CHI
over
beslissing
bouwwereld
in
50%
NIEUWSTE PLAN
VOOR KONGO
Nog geen
vijfdaagse
Nog geen begin
Laos-conferentie
Amerika belooft
onmiddellijke hulp
Bijzonder veel spanning
m
Parijt
Algiers
waarschuwt
Vrij
i je zaterdag ambtenaar
hangt nog in de lucht
KOLK
Betontoren in
Lausanne
Sombere
ichten
ge,
DE POUS CONTRA ROOLVINK INZAKE ARREIDSTIJDVERKORTING
Knelpunt: Soevanna Phoema
Boem Oem of Pathet Lao?
Johnson in Zuid-Vietnam
Spoedig weer
Russen de
ruimte in
BIJ DERDE VERJAARDAG 13-MEI-OPSTAND
Politiemacht
bij Kasbah
DAGBLAD VOOR ZEELAND
OPRUIMING
De oorsaak
Wat vooraf ging
Wat nu?
Iets lagere temperaturen
De Franse luchtramp
Vliegtuig in de
lucht ontploft
Niet op de hoogte...
Twee man tegelijk?
Conferentie van
Monrovia dreigt
met boycot
101e JAARGANG
No. 23672
Voor God, Koningin en Vaderland
Uitgave N. V. 01* Mij. Neerlandia
Directeur: K. H. B. Blader
Hoofdredacteur: J. J. H. A. Bruna
Redactieraad: J. M. A C3. v. Dongen,
C. J. v. Hootegem, mr dr A. J. J. M.
Mes, mr. H. M. L. de Rechter, P. V. M.
Vercauteren, h. J. v. t Westende.
Bureaus' Breda, Reigerstraat 16,
ST22341 (3 lijnen). Postgiro 278841,
IlasblaD
Sr
ZATERDAG 13 MEI 1961
Abonnementsprijs 7,per kwartaal
8,20 per post - f 0,54 per week.
Buitenlandse abonnementen op aan
vraag. Losse nummers 15 cent.
Advertentieprijs voor de gehele oplage
0,40 per mm (Ing. Med. 1.Bij
contract aanzienlijke reductie. Volledi
ge tarieven en Algemene Voorwaarden
worden op aanvraag gaarne verstrekt.
^-7eo1IW,p Eilanden: Goes, Westsingel 98 - telefoon 6252 - Bureau voor Zeeuwsch-Vlaanderen: HULST, Steenstraat 14 - telefoon 2377 (Biibureaus: Terneuzen: IJsbaanstraat 24 - telefoon 2601 - OOSTBURG: Nieuwstraat 41 - telefoon 2893)
Bureau vooi ae -•
(Van onze parlementaire redacteur)
Er zijn sterke aanwijzingen, dat het'vraagstuk van de arbeidstijdverkorting aanlei-
din" heeft gegeven tot ernstige meningsverschillen binnen het kabinet, met name tus
sen minister De Pous (Economische Zaken) en staatssecretaris Roolvink (Sociale Za
ken). Tegen ieders verwachting in - staatssecretaris Roolvink had woensdag nog ge
zegd, dat het fiat van het kabinet nog slechts een formaliteit was - is de ministerraad
gisteren niet lot een beslissing kunnen ko men over de vijfdaagse werkweek in de
bouwwereld.
De vrije zaterdag van de ambtenaren, waartoe liel georgani
seerd overleg (g.o.) per 1 juli a.s. geadviseerd heeft, hangt
daardoor ook nog in de lucht. Minister Toxopeus (Binnen
landse Zaken) die hel g.o. voor gistermiddag had bijeengeroe
pen om hei kabinetsbesluit mee te delen, liet op het allerlaatste
moment weten, dat de bespreking niet kon doorgaan. De pers
conferentie, die hij had uitgeschreven ging evenmin door. Van
daag offert hel kabinet zijn - vrije? - zaterdag opnieuw op aan
hel vraagstuk van de arbeidstijdverkorting.
ten onrechte in gelijke zin heeft
uitgelaten, wantrouwt men in Den
Haag dit soort uitspraken. Voor
wantrouwen bestaat in het onder
havige geval zeker aanleiding. De
„U kunt rustig gaan slapen", zei
minister-president prof. De Quay
gisteravond na afloop van de mi
nisterraad tot de wachtende jour
nalisten. Sinds dr. Colijn zich
(Advertentie)
BIJZONDERE
TOT
KORTING
gezichten van de bewindslieden
stonden gisteren na het einde van
de ministerraad verre van opge
wekt. Bovendien werd iedere toe
lichting op de verrassende gang
van zaken geweigerd.
Mr. Toxopeus wilde zelfs niet praten
over oen „soupgon" (vermoeden) van
een vermoeden". Het commentaar van
de anders nogal spraakzame staatssecre
taris Roolvink beperkte zich tot het
briesend geluid dat een zeeleeuw voort
brengt die zich bij het voederen in de
dierentuin een vette haring ziet ontgaan.
De oorzaak van de moeilijkha
den? In politieke kringen verluidt,
dat minister De Pous. die op reis
was in Afrika toen staatssecretaris
Roolvink alsnog voor de bouw het
sein op veilig zette minister De
Pous is terwille van het kabinets
beraad een dag eerder terugge
keerd zich tegen verdere ar
beidstijdverkorting verzet.
Minister De Pous zou op het stand
punt staan, dat een arbeidstijdverkor
ting in het huidige tempo vanwege
het produktieverlies niet te combi
neren Is met de voorgenomen belasting
verlaging, de grotere hulp aan de min
der ontwikkelde gebieden en de (door
het achterwege blijven van de verwachte
Amerikaanse wapenhulp) vermoedelijke
stijging van de defensieuitgaven.
Minister De Pous zou staatssecretaris
Roolvink verwijten, dat deze te veel zijn
eigen gang zou gaan en bij de arbeids
tijdverkorting onvoldoende rekening zou
houden met het totaalbeeld van de fi-
nancieel-economische positie van ons
land.
Wint staatsserretaris Roolvink de
ze krachtmeting, dan acht men het
in politieke kringen niet onwaar
schijnlijk dat de verdere doorvoering
van de vrije zaterdag met een ver
dere opschorting van de voorgeno
men belastingverlaging gepaard
zou gaan.
Woensdag j.l. heeft staatssecretaris
Roolvink, zoals gemeld, een nieuw ge
sprek gehad met de looncommissie van
de Stichting van de Arbeid, het College
van Rijksbemiddelaars en de werkgevers
en werknemers in het bouwbedrijf. Dit
gesprek had 'n dusdanig verloop, dat al
le betrokkenen na afloop ervan overtuigd
waren, dat de algemene aanwijzing van
18 april j.l. zou worden ingetrokken en
het bouwbedrijf met ingang -van 5 juni
a.s. een 45-urige werkweek zou krijgen.
Staatssecretaris Roolvink, die de ar
beidstijdverkorting in deze sector eerst
tot 46,5 uur had willen beperken, liet
namelijk weten dat hij de vrije zaterdag
in de bouw niet meer in de weg zou
staan indien de bouwwereld er door ver
mindering van aan- en afloopverliezen,
beperking van vorstverlet en doorwer
ken bij kunstlicht voor zou zorgdragen,
dat het produktieverlies van de vrije
zaterdag weer zou worden inverdiend".
Daartoe bleek de bouwwereld bereid.
Ook op de persconferentie die na af
loop van deze bespreking volgde, ver
telde staatssecretaris Roolvink dat er
met de bouwwereld geen moeilijkheden
meer waren.
Minister Toxopeus heeft zich ten aan
zien van de arbeidstijdverkorting voor
het rijkspersoneel wat voorzichtiger uit-
DE PRESIDENT-directeur van de K.L,
M., de heei I. A. Aler, heeft gisteren op
Schiphol afscheid genomen van 5000 em
ployés. Op 31 mei gaat hij met pensioen.
DE FRANSE havenpolitie van Philippe-
viile in Algerië houdt momenteel een
jacht vast dat de Duitse vlag voert, niet
over de juiste papieren zou beschikken
en geen logboek bijhoudt. De Franse ma
rine had het jacht opgebracht.
P9^T-PAK-1STAN is het aantal
s i no s van noodweer gestegen
tot 138.
DE AMERIKAANSE Senaat heeft een
voorstel aanvaard om president Kenne
dy te machtigen economische en finan
ciële hulp aan Oosteuropese landen te
geven, waardoor wellicht hun banden
met het oostelijk blok losser zullen wor
den.
NA DE AARDVERSCHUIVING bij
Koeala Loempoer (Malakka), waarvan
wij gisteren melding hebben gemaakt,
zijn tot dusver elf lijken geborgen. Nog
veertig mensen worden vermist en twin
tig ernstig gewonden zijn naar zieken
huizen vervoerd.
DE HEER J. J. W. Boerrigter, direc
teur van het Dagblad De Tijd - Maas
bode, is gisteren te Amsterdam op har
telijke wijze gehuldigd in verband met
zijn zilveren jubileum.
EEN ENGELSMAN, die pas drie weken
op Cyprus verbleef, is gisteren ver
moord door Cypriotische extremisten.
Het was Peter, Grey, 27 jaar. Hij was
de eerste Engelsman die slachtoffer
werd van Cyprioten, nadat Cyprus on
afhankelijkheid verkreeg.
Weersverwachting van het K.N.M.l.
lot vanavond, opgemaakt gisteren
avond 23.15 uur:
Veranderlijke bewolking met voor
namelijk in het noordoosten van het
land kans op enige regen. Zwakke
tot matige wind tussen west en
noordwest. Dezelfde of iets lagere
temperaturen.
Vandaag: zon onder 20.23 uur Maan
onder 18.50 uur.
Morgen: zon op 4.50 uur, zon onder
-0.25 uur Maan op 5.13 uur, maan i
onder 20 00 uur.
Maandag: zon op 4.48 uur. Maan op
o.44 uur.
Na twee weken van voorberei
dende werkzaamheden heeft de
conferentie te Coquilhatstad een
ontwerp gereed van een plan voor
de „federatie der Verenigde Sta
ten van Kongo".
De autonomie van de fieelnemende
staten zal kleiner zijn dan onder druk
van Moise Tsjombe indertijd te Tanana
rive overeengekomen was en de centrale
regering, die Leopoldstad als zetel krijgt,
zal aanmerkelijk groter gezag bezitten.
Het plan is vooral geïnspireerd door de
koning" van de ..mijnstaat Zuid-Ka-
sai", Albert Kalondji.
De conferentie van Coquilhatstad moet
thans het ontwerp in plenaire zitting be
spreken en besluiten wat de naam van
de federatie zal zijn.
De zes Kongolese provincies moeten
staten worden en het „koninkrijk" Zuid-
Kasai 'al bij de federatie worden ge
voegd.
Bevoegdheden
De federale regering zal bevoegd zijn
in zaken van buitenlandse politiek, de-
iensie en binnenlandse veiligheid, valu
ta, tederale openbare diensten, naturali
sering, teaerale financiën, douane, ver
bindingen en federale justitiële diensten.
sommige gevallen zullen de be
voegdheden van de deelstaten parallel
SSK' jmaai in ëeval van conflict zal
net federaal gezag de doorslag geven.
De uitoefening van de bevoegdheden
zal berusten bij een federale president
hoogstwaarschijnlijk Kasavoeboe
een federale premier en een federale
ministerraad, terwijl verder is voorzien
in een feceraal parlement var twee hui
zen: de raad van staten en een federaal
congres. Het federaal congres kan de
federale president voor de tijd van twee
maanden de bevoegdheid geven om bij
decreet te regeren.
De raad van staten zou veto-bevoegd
heid hebben, indien tweederde of drie
vierde van de leden zich tegen een be
paald wetsvoorstel verzet.
Voordien moeten de deelnemers aan
de conferentie van Coquilhatstad ech
ter meer steun gevonden hebben dan zij
thans bezitten, want de volksgroepen die
figuren tot een akkoord met de mensen
van Coquilhatstad gekomen zijn
Intussen hebben de Katangaanse
ministers van financiën, onderwijs
en binnenlandse zaken een uitvoe
rende raad gevormd, die bij afwe
zigheid van president Tsjombe de ta
ken en bevoegdheden van de presi
dent op zich neemt.
Tsjombe is nog steeds de gevangene
van de regering-Ileo.
De
huurlingen"
Een \v09rdv0erder van het Katan-
gese ministerie van defensie heeft
bekendgemaakt, dat de ..huurlin
gen" van het Katangese leger hun
contract mogen verbreken en naar
hun vaderland kunnen terugkeren als
zij dat wensen.
Minister De Pous
gelaten. Na wat de heer Roolvink over
de bouw had gezegd, was men er ech
ter in ambtenarenkringen vast van over
tuigd, dat het kabinet het advies van
het georganiseerd overleg zou overne
men en het rijkspersoneel reeds per 1
juli a.s. tien maanden eerder dan
in de bedoeling lag een vrije zater
dag zou toekennen.
In deze verwachting werd men ge
sterkt door het feit dat mr. Toxo
peus voor gisteren, na een korte
bespreking met het g.o., een pers
conferentie had uitgeschreven. Groot
was echter de verrassing van de le
den van het g.o. toen zij, reeds bij
eengekomen, te horen kregen, dat
de bespreking niet zou doorgaan. De
persconferentie kwam hierna van
zelf te vervallen.
De regeringsdelegatie in het g.o. is
later nog naar het ministerie van bin
nenlandse zaken gegaan waar zij een
gesprek heeft gehad met mr. Toxopeus,
die daarvoor even uit de ministerraad
kwam* overwippen. Over verdere bespre
kingen w as gisterenavond nog niets be
kend Men wacht nu in Den Haag in
spanning op het verdere verloop van het
beraad in de ministerraad dat, zoals ge
zegd, vanmorgen wordt voortgezet.
Vooralsnog houdt men het in politie
ke kringen voor ondenkbaar, dat de re
gering de bouwwereld toch nog de vijf
daagse werkweek zou weigeren. Na al
les wat hier omheen reeds is voorgeval
len zou de positie van staatssecretaris
Roolvink onhoudbaar worden en de ver
standhouding met het bedrijfsleven, ver
tegenwoordigd door de Stichting van de
Arbeid, zou grondig worden bedorven.
CONFLICT IN MINISTERRAAD
De Britse minister van buiten
landse zaken, Lord Home, en zijn
Russische ambtgenoot, Andrei Gro-
miko, die om beurten als voorzit
ter zullen fungeren van de vredes
conferentie te Genève van veer
tien landen over Laos, hebben gis
teren besloten de opening van de
bijeenkomst uit te stellen.
De conferentie had gisteren moeten
beginnen. Het uitstel is voor onbepaal
de. doch korte tijd. Men hoopt, dat de
conferentie vandaag kan beginnen, maar
zeker is dit nog lang niet.
Gromiko heeft tot het laatste gepro
beerd de conferentie volgens schema te
laten beginnen. Een bestand in Laos is
in werking en door de internationale
controlecommissie de facto erkend. Dit
was een der voorwaarden te Genève ge
steld: eerst een bestand.
Belangrijker echter is momenteel dat
(nog?) geen overeenstemming is bereikt
over de samenstelling van de delegatie
van Laos.
Gromiko wil alle drie de fracties in
Laos neutralisten van Soevanna
Phoema, koninklijke regering van Boen
Oem en tenslotte de aPthet Lao aan
de Zwitserse conferentietafel vertegen
woordigd zien. De Verenigde Staten er
kennen echter alleen de reeds gearri
veerde afgezant van Boen Oem, gene
raal Phoemi Nosavan, als vertegen
woordiger van de wettige regering van
Laos.
De V.S. zouden echter wel bereid zijn
toe te staan dat een groep van de
gevluchte -premier Soevanna Phoema
de conferentie bijwoont. Alsdan zouden
deze representanten, evenals die van de
koninklijke regering, de status van waar-
Een lid van de commissie, die een on
derzoek instelt naar de oorzaak van het
neerstorten van de Franse Constellation
in de Sahara op woensdag j.l.,' waarbij
alle 78 inzittenden om het leven kwa
men, heeft tegenover journalisten ver
klaard. dat de commissie heeft vastge
steld dat het vliegtuig in de lucht uit
elkaar is gesprongen.
De Amerikaanse vice-president,
Lyndon B. Johnson, heeft gisteren
aan het door het communisme be
dreigde Zuid-Vietnam onmiddel
lijk Amerikaanse hulp toegezegd,
opdat de strijdkrachten zullen kun
nen worden versterkt en een pro
gramma voor ontwikkeling van de
economie zal kunnen worden uit
gevoerd.
„Wij zullen uw streven steunen, we
zullen naast u staan, en dat alleen om
dat wij eerbied en genegenheid voor
gevoelen en u vertrouwen", zei de
Tsjombe en Gizenga aanhangen zullen vice-president in zijn rgde tot de Viet-
cr alleen voor kunnen stemmen als deze namese nationale vergadering.
Lyndon B. Johnson was donderdag in
Saigon aangekomen. Het is zijn eerste
bezoek aan een stad in Azië, tijdens de
rondreis welke hij door dit deel van de
wereld zal maken in opdracht van Ken
nedy.
Protest
De regering van Noord-Vietnam heeft
prompt bij de regering van Zuid-Viet
nam geprotesteerd tegen het bezoek van
de Amerikaanse vice-president. ,,De
aanwezigheid van Johnson en diens be
sprekingen met president Ngo Din-
Diemh vormen een bedreiging van de
vrede in Zuidoost-Azië, omdat de Ame
rikaanse interventie in Zuid-Vietnam ge
richt is tegen de overeenkomst van Ge
nève en de onafhankelijkheid en soeve
reiniteit van het Vietnamese volk
schaadt". Aldus meldt het Russische
persbureau „Tass" uit Hanoi.
nemer moeten hebben. Ook willen de
V.S. wel toestaan, dat de neutralistische
groep een of twee vertegenwoordigers
van de Pathet Lao opneemt, als waar
nemers uiteraard.
De Canadese minister van bui
tenlandse zaken, Howard Green
kwam gisterenmiddag bij het Pa
lais des Nations in Genève om de
veertien-mogendhe denconferentie
over Laos bij te wonen. Niemand
had hem verteld dat reeds een uur
geleden was besloten de aanvang
van de conferentie uit te stellen...
In de zeer nabije toekomst zal
een tweede bemande ruimtevaart
der Russen plaatshebben. Dit
gisteren door radio Warschau ge
zegd. Misschien zou deze reis wor
den gemaakt door twee, of zelfs
wel drie astronauten.
De Poolse radio vertelde, dat men deze
gegevens had geput uit voorspellingen in
„wetenschappelijke kringen in Moskou".
Van wetenschappelijke deskundigen in
de Russische hoofdstad was vernomen
dat de nieuwe reis technisch en weten
schappelijk veel meer betekenis zou heb
ben. Een van de astronauten op die reis
zou waarschijnlijk majoor Joeri Gagarin
zijn, daar hij de enige man was met prak
tische ervaring wat een verblijf in de
kosmos betrof. Het werd ook mogelijk
geacht, dat niet.één maar een aantal om
wentelingen orri de aarde zou worden
gemaakt. In dat geval zouden de astro
nauten oneer dan tien uur in de baan om
de aarde moeten blijven.
Op de conferentie van onafhan
kelijke Afrikaanse staten in de
hoofdstad van Liberia, Monrovia,
is duidelijk geworden dat de deel
nemende landen bereid zijn met
onmiddellijke ingang een boycot in
te stellen tegen de Unie van Zuid-
Afrika en Angola. „Zuid-Afrika
brengen we op de knieën", aldus
de conferentie.
De Afrikaanse landen zullen voorts
ferentie" van zes dagen houden om plan
nen uit te werken voor Afrika's toekom
stige ontwikkeling en bundeling van
krachten, namen eensgezind het principe
van een boycot aan. Zij hebben voorts
besloten een beroep te doen op alle leden
van de Verenigde Naties om mee te hel
pen rondom Zuid-Afrika en Angola een
klimaat van economisch, sociaal en po
litiek isolement te scheppen.
Voor de Zwitserse Nationale Beurs
die in 1964 in Lausanne zal worden
gehouden, is een 280 meter hoge be
tonnen toren ontworpen. De toren
waarvan de bouwkosten op 6 miljoen
gulden worden geschat, is ontworpen
door prof. Alexandre Sarrasin. In de
voet. van de toren is een grote ont
vangstzaal geprojecteerd. De 14 ver
diepingen, die onder in de toren wor
den gecreëerd, zijn gereserveerd voor
de nieuwe school voor sociale weten
schappen. Met een lift zal men het
hooggelegen restaurant kunnen berei
ken, vanwaar een prachtig uitzicht op
de Alpen wordt verzekerd.
De E ranse autoriteiten in Algiers hebben gewaarschuwd,
dat _de komende dagen, en in het hijzonder vandaag, de
13e mei, met de uiterste gestrengheid zal worden opge
treden tegen ordeverstoringen.
Gendarmerie, politie en leger hebben strenge opdracht
met alle middelen, zo nodig met het gebruik van wapens,
de orde te handhaven, aldus de officiële waarschuwing.
Het aantal incidenten is de laat
ste tijd toegenomen. Er circuleren
geruchten over betogingen, ge
paard gaande met geweldpleging
voor de komende dagen.
In Franse bestuurskringen werd
de toestand „zeer gespannen" ge
noemd. Men meent over inlichtin
gen te beschikken volgens welke
„commando's" rechtse extremisten
ter gelegenheid van de derde ver
jaardag van de 13 mei-opstand on
geregeldheden zullen veroorzaken.
Bij de Kasbah van Algiers is een
sterke politiemacht samengebracht.
Er zijn namelijk pamfletten ver
spreid. waarin wordt gezegd dat het
Algerijnse stadsdeel jn brand zal
worden gestoken. Volgens woord
voerders van de politie is de con
centratie van personeel bij de Kas
bah bedoeld om de Algerijnen ge
rust te stellen dat het dreigement
van brandstichting niet zal worden
uitgevoerd.
Bij een huiszoeking op een boerderij
in Ëlida, waar een grote hoeveelheid
vliegtuigbenzine werd gevonden, zijn
twintig personen gearresteerd. Als ge
volg van deze arrestaties zou men er
tevens in zijn geslaagd een aantal leden
van het clandestiene ..geheime leger"
(O.A.S.) in hechtenis te nemen.
FLN contra Bonn
Terwijl Frankrijk aldus in Algiers pa
raat moet zijn, heeft de voorlopige re
gering van de republiek Algerië te Tu
nis in een officiële verklaring de West
duitse justitie ervan beschuldigd te heb
ben samengewerkt met de militaire op
stand van de vorige maand in Algiers.
Op 20 april, aldus de verklaring, werd
een afgezant van het F.L.N. en zijn twee
assistenten in West-Duitsland gearres
teerd. Zij werden beschuldigd van een
aanslag op de veiligheid van de staat.
De arrestaties waren van bedenkelijke
aard en „hielden rechtstreeks verband
met de recente Putsch van Franse mi
litairen".
De arrestaties dragen een misleidend
karakter en de voorlopige regering van
Algerië protesteert tegen de houding
van de Duitse autoriteiten, aldus de of
ficiële verklaring.
De aanhouding wordt door de F.L.N.-
regering niet alleen als een aanval op
de vrijheid van het individu gezien,
maar bovenal als een demonstratie van
vijandelijkheid tegenover Algerië. en is
derhalve een zeer ernstige daad, zo
werd meegedeeld.
Zwitsers waakzaam
Zoals gemeld in onze editie van gis
teren, zullen op 20 mei te Evian de
Frans-Algerijnse besprekingen beginnen.
Met het oog daarop heeft de Zwitserse
regering van heden af tot het eind van
die besprekingen in Evian de verkoop
van explosiemiddelen, slaghoedjes, Zim-
mer-dozen (ontstekingsmechanisme) en
andere met springstof verwante zaken
aan strenge banden gelegd.
In geheel Algiers hebben Franse mili
tairen weer strategische punten inge
nomen. Foto: pantserwagens van de
Gendarmerie Nationale op de Avenue
Fovrault Lamy.
