ut Groot verlies voor K VP en ons land OOK GEACHT BIJ TEGENSTANDER Drama te Moerdijk: 2 mannen gestikt Dynamiet ontploft: veertigtal doden In Romme s leven prevaleerde de christelijke doorbraak Regeringscrisis m België r .ES GROTE FIGUUR VERDWIJNT UIT POLITIEKE LEVEN medisch advies .LIDO BAR" I Gordijnen £°\rFr rerepreMeUm"st J Mijnramp in Zuid-Afrika KATANGA 25 procent subsidie kerkenbouw maken DAGBLAD VOOR ZEELAND Op tot h°- Nou steeds moord en doodslag in Kongo „Verschrikkelijk jammer" Uitzonderlijk politicus" „Briljant man" „Zeer te betreuren" „Grote wending" „Verlies voor KVP" Oog voor varianten op politiek schaakbord kreeg Franse vliegtuigen Würlitzer Jukebox 1961 is deze aanbieding die paart geldig. •ollectie is reeds nu zo et. uw keus uit de grootste n te vinden is. NOORDSTRAAT 20 101e JAARGANG No. 23602 Voor God, Koningin en Vaderland 3 SS •"fe: VLISSINGEN CAFÉ NOIR Aan één kant bedekt met een heerlijke mokka-suikerlaag. In nieuwe aluminium verpakking. Altijd vers. Per pakje 70 cent. zó uit de oven, luchtdicht verpakt. Uitgave N. V. Uitg. Mij. Neerlandia Directeur: E. H. B. Brader Hoofdredacteur'. J. J. H. A. bruna Redactieraad: J. M. A. C. v. Dongen, C. J- v. Hootegem, mr. dr. A. J J. M. Mes, mr. H. M. L. de Rechter, P. V. M. Vercauteren, L. J. v. 't Westende. Bureaus: Breda, Reigerstraat 16, Tel. 22341 (3 lijnen). Postgiro 278841. Ilafibtat) ZATERDAG 18 FEBRUARI 1961 Abonnementsprijs 7,per kwartaal 8,20 per post - f 0,54 per week. Buitenlandse abonnementen op aan vraag. Losse nummers 15 cent. Advertentieprijs voor de gehele oplage 0.40 per mm (Ing. Med. f 1.Bij contract aanzienlijke reductie. Volledi ge tarieven en Algemene Voorwaarden worden op aanvraag gaarne verstrekt. i^u voor de Zeeuwse Eilanden: Goes, Westsingel 98 - telefoon 6252 - Bureau voor Zeeuwsch-Vlaanderen: HULST, Steenstraat 14 - telefoon 2377 - (Bijbureaus: Terneuzen: IJsbaanstraat 24 - telefoon 2601 - OOSTBURG: Nieuwstraat 41 - telefoon 2893) PROF. ROMME BEDANKT ALS KAMERLID (Van onze parlementaire redacteur) De K.V.P. heeft haar politieke leider verloren, het poli tieke leven in Nederland één van zijn weinige grote figu ren. Prof. mr. C. P. M. Romme, die 11a de oorlog als voor zitter van de katholieke Tweede-Kamerfractie de K.V.P. heeft opgestuwd tot de eerste onder de politieke partijen en daarbij een grote invloed heeft uitgeoefend op de po litieke ontwikkeling in het algemeen, heeft gisteren op medisch advies, bedankt als lid van de Tweede Kamer. zijn gezondheid dat toelaat, met de pen het politieke gebeuren te blijven volgen. Verder is prof. Romme voornemens zijn omvangrijke dossiers, onder meer over de Indonesië-affaire en de naoorlogse kabinetscrises hij heeft er acht mee gemaakt te ordenen. Misschien ko men uit dit ordeningswerk memoires voort. Prof. Romme zal zijn archief ech ter in ieder geval intact houden en niet als een van zijn grote voormannen mgr. Schaepman door de vernie tiging er van het nageslacht belangrijke historische bronnen onthouden. Daarmee heeft hij definitief een streep gezet onder zijn politieke carrière. De rustkuur, die prof. Romme heeft doorgemaakt sinds hij rond drie maanden geleden door een fysieke en psychische ineen storting getroffen werd, heeft wel iswaar goede resultaten opgele verd, maar de grondoorzaak van de lichamelijke en geestelijke stoor nissen niet weggenomen. De behandelende specialisten psychiater en een neuroloog ach ten deze van blijvende aard. Zij heb ben prof. Romme gewaarschuwd, dat als hij het fractievoorzitter schap weer op zich zou nemen, hij het zeer grote risico zou lopen, dat hij binnen een jaar opnieuw zou in storten; de kans op herstel zou dan zeer gering zijn. Prof. Romme is echter niet van plan zich nu geheel uit het politieke leven terug te trekken. Hij hoopt, voor zover FERHAT ABBAS, premier van de voor lopige Algerijnse regering, heeft de Tu nesiers definitief te kennen gegeven, dat iiij met De Gaulle wil praten over Alge- 11e. Lr bestaat voorts gerechtvaardigd optimisme ten aanzien van de bespre- Kingen tussen president Bourguiba van Tunesie en De Gaulle over hetzelfde vraagstuk. WEST-DUITSLAND heeft zijn jaarlijkse ijdiage aan de bovenbouw van de Navo ULn vFl1vei"hoogd. De bijdrage Jt*ae Y-S' ?leraan is met eenzelfde be- diag verlaagd. Oorzaak: het tekort op de Amerikaanse betalingsbalans. is' ,r°als algemeen verwacht weid. door de socialistische partij ge kozen tot kandidaat in de Belgische verk?ezfngen.0r aanstaande Parlemcnts- mILGL0UCESTER is eel1 balk in de monding van de Severn in west-Enge- schSri nfGn .?andbank gelopen en gekap- mist opvarenden worden ver- hM,IhEZ0LAANSE pol'be en soldaten op het naïef'6" Caracas een aanval afgeslawo fV'a" President Betancourt defden me', Odernomen door enkele hon- kelozen. v00r hct merendeel wer- "iCt fereckerdc mestkui- s Ain gisteren verbrand in een kin penhok te Oudehorne bij Lerenveen." zakenman^ JS"6' de 52-jarige Chinese gisteren ihSisT^ ~"d' 1 meter. beEteap?WbbSEheS, eCMP^ is Dover Zwitserse ho^ smokk«l™ van 4.000 200.000 gtïldcn. tC'' Waarde van met Tngano>ESTELLEN van PbRips zijn Prof. Romme heeft zich al deze moei lijkheden wel degelijk gerealiseerd. ,,Na de uitspraak van mijn artsen had ik echter geen andere keus", zei hij gis teren op een bijeenkomst met enkele journalisten. Had hij dan het fractie voorzitterschap niet aan iemand anders kunnen overdragen en zelf Kamerlid kunnen blijven? „Als ik Kamerlid zou zijn gebleven, zouden er scheve verhou dingen kunnen ontstaan", zei prof. Romme. Prof. Romme heeft 'zijn ontslagbrief gisteren persoonlijk bij Kamervoorzitter Kortenhorst afgegeven. Daarna heeft hij minister-president prof. De Quay van zijn besluit in kennis gesteld. De collega fractievoorzitters in de Kamer werden schriftelijk op de hoogte gebracht. Pas in de avond werd het bericht van zijn heengaan via het A.N.P. verspreid. Voordien bracht prof. Romme ook nog zijn kinderen op de hoogte van zijn be slissing. Een klein groepje katholieke journalisten, met wie hij in de afgelopen jaren geregeld contact heeft gehad, werd eveneens te voren ingelicht. Van Buel opvolger Prof Romme gaat zijn rustkuur af sluiten met een reis naar de Canarische eilanden. Zijn medici achten het ge wenst dat hij enkele weken in een ge heel andere omgeving verblijft. In de Tweede Kamer zal prof. Romme worden opgevolgd door de heer Van Buel uit Oss. De heer Van Buel zou bij de laatste verkiezing reeds in de Kamer gekozen zijn als prof. Romme niet op de Bra bantse lijst verkozen was verklaard. Vele problemen Het heengaan van prof. Romme voor velen onverwacht gekomen heeft in politieke kringen (zie commentaren: ,Ook geacht bij tegenstanders"), een diepe indruk gemaakt. Voor de K.V.P. ontstaat er een moei lijke situatie door. Men wist wel, dat prof. Romme niet van plan was na de Kamerverkiezingen van 1963 op het Bin nenhof terug te keren, maar men had erop gerekend, dat hij de problemen, die dan opduiken, nog als actief politicus zou helpen oplossen. Die problemen zijn niet gering. Behalve een nieuwe frac- Prof. C. P. M. Romme tievoorzitter, moet de K.V.P. binnen af zienbare tijd ook een nieuwe premier en Tweede-Kamervoorzitter naar voren brengen. Wat de leiding van de fractie be treft is het niet ondenkbaar dat de heer Andriessen tot 1963 als waarne mend fractieleider blijft fungeren. Maar dan zal er zeker een nieuwe figuur moeten komen. Zijn wij wel ingelicht, dan is de heer Andriessen niet bereid na 1963 als fractievoor zitter aan te blijven. Een ander probleem, waarbij men prof. Romme zeer node zal missen, ligt rond de algemene kinderbijslagverzeke ring. Hij is misschien de enige, die de daarbij dreigende kabinetscrisis zou kunnen bezweren. Dat het parlementaire touwtrekken rond dit twistpunt straks zonder prof. Romme zal geschieden, verhoogt de kansen op een vergelijk be paald niet. Ook gisteren werd nog in diverse steden tegen de moord op Loe- moemba gedemonstreerd. Enkele dagen geleden moestenzoals ge meld, de Belgische ambassade gebouwen het ontgelden. Deze foto toont een betoging van Afrikaanse studenten voor de Belgische am bassade te Parijs. De politie heeft de demonstranten verspreid. Zonnig toteevJnavondtinng Va" het K:N-M.I. avond 23.15 uur;P8Cmaakt fiister6n" 'n "«Hni/wind °H0Z„°nnl?Ha pcrilK'CI1 raturen ec m">dagtempe- kSagcS?t het BeI*-h nachts en T nKn g™TBelgië' des J nnd^ra2f.:i60unurnnd" UUr' Morgen: zon op 7.48 uur zon der 18.(10 uur. Maan op 'o 59 maan onder 23.29 uur Maa"daS: znn °I> '-4(5 uur maan op 10.19 uur. maan 1 1 O O Een Belgische katholieke priester, de Vlaamse Witte Pater Renaat de Vos, 48 jaar, »verd gedood en drie confraters ge wond, tijdens een golf van anti-clerica- lisme in de Locmoembistische stad Boc- kavoe. Een groep Loemoemba-gezinde jonge ren heeft daar de katholieke missiepost Sint Franciscus bestormd, waar zij pa ter De Vos doodstaken en zijn lichaam verminkten. Hierna brandschatten zij de missiestatie. Tier. andere priesters en kloosterzusters wisten te ontsnappen en kregen onderdak in een Kongolese ka zerne. De groep jongeren overviel later drie inlandse geestelijken, die gewond wer den. Een Belgische priester wist op tijd te ontsnappen, maar zijn auto werd in brand gestoken. Ook 'ïe missie van Sint Theresia moest het ontgelden. Snel ingrijpen van Kongo lese soldaten voorkwam een herhaling van wat bij ,de statie Sint Franciscus was gebeurd. Hier waren de troepen te laat gekomen. In Leopoldstad is een Kongolees door messteken om hqt leven gebracht. Ver scheidene aanhangers van Loemoemba hebben zich tot de V.N. om bescher ming gewend. Onder hen bevindt zich de voormalige voorzitter van -ie Kongo- lase kamer van afgevaardigden, Kason- go. In Stanleystad sloeg een groep Loe- moembisten een man dood, omdat hij openlijk kritiek had geleverd op Loe moemba's opvolger, Antoine Gizenga. (Van onze parlementaire redactie) Prof. P. J. OUDde fractievoorzit ter der Liberalen in de Tweede Ka mer, toonde zich door het bedanken van prof. Romme als Kamerlid bij zonder getroffen. Hij vond dit heen gaan „verschrikkelijk jammer en ont zaggelijk te betreuren'" Prof. Oud was er volgens zijn eigen woorden ..bepaald ondersteboven van". Hij noemde prof. Romme een van de belangrijkste politieke figuren, wiens heengaan niet alleen een klap voor de K.V.P. betekent, maar tevens een ver lies voor het hele Nederlandse politieke leven, Mr. HK. J. BEERNINK, voorzitter van de Christelijk-Historische Unie noemde het bedanken van prof. Romme een bijzonder verlies voor de Tweede Kamer, omdat hij daar een van de meest vooraanstaande en toonaangevende figuren was". Hij zei alle bewondering te hebben voor de wijze waarop ..deze uitzonder lijke" politicus zijn fractie sinds de oorlogsjaren heeft geleid. Hij was even eens van mening, dat het voor de K.V. P. bijzonder moeilijk zal zijn voor prof. Romme ..een man die zowel de gro te lijn als het detail kende" een op volger te vinden". Br. J. A. H. J. SBruins Slot, voor zitter van de Anti-Revolutionaire fractie in de Tweede Kamer, was al evenzeer door prof. Romme's besluit verrast. Hij betreurde dit heengaan en noemde het een verlies voor de K.V.P. en de Tiveede Kamer beiden. Hij aarzelde niet prof. Romme een ..briljant man" te noemen met bijzonde re gaven van hoofd en hart. Mr. J. A. W. BURGER, de socialis tische oppositieleider in de Tweede Kamer, sprak ons van ,,een zeer te betreuren verlies". „Het heengaan van prof. Romme betekent een verar ming voor de representatie in de Ka mer". „Ik heb altijd gepleit, dat men. on geacht of men oppositie is of niet moet zorgen voor een behoorlijk niveau", zei de heer Burger in dit verband. „In 's lands belang hoopte hij op een goede vervanging van prof. Romme. Dr. W. DREES, minister van staat en oud-minister-president, die in het politiek verleden zo dikwijls de de gens met prof. Romme heeft gekruist noemde het heengaan van prof. Romme niet alleen een groot verlies,, maar ook een belangrijke zaakeen grote wending, in de Nederlandse po litiek. Hij zei prof. Romme door zijn krach tige persoonlijkheid altijd als d e grote prominente leider van het Nederlandse katholieke volk te hebben beschouwd. Anderzijds merkte dr. Drees evenwel op. dat men zich in K.V.P.-kringen te sterk op de figuur van prof. Romme geconcentreerd zou hebben. ,,Men had niet zo ver moeten gaan".' merkte de oud-premier op. Dominee P. ZANDTde 80-jarige fractievoorzitter van de Staatkundig Gereformeerden, vond het heengaan van prof. Romme een zwaar verlies voor de K.V.POf dit heengaan ook een landelijk verlies betekent vond hij overigens moeilijk te beoordelen. Ook meende hij dat het bepaald moei lijk voor hem was om te zeggen dat hij dit heengaan betreurde: „Ik moet eer lijk blijven". Prof. Zandt voegde hier overigens aan toe „geen hekel aan prof. Romme te hebben en hem als een man van grote gave te beschouwen". (Van onze verslaggever) In een afvoerpijp van een pomp gemaal te Moerdijk zijn gisteren middag twee mannen gestikt. Een derde ontsnapte ternauwernood aan de dood. Half bedwelmd wist hij nog te ontkomen naar de stra lende lentemiddag, voordat hij het bewustzijn verloor. Een van de om gekomen mannen verloor het leven bij een poging zijn bewusteloze maat uit de afvoerpijp te halen. Gisterenmiddag begonnen de beide omgekomen arbeiders H. G. van der Made (35, gehuwd en twee kinderen) en A. M. van Andel <60, gehuwd, vier kinderen), met het schoonmaken van de afvoerpijp van het pompgemaal Moer dijk. Langs deze pijp loost de Klavers- polder zijn water in het Hollandsch Diep. De leiding, die een diameter heeft van ongeveer anderhalve meter, gaat onder de dijk door en is buitendijks toegankelijk via een put. Om het water uit de pijp te zuigen had men daar een benzinemotor in de leiding geplaatst. Toen de motor moest worden afgezet, gingen Van der Made, die machinist was van het gemaal, en zijn asisstent K. van Boxtel de pijp in. De uitlaatgassen van de motor be dwelmden hen. Van Boxtel.wist nog naar In een goudmijn nabij Johannes burg zijn gisteren twintig kisten dynamiet ontploft op een diepte van ongeveer 150 meter onder de grond. Volgens de berichten van middernacht waren22 Afrikanen en 4 Europeanen gedood. Men meent dat het aatnal doden tot 40 zal stijgen. (Van onze parlementaire redacteur) De politieke carrière van de nu 64-jarige prof. Romme, die begon toen hij als 24-jarige advocaat de „rode" gemeenteraad van Amster dam binnenstapte die jaren noemt hij nog steeds de boeiendste tijd van zijn leven werd eigenlijk al drie maanden geleden afge sloten. Toen traden de fysieke en psychologische moeilijkheden aan het licht die hem uiteindelijk gedwongen hebben heen te gaan. De inzinking demonstreede zich bij het voorbereiden van een speech, die hij voor een partijraadsvergadering van de K.V.P. had willen houden. Die rede zou ondei meer handelen over de verbreking van de brede basis. ,,Hier sta ik. ik kan ook anders", zou het Leitmotiv geweekt zijn van die rede. Prof. Romme is- in zijn politieke le ven een man geweest, die oog had voor varianten op het politieke schaakbord, maar ze niet uitdrukke lijk zocht. Het hoofddoel van zijn handelen was steeds de doorwerking te bevorderen van de katholieke beginselen in het staatkundige leven, een doelstelling die niet partijpolitieke belangen liet pre valeren maar het landsbelang, een doelstelling ook waarin alleen de doorbraak van het christendom, niet een socialistische doorbraak paste. Golfbreker Zijn afwijzing van de socialistische doorbraak is hij er niet de zwaar ste golfbreker voor geweest? vorm de intussen geen beletsel om met overtuiging geruime tijd met de so cialisten samen te werken. Die samen werking heeft hoogte- en dieptepunten gekend. Prof. Romme is er om gekri tiseerd en geprezen. Hij bleef er zich zelf onder. De man die als minister van sociale zaken (,,het kwartje van Romme") op sociale gronden de voor oorlogse christelijke coalitie definitief verbrak door zijn optreden kwamen de socialisten voor het eerst in de regering heeft zich nooit laten lei den door hetgeen „men" wenste. Enkele data Carl Paul Marie Romme werd op 21 december 1896 te Oirschot geboren. Elij bezocht het r.-k. gymnasium te Amsterdam, en studeerde daarna rech ten aan de Gemeentelijke Universiteit aldaar. In 1919 promoveerde hij, waarna hij tot medio 1937 te Amster dam de advocatuur uitoefende. Van 1919 :ot 1934 was mr. Romme tweede secretaris van de Algemene Rooms- Katholieke Werkgeversvereniging, Zijn politieke loopbaan begon de heer Romme in 1921 toen hij tot lid van de gemeenteraad van Amsterdam werd gekozen. In 1925 werd de heer Romme voorzitter van de r.-k. raads fractie. Een jaar. van 1932 tot 1933, was hij lid van de Tweede Kamer; van 1935 tot 1937 had hij zitting in de provinciale staten van Noordhol- land. Op 2 juni 1937 verkoos men hem tot lid van de Eerste Kamer. Op 23 juni 1937 aanvaardde hij de portefeuil le van sociale zaken in het vierde ka binet Colijn. In 1933 werd de heer Romme lector aan de r.-k. Handelshogeschool te Til burg, een jaar later buitengewoon hoogleraar in het staatsrecht, tevens belast met het doceren der sociale wetgeving. Deze functie bekleedde hij tot zijn ministersbenoeming in 1937. Voordien was prof. Romme o.m. lid geweest van de armenraad te Am sterdam. voorzitter van de raad van toezicht en tucht van de Nederlandse Unie van Accountants en lid van de partijraad van de Rooms-Katholieke Staatspartij. Na de oorlog was professor Romme lid van het college van rijksbemidde laars; gedurende korte tijd was' hij voorzitter van het r.-k. Centrum voor Staatkundige Vorming. In mei 1946 werd professor Romme wederom gekozen tot lid van de Twee de Kamer. Haij legde toen het lidmaat schap van het College van Rijksbe middelaars neer. Gisterenavond waren 43 Afrikaanse en zeven blanke mijnwerkers in ziekenhui zen opgenomen, die dodelijke gassen, welke als gevolg van de ontploffing wa ren ontstaan, hadden ingeademd. Volgens een officiële verklaring wordt gevreesd, dat het dodental zal stijgen tot achttien a twintig Afrikanen en vier blanken. De goudmijn is gelegen in Zuid-Roode- poort, ongeveer zestien kilometer van Johannesburg. Een mijnwerker verklaard dat op het tijdstip van de ontploffing mogelijk 200 mensen in de mijn aan het werk waren. Een functionaris van de mijn zei, dat het wel twee of drie dagen zal duren alvorens het juiste aantal doden be kend is. Ieder van 20 kisten bevatte 22 kilo dynamiet. r 'A V». -v< De plaats waar de twee mannen om het leven kwamen buiten te komen, maar kon Van der Made niet meer meetrekken. Daarop kroop de machinist van het naburige pompgemaal Schuddebeurs, de heer Van Andel, die een handje hielp, naar binnen om Van der Made te red den. Hy heeft zyn heldhaftige poging met de dood bekocht. Van een ter plaatse aanwezige oom van Van Boxtel hoorden twee voorbij gangers. de heren Corssmit en Van Eek van de ramp. De laatste bond een touw om zijn middel, daalde af in de afvoer pijp en kon zo Van der Made naar bo ven brengen. Hij was echter niet meer in staat om ook Van Andel op te ha len. Later is zijn lichaam geborgen door de brandweercommandant C. van Zwen- sen. In twintig minuten speelde zich, rond half vier het ganse drama en de red dingspogingen af. Dokter en EHBO- mensen zijn daarna uren bezig geweest met kunstmatige ademhaling en massa ge echter zonder enig resultaat. On derwijl was Van Boxtel naar het St.- Ignatiusziekenhuis te Breda gebracht, vanwaar hij enkele uren later gezond terugkeerde. Gisterenavond waren de lichamen van de twee slachtoffers opgebaard in het parochiecentrum. De Franse regering stelt een onder zoek in naar de omstandigheden waar onder een deel van een zending vlieg tuigen voor België naar Katanga is ge gaan. Dit heeft een woordvoerder van het ministerie van Buitenlandse Zaken in Parijs meegedeeld. Tot het overleg is in overeenstemming met België besloten. Uit Elisabethstad was gemeld dat Franse Fouga Magister- straaltrainers in Katanga waren aange komen. De Franse regering heeft geen toestemming gegeven voor de uitvoer van vliegtuigen naar Katanga, aldus werd in Parijs gezegd. In 1958, voor de crisis in Kongo, be stelde België 45 Fouga Magisters, waar van er thans 36 zijn geleverd. In het contract was gestipuleerd, dat de vlieg tuigen uitsluitend voor Belgisch gebruik waren, aldus de woordvoerder. De drie toestellen, die thans in Katanga zijn, werden krachtens dit contract geleverd. (Van onze Belgische correspondent) Gisterenavond, na afloop van de wekelijkse bijeenkomst van de Bel gische kabinetsraad, hebben de li berale ministers hun portefeuilles ter beschikking gesteld van pre mier Eyskcns. Aldus veroorzaakten zij enkele weken voor de verkiezingen een regeringscrisis. De liberale ministers waren sinds het begin van deze week onder felle druk gezet door hun partijleden, tengevolge van de weigering van de C.V.P. om de beloofde kieswethervorming nog vóór de verkiezingen door te voeren. Deze her vorming zou de liberale partij aanzien lijke voordelen hebben verschaft. Ten slotte is de breuk in de regering ge komen door onenigheid tussen C.V.P. en Liberalen over de rangorde van zekere uitvoeringsbesluiten van de Eenheids- wet, die kort geleden werd goedge keurd. (Advertentie) ZO JUIST ONTVANGEN DE NIEUWSTE STEREO HAVERMARKT 6 BREDA De kleine, maar invloedrijke liberale partij, heeft zeven ministers en twee staatssecretarissen van buitenlandse za ken in het coalitiekabinet. De Christe lijke Volkspartij dertien ministers en twee staatssecretarissen van buitenland se zaken. De regering is bereid voor nieuw te bouwen kerken een eenmalige rijkssubsidie te geven van 25 pro cent van de wettelijke stichtings- kosten. Ook in de bouw van niet- kerkelijke bezinningscentra ver leent de regering een bijdrage. Elders in dit blad geven wij na dere bijzonderheden over het wets ontwerp met betrekking tot deze materie, welk ontwerp gisteren bij de Tweede Kamer is ingediend.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1961 | | pagina 1