RUMOER ROND NIEUW-GUINEA
Bretonse boeren
nog steeds boos
Prinsen-conferentie
over Laos te Zürich
T reinramp in
Frankrijk
Onthullingen over conferentie
Teheran
van
Niet
denk
baar
Soekarno aangemoedigd
door Peking en Moskou
Passiespel in Twente van Naaykens
23 doden150 gewonden
OPZIENBAREND ARTIKEL IN BRITSE KRANT OORZAAK VAN:
Jeff Chandler
overleden
jeebless
goodwill
Oorzaak ook
hier: Berlijn
Slraatsburg-Parijs-express
Stalin, Roosevelt en Churchill in 1943
Vrij Berlijn
betoogde
Een Tour de Trance
zonder prijsvraag in
Dagblad De Stem
DAGBLAD VOOR ZEELAND
Kennedy wijst
voorstel Kroestjev
de hand
van
Beschuldiging
van Moboetoe
Zeeliedenstaking
in VS duurt voort
Alog een slachtoffer
vliegramp „Sinus
Bijna 7.000 orden
en medailles
in
Arrestaties
Singapore
Twee pilolcn mogen
terug naar Caracas
101e JAARGANGNo. 23702
Uitgave: N. V. Uitg. Mij. Neerlandia.
Directeur: E.- H. B. Brader.
Hoofdredacteur: J. J. H. A. Bruna.
Redactieraad: J. M. A. C. v. Duugen,
C. J. v. Hootegem, mr. dr. A J. J M.
jles, mr. H. M. L. de Rechter, P. V. M.
Vercauteren, L. J. v. 't Westende.
Bureaus: Breda, Reigerstraat 16,
Tel. 22341 (3 lijnen). Postgiro 278841
Voor God, Koningin en Vaderland
'MAANDAG 19 JUNI 1961
Abonnementsprijs 7.per kwartaal,
8.20 per post, 0.54 per week.
Buitenlandse abonnementen op aan
vraag. Losse nummers cent.
Advertentieprijs voor de gehele oplage
0.40 per mm (Ing. Med. 1.Bij
contract aanzienlijke reductie. Volledi
ge tarieven en Algemene Voorwaarden
worden op aanvraag gaarne verstrekt.
Bureau voor de Zeeuwse Eilanden: Goes. Westsingel 98 - telefoon 6252 Bureau voor Zeeuwsch-Vlaanderen: HULST, Steenstraat 14 - telefoon 2377 (Bijbureaus: Terneuzen. IJsbaanstraat 24 - telefoon ~601OOSTBU
De Amerikaanse regering heeft in een
memorandum aan de Sovjet-Unie als
haar mening te kennen gegeven, dat de
Itussische regering in Genève niet
schijnt te willen komen tot een overeen
komst inzake een verbod op het nemen
van proeven met kernwapens.
De V.S. wijzen het voorstel van pre
mier Kroestjev om het overleg over de
kernproeven te koppelen aan besprekin
gen over andere ontwapeningskwesties
van de hand. Zij herhalen dat het voor
naamste doel van Amerika blijft, een
internationaal akkoord over de stopzet
ting van de kernproeven te bereiken. Zij
doen een beroep op de Sovjet-Unie, ..on
verwijld" een doeltreffende overeen
komst te ondertekenen.
Het Amerikaanse memorandum
vormt een antwoord op het stuk over
deze kwestie, dat premier Kroestjev aan
president Kennedy heeft overhandigd na
hun gedachtenwisseling op drie en vier
juni in Wenen.
De Hollywoodster Jeff Chandler is za
terdag op 42-jarige leeftijd overleden.
Op 13 mei van dit jaar werd hij voor
een rugoperatie in het ziekenhuis te Cul
ver City opgenomen.
Vijf dagen na de operatie werd zijn
toestand kritiek, waarna een noodin-
greep die 7,5 uur duurde en vele bloed
transfusies, hem weer aan de beterende
hand brachten.
Op 27 mei ging hij weer sterk ach
teruit en de drie operaties die daarna
nog werden uitgevoerd, verzwakten de
acteur zo zeer dat hij stierf.
De officiële verklaring die door het
ziekenhuis werd afgegeven luidde „zwa
re bloedvergiftiging, de dood tot gevolg
hebbende".
Chandler is vooral bekend geworden
door zijn indianen- en cowboyfilms.
(Advertentie)
B1NNENYERIN G BED
het beste bed ooit gemaakt
SCHU1MRUBBERBED
met versterkte middensector
oog op de krachtmeting om Berlijn
die deze winter wordt verwacht.
Onder de kop „Russisehe kruisers voor Indonesië" selireef
hel Britse blad „Sunday Telegraph" gisteren dat men in diplo
matieke kring te Londen uit ontvangen rapporten de indruk
heeft gekregen, dat Moskou en Peking president Soekarno heb
ben aangemoedigd zich van Nederlands Nicuw-Guinea meester
te maken „met faire en unfaire middelen en zo mogelijk nog
dit jaar".
Kroestjev zou zijn aanbod hebben herhaald om Indonesië de
middelen te verschaffen. Behalve duikboten en meer jacht
vliegtuigen zouden de Bussen ook een of twee kruisers ter be
schikking willen stellen.
„Het is bekend dat de leiding
in Indonesië verdeeld is over
dit aanbod", aldus het blad,
„omdat de kruisers in het be
gin niet zonder Russisch per
soneel bediend kunnen worden.
Vooral generaal Nasoetion, die
Soekarno op zijn reis vergezelt,
maant tot voorzichtigheid".
De Russen zouden aandringen op
het vestigen van een grote, perma
nente „instructiegroep" in Djakarta.
Eén van de redenen voor deze
haast is ongetwijfeld, aldus het blad,
dat de Russen overal ter wereld zo
groot mogelijke moeilijkheden voor
het Westen willen scheppen met het
Den Haag: onveranderd
Van bevoegde zijde in Den Haag
is in antwoord op vragen over dit
artikel in de Sunday Telegraph mee
gedeeld, dat er geen wijziging was
gekomen in het Nederlandse stand
punt na de verklaring van minister
Luns in mei, dat de bondgenoten
van Nederland niet onverschillig
konden blijven in geval van een aan
val op Nieuw-Guinea.
Minister Luns verklaarde toen in zijn
memorie van antwoord aan de Eerste
Kamer over de begroting van buiten
landse zaken, dat het beleid gericht is
op de voorkoming van een open militair
conflict en dat de Nederlandse regering
daarbij aanzienlijke steun ondervindt
van bevriende landen.
Indonesische ontkenning
Een woordvoerder van president Soe
karno heeft gisteren categorisch ont
kend. dat Peking en Moskou hem aan
gemoedigd hadden zich met elk middel
meester van westelijk Nieuw-Guinea te
maken.
De woordvoerder, Mara mis, zei: „Dit
bericht is volkomen onjuist". Hij ontken
de ook. dat president Soekarno een of
twee Russische kruisers, duikboten en
gevechtsvliegtuigen waren aangeboden.
Hij voegde hieraan toe: „Wij zullen van
Rusland wapens kopen ingevolge de
oude overeenkomst die in december 1960
werd ondertekend. Ik heb echter geen
bijzonderheden over het soort wapens.
Het betreft niets nieuws".
Hij zei voorts: „Rusland en China
steunen ons natuurlijk, evenals de Afri
kaanse en Aziatische landen, in onze
rechten op West-Irian. Maar dit verhaal
dat zij ons aanmoedigen om het gebied
met geweld te nemen, is volkomen on
juist".
Op de vraag of Indonesië plannen
heeft voor enigerlei actie in de kwestie
West-Nieuw-Guinea, zei de woordvoer
der van de president: „Dat hang af van
de Nederlanders".
Hij zei dat de Nederlanders een mili
taire macht opbouwen in het gebied.
..Als zij daarmee voortgaan betekent
dat voor ons een pistool op de borst".
De drie Laotiaanse prinsen die gis
teren te Zürich samen zijn geko
men, zijn overeengekomen drie
daagse onderhandelingen te beper
ken tot het programma: „een rege
ring van nationale unie" voor hun
land.
De Westers gezinde premier prins Boen
Oem van de koninklijke Laotiaanse rege
ring, de voormalige premier neutralist
prins Soevanna Phoema en de rebellen
leider prins Soephanoevong, hebben tij
dens de lunch een agenda samengesteld
voor de officiële conferentie, die vandaag
tot woensdagavond zal duren.
Over het bestand in Laos of over een
gezamenlijke Laotiaanse delegatie bij de
conferentie te Genève werd niets gezegd.
Aan het einde van de conferentie te
Zürich zal een „uiteindelijke gezamen
lijke verklaring", ondertekend door de
drie prinsen worden uitgegeven, aldus
werd bekendgemaakt.
Prinses Moene Soevanna, dochter van
de neulralistenleider. treedt op als woord-
voerdster van de conferentie, aldus het
communiqué.
fabrieken Zevenbergen
KONINGIN Juliana en prins Bcrnhard
zijn zaterdagavond met het koninklijk
vliegtuig te Florence aangekomen. Zij
brengen een korte vakantie door tc Por
to Ercole aan de zuidkust van Elba.
OP LAST van de Indonesische regering
is in Djakarta op ceremoniële wijze een
bronzen gedenkteken van 900 kilo, dat
herinnerde aan de strijd van de Neder
landers op Noord-Sumatra, omver ge
haald.
TE HOLTEN heeft een felle brand de
prachtige korenmalen aan de Rijsseweg
in de as gelegd. De schade bedraagt
meer dan 100.000 gulden.
IN MANILLA zijn tien baby's overleden
aan griep. Het d >dental van de griep
epidemie op de zuidelijke Philippijnen is
daarmee gestegen tot 70.
DE PRAVDA, het orgaan van de Rus
sische communistische partij, heeft ge
pleit voor herstel en verbetering van de
betrekkingen van de Sovjet-Unie met de
V.A.R.
VOOR DE EERSTE maal in de geschie
denis van het Witte Huis is een neger
opgenomen in de lijfwacht vai. de pre
sident.
EEN DC-8-straalvliegtuig. dat onderweg
was van Oslo naar New York. heeft een
geslaagde noodlanding gemaakt op de
Londense luchthaven. De piloot had een
hydraulisch defect bemerkt, liet boven
de Noordzee de benzine weglopen en
landde veilig.
DE GRIEKSE politie heeft een belang-
11 va ,sPi°naSekomplot in Griekenland
ontdekt ten behoeve van de Sovjet-Unie.
VAN DE PARTiJ-afdeling Jaroslav in
bovjet-Unie. zijn dne functionarissen
en Het ziJn eerste secretaris La-
Rnr- secretaris Petrov en bureaulid
sDerfaai ZAgaVfm gebrekkige leiding,
speciaal op het gebied van de landbouw.
Opklaringen
Een overzicht tijdens het passiespel
van Jan Naaykens, dat in Hertme is
opgevoerd. Het is dit jaar de vijfde
maal, dat in het Twentse dorpje een
serie van deze passiespelen wordt op
gevoerd. Aan het spel werken onge
veer 300 Twentenaren mee.
Bestaiulsschendingeit
De Amerikaanse delegatie bij de veer-
tien-mogendhedenconferentie in Genève
inzake Laos heeft berichten ontvangen
over nieuwe schendingen (vrijdag en za
terdag) van het bestand in Laos door
strijdkrachten van de pro-communistische
Pathet Laos.
De bevelhebber van het Kongolese le
ger, generaal Moboetoe, heeft gezegd,
dat een eenheid van de V.N. betrokken
is geweest bij een komplot om Moboe
toe en zijn medewerkers te ontvoeren.
Volgens Moboetoe wilde de eenheid
een ..paramilitaire eenheid buiten het
Kongolese leger" opleiden.
Veertig Kongolese militairen zijn gear
resteerd en twintig burgers.
De hoofdvertegenwoordigers van de
V.N. in Kongo, dr. Linner, zal een on
derzoek laten instellen in verband met
deze beschuldigingen.
Roder mond vrij
Intussen is de Nederlandse journalist
Sjoerd Rodermond. die dinsdag jongstle
den in Leopoldstad werd gearresteerd,
vrijgelaten en in zijn hotel in Leopold
stad teruggekeerd.
Toen men hem vroeg hoe het kwam
dat zijn linkeroog was opgezet, ant-
woor 'de hij: „Ik ben tegen een deur ge
lopen".
Ongeveer 1500 boze boeren heb
ben gisteren met ongeveer 500
landbouwtrekkers de wegen en
spoorverbindingen naar het stadje
Charhaix in het district Finistère
van Bretagne gebarricadeerd en
het vier uur lang van de buiten
wereld afgesloten gehouden.
Zij demonstreerden opnieuw tegen de
daling in de prijzen van landbouwpro-
dukten, die al een week lang in noord
west-Frankrijk tot moeilijkheden leidt.
Om half zes gisterenmorgen reden de
boeren, van wie sommigen met hooivor
ken en andere landbouwwerktuigen ge
wapend waren, de stad binnen. Zij beleg
den een vergadering op een atletiekveld
om te luisteren naar de prefect van het
district. Georges Andrieu, die per heli
kopter in Charhaix arriveerde. Hij stelde
de boeren op de hoogte van de maatre
gelen die de regering heeft getroffen ter
verbetering van de situatie in Bretagne.
Intussen hadden speciale eenheden van
politie zich langs de barricaden der boe
ren opgesteld. De toestand werd gespan
nen, maar leidde niet tot ernstige onge
regeldheden. Een menigte die het station
wilde bestormen werd door veiligheids
politie teruggedreven.
Gisterenmiddag is de expres-
trein Straatsburg-Parijs bij Vi-
Iry le Francois ontspoord bij
volle snelheid.
Op aandrang van de Amerikaanse re
gering hebben vakbonden en scheep
vaartmaatschappijen ook in het afgelo
pen weekeinde onderhandeld over be
ëindiging van de zeeliedenstaking, waar
door bijna duizend schepen in dertig
havens aan de Atlantische en de Stille
Oceaan getroffen zijn.
Ongeveer tachtigduizend zeelieden zijn
bij de staking betrokken. Indien het ge
schil niet spoedig wordt bijgelegd, be
staat het gevaar dat de gehele Ameri
kaanse scheepvaart stil komt te liggen.
President Kennedy is zeer verontrust
over deze staking.
Weersverwachting van het K.N.M.I.
avnnriar9qV,°s"d' °P&cmaakt gisteren-
avond 23.15 uur:
Koel weer met opklaringen. Op de
meeste plaats^ droog. Matige, aan
«e kust t^delijk vr\j krachtige wind
lussen west en ïoordwcst.
Vandaag: zon onder 21.03 uur.
7'0n op 419 uur» maan on
der 0.28 uur.
m m m, m.
Volgens te Cairo verschijnende bladen
is onder het wrak van het KLM-toestel
„Sirius" dat maandag bij het vliegveld
van Cairo neerstortte, het geblakerde
lijkje gevonden van een baby Het lijkje
is geïdentificeerd als Daniella Rodocha-
nachi uit Rome, 30 maanden oud. Zij
was de dochter van de heer er mevrouw
Mario Rodochanachi, die bij dit onge
luk eveneens het leven lieten. Door de
ontdekking van het kinderlijk is het do
dencijfer op 21 gekomen.
De gewonden in het ziekenhuis van
Cairo gaan goed vooruit. Niemand van
hen is nog in direct levensgevaar. De
,21 doden zijn allen geïdentificeerd.
De Sovjet-Unie wilde in 1943
Duitsland na de oorlog „in stuk
ken hakken", duizenden militaire
Nazileiders doden, Japan zwak
houden en Frankrijk, als „ver
dorven" natie, straffen, aldus
officiële Amerikaanse oorlogs
documenten die zaterdag zijn
gepubliceerd.
Deze documenten vormen de Ameri
kaanse versie van de geallieerde con
ferentie van '43 in Teheran ter bepa
ling van de naoorlogse strategie. Ook
wordt gewag gemaakt van de confe
rentie van Cairo in datzelfde jaar.
Verdelen van Duitsland
President Roosevelt steunde Stalin
dikwijls krachtig, doch Churchill was
lankmoediger wat betreft het verbrok
kelen van Duitsland en het onttakelen
van Frankrijk.
Stalin was van mening dat Duitsland
in 15 of 20 jaar tijd opnieuw een sterke
militaire mogendheid zou worden als
het niet voorgoed zou worden ver
deeld.
Op 29 november 1943 verklaarde Sta
lin bij het uitbrengen van een toast,
dat in elk geval 50.000 en misschien
wel 100.000 Duitse militaire leiders
moesten worden opgeruimd. Roosevelt
zei schertsend dat hij instemde met
een aantal van 49.000 of meer.
Churchill verklaarde, dat hij tegen
het in koelen bloede afmaken van sol
daten was die voor luun land hadden
gevochten. Oorlogsmisdadigers dien
den te worden gestraft, maar hij was
tegen executies voor politieke doelein
den.
Frankrijk
Roosevelt vertelde Stalin, dat Chur
chill van mening was, dat Frankrijk
spoedig weer een sterke natie zou wor
den, maar dat hij (Roosevelt) het daar
niet mee eens was. Roosevelt was van
oordeel dat er vele jaren van eerlijk
werk nodig zouden zijn voordat Frank
rijk weer op de been zou zijn... De
Fransen moesten boeten voor „hun
misdadige collaboratie".
Stalin gaf op een avond als zijn me
ning te kennen, dat Frankrijk „verrot"
was en met verlies van zijn overzeese
bezittingen moest worden gestraft. Hij
was het niet eens met Churchill die
zei dat Frankrijk een verslagen land
was en leed onder de Duitse bezet
ting. Churchill zei zich geen beschaaf
de wereld te kunnen voorstellen zonder
een bloeiend Frankrijk, maar Stalin
meende, dat Frankrijk een aardig land
kon zijn, maar geen grote rol gieer
moest spelen.
Stalin voegde Churchill soms scher
pe opmerkingen toe. Hij verdachte de
Britse leider van een geheime gene
genheid voor Duitsland.
V.N.
In Teheran opperde Roosevelt het
denkbeeld van een organisatie van
Verenigde Naties, met 35 leden. Er
moest een afdeling zijn voor niet-mili-
taire zaken en een afdeling die Roose
velt noemde „de vier politiemannen"
de Sovjet-Unie, de Verenigde Staten,
Engeland en nationalistisch China.
Deze vier landen, samen met nog twee
Europese landen, een Zuidamerikaans
land en een land in het Nabije Oosten,
een in het Verre Oosten en een Brits
dominion zouden de groep voor de
niet-militaire zaken moeten vormen.
Churchill voelde daar niet veel voor,
omdat het Britse imperium dan maar
twee stemmen zou hebben.
Roosevelt stelde op 1 december 1943
een verdeling van Duitsland in vijf
zelfbesturende delen voor. Twee ge
bieden, streek van het Kieler kanaal
met de stad Hamburg en het Ruhr- en
Saargebied zouden onder internatio
naal toezicht moeten komen.
Dezelfde dag vroeg Roosevelt aan
Stalin Churchill was afwezig of
Rusland vrije verkiezingen in Letland,
Estland en Litouwen zou toestaan.
Stalin antwoordde dat er ruimschoots
gelegenheid zou zijn voor zulk een
uiting van de volkswil. Hij kon daarbij
echter generlei internationaal toezicht
dulden.
Volgens de documenten vervat in
een boek van 932 bladzijden en bijna
alle geschreven door Amerikanen
zou Roosevelt het met Stalin eens ge
weest zijn dat Frankrijk Indo-China
niet behoorde terug te krijgen.
Churchill had voorts aan Roosevelt
een telegram gezonden over „de be
treurenswaardige uitspattingen van ae
Fransen in Syrië". „Ik twijfel er niet
over of dit is een voorproefje van wat
De Gaulles leiderschap over Frankrijk
betekent... Ik verzeker u, dat er niets
is wat deze man zal nalaten wanneer
hij een gewapende macht tot zijn be
schikking heeft", aldus het telegram
van Churchill.
Negen der rijtuigen rolden in
een ravijn. Tegen middernacht
waren 23 doden en 150 gewon
den geteld. Het zoeken naar
slachtoffers in de wrakstukken
was toen nog in volle gang.
Ambulances en een helikopter van de
Amerikaanse legerbasis te Verdun as
sisteerden bij het reddingswerk. Som
mige gewonden werden naar een Ame
rikaans militair hospitaal daar overge
bracht. Anderen werden per helikopter
naar een Frans ziekenhuis te Reims
vervoerd. Dat was nodig, omdat Vitry
maar een ziekenhuis heeft en dat was
spoedig vol.
De basis te Verdun voorzag de Fran
sen van snijbranders om bij het zoeken
naar gewonden wrakstukken te kunnen
opruimen. Omtrent de oorzaak van het
ongeval is nog niets bekend.
Tass meldt, dat in totaal 6924 orden en
medailles zijn toegekend aan Sovjet-bur
gers wegens hun aandeel in het project
dat Joeri Gagarin als eerste mens een
reis in een baan om de aarde liet ma
ken. Premier Kroestjev was er ook bij.
Hij kreeg zijn derde gouden hamer-en-
sikkel-medaille van de orde van Lenin.
Die werd hem door het presidium van
de Opperse Sovjet verleend uit erken
telijkheid voor zijn eminente leiding bij
de oprichting en de ontwikkeling van de
raketindustrie, -wetenschap en -techno
logie en de geslaagde uitvoering van
werelds eerste kosmische vlucht door
een Sovjet-man, welke een nieuw tijd
perk in de verovering van de ruimte
opende.
De boeren in Norbihan, in het zuidelijk
deel van Bretagne, lieten zich niet on
betuigd. Urenlang versperden zij op
de thans reeds bekende wijze (zie
foto) wegen en spoorwegoverwegen
uit volle borst de Marseillaise zingend.
Om half elf besloten de boeren naar
het beroep van de prefect die tot kalmte
had gemaand, te luisteren. Zij brachten
hun trekkers op gang en vertrokken naar
hun lande; ijen.
Kort na een uur gistermiddag werden
op andere punten in Bretagne barricaden
opgetrokken. Ook hier werd van land
bouwtrekkers en ander rollend materieel
gebruik gemaakt om de stadjes Lessac
en Pain-de-Bretagne te isoleren.
Volgens de laatste berichten zijn een
heden van de politie ook naar dat gebied
vertrokken.
Ruim honderdduizend Westber-
lijners hebben zaterdag in de ge-
isoleerde stad plechtig beloofd, dat
zij zullen vechten voor de vrijheid,
zoals de Oostduitsers dat acht jaar
geleden hebben gedaan tegen de
Sovjetrusissche tanks.
Op de verjaardag van de Oostduitse
opstand waren de betogers tezamen ge
stroomd om hun doden te gedenken en
te beloven, dat zij hun bedreigde rechten
zouden verdedigen.
Zij deden de bijeenkomst voor het
stadhuis van West-Berlijn worden tot een
overweldigende volksbetoging.
De menigte betuigde met donderend ge
juich haar instemming met Willy Brandt's
verklaring dat er geen compromis kon
worden gesloten, waardoor men de vrij
heid zou verspelen.
De Westduitse bondskanselier dr. Kon
rad Adenauer deed tezelfdertijd in Bonn
in een speciale zitting van de Bondsdag
een beroep op premier Kroestjev om te
streven naar een „zinnige oplossing" van
het Duitse vraagstuk. Eens te meer be
pleitte hij vrije verkiezingen in geheel
Duitsland.
In Singapore zijn gisteren elf mannen
gearresteerd. De politie heeft ook een
hoeveelheid handgranaten in beslag ge
nomen. Er zouden nog meer overvallen
door de politie worden ondernomen.
Volgens regeringskringen zou een kom
plot zijn ontdekt om een minister te
vermoorden. De naam van de minister
werd niet genoemd, doch welingelichte
kringen in Singapore verklaarden, dat
het komplot tegen premier Lee Koean
Yew was gericht.
Hot vliegincident in de West
Na overleg heeft de premier van de
Nederlandse Antillen, de heer Jonck-
heer, besloten, dat de piloot en de twee
de piloot van het op de Nederlandse An
tillen tot landen gedwongen Venezolaan
se vliegtuig. Chirinos en Fuerte, naar
huis kunnen terugkeren. Kapitein Carlos
Tallardat, de man die op Antilliaans
grondgebied een vuurwapen gebruikte,
zal voorlopig in Willemstad moeten blij
ven, hangende het onderzoek.
Omtrent het lot van de zeven ont
snapte gevangenen uit Venezuela, kan
nog niets met zekerheid worden gezegd.
De heer Jonckheer zei, dat ze nog niet
in vrijheid gesteld zouden worden. Hun
zaak. zei hij. geniet in Willemstad en
in Den Haag bijzondere aandacht. Op
de protestnota, die de regering van de
Antillen had gezonden aan de regering
in Caracas, over de schietpartij op An
tilliaanse bodem, was nog geen ant
woord ontvangen.