Geen niemandsland; tanks
naar de sectorgrens
HAARTJE?
UILEBRIL VOOR UIEN
Utrecht vergiste zich met
brieven van „de Zwijger"
WIELRENNEN
fUutoua
TACTIEK V.4N „ZACHTE WURGING
Fransen willen alwéérj,
het Kanaal overbruggen
THUIS ZELF
DOEN
Boekhoudster verrijkte
zich op verboden wijze
Ingewikkeld schot in de
ruimte mislukt
Visumplicht stopt laatste
gaten in betonnen muur
Romantiek
Turkije
in
Geen boycot
van DDR
KLEURSPOELING
Koop tijdig
ongedaan
gemaakt
Staatssecretaris
DAGBLAD VOOR ZEELAND
Laatste poging
voor nationale
balletgroep
Grimmig
Londen schrikt
van de kosten
Zuidwestelijke wind
Metselaar
Nehroe
BIZERTADEBAT
NOG WEINIG
CONSTRUCTIEF
Olifantsjong
kiest een man
als moeder
Man geloofde
in sprookjes
In najaar toch
maanlanding
Scherpsinnige ambtenaar ontdekte het
Enthousiasme
STRIJD OM BEHOUD
VAN LUCHTHAVEN
OP NEWFOUNDLAND
I MENSEN DIE
HET GOED
BEKIJKEN
KIEZEN
ARISTONA
101e JAARGANG No. 23753
Uitgave: N. V. Uitg. MD. Neerlandia.
Directeur: E. H. B. Brader.
Hoofdredacteur: J. J. H. A. Bruna.
Redactieraad: J. M. A. C. v. Dongen,
C. J. v. Hootegem, mr. dr. A. J. J M.
Mes, mr. H. M. L. de Rechter, P. V. M.
Vercauteren L. J. v. 't Westende.
Bureaus: Breda, Reigerstraat 16,
Tel. 22341 (3 lijnen). Postgiro 278841
Voor God, Koningin en Vaderland
DONDERDAG 24 AUG. 19C
Abonnementsprijs 7.— per kwartaal,
8.20 per post, f 0.54 per week.
Buitenlandse abonnementen op aan
vraag. Losse nummers 15 cent.
Advertentieprijs voor de gehele oplage
0.40 per mm (Ing. Med. 1.Bij
contract aanzienlijke reductie. Volledi
ge tarieven en Algemene Voorwaarden
worden op aanvraag gaarne verstrekt.
Bureau voor de Zeeuwse Eilanden: Goes, Weatsingel 98 - telefoon 6252 - Bureau voor Zeeuwsch-Vlaanderen: HULST, Steenstraat 14 - telefoon 2377 (Bijbureaus: Temcuaen: IJsbaanstraat 24 - telefoon 2601 OOSTBURG: Nieuwstraat 41 - telefoon 2893,
(Van onze Haagse redacteur)
De staatssecretaris van O. K. en W.
mr. Scholten, en b. en w. van Amster
dam gaan gezamenlijk een waarschijn
lijk laatste poging doen om (door
samenvoeging van het Amsterdams en
Nederlands ballet) alsnog tot een natio
naal ballet te komen.
Dit ballet, dat in 'de lucht is komen
hangen doordat de Haagse gemeente
raad op 7 augustus j.l. een subsidie van
170.000 gulden geweigerd heeft, willen
het Rijk en Amsterdam nu getweeën
gaan bekostigen. Amsterdam moet daar
voor 100.000 méér subsidie in totaal
nu 340.000 op tafel brengen. Daar
staat evenwel tegenover dat Amsterdam
de zetel wordt van het nationaal ballet.
O. K. en W. is daarnaast in beginsel
bereid een subsidie te verlenen aan het
kleinere in Den Haag gevestigde
Nederlands danstheater. De hoogte van
die subsidie hangt af van hetgeen Den
Haag bereid is te doen én voor het dans
theater èn voor het nationaal ballet. Den
Haag zal namelijk worden uitgenodigd
alsnog mee te werken aan de vorming
van het nationaal ballet. De residentie
zal zich daarbij echter geen vinger meer
in de balletpap kunnen „kopen". Het
aanvankelijke voorstel dat voorzag in
een over Den Haag en Amsterdam ver
deeld nationaal ballet is nu definitief
van de baan. ,,Ik vraag me wel eens
af", zei staatssecretaris Scholten gisteren
op een persconferentie, ,.of de Haagse
gemeenteraad zich de gevolgen van zijn
beslissing van 7 augustus wel voldoende
heeft gerealiseerd
Dat de communistische politiek in Berljjn gericht is op geleidelijke
wurging van de vrijheden der westelijken, wordt steeds duidelijker.
Dinsdagnacht besloten de Oostduitse autoriteiten om een ingewik
kelde visumprocedure verplicht te stellen voor de Westberlijners die
het oostelijk stadsdeel willen bezoeken. Tot dusverre konden de West
berlijners zonder pas de sectorgrens passeren. Ook de geallieerden,
die diplomaten en militairen over de sectorgrens willen sturen, zijn
door de nieuwe maatregel gedupeerd. Het aantal doorlaatposten aan
de grens is verder beperkt. De overgebleven posten worden zwaar
bewaakt. Het westen had zo gauw geen antwoord op de jongste stap
van de communisten. Gisteren echter werden zware wapens en een
grote troepenmacht aan de sectorgrens gestationeerd. Bovendien wil
men de Oostduitse maatregel doorkruisen, door te verbieden dat het
Oostduitse reisbureau, waar men visa voor Oost-Berlijn moet aan
vragen) hiertoe bijkantoren in West-Berlijn opent.
garandeerd verbod van kernwapen
proeven. Gisteren is in Washington een
document gepubliceerd dat de Sovjet-
Unie omwille van de menselijkheid op
roept om haar medewerking aan een
staking van de proeven en een verbod
van kernwapens te geven.
Het zijn de positieve strijdmiddelen,
die vooralsnog in de Berlijnse crisis op
geld doen. Een economische boycot van
Oost-Duitsland door West-Duitsland is
door dc leidende industriëlen als ondoel
matig gekenschetst. Wel heeft men af
gesproken om West-Berlijn meer dan nu
het geval is, van orders te voorzien.
Ook zal er. met het oog op het tekort
aan arbeidskrachten in West-Berlijn,
geen moeite meer worden gedaan om
personeel uit West-Berlijn aan te trekken
voor werk in de bondsrepubliek.
De premier van India, die zijn in
teresse in de Berlijnse crisis duidelijk
toont, heeft gisteren gezegd dat India
Oost-Duitsland niet zal erkennen.
Met West-Duitsland bestaan al sinds
jaren diplomatieke betrekkingen. Hij
vond intussen, dat men de Oder
Neissegrens maar moest aanvaarden
zoals zij is en er geen oorlog om moest
riskeren.
In feite komen de maatregelen erop
neer, dat Oost-Berlijn voor reizigers uit
het westen even ontoegankelijk is ge
worden als het overige Oostduitse gebied.
Nog altijd hebben twaalfduizend West
berlijners hun werk in Oost-Berlijn. Men
weet niet of deze mensen speciale passen
zullen krijgen om dagelijks naar hun
werk te kunnen gaan.
Dinsdagnacht hebben de Oostduitsers
het dringende advies aan hun reeds
hevig geschokte buren gegeven, om een
zone van honderd meter breedte aan de
westelijke kant van de sectorgrens als
een soort niemandsland" te respec
teren. Het Westberlijnse stadsbestuur
maakte daarop bekend, dat op deze
waarschuwing geen acht zal worden ge
slagen.
Integendeel kort nadat de waarschu
wing werd gegeven, vertoonden zich
westelijke tanks en infanteriepatrouilles
in de honderd-meterstrook. Tegelijker
tijd werd medegedeeld, dat men van
plan is om ook aan de westelijke zijde
Amerka maakt opvallende ernst met
het streven naar een behoorlijk ge-
Na de sluiting van de sectorgrens in
Berlijn is de lichtkrant op de Pots
dammer Platz weer in gebruik geno
men. Van 19 uur af kunnen de Oost-
berlijners kennis nemen van nieuws
berichten uit het vrije Westen.
Het nationaal ballet zal 72 leden tel- van de grens controleposten in te stellen
lcn. De artistieke leiding krijgt mevrtmw Besprekingen hierover zijn gaande.
Son ia GaskcllDe westelijke troepen zien er grimmig
Na een kabinetszitting te Parijs
is gisterenmorgen verklaard dat
Frankrijk de Britse regering heeft
aangezocht, aan besprekingen te
AMSTERDAMSE huismoeder die
houden van een hongerstaking
hS r ecn huis te hriJgem heef'
li™ 0gSe8even. Haar gezondheid
liep gevaar. Zij heeft nu een huis.
IN LEEUWARDEN is een 70-jarige
gekleed in een blauwe nacht
japon stilletjes uit haar huis gevlucht.
ongeluk1 6n men viees* voor een
?nn cINDiASE Vliegtuigindustrie heeft
en supersonisch straalgevechtsvliegtuig
geconstrueerd India is het eerste Azia-
i sche land dat dit heeft klaargespeeld.
*?ESS, de plaatsvervanger van
'utler, heeft verteld dat hij de schrijver
van de nazi-bijbel ..Mein Kampf" is.
ness heeft dit verteld aan een bewaker
in de gevangenis van Spandau.
HET LANDBOUWSCHAP heeft er na
een diepgaand debat van afgezien om
een minimumprijsregeling voor boter
j j Passen- Er was veel kritiek op
mededelingen die in een televisie
Pi'ogramma over de boterprijzen zijn ge
aaan
Weersverwachting, geldig tot van-
avond
Veranderlijke bewolking, met hier
en daar wat lichte regen. Zwakke
tot matige, aan de kust nu en dan
vr|j krachtige wind tussen zuidwest
en west. Dezelfde temperaturen als
k gisteren, of iets hogere.
Vandaag zon onder 19.46. maan
J op 18. oO uur.
Morgen zon op 5.39, maan onder
4.27 uur.
willen deelnemen die een tunnel
of brugverbinding tussen de beide
landen tot onderwerp zullen
hebben.
Het stond nog niet vast of men een
brug of een tunnel zou voorstellen. Er
waren echter reeds blauwdrukken voor
een brug gereed.
Dit officiële verzoek van de Franse re
gering is één van de krachtigste pogingen
tot dusverre ondernomen, om de belang
stelling van de Britse regering te wekken
voor het project.
Twee jaar geleden is men ook reeds
met plannen voor een overbrugging van
het Kanaal naar voren gekomen, welke
in het Lagerhuis een koele ontvangst
kregen. Eén van de voornaamste bezwa
ren gold de enorme bedragen die met het
project gemoeid zouden zijn.
Het nieuwe Franse initiatief zou voor
namelijk gebaseerd zijn op het Kanaal
plan, in juli ingediend door de Franse
studiegroep voor een Kanaalbrug.
Dit plan voorziet in een 33 kilometer
lange brug over het Kanaal tussen Dover
en Cap Gris Nez bij Calais. De brug zou
op 70 meter boven het wateroppervlak
twee spoorlijnen bevatten, vyf banen
voor motorvoertuigen en twee paden voor
voertuigen met niet meer dan twee
wielen.
Een woordvoerder van het Britse mi
nisterie van vervoer heeft gisteren te
Londen verklaard, dat informele Frans-
Britse besprekingen aangaande een brug
of tunnelverbinding tussen de beide lan
den reeds „enige tijd" aan de gang zijn.
In doorgaans goedingelichte kringen
te Londen zei men er echter aan te
twijfelen dat Engeland in de „naaste toe
komst" met een dergelijk project in zou
kunnen stemmen, vanwege de hieraan
verbonden kosten. De bouw van een brug
vergt een bedrag van een miljard gulden.
(Advertentie)
TUBE
1.95
genoeg uit. Een Amerikaanse Pattontank
met het kanon in de richting van
Oost-Berlijn, opgesteld bij één der wei
nige overgangen die niet dichtgemetseld
lijn.
De Oostduitse communistenleider Ul-
bricht heeft gisteren in een gespierde
toespraak gezegd, dat de Russische troe
pen in Oost-Duitsland sinds de dag dat
de sectorgrens gesloten werd, in staat
van paraatheid zijn. ,,De volgende stap
is de voorbereiding van een vredesver
drag tussen de Sovjet-Unie en de Duitse
Democratische Republiek", zei hij. ,,Als
het westen blijft voortgaan met zijn uit
dagingen". zo voegde hij eraan toe, ,,dan
zullen wij het een lesje leren".
j De Westberlijners houden vast aan hun
plannen om het regime van Ulbricht
schade toe te brengen, door niet in de
stadstram te reizen. (De inkomsten van
het vervoerbedrijf komen in Oost-Berlijn
terecht). Dit kost Ulbricht dagelijks
40.000 gulden. Het Westberlijnse stads
bestuur heeft bussen ingezet en profi
teert van de milde bui.
Er wordt nog druk gemetseld aan de
Chinese muur. Gisteren sprong er op
eens een metselaar overheen.
Ondanks de krijgshaftige taferelen aan
de sectorgrens, blijven de westelijken be
leefd. Dat bleek gisteren, toen opeens de
Amerikaanse, Engelse, Franse en Rus
sische vlaggen op het gebouw van de
controleraad in de Amerikaanse sector,
omlaag gingen. De Berlijners vreesden
dat de Russen ook al uit de controle-
raad waren gelopen, maar de waarheid
was, dat het touw waaraan de rode vlag
wapperde, gebroken was.
Uit beleefdheid haalden de westelijken
hun vlaggen toen ook maar omlaag, tot
dat de Sovjet-vlag weer gemaakt was.
De Westduitse regering heeft gisteren de
correspondent van het Russische blad
„Izvestia" uitgewezen.
In Turkije zal waarschijnlijk,
voor het eerst sinds het land na
de eerste wereldoorlog een repu
bliek werd, een koninklijke brui
loft plaatsivnden. Naar men ver
wacht zal prins Sa'as, een zoon
van koning Saoed van Saoedi-
Arabië, binnenkort zijn verloving
met de Turkse prinses Fazila be
kendmaken. De prinses stond op
het punt om met koning Feisal de
Tweede van Irak in het huwelijk
te treden, toen de koning bij de
legeropstand onder leiding van de
huidige eerste minister van Irak,
Abdel Karim Kassim, in 1958 om
het leven kwam.
De prins heeft een harem, die
reeds te Istanboel is aangekomen.
Zij telt 30 concubines.
Het Bizerta-debat in de algemene ver
gadering van de Ver. Naties vertoont nog
geen tekenen die wijzen op een gunstige
afloop van het geschil waarom het gaat.
Amerika en Engeland demonstreren
de neiging om zich, als het op stemmen
aankomt, te onthouden. De communis
tische landen werpen zich op als bescher
mers van de onderdrukte landen, doch
zij werden er door de VS aan herinnerd,
dat Rusland sinds 1945 het enige land is,
dat zijn koloniën heeft weten uit te brei
den met een half dozijn Oosteuropese
landen. Frankrijk boycot de zitting, zoals
bekend.
Olifanten, zo zegt men, vergeten nooit.
Daarom heeft de olifant die gered werd
door visser Rajaboe in Tanganyika, zijn
weldoener als „moeder" aangenomen.
De olifant, die Nikolaas is gedoopt,
was als baby gevonden toen hij in de
modder bij een dam dreigde weg te
zakken. Rajaboe bracht de olifanten
baby naar de woning van het districts
hoofd, die via de krant om hulp voor
het dier vroeg. Uit Nairobi werd erop
gereageerd met grote hoeveelheden in
geblikte melk.
Als gevolg hiervan groeit Nikolaas
voorspoedig op.
Rajaboe heeft op de „baby" een,
„shock therapie" toegepast. Hij gaf
Nikolaas harde klappen op zijn achter
werk, gaf hem douches en dwong hem
op gevaar van stikken de melk in te
slikken. De behandeling werkte en
Nikolaas herstelde zich. Van Rajaboe is
hij niet meer weg te slaan. Wanneer de
visser niet in de buurt is, trompettert
Nikolaas angstig en zoekt zijn tweede
„moeder".
Op de internationale uitvindersbeurs in Kassei zijn uienbrillen te zien, die
defintief een eind zullen maken aan het „verdriet" van vele huisvrouwen. Bij
het schoonmaken van uien blijven de tranen nu achterwege. Het montuur is
geheel bekleed met schuimplastic.
Een 45-jarige Amstelveense boekhoud
ster, die van 1.950 tot aan het begin van
dit jaar een bedrag van tussen 88.000
en 166.000 door boeking van gefingeer
de schadeposten en verzonnen provisie
boekingen verduisterde van een Amster
dams assurantiebedrijf, hoorde gisteren
voor de Amsterdamse rechtbank een
jaar en vier maanden met aftrek tegen
zich eisen. Acht maanden met aftrek
luidde de eis tegen een 49-jarige kan
toorbediende, die zich voor heling (on
geveer 15.000) moest verantwoorden.
Ruim 22 jaar geleden kwam mevrouw
Van R.-B. bij een assurantiebedrijf in
dienst. Het vertrouwen in haar bleek zo
groot, dat mevrouw Van R. tijdens de
jaarlijkse vakantie ook de kas onder
zich kreeg. Ook schreef ze de verzamel-
girobil.ietten uit, die vrijwel altijd door
haar superieuren ongezien werden ge
tekend.
In 1950 begonnen de knoeierijen. Het
pension dat mevrouw Van R. had ge
kocht liep niet zo best en later had ze
nog meer geld nodig om de droom
wereld waarin zij haar man een
tuindersknecht had gebracht in stand
te kunnen houden. Zij had haar man
verteld over haar belangrijke positie.
Zij liet hem voor het bloemistendiploma
studeren, hetgeen veel geld kostte, ter
wijl daarenboven de grote tekorten van
het pensionbedrijf moesten worden ge
dekt. Dat deed zij door het boeken van
gefingeerde schadeposten en contra
posities. Deze bedragen schreef zij op
haar eigen giro- en bankrekening over.
j In de vakantietijd liet zij contanten van
de bank halen, die zij evenwel niet in
het kasboek verantwoordde.
In 1953 kwam een kantoorbediende van
de malversaties op de hoogte. De boek
houdster nam hem evenwel in vertrou
wen, waarop de man als loon voor zijn
zwijgen geregeld op zijn girorekening
provisiegeld van de gefingeerde posten
ontving
Op het ogenblik is de vrouw bezig het
verduisterde bedrag met 150,per
maand af te lossen.
Op de raketbasis Cape Canaveral is
gisteren een ruimtevaartuig gelan-
Het college van burgemeester
en wethouders van Utrecht zal
bij nader inzien de gemeenteraad
niet adviseren, twee brieven,
eigenhandig geschreven door
Willem van Oranje in 1581 en
1583, aan te kopen voor het ge
meente-archief. Weliswaar ging
hierover dezer dagen een voor- 1
stel aan de raad, maar de publi-
katie van dit voorstel bracht ook
aan het licht, dat de brieven niet,
zoals in een lijvige Londense ca
talogus stond, gericht waren aan
het stedelijk bestuur van
Utrecht.
Wat is er eigenlijk aan de hand met
deze epistels van Willem van Oranje?
De directeur van de universiteitsbiblio
theek in Utrecht, dr. G. Grosheide, werd
enige maanden geleden door een ma
kelaar attent gemaakt op de bekende
Londense veiling van de firma Sotheby
en Co. Een catalogus van deze veiling
vermeldde namelijk enkele brieven
van Willem van Oranje, gericht aan
het stadsbestuur van Utrecht. Ook werd
een brief van Caspar Barlaeus, met
Vossius de eerste leraar van het Am
sterdamse atheneum, aan de geleerde
Arnoldus Buchelius aangeboden. Dr.
Grosheide besloot, de brieven te kopen
en betaalde voor de geschriften van
Willem van Oranje samen 2800.—en
voor de brief van Caspar Barleaus
1400.—
Bij nader inzien vond dr. Grosheide
het niet juist als deze brieven bij de
universiteitsbibliotheek terecht zouden
komen in plaats van in het Utrechtse
gemeente-archief. Toen de brieven ai
onderweg waren naar de Domstad, bel
de dr. Grosheide de wethouder van
Financiën, dr. J. de Nooij, op, van wie
hij wist, dat hij grote belangstelling
voor historische stukken heeft. Het aan
bod viel in goede aarde, temeer daar
dr. Grosheide de twee brieven van
Willem de Zwijger voor dezelfde prijs
als waarvoor hij ze had gekocht, aan
de gemeente wilde „overdoen".
Het enthousiasme voor deze aankoop
kon men ook proeven in het officiële
voorstel van b. en w. aan de raad. Zij
schreven; „We achten het verheugend,
dat thans de gelegenheid bestaat, beide
brieven de hun toebehorende plaats in
het gemeente-archief te geven. De brie
ven", aldus b. en w. van Utrecht, „zijn
van bijzonder belang voor onze stad
en wij verzoeken u een bedrag van
3100 gulden hiervoor beschikbaar te
stellen".
Toen dit voorstel in de dagbladpers
grotere bekendheid kreeg en men ook
foto's van de zojuist uit Londen ge
arriveerde perkamenten wilde maken,
werden de brieven in de universiteits
bibliotheek pas goed onder de loep ge
nomen.
Het hoofd van de administratie van
de bibliotheek, mr. U. J. de Jong,
kwam al lezende tot de verrassende
ontdekking, dat de ene brief was ge
adresseerd aan „den staten en landen
van Utrecht", terwijl de andere hele
maal niet van een adres was voor
zien. In deze tweede brief werd ech
ter gesproken over een biddag, die
gehouden moest worden in „al de
kerken van uw provincie", zodat ook
hierin het stedelijk aspect ver te
zoeken is.
Dr. Grosheide heeft het gemeentebe
stuur van Utrecht inmiddels attent ge
maakt op de vergissing en houdt de
brieven nu zelf. Hij voelt zich echt niet
bekocht, de brieven zijn per slot van
rekening authentiek en van nationaal
belang Hij zal ze niet aanbieden aan
het rijksarchief in Utrecht, omdat, naar
zijn mening, het rijk niet geïnteresseerd
zal zijn.
ceerd, dat bedoeld was om een bij
zonder ingewikkelde reis te volbren
gen. Alhoewel de eerste twee en een
half uur alles goed gingkwam men
later tot de ontdekking dat de raket
Ranger I gedoopt zich niet
volgens de opdracht gedroeg.
In plaats van een miljoen kilometer
hoog te stijgen, is de raket in een baan
om de aarde gaan cirkelen. De raket be
stond uit twee gedeelten. Ten eerste was
daar de draagraket, die drie trappen
telde, en vervolgens een. daar bovenop
aangebrachte satelliet met een eigen
aandrijving. De satelliet zou, na op hoog
te en snelheid te zijn gebracht door de
draagraket (een Atlas-Agena-B) een ge
heel andere koers gaan volgen.
Aan boord bevonden zich instrumen
ten die in een veel later stadium van
de ruimtevaart gebruikt zullen worden
voor een raketlanding op de maan. De
satelliet woog 350 kilogram.
De draagraket functioneerde naar be
horen. De drie trappen werden op tijd
in werking gesteld, maar op moment
dat de satelliet zich los moest maken
om op eigen kracht het heelal in te
stormen, ging er iets mis. Men verloor
het radiocontact met de satelliet, doch
wel kon worden geconstateerd dat de
draagraket en de satelliet elkaar niet
hadden losgelaten.
De draagraket en de Ranger I draaien
nu gezamenlijk in de kosmische schroot
hoop rondom moeder Aarde in het rond.
Ranger I was de eerste trap in het
nieuwe ruimtevaartprogramma, dat de
landing van een raket op de maan be
oogde Men wilde in totaal vijf „Ran
gers" afschieten. De derde raket in deze
reeks, welke tegen het einde van dit
jaar zal worden gelanceerd, is uitver
koren voor een „harde" landing op de
maan
(Advertentie)
Drs. F. W. J. Gijzeis, kandidaat voor
de post van staatssecretarie van Eco
nomische Zaken.
Met alle beschikbare middelen wordt
een bosbrand die de stad Gander op
New Foundland en haar internationale
vlieghaven bedreigt, bestreden. Men
doet alles om de vijfduizend inwoners
tegen het vuur te beschermen.
27, 29 en 30 augustus
Wereldkampioenschappen wielrennen te Zurich
