Dreigende crisis in Laos
Acht dagen Algerië
en de Sahara
Wanklank in feestmelodie
Moskouse censor achter zijn
groene deur verdwenen
V.S.-STRIJDKRACHTEN IN PARAATHEID
Communisten op 25 km
afstand van Vientiane
Controverse
in P.v.d.A.
P.v.dA. maakt offerte als
regeringspartner
O
r*\
"P. "f&akkePiv
Promotie voor
A. Gromyko
Britse nota
wil gevaar
bezweren
El EU",
Da ken
DARWINISME
OF CYNISME?
Buitenlandse correspondenten opgetogen
Exporl-KIassckleding
50 gulden GRATIS uitzoeken
mg
DAGBLAD VOOR ZEELAND
Contact tussen
Leopoldstad en
Stanleystad
Voorwaarde..
SE ATO bijeen
zei hij
zei de hen
Westelijke wind
|kSrSuvu?:nhet b«
Erin getrapt
Onbehagen over
oppositiestijl
Ex-verdachte
i n moordzaak
vergoeding
NU
VERRASSEND
VOORDELIG
SERVICE-VERKOOP!
100 gulden
kopen
-v? f
NGS DE WEG
Mi'iïS
101e JAARGANG
No. 23631
Voor God, Koningin en Vaderland
Uitgave N. V. Uitg. Mij. Neerland!»
Directeur: E. H. B. Brader
Hoofdredacteur: J. J. H. A. Bruna
Redactieraad: J. M. A. C. v. Dongen,
C. J. v. Hootegem, mr. dr. A. J. J. M.
Mes, mr. H. M. L. de Rechter, P. V. M.
Vercauteren, L. J. v. 't Westende.
Bureaus: Breda, Reigerstraat 16,
Tel. 22341 (3 lijnen). Postgiro 278841.
VRIJDAG 24 MAART 193'
Abonnementsprijs 7,per kwartaal
8,20 per post - 0,54 per week.
Buitenlandse abonnementen op aan
vraag. Losse nummers 15 cent.
Advertentieprijs voor de gehele oplage
0,40 per mm (Ing. Med. 1.Bij
contract aanzienlijke reductie. Volledi
ge tarieven en Algemene Voorwaarden
worden op aanvraag gaarne verstrekt.
Bureau voor de Zeeuwse Eilanden: Goes, Westsingel 98 - telefoon 6252 Bureau voor Zeeuwsch-Vlaanderen: HULST, Steenstraat 14 - telefoon 2377 (Bijbureaus: Terneuzen: IJsbaanstraat 24 - telefoon 2601 OOSTBURG: Nieuwstraat 41 - telefoon 2893)
De Kongolese premier Joseph Ileo
heeft voorgesteld dat Cleophas Kamita
toe, de Loerttoembistische gouverneur
van de provincie Leopoldstad, zaterdag
naar Stanleystad vertrekt, om te be
middelen tussen de regering te Leopold
stad en het bewind van Antoine Gizen-
ga in de Oostprovincie. Kamitatoe en
Gizenga zijn beiden afkomstig uit het
woongebied van de Kwliu-stam in de
provincie Leopoldstad. Kamitatoe heeft
gezegd dat Gizenga zijn veiligheid heeft
gegarandeerd als hij naar Stanleystad
gaat.
Donderdag had een woordvoerder te
Leopoldstad meegedeeld dat contact tot
stand was gekomen met generaal Viktor
Loendoela, de bevelhebber van het leger
van Gizenga. Loendoela zou onderhan
delingen wensen over een vrede tussen I uane bevinden,
de beide regeringen. 1
Er heerst, op militair zowel als op politiek gebied, een koortsachtige
activiteit met betrekking tot Laos, de nieuwe vulkaan in het toch al
zo rumoerige Verre Oosten. Er gaan geruchten dat de Amerikaanse re
gering, getrouw aan de onverholen waarschuwing van president Ken
nedy, sterke strijdkrachten, waaronder het vliegdekschip „Midway"
en een strijdgroep met vliegtuigondersteuning, in de richting van Laos
dirigeert. Eerder werd bekendgemaakt, dat veertien bataljons com
munistische Vietininh-strijdkrachten uit Vietnam in Laos opereren
om steun te geven aan de eveneens communistische Pathet Lao troe
pen, die tegen de Laotische koninklijke regering strijden. De rode troe
pen zouden zich op 25 km afstand van de hoofdstad van Laos, Vien-
in 1954 in Laos olie op de golven heeft
geworpen, bijeengeroepen moeten wor
den. (Deze commissie bestaat uit India,
Canada en Polen). Tenslotte zou een in
ternationale conferentie tot een bestand
moeten zien te komen.
Op uitnodiging van de Délégation Générale voor Algerië heeft
een onzer redacteuren, met twintig andere Europese journalisten,
een reis gemaakt door Algerië en de Sahara. Aan deze oriëntatiereis
namen negen Franse, twee Italiaanse en twee Duitse journalisten
deel, terwijl verder van elk Benelux-land en uit Oostenrijk en Zwit
serland één man was uitgenodigd.
Onze redacteur was dus de enige Nederlander, die de toch meemaakte. Hij be
zocht Algiers, Constantine en Oran, was te gast bij de petroliers in de Sahara
en sprak in Sidi bel Abbès met enkele Nederlandse leden van het Vreemdelin
genlegioen. Morgen verschijnt in het Dagblad De Stem de eerste van een serie
reportages, waarin hij van zijn wederwaardigheden vertelt. We menen er goed
aan te doen de bijzondere aandacht van onze lezers te vragen voor deze reeks.
In diplomatieke kringen te Moskou
wordt vernomen dat de Russische mi
nister van Buitenlandse Zaken, Andrei
Gromyko, vporgedragen is voor de func
tie van directeur voor Buitenlandse Za
ken van het centraal comité van de
communistische partij. Gromyko zou,
om deze promotie te aanvaarden, zijn
functie aan het Russische ministerie van
Buitenlandse Zaken moeten opgeven.
Als waarschijnlijke opvolger van Gro
myko wordt Vasily Koe?netsow ge-|
noemd, die thans eerste vice-minister j
van Buitenlandse Zaken is.
In een poging om het gevaar voor
een grote crisis in het Verre Oosten te
bezweren, heeft de Britse regering een
nota naar Moskou gestuurd, waarin
wordt aangedrongen op samenwerking
tussen Rusland en het Westen om in
Laos een wapenstilstand te bereiken.
Amerika is van de nota op de hoogte,
doch het ziet er naar uit dat Kennedy
meer vertrouwen heeft in zijn politiek
van de gebalde vuist dan in het stijl
volle uitwisselen van nota's en memo's.
Engeland wil, dat Moskou en Londen
samen eer beroep op de strijdende par
tijen doen, om het vuren te staken.
Daarna zou de controlecommissie die
Radio Moskou heeft in een com
mentaar op de laatste gebeurtenis
sen gezegd, dat „imperialistische in
menging in Laos het gevaar van een
grote oorlog meebrengt" en dat een
internationale conferentie gehouden
moet worden om de crisis te voor
komen.
Dc commentator repte niet over de
Engelse voorwaarde, dat een gezamen
lijke oproep tot een wapenstilstand van
Engeland en Moskou vooraf moet gaan
aan een internationale conferentie. Door
zich openlijk voor een wapenstilstand in
Laos uit te spreken, kan Moskou be
wijzen dat het de Sovjets werkelijk om
vrede in Laos te doen is. Men kan im
mers van die zijde aan alle conferenties
deelnemen en tegelijkertijd het vuur in
Laos, door het inschakelen van commu
nistische nabuurlanden, zo veel men wil
aanblazen.
De Britse nota heeft Moskou onder
het oog gebracht dat er onverwijld stap
pen moeten worden ondernomen om een
wapenstilstand in Laos te bereiken.
President Kennedy van de V.S. heeft
een poging ondernomen om de grote
man van Azië, premier Nehroe van In
dia. voor de toestand in Laos te inte
resseren. Wellicht zal er in de nabije
toekomst een ontmoeting tussen de bei
de staatslieden plaatsvinden.
De militaire commissie van de SEATO
(De Oostaziatische evenknie van de
NATO), welke op korte termijn militai
re interventie zou kunnen plegen, heeft
twee besprekingen aan de kwestie Laos
gewijd.
Een nieuw en acuut gevaar wordt ge
vormd door hèt feit dat prins Soepha-
noevong, de leider van de Pathet-Lao
strijdkrachten, heeft gedreigd een be
roep op ..vredelievende landen" (Rus
land en zijn satellieten) te zullen doen
om een eind te maken aan de agressie,
«Mf KSSSSSSf A -<*■-? sas
- f
DE HERVORMDE KERK van Afrika
die de apartheidspolitiek van de
Zuidafrikaanse regering steunt zal uit
de Wereldraad van Kerken treden. De
Moravische kerk in de Kaapprovincie,
die geen verschil tussen zwart en blank
maakt, heeft daarentegen gevraagd lid
te worden.
RAU, de Oostduitse vice-premier, is gis
teren op 62-jarige leeftijd aan een hart
kwaal overleden. Hij heeft in de Spaan
se burgeroorlog, als brigadecommandant
van een rood legeronderdeel, een beken
de rol gespeeld.
DE OLIEMANNEN die op 11 maart uit
de Spaanse Sahara zijn ontvoerd, zijn
gisteren vrijgelaten en op de Canarische
eilanden aangekomen. Het waren vijf
Spanjaarden, drie Amerikanen en twee
Canadezen en een Fransman.
DE WESTDUITSE regering heeft, om
de Borgwardfabrieken weer op de been
te helpen, een geheim defensiecontract
van 12 miljoen mark gegeven. Men ver
moedt dat het om een verticaal stijgen
de helikopter met straalaandrijving
gaat.
PRESIDENT BOURGUIBA van Tunesië
zal, op uitnodiging van koningin Elisa
beth, van 16 tot 19 mei een officieel
bezoek aan Engeland brengen.
KONINGIN FARAH van Iran heeft of
ficieel de titel „Shahbanou" gekregen,
waardoor zij voortaan met de titel van
keizerin aangesproken zal worden.
Weersverwachting van het K.N.M.I.
J* av^d'S uu,°:Pgemaakt «isteren-
Wolkenvelden, maar ook plaatselijk
J "Paringen Op de meeste plaatsen
315'"^g"rdan7eXW.ntS?
j Veranderlijke bewolking met kans
op motregen. Zacht weer. Maximum-
temperaturen van 7 tot 12 graden
In de morgen kans op mist
zon onder 18-59 uur, maan
op 11.20 uur.
Morgen: zon op 6.33 uur, maan on-
der 3.14 uur.
(Van onze parlementaire redacteur)
Op het jubileumcongres van de
15-jarige PvdA is een emotionele
discussie ontstaan over het stand
punt, dat de PvdA tegen de atoom
bewapening zal moeten innemen.
Door het partijbestuur is een resolutie
over de buitenlandse politiek voorgesteld
waarin onder meer gezegd wordt, dat
van eenzijdige atoomontwapening geen
sprake kan zijn. „Dit punt kan in onze
partij geen vrije kwestie zijn" verklaarde
het socialistische Tweede Kamerlid Ruy-
gers. Tegen deze uitspraak en tegen'de
resolutie als zodanig kwamen twee an
dere socialistische Kamerleden, de paci
fisten Schurer en Koopman in het ge
weer. De heer Schurer herinnerde eraan
dat er in de PvdA door een speciale,
daartoe ingestelde commissie nog gestu
deerd wordt op het vraagstuk van de
atoombewapening. „Als we ons han
gende dit onderzoek nu reeds tegen
eenzijdige ontwapening uitspreken ple
gen we abortus provocatus in het socia
listische denkproces" riep de heer Schu
rer. „Dé PvdA houdt op te bestaan als
zij niet meer over dit probleem kan na
denken", zei drs. Koopman.
Al zullen bij de stemming over de re
solutie de pacifisten straks wel weer het
onderspit delven; deze overwinning zal
het partijbestuur weinig voldoening
schenken. De pacifistische vleugel bin
nen de PvdA wint aan aanhang.
In de Engelse zusterpartij heeft het
meningsverschil ever de atoombewape
ning tot een scheuring geleid. Het Twee
de Kamerlid Schurer zei: „De vrijheid
an denken en spreken over de atoom
bewapening zegt me weinig. De partij
wil zich nu tegen eenzijdige atoomontwa
pening uitspreken maar bij de vorige
verkiezingen heeft het partijbestuur my
laten zeggen, dat pacifisten ook bij de
PvdA terecht kunnen! De kiezers zijn
daar volledig ingetrapt!" riep de heer
Schurer bitter.
In de avondvergadering hebben nog
veertien afgevaardigden gesproken en
vaak kritiek geleverd op de ontwerp
resolutie en de voorstellen uit de afde
lingen. Namens het bestuur van de par
tij sprak prof. dr. W. Schermerhorn over
de atoombewapening. ..Wij moeten in
deze wereld leren leven met de atoom
bom", zei hij. Deze bom laat zich door
niets meer elimineren. Prof. Schermer
horn meende dat men op grond van zijn
politieke keuze achter de resolutie moet
staan.
Tijdens het congres ter gelegenheid van
het 15-jarig bestaan van de PvdA in
de Rotterdamse Rivièrahal werden
bittere woorden gesproken over de
koers welke de PvdA ten aanzien van
de pacifistische idealen vaart. De foto
geeft een overzicht van de bijeenkomst
waarover wij elders uitvoerig berich
ten.
(Van onze parlementaire redacteur)
De Partij van de Arbeid heeft
zich gisteren op haar achtste, in
Rotterdam gehouden congres ter
vervanging van het „mislukte be
staande kabinet" kandidaat ge
steld als regeringspartner.
„Wij zijn terstond bereid mee te wer
ken aan de vorming van een vooruitstre
vend kabinet" verklaarde mr. Burger, de
voorzitter van de socialistische Tweede
Kamerfractie. Mr. Burger zinspeelde op
de mogelijkheid van een minderheidska
binet, bestaande uit de P. v. d. A. en de
twee protestants-christelijke partijen, cn
op een smalle basis kabinet van de KVP-
ers en socialisten. Moet deze ongevraag
de offerte serieus worden genomen? Mr.
Burger scheen er zelf niet erg in te gelo
ven. Hij kwam rnet zoveel felrode pro
grammapunten aandragen, dat er op zijn
aanbod wel een beleefd bedankje moet
volgen. Mr. Burger constateerde trou
wens zelf, dat er voor de PvdA een toe
komst zonder rcgeringsmogelijkheden in
het verschiet ligt.
In het licht van deze erkenning kan
het aanbod van nu. Burger moeilijk an
ders bedoeld zijn dan ais een poging om
het onbehagen in eigen kring over de ste
riliteit van het cpposilievoeren weg te
nemen en de tegenstanders in verwarring
te brengen. De KVP kreeg van mr. Bur
ger het advies, zich liever op een her
nieuwd samengaan met de PvdA te be
zinnen dan te peinzen op middelen om
de kinderbijslagwet met behulp van de
socialisten tot stand te brengen. Wil dc
PvdA dan geen A.K.W.? Mr. Burger hul
de zich op dit punt in vaagheden. Hij
sprak zich slechts in beginsel uit voor
kinderbijslagregeling (niet voor A.K.W.)
en wekte de indruk, dat de KVP alleen
dan de steun van de PvdA voor de A.K.W
zou kunnen krijgen, als de KVP bereid
zou zijn „offers" te brengen voor een
progressief beleid. Anders gezegd, dc
KVP zou moeten capituleren voor de so
cialistische program-eisen, waarop des
tijds de brede basis is stuk gestoten.
De .Partij van de Arbeid houd t
haar achtste congres het is een
jubileum-congres, want vijftien
jaar geleden werd de partij opge
richt in de Rivièrahal van de
Rotterdamse diergaarde. De ver
gaderruimte is alleen toegankelijk
via niet geheel aangenaam geuren
de apenverbiijven. Het wekte wel
enige bevreemding onder de con
gresgangers dat de richting naar
i de congreszaal werd aangeduid
met een bordje: „Naar de dikhui-
I dige apen".
r
(Advertenties)
•n met de minsle moeite
«chifdert U v
met verf
van Bred<
De heer Pieter Gans uit Oostzaan
werkt op een eierenexportbedrijf. In
een melancholieke bui schreef hij op
één der miljoenen eieren zijn naam en
adres. Hij kreeg antwoord van ene
mejuffrouw Palussek uit Bochem
(Duitsland). Gisteren is mej. Palussek
mevrouw Gans geworden. Op de foto: j
HijZij en het Èi.
Het Amsterdamse gerechtshof heeft
aan de 31-jarige chauffeur Aric A. uit
Rotterdam, indertijd verdacht van moord
op zijn kostbaas, dc 39-jarige admini
strateur, L. L. P. van W. in diens woning
in de Maasstad, doch door dii hof daar
van vrijgesproken, een geldelijke tege
moetkoming toegekend ter vergoeding
van de schade, welke hij als gevolg van
de ondergane twee jaar voorarrest heeft
geleden.
In de nacht van 18 op 19 november 54
werd de administrateur op een binnen
plaatsje aan de achterzijde van zijn wo
ning in de Sint Agathastraat met een ver
brijzelde schedel gevonden. In eerste in
stantie legde de rechtbank A. 12 jaar op
en de vrouw van de kostbaas werd voor
een deel der tenlastelegging vrijgespro
ken en voor de rest ontslagen van rechts
vervolging De rechtbank nam aan, dat
de vrouw onder dwang van A. had ge
handeld. Het Haagse hof veroordeelde
A. tot tien jaar. Dc Hoge Raad verwees
de zaak naar het Amsterdamse hof, dat
hem na een eis van tien jaar vrijsprak. In
het begin van dit jaar diende A. bij het
Amsterdamse hof zijn eis tot schadeloos
stelling in.
Er ging een binnensmonds hoe
raatje op onder de tachtig bui
tenlandse persvertegenwoordigers
in Moskou, toen zij officieel ver
namen, dat de Sovjet-regering de
censuur op persberichten naar
het Westen zal staken. De corres
pondenten, die voorheen hun ko
pij moesten afgeven aan een cen
sor, die achter een groene, met
gordijnen aan het oog onttrokken
deur zetelde, mogen nu hun be
richten rechtstreeks vanuit hun
kantoren of hotels opgeven aan
het telegraafkantoor.
De Sovjet-persbonze. die dit aan de
journalisten mededeelde, zei dat de
maatregel een verbetering van de
communicatiemiddelen beoogde. Het
woord „censuur" noemde hij niet.
Na de aankondiging dat de journa-
listen niet meer urenlang zouden hoe
ven antichambreren in de hal van het
telegraafkantoor, wachtend op het fiat
van de censor achter zijn groene deur,
holden de correspondenten naar de
telefoon om het nieuwe systeem te
proberen.
Het beste bewijs van de opheffing
van de censuur is het onderstaande
telefonische relaas dat wij ontvingen
van correspondent Robert Korengold
In Moskou. Onbelemmerd kon hij het
volgende doorgeven:
In de eerste dagen van de Russische
censuur, konden correspondenten hun
censors zien en zelfs met hen dispute
ren om te proberen een uitgevlakt
woord ot geschrapte zin weer hersteld
te krijgen. Dit hield op in 1945, toen
het censuurwerk werd verlegd van het
ministerie van Buitenlandse Zaken
naar het centraal telegraafkantoor.
De regels van de censuur waren niet
alleen van toepassing op post en tele
grammen, ook op telefoongesprekken
cn radioboodschappen. Een correspon
dent mocht geen bericht door telefo
neren of spreken, zonder dat de tekst
,,de groene deur" was gepasseerd.
Week hij van die tekt af, dan werd
hij prompt afgesneden. Kostbare mi
nuten cn niet zelden zelfs uren waren
dan nodig om het contact hersteld tc
krijgen.
„Behulpzaamheid""
Volgens de officiële lezing was hele
maal geen sprake van censuur. Het
was behulpzaamheid om de correspon
denten te behoeden voor het maken
van fouten.'Uit de praktijk bleek ech
ter dat accuratesse niet noodzakelijk
het criterium was. Een telegram vol
fouten passeerde de censuur, als er
maar niets in stond dat schadelijk
voor de Sovjet-Unie kon worden ge
acht. Een feitelijk relaas kon worden
ingetrokken of verminkt. Het stelsel
riep onvermijdelijk zelf-censuur op.
Correspondenten wisten dat het over
bodig was te schrijven over zaken van
bepaalde aard.
Voorbeelden waren verhalen over de
moeilijkheden in de Russisch-Chinese
betrekkingen, speculaties over moei
lijkheden achter de muren van het
Kremlin, of over het bestaan van cen
suur als zodanig.
Het systeem eiste van de Moskouse
correspondenten een speciale schrijf
trant, om te vermijden dat de be
paalde frasering van een bericht de
achterdocht zou opwekken van de he
ren achter dc „groene deur" in het
centrale telegraafkantoor van Moskou.
»5»<*r» ifl.
'Hf com #oy«. cloth
FM tIACTW6 MEN
tio rouNesifss
Door middel van een unieke
UITSLUITEND DE BEPROEFDE „BORONET" KLEDING
1 jaar schriftelijke garantie 1 jaar gratis onderhoud
ALLEENVERKOOP firma LEIJGRAAF
Breda van Coothplein-
hoek Giimekenstraat
Eindhoven Grote Berg 16
Arnhem Kortestraat 3
Nijmegen Lange Burchtstr. 60
Venlo Parade 40
tfe ftXcLfUfojtt ??ZEN' He«ters, planten,
GLADIOLEN, DAHLIA'^ enz. enz.
POSTBUS 218 HILLEGOM TEL. (02520) 6388*
