Beschuldigd van hoogverraad
Vandaag gesprek
landingsrechten
Ze I Ier te
„Potsdam55 nog
verder openbaar
Pathet Lao schond
staakt het vuren
Shepard krijgt onderscheiding
Ook nog valsemunter
VERSTEVIGING GEZAG KONGOLESE CENTRALE REGERING
Felle strijd
Baloeba en
Konakat
KLM en Californië
Tweede leider mditaire
opstand meldde zich
Soekarno vlug
hersteld
tien
Dr. Platteel
moest met
vakantie
Breuk liberale
partijen
vakbonden
DAGBLAD VOOR ZEELAND
Goes- Westsmgel
Enkele buien
In België:
Dubbele impasse in Laos
Ontwapening
Kroestjev stelt
VS-gesprek voor
In juni weer
Amerikaanse
ruimtereis?
.M Bolletje/'
in de zilveren rol
anjer-loterij
buitenlandse
101e JAARGANGNo- 23668
Uitgave N. V. Uitg. Mij. Neerlandia
Directeur: E. H. B. Brader
Hoofdredacteur: J. J. H. A. Bruna
Redactieraad: J. M. A. C. v.
C. J. v. Hootegem, mr. dr. A.
Mes, mr. H. M. L. de Rechter, P. V. M.
Vercauteren, L. J. v. t Westen e.
Bureaus: Breda,
Tel. 22341 (3 lijnen). Postgiro
Voor God, Koningin en Vaderland
MAANDAG 8 MEI 1961
Abonnementsprijs 7,per kwartaal
8,20 per post - f 0,54 per week.
Buitenlandse abonnementen op aan
vraag. Losse nummers 15 cent.
Advertentieprijs voor de gehele oplage
0.40 per mm (Ing. Med. 1.Bij
contract aanzienlijke reductie. Volledi
ge tarieven en Algemene Voorwaarden
worden op aanvraag gaarne verstrekt.
- telefoon 6252 Bureau voor Zeeuwsch
•Vlaanderen: HULST, Steenstraat 14 - telefoon 2377 (Bijbureaus: Terneuzen: IJsbaanstraat 24 - telefoon 2601 OOSTBURG: Nieuwstraat 41 - telefoon 2893)
NU TSJOMBE VOOR RECHTER
Het Katangese staatshoofd, Moise Tsjombe, zal door de Kongolese centrale regering
vervolgd worden wegens hoogverraad. Dit heeft de minister van huitenlandse zaken
van de centrale regering, Bomboko, gisteren in Coquilhatstad bekendgemaakt.
Bomboko zei, dat het leger Tsjombe op hevel van de regering heeft gearresteerd om
daarmee tegemoet te komen aan het verlangen van het Kongolese volk, dat de crisis zo
snel mogelijk beëindigd wil zien.
JVu is Moise Tsjombe zijn leven
niet langer zeker in Kongo.
Gouverneur dr. P. J. Platteel van
Ned. Nieuw-Guinea heeft naar hij in
een bekendmaking aan de pers mede
deelt ernstig overwogen om, in ver
band met het bezoek van de parlemen
taire missie uit Nederland aan Nieuw-
Guinea, zijn buitenlands verlof uit te
stellen.
Aangezien dit uitstel op medisch ad
vies niet verantwoord moet worden ge
acht, zal de gouverneur, volgens het
plan, vandaag vertrekken.
Dr. Platteel verklaarde het zeer te
betreuren, niet in de gelegenheid te zijn,
de parlementaire missie in Nieuw-Gui
nea te ontmoeten.
Vervanging
De 'neer A. Boendermaker zal op 9
mei in een buitengewone vergadering
van de Nieuw-Guinearaad door de voor
zitter Sollewijn Gelpke worden beëdigd
als waarnemend gouverneur gedurende
de afwezigheid van dr. Platteel.
De heer Boendermaker is ondervoor
zitter van de raad van diensthoofden,
tevens plaatsvervanger van de gouver
neur.
Tsjombe is officieel beschuldigd van
1. Moord op Baloeba.
2 Het maken van vals geld.
3 Rebellie tegen de centrale regering.
4Diefstal van goederen, die eigendom zijn van de republiek
Kongo.
mische en financiële politiek. Kongo van
het grootste deel van zijn inkomsten be
roofd heeft. Vroeger werd 60 percent van
het Kongolese budget gedekt door in
komsten, die in Katanga werden ver
kregen.
Het vraagstuk van de Baloeba heeft
altijd bestaan in Katanga. De strijd tus
sen de Baloebakat", de partij van de
Baloeba, en de Konakat", Tsjombes
partij, heeft echter in de afgelopen
maanden veel heftiger vormen aange
nomen. Zoals bekend bestrijdt Tsjombe
de Baloeba ook met Europeanen, die hij
elders heeft laten aanwerven.
Op het namaken van geld staat
dwangarbeid, zo heeft minister Bombo
ko gisteren meegedeeld. De Katangaan-
se regering heeft lang geaarzeld alvo
rens tot uitgifte van eigen geld over te
gaan. Pas eind november van het vorig
jaar kwam het Katangaanse geld in om
loop. Op de beurs in Brussel staat het
beter genoteerd dan de Kongolese frank
van de centrale regering.
Wat de vierde beschuldiging betreft,
zal men Tsjombe ongetwijfeld verwijten,
dat hij, door zijn onafhankelijke econo-
Huurlingen"
omsingeld
Van welingelichte zijde in Elisa-
bethstad is vernomen, dat troepen
van de V.N. te Nyoenzoe in Noord-
Katanga een aantal blanke „huur
lingen"' hebben omsingeld na enige
dagen geleden bevel gekregen te
hebben deze te arresteren.
Maar tot dusver hadden de troepen
geen verdere actie ondernomen, nadat
de regering van Katanga zaterdag om
besprekingen had verzocht met de ver
tegenwoordiger van de V.N. in Elisa-
bethstad over deze kwestie.
Volgens een onbevestigd bericht zou
den zich ongeveer 100 blanke officieren
en manschappen van het Katangese le
ger in Nyoenzoe bevinden;
Waarnemers in Elisabethstad zien in
het optreden van de V.N. in Nyoenzoe
een nieuwe stap om Katanga in de greep
van de centrale regering in Leopoldstad
te brengen. Er zijn op liet ogenblik
8000 man troepen van de V.N. in Ka-
tanga.
Wat vooraf ging
Zoals bekend heeft de centrale Kon
golese regering tot nu toe steeds ver
klaard, dat Tsjombe slechts zo lang in
Coquilhatstad vastgehouden zou worden
als de conferentie, die de Kongolese cri
sis moest, oplossen, zou duren. Tien da
gen geleden werd Tsjombe op het vlieg
veld van Coquilhatstad gearresteerd.
Twee dagen lang hebben afgevaardigden
naar de conferentie hem daar vergeefs
getracht over te halen tót deelneming
aan de besprekingen. Tsjombe werd
daarna overgebracht naar een villa, be
waakt door soldaten van Moboetoes le-
ger.
Minister van buitenlandse zaken Bom
boko verklaarde toen, dat de delegaties
geen vertrouwen meer hadden in Tsjom
be en hem daarom niet meer tot de con
ferentietafel zouden toelaten.
Intussen zijn de zes Europese advi
seurs van Tsjombe. die hem naar de
conferentie in Coquilhatstad vergezel
den. uit Leopoldstad vertrokken en in
Brussel aangekomen. Het zijn allen Bel
gen, op een na. een statenloze.
(Frans) Kongo gesloten
De staf van de V.N. te Leopoldstad
heeft de V.N.-hoodkwartieren te New
York en Genève meegedeeld, dat V.N.-
functionarissen met bestemming Kongo
alleen naar Leopoldstad moeten reizen.
Dit houdt verband met de stremming
van de veerdienst tussen Brazzaville en
Leopoldstad en het feit dat verscheide
ne reizigers vastgelopen zijn, ondanks
de belofte van de centrale Kongolese
regering dat zij voorzien zouden worden
van speciale reispassen.
Behalve de veerdienst is ook het
luchtverkeer tussen Leopoldstad en
Brazzaville uitgevallen. President Ful-
bert Joeloe van (voormalig Frans)
Kongo houdt het vliegveld van Brazza
ville gesloten.
Nauwelijks vier uur nadat hij
zich te Algiers bij de politie had
aangemeld is generaal Zeiler, een
van de vier leiders van de mili
taire opstand in Algerië, per vlieg
tuig overgebracht naar Parijs.
De Amerikaanse regering was
nog in de zomer van 1945 bereid
de steden Stettin en Breslau bij
Duitsland te laten. Dit blijkt uit
Amerikaanse documenten over de
conferentie van Potsdam die thans
gepubliceerd zijn.
In de hoop op Sovjetrussische conces
sies wat betreft de schadevergoedings
kwestie en de toelating van leden tot een
P. J. SCHEFFERS, voorzitter van de
*fath. Metaalbewerkersbond ,,St.
Eloy", is te Rotterdam in de trein aan
een hartaanval overleden.
ROGER FREY, toegevoegd minister
aan het bureau van president De Gaul
le, is tot Frans minister van binnen
landse zaken benoemd, in de plaats van
Chatenet, die wegens ziekte zijn functie
niet kan uitoefenen.
MINISTER KORTHALS heeft voor de
radio een ernstig beroep op de wegge
bruikers gedaan zich te bezinnen op de
veiligheid in het wegverkeer.
IN CALARCA, oost-Columbia, heeft een
gewapende bende twintig boeren ont
hoofd.
volkerenorganisatie legde president Tru
man zich tenslotte op de conferentie van
Potsdam in de zomer van 1945 neer bij
het van Soyjetrussische zijde gestelde
voldongen feit. De documenten bevatten
over het algemeen echter niet meer nieuws
dan reeds in de loop der jaren bekend
is geworden door de memoires van de
genen die aan de conferentie in Potsdam
hadden deelgenomen.
Ondanks Brits-Amerikaans protest wa
ren reeds voor de conferentie alle Duitse
gebieden ten oosten van Oder en Neisse
onder Pools bestuur gesteld. Stalin was
het er wel mee eens, dat de uiteindelijke
Duitse oostgrens bij vredesverdrag vast
gesteld zou worden.
Tegenkanting Churchill
Churchill waarschuwde op de con
ferentie van Potsdam Duitsland niet
van zijn belangrijkste landbouwge
bieden te beroven.
Later stemde de Labour-minister van
buitenlandse zaken Bevin slechts met
uiterste tegenzin toe in het Oder-Neisse-
compromis. Bevin verzette zich ook tegen
de Sovjetrussische eis om een ijsvrije
haven in Koenigsberg.
Volgens de documenten brachten de
Sovjets ook eisen inzake toewijzing van
een gedeelte der koloniën van de as-
mogendheden ter tafel en inzake mede
zeggenschap in het Nabije Oosten en Ma
rokko. Tegenover de krachtige tegenkan
ting van Churchill trok Stalin echter zijn
voorstellen in of verschoof deze naar
latere conferenties.
Volgens de documenten meende Stalin
dat Tsjang Kai Sjek een betere leider
voor China zou zijn dan de communisten
na de oorlog en was hij ervan overtuigd
dat Hitier, Goebbels en Martin Bormann
nog in leven waren.
DE COMMISSIE arbeidswetgeving van
de S.E.R. heeft dp staatssecretaris van
Sociale Zaken en Volksgezondheid ge
adviseerd de overgangsregeling voor
zondagsarbeid in bioscopen met twee
jaar te verlengen.
DE GAULLE zal 19 mei te Bonn be
raadslagen met kanselier Adenauer.
OP CEYLON heeft het lagerhuis een
wetsontwerp tot nationalisering van de
olie-bezittingen van de Shell, Caltex en
Standard goedgekeurd.
DE VERENIGINGSRAAD van de VARA
heeft zich met grote nadruk uitgespro
ken tegen de voorstellen van de staats
secretarissen Scholten en Veldkamp om
te komen tot commerciële televisie.
i
J Weersverwachting van het K.N.M.I. J
lot vanavond, opgemaakt gisteren-
i avond 23 15 uur: t
Opklaringen maar ook enkele buien,
f hier °n daar met onweer. Matige tot t
t krachtige, in de kustprovincies af en t
i toe harde wind tussen zuidwest en
nest. Weinig verandering in tempe-
J ratuur.
Vandaag: zon onder 20.15 uur, maan
J onder 12 35 uur.
Il^orgpn: zon op 4.58 uur, maan op
t 2.o8 uur. J
In Algiers was hij reeds direct na zijn
prestatie ondervraagd en gisteren heeft
te Parijs de rechter van instructie Hen
ri Theret aan deze vroegere 63-jarige
generaal de akte van beschuldiging
voorgelezen.
Terwijl duizenden politiemannen en
militairen naar de drie voortvluchtige
leiders van de rebellie zochten, woonde
Zeiler rustig bij familieleden in Algiers.
Hij vertelde de politie dat hij sinds 26
april, de dag van de ineenstorting van
de revolte, geen contact meer had ge
had met de ex-generaals Raoul Salan en
Edmond Jouhaud.
De vierde leider van de opstand, ex-
generaal Challe, bevindt zich, zoals be
kend, reeds in gevangenschap in Pa
rijs
Tijdens het gerechtelijk vooronderzoek
heeft Challe met stelligheid verklaard,
dat de opstand geen enkele hulp van bui
tenaf gehad heeft.
Arrestaties
Zaterdag had de Fran:;e politie gene
raal Jacques Faure en vier burgers
een bankdirecteur, een gepensioneerde
commissaris van politic, een arts en een
student gearresteerd, alsmede zes of
ficieren van het Franse leger. Een van
deze officieren is kapitein Philippe Saint
Remy. adjudant van de minister voor
oud-strijders. Raymond Triboulet.
Zij zijn allen overgebracht naar de
Santé-gcvangenis, beschuldigd van me
deplichtigheid aan de opstand.
President Soekarno van Indonesië
heeft zaterdag een bezoek aan zijn Bo
liviaanse ambtgenoot wegens ziekte
moeten aflassen. Hij zou „uitgeput zijn
door te veel werk" en andere berichten
gewaagden al van een hartaanval. Dat
nam niet weg, dat hij gisteren per vlieg
tuig van de Boliviaanse hoofdstad La
Paz naar Montevideo, de hoofdstad van
Uruguay, is gereisd. Zijn gezondheids
toestand werd gisterenavond bevredi
gend genoemd.
Vandaag wordt in Washington het
Amerikaans - Nederlands luchtvaartge-
sprek hervat. Staatssecretaris Stijkel
(Verkeer en Waterstaat) leidt de Neder
landse delegatie, die (voor de zoveelste
keer) zal pleiten voor landingsrechten
voor de K.L.M. aan de westkust van de
V.S. „De voortzetting, op uitnodiging
van de V.S.. geeft ons nieuwe hoop", zei
de heer Stijkel voor zijn vertrek.
maar hij had zich tijdens de behande
ling van de begroting van Verkeer en
Waterstaat in de Eerste Kamer bijzon
der pessimistisch uitgelaten.
In een memorandum, dat afgelopen
week door de V.S. naar Den Haag werd
gezonden, liet de Amerikaanse regering
doorschemeren, dat het aantal „derde-
land"-reizigers door de K.L.M. diende
te worden beperkt, als zij haar nieuwe
route naar Californië zou krygen.
Daar voelt Nederland niets voor en
dit is de Scandinavische landen die
veel belangstelling voor dit probleem
hebben omdat zij in eenzelfde schuitje
zitten meegedeeld.
De centrale van de liberale vakbon
den in België heeft geweigerd deel te
nemen aan het congres van de liberale
partij ter verkiezing van een nieuwe
voorzitter „wegens de toenemende vij
andige houding van de partij jegens de
vakbonden". Het congres, dat zaterdag
in Brussel is gehouden, verkoos oud-mi
nister O. van Audenhove tot opvolger
van R. Motz, als voorzitter van de libe
rale partij.
In een communiqué deelde de centra
le van de libarele vakbonden mede dat,
indien het bestuur van de liberale partij
in deze houding zou volharden, „de sa
menwerking tussen de progressieve en
conservatieve vleugels uiterst moeilijk,
zo niet onmogelijk zal worden".
In de Amsterdamse Koopmansbeurs is
gisteren een internationale verzame-
laarsbeurs gehouden, waar druk be
wonderd en geruild werd. Suikerzakjes
en lucifersmerken zijn afgezaagd, maar
wat te denken van oude pathéfoons
De jeugd van tegenwoordig, die beter
bekend is met de juke-box, liet zich
tenminste dankbaar voorlichten over
deze voorlopers van de rr^oderne
grammofoons.
Bij zijn vertrek van Schiphol wordt
staatssecretaris Stijkel (links) „good
luck" toegewenst door ir. I. A. Aler.
De Russische premier Kroestjev heeft,
in een rede welke hij te Yerevan, in
Sovjet-Armenië, bij de herdenking van
de instelling van het communistisch be
stuur uitsprak, verklaard, dat de Sovjet-
Unie en de Verenigde Staten binnen
kort ontwapeningsbesprekingen dienen te
beginnen. Hij zei, dat de Sovjet-Unie
zich in alle ernst op deze onderhande
lingen voorbereidt.
In Moskou was, toen Kroestjev deze
woorden sprak, niets bekend over de
voorbereiding van Russisch-Amerikaan-
se ohtwapeningsbesprekingen.
Het Amerikaanse State Department
heeft meegedeeld, dat in juni diploma
tiek overleg zal beginnen met de Sovjet-
Unie over procedurekwesties met betrek
king tot de later in het jaar voorgeno
men ontwapeningsonderhandelingen. Het
ligt echter niet in de bedoeling van
Amerika, aldus Washington, bilaterale
onderhandelingen met de Sovjet-Unie te
beginnen over feitelijke ontwapening.
Dit wordt een zaak voor meer dan twee
landen geacht.
(Advertenties)
De eerste bespreking te Ban Hin
Heup in Laos, tussen afgezanten
van de pro-Westerse regering en
de Pathet Laos, heeft geen enkel
resultaat gehad.
Een plaats voor de volgende bijeen
komsten kon niet worden overeengeko
men. Dê communistische delegatie had
de tegenpartij vijf uur laten wachten en
vervolgens geëist dat de andere bespre
kingen te Ban Namome gehouden zouden
worden, 45 km van de bestandslijn op
door de Pathet Lao bezet gebied.
Bovendien heeft de Pathet Lao zater
dag het staakt-het-vuren geschonden en
een commandopost van pro-Westerse
guerrillastrijdkrachten, nabij Padong op
communistisch gebied, aangevallen.
Ook werd een aanval ingezet tegen
een fort in de bergen dicht bij Padong.
waar pro-Westerse troepen zich ver
schanst hadden.
Inmiddels heeft radio-Hanoi duidelijk
laten merken, dat de delegatie van Boen
Oem, die in Ban Hin Heup met de Pa
thet Lao heeft onderhandeld, niet er
kend wordt: alleen afgezanten van Soe-
vanna Phoema, die door de communis
ten nog steeds wordt beschouwd als pre
mier van de koninklijke Laotiaanse re
gering. hebben recht'van onderhandelen
aldus radio-Hanoi.
Prins Soevanna Phoema is gisteren
uit Pnom Penh (Cambodja» in de
Noordvietnamese hoofdstad Hanoi aan
gekomen.
De drielandencommissie, die tot taak
heeft toezicht te houden op de wapen
stilstand in Laos. is gisteren uit New
Delhi naar Saigon vertrokken, op door
reis naar Laos. Dit gezelschap telt 113
leden.
In Washington heeft president
Kennedy meegedeeld, dat hij
Shepard zal onderscheiden met
de medaille voor bijzondere ver
diensten, die door het Ameri
kaanse bureau voor de ruimte
vaart, Nasa, kan worden uitge
reikt.
Deze medaille is pas een keer eerder
uitgereikt geweest en wel aan John W.
Crowléy jr., een der eerste leiders van
Nasa, die de medaille kreeg voor zijn
bevordering van het onderzoek van de
ruimte.
Alan Separd zal vandaag naar de
luchtbasis Andrews vliegen en daar zijn
gezin ontmoeten. Met zijn gezin wordt
hij begroet door presdient en mevrouw
Kennedy. De andere astronauten zullen
zich bij hen voegen. Dan gaat de tocht
naar het Witte Huis. Bij deze gelegen
heid zal de pers met Shepard kunnen
praten en zal Shepard zijn onderschei
ding ontvangen.
Russische felicitatie
Intussen heeft president Kroestjev
van de Sovjet-Unie een gelukwens-
telegram gezonden aan president
Kennedy, waarin hij hem verzoekt
aan Shepard de gelukwensen over
te brengen „van hemzelf en van het
Sovjet-volk" voor wat door de Rus
sische premier werd betiteld als „de
jongste belangrijke prestatie van het
mensdom in de verovering van de
kosmos".
Kroestjev had evenwel juist tevoren
in een rede van 45 minuten, die hij in
Armenië hield opnieuw hulde gebracht
aan majoor Gagarin voor diens „triom
fale tocht aan boord van een ruimte
schip rond de wereld precies rond
de aardbol en niet slechts op en neer".
Ontmoeting
De mogelijkheid bestaat, dat 's we
relds twee ruimtevaarders, de Rus Ga
garin en de Amerikaan Shepard elkaar
over enkele maanden in Turijn zullen
ontmoeten.
De organisatie van de internationale
tentoonstelling „Italia '61" zeiden dat
beide mannen zouden worden uitgeno
digd de tentoonstelling te bezoeken.
Misschien is Amerika's tweede ruim
tereis dan al een feit geworden. WanJ
in gezaghebbende kring te Cape Ca
naveral is vernomen, dat omstreeks 26
of 27 juni vanaf deze raketbasis voor
de tweede maal een bemande ruimte
cabine zal worden gelanceerd, vermoe
delijk met aan boord Virgil Grissom
of John Glenn jr.
Als een vis
Shepard heeft het weekend als va
kantieganger doorgebracht ip Grand
Bahama. Luitenant-kolonel-arts Edward
Knoblack heeft hem nog eens onder
zocht en geconstateerd, dat van een zui
ver medisch-wetenschappelijk stand- -
punt bezien „de heer Shepard ontmoe
digend gezond" was.
Men krijgt geen woord uit Shepard
los. Hij heeft een officiële verklaring
uitgegeven van zijn vlucht, van precies
één regel: „De enige klacht die ik heb
is, dat de vlucht niet lang genoeg
duurde".
s\\\ nu nu///
'Jnt i n v\\SN
KT
f
ISOOÖO prijzen en premies
ter waarde van f.415.9 O 5
Min. Goegk. No. L.O. 550/081/612
d.d. 29-12-'60
3 series van 500.000 loten f l._
Wederverkopers kunnen zich mel
den bij L. A. Daane, Herengracht
340, A'dam.