TOEN KWAM HET ZO IN DE KRANT
PP1
kre
Uitspellen
een
vluchtige
blik
NIET DE ENIGE DIE VIEL
KNOESTPIEF
STERVENDE P
tb!'
"I
k* •- s;
EEN INTERVIEW MET WIBAUT
KORTE BERICHTEN
BUITENLANDSCH NIEUWS
Griep was
beroerte
PATT
Honig en roosjes
en sirope-
broodjes
DAGBLAD DE STEM
100 JAAR 5 NOVEMBER I960
Bekendmaking*.
Buitenlandse ft wYie uws.
T2*
Binnenlandseh JYieuws.
Laatste BeHglen.
tAdverlenliën.
BEESTEN-, LINNEN- en LAKEN-
m a li it nn
Ik kreeg Multatuli
in handen
RODE BEUL
KOUDER
OPPOSITIE
BERLIN-RAMP
2.
De Burgemeester e» Wethouders van OosUrkoui,
doen te weten
jo flat door don Raad dier gemeentein zijne open.
bare Vergadering van den 26. Juli] I860, is genomen
iiOt volgende BESLUIT
De Baad der Gemeente Oasterhout;
Gelet op de artikelen 33, 34 en 36 der Wet op het
Ut Secretaris,
B. LTJK.WEL.
Volgens de laatste opgaven aangaande de
Syrische aangelegenhedenbedroeg het aantal ver
moorde Christenen te Damascus ongeveer acht- \\Vyri
,1 duizend
de som der aan de Christenen veroor- tyrV 1
zaakte schade dertig tniilioen gulden, het aantal
i s gevangene Mahotnedaiies over de duizend en het
(ictW.8 getal ter dood gebragten omtrent twee honderd en
vijftig. Door Fuad-Pascha was aan de stad de 1
Terp|iRting opgelegd om twee duizend huizen voor
ttó'
t»\L eet
i Ac e<
i>« ttse'
t"»
OOSTKItUOCT, 6 October.
Bij 'L- M. besluit van den 3. dezer, 70,
is aan K. .1. van den Bosch op zijn daartoe ge-
fGSE COU'daan verzoekmet den 15. October aanstaande
VOjiJ 1 eervol ontslag verleend als notaris te tldenhoul,
.plaats te j)c afdeelingen van de Tweede Kamer heb-
iben in de laatste dagen verschillende wet son! w er-
PMr^ pen onderzochtalsi. nieuwe regterlijke inrig-
2. aanvulling van de wet omtrent strafbare
verhooging van do hoofd-
ting;
poging tot misdaad 3
Men leest thans' in Turijnsche en Belgische
dagbladen den tekst der pauselijke allocutie van
2S September jl. De staatkunde van Sardinië
wordt daarin veroordeeldea de bijstand van al-
le kathohjke vorsten daar tegen ingeroepen; f-?Qs\
Ts maarzij behelst geeuaexcommunicatie noch bedrei- J
was met siroo opgerold. - IER
INGEZONDEN STUKKE»,
>'*e.
Mynheer de Redacteur, "«ft"',9"8 '>z
Mag ik beleefdelijk verzoeken aan onderstaande re- 'fj1 de
gelen een plaatsje in uw veel gelezen Sbd in te ruimen/in(j "J"'
waarmede zult verpligten, "aeg et,',
Uw bestendige Itaer, 'f,rv3(r{?°fi'<,n
M.
!f>c, 1*t
HET GROTE verschil in de
nieuwsgeving tussen 1860 en
1960 zit hoofdzakelijk in dc
plaats die het nieuws innam
en neemt in het verhaal.
1 roeger moest men zijn ganse
krantje lezen om het nieuws
tegen te komen, nu is een
vluchtige blik over de verschil
lende pagina's reeds voldoen-
de. Dit heeft twee oorzaken:
de koppentechniek en de tech
niek van het opstellen van een
nieuwsbericht.
PaginIa86mëtOP^de« de.,krant z«n
gen vL^p Jl offlciele bekendmakin-
tam kf. ?ec"te Oosterhout. Daar-
en daarop' 0we bllltenIands nieuws
Wereld tp ml,a r alles W3* °v®r de
gedreund ™el<\en w,as in een adem op
gedreund, zonder koppen of konies
doo^S eSTstrèen'6 bericht3n gescheiden
altijd s^reePje maar dat niet eens
Achtpr j buitenlands nieuws.
Co j aanduiding OOSTERHOUT
start!9 9erSt het landelÜk nieuws, dan
nieuws uttS de" verv°lgens Plaatselijk
ei ri^n - t omSevl"g- Soms waren
kwampT. rtp "^3at,ste berigten" en dan
Kwamen de advertenties.
in™pnrpnieVen9de ging men de koppen
hrpprtm i,- 0orsPronkehjk waren het
het tmrtphi89 omavkrijvingen van wat
Wcine !h ongeve« inhield. In een
knnnl er-.on vrlJ onoverzichtelijk Die
«kwamV9rdei: eRh}eI Steeds groter en
«p„ ,?m een tijd dat grote koppen een
j sensationeel bericht aanduidden. Van
daar waarschijnlijk dat men nog op de
2 vandaag de grote, vette kop
parenteen aan het begrip „sensatie''
I on nl3» f de grotc kop zekei niet
I mk J ,gr°te kop bevat zeer gecompri
meerd het grote nieuws dat in het be
richt er onder nader is uitgewerkt,
iemand zal er genoeg aan hebben te
Op een rijtje de simpele (en enige)
kopjes uit de krant van 1860. Het maken
van een pakkende kop, het uittellen van
de beschikbare letterkorpsen etc. kost
tijd en vaak hoofdbrekens. Daarom was
het voor de eenhoofdige redactie van
toen een gelukje dat men het met de
koppen niet nauw nam.
vernemen dat MacMillan in de veilig
heidsraad Kroestjev van repliek gediend
ziet de k°P: MACMILLAN
LEEST K. DUCHTIG DE LES en daar
onder nog een kop Kroestjev zet met
geschreeuw en getimmer V.N. on stel
ten."
Genoeg denkt hij, ik weet het al -n
zyn_°gen vliegen op de volgende kop
af. Zo leest hij de krant want hij heeft
slechts weinig tijd.
De ander die iets meer tijd heeft kan
zich zonder het hele artikel te lezen
verder op de hoogte stellen van de be
langrijkste details door de aanhef
royaal en vet gedrukt, te lezen. En
heeft men tijd genoeg, welnu men
leest het hele artikel, plus commentaar
van de redactie en het eventuele nieuws
.achter het nieuws."
Zo maakt het moderne systeem: grote
koppen, royale aanhef etc. de krant ge
schikt voor iedereen, óók voor haastige
mensen, die steeds groter in aantal zijn.
Zo hebben ïve dus getoond dat het
nieuws allereerst wordt samengevat in
de koppen, daarna in de aanhef al iets
ruimer en tenslotte uitgebreid in wat
verder volgt. Het nieuws staat dus
„voorin". De details komen pas het
laatst. Honderd jaar geleden was dat
niet zo; behalve dus het ontbreken van
koppen was ook de berichtgeving op
zichzelf vaak averechts. Zo kon men het
nieuws pas in de laatste regels van een
nauwelijks terzake doend betoogje af
lezen. Een voorbeeld hiervan uit de
krant van 10 juni 1860:
„Ais een staaltje vam criminele
rechtspleging in Rusland, wordt aan
de Nord het volgende medegedeeld.
In het jaar 1849 werd ten nadele van
de bank van leening te Petersburg
door middel van valsche papieren
een bedrog van 20.000 zilveren roe
bels gepleegd. De verdenking viel
op een beambte in Grodno. Hij werd
gearresteerd en met hem twee broe
ders, Grizewicz genaamd, die hij als
zijne medeplichtigen opgegeven had.
Het proces duurde tien jaren, en de
beschuldigden werden natuurlijk al
dien tijd in verzekerde bewaring ge
houden. Eindelijk werden zij ver
oordeeld om naar Siberië verbannen
te worden. Op hetzelfde ooqenblik
echter verklaarde de alleen schul
dige beambte, dat de beide broeders
geheel onschuldig waren. Wat door
een tienjarig onderzoek niet kon
worden opgehelderd, werd nu eens
klaps duidelijk.
De beide broeders werden in vrij
heid gesteld, doch hunne broodwin-
njj'0 was inmiddels teniet gegaan;
zij toaren tof den bedelstaf geraakt.
De portretten die mevrouw van Italië-
van Emden in de Haagsche Post
schrijft zijn leerzaam en interessant.
Zoo heeft zii ook de Amsterdamschc
wethouder Wibaut gekiekt. „Bezaten
Uwe ouders al socialistische neigin
gen?"
Een sterk gerythmeerde lach: „Het
waren goede katholieken. We woonden
in Vlissingen. Vader was steenkoolhan
delaar. Op de lagere school zat ik met
60 kinderen samen: alle klassen in één
locaal. We schreven met veeren pen
nen."
De rechterhand schoot even los, tee-
kende in de lucht den langsoepelen
vorm, „Het was een school voor alle
gezindten. Toen er een Katholieke
kwam, plaatsten mijn ouders mij over."
„Daarna volgde de Middelbare?"
„De HBS in Rolduc. Een kostschool."
„U liep die af?"
Het hoofd wendt zich om. De vurig-
zwarte oogen kijken mij aan. Ze wor
den lichter, zachter, bijna blauw, min
der senator-hoog en groot-edelachtbaar.
„Zou ik het U vertellen? Ik wou gees
telijke worden. Vader zei je moet je
zelf leeren kennen. Ga een jaar naar
de Handelsschool in Amsterdam. Doe
daarna je keus. Al gauw groeide in mij
een ander inzicht."
„Ik kreeg Multatuli in handen. Die
had een greep op de jongens." Beïn
vloed door omgang met mensen?
Door Multatuli werd Wibaut, de zoon
van geloovige mensen, vrijdenker.
Multatuli ging hij vereeren. Van hem
schreef de heer Wibaut in De Gids:
„Voor een geslacht dat toen jong was,
was Multatuli de revolutionair. Want op
elk gebied mokerde hij traditie en
IL-.
conventie kapot. Overal brak hij hei
lige huisjes af, ook de heiligste."
Wibaut was niet de enige die door
Multatuli's greep het oude geloof ver
loor. Hoe klaagde dr. Kuyper in een
brief aan ds. Hunninger weemoedig dat
Multatuli „zijn eenige broeder, die in
Indië voor het vaderland het leven gaf,
van het geloof afvoerde."
Zoo is door veelen geklaagd. Multatuli
heeft zijn duizenden verslagen. Multa
tuli is het sprekend voorbeeld van eenen,
die door schoonheid van taal betove
rend, zielen verwoestte.
En nu waarde lezers en lezeressen,
nu kent U Wibaut nóg niet! Zijn
ouders waren katholiek, pa was ko-
De Sultan van Turkije heeft de griep.
Beterschap, Doorluchtig Heer.
(23-4-1910)
In Albanië
Het is vandaag een jaar geleden dat de tegenwoordige Sultan van
Turkije op den troon geklommen is. Niet zonder moeite, want hij
moet de dikste man van Turkije zijn. Altijd opgesloten geweest moet
men bedenken. Nooit beweging gehad. En sterk gevoed desniettegen
staande.
Zoo is de heer Sultan 66 jaar geworden en nu vertelde Reuter ons
dezer dagen dat Mahomed de griep had. Wij hebben ons toen gehaast
hem beterschap te wensen, maar de berichten zeggen nu, dat hij zich
daarvan niets heeft aangetrokken. Integendeel: hij moet een beroerte
gehad hebben.
Dat wordt zegt het Berliner Tageblatt streng geheim gehou
den, maar het gerucht dringt toch steeds verder door. En ieder ge
looft het, gegeven de zwaarlijvigheid van den Turkschen vorst
De ziekte van den Sultan komt aan de Jong-Turksche-Partij niet
zeer gelegen. Want hoe men ook seint dat de Albanezen verslagen
ziin, verstrooid, enz. enz., de Albanezen vechten maar door
(29-4-1910)
5?
Premier Knoestpief van Sow-
jetania lieeft een beroerte ge
had. Volgens het Italiaanse
persbureau Continentale, dat
doorgaans goed is ingelicht, is
hij stervende. Hoewel de Sow-
jetanese pers en radio zwijgen
en het laten bij wat zij vorige
week meldden over een griep
aanval, weet Reuter te melden
dat Knoestpief zijn politieke
testament reeds heeft bekend
gemaakt.
Als zijn opvolger wordt genoemd
Tartarejan, die sedert de opstand in
Arbeidskansicz de naam van „rode
beul" draagt en die bekend staat als
een orthodox en dogmatisch partijman.
Voorts schijnt de heer Tartarejan het
roerend eens te zijn met premier Foe
yong Hai's ideeën betreffende de ver
breiding van de partijleer over de wes
telijke wereld.
In politieke kringen te Washing n,
Parijs en New Delhi voorziet men
een nog heviger opleving van tie
koude oorlog.
President Morris van de V.S. verklaarde
gisteren op zijn wekelijkse persconfe
rentie niet te kunnen ingaan op wat
hij noemde geruchten."
Niettemin was er in Washington grote
politieke activiteit te bespeuren.
Staatssecretaris van buitenlandse zaken
Lyndon Kent had tweemaal een onder
houd met de ambassadeur van Sow-
jetania.
Intussen schynen er meer troonpre
tendenten" te zbn. Naar Reuter voorts
nog meldt is een groep partymannen
onder leiding van maarschalk Protsprow
druk doende met voorbereidingen te
treffen voor de machtsovername. Zoals
bekend koestert Protsprow meer en
meer de ideeën van zijn zieke chef
Knoestpief: vreedzame coëxistentie
economische wedjjver en ontwapening
zonder controle.
Heel wat zakelijker dit bericht dan
dat over de SultanVan onze anti
pathie tegen Knoestpief valt in het
bericht niets te bespeuren terwijl de
journalisten uit 1910 met hun bijtend
sarcasme duidelijk demonstreerden
hoe zij over de Sultan van Turkije
dachten.
Nu is Knoestpief niet de dikste man
van Sowjetania en in tegenstelling met
de Sultan begon hij als mijnwerker. Dit
houdt echter niet in dat het ons moei
lijk zou vallen hatelijkheden op zijn
ronde lichaam te dichten.
Over honderd jaar als weer andere
collega's in ónze vergeelde lectuur zit
ten te snuffelen zullen zy zich verba
zen over onze stijl. En als hun Big
Brother stervende is zullen er geen zes
tig regels aan worden besteed.
BIG BROTHER STERVENDE!
OPVOLGER? WETEN WIJ VEEL!
WACHT AF.
Er zijn dan geen andere presidenten
meer om politieke activiteiten te ont
wikkelen met betrekking tot het overlij
den van Grote Broeder". Grote Broe
der gaat dood, goed, er moet een an
dere komen. Daar hoeven niet veel
woorden over vuil gemaakt te worden.
De enige krant ter wereld is een
uitgave van Grote Broeders ministerie
van voorlichting zelve. Continentale be
staat niet meer en Reuter ook niet.
Een barre gedachte. Laten we dan
maar liever terugzien naar de krant
van 1860 en troost putten uit het feit
dat er na honderd jaar nog niets nieuws
onder de zon is, behalve wat stijl- en
opmaakgewoonte. Voortbouwend kunnen
we dan aannemen dat over honderd
jaar Dagblad De Stem door onze klein
kinderen wordt gelezen omdat zij nu
eenmaal zin hebben dié krant te lezen.
Goed, de stijl zal anders zijn en dat
mag dan ook wel want anders wacht
onze collega's van 2060 een nog zwaar
dere feestkrant-taak.
lenboer en hij wilde geestelijke wor
den maar op een of andere manier
heeft de heer Eduard Douwes Dek
ker, door het schrijven van bijvoor
beeld een Max Havelaar, hem 'aar
van weerhouden. Verder werden de
vurig-zwarte ogen van wethouder Wi
baut bijna blauw. Af en toe lachte hij
gerythmeerd. Ziedaar dan een leer
zaam en interessant" portret van Wi
baut zoals dat in woorden werd afge
drukt in 1926. Nog niet zo heel lang
geleden dus.
OP DE DAG van vandaag doet men
het wat anders. Het afdrukken van
een vraag en antwoordspelletje is
(over het algemeen) uit de mode. Het
bespaart de lezer een gevoel van gêne
hij het lezer van onbescheiden vra
gen.
Wat was het bijzondere aan Wibaut?
Hij was wethouder van Amsterdam,
van katholieke afkomst was hij niet
temin socialist en vrijdenker gewor
den. Hoe kwam dat? Het komt er
niet uit. Het lijkt ons sterk dat het
lezen van Multatuli dat alleen be
werkt heeft. Hij zou een onevenwich
tige figuur zijn geweest dan en waar
schijnlijk nooit wethouder van Am
sterdam geworden zün, hoewel...
Er hebben andere motieven gespeeld.
Hevige sociale bewogenheid natuurlijk,
maar omgeslagen in klassenhaat? Te
genslag in omgang met katholieke gees
telijken, die ook mensen zijn? Teleur
stellingen op dit gebied? Wie zal het
zeggen? Wij komen er voor uit; wij
kennen Wibaut niet. Een studie om
trent zijn persoon vonden wij niet no
dig omdat we alleen maar wilden laten
zien dat mevrouw van Italië het in
haar „leerzaam en interessant inter
view" ook niet zegt.
Meer nog dan Wibaut, waarom het
tenslotte ging, komt de figuur Multatuli
naar voren en het lijkt er veel op dat
mevrouw een vurig bewonderaarster
was van deze wel zeer merkwaardige
artiest.
De verslaggeefster heeft Wibaut om
een paar bijkomstigheden gevraagd die
vandaag slechts gebruikt zouden worden
als close-ups om sfeer te tekenen, pre
cies als in een Hitchcock-film.
De tegenwoordige journalist die de
staatsman, de financier of de filmster
een interview afneemt poogt veel meer
dan vroeger achter de maatschappelijke
fagade, om mevrouw van Italië te
citeren: achter de „groote edelacht
baarheid", de weledelgestrengheid of
de seks-verpakking de méns te vinden en
te presenteren aan de mens in het pu
bliek, die alleen weet van excellentie,
meneer de financier of de vedette die
Gregory Peck zo vaak mag kussen.
Dat dit lukt tegenwoordig komt door
een veranderde mentaliteit. Excellenties
hebben er geen bezwaar meer tegen
dat het publiek weet dat zij soms hun
vrouw helpen met de afwas en de film
ster vindt het niet erg dat de lezeres
sen van damesbladen gretig lezen dat
zij zo van breien houdt. Integendeel. De
respectafdwinger is veel meer een po-
pulariteitszoeker geworden. Toen me
vrouw van Italië Wibaut interviewde
was dat nog niet zo en dat had zij tegen.
Wat, tenslotte, zullen de collegae van
2000 over ónze interview-methoden zeg
gen?
DE MODERNE krant, die graag in
het volle leven van alledag wil staan,
die het publiek wil confronteren met
alle problemen die zich opdringen en
die er naar streeft ook te wijzen op op
lossingen voor die problemen kan en
wil het niet meer stellen zonder de des
kundige medewerker. Vandaar dan ook
dat men in de moderne krant, naast
het nieuws en het nieuws achter het
nieuws, (óók een goed dat de moderne
krant brengt) ook andere leesstof aan
treft.
En dan bedoelen we niet het feuille
ton, de strip en de „zondagse bijvoeg
sels" van dertig jaar geleden maar be
schouwende artikelen over zaken die de
mensheid bezig hielden: Politiek uit alle
windstreken, kerkelijk leven, techniek,
In 1860 toen (de redactie)
reeds dikwerf door oordeelkun
dige mannen hunner Stad (Oos
terhout) er op opmerkzaam wa
ren gemaakt dat aldaar (in Oos
terhout) sinds lang behoefte be
stond aan een „Nieuws en Ad
vertentieblad", was Nederland
nog een suffe natie.
Het „proefnommer" was geda
teerd Zondag den 20. Mei. en in
die dagen werkte men nog op
zondag.
Marx had zijn Communistisch
Manifest juist geschreven. In En
geland en Frankrijk bestond al
dertig jaar zoiets als socialisme.
In Nederland nog niet. Neder
land lag nog onberoerd. Ook zon
der dat alles: een suffe natie. Sla
er de eerste nommers van het
Weekblad voor Oosterhout en
Omstreken maar op na. Wij de
den het, niet van a tot z. Zomaar
hier en daar.
Aandoenlijk provinciaal is het
binnenlands nieuws. Van het
plaatselijke kun je soms huilen.
Huiveringwekkend openhartig
en realistisch zijn berichten over
rampen, ongelukken en zelf
moorden.
Vergeleken bq wat Europa zag
in de laatste voorgaande eeuwen
en in de eerste helft van de vo
rige was het jaar 1860 rustig. In
Italië opereerde Garibaldi, een
man die vandaag Fidel Castro
heet, gisteren Tito en morgen
wellicht de naam zal dragen van
een Ghanees, een Indonesiër of
nog eens een andere Cubaan.
Voor de christenen zag het er
donker uit in Turkije, in de Li
banon en in Syrië. Een kramp
beweging ergens in het vadsig
slapende lichaam dat toen Ne
derland heette was een vloot-
eskader in de Middellandse Zee.
In verband met de moeilijkheden
in het midden-Oosten. Roemenië
bestond nog maar net zolang als
nu Tsjaad. Uit alle landen togen
flinke kerels naar de Kerkelijke
Staat om het pauselijk leger als
zoeaaf te dienen. In Duitsland
droomde zekere Bismarck, hq
zou pas twee jaar later de kans
krijgen, over een legerhervor-
ming en tenslotte verbaasde men
zich in Parijs over een adder die
een jaar lang in de maag van een
meisje had geleefd en daar was
gegroeid. Maar toen was het
komkommertijd.
In dit jaar werden Nolens en
Troelstra geboren....
In Amerika werd Abraham
Lincoln tot president gekozen en
in Nederland, waar pas verkie
zingen waren geweest juichte de
pers: „Zie je dat nou, een man
netje van gewone boerenkomaf,
klerk geweest, wordt de eerste
burger van Amerika. In Neder
land bleven de gewone manne
tjes gewoon, de armen bleven
arm en de rijken werden rijker.
Want overvloedig stroomden dc
oogsten uit Nederlands-Indi,
binnen.
„De stand van zaken in Neer-
Iands Indië is over het algemeen
bevredigend" schreef onze krant.
Maar in Brussel raakte net Mul
tatuli de stijfheid in zijn vingers
een beetje kwijt, opgelopen bq
het schrijven van een vurige aan
klacht uit het Indië met zqn be
vredigende toestand. Het boek
sloeg in als een bom. Nederland
grauwde in haar slaap en knip
perde ochtendziek tegen het bru
tale licht dat haar trachtte te
wekken. De „Droogstoppels" die
overigens wel wakker waren, uit
hun slaap gehouden om geld te
tellen, zouden deze Multatuli le
vend hebben kunnen villen. Zq
deden het niet en Multatuli ging
verder, gleed af en werd een aan
stichter van veel geestelijk on
heil. Maar dan zqn we 1860 weer
lang voorbij.
De tijden gingen veranderen.
Mannen als Schaepman en later
Nolens en Troclstra begonnen te
werken aan hervormingen, aan
een sociale omwenteling. De dili
gences en de karren verdwenen.
De auto's, de fietsen. Er kwamen
tijden van felle politieke strqd
met hoogte- en dieptepunten,
met triomfen en nederlagen. Er
was een wereldoorlog en wq her
bergden de Belgische vluchte
lingen. In Indië werden radicale
maatregelen ingevoerd om de
inlandse volkeren te ontwikke
len en tot welvaart te brengen.
Er was de grote crisis, met de
zich steeds luider aandienende
landverraders, individuen die
geen levend mens zich nog kon
herinneren dat zij in Nederland
ooit hadden bestaan. Veldwach
ters schoren hun martiale snor
ren af en gingen bij de rijkspo
litie. Er kwamen Feldwebels en
we leerden een „ondergrondse"
kennen. Toen Tommies en Cana
dezen. Straalvliegtuigen en een
kernreactor-centrum bij Petten.
Knechten werden werknemers
en bazen werkgevers. Winkel
meisjes werden verkoopster en
de aloude handelsreiziger ging
zich vertegenwoordiger noemen.
Uit de fiere boerenstand stond
de agrariër op. We verloren In
dië en we demonstreerden op de
Dam tegen Janos Kadar en zqn
Russische vrienden. De Karei
Doorman moest om de Kaap naar
de Oost varen en mocht van Soe-
karno niet naar Japan.
Zo veranderde de hele samen
leving, het politieke huis, de fun
damenten van ons volk, de le
vensstandaard en het maatschap
pelijk verkeer. En dit alles in een
simpele eeuw. Een eeuw die onze
krant heeft begeleid en waar een
verzameling stoffige leggers met
vergeelde bladen een spiegel van
moet zijn.
muziek en kunst etc. Veelal specialise
ren redactieleden zich op een of ander
onderwerp, maar voor bepaalde zaken
trekt men ook medewerkers van buiten
aan, vaak wetenschapsmensen.
Zo zal men zich kunnen voorstellen
dat op een dag een medewerker een
beschouwing wijdt aan het echtschei
dingsprobleem. Hij zal dat benaderen
uit alle mogelijke standpunten: moreel,
katholiek, psychisch, maatschappelijk...
Honderd jaar geleden niet.
Ziet wat de redacteur van onze krant
in 1860 toevoegt aan een bericht over
het oplopen van het aantal echtschei
dingen in Antwerpen:
Is de duur van den wittebroodstijd
in de Scheldestad dan zo kort ge
worden? (doelende op scheidingen
in hetzelfde jaar van het huwelijk)
en verder
„Niet steeds is de liefde bestendig
van duur,
Hoe fel zij den boezem doet jagen",
heeft Tollens gezegd, en dit is eene
waarheid, die door de dagelijksche
ondervinding bevestigd wordt. Men
trouwt zoo ligtzinnig, zonder eens te
denken, dat het voor 't leven is.
Als men vrijt, zijn het honig en
roosjes, die niet zelden kort na de
bruiloft veranderen in gal en pisse
bedblommen. Een lief is een sirope-
broodje, maar hoe gauw is de siroop
er niet afgelektDan komt de kat
op de koord; dan worden de deug
den gebreken; de man laat zijne lip
en de vrouw de handen slap hangen,
en als het verstand en de gezonde
rede het lek niet weten te kale
fateren met geduld en onderwerping,
dan zinkt het huwelijksbootje al
dieper en dieper, zoodat de beide
echtgenoten soms verplxgt zijn om
over 'boord weder in het vrije water
te springen, ten einde niet mede te
verzinken."
Streepje. Volgend onderwerp!
Zo ging dat. Wij kunnen het stukje
waarderen om de glimlach die het op
wekt en in de rubriek van Praet-
Maecker komt het te pas. Ook nu nog.
Maar als redactioneel artikel zien wij
toch liever zij het dan niet een
zwaarwichtig deskundig betoog dat
een helpende hand biedt tot het vinden
van een oplossing.
En even terzijde: men mag praten
over de vroegere gestrengheid en be
schaafde vormelijkheid: over pissebed
blommen praten wij niet meer en een
deugdzame huismoeder vergelijken met
een sirope-broodje waar de siroop is
afgelekt, dat is alléén (en dan nog onder
zeer speciale omstandigheden) een cur
siefjesschrijver toegestaan!
Wekenlang stonden de kranten vol
verhalen, interviews, ooggetuigeversla
gen etc. met betrekking tot de scheeps
ramp bij Hoek van Holland in de
nacht van 21 februari 1907. Elke dag
vond men onder 't éénkolomskopje
„De Scheepsramp" kolommen nieuws.
De Berlin was een Engelse boot van
de lijn Harwich-Rotterdam. In een
storm raakte zij op de pier bij de
Hoek. Ruim 150 passagiers vonden de
dood. De hele wereldpers van toen
roemde de Nederlandêe redders; prins
Hendrik die aanwezig was bij het red
dingswerk kreeg een onderscheiding.
Maar: er stonden geen foto's in de
krant. Slechts hier en daar een teke
ning. Hiernaast een fotografische re-
produktie van zo een tekening.
