Westen komt Sovjets meer
dan halverwege tegemoet
PTT neemt proeven met
„draadtelevisie"
J
ONTWAPENINGSBESPREKINGEN HERVAT
Russen mogen zelfs de
„Portugees koloniaal
bewind matigt zich
proefexplosies bijwonen
PATER PIRE OP SOESTDIJK
Grindberg zakt door dak
Si
Nii
Beslissende dag voor
wetsontwerp A.K.W.
Huis propvol spionage-
spullen: maar echtpaar
Kroger wist van niets.....
COLSTON
NED.-BELGIE
komt op het
beeldscherm
Eente kwam
binnen
stormen
Vrees voor de
Franse A-bom
a
r
ar-
er!
kwaliteit!
DAGBLAD VOOR ZEELAND
New York limes over Angola:
Bloedbad aan
de Noordgrens
Knoop doorgehakt
En u
Vetorecht
Psychiatrisch
paviljoen in brand
Verhoudingswet
mondjesmaat
Minder koud
Prijzenwet
Knevelingzegt
CHU-senator
Alleen KVP steunt
huidige ontwerp
Requisitoir in
Londens proces
TIKKELTJE
VREEMD
Minister Korthals in Tweede Kamer:
Draadomroep
anders ten
dode gedoemd
i
Wie is er
morgen jarig?
jurkje?
lerne Omo-
ideaal. Ge-
itwas-sop
loeg I Even
te heet is...
De kleur?
r kan. (Omo
vormen) U
de kleuren
0 10} 2 SO ISO 61
101e JAARGANG
No. 23629
Yr-r Cod, Koningin en Vaderland
Uitgave N. V. Uitg. Mij. Neerlandia
Directeur: E. H. B. Brader
Hoofdredacteur: J. J. H. A. bruna
Redactieraad: J. M. A. C. v. Dongen,
C. J. v. Hootegem, mr. dr. A. J. J. M.
Mes, mr. H. M. L. de Rechter, P. V. M.
Vercauteren, L. J. v. 't Westende.
Bureaus: Breda, Reigerstraat 16,
Tel. 22341 (3 lijnen). Postgiro 278841.
WOENSDAG 22 MAART 1961
Abonnementsprijs f 7,per kwartaal
8.20 per post - /^0,54 per week.
Buitenlandse abonnementen op aan
vraag. Losse nummers 15 cent.
Advertentieprijs voor de gehele oplage
0,40 per mm (Ing. Med. 1.Bij
cotit.ract aanzienlijke reductie. Volledi
ge tarieven en Algemene Voorwaarden
worden op aanvraag gaarne verstrekt.
Bureau voor
de Zeeuwse Eilanden: Goes, Westsingel 98 - telefoon 6252 Bureau voor Zeeuwsch-Vlaanderen: HULST, Steenstraat 14 - telefoon 2377 (Bijbureaus: Terneuzen: IJsbaanstraat 24 - telefoon 2601 OOSTBURG: Nieuwstraat 41 - telefoon 2893)
O
Voilgens de New York Times worden
ingrijpende constitutionele wijzigingen
voorbereid voor Angola en Mozambique
op grond waarvan beide Portugese ge
bieden „economische, fiscale en admi
nistratieve autonomie" zullen krijgen.
De wijzigingen zouden binnen enkele
■weken van kracht kunnen worden, hoe
wel geen juiste datum is vastgesteld. De
aanvallen van de laatste tijd in de Ver
enigde Naties op de Portugese koloniale
politiek hebben de regering van premier
Salazar blijkbaar doen beseffen, dat zij
haar bewind in de overzeese gebieden
De KNVB heeft aan de Neder
landse Televisie Stichting toestem
ming gegeven tot het rechtstreeks
uitzenden van de heden, woens
dagavond in het stadion Feijenoord
te Rotterdam te spelen interland
NederlandBelgië.
Hoewel het stadion nog niet ge
heel is uitverkocht, heeft de KNVB
zijn fiat verleend op grond van het
feit, dat een landelijk ochtendblad
zich garant heeft gesteld voor de
verkoop van de nog niet verkochte
plaatsbewijzen.
snel moet veranderen of het risico
moet lopen, dat het met geweld veran
derd wordt.
Vluchtelingen uit Portugees Angola,
die Brazzaville, hoofdstad van de voor
malige Franse Kongo zijn binnenge
stroomd, hebben verhalen verteld over
slachtingen en terreur door Afrikanen in
de Portugese kolonie.
Volgens de vluchtelingen moeten alle
Europeanen in de omgeving van San
Salvador in Noord-Angola, nabij de Kon
golese grens, door de terroristen zijn uit
geroeid. Ook zouden zovele Portugese
politiemannen en grenswachten langs de
grens tussen Angola en (Belgisch) Kongo
zijn gedood, dat de grens geheel open is,
55
De hevige rukwinden waarmee de len
te West-Europa kwam binnengestormd
hebben de Belgen gisterennacht hun hart
doen vasthouden voor hun waterkerin
gen aan de kust, maar alles is nog mee
gevallen. Bij Antwerpen bezweek wel
een sluis, tengevolge van de storm en
het hoge water.
Wie ook door de storm gedwarsboomd
werd, was de Duitse koorddanser
Schneider, die immers op het slappe
koord de Atlantische Oceaan zou over
steken. Aan boord van een schip dan
wel te verstaan. Het touw was boven het
sloependek van het Noorse schip Sta-
vangerfjord gespannen. Het schip ging
echter zo te keer dat Schneider het
daarboven beslist niet kon uithouden.
Hij zit nu in. een gerieflijke hut. Er was
trouwens niets meer aan, want de pas
sagiers, die vol bewondering naar hem
hadden staan kijken, waren door het
slechte weer al naar beneden gejaagd.
Met gezichten waar de goede wil van afstraalde hebben Ameri
kaanse, Russische en Engelse gedelegeerden gisteren in Genève de
draad weer opgevat op het punt waar deze na 273 vergaderingen over
de ontwapening was afgebroken. Volgens vrij vage slotverklaringen
van de gedelegeerden kon er wel eens een overeenstemming op het
gebied van het staken van kernproeven en de controle daarop, in zicht
zijn. Het Westen is Moskou meer dan halverwege tegemoet gekomen.
De Amerikaanse afgevaardigde, Arthur Dean, liet echter behalve zijn
vriendelijk gezicht, ook een gebalde vuist zien. President Kennedy
had hem een brief meegegeven, waarin zoveel als gezegd werd, dat
Kennedy's geduld op zou raken als de Russen zouden blijven weigeren
controle en toezicht op de handhaving van de kernstop te accepteren.
Zouden de Russen zich hierdoor niet
van hun stuk laten brengen, dan is daar
altijd nog het feit dat de Fransen on
vervaard hun atoomprogramma voort
zetten. Dit is iets waarvoor de com
munisten in het Kremlin zonder meer
benauwd zijn. Zij willen tot elke prijs
voorkomen dat Frankrijk niet gebon
den aan de afspraken in de ..atoom
club" een atoom-mogendheid op eigen
houtje wordt.
Het Westen heeft in Genève toege
stemd in de Russische eis tot controle
door Russische deskundigen bij alle
Amerikaanse proefexplosies. Zij zullen
de installaties mogen inspecteren en de
gegevens die uit de proeven verkregen
zijn. kunnen bestuderen. Het Amerikaan
se Congres zou dit echter moeten goed
keuren.
De V.S. verlangen op hun beurt
een dergelijke openhartigheid van de
Russen. Voorts zijn Engeland en de
V.S. bereid om jaarlijks twintig in
specties naar niet-geïdentificeerde
..aardbevingen" (die in vele gveal-
len A-bomexplosies zijn), in Enge
land en Amerika samen, toe te staan.
De Sovjets waren op hun beurt tot
drie van deze inspecties bereid.
Oost en West hebben elkaar ook voor
lopig gevonden op het punt van de con
trole op kernbewapening. Een commis
sie van elf leden vier westelijke, vier
communistische en drie neutrale landen
zou het toezicht moeten uitoefenen,
Het Westen, dat liever de hele controle
in één hand had gezien, eist voor deze
tegemoetkoming dat de controlecommis
sie snel in actie kan komen, zonder om
slachtige stemmingsprocedures.
De V.S. nemen genoegen met 19 con
troleposten op Russisch gebied. uSerst
wilden zij er 21 hebben), op voorwaar
de dat het aantal controleposten in Ame
rikaanse gebiedsdelen van 17 tot 16 wordt
teruggebracht. Engeland zou één con
trolepost krijgen, doch in de overzeese
gebiedsdelen zouden er 15 gevestigd
moeten worden.
Over controle op kernproeven op gro
te hoogte waren Rusland en het Westen
het al sinds 1959 in principe eens.
Elk van de drie leden van de atoom
club" heeft het recht van veto over de
gehele begroting van de controle-orga
nisatie. Ook dit is een westelijke con
cessie.
Op net terrein van de psychiatrische
inrichting ..Dennenoord" te Zuidlaren is
gisterenavond brand uitgebroken in een
klein paviljoen „De Heuvel". De tien pa
tiënten en de leden van het verplegend
personeel zijn ongedeerd.
De gehele bovenverdieping van het
paviljoen is uitgebrand. De oorzaak van
de brand is nog niet bekend.
(Van onze parlementaire redacteur)
,,Een verhoging van het aandeelper
centage 12,53 proeent van de ge
meenten (in de opbrengst van een aan
tal rijksbelastingen), kan door de rege
ring niet in overweging worden geno
men", zo gaf minister Zijlstra (Finan
ciën), gisterenavond in de Tweede Ka
mer de gemeenten te verstaan. Gezien
het standpunt van de regering dat de
belastingdruk verminderd behoort te
worden, zou aan de gemeenten alleen
ten koste van het rijk meer geld gege
ven kunnen worden. Daar zie ik geen
kans toe", verklaarde prof. Zijlstra.
Het bedrag voor saneringsuitkeringen
van 80 a 90 miljoen zal echter met 10
a 15 miljoen verhoogd worden.
Minister Toxopeus (Binnenl. Zaken),
kwam voorts met enkele verbeteringen
in de berekeningsfactoren van de alge
mene uitkering aan de gemeenten. Zo
wordt het schaalbedrag voor gemeenten
tot 500.000 inwoners met 5 en daarboven
met 10 gulden per inwoner verhoogd.
Dit kan uit de reserves van het gemeen
tefonds bekostigd worden.
De financiële verhoudingswet 1960
maakt een eind aan de noodregelingen,
waarop de gemeenten tot dusverre voor
hun financiën waren aangewezen. Die
tijdelijke regelingen worden nu vervan
gen door een definitief bestel, zodat het
de gemeenten een vaste grondslag geeft
voor hun financieel beleid. Die grotere
vastigheid opent uitzicht op een herstel
van de financiële zelfstandigheid der
gemeenten.
Voor een volledig herstel van de fi
nanciële onafhankelijkheid der gemeen
ten is echter ook een eigen gemeente
lijk belastinggebied nodig, erkenden de
ministers Toxopeus en Zijlstra. Iets
nieuws daarover konden zij echter niet
vertellen.
IN OOST-DUITSLAND zijn, vanwege de
socialistische opbouw der vooruitgang,
de lonen verlaagd. De machthebbers
vrezen voor inflatie, vandaar deze maat-|
regel.
DE GEMEENTE Utrecht mag blijven
doorheien aan het bejaardencentrum,
maar onder toezicht van een deskundi
ge. Zoals men weet veroorzaakte het
heien scheuren in een flatgebouw.
OVER TWEE jaar gaat er een geza
menlijke'Amerikaans-Franse satelliet de
ruimte in Dat is gisteren in Washing
ton tussen beide landen afgesproken.
EEN NIEUWE maatschappij gaat in
België goedkopere benzine verkopen. De
prijs wordt 7,24 frank, in plaats van de
bekende 7,64 frank van de andere maat
schappijen.
DE REACTOR in Petten kan zonder
overmatig gevaar voor de gezondheid en
de veiligheid van de bevolking in wer
king worden gehouden, heeft het inter
nationaal agentschap voor Kernenergie
gerapporteerd.
DE TWEEDE beurs voor sport en toe
risme, Buiten-Kansen" geheten, wordt
van 29 maart tot 4 april in het Ahoy-
gebouw te Rotterdam gehouden. De
beurs zal een zo breed mogelijk beeld
geven van vrijetijdsbesteding buitens
huis.
NABIJ HET Belgische plaatsje Temse
ten zuiden van Antwerpen, is dinsdag
een sluis onder de hoge druk van het
Schcldewater bezweken, Vele honderden
hectaren lang en een dertigtal huizen
werden door het water overspoeld.
Weersverwachting van het K.N M.I
Z tot vanavond, opgemaakt gisteren
J avond 23.15 uur:
Aanvankelqk opklaringen, afgewis- Z
seld door enkele buien met matige
tot zwakke noordwestelijke wind.
Later van het westen uit toenemen-
de bewolking en wind krimpend
naar westelijke richtingen. Over het
Z algemeen iets hogere temperaturen.
l Verwachting van het Belgisch weer-
kundig instituut:
Zwaar bewolkt, afgewisseld door Z
opklaringen. Nachtvorst. Later toe-
nemende bewolking met regen. Z
Z Vandaag: zon onder 18.56 uur, maan J
Z op 9.53 uur.
J Morgen: zon op 6.38 uur, maan on-
der 1.34 uur.
(Van onze parlementaire redactie)
Mr. Lichtenauer (C.H.U.heeft minis
ter De Pous (Econ. Zaken) gisteren bij
de behandeling van diens begroting in
de Senaat verweten een „schimmenspel"
op te voeren met de door hem gebruik
te termen van „vrijheid en eigen ver
antwoordelijkheid voor het economisch
leven"
Hij doelde in dit verband met name
op het ontwerp-prijzenwet. ,,Een kneve
ling, die ook de kleine ambachtslieden
zal treffen en die in zijn geheel bezien
slechts node aanvaardbaar is", zei mr.
Lichtenauer.
Prof. Witteveen (V.V.D.) noemde de
prijzenwet zelfs „zeer moeilijk aan
vaardbaar". „Bij een eventuele grotere
vrijheid op het gebied van de loonvor
ming moet er ook een grotere vrijheid
op het gebied van de prijzen mogelijk
worden", meende hij.
Senator Thiirlings (K.V.P.) daarente
gen zag in de prijzenwet ,,een nuttig in
strument".
Omtrent de prijsdalingen tengevolge
van de revaluatie had ir. Vos (P.v.d.A.)
geen al te grote verwachtingen. ,,In het
gunstigste geval", zo rekende ir. Vos
minister De Pous voor, „zal van de 5
procent slechts 1.5 procent in de prijzen
doorwerken; misschien nét voldoende
om nieuwe prijsstijgingen ongedaan te
maken". Prof. Thurlings verwachtte
eveneens dat de doorvoering van prijs
verlagingen geen gemakkelijke zaak zal
zijn.
4
Ir
In de Amsterdamse Jan van Galen-
straat is gisterenmiddag een berg grind
die op het platte dak door de loodgieter
bij elkaar was geveegd, omlaag geko-
jmen.
De grindberg ging dwars door het
dak en door de plafonds van de lager
gelegen verdiepingen. Het leek wel of
er een bom was ingeslagen. De drie
gezinnen, die met één slag hun voor
kamers in puin zagen storten, hebben
alleen materiële schade moeten boeken.
Wie de schade betaalt weet men nog
niet.
(Van onze parlementaire redacteur)
Vandaag gaat minister Van Rooy (So
ciale Zaken) zich met de bijzondere com
missie uit de Tweede Kamer, die de be
handeling van het wetsontwerp inzake
de algemene kinderbijslagverzekering
In het beruchte spionageproces
in Londen, dat gisteren tot het re-
HM. de Koningin en Z.K.H. Prins
Bernhard hebben dinsdagochtend in
paleis Soestdijk ontvangen de Belgi
sche nobelprijswinnaar pater Pire, die
vertelde over zijn werk. ten behoeve
van de vluchtelingen. De pater reisde
's middags via België per trein door
naar Duitsland. De foto toont het ko
ninklijk paar met zijn gast.
55
Van onze parlementaire redacteur)
Wie van familie of vrienden op
vakantie een BRIEFKAART met
„hartelijke groeten" ontvangtdie
als drukwerk verzonden is moet
strafport betalen. Worden echter
diezelfde hartelijke groeten" op
een PRENTBRIEFKAART overge
bracht dan geldt wel het druk
werktarief.
Hetzelfde is het geval als BRIEF
KAART is doorgestreept. Dit is
een lichtelijk lachwekkende situ
atie", zei de AR-afgevaardigde
Aantjes gisteren in de Tweede Ka
mer.
Kunt u hier niet iets aan
doen?" vroeg hij aan minister
Korthals. „Het doet inderdaad een
tikkeltje vreemd aan", erkende de
bewindsman. Veel kon hij echter
niet beloven. „We zitten vast aan
internationale postaf spraken", zei
hij.
(Van onze parlementaire redacteur)
De PTT gaat dit jaar enkele
proeven nemen met draad-t.v.,
volgens een centraal antenne
systeem. Nagegaan zal worden of
de draad-t.v., de draadomroep,
die nu al enkele jaren met ver
lies werkt, nieuw leven kan in
blazen. Minister Korthals, die dit
gisteren bij de begrotingsbehan
deling van de PTT in de Tweede
Kamer meedeelde, verklaarde,
dat het bedrijfsleven zoveel mo
gelijk bij een eventuele draad-t.v.
zal worden ingeschakeld.
Het ligt niet in het voornemen van de
PTT zelf de benodigde apparatuur te
leveren. „Mislukt de draad-t.v., dan is
de draadomroep gedoemd te verdijnen"
oordeelde de Kamer.
„Maak haast met de proeven" adivseer-
de men de minister. „Dat gebeurt" zei
drs. Korthals. „De PTT wil zelf ook
graag uit dit probleem komen".
Minister Korthals kondigde verder
aan, dat er over twee jaar begonnen
zal worden met de ombouw van de ta-
riefapparatuur in de telefooncentrales,
teneinde een ruimer automatisch tele
foonverkeer met België en West-Duits-
land mogelijk te maken. „Deze zaak
heeft de volle aandacht", verzekerde de
bewindsman. Vele zaken bleken zijn
„volle aandacht" te hebben. Ook tariefs
verlagingen, maar verdere prijsverla
gingen dan die welke reeds in het voor
uitzicht zijn gesteld voor telefoonge
sprekken 's avonds en 's nachts hield
de minister op het ogenblik niet voor
mogelijk. „De PTT maakt anders winst
genoeg" constateerde de KVP'er Ass-
mann. „Maar er moet ook enorm veel
geïnvesteerd worden" betoogde minis
ter Korthals. De minister achtte boven
dien de mogelijkheid niet uitgesloten,
dat de winst der PTT onder invloed
van de vrije zaterdag zal verminderen.
De financieringspolitiek van de PTT
hangt samen met de status van dit
staatsbedrijf. Van VVD-zijde wil men
de PTT omvormen tot een semi-staats-
bedrijf. „Mijn fractie staat daar gere
serveerd tegenover" verklaarde de W.
Brabander Assmann (KVP). „Wij vre
zen", zei hij, „dat een semi-staatsbedrijf
moeilijker door het parlement te con
troleren zal zijn". Minister Korthals zei
echter, dat het niet in de bedoeling ligt
bij een eventuele wijziging van de sta
tus der PTT de controlebevoegdheden
en -mogelijkheden van het parlement
te beperken.
Tenslotte werd ook nog meegedeeld,
dat de tweede postbestelling op zater
dag zeer waarschijnlijk in verband met
de arbeidstijdverkorting zal verdwü
ncn".
quisitoir is gevorderd, heeft de
meest mysterieuze figuur onder de
verdachten, Lonsdale, een opmer
kelijke verklaring afgelegd. Hij
beweerde namelijk dat de krachti
ge zend-apparatuur - die 240 woor
den per minuut naar Moskou kon
seinen - door hem in het huis van
het echtpaar Kroger was neerge
zet, buiten medeweten van de
Krogers.
HO ïfgde de verklaring kennelijk af
met het doel de Krogers vrij te pleiten
van schuld. Die onderstreepten dat nog
eens nadrukkelijk. Zij hadden part noch
deel gehad aan wat hun vriend en gast
Lonsdale allemaal in hun huis uitspook
te als zij weg waren. De vertrouwelijk
heid tussen de Krogers en Lonsdale was
zo groot geweest dat het echtpaar Lons
dale eenvoudig de huissleutel gaf als ze
weg gingen.
Overigens klonk Lonsdale's verklaring
wel wat eigenaardig, vond de procureur-
generaal in zijn requisitoir. In het huis
was namelijk niet alleen die zend instal
latie verborgen onder de keuken
maar het zat als het ware volgepropt met
allerlei spullen die het spionnengroepje
bij zijn praktijken nodig had. De gehei
me instrumenten en andere zaken wa
ren zelfs in de boeken van de heer Kro
ger verborgen.
„Dat heb ik er allemaal ingestopt",
aldus Lonsdale gisteren. „De Krogers
wisten daar niets van. Ik heb van hun
gastvrijheid en vriendelijkheid grof
misbruik gemaakt."
De procureur-generaal oordeelde het
eenvoudig onbestaanbaar, dat de Krogers
daar allemaal niets van geweten zouden
hebben. In hun huis struikelde men bij
na over de spionageapparatuur.
EEN BLAD in Zürich heeft een fonds
gesticht om een Amerikaans negermeis
je, dat „in het belang van de negerstu
denten en van de andere studenten" van
de universiteit van Georgia in de V.S.
werd gestuurd, in Zwitserland verder te
laten studeren. Er is al meer dan ge
noeg geld voor binnengekomen.
voorbereidt, beraden over de verdere af
handeling van dit w etsontwerp.
Zoals het nu ligt, is het wel zeker, dat
er voor het AKW-ontwerp geen meerder
heid in de Kamer te vinden zal zijn. Al
leen de KVP staat er achter. Minister Van
Rooy zou zich waarschijnlijk de steun
van de CHU en PvdA en daarmee een
meerderheid kunnen verwerven als het
kabinet bereid zou zijn de kinderbijslag
ook voor zelfstandigen van het eerste
kind af, te doen ingaan en de premie,
althans gedeeltelijk, uit de algemene
middelen te bekostigen. Op het Binnen
hof verluidt echter, dat het kabinet te
gen een bekostiging uit de algemene
middelen nog steeds overwegende bezwa
ren koestert.
Het beraad van vandaag zal moeten
uitwijzen, of er andere mogelijkheden
zijn om een bevredigende kinderbijslag
regeling tot stand te brengen. Indien dit
niet het geval zou zijn, lijkt een botsing
onvermijdelijk. De KVP-fractie houdt on
verkort vast aan enigerlei vorm van een
algemene kinderbijslagverzekering. Blij
kens uitspraken van minister-president,
prof. De Quay en minister Van Rooy mag
worden aangenomen, dat het kabinet er
evenzo over denkt.
Voor het vertrouwelijk beraad van
vandaag is overigens nog een wijziging
aangebracht in de KVP-vertegenwoordi-
ging binnen de bijzondere Tweede Ka
mercommissie. De heer Andriessen heeft
zich namelijk laten vervangen door mr.
Brouwer, de algemeen secretaris van de
KNBTB. Zoals bekend staat de KNBTB
met de katholieke middenstand vooraan
in de KVP-gelederen bij het ijveren voor
de AKW.
(Advertentie)
Tornado biedt u zo'n
rijke keus uit leuke
geschenken dat u al-
tijd eenhartewenskunt <-
vervullen.
MACHINE
De volautomatische Colston wast,
spoelt tweemaal en droogt door
het inblazen van warme lucht al
uw serviesgoed, glazen en bestek.
Inlichtingen bij de-Importeur
HART NIBBRIG GREEVE N V.
Pararaat 69 - Den Haag
Ing. Bureau Handelsonderneming
M. WERMENBOL-EICH
Haagweg 302 Tel. 35585 Breda
