Een h
ele
dag
zon en zomer!
Kongo op weg naar
TJgrote verzoening
ftmtoua
Den Haag zeer ontstemd over gevaarlijke manoeuvre
Tijdrijder Jacq Anquetil
zee aan
PRETTIGE WASDAG
SUNIL
TOUR DE FRANCE
Bemiddelaar wil Djakarta
met Papoea 's laten praten
Van huis
of de
naar zee
huis
Geen blijde
gebeurtenis
in België
Gesprek over
Zuid-Tirol
mislukt
Partai Katolik Indonesia doet „een
beroep op Katholiek Nederland''
Weer U-2's
op pad?
Gizenga laat
Belgen los
iedereen ziet méér in 'n
DAGBLAD VOOR ZEELAND
GESPREK MET
NASOETION
Geschil Japan-
Indonesië om
Nieuw-Guinea
i Later toenemende
bewolking
Dr. De Kort zal
Romme opvolgen
NEDERLANDS MEEST GEBRlJIKTt WASMIDDR
2)
101e JAARGANG No. 23708
Uitgave: N. V. Uitg. Mij. Neerlandia.
Directeur: E. H. B. Brader.
Hoofdredacteur: J. J. H. A Bruna.
Redactieraad: J. M. A. C. v Dongen,
C. J. v. Hootegem. mr. dr. A J J M..
Mes, mr. H M. L. de Rechter, P V. M.
Vercauteren L. J. v. 't. Westende.
Bureaus; Breda, Reigerstraat 16,
Tel. 22341 (3 lijnen) Postgiro 278841
Voor GodKoningin en Vaderland
bta>
MAANDAG 26 JUNI 1961
Abonnementsprijs 7.per kwartaal,
8.20 per post, 0.54 per week.
Buitenlandse abonnementen op aan
vraag. Losse nummers 15 cent.
Advertentieprijs voor de gehele oplage
0.40 per mm (Ing. Med. 1.Bij
contract aanzienlijke reductie. Volledi
ge tarieven en Algemene Voorwaarden
worden op aanvraag gaarne verstrekt.
Bureau voor de Zeeuwse Eilanden: Goes. Westsmge) 98 - telefoon 6252 Bureau voor Zeeuwsch-Vlaanderen: HULST. Steenstraat 14 - telefoon 2377 (Bijbureaus: Terneuzen: IJsbaanstraat 24 - telefoon 2601 OOSTBURG: Nieuwstraat 41 - telefoon 2893)
DUYNSTEE „AMATEURT" IN
N.-GUINEAZAAK
De opperhofmaarschalk van het
Belgische hof heeft gisteren mee
gedeeld, dat, in tegenstelling tot
hetgeen mocht worden gehoopt, in
de nabije toekomst géén blijde ge
beurtenis in het Belgische vorste
lijke gezin kan worden verwacht.
De gezondheidstoestand van konin
gin Fabiola baart geen zorgen. De vor
stin zal over enkele dagen volledig
hersteld zyn, aldus de bekendmaking
van d9 opperhofmaarschalk.
Een hooggeplaatst woordvoerder van
het hof weigerde de juiste betekenis van
het communiqué toe te lichten. Hij zei
dat „de betekenis ervan volmaakt duide
lijk diende te zijn". Men mocht er geen
verder commentaar op verwachten
De onderhand» lingei tussen Italië en
Oostenrijk over de toekomst van de
Duits-spiekende minderheid in Zuic Ti
rol zijn afgebroken Beide partijer zijp
het volkomen oneens met elkaar. De
besprekingen, die zaterdagmoi gen wa
ren begonnen, werden bijgewoond dooi
de Italiaanse minister van buitenlandse
zaken, Antonio Segni en zijn Oosten
rijkse collega Bruno Kreisky
In kring rond de afgevaardigden werd
opgemerkt dat Italië zich tot het inter
nationale geiechtsiiol in Den Haag wil
wenden voor een uitspraak in het ge
schil. De Oostenrijker, willen dat ei een
speciale internationale commissie van
onderzoek naar het gebied wordt gevon
den om de moeilijkheden aldaar ter
plaatsen te kunnen bestuderen Hoewel
het overleg is afgebroken, acht men het
mogelijk dat beide ministers elkaar la
ter weei zuhen ontmoeten om de onder
handelingen weei op gang te brengen.
Zoals bekend willen dp Oostenrijkers
grotere autonomie vooi de Duits-spre
kende bevolking van Zuid-Tirol,
(Van onze parlementaire redacteur)
In regeringskringen is men bijzonder slecht te spreken over de eigen
gereide interventie van de Nijmeegse hoogleraar prof. mr. F. Duyn
stee in het Nieuw-Guinea-geschil met Indonesië. Er wordt in die krin
gen zelfs van een dolkstoot in de rug van het regeringsbeleid gespro
ken. Ook de KVP, waarin prof. Duynstee zich nogal roerig pleegt te
bewegen, distantieert zich uitdrukkelijk van het bemiddelaarschap
dat deze zich heeft aangemeten.
Gevreesd wordt, dat de besprekingen welke prof. Duynstee met
generaal Nasoetion heeft gevoerd het vertrouwelijk, juist op gang ge
komen, internationaal overleg over Nieuw-Guinea ernstig zullen
schaden. Over de uitvoerbaarheid van het voorstel NasoetionDuyn
stee (Indonesië gelegenheid geven contact op te nemen met de Pa
poea's) heeft men in politieke kringen nog geen definitief oordeel.
Men wijst er echter op, dat als Indone
sië er inderdaad op uit is de spanningen
rondom de kwestie Nieuw-Guinea te ver.
minderen, herstel van de verbroken di
plomatieke betrekkingen daartoe de aan
gewezen weg zou zijn. Dat Djakarta in
plaats daarvan onverbindende contac
ten zoekt met Nederlandse amateur-di
plomaten houdt, zo oordeelt men in Den
Haag, het gevaar in dat Nederland in
een positie wordt gemanoeuvreerd die
Indonesië een motief zou kunnen geven
om naar de wapens te grijpen.
Prof. Duynstee heeft, voordat hij met
Nasoetion is gaan praten, de regering
van zijn plannen op de hoogte gesteld.
Van regeringswege heeft men hem
oen met nadruk gevraagd van zijn
voornemen af te zien. Dat prof. Duyn
stee desondanks toch naar Nasoetion
is gegaan en ruchtbaarheid heeft ge
geven aan zijn gesprek met de Indo
nesische minister van defensie wekt
de indruk dat hij doelbewust het re
geringsbeleid inzake Nieuw-Guinea,
waartegen hij overigens reeds lang
ageert, probeert te doorkruisen.
Politieke waarnemers zien dan ook in
de actie Duynstee mede in verband
met het optreden van de groep-Rijkens
het begin van een buitengewoon felle
buitenparlementaire actie die erop ge
richt zal zijn het Nieuw-Guineabeleid om
te buigen. Daarmee is dan een tijdbom
van gevaarlijke uitwerking onder het
kabinet-De Quay gelegd.
Het voorstel Nasoetion-Duynstee, dat
intussen ter kennis van het kabinet is
gebracht, houdt de instelling in van een
commissie van Nederlanders. Indone
siërs en Papoea's, die de mogelijkheden
zou moeten bestuderen van een recht
streeks contact van Indonesië met de
Papoea's. Doel van dat contact zou zijn
de Papoea's voor te lichten over de be
doelingen van Djakarta. Prof. Duynstee
en generaal Nasoetion staan beiden op
het standpunt, dat Nieuw-Guinea onder
Indonesische soevereiniteit behoort te ko
men. Het is dus logisch te veronderstel
len dat zij hun commissie als een mid
del zien om die soevereiniteitsoverdracht
te bewerken. Als de Papoea's inderdaad
Indonesisch beheer wensen is er geen
enkel probleem. Nederland zal zich dan
niet verzetten. Grote moeilijkheden rij
zen echter als de Papoea's een andere
weg kiezen. Die mogelijkheid is reëel.
De Nederlandse parlementaire missie,
die onlangs een bezoek aan Nieuw-Gui
nea heeft gebracht, heeft ervaren, dat
de overgrote meerderheid der Papoea's
vooralsnog bijzonder weinig voor Indo
nesië voelt. De Papoea's vrezen, dat zij
onder Djakarta werkelijk „koloniaal" ge
regeerd zullen worden en dat dan van de
verdere ontwikkeling van hun land bij
zonder weinig terecht zal komen.
BEZORGDHEID
Gezien dit gegeven lijkt ten aanzien
van de vraag of het voorstel Nasoetion-
Duynstee uitzicht biedt op een reële op
lossing van het Nieuw-Guineaconflict
voorlopig grote reserve gepast. Waarom
is prof. Duynstee er dan mee voor de
dag gekomen Hoe heeft hij het risico
kunnen aanvaarden van een voorstel dat,
als het als onrealiseerbaar moet worden
afgewezen, de verhouding met Indonesië
nog meer zal verslechteren Hoe kon
hij zich gerechtigd achten-met een der
gelijk gevaarlijk voorstel internationaal
overleg te doorkruisen dat wel reële mo
gelijkheden voor een oplossing biedt
Rond het Binnenhof ziet men het
antwoord op die vragen in de persoon
van prof. Duynstee en in de samenstel
ling van de groep-Rijkens. Prof. Duyn
stee probeert reeds lang een rol te
De katholieke partij van Indonesië heeft zich gisteren opnieuw in het
conflict om Nieuw-Guinea gemengd. In de eerste plaats is er een verkla
ring uitgegeven over het geschil en bovendien heeft de voorzitter van de
„Partai Katolik Indonesia" een brief aan de katholieken van Nederland ge
stuurd, waarin hij een beroep op hen doet ,.te praten met Nasoetion".
„Ik geloof dat dat geen kwaad kanaldus de voorzitterde heer
Kasimo. „Ik veroorloof mij er zelfs op aan te dringen pogingen te doen
met minister Nasoetion tot een ontmoeting en een gesprek te komen"
schrijft hijdaarbij een merkwaardig reliëf verlenend aan het optreden
van prof. Duynstee.
Het is nog niet te laat, en ik ben ervan overtuigd dat gij katho
lieken van Nederland in staat zijt het dreigende gevaar af te wenden
zegt Kasimo.
De verklaring van de katholieke partij zegt o.a. dat de huidige situatie
rond Nieuw-Guinea een groot gevaar inhoudt voor de wereldvrede. Ook
wordt betoogd dat Nederland in vroegere besprekingen heeft erkend dat
,,West-Irian" deel van Indonesië is. Volgens de verklaring „stemt een groot
deel van Nederland niet in met de kleine groepen die het huidige beleid
inzake Nieuw-Guinea uitstippelen".
Op grond daarvan wordt ook in de officiële verklaring een beroep op
katholiek Nederland gedaan om „hen die afgedwaald zijn" de juiste weg
te wijzen
spelen in de Nederlandse politiek. Zijn
opvattingen hebben echter, misschien
ook omdat ze in zijn artikelen in De
Tijd-Maasbode nogal moeizaam gefor
muleerd worden, nooit veel gewicht in
de schaal gelegd. Miskenning leidt tot
frustratie en frustratie tot geldings
drang, waarbij acties ondernomen kun
nen worden zonder voldoende overwe
ging van de eraan verbonden gevaren,
In een dergelijk geval wordt een ver
antwoorde oordeelsvorming niet bevor
derd door contacten met de groep-Rij-
Tussen Indones'ë en Japan is onenig
heid ontstaan over de Japanse handel
met Nederlands Nieuw-Guinea.
Het feit, dat Japanse zakenlieden han
del drijven met Nederlandse onderne
mingen in Hollar.dia is er oorzaak van
geworden, dat een Japans-Indonesisch
handels- en scheepvaartverdrag nog niet
is gesloten.
De impasse is in feite zo ernstig ge
worden, dat de Indonesische minister
van buitenlandse zaken, Soebandrio, per
soonlijk naar Japan is vertrokken om
de Indonesische zienswijze in dezen te
gaan verduidelijken.
Indonesië maakt aanspraak op de wa
teren rondom Westelijk Nieuw-Guinea.
Het Japanse ministerie van buitenland
se zaken haastte zich te ontkennen, dat
er enige visserij-overeenkomst had be
staan tussen Japan en de „koloniale re
gering van Nieuw-Guinea".
kens, waarin idealisten met keiharde za-
kenmentaliteit vreemdsoortig verenigd
zijn. In een dergelijke omgeving kan ge>
makkelijk een superioriteitswaan ont
staan, die zich verheven acht boven het
geen op democratische wijze in gemeen
overleg tussen regering en Staten-Gene-
raal is overeengekomen. In een demo
cratisch land behoeft men het met par
lementaire meerderheidsbesluiten niet
eens te zijn. Het is het goede recht van
iedere burger te proberen de meerder
heid tot andere gedachten te brengen. Dit
dient dan echter langs normale wegen te
gebeuren. In Den Haag is men van oor
deel, dat prof. Duynstee die weg niet
heeft bewandeld omdat hij zijn toevlucht
heeft genomen tot pressiemiddelen, die
aan het landsbelang schade kunnen toe
brengen. Prof. Duynstee kan zich hierbij
niet op een noodtoestand beroepen want
die is er niet, zolang men als de re
gering doet bij dreigementen
chantage het hoofd koel houdt en actief
naar een werkelijke oplossing blijft stre
ven. Den Haag wacht thans met bezorgd
heid de verdere ontwikkelingen rond de
Nieuw-Guinea-affaire af.
Het Russische persbureau Tass heeft
Britse beschuldigingen aangehaald als
zouden Amerikaanse verkenningsvlieg
tuigen. de U-?'s. weer boven Russisch
grondgebied spioneren.
Volgens de „Daily Worker" waren de
U-2's, die vanuit Alaska vertrokken, uit.
gerust met „supergevoelige" instrumen
ten „om Russisch gebied van een grote
afstand te fotograferen". Ook was het
„mogelijk' dat zij apparaten hadden om
Russische radarstations te kunnen ont
wijken.
WILLY BRANDT, de burgemeester van
West-Berli;n, is gisteren in ons land ge
weest. Hu spraK op een VARA-bijeen-
komst te Apeldoorn.
DE 47-JARIGE George Vanderbilt, erf
genaam van 40 miljoen dollar, heeft
zaterdagavond in San Francisco zelf
moord gepleegd. Hij was drie maanden
getrouwd met zijn vierde vrouw
DE ARABTSCHE landen zullen de EEG
officieel waarschuwen Israël niet tot de
gemeenschappelijke markt toe te laten.
Die waarschuwing za« vergezeld gaan
van bedreigingen inzake de betrekkin
gen tussen de EEG-landen en de Arabi
sche landen.
DE BOYCOT van Venezuela jegens Cu-
ragao blijkt ernst. Het Venezolaans ver
bond van arbeiders in de olie-industrie
is van plan stopzetting van olie naar
Curagao te gelasten.
DE Pa US zal mogelijk deze week op
de welvaiende landen een beroep doen
om aan de onderontwikkelde naties hulp
te bieden.
DE SUVJET-academie heeft een eerste
atlas van Mars uitgegeven, met 470 ge
kleurde afbeeldingen. Een toeristische
uitgave is het overigens nog niet be
paald.
GHANA heeft de uitvoer van alle pro-
dukten naar Zuid-Afrika en Zuidwest-
Afrika stopgezet.
EEN BABY, die door de ongehuwde
moeder dired n? de geboorte door het
toilet was gespoeM, is na twee en een
half uur ongedeeld uit het riool gered.
Dit gebeurde in het Japanse Kyoto.
Verwachting van het K.N.M.I. tot
vanavond, opgemaakt gisterenavond
23.15 uur:
J Aanvankelijk zonnig en warm weer,
l maar in de namiddag toenemende
bewolking met plaatselijk regen of
onweer, gevolgd door enige daling
van tcniperatuur. In het binnenland
weinig wind, aan de kust zwakke tot
matige wind uit zuidwest to' noord
west.
1 Vandaag: zon onder 21.04 uur, maan
t op 18.33 uur.
Morgen: zon op 4.21 uur, maan on
2 der 3.4? uur.
Jacques Anquetil toonde zich in de
eerste etappe opnieuw de meester-
tijdrijder. De Franse Nationaal, die de
gele trui in de Tour de France aantrok
op het einde van de eerste dag, legde
de 28,5 kilometer af binnen de veertig
minuten. De Nederlanders deden het
minder goed in deze eerste etappe.
(Tournieuws op Tourpagina)
ZOMER Een hele dag écht zo
mer, bijna zonder wolkje zelfs en met
temperaturen die we al onbestaanbaar
geacht hadden. Nederland liet zich
gisteren stoven, aan twee kanten lek
ker bruin en soms een tikkeltje aan
de doorbakken kant zelfs. Want na zo
veel maanden zonnesehijn-armoe komt
men licht tot overdosering
De stranden we hebben het o.a.
gezien aan onze eigen Zeeuwse za
len vol, de wegen waren vol, de terras
'es, als ze tenminste in de schaduw
'agen. waren vol, de Brabantse na-
•uu 'baden, de bossen, kortom, waai
varen géén van zon en warmte genie
ii-nde menen?
Men zal de afwezigheid van e(
nauwgezette opgave van recordcijfe
willen verontschuldigende recorc
waren er, overal.
Hoe heet het was het is met ee
paar voorbeeldjes wellicht te illustrc
ren: tussen Halsteren en Steenberge
kon de Steenbergseweg het gisteren
middag niet langer bolwerken. Twe
wegsegmenten, tot barstens toe uitge
zet, kropen letterlijk tegen elkaar o]
en er moest een kantonnier aan t
pas komen om, alle arbeidstijdverkol
ting ten spijt, het beton kapot te klop
pen en het gat met klinkers te rep?
reren.
En het tweede voorbeeld: een Bre
daas ouderpaar met een jarige kleint
zag met enige vreze het uitgeschreven
anderpartijtje tegemoet. Maar een
uisterryk idee en vele teilen, was-
ommen en verder uit de kluiten ge
nassen vaatwerk, brachten uitkomst,
'ol water boden ze de feestende kin-
erschare een frisse feestzaal, in de
lin natuurlijk.
Water eist tol
Helaas eist een dag als die van gis-
•ren steevast zijn droeve tol: vele
lensen kwamen bij het zwemmen om
iet leven. Een man uit Harderwijk
'erdronk in het Veluwemeer. een
Eindhovense jongeman in het Wilhel-
minakanaal, bij de Maasbrug te Roos
teren een 23-jaiige jongeman. Zes kin-
Het heeft er in Kongo nog nooit
Zo gunstig voorgestaan: de dag van
gisteren bracht een aantal hoopge
vende gebeurtenissen die, als er al
thans geen nieuwe verwikkelingen
ontstaan, de toekomst van het ern
stig geteisterde land gunstig kun
nen beïnvloeden.
In de eerste plaats is Tsjombe, die al
was vrijgelaten, in Elizabethstad, de
hoofdstad van Katanga, aangekomen. Hij
werd daar enthousiast verwelkomd en
het eerste werk wat hij deed was een
telegram aan generaal Moboetoe sturen,
waarin hij loyaliteit en samenwerking
beloofde. In Leopoldstad is men er dus
kennelijk in geslaagd Tsjombe te winnen
voor een centraal Kongo. Daarvan was
de Katangese machthebber de felste en
meest gevaarlijke tegenstander.
Tsjombe hield een radiorede waarin hij
zijn volk prees voor zijn kalmte, die vol
gens hem ertoe had bijgedragen, dat er
tijdens zijn gevangenschap die onge
veer twee maanden heeft geduurd geen
ernstige verwikkelingen ontstaan zijn.
Amnestie
Behalve Tsjombe is ook Gizenga uit
een ander, vredelievender vaatje gaan
tappen. De Loemoembistische voorman
in Stanleystad heeft gezegd, met het
centrale bewind in Leopoldstad te willen
samenwerken en hij zal zijn regering ook
laten deelnemen aan de komende zitting
van het grote Kongolese parlement.
Als blijk van zijn gezindheid tot me
dewerking heeft hij acht Belgische sol
daten, die al lange tijd gevangen wer
den gehouden, vrijgelaten. De infan
teristen, die het ongeluk hadden vanuit
Koeanda Oeroendi de rivier over te
steken waardoor zij in Kivoe terecht
kwamen, zaten sedert 13 januari in de
cel. Ze zijn intussen in Leopoldstad
aangekomen, waar ze min of meer met
de ogen stonden te knipperen. Ze zagen
er nogal verweesd uit. Uiteraard was
hun vreugde over de plotseling verkre
gen vrijheid bijzonder groot.
Gizenga heeft nu gezegd, dat allerwe
gen dit voorbeeld moet worden gevolgd
en dat alle gevangen militairen, waar ook
in Kongo, amnestie moet worden ver
leend.
Zijn gebaar de acht Belgen vrij te ia-
ten, zal mogelijk de betrekkingen tussen
Brussel en het door vele tegenstanders
geplaagde bewind in Leopoldstad verbe
teren.
Uitgesteld
Wanneer nu overigens de grote parle-
mentszitting van Centraal-Kongo begint,
is nog een vraag. Eigenlijk had zij giste
ren moeten worden gehouden. Maar het
grote ziekenhuis, waar men zou verga
deren, kon zo maar niet vrijgemaakt wor
den. Het zal nu op z'n vroegst a.s. zon
dag, mogelijk maandag daaropvolgend
worden.
Intussen houdt men er in Leopoldstad
toch weer nieuwe gevangenen op na: het
zijn vijf Cubanen die in een VN-vliegtuig
aankwamen en die meteen achter de tra-
lies gezet werden omdat men in hen voor
Castro werkende infiltranten zag. Moge
lijk zullen zij linea recta naar Havanna
teruggestuurd worden.
In Elizabethstad is een Nederlandse
vlieger, de 23-jarige L. Koch, als be
stuurder van een Katangces straalvlieg
tuig, om het leven gekomen toen dit toe
stel neerstortte.
(Van onze parlementaire redacteur)
De K.V.P.-fractie in de Tweede Ka
mer overweegt dr. W. P. M. de Kort te
benoemen tot opvolger van professor
mr. C. P. M. Romme als voorzitter van
de Tweede-Kamerfractie. De huidige
waarnemend voorzitter, de heer An-
driessen zal, zoals reeds eerder is mede
gedeeld, als zodanig aftreden wanneer
de moeilijkheden rond de algemene kin
derbijslag zijn opgelost.
Het is, als wij wel zijn ingelicht, niet
de bedoeling dr. De Kort definitief tot
politiek leider van de K.V.P. aan te
stellen. Hij zou als overgangsfractielei
der fungeren in de periode die ons nog
scheidt van de Tweede-Kamerverkiezin
gen in 1963.
Dr. De Kort is sinds 1945 met een
korte onderbreking lid geweest van de
Tweede Kamer. Hij heeft gestudeerd in
Leuven en is daar gepromoveerd tot
doctor in de sociale en politieke weten
schappen. Hij is onlangs benoemd tot
burgemeester van Nieuw-Ginneken.
In de K.V.P.-fractie hield hij zich
voornamelijk bezig met de problematiek
rond de sociale verzekering.
(Advertentie)
deren, die in Wateringen met hun va
der waren gaan zwemmen, misten
hem daarna. De man bleek verdron
ken. Ook vele kinderen vielen aan het
water ten offer: bij Bergen op Zoom
twee jongens, die in een mui terecht
kwamen en meegesleurd werden, een
jongen uit Marken verdween in de
diepten van het IJsselmeer en een
meisje uit Haaksbergen verdronk in
een diepe beek.
Ook werden in hel afgelopen week
einde drie boerderijbranden gemeld,
i-esp. in Beilen, in Giethoorn en onder
Oudewater.
Bij ongevallen kwamen op verschei-
lene plaatsen in ons land mensen in
het drukke verkeer om het leven.
k/AAjjjiA
Nu een ARISTONA kopen, want
IN ÉÉN WOORD: FANTASTISCH!