Bisdom Breda deelt volop kerkenbouwzorgen in De pot (f 3.248,62) is blijven staan Word één-twee-drie prijswinnaar! i Geen overijld contact met Sovjet-premier Poolse regering treedt akkoord met voeten Drie kinderen bij brand omgekomen Kennedy geeft te kennen UW GAVE DICHTBIJ DRINGEND NODIG - Zomerzegels brachten kwart miljoen op Opgave puzzel no. 120 ra lij iH Gemotiveerde oplossing 1 3 3 1 3 3 1 1 3 13 2 BRUYNZEEL balpennen A c i Prof. van Eysinga overleden Beste wensen.. Samenvoeging kunstmanen Nieuwe aanval op de Kerk DAGBLAD DE STEM VAN VRIJDAG *i Het bisdom Breda deelt volop in de zorgen, die in ons land een ge volg zijn van het tekort op het kerkenbouwprogramma, waarover we al geschreven hebben. De be groting die het Bredase diocees heeft opgesteld voor 1961 toont een post uitgaven van om en nabij de drie miljoen gulden. Dat geld zal nodig zijn voor de bouw van vier nieuwe parochiekerken en twee bij kerken, enkele grotere restauraties en de afwerking van de laatste oorlogsschadegevallen. Drie mil joen gulden De opbrengst van de collecte die op Kerkenbouwzondag, 29 januari a.s., ge houden wordt, zou die zorgen van onze bisschop en van de betrokken pastoors gedeeltelijk moeten verlichten. Trouwens, niet enkel van de bisschop en de pas toors. In feite zijn het de zorgen van de parochianen, die ofwel mede tot taak hebben de financiering van een nieuwe kerk mogelijk te maken, ofwel zich ge plaatst zien voor het onderhoud van hun parochiekerk, welke uitbreiding nodig heeft of dringend aan herstel toe is. Neen, het geld dat zondag op de schalen voor de kerkenbouw gelegd wordt, hoeft echt niet ver gedragen te worden om nuttig te kunnen worden aangewend. Dat is wel duidelijk uit het overzicht per streek dat we hieronder laten volgen. Dekenaten Breda en Princenhage De kerk van de Goede Herder in de wijk Doornbos te Breda is in december 1960 ingewijd; maar daarmee zijn de zor gen voor de financiering van de exploi tatie van het verrezen gebouwencomplex toch groot gebleven De kerk van O. L. Vrouw van Fatima wordt momenieel (met de pastorie) afge bouwd tot de oorspronkelijke opzet. De aannemingssom bedroeg f 325.000. Er is momenteel ook een grondige nood zakelijke restauratie bezig van de H. Antoniuskerk te Breda, die weliswaar voor een gedeelte gesubsidieerd wordt door een plaatsing op de lijst van Monu mentenzorg, maar een aanmerkelijk ge deelte is niet subsidiabel. Daarbij komt, dat dit een binnenstadparochie is, waar van de bevolking ieder jaar terugloopt. De grootste bouwactiviteit in Breda wordt ontwikkeld in het zuiden (Maria- veld e.o.): voorlopig wordt die nog op gevangen door de Maria-parochie, maar zodra die wordt voortgezet in de richting van IJpelaar zal daar een nieuwe parochie noodzakelijk zijn; daarnaast wordt er veel gebouwd in hei noorden van de stad, wat voorlopig wordt opgevangen door de pa rochie van de Goede Herder; maar de gemeente Breda projecteerde voor een verdere uitbreiding in die omgeving ook nog een nieuw parochiecentrum; in het westen wordt de uitbreiding van 500 wo ningen opgevangen door de parochie van de H. Rozenkrans. Of de bestaande paro chies de uitbreiding ten zuiden van Boei- meer en rond het Montensbos zullen kun nen opvangen, is echter de vraag. In Prinsenbeek is nu besloten tot een grondige restauratie van kerk en pastorie met het vooruitzicht, dat dit inhoudt, dat spoedig een tweede parochie noodzakelijk zal zyn. Dekenaten Gilze, Oosterhout en Geertruidenberg Ryen kreeg in het afgelopen jaar een bouwpastoor aangewezen, die voor de dubbele opdracht staat: het stichten van een nieuwe parochie en het tot stand brengen van een bijkerk (tussen de spoor lijn en de rijksweg). Bouwpastoor J. van Boxel zal dus in 1961 de bouw moet dit jaar aanvangen zorgen genoeg kennen. In Oosterhout wordt momenteel de laatste hand gelegd aan de kerk en de pastorie voor de nieuwe parochie van het H. Huisgezin van Nazareth. In Geertruidenberg wordt binnenkort de nieuwe kerk van de H. Gertrudis aan besteed, ter vervanging van de oude kerk, die in vervallen staat is. In Made blijft de situatie ook nog kri tiek; omdat de uitbreiding voorlopig plaats heeft in het westen, kan nu de parochie van de H. Blasius te Stuivezand de aanwas opvangen. Maar dan? En van jaar tot jaar tekent zich duide lijker de noodzaak af om op korte ter mijn een toeristenzielzorg in Drimmelen te arrangeren, die tevens de bijna nood zakelijke verlichting zou brengen aan de katholieken in de Biesbosch. Dekenaten Etten, Roosendaal en Steenbergen In Rucphen is de torenafbouw in volle gang; in Oudenbosch is de restauratie van de basiliek begonnen, een langdurige en kostbare zaak, die niet alleen kan gedra gen worden door de parochie. In Steen bergen wordt de laatste hand gelegd aan het herstel van de toren; ook in Dintel- oord is men daarmee bezig en Klundert maakt plannen Dit alles is urgent ge- Een moment uit het leven van een bouwpastoor. Een belangrijk en plech tig moment. De eerste steen voor een nieuwe kerk. Het lijkt dan al heel wat. Maar de bouwpastoor gaat nog gebukt onder de zorgen om het geld. De pastoor op deze foto, pas toor G. Roks te Oosterhout, is nu al een hele stap verder. Zyn kerk zal spoedig gereed zyn. Maar dat daar mee de zorgen de wereld uit zyn is een sprookje worden omdat het hier nog oorlogsschade gevallen betreft, die op korte termijn moeten worden afgewerkt, om de oor logsschadeuitkering niet te ontlopen. Maar telkens vraagt dit ook weer een flinke „eigen" bijdrage; en „eigen" bete kent in deze door de oorlog getroffen pa rochies: van het bisdom. In Roosendaal is dit jaar weer een bouwpastoor aangewezen, die een nieuwe parochie zal moeten stichten (van het Heilig Kruis) in West. Op korte termijn zal het aantal parochianen 6000 bedragen. Bouwpastoor Smits is met voortvarend heid aan het werk geslagen. In het cen trum van Roosendaal vraagt de St.-Jan een grondige en dus dure restau ratie. Intussen gaat Roosendaal voort met plannen om binnenkort de rondweg over te steken en bij die nieuwe uitbreidings plannen zullen minstens twee plannen voor een parochiecentrum moeten komen. Dekenaten Bergen op Zoom en Wouw De verwezenlijking van het Kreekrak- plan blijkt maar langzaam op gang te komen, maar intussen gaat de normale groei van Bergen op Zoom door. Dat heeft er toe geleid, dat voor Bergen op Zoom in 1960 een nieuwe bouwpastoor is aan gewezen die een nieuwe parochie zal stichten, nl. als afsplitsing van de paro chie van het H. Hart van Jezus. Zijn kerk zal worden toegewijd aan de Goddelyke Voorzieningheid. De bijkerk van de parochie van O. L. Vrouw van Lourdes zal nu ook op korte termijn parochiekerk zijn van een nieuwe parochie, die wordt afgesplitst van de parochie van O. L. Vrouw van Lourdes Deze parochie zal worden toevertrouwd aan de pater3 Maristen, die er reeds wonen. In Halsteren is de oude katholieke kerk die thans eigendom is van de gemeente, aan de protestanten in gebruik gegeven. Maar dat betekent dat het eerder nood zakelijk zal v/orden voorzieningen te treffen voor deze groeiende parochie. In Bergen op Zoom is nog een oorlogs schadegeval af te werken: de toren van de kerk van de H.H. Martelaren van Gorcum hoopt men binnenkort te kun nen herstellen. Zeeuwse dekenalen Dat zijn er vier: Middelburg. Aarden burg. Hulst en Hontenisse. Directe bouw activiteit zien we allereerst nu ii Zeeuwsch-Vlaanderen: in Sluiskil moet de kerk worden vergroot en in Terneuzen komt dit jaar een bijkerk (Triniteitskerk) Of er ook al een strandkerk zal kunnen komen aan de west-Zeeuwsch-Vlaamse kust is onzeker, maar het wordt urgent. Zoals ook verder voorzieningen urgent worden op Walcheren, op Schouwen-Dui- land en, sinds het tot stand komen van de vaste verbinding met Zuid-Beveland ook op Noord-Beveland. (Advertentie) Handen en Lippen ruw?p»pnL In 1960 heeft de zomerpostzegelactie rond 260.000 netto opgebracht, dat is ruim veertigduizend gulden of twintig percent meer dan in 1959. Van deze op brengst ging 75 percent naar landelijke instellingen op het gebied van de volks gezondheid, maatschappelijk werk en cul turele zorg. Het resterende bedrag wordt verdeeld onder provinciale instellingen met dezelfde strekking. Het gunstige resultaat in 1960, waar door voor het eerst in het bestaan van de zomei-postzegels het kwart miljoen werd overschreden, was mede te danken aan de bijzonder fraaie serie bloemenzegels. die door de Floriade extra in de belang stelling kwam te staan. ^en win! Het grote struikelblok van deze week was plaatje C (bock-gids). Het is in ieder geval een 3, namelijk een boek, dat telefoongids heet. fin de deelnemers die dit goed hadden, hebben ergens anders weer een fout gemaakt. In ieder geval.de pot is blijven staan. Dat be tekent dus weer een dubbele deelname. Vooral de deelnemers uit Brabant, Zeeland en Utrecht zullen zich tot het uiterste inspannen, _^UKEN want die hebben nog een revanche tegoed. Maar wij weten aan de andere kant ook zeker, dat de Limburgers zich zullen verdedigen tot het uiterste. Dat belooft een spannende strijd te worden om een pot, die de moeite dubbel en dwars waard is. Wat wij verwachten? Tus sen de acht- en tienduizend gulden! Dat is toch wel een bedrag om nog eens een keertje extra mee te doen. De sociale pot kreeg er deze week 1.082,88 bij. Dat lijkt een flink bedrag, maar gezien het enorm aantal aanvragen is het slechts een druppel op een gloeiende plaat. Voor de beste prestatie is er deze week weer een premie van VIJFHONDERD GULDEN ter beschikking. i b i kwartje per kolom"! 4 kolommen f I.- (Advertentie) Een zeer felle uitslaande brand in een dubbele woning in Barra- huis, onder de rook van Leeuwar den, heeft het leven gekost aan drie kinderen van het gezin Wiersma. De brand brak gisternacht om drie uur uit en was pas om zeven uur bedwongen. "et ™ur werd ontdekt door een boe renarbeider toen het huis in lichterlaaie stond. Op hun beurt alarmeerden buren de Leeuwarder brandweer. Hoewel dezë spoedig ter plaatse was, stond men bijna machteloos tegen de enorme vuurzee, die de woning van de Wiersma's verwoestte Drie kinderen, die in hun slaap werden verrast konden niet meer gered worden Het waren de 'lerjarige Elly, de 12-jarige Jan en de vijfjarige Sieneke. De heer Wiersma liep verwondingen op, toen hij geholpen door Duren, trachtte de drie op een afzonderlijk zoldergedeelte slapende kinderen via een dakvenster te bereiken. Vier kinderen uit het gezin konden uit de vuurpoel worden bevrijd. Over de oor zaak van de brand tast men nog in het duister. HFI Hier li* naam en adres invullen EEN, TWEE OF DRIE POSTBUS 2500 AMSTEROIM BELANGRIJK Deze puzzel „Eén, twee of drie" verschijn! elke vrijdag. De inzendingen moeten uiterlijk de volgende dinsdag om 24 uur in het be zit zijn van „Eén, twee o! drie", postbus 2500, A'dam. Alleen door de P.T.T. gestem pelde briefkaarten zijn gel dig. De prijswinnaars krijgen direct bericht. De uitslag en toelichting worden in de vol gende publicaties bekendge maakt. A. Accordeon betekent: trekharmonika. Daar er meer dan één soort harmonika is, is accordeon nauwkeuriger. (1). B. De woorden lokaas en lokspijs zijn sy noniem. (3). C. Het afgebeelde boek kan beschouwd worden als een gids (iets, waardoor men zich laat of kan laten leiden). Beide woor den zijn juist. (3). D. Er zijn vele soorten „koekjes". Het af gebeelde exemplaar heet speciaal bis- kwie. (1). E. Een boord is o.a. (aan overhemden) ge steven en gestreken rand om de halsope ning, opstaande of omgeslagen. Een kraag is o.a.: (als deel van een kledingstuk) de omgevouwen of opstaande rand langs de halsopening van o.a. een overhemd. Er is dus geen voorkeur mogelijk. (3). F. Men kan niet vaststellen of hier is afge beeld de gewone boekhouder, of iemand die het werk van de boekhouder contro leert (accountant). (3). 4 G. Het woord roskammen is hier niet slechts van toepassing op de bezigheid van de stalknechten, doch bovendien op de voor de paarden reini- werpen, waarmee zij gen. (1). H. Afgebeeld is een klaproos. Papaver is de naam voor de planten (van een geslacht) van de familie der papaverachtigen. De klaproos heet „papaver rhoeas" en de slaapbol heet „papaver somniferum". Daar alleen het woord papaver gegeven is, is de naam klaproos hier nauwkeuriger. (1) Ï.I a j pool zijn beide I. De woorden toto en juist. (3). J. Een dwangarbeider is iemand, die een vrijheidsstraf met gedwongen zware ar beid uitdient. Keten, kogel en spade dui den hierop zonder meer. Het woord „ge vangene" is veel algemener en het eerste woord is zeker nauwkeuriger. (1). K. Afgebeeld is een gebroken lijn, die een hoek vormt. Er is geen voorkeur moge lijk. (3). L. Dat het gordijn niet lang genoeg is te kort) is zonder meer duidelijk. Of er een „tekort" aan stof is, is niet zeker, daar de mogelijkheid bestaat, dat de zoom te groot is gemaakt. Aan „te kort" moet de voorkeur worden gegeven. (2). (Zie de voorwaarden in ons blad van vrijdag 9 december) |s. 1 II III IV j 1 B 1 1 1 I 1 D 1 a E 1 1 F 1 1 r 1 G 1 1 1 H 1 l 1 1 I K 1 1.1. 1 -Jl Dezer dagen is overleden prof jonk heer mr. W. J. M. van Eysinga. oud hoogleraar aan de rijksuniversiteiten in Groningen en Leiden, oud-rechter in het permanente hof van internationale jus titie. Willem Jan Mari van Eysinga werd op 31 januari 1878 te Noordwijkerhout ge boren. In 1902 trad hij in dienst bij het ministerie van Buitenlandse Zaken. Hij bleef daar werkzaam tot 1908. Dat jaar werd hij benoemd tot hoogleraar in het volkenrecht aan de rijksuniversiteit te Groningen. In 1912 werd hij hoogleraar in het volkenrecht aan de rijksuniversi teit in Leiden. In 1931 werd hij tot rechter in het per manente hof van internationale justitie benoemd. Hij vervulde deze functie tot 1946. Sedert 1926 was hij lid van de Kon. Academie voor Wetenschappen. Koningin Juliana heeft, toen zij in Leiden studeer de. van prof. Van Eysinga les gehad in staats- en volkenrecht. De nu overledene heeft vele hoge onderscheidingen ge kregen. Het beëindigen van een brief met ..bes- te wensen, hoogachtend", heeft mevrouw Barbara Castle, lid voor Labour van het Engelse parlement, woensdag enige wrijving bezorgd met het dagelijks be stuur van haar partij. Mevrouw Castle ha een uitnodiging ontvangen om een communistisch ge kleurde vergadering bij te wonen. De brief waarin zij de uitnodiging afwees, werd later afgedrukt in de communis tische Daily Worker. Het dagelijks bestuur van Labour riep mevrouw Castle op het matje en vroeg haar om een verklaring voor die „beste wensen" aan communisten. Het bestuur nam genoegen met de verklaring dat ze voor de organisator van de verga dering persoonlijk geweest waren, maar dat de communistische partij er mis bruik van had gemaakt. De vrijlating van de twee Amerikaan se vliegers, wier verkenningsvliegtuig op 1 juli boven de Barentszee was neergeschoten, heeft een van de voor naamste hindernissen op de weg naar betere verstandhouding tussen Washing ton en Moskou, weggenomen. President Kennedy heeft dit op zyn eerste pers conferentie medegedeeld. Hy koesterde echter geen plannen om premier Kroest- jev op een top-conferentie te ontmoeten. Kennedy deelde mee dat hij Eisen howers vliegtuigverbod voor U-2 ver kenningsvliegtuigen,had verlengd.De toe stellen werden aan de grond gezet, na dat de Russen er in mei een boven de Sovjet—Unie hadden neergeschoten. De president maakte overigens onder scheid tussen spionagevluchten en ver kenningsvluchten, die niet boven Rus sisch gebied gemaakt worden. Tijdens een vlucht van deze laatste categorie was de RB-47 boven de Barentszee neer geschoten. In zijn eerste perconferentie als pre sident van de Verenigde Staten, zei Kennedy voor een front van ruim vier honderd verslaggevers en een batterij televisiecamera's onder meer: De V.S. willen Laos zien als een vreed zaam en noch door Oost noch door West beïnvloed land. Amerika heeft gevraagd om verschui ving naar eind maart van de hervat ting van de ontwapeningsconferentie in Genève, voorzien voor februari. De pre sident wil zich hierop eerst terdege voorbereiden. Kennedy heeft grotere voedselhulp ge last voor de hongergebieden in Kongo. Hij staat onwillig tegenover suggesties van soortgelijke hulp aan communistisch China, omdat dit land zelf voedsel ex porteert, niet om hulp heeft gevraagd en een oorlogszuchtige houding jegens de Verenigde Staten blijft aannemen. Hij wi] geen voedsel aanbieden als propa gandistisch gebaar. vraaS hij een bezoek aan w ashington van premier Kroestj-ev zou verwelkomen, indien deze zou besluiten het ontwapeningsdebat in de V.N. bij te wonen, antwoordde Kennedy: ,,Ik heb officieel geen mededelingen dot Kroestjev naar Amerika zou komen. Ik heb alleen kranteberichten gelezen en vind het daarom juister te wachten op een vinger wijzing dat Kroestjev voornemens is naar de Verenigde Staten te komen." Het Amerikaanse bureau voor de ruim tevaart heeft een plan in studie om twee kunstmanen, die elk een baan om de aarde beschrijven bij elkaar te bren gen. Woordvoerders van ,,Nasa" zeiden, dat Lockheed Aircraft 100.000 dollar toege wezen heeft gekregen om een studie te maken, die zes maanden kan duren. De bedoeling is een systeem te vin den om twee verschillende kunstmanen, die elk een eigen baan beschrijven, bij elkaar te brengen om er één kunstmaan van te maken. Een dergelijk plan is nog niet eerder beproefd. De algemene vergadering van het Cen traal Comité der Poolse communistische party heeft vorige week in Warschau on der voorzitterschap van premier Gomul- ka besloten tot een hervorming van het lager en middelbaar onderwijs. De her vormingsvoorstellen zijn afkomstig van 't politieke bureau der party en werden door Gomulka zelf gepresenteerd. Deze gebeurtenis, welke onvoorziene conse quenties heeft, opent een nieuwe etappe in de geschiedenis der Kerkvervolging in Polen. De ommekeer in het beleid der communistische leiders is echter het resultaat van een lange voorbereiding. Het eerste en voornaamste effect van der hervorming is de totale afschaffing van het godsdienstonderwijs op de lage re en middelbare scholen, dat de afge lopen jaren in toenemende mate was be lemmerd. Toen de politieke gebeurtenissen in 1956 Gomulka en de zijnen aan de macht brachten, waren dezen onder de druk der omstandigheden bereid tot een ak koord met de Kerk. Overleg met de pas bevrijde kardinaal Wyszynski leidde op 8 december 1956 tot een ondertekening van eeri decreet door de minister van onderwijs, dat het godsdienstonderwijs op de scholen weer invoerde. Er waren slechts twee voorwaarden aan verbon den, namelijk dat het godsdienstonder richt na de officiële schooluren moest worden gegeven en ten tweede de ouders moesten er om verzoeken. Aan het einde van het schooljaar 1956-1957 werd op 30 onderwijsinstellingen na op alle Poolse scholen godsdienstonderricht gegeven. Direct echter kwam de Vereniging voor Laicistisch Onderwijs in het geweer aanvankelijk met weinig, maar later met steeds meer succes. Het resultaat ervan leest men af in de officiële cij fers. Aan het einde van het schooljaar 1957-1958 waren de 30 scholen zonder godsdienstonderricht er 400 geworden, 1938-1959 waren het er 1500. Vorig jaar steeg het aantal scholen, waar geen godsdienstonderricht toegestaan werd tot 6000, een kwart van alle scholen. Typerend voor de jongste ontwikkeling was de publikatie in september 1960 van een artikel in Nowa Kultura, geschreven door de communist Kosakiewicz. De schrijver merkt in zijn artikel onder meer op, dat Polen geleidelijk aan de doeleinden van de burgerlijke revolutie voorbij groeit en begint aan de reali sering van het socialistisch laicisme. Wat dit inhoudt zegt de schrijver dui delijk: onafhankelijkmaking der sociale instellingen van de hegemonie en invloed van de Kerk; rationalisering van het menselijke denken en de levenshouding; schepping van een nieuwe moraal. Dat de scholen hierbij een belangrijke plaats innemen is vanzelfsprekend. Koningin Elizabeth in Nieuw-Delhi Koningin Elizabeth van Engeland heeft in Nieuw-Delhi, bij de viering van India's „Dag van de republiek", een gecombi neerde militaire parade en folklorisitische optocht gadegeslagen. Twee uur lar.g zagen de koningin en prins Philip, in gezelschap van president Prasad van India, een kleurrijke stoet voorbijtrekken ter lengte van ongeveer zestien kilometer, waarin alle 15 staten van India vertegenwoordigd waren. Langs de drie kilometer lange route, die de stoet volgde, hadden zich een mil joen toeschouwers opgesteld. Vijfenzeventig straaljagers van de Indi sche luchtmacht brachten tijdens de pa rade een saluut vanuit de lucht aan de koninklijke bezoekers, die bij hun aan komst bij het podium, van waaraf zij het gebeuren gadesloegen, met eenendertig saluutschoten waren begroet.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1961 | | pagina 9