Verrassend nieuws voor bisdom Breda Luchtbrug Berlijn direct startklaar PRINSESSEN IN YERSEKE Prof. Gerbrandy overleden Monseigneur BAETEN Apostolisch administrator tot opvolger is benoemd Oud-minister-president RUK AKKOORD MET BOUW IJ-TUNNEL Gestrand schip spoedig vlot Westen uiterst waakzaam Sovjet-Unie staakt kernproeven niet COMPROMIS SCHELDE-RIJN MOGELIJK Geelboek over vlucht uit Oost-Duitsland TOENADERING TUNIS-PARIJS DAGBLAD VOOR ZEELAND LEIBBRAND OP VRIJE VOETEN Modem Nieuwe dekenaten Nieuwe kerken Bedrijfsapostolaat Pastoraal centrum Volg, ens de Standaard In het Witte Huis „regeert" AMERIKA'S POPULAIRSTE KLEUTER! weer 101e JAARGANG 23772 voor God, Koningin en Vaderland ZATERDAG 9 SEPTEMBER l&Gi Uitgave: N V Uitg. Mij. Neerlandia. Directeur: E H. B Brader. Hoofdredacteur: J. J. H. A. Bruna. Redactieraad: J. M. A. C. v. Dongen, C. J. v. Hootegem, mr. dr. A. J J. M. Mes, mr. H M. L. de Rechter, P. V. M. Vercauteren L. J. v. 't Westende. Bureaus: Breda, Reigerstraat 16, fel. 22341 (4 lijnen). Postgiro 278841 Abonnementsprijs 7.per "kwartaal, f 8.20 per post, f 0.54 per week. Buitenlandse abonnementen op aan vraag. Losse nummers 15 cent. Advertentieprijs voor de gehele oplage 0.40 per mm (Ing. Med. 1.Bij contract aanzienlijke reductie. Volledi ge tarieven en Algemene Voorwaarden worden op aanvraag gaarne verstrekt. Bureau ■uwse Eilanden: Goes, Westsingel 98 - telefoon 6252 Bureau voor Zeeuwsch-Vlaanderen: HULST, Steenstraat 14 - telefoon 2377 (Bijbureaus: Terneuzen: IJsbaanstraat 24 - telefoon 2601 OOSTBURG: Nieuwstraat 41 - telefoon 2893) MGR. De minister van Volkshuisves ting en Bouwnijverheid heeft aan het gemeentebestuur van Amster dam meegedeeld, dat hij bereid is de rijksgoedkeuring voor de bouw van de IJ-tunnel thans te verle nen. Op grond van een werkschema, dat na overleg tussen de Dienst van Publieke Werken van Amsterdam, de Rijkswater staat en de Centrale Directie van de Bouwnijverheid is opgesteld, mag wor den aangenomen, dat overmatige aan spraken op het arbeidspotentieel door een gelijktijdige uitvoering van de Coen- en de IJ-tunnel zullen worden verme den. Verder dient te worden vastgehouden aan de voorwaarde, dat het bouwdok voor de Coentunnel ook dienstbaar wordt gemaakt aan de bouw van de IJ-tunnel, aldus het ministerie van Volkshuisves ting en Bouwnijverheid. In het najaar van 1967 zal de IJ- tunnel opengaan, zo heeft de Amster damse wethouder van Publieke Werken, mr. G, van 't Hull, in aansluiting op de mededeling van het ministerie ver klaard. De verkeersdeskundige prof. dr. Leib- brand, die sedert zijn aanhouding op 23 juli in het huis van bewaring te Stutt gart op verdenking van moord werd vastgehouden, is gisteren op vrije voeten gesteld. De rechtbank te Stuttgart ge lastte zijn invrijheidstelling tegen beta ling van een borgsom en op bepaalde voorwaarden. Prof. Leibbrand zou volgens de open bare aanklager hebben deelgenomen aan moord op arbeiders tijdens de wereld oorlog. De rechtbank is na diepgaand onder zoek tot de conclusie gekomen dat het thans ter beschikking staande materiaal de verdenking niet rechtvaardigt. In het bericht over het ontslag dat Ra dio Vaticana vrijdagmiddag omriep werd gesproken van gezondheidsredenen. In het bericht dat de bisschop aan de pers in ons land verstrekte, was daar geen sprake van. Maar zeker is het, dat mon seigneur, die 68 jaar oud is, de last van de jaren is gaan voelen. En wellicht heeft hij daarmee niet kunnen rijmen de moderne opvattingen die hij zelf heeft over de zielzorg en over het bestuur van het bisdom. Moderne zielzorg en modern be stuur, dat zullen ongetwijfeld de kenmerken blijven van het ponti ficaat van mgr. Baeten, dat in een tijd gevallen is waarin vernieu wing en modernisering zich op allerlei terrein baan brak. Bij het aanvaarden van zijn taak, toen hij in 1945 de helper werd van mgr. P. Hopmans, stond hij voor de bijna onover zienbare opdracht om een bisdom, dat zwaar door de oorlog getroffen was, weer op te bouwen. Bijna een derde van de kerken in het Bredase diocees was J. BAETEN NEEMT ONTSLAG (Van onze redacteur). Z. H. de Paus heeft aan mgr. Jos. Baeten, bisschop van Breda, op zijn verzoek eervol ontslag verleend uit zijn hoge ambt en hem tegelijkertijd benoemd tot apostolisch administrator van het bisdom, totdat zijn opvolger zal zijn benoemd en bezit zal hebben genomen van de bisschoppelijke zetel. Mgr. Baeten is levens benoemd lot titulair aartsbisschop van Stauropli. Zelfs voor zijn naaste medewerkers is het ontslag van mgr. Baeten als een volslagen verrassing gekomen. Getrouw aan zijn principe is de bisschop zijn zware taak volledig blijven vervullen en naar buiten uit was er weinig of niets wat erop wees, dat mgr. Baeten verlangde naar de bevrijding van de lasten, die zijn hoge ambt dagelijks mee bracht. door oorlogsgeweld geheel of grotendeels vernield. Daarbij was op de bevrijdings dag het klein-seminarie IJpelaar gron dig verwoest. Dat betekende, dat op een totaal van 160 parochies maar liefst 23 kerken geheel moesten worden her bouwd, terwijl er 28 zware herstelgeval- len waren. ontmoeten. Oudere priesters, maar ook vele deskundige leken er zijn sinds de oprichting meer leken in het centrum geweest dan priesters leiden hun ge sprekken en dragen bij tot de oplossing van hun problemen. Bijzondere belangstelling had mgr. Baeten ook voor verdere universitaire opleiding van jonge priesters, in Neder land of in het buitenland. De grote nauwgezetheid waarmee mgr. Baeten zijn hoge taak heeft vervuld leidde er ook toe, dat hij bij het benoemen van priesters bijzonder lette op hun persoon lijke capaciteiten en op hun persoonlijke aangepastheid aan de functie die zij te vervullen kregen. Onder het bestuur van mgr. Baeten is het bisdom op 2 februari uitgebreid met de dekenaten Middelburg en Geer- truidenberg. Typerend voor het beleid van monseigneur is het. dat de samen werking tussen de priesters van het oude bisdom en die van de nieuw bijge komen dekenaten op enkele jaren tijds bijzonder prettig is geworden. Bij die wederopbouw van het bisdom bleef het echter niet. Het bisdom Breda werd opgenomen in de expansie, die in dustrievestiging, stedenuitbreiding en een toenemend toerisme met zich bracht. Dat had ook voor de zielzorg consequen ties. Uitbreidende steden vragen om nieuwe parochies met nieuwe kerken. Het toenemend toerisme, vooral naar de Zeeuwse kust, riep de behoefte op aan strandzielzorg en strandkerken. Hoewel de kerkenbouw wellicht een nimmer af latende bisschoppelijke zorg zal zijn, kan toch gezegd worden, dat mgr. Baeten er in het Bredase bisdom een hechte ba sis voor gelegd heeft, waarop het, blij kens de resultaten, vruchtbaar werken is. In de periode 19451959 werden er im mers dertien nieuwe kerken gebouwd, terwyl bovendien werden voltooid een bijkerk te Bergen op Zoom en te Geer- truidenberg en een toeristenkerk te Zou- telandc en Zierikzee. Als kroon op het bouwprogramma, dat mgr. Baeten in de jaren van zijn ambt! voltooide, mag wel worden genoemd het! nieuwe gymnasiumgebouw van hetj klein-seminarie IJpelaar, dat ook onder mgr. Jos Baeten het jus promovendi kreeg. Ook als zielzorger heeft mgr. Baeten er blijk van gegeven deze tijd te ver staan. Immers, hij was de eerste bis schop in Nederland die het bedrijfs- apostolaat, in een voor Nederland bij zonder geëigende vorm, in zijn bisdom zo breed opzette. Hij begon er mee, toen hij in 1953 de huidige hoofdaalmoezenier G. de Vet tot eerste bedrijfsaalmoeze- nier in het bisdom benoemde. Thans is dit zegenrijke instituut, dat men met recht een volkomen nieuwe vorm van zielzorg kan noemen, vertakt en gewor teld over en in het Zeeuwse zowel als het Brabantse deel van het bisdom. De kleine depressie die eergisteravond over ons land trok, is het noodlot ge worden voor het Duitse schip Levante van de Atlas-Levante Linie A.G. uit Bremen. De tien jaar oude vrachtvaarder van 2758 ton strandde even na midder nacht tijdens een striemende regenbui en stormachtige windvlagen bij het zeebad van Hoek van Holland, één kilometer ten noorden van de monding van de Nieuwe Waterweg. Men vreesde, dat de berging een zeer moeilijk karwei zou worden. Veel sneller echter dan verwacht werd, heeft de zee haar prooi weer moeten prijsgeven. Gis termorgen om drie uur bij hoog tij, had de gezamenlijke krachtsinspanning van de sterke zeeslepers de „Schelde" en „Noordzee" van L. Smit en Co al resul taat, nadat nauwelijks meer dan een half uur aan het schip was getrokken. Al evenzeer getuigend van de moder ne opvattingen van mgr. Baeten is de oprichting van het diocesaan pastoraal centrum in november 1959. In dit cen trum komen de jonge priesters bijeen, nadat zij een jaar in de zielzorg hebben gewerkt. Een jaar lang verblijven zij er twee dagen per week of ze nu b.v. in Breda in de zielzorg zijn of in Schoon- dijke om er met elkaar te spreken over de problemen die zij in hun werk De Westerse boiulgenolen heb ben gisteren in eensluidende nota's Rusland er „in de ern- sligste bewoordingen" voor ge- waarsehnwd, dat elke aantas ting van de rechten der geal lieerden op de luchtcorridors naar Berlijn als een ..agressieve daad" beschouwd zal worden. Terzelfdertijd zei de secretaris-gene raal van de NAVO, mr. D. U. Stikker, te Washington, dat de NAVO de middelen heeft voor en vastbesloten is tot strijd om Berlijn in het geval van een Russi sche aanval. Stikker had een bespreking van een uur met de Amerikaanse mi nister van buitenlandse zaken, Rusk. Luchtbrug en weer De regering van de V.S. heeft, gewaar schuwd door de toenemende communis tische propaganda tegen de geallieerde luchtcorridors mogelijk'- wijzend op jeen nieuwe oostelijke zet imde Berlijnse 'kwestie voorbereidingen getroffen jvoor het instellen van een nieuwe lucht- jbrug naar Berlijn indien de communis- |ten de drie burgerluchtvaaKmaatschap- pijen (Pan American, Air', France en 'BEA) zouden verbieden naar West-Ber- i lijn te vliegen. Het Pentagon zal in dit laatste geval izijn militaire luchttransportdienst (MATS) op de luchtcorridors inzetten. •De MATS-vliegtuigen zijn geschikt voor het vervoer van passagiers zowel als ;van goederen en zullen zo nodig worden j geëscorteerd door gevechtsvliegtuigen. De luchtbrug vormt slechts een onderdeel van een grootscheepse se rie plannen, die voor de bestrijding van eventuele verdere communisti sche eenzijdige acties door een uit Amerikaanse, Britse, Franse en Westduitse diplomaten bestaande commissie die sedert midden augus tus te Washington praktisch dage lijks is bijeengekomen, zijn be raamd. Mgr. Jos. Baeten ISehroe bezorgd Te Moskou vond de conferentie tussen Kroestjev en Nehroe voortgang. Er was een bijeenkomst in het Kremlin, uitge schreven ter ere van de vriendschap tus sen de Sovjet-Unie en India. Nehroe zei: ,.Ik ben bezorgd in geest en gedachten over de wijze waarop de toestand in de wereld in de afgelopen maanden is ver slechterd". Kroestjev wijkt niet Kroestjev nam de gelegenheid te baat om voor het eerst het Russische volk te vertellen, dat Rusland de kernproeven had hervat. Hij zei ook, dat het Russische volk niet zou ingaan op het Amerikaans- Britse voorstel om de proeven te staken omdat het voorstel een propaganda stunt is". De Russische premier merkte op, dat het Westen de Russische ,,vredesmaat- regelen" beantwoordde met „oorlogs dreiging". „Maar het Russische volk is niet bang voor die dreiging". Hij gaf voor de zoveelste keer een uit eenzetting van het Russische standpunt inzake Berlijn, de vredesverdragen met de twee Duitslanden (die beide tot de V.N. toegelaten zouden moeten worden) en inzake de ontwapening. Kanalisatie van .de Eendracht en het doorsteken van de landengte bij Bath acht het Belgisch blad „De Standaard" een bereikbaar compromis tussen de Bel gische en Nederlandse standpunten over dc verbeteding van de Schelde-Rijnver- binding. Het blad wijst er op, dat in Antwer pen „vrijwel iedereen het er over eens is, dat een echt Moerdijkkanaal er niet komt en dat een kanaal dwars door West Brabant een wensdroom is, die nooit zal worden verwezenlijkt". „De Standaard" vervolgt: „Aldus zou men terugvallen op het oude plan van de Nederlandse ingeni eur van Konijnenburg, dat reeds tien jaar geleden in België te berde werd ge bracht. Dit plan voorziet in de kanalisatie van de Eendracht en het doorsteken van de landengte bij Bath. Dit laatste is de basis van het akkoord tussen de Kamers van Koophandel van Rotterdam en Ant werpen. Er zou zich dus, zonder veel moeite, een compromis kunnen afteke nen in die zin, dat Antwerpen officieel afziet van een rechtstreekse verbinding door Noordbrabant, terwijl Rotterdam het Eendracht-kanaal aanvaardt. De huidige vaarweg van 120 km zou worden bekort tot 80 km, terwijl het Moerdijkkanaal de vaarroute zou bekorten tot 60 km". DE SENAAT van Bremen heeft gisteren in een speciale vergadering besloten de hoofdfabriek van het Borgward-concern niet te verkopen. Y^errast en geschokt heeft het bisdom Breda kennis genomen van de tij ding, dat zijne hoogwaardige excel lentie mgr. Jos Baeten ontheffing uit het bisschopsambt heeft verzocht en verkregen. De figuur van mgr. Baeten was ons zo vertrouwd in het kerkelijk leven en bij tal van katholieke manifesta ties in deze gewesten. Zijn opgewekte verschijning, zijn tot het hart gaande welsprekendheid, zijn intense belang stelling ook voor personen en persoon lijke omstandigheden hebben geduren de een zestiental jaren een stempel ge drukt op het katholicisme in deze ge westen en thans komt het einde daar van in het verschiet. Die zestien jaren zijn een tijd van herstel en opbouw en uitbouw geweest. De oorlogsruïnes lagen nog overal ver spreid in stad en dorp, toen hij van mgr. Hopmans de teugels overnam. De overschakeling van de barre jaren naar geheel andere omstandigheden vergde veel van de geestelijke span kracht der gelovigen en een leiding vol tact en eerbiediging van eigen verantwoordelijkheden was daarbij no dig. Het godsdienstig leven was on derhevig aan zware beproevingen, ter wijl daarnaast verlangens naar zuive ring en vernieuwing opbloeiden. Bo vendien kreeg het bisdom een terri toriale uitbreiding met geheel eigen aanpassingsmoeilijkheden. In zulke omstandigheden vraagt de hogepriesterlijke waardigheid en de hogepriesterlijke verantwoordelijkheid toch al zo zwaar uit kracht van het ambt de sterkste gaven van hoofd en hart. We mogen getuigen, dat mgr. Bae ten door zijn persoon en zijn werk die gaven heeft getoond en als ware Man Gods het bisdom Breda heeft bestuurd. Zijn groot verantwoordelijkheidsbe sef moet het ook geweest zijn, die thans tot deze verrassende ontslagaanvrage heeft genoopt. Aan jonger handen wil hij de taak overdragen, die een voort durende aanpassing aan de snel evo luerende omstandigheden vereist. Wij hadden hem nog graag behou den als herder en leider, maar wij eer biedigen het besluit, dat zeker niet dan na rijp beraad is genomen. Onze gebeden zullen hem vergezel len in deze interim-periode en ook daarna, als zijn opvolger is aangewe zen. En zeker zullen we ook bidden om een opvolger, die in godsvrucht en be stuurlijke eigenschappen hem zal eve naren. Het Westduitse ministerie voor zaken geheel Duitsland betreffende heeft giste ren een geelboek van 160 pagina's over de vluchtelingenstroom uit Oost-Duits- land en de daartegen genomen Oostduit- se maatregelen uitgegeven. Het is een verzameling van mededelingen van vluchtelingen, weergaven van ambtelijke teksten, propagandamateriaal van de „socialistische eenheidspartij" en knip sels uit de Oostduitse pers. De betrokken minister. Lemmer, ver klaarde voor de pers dat dit geelboek een onopgesmukt beeld geeft van gees telijke en materiële terreur in Oost- Duitsland. Ter illustratie zei hij, dat in de afgelopen dagen alleen reeds in het Oostberlijnse district Lichtenberg een dertigtal mensen zelfmoord had ge pleegd. Volgens het geelboek zijn sedert 1945 minstens drie en een half miljoen men sen uit Oost-Duitsland en Oost-Berlijn uitgeweken. Ondanks de Oostduitse tegenmaatrege len zijn sedert half augustus toch nog bijna vijftigduizend mensen naar het Westen uitgeweken, aldus zei minister Lemmer. Dit was mede te danken aan de passieve medewerking van „niet wei nige leden" van de Oostduitse politie en troepen. (Advertentie) I Weersverwachting van het K.N.M.I. avnnHaï?,!-ntt' °P8emaakt gisteren- ft». lD uur; mp» .m.ee8tc P,aatsen droog weer l Tu-aifb °Pk,arinffen. Overwegend 2 ut_ re wind. Over het algemeen 2 pictoÜ middagtemperaturen dan 2 MMeren. kunHi*0^1!8 van het Belgisch weer- junaig instituut: larven Voora^ in het oosten van het klarm?aarna ln de middag op- licht* eF-Vanuit het westen en een me* «Jl Jging van de temperatuur •graden v3Ximum van 15 to* 20 wordt vZ00T ,zo"da« en maandag 1 Vprwacht L ®elcidehjkc verbetering Vanaf A.ï ln de ochtend mist. gen 6 opnieuw kans op re- "mipAlVnfi0" °nder 19.10 uur, maan M uur. .70" °P 6*05 uur, zon onder j"mler 19.29 "P 612 uur' maan l'TBuurf Z°n op 6,07 uur» maan op In zjjn woning te 's-Gravenhage is donderdagavond overleden prof. mr. P. S. Gerbrandy, minister van VOOR HET nieuwe studiejaar 1961—1962 nebben zich te Nijmegen in totaal 640 nieuwe studenten ingeschreven. Vorig Jaar was dit aantal 489. DE DUITSE toeristenbond zal er bij de auto-industrie op aandringen een gelijke bumper-hoogte voor alle typen auto's jn te voeren om onnodig zware bescha vingen bij lichte botsingen te voor komen. IN HET GEORGE-MEER, 140 km ten noorden van Jacksonville in Florida, is een vliegtuig met elf bemanningsleden neergestort. Van deze elf kwamen er vijf het leven. IN INDONESIë zijn nog ongeveer 7.000 opstandelingen, zo heeft een woordvoer- aer te Djakarta bekendgemaakt. ?pLSE huisvrouwen zijn te Warschau a' druk aan het hamsteren geslagen. Gis- eren kregen zij te horen „niet naar ba- erpraatjes en geruchten te luisteren n niet zenuwachtig te zijn". JAN EEN in aanbouw zijnde tanker op nii W«eif- van Verolm e Rozenburg is een AhS ng bil het achterschip ingestort, va? ai'heiders werden daarbij gewond an wie zes slechts zeer licht. staat en oud-minister-president tijdens de tweede wereldoorlog. Elders in dit nummer wijden wij een uitvoerige beschouwing aan deze grote staatsman. Naar aanleiding van dit overlijden heeft minister-president prof. dr. J. E. de Quay in een verklaring getuigd van zijn medeleven. Hij noemde daarin prof. Gerbrandy een markante persoonlijkheid, wiens karaktereigenschappen hem bij zonder geschikt maakten voor de zware taak, waarvoor hij tijdens de tweede we reldoorlog werd gesteld. Toen het bericht prof. De Quay be reikte, was het kabinet juist in vergade ring bijeen. „Op die plaats heb ik het eerst herdacht dat een groot Nederlander van ons is heengegaan", aldus onze mi nister-president gisterenavond in een ra diorede, die over beide zenders Hilver sum werd uitgezonden. De begrafenis van prof. Gerbrandy heeft dinsdag plaats, 's middags om twee uur, op de begraafplaats ,,Oud Eik en Duinen" in Den Haag. Duizenden en duizenden hebben reik halzend uitgezien naar het bezoek van de prinsessen Beatrix en Margriet aan de opening van het oester- en mossel seizoen te Yerseke. Het werd een natte maar sprankelende dag, die voor de prinsessen maar een nare kant had: ze houden niet van verse oesters. De oplossing was eenvoudig. Er werden twee oesters gebakkenin de schaal teruggelegd en weer aangeboden. En met een volleerd gebaar verdwenen de twee „fop"-oesters in de vorstelij ke monden. De Tunesische president Bourguiba heeft op een gisteren te Tunis gehouden persconferentie verklaard bereid te zijn tot onderhandelingen met Frankrijk over de basis Bizerta. zulks op de voorwaar den die president De Gaulle dinsdag j.l. op zijn persconferentie te Parijs heeft vermeld. Ik ben bereid om, met ingang van zaterdag (vandaag dus) in te stemmen met het uitwisselen van gevangenen via het Rode Kruis. Tunesische studenten zullen in Frankrijk examen mogen doen", aldus Bourguiba. Een grappig, eigenwlfs en zelf verzekerd dametje van drie is de Shirley Temple van 1961 aan het worden: CAROLINE, de dochter van president Kennedy. Het we melt van verhalen rond dit kwik- zilverige wezentje. De Ameri kaanse kranten brengen al haar streken en uitspraken als gróót nieuwsWilt u een alleramusantst verhaal lezen over Caroline? Stuur dan vandaag nog de waar de bon in uit LIBELLE'S folder of abonneer u rechtstreeks per briefkaart op LIBELLE, Nassau- plein 7, Haarlem.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1961 | | pagina 1