toene-
(Advertentie)
<Jju0ana SIGAREN
Geniet er van! salvatore27ct
(Van onze parlementaire redactie)
Minister De Pous (Econ. Zaken) is van
oordeel dat de elektriciteitstarieven en
de gasprijzen voor zover dit nog niet is
geschied dienen te worden aangepast aan
de daling van de kolenprijs. Dit heeft de
bewindsman nog eens uitdrukkelijk ver
klaard in de memorie van antwoord op
zijn begroting aan de Tweede Kamer.
Hierin deelt hij desgevraagd ook nog
mede dat het kolenverbruik door de
centrales in 1961 voor naar schatting 32,5
a 33 procent zal worden gedekt door de
Nederlandse mijnen.
In 1959 en 1960 bedroegen deze percen
tages resp. 28,6 en 31,9 procent. Het ver
bruik van de centrales aan kolen is van
1959 op 1961 gestegen met ruim 7 pro
cent of 300.000 ton.
ming van de totale produktie voor 1961
van 3,5 procent moet thans op 3 procent
worden gesteld. Voor 1962 bedraagt zij
4 procent. Deze cijfers heeft minister De
Pous (Econ. Zaken) bekend gemaakt in
de memorie van antwoord op zijn be
groting aan de Tweede Kamer.
In verband met deze cijfers, die op een
teruggang wijzen, zegt minister De Pous
dat op dit moment* niet exact is aan te
geven in welke mate de revaluatie de
conjuncturele ontwikkeling heeft be-
invlocd. Ook kan het effect op'de inves
teringen nog niet bepaald worden. De
minister verwerpt inmiddels de gedachte
dat bepaalde prijsverlagingen tengevolge
van de revaluatie thans extra ruimte
scheppen voor een stijging van de lonen.
Hij is voorts bevreesd dat bij het hui
dige investeringsniveau een overproduk-
tiecapaciteit zal ontstaan.
T.a.v. zijn prijsbeleid herhaalt de mi
nister dat het bedrijfsleven meer nog
dan tot nu toe bereid moet zijn prijs
verlagingen toe te passen. Hij voegt hier
evenwel aan toe dat zulks dient te ge
schieden daar waar de productiviteitsver
betering het landelijk gemiddelde over
treft.
Over de nieuwe afbetalingsvoorschrif
ten merkt hij nog op dat deze reeds een
zekere afremmend effect opleveren.
(Aavertentie)
Heeft U er al eens over gedacht zelf
Uw stoelen te stofferen?
Nu wij weer die lange avonden krijgen
kunt U dit karweitje leuk eens zelf
doen.
U bespaart niet alleen op het arbeids
loon, maar als U tijdens deze aanbie
ding koopt, ook nog een fors bedrag
op de stof.
Wij kochten een voorraadpartij ijzer-
sterke
EPINCLÉ MEUBELSTOF
van wollen kwaliteit, in 5 kleu
ren, dus ook voor U is er keus.
Terra - grijs - blauw - groen - beige.
130 cm breed.
De prijs
niet te geloven,
maar waar!
Per meter
slechts
M.-l?
BREDA - BERGEN OP ZOOM - OOSTERHOUT
(Advertentie)
Bij de rijkscommissie van advies voor
de bouw van schouwburgen en concert
zalen zijn op het ogenblik 64 bouwplan
nen ingediend.
Onder de bouwplannen welke thans
door de commissie worden bestudeerd
behoren ook plannen .uit Bergen op
Zoom (verbouwing bioscoop), Breda
(verbouwing Concordia), Goes en St.
Jansteen (verenigingszaal).
Op zijn wekelijkse persconferentie
heeft president Kennedy verklaard dat
Rusland zonder twijfel meer radioactie
ve afval in de dampkring had gebracht
dan de Verenigde Staten. Engeland en
Frankrijk bij elkaar. „Tijdens de jong
ste reeks kernproeven heeft de Sovjet-
Unie ongeveer 170 megaton aan bom
men in de dampkring beproefd. De
Verenigde Staten en Engeland 125 me-l
gaton, en Frankrijk minder dan één me- j
gaton," zo verklaarde hij.
gecontroleerde kwaliteit
nooit strijken
TR'I'C'O-T
(y'nhalon-
ideaal, ook
(Van onze redacteur)
Het Nationale Ballet heeft zich dan
gepresenteerd aan het Nederlandse pu
bliek, dat deze eerste avond in de Am
sterdamse schouwburg in volle luister
was vertegenwoordigd. Helaas, de luis
ter van het gala-publiek vond niet zijn
weerglans in de prestaties van dit
nieuwe gezelschap, dat is opgebouwd
uit oude elementen. Elementen, die nog
teveel gebonden waren aan hun ont
staansbron Nederlands en Amster
dams Ballet en daardoor nog niet
waren samengevloeid tot een nieuwe
eenheid. Let wel, nog niet, want er wa
ren reeds fragmenten, die veel hoop
voor de toekomst gaven.
Dat was met name het geval in de
enige werkelijke première „Caprichos"
een aangrijpend ballet van Robert Ross
op muziek van Bartók. Dit misschien
voor velen te shockerende ballet is ge-
inspireerd op vier aquarellen van Goya
en toonde overduidelijk dat het Natio
nale Ballet met een totale vernieuwing
van het repertoire veel mogelijkheden
heeft. Goede uitschieters waren hier
Ben de Rochemont, Maria Sylvaine,
Son ja van Beers en Edith Hoff.
In volslagen tegenstelling was het
Concerto Barocco van Balanchine,
waarin Conrad van de Weetering faal
de als partner van Son ja van Beérs.
Een pijnlijke ervaring was deze onze
kerheid van de solo-danser in deze
prachtige synthese van de Russisch-
Franse choreograaf en de Duitse groot
meester Johann Sebastian Bach.
Koud
Marianne Hilarides was de technisch
knappe soliste in Lifars ballet Les Mi-
rages. Natuurlijk trekt men vergelijkin-
Johan de Meester, thans directeur van
de Nederlandse Comedie, heeft bekend
gemaakt, dat hy het volgend seizoen
naast Erik Vos deel zal uitmaken van
de directie van de Nieuwe Comedie. Het
ligt in de bedoeling om het aantal voor
stellingen in Den Haag op te voeren en
ook het aantal podiumbeurten buiten
Den Haag uit te breiden.
'gen met de vroegere prima ballerina
in dit ballet Joan Cadzow en het
moet 'gezegd worden, dat deze laatste
en in slaagde behalve technische per
fectie ook ontroering te geven. Iets,
waarin Marianne Hilarides nooit sterk
is geweest. Overigens is Les Mira
ges maar een naar stuk ballet, dat de
toeschouwers voor vele raadsels stelt.
Panchita de Peri en Peter Appel had
den nog wat moeite met elkaar.
Les Etudes, een virtuoos ballet van
de Deen Lander, eist een volmaakte
technische verzorging; zodra het ram
melt stort het ineen. En het rammel
de tijdens de première, het contact tus
sen de twee stijlen was niet gelegd. Er
waren goede soli van Leonie Kramer,
Philip Kaeser en Ronald Snijder, al zal
deze laatste iets meer beheersing moe
ten tonen.
De Zuidslaaf Lazar Vracaric die in zijn
land is teruggekeerd, nadat hij „per
abuis" in Miinchen was gearresteerd „we
gens moord op twee Duitse soldaten in
1941", heeft gezegd dat hij tijdens zijn
zeven dagen arrest in de Beierse hoofd
stad is behandeld als een „gevaarlijke
misdadiger". Elke keer als hij naar de
rechter van instructie was gebracht, had
men hem in de handboeien geslagen.
Het Westduitse ministerie van Justitie
heeft met nadruk verklaard, dat het er
voor zal zorg dragen, dat een herhaling
van het geval „Vracaric" zich niet meer
zal voordoen.
Geen enkele partisaan die gedurende
de tweede wereldoorlog tegen de nazi's
opereerde, zal in West-Duitsland aan
vervolging blootstaan.
Het ministerie bood zjjn verontschuldi
gingen aan voor de arrestatie van Vra
caric.
(Advertentie)
Op doorreis naar Hamburg arriveer-
de de Griekse scheepsmagnaat Aris-
toteies Onassis op de luchthaven Schip
hol. Dat ook een miljonair zuinig kan
z<jn, bleek uit het volgende. Om het
platform te betreden, moest de heer
Onassis zijn sigaar uit maken in de
zandbak. Het bleek evenwel, dat de
reder de peuk zorgvuldig opborg in
zijn zak.
f )NDANKS de alarmerende berichten die je
soms in de kranten leest over argeloze
automobilisten die door kwaadaardige lifters
worden overvallen en beroofd, kan ik het nooit
laten om lifters mee te nemen. Het zijn meren
deels mensen die in hun opwellingen van dank
baarheid alleraardigste dingen tegen je zeggen.
En ik vind deze mensen ook wel sportief. Je moet
er ten slotte toch iets voor over hebben om uren
lang langs de weg te staan met een verkrampte
duim in de rijrichting
T/OR1GE week stond er zo'n dappere langs de
snelweg Utrecht Amsterdam. Hij had
een bord om zijn hals hangen, waarop stond
„Friesland". Dit was kennelijk een optimist. Ik
kon hem een behoorlijk stuk op weg naar zijn
marsdoel helpen en dus stopte ik. Het bleek een
student te zijn. Vaardig klom hij op het enige
vrije stoeltje in de auto en sprak toen gedeci
deerd „Fijn dat u stopte. Eerst dacht ik bij me
zelf dat kleine karretje zal ik maar niet aan
houden, maar ach, als je zo'n uurtje hebt gestaan
dan neem je met alles genoegen, nietwaar
IK knikte niet bepaald gevleid. Opgewekt ver
volgde hij „Kijk, het zit zo als je zo'n
reis voor de boeg hebt als ik, dan stel je natuur
lijk prijs op een prettige zit, als u mij begrijpt.
Die kleine krengen schokken zo vreselijk en
bovendien zijn ze zo langzaam als slakken. Tus
sen haakjes wat is dat voor een vreemd geklep
per Hebt u dat wel vaker gehoord Laten we
hopen dat het geen kwaad kan."
De student ontdeed zich met krampachtige
armgebaren van zijn versleten regenjas en zette
het bord met Frieslanderop tegen één van de
zijruiten, zodat het aan die en? kant erop leek
alsof ik deelnemer was aan een rallye in de
richting van het Heitelan. Bij al dit gedoe zag
hij nog kans om een steelse blik op de snel
heidsmeter te werpen. „Tjonge, dat valt me mee
voor zo'n oude brikkie zei 'hij. „Tachtig kilo
meter I" Ik begon grimmig gas te geven en
poogde een truck met oplegger in te halen.
„li/JIJN vader heeft een Mercedes 220", zei
de student losjes. „Die loopt op zijn
sloffen 150. Maar ach, ik zeg altijd maardie
kleine wagentjes moet je beschouwen als brom
fietsen. Je kunt je ermee behelpen. En als je
een beetje handig aangelegd bent kun je ze nog
wel aan de gang houden ook
Met machtig motorgeloei passeerden wij de
truck met oplegger. Ik keek steelsgewijze naar de
student, in de hoop een trek van bewondering op
zijn béte gelaat te zien verschijnen. Niets daar
van. Hij leek eerder opgelucht te zijn, dat de
manoeuvre gelukt was. Ik vreesde dat hij hierna
zou beginnen met een critische beschouwing van
mijn rijstijl, maar ik sneed hem de pas af.
"Yf/OON je in Friesland"!", vroeg ik. „Nee",
zei hij. „Een zuster van mij ivoont daar
en ik dacht vanmorgen kom, laat ik haar eens
gaan opzoeken. Mijn familie woont in Den Haag."
Op dat moment zoefde een Porsche voorbij. „Dat
kalkte. Het vervelendste was nog, dat ik tegen
over zijn pesterige conversatie geen enkel door
slaand argument kon plaatsen. „In Amsterdam
gooi ik hem eruitdacht ik. „Voor mijn part
neemt hij de trekschuit naar Friesland".
AANGEZIEN ivij een tijdlang zwijgend voort
ra reden vond hij het gewenst om de conver
satie weer op gang te brengen. Hij begon opnieuw
over het klepperende geluid in de machinekamer.
Een mede-student van hem, verklaarde hij, had
óók eens zo'n geluid in zijn motor gehoord. Het
bleek te berusten op een zwakke plek in de kruk
as. Kostte hem 300 pop. Zonder enige inleiding zei
ik „In Amsterdam moet je eruit. Ik ga vandaag
niet verder." Hij vatte het wijsgerig op. s u
me dan even naar de brug bij Schellingiooude
wilt rijden, dan kan ik daar een overstappie
nemen zei hij.
Tot mijn eigen verbazing deed ik wat hij vroeg,
inwendig getroost door het denkbeeld dat ik
hem gauw kwijt zou zijn. Hij wees mij de tveg
door de stad zelfs aan waar ik terug moest
schakelen, onderwijl mededelend dat zelfs de
beste W.A.-verzekering het letsel dat aan lifters
wordt toegebrachtniet betaalt. Tenzij je natuur
lijk een aparte clausule in de verzekeringspolis
hebt laten opnemen
zijn lekkere wagentjes om mee te liften", zei de
student. Ik knikte maar eens en deed net of ik
niet in de gaten had dat een zware militaire
vrachtauto vol met soldaten ons inhaalde. De
student keek vermanend naar de snelheidsmeter
en daarna naar mijn rechtervoet die het gas
pedaal tot op de vloer ingetrapt hield. „Tja", zei
hij toen, „hij kan toch echt niet harder. Maar er
staat nogal veel wind en dat scheelt natuurlijk
een stuk Met een snelle handbewegingver
plaatste hij het schreeuwige bord met het woord
„Friesland" naar de linker-zijruit.
Hij hoopte kennelijk dat een snelle automobilist
dit bord zou zien en zou begrijpen dat de student
gered wenste te worden uit het kleine en lang
zame wagentje. Het viel mij waarachtig mee, dat
hij er niet even gauw de letters „S.O.S." bij
JJONDERD meter voorbij de brug van Schel-
lingwoude stapte hij uit. Het bord met het
woord Frieslandhing weer om zijn hals. Goeie
reis verder", zei hij met de schijn-opgewektheid
die dokters tegenover hopeloze patiënten aan den
dag leggen. Pas toen, in het vooruitzicht van vele
ongestoorde, eenzame kilometers kon ik het
weerwoord vinden waarom ik die' hele reis met
die vent aan boord had zitten bidden. „Je zult
hier nooit een lift krijgen, makkerzei ik.
„Waarom niet vroeg hij verbaasd. „Omdat ze
geen ongure types meenemen", verklaarde ik.
Maar hij had tóch weer het laatste woord. Toen
ik triomfantelijk wilde wegrijden sloeg de motor
af. Hij kwam nog even met zijn luguber gezicht
voor het raampje. „Koppeling langzaam laten
opkomen", instrueerde hij. ..Je moet het effe
weten I"
^c»rnlanse nationale Vergadering heeft
I met 332 tegen 138 stemmen de begroting
voor de Algerijnse oorlog goedgekeurd.
iijdens het aan de stemming vooraf
gegane debat, deed de oppositie een felle
politfek°P President De Gaulles Algerijnse
De regeringspolitiek van eventuele zelf
beschikking voor het Algerijnse volk,
weid verdedigd door de Franse minister
voor Algerijnse zaken. Louis Joxe. Hij
bei iep zich op het nationale referendum
van januari, waarbij het Franse volk
zicrr in grote meerderheid uitsprak voor
de wijze waarop De Gaullc het Algerijn
se vraagstuk wilde regelen.
