RUSK en GROMYKO in verkenningsgesprek Russen houden 2 Nederlanders ^spionnen') aan NAAR MAO IN PEKING MAKE-- NEDERLANDS MEISJE STUURDE WETGEVING VAN VS IN DE WAR ENORME KNAL flmtona [jraj OPTIMISME VLOEIBARE EERSTE OFFICIËLE ONTMOETING OOST-WEST Naast Berlijngevecht om troïka-systeem NOURYCID Senatoren vergisten zich... Tsjombe wil nog niets van V.N. èn van Kongo weten Harskamp begraven DAGBLAD VOOR ZEELAND Weer Nederlander Mr. H. R. Nord secretaris-gen. Europarlement Rustig weer Handel: liever verkiezingen op zaterdag AUTOSALON FRANKFURT REIDON EN DE JAGER zouden bekend hebben Minder lawaai op Soesterberg DE TAPIJTKEVERLARVEN Katangaans probleem blijft bestaan Drs. Gijzeis niet voor commerciële t.v. geporteerd? pet Es not tijd om. te filasvtett |P. Bakker n.v. ANDERS DAN ANDEREN 101e JAARGANG No. 23783 Voor GodKoningin en Vaderland CJitgave: N V Uitg Mij. Neerlandia. Directeur: E H. B. Brader. Hoofdredacteur: J. J. H. A. Bruna. Redactieraad: J. M. A. C. v. Dongen, C. J. v. Hootegem, mr. dr. A. J. J. M. Mes, mr. H. M. L. de Rechter, P. V. M. Vercauteren L. J. v. 't Westende. Bureaus: Breda, Reigerstraat 16, Tel. 22341 (4 lijnen). Postgiro 278841 agMat) I Abonnementsprijs f 7.per kwartaal, 8.20 per post, 0.54 per week. Buitenlandse abonnementen op aan vraag. Losse nummers 15 cent. Advertentieprijs voor de gehele oplage 0.40 per mm (Ing. Med. 1.Bij contract aanzienlijke reductie. Volledi ge tarieven en Algemene Voorwaarden worden op aanvraag gaarne verstrekt. Bureau Eilanden: Goes. Westsingel 98 - telefoon 6252 Bureau voor Zeeuwsch-Vlaanderen: HULST. Steenstraat 14 - telefoon 2377 (Biibureaus: Terneuzen: IJsbaanstraat 24 - telefoon 2601 OOSTBURG: Nieuwstraat 41 - telefoon 2893) Mr. H. R. Nord, de voorzitter van de Europese beweging in Nederland is be noemd tot secretaris-generaal van het Europese parlement. De heer Nord, die 41 jaar is, is door het bureau van het parlement gekozen uit totaal achttien kandidaten, die voor deze functie waren gesteld. Hij volgt de Nederlander mr. De Neree tot Babberich op, die de functie tot eind vorig jaar heeft vervuld. Mr. Nord, die van beroep juridisch ad viseur is, zal de oktoberzitting van het Europese parlement reeds bijwonen. Het Europese parlement oefent politieke controle uit over de Europese Gemeen schappen (EEG, Euratom en EGKS) en telt 142 afgevaardigden uit de zes ge meenschapslanden. Mr. Nord is een der oprichters (1947) van de Beweging van Europese Federa listen. Sedert 1955 was hij voorzitter van de ze beweging en later werd hij algemeen voorzitter van de Europese beweging in Nederland. Mr. Nord is ook voorzitter van de At lantische Commissie in Nederland en be stuurslid van de Atlantic Treaty Asso ciation. old Gisteren zijn onder zeer grote belang stelling de stoffelijke overschotten ter aarde besteld van de vier slachtoffers van de granaatexplosie die zondag in ,De Harskamp" heeft plaats gehad. Op de begraafplaats „Heidehof" in Ugchelen onder Apeldoorn werden Piet Koelewijn Bert Mulder en Jaap Nikkels begraven. Henk Admiraal werd op de begraaf plaats in Wenum-Wicssel (gem. Apel doorn) ter aarde besteld. Talrijke leer lingen van de scholen van deze jongens woonden de plechtigheid bij. WENEN HEEFT te lijden onder een acuut watertekort, dat is ontstaan door de langdurige droogte en de hoge tem peraturen. Tuintjes besproeien en auto- wassen is verboden. EEN KELNER uit Rotterdam, die een reeds aangeschoten chauffeur zijn 14e glas cognac kwam brengen (de drinker was oer. weddenschap begonnen) waarna r;f' klant stierf, is in staat van beschul diging gesteld. GERRiT de Stotteraar, van wie de re classering heeft getuigd dat hij moeilij ker tot oen geregeld leven te brengen is dan een ijsbeer, hoorde gisteren vier jaar rnet aftrek tegen zich eisen. Wegens dief stal er. insluiperij; zijn specialiteit. B'J VERKIEZINGEN in liet door Bel- gie beheerde Afrikaanse gebied Oeroen- di heeft de nationalistische partij 58 van de b4 beschikbare zetels in het parle- m°nt veroverd. Oeroendi wordt in 1962 onafhankelijk. Weersverwachting van het K.N.M.I. j tot vanavond, opgemaakt gisteren- avona 23.16 uur: 2 r-1"'jOS: wcer. mct enkele zonnige pe- 2 "Tn„ ?n *n de neJhtend plaatselijk 2 2 2LÏÏi Jaaffhangende bewolking. De- 2 2 ipti u temperaturen als gisteren of 2 v« ',0^cre. Meest zwakke wind. 2 2 u,mï-a' UnN van het Belgisch weer- J 2 kundig instituut: mooi weer. Maximum- temperatuur van 20 tot 25 graden. on zon ondcr 18 40 uur> *naaA 2 op 17.57 uur. 2 (llrrR/JV 7on °P 6 26 uur. maan on- 2 o (ter 4.41 uur. RUSK EN GROMYKO hebben gisteren in New York de eerste bespreking gehad over de internationale toestand. De Amerikaanse en de Russische minister van buitenlandse zaken hadden hun gesprek op „hoog niveau": op de 28e verdieping van het Waldorf Towers hotel. Dit gesprek is de eerste officiële ontmoeting die oost en west over de kwestie Berlijn (want daarover gaat de conferentie uiteraard voornamelijk) hebben en het zal van de uitslag hiervan afhangen of er hoop op een topgesprek èn op een vergelijk is. staat ook Kongo op het lijstje van onder werpen waarover de oppositie in het Britse parlement wil praten. Spaak heeft gisteren de permanente NAVO-raad verslag uitgebracht over zijn besprekingen met Kroestjev. Alles wat er over bekendgemaakt werd was dat Spaak ,,een aantal nieuwe ideeën voor de raad" had. Zoals men weet schijnt. Spaak min of meer optimistisch gestemd uit Moskou te zijn teruggekeerd. Lübke, de Westduitse bondspresident, gaat morgen naar West-Berlijn. Hij blijft er drie dagen. De Oostduitsers hebben het bezoek als een provocatie gekenschetst. Gisteren hebben zowel Tito als Nasser uit Moskou antwoord gehad op hun bood schap namens de conferentie der niet- gebonden landen. Die boodschap bevatte een vredesbede. Wat de inhoud van Kroestjevs antwoordbrief was, werd gis teren nog niet bekendgemaakt. EIS Maandag a.s. zal Kennedy de algeme ne vergadering van de V.N. toespreken. Hij wil de Assemblee, en daarmee de gehele wereld, inspireren tot nieuwe vastberadenheid en vitaliteit. Door de onverwachte dood van Hammarskjoeld is het belangrijkste strijdpunt in de pas geopende vergadering plotseling een heel ander geworden dan wat men verwacht had. Na enkele dagen van stilzwijgen over deze kwestie hebben de Sovjets gisteren voor het eerst de zaak van Hammars- kjoelds opvolging aangesneden. Dat ge beurde ter gelegenheid van het bezoek van de Cubaanse president Dorticos aan Moskou. In een gezamenlijke communi qué werd de eis inzake een drieman schap opnieuw gelanceerd. Ze is nu uitermate actueel. Slim, die eergisteren tot voorzitter van de Assemblée is gekozen, heeft intussen als zijn mening te kennen gegeven, dat er niet over te praten valt. ,,Ik houd mij aan het Handvest", zei hij. De Tu nesische voorzitter verkondigt waar schijnlijk een bij de meeste neutrale af gevaardigden levende opinie. Dat zal niet verhinderen dat Zorin zijn uiterste best zal doen de troika" er door te krij gen. Dat wil, zols men weet, zeggen: een vertegenwoordiger van het Oosten, een van het Westen en een neutrale, ieder met vetorecht. En dat zou dus beteke nen dat de V.N. praktisch lam zou wor den gelegd. Kennedy zal in zijn rede van maandag voor de V.N. ongetwijfeld met grote na druk pleiten voor een éénhoofdige lei ding. Vanzelfsprekend is over hetgeen er tus sen de twee ministers besproken is, geen enkele mededeling gedaan. Wel heeft men gisteren de indruk gekregen dat Rusk tamelijk optimistisch was, toen hij op weg was om zijn Sovjet-ambtgenoot te ontmoeten. Hij had n.l. een informatieve bespre king met de beide commissies voor bui tenlandse aangelegenheden uit Senaat en parlement. Daar vertelde hij „wel reële mogelijkheden te zien voor een oplos sing van de Berlijnse crisis door middel van onderhandelingen". Rusk scheen er ook van overtuigd te zyn dat het Westen sterk genoeg staat om de Russische eis van een „troika-systeem" voor de leiding der V.N. af tewijzen. Want behalve de kwestie Berlijn speelt op dit moment bijzonder sterk de kwestie van Ham- marskjoelds opvolging door de alge mene politieke verwikkelingen heen. De voornaamste taak die Rusk heeft, is uit te zoeken of Rusland inderdaad interesse heeft bij serieuze onderhande lingen, voornamelijk over Berlijn. Daar toe dient zijn gesprek in eerste instan tie. In de algemene vergadering der V.N. is gisterenavond een vrij fel debat over de kernproeven gevoerd tussen de Rus sische afgevaardigde Zorin en Stevenson. Zorin verzette zich tegen opname van de kwestie der kernproeven in de agen da. Die zaak moet gekoppeld worden aan algemene ontwapeningsonderhandelin gen, zei hij. ..Laat ons hopen dat dit niet betekent dat Rusland zal doorgaan met de atmo sfeer te vergiftigen tot op het moment dat er over de gehele ontwapeningskwes tie overeenstemming te bereikt", repli ceerde Stevenson. SCHAAKSPEL In tussen gaat het Westen verder zijn pionnen zo doelmatig mogelijk te ver schuiven in het grote politieke schaak spel. De westelijke inlichtingendienst heeft vernomen dat de Russen om ge heel Oost-Duitsland heen druk werken aan verhoging van de sterkte der grond en luchtstrijdkrachten. Er zijn of wor den maatregelen genomen die daarmee gelijke tred houden. Ook op diplomatiek terrein is de ac tiviteit nog altijd groot. Gaitskell heeft zijn zin gekregen: het Britse parlement komt vervroegd bijeen om in een spe ciale ziting (op 17 oktober) de interna tionale toestand serieus onder de loep te nemen. Behalve Berlijn en de V.N. Zoals bekend zullen op woensdag 28 maart 1962 de verkiezingen voor de Pro vinciale Staten worden gehouden en op woensdag 30 mei de verkiezingen voor de gemeenteraden. In een brief aan het verbond voor de Ned. groothandel in Den Haag heeft de alg. vereniging „Inlands Hout" te Am sterdam naar aanleiding van een uit spraak van haar algemene ledenverga dering verzocht te bepleiten, dat derge lijke verkiezingen voortaan op een en dezelfde dag en bij voorkeur op een zaterdag worden gehouden. De vereni ging motiveert deze wens met er op te wijzen, dat het wettelijk verplicht vrijaf geven van personeel grote kosten met zich brengt en ten koste gaat van de pro- duktie Het schoolverzuim van de jeugd wordt op zaterdag niet groter geacht dan op woensdag. In Frankfurt werd donderdag de grote automobieltentoonstelling geopend, waar voor een geweldige interesse bestaat. Onze speciale verslaggever zond een ar tikel en foto's van deze gebeurtenis. Op pagina 7 treft men het resultaat van zyn werk aan. V, Koningin Elizabeth van België is gisteren tegen de middag van Schip hol met een Tupolev-vliegtuig van de Russische luchtvaartmaatschappij Ae- r of lot naar Moskou vertrokken. De 85-jarige koningin-moeder reist naar Peking, waar zij o.m. besprekingen zal hebben met communistische macht hebbers. De foto toont haar wuivend op de trap voor het vliegtuig temidden van leden van de bemanning. i Advertentie) TUBE 2.95 I HflriP FLACON 1.65 I In Sovjet-Transkarpatië, een deel van Oekraïne, zijn op 20 augustus twee Nederlandse toe risten gearresteerd, die zich schuldig zouden hebben ge maakt aan spionage. Dit is pas gisteren door het Sovjet persbureau Tass bekendgemaakt. De Russische regering heeft bij de Neder landse regering een protest ingediend, In dit protest, dat op de Neder landse ambassade te Moskou is over handigd, werd gezegd dat de twee toeristen hadden bekend dat zij ,,in opdracht van de Nederlandse gehei me dienst" Sovjetgebied bezochten om spionage-inlichtingen voor de NAVO te verkrqgen. By hun aan houding hadden zij films en een no titieboek in hun bezit met spionage- gegevens. Ook bezaten zij „technische apparaten voor visuele waarneming cn voor het fotograferen van mili taire objecten". De twee toeristen hadden verklaard, dat zii vóór hun vertrek naar de Sovjet- Unie te Amsterdam in tegenwoordig heid van NAVO-vertegenwoordigers wa ren opgeleid. Het onderzoek naar het in cident duurt nog voort, aldus de Russi sche verklaring. De namen van de betrokkenen werden opgegeven als Evert Reidon, geboren in 1931, en Lou de Jager, geboren in 1936. Zij waren op 21 juli te Oezjgorod aange komen. Vandaar hadden zij zich per auto naar Lwow, Kiev. Charkof, Jalta en Odessa en vervolgens weer via Kief te rug naar Oezjgorod begeven. Daar wa ren zij aangehouden. De talrijke films die in beslag werden genomen, waren aangetroffen in zwembroeken, die spe ciaal voor dit doel waren gemaakt, al dus de verklaring. ONKUNDIG Het ministerie van buitenlandse zaken heeft gisteren naar aanleiding van deze affaire een verklaring uit gegeven, die als volgt luidt: „Dc Nederlandse regering was ab soluut onkundig van het verblijf van de heren De Jager en Reidon in Rus land totdat op 11 september jongst leden de stiefvader van de heer De Jager, die reeds geruime tijd niets van hen had gehoord, verzocht of inlichtingen konden worden ingewon nen. Dit heeft de ambassade te Mos kou gedaan. Daarop werd geen ant woord ontvangen totdat op 20 sep tember aan de Nederlandse ambas sade werd medegedeeld, dat de he ren De Jager en Reidon op 20 augus tus in Transkarpatië waren aange houden. De Nederlandse ambassade heeft aanstonds aangedrongen op het mogelijk maken van het verle nen van de gebruikelijke consulaire bijstand". Zoals men zich herinneren zal werd begin september een Amerikaanse stu dent, de 22-jarige Harvin William Maki- nen, op beschuldiging van spionage tij dens een toeristenverblijf in de Sovjet- Unie tot acht jaar gevangenisstraf ver oordeeld. Hij zou ook in het gebied Oezj- gorod-Lwow-Kiev hebben gereisd. Tegenover Amerikaanse consulaire ambtenaren heeft Makinen verklaard, dat hij de Russische bepalingen ten aan zien van het fotograferen had overtre den. LAATSTE BRIEF De 25-jarige Lou de Jager is de pleegzoon van de burgemeester van Oost-Dongeradeel in Friesland, de heer F. Sytsma. Deze deelde mee. dat zijn pleegzoon ongeveer zes weken geleden met een vriend naar Rusland is ver trokken. Dit zeer tegen de zin van de pleegvader in. Op 6 augustus kreeg men de laatste brief. Die kwam uit Jalta. De heer Sytsma deelde verder mee, op 11 september ernstige vermoedens te hebben gekregen dat zijn pleegzoon in moeilijkheden was komen te verkeren. Gisteren werden die vermoedens beves tigd. Via diplomatieke kanalen zou ge tracht worden zijn pleegzoon weer naar Nederland te doen terugkeren. De heer De Jager is leerling van een zeevaart school. De cursus aan die school is woensdag weer begonnen. Evert Reidon, 29, is scheepsmachinist. Hij is gehuwd en woont in Amsterdam. De vader van de gearresteerde, ir. J. Reidon in Bussum, verklaarde van het bericht van de arrestatie van zijn zoon erg te zijn geschrokken. (Van onze parlementaire redactie) Door vermindering van het aantal vliegtuigen op de vliegbases Soesterberg en Leeuwarden zal het lawaai aldaar af nemen. Dit deelt minister Visser (Defen sie) mede in zijn begroting voor 1962. Hij zegt hierin ook dat thans een inter departementale commissie van deskun digen is samengesteld die de vraagstuk ken van geluidshinder bestudeert. Het voorkomen van lawaai van straalvlieg tuigen is met de huidige techniek echter nog niet mogelijk. (Advertenties) komen met dit warm-vochtige weer uit en beginnen hun verwoestend werk. bestrijdt ze radicaal Ga naar de drogist Hoe het precies gegaan is weten de heren senatoren zelf niet meer, maar door ervaring wyzer geworden zijn zij het er allen over eens dat de aanwe zigheid van een knap meisje op de pu blieke tribune de wetgeving niet ten goede komt. Waaruit niet moet worden opge maakt dat de Amerikaanse senatoren naar het meisje keken in plaats van op te letten terwijl een wijzigingswet ter sprake kwam op de Scheepvaart wet van 1916. Maar het is een feit, dat als zij er niet was geweest de verwarringen zich niet zouden hebben voorgedaan. De senaat behandelde een aantal amendementen die door senator Estes Kefauver uit Tennessee waren voor gesteld. Sommige van Kefauvers voor stellen werden aanvaard door de sena tor die het wetsontwerp onder zijn hoede had en vervolgens bij afroep goedgekeurd. Een van de voorstellen kon echter geen genade vinden in de ogen van de fractieleiding. Normaal zou het amen dement aan hoofdelijke stemming on derworpen en afgestemd zijn, maar toen gebeurde het. Op dat ogenblik betrad senator Mor ton uit Kentucky de zaal en vroeg drie minuten het woord. Dat kreeg hij. Morton maakte de aanwezigen attent op de aanwezigheid van de 19-jarige Nederlandse Gerardina van Lieshout, die een bezoek aan Amerika bracht in verband met de herdenking van de .be vrijding. Mejuffrouw van Lieshout had natuur lijk niets te maken met het wetsont werp. Dergelijke kleine verstrooiingen komen geregeld voor in de Amerikaan se senaat. Hoe het nu precies mis ging is niet meer na te gaan, maar op een gege ven ogenblik keurde de senaat, in een routinegebaar, ja bijna onbewust, het amendement goed. Sommige van de senatoren die eer der geweigerd hadden hun stem voor te geven, zeiden nu „ja". Toen besefte iemand plotseling wat er gebeurd was en een enorme conster natie volgde. De democratische frac tieleider Mike Mansfield kwam toe snellen om te trachten de fout te her stellen. Na een lang parlementair gekrakeel stemde Kefauver er tenslotte op bevel van zijn partijgenoot Mansfield in toe, de eerste stemming te vergeten en de Senaat nogmaals te laten stemmen. Dit keer werd het amendement verwor pen Want nu dacht iedereen: laat ik nu niet naar dat meisje kijken.,.. Met een hevige knal is een condensor van een ammoniakkoeler in een van de gebouwen van de chemische fabriek in Rotterdam ontploft. Drie arbeiders werden hierbij gewond. Doordat het apparaat tegen een buitenmuur stond, werd deze ontwricht; een bordestrap werd door het dak geslingerd. De schade wordt op 50.000 gulden geschat. De foto geeft een beeld van de aan gerichte ravage weer. Het staakt het vuren blijkt zowel in Elizabcthstad als in Jadotstad, de twee voornaamste haarden van onrust en strijd, te worden nageleefd. Ook elders in Katanga is het nu stil. Aanvankelijk was men vrij sceptisch ten aanzien van de vraa<g of het bericht over het bestand wel alle troepen bereikt zou hebben. Tsjombe heeft nu zijn nadere eisen kenbaar gemaakt: geen troepenverplaat singen meer in Katanga, voordat een commissie van onderzoek het eens is over de oorzaak van het geschil tussen de afgescheiden republiek en de V.N. Al is er nu een bestand, zo liet Tsjombe weten (en dat beseffen de V.N.-onder handelaars ook maar al te goed), dat wil niet zeggen dat er aan het probleem Katanga ook maar iets verandert. Later zei de president het nog duide lijker: toen hem gevraagd werd of er nu een kans bestond op een overeenstem ming tussen Katanga en de centrale Kongolese regering, antwoordde hij dat het bestand alleen maar ten doel heeft gehad verder bloedvergieten te voorko men. Hij beschuldigde de Ier O'Brien, die de V.N. vertegenwoordigt, er van de schuldige te zijn aan het uitbreken van de gevechten. Er is een goede kans dat de V.N. O'Brien inderdaad zullen over plaatsen, zoals Tsjombe geëist heeft. Volgens de Katangaanse president hebben ongeveer duizend van zijn land genoten het leven verloren bij de acties. „Daarvoor zijn de V.N. en niemand an ders verantwoordelijk", zei hij. De volkerenorganisatie moet nu pro beren Tsjombe er van te overtuigen dat het toch inderdaad maar beter is tot een vergelyk te komen met Leopoldstad. Veel kans op een gunstig gehoor is er niet. Tsjombes liefde voor de V.N. is, naar uit zyn uitlatingen van gisteren blijkt, beslist niet gegroeid Intussen blijkt Noord-Rhodesië weinig gelukkig met zijn min of meer opgedron- Advertenties) gen rol in de Kongolees-Katangaanse kwestie. Een incidentje over een zoge naamd door een V.N.-officier, een Zweed, geroofd vliegtuig, maakte het gisteren allemaal nog onaangenamer. Sir Roy Welensky, premier van de Rhodesi- sche federatie, heeft betoogd dat India, gezien de recente uitlatingen van Nehroe, beslist speciale belangen in Kongo heeft. Nehroe had Londen èn de Rhodesische federatie n.l. nogal heftige verwijten ge maakt over hun houding ten opzichte van Kongo Nehroe stond, zoals men weet, vierkant achter Hammarskjoelds optre den en hij was een der eersten die sug gereerden dat er opzet in het spel was, toen Hammarskjoelds vliegtuig neer stortte. Vandaag, vrijdag, zullen het stoffe lijk overschot van de verongelukte secretaris-generaal en de overige in zittenden van het toestel worden overgebracht naar Salisbury in Rho- desië. Na een plechtigheid aldaar worden de lijken naar Europa over gevlogen. Een Noors blad heeft de suggestie ge daan Hammarskjoeld postuum met een Nobelprijs te eren. (Van onze parlementaire redactie) Volgens mr. N. van der Veen. de di recteur van de NCRV zou de pas benoem de staatssecretaris van economische za ken drs. F. J. W. Gijzeis aanzienlijk min der voelen voor commerciële t.v. dan diens voorganger, de huidige minister van sociale zaken, dr. Veldkamp, die te zamen met staatssecretaris Scholten (O. K. en W.) de nota inzake de commercië le t.v. heeft opgesteld. Mr. van der Veen zei dit tijdens een gesprek met een groep Chr. Hist, journalisten te Hilversum. Vol gens de NCRV-directeur zou uit de be noeming van drs. Gijzeis afgeleid kunnen worden, dat de meerderheid binnen de KVP weinig voor commerciële t.v. voelt. Vraagt onze gratis catalogus Maandag 25 september Wij verzenden ook geschenkpakketten met bloembollen naar het buitenland. W wjN Bert Garthoff presenteert:

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1961 | | pagina 1