KATANGA ZAL TEGEN
U.N.O.-TROEPEN VECHTEN
vluchten
Belgen willen (weer)
Driehonderdduizend Nederlanders
verlieten Indonesië
V.N. moeten zelfstandigheid eerbiedigen, zegt Eyskens
Eigenlijke congres in
München nu begonnen
Wereldreis
met Juliette
Jonge raadgeefster
voor Loemoemba
Twee doden op
onbewaakte
onder Tilburg
Ik stapte uit, de
rem deugde niet
Jonge posters
waarschuwden:
50 km-controle
ARKS beschuit
Premier De Quay: sneller
selectie van spijtoptanten
DAGBLAD VOOR ZEELAND
PASSAGIER VAN
ONGELUKSTRAM:
Loemoemba
voldaan
SOCIALISTEN: EIGEN SCHULD
Commissaris in
BredaH. L. Pijls
uit Eindhoven
Ontvangst Lübke
j Toenemende bewolking
Irujillo trad af
100e JAARGANGNo. 23435
Uitgave N.V. Uitg. Mij. Neerlandia
Directeur: E. H. B. Brader
Hoofdredacteur: J. J. H. A. Bruna
Redactieraad: J. M. A. C. v. Dongen,
C J. v. Hootegem, mr. dr. A. J. J. M.
Mes," mr. H. M. L. de Rechter, P. V. M.
Vercauteren, L. J- v. 't Westende.
Bureaus: Breda, Reigerstraat 16,
Tel. 22341 (3 lijnen). Postgiro 278841
Voor God, Koningin en Vaderland
Bureau voor
de Zeeuwse Eilanden: Goes, Westsingel'98 - telefoon 2236
Bureau voor Zeeuwsch-Vlaanderen: HULST, Steenstraat 14 - telefoon 2377 - (Bijbureaus: Terneuzen: IJsbaanstraat 24 - telefoon 2601 - OOSTBURG: Nieuwstraat 41
DONDERDAG 4 AUGUSTUS 1960
Abonnementsprijs f 7.per kwartaal,
8.20 per post - f 0.54 per week.
Buitenlandse abonnementen op aan
vraag. Losse nummers 15 cent.
Advertentieprijs voor de gehele oplage
0.40 per mm (Ing. Med. f 1.Bij
contract aanzienlijke reductie. Volledi
ge tarieven en Algemene Voorwaarden
worden op aanvraag gaarne verstrekt.
telefoon 35)
KONGOLESE PROVINCIE KATANGA
Katanga is begonnen al zijn weerbaarheid te
mobiliseren om zich, als het nodig is met geweld
van wapenen, te verzetten tegen het binnentrekken
van VN-troepen. Dat heeft premier Tsjombe giste
ren verklaard, nadat het besluit van Hammarskjoeld
in Elizabethstad bekend was geworden. „Wij zullen
niet het eerst schieten", zei de premier van de zich
onafhankelijk beschouwende staat, „maar als vreem
de troepen ons gebied binnenrukken, zullen we dat
beschouwen als agressie. De VN-troepen zullen zich,
als zij Katanga willen binnenkomen, een weg moe
ten schieten".
Overlevenden van de tramramp in We
nen, die door de politie ondervraagd
werden, hebben gezegd dat zij lang
voor dé botsing zich al bewust waren
dat er iets met de remmen was mis
gegaan.
,,A1 drie of vier haltes voor de plaats
waar het ongeluk gebeurde had de
bestuurder grote moeite om zijn wa
gen tot stilstand te brengen", zei een
passagier die een halte voor het onge
luk was uitgestapt, tegen de politie.
„Men kon aan het vreemde lawaai van
de remmen horen dat er iets haperde
en daarom besloot ik uit te stappen
en de volgende tram te nemen. Dit
heeft mijn leven gered", aldus deze
passagier. Ook anderen hebben het
vreemde geluid gehoord, maar uit
stappen was moeilijk omdat de tram
vol was.
Op de helling naar de plaats waar de
botsing gebeurde kreeg de tram een
snelheid van omstreeks 60 km per
uur. In een bocht schoot de tram urt
de rails en sloeg met grote snelheid
en een daverende slag tegen een uit
de andere richting naderende tram.
De beide bestuurders waren op slag
dood.
De tram clie de botsing veroorzaakte
was 64 jaar oud en al vaak gerevi
secrd. De nu al 17 doden zijn twaalf
vrouwen en vijf mannen.
Met deze verklaring, die in zekere zin een oorlogsverklaring inhoudt, spitste
zich de toestand rond Katanga gisteren toe tot een bijzonder gevaarlijke hoogte.
In Brussel is niet iedereen gelukkig met het besluit van de secretaris-generaal
der VN. Hij had eerst overleg moeten plegen met Tsjombe, meent men. Premier
Eyskens van België gaf gisteren een uitvoerige verklaring uit, waarin hij zei dat
de Verenigde Naties zich niet moeten bemoeien met de aanspraken op onafhanke
lijkheid van Katanga.
gen en om een terugkeer naar het bar
barendom van 50 jaar geleden te voor
komen", zei hij.
Kritiek
Het bureau van de Belgische socialis
tische partij heeft een communiqué uit
gegeven, waarin wordt gezegd, dat de
politiek van de Belgische regering stel
selmatig gericht is geweest op de kwes
tie Katanga. De regering heeft de mo
gelijkheden en de verantwoordelijkhe
den die bleven bestaan voor de toe
komstige betrekkingen met geheel Kon
go, waarvan de structuur slechts door
de Kongolezen zelf kan worden gere
geld, veronachtzaamd, aldus de socia
listen. Na een aantal andere grieven
tegen het kabinet te hebben opgesomd
besluit de verklaring met de bewering
dat de regering door haar aarzelingen
en haar gissingen de kansen op herstel
van goede Belgisch-Kongolese betrek
kingen vermindert.
Het partijbureau heeft een resolutie
opgesteld die vandaag zal worden be
kendgemaakt en die betrekking heeft op
„een nieuwe politiek van aanwezigheid
en samenwerking met de V.N. in ge
heel Kongo".
Nerveus
Eyskens verklaarde dat de V.N. Ka-
tanga's recht om over zijn eigen „juri
dische status" te beslissen moeten res
pecteren.
Hij voegde eraan toe dat de militaire
interventie van de V.N. niet de „dek
mantel voor politieke operaties" mocht
worden.
Minister Eyskens merkte op dat recht
en orde in Kongo voor de onafhanke
lijkheid met behulp van een troepen
macht van 30.000 man, van wie 4000
blanken, werden gehandhaafd. „De Ver
enigde Naties hebben thans een strijd
macht van 11.000 man in Kongo, en
daarmee hopen zij de mensenlevens in
een land dat ten prooi is aan chaos te
kunnen beschermen". Buiten Leopold-
stad zijn nog slechts 400 Belgische amb
tenaren op hun post in een gebied dat
tachtig maal zo groot is als België, zo
deelde Eyskens mee.
Z.i. hebben de Verenigde Naties „de
plieht het verlangen van Katanga naar
onafhankelijkheid, tot uitdrukking ge
bracht door een wettige provinciale re
gering die over een parlementaire
meerderheid beschikt, te eerbiedigen".
Hammarskjoeld heeft gisterenavond
een verklaring laten publiceren, waarin
hij herhaalt dat het binnentrekken van
V.N.-troepen in Katanga op geen en
Ikele wijze inmenging in de binnenlandse
aangelegenheden van Kongo of Katanga
betekent.
I Op het Kongolese probleem in het
algemeen terugkomend verklaarde de
premier dat de V.N. wellicht een grotere
taak op zich genomen hadden dan zij
verwacht hadden.
„Voor de onafhankelijkheid waren er
26.000 man Kongolese troepen plus 4000
Belgen. Tot dusver hebben de V.N.
11.000 man om deze 30.000 te vervan-
aan de grote druk die hij, Loemoemba,
in New York op de V.N. had uitge
oefend".
Toen hij in Tunis aankwam, verklaar
de hij o.a. dat Kongo „tot de laatste
druppel bloed" zal vechten voor zijn
onschendbaarheid. Al zijn verklaringen
gingen vergezeld van d? gebruikelijke
beschuldigingen aan het adres van Brus
sel en Tsjombe.
Na Tunesië zal de premier naar Ma
rokko en Ethiopië gaan.
Ter ug
Gisteren is een compagnie Belgische
parachutisten uit Kongo in Brussel aan
gekomen, de eerste groep van de 1500
man die teruggetrokken wordt. Een
groep gewonden werd door koning Bou-
dewijn bezocht.
De 35-jarige premier van Kongo,
Patrice Loemoemba, schijnt zich te
bedienen van de adviezen van een
nog jongere raadgeefster, de 24-
jarige Elayne Vermeirsch, dochter
van een Brusselse museumdirec
teur.
Mejuffrouw Vermeirsch. die heeft
beweerd dat Loemoemba haar een
functie in de Kongolese regering
heeft beloofd, zegt de premier te
kennen van een internationale con
ferentie. Twee uur voor Kongo on
afhankelijk werd had Loemoemba
haar uitgenodigd in Kongo voor
hem te komen werken.
Later hoorde mejuffrouw Ver-
''meirsch dat Loemoemba in Londen
was, op weg naar New York, en
zij vloog er heen. Met de premier
en zijn gevolg ging zij mee naar de
Verenigde Staten. Elayne V er
meirsch ontkende dat tussen haar
en Loemoemba een romance zou
zijn opgebloeid.
Koning Boudewijn heeft woensdagoch
tend op het vliegveld Brussel de val
schermspringers begroetdie uit Kon
go waren teruggekeerd. De koning on
derhield zich geruime tijd met een
groepje lichtgewonde militairen.
(Telefoto)
In Katanga zelf is een uiterst nerveu-
sfeer ontstaan na de aankondiging
van Hammarskjoeld. Honderden Belgen
(er wonen er ca. 20.000 in Katanga)
zijn al hun bezittingen gaan pakken om
weer te vluchten naar Rhodesië. j
Zij verwachten n.l., dat er in Katanga,
als de Belgische militairen moeten wij
ken voor V.N.-troepen, dezelfde toestand
zal gaan heersen als in overig Kongo.
Een beroep om rustig af te wachten,
vergezeld van dreigementen inzake ont
slag bij vlucht, schijnt weinig te helpen.
,Dank zij mij'
Grote voldoening over de V.N.-opmars
naar Katanga, a.s. zaterdag, liet Loe
moemba blijken toen hij, op doorreis
van New York naar Tunesië, op het
Londense vliegveld een persconferentie
Hij gaf te kennen dat het besluit
van Hammarskjoeld
danken was leend.
De pauselijke legaat, kardinaal Testa,
heeft woensdag in de pronkzaal van zijn
tijdelijke residentie te München de West-
duitse minister van buitenlandse zaken,
Von Brentano, in officiële audiëntie ont
vangen. Twee pauselijke kamerheren
hadden de minister en de chef van het
protocol van het Westduitse ministerie
van buitenlandse zaken, Von Braun, bij
hun aankomst voor de residentie be
groet en hen vervolgens naar de kar
dinaal geleid.
Later bracht de kardinaal-legaat in
het hotel „Vier Jahreszeiten" een be
zoek aan de bondspresident.
Een zesduizendtal mensen was aanwe
zig bij een door Joseph kardinaal Wen-
del, aartsbisschop van München, in de
„Frauendom" opgedragen pontificale
mis met algemene kindercommunie. De
hierbij voor het eerst gedane poging om
kinderen die nog niet kunnen lezen door
het bekijken van afbeeldingen in een
geïllustreerd gebedenboek met het op
dragen van de mis mee te doen leven,
scheen groot succes te hebben.
Tijdens de mis moest aan meer dan
honderd personen, die in het gedrang
gekomen waren, eerst hulp worden ver-
I Tot commissaris van politie in Breda
is bij k.b. van 1 augustus benoemd de
|5 heer H. L. Pijls, tot nog toe commissa-
K ris in Eindhoven.
Hij wordt de opvolger van oud-com
missaris A. C. de Bruijn, die het Bre-
dase politiekorps met pensioen heeft
verlaten.
j MET EEN tinnei. koffiekan vol water
i uit het IJ is gisteren Katinka Bleeker,
de nieuwste Nederlandse schoonheids
koningin, naar Long Beach in Californië
vertrokken, in de hoop daar „Miss In-
■jl ternational" te worden.
EEN GISTEREN ingestelde Dienst Kwar-
tiermeester Generaal zal het Directoraat
Materiaal Landmacht, het Basiscomman
do en de Inspecties van Intendance.
Genie. Technische dienst, Verbindings-
dienst en Geneeskundige Dienst van de
IKoninklijke Landmacht in één orgaan
gaan samenvatten.
R P*5 SEPTEMBER opent de Zuidafri-
I kaansc Luchtvaartmaatschappij de eerste
Rechtstreekse dienst per straalvliegtuig
tussen Johannesburg en Londen, die via
I Amsterdam loopt.
EEN BRITSE ertstanker is gisteren met
i scnade aan de machines in Rotterdam
j aangekomen; er zat. naar men aanneemt
tengevolge van sabotage, zand tussen vi
tale onderdelen. Detectives van Scotland
Yard hebben een onderzoek ingesteld.
DE NATIONALE Bank van België heeft
gisteren het officiële disconto met een
vol procent verhoogd van 4 tot 5 pro-
I cent.
Een 350 katholieke geestelijken
van alle rangen, die zich anders niet
de reis naar München hadden kun
nen veroorloven, zijn door de actie
„Zilvermeeuw" van de christende
mocratische afgevaardigde naar de
Beierse landdag, Hans Merkt in de
gelegenheid gesteld het congres bij
te wonen. Er was 400.000 mark voor
dit doel ingezameld. Van deze actie
hebben o.a. kardinaal Santos uit
Manilla, kardinaal Gracias uit Bom
bay en de aartebisschop van Nan
king, Yoe-Pin, die als banneling op
Formosa woont, geprofiteerd.
Met de Statio Orbis op de Theresien-
wiese is woensdagavond eigenlijk pas
het Internationale Eucharistische Con
gres begonnen. Onafzienbare stromen
mensen waren in de vroege avond naar
deze plaats gekomen om rond de per
soonlijke afgevaardigde van Christus'
plaatsbekleder op aarde, kardinaal Tes
ta, in eeuwen oude liturgische vormen
zich voor te bereiden op het wezenlijke:
de viering der Eucharistie. De dagen die
hieraan vooraf zijn gegaan kunnen het
best beschouwd worden als een retrai
te, als verdiepingsdagen ter bezinning
op het wezen der Eucharistie en zijn
betekenis voor het leven der mensen,
voor het leven der wereld, zoals het
thema van het Eucharistisch Congres
luidt.
Op zeldzame wijze heeft 's werelds
jongste en talentvolle kardinaal, de bis
schop van Berlijn, kardinaal Doepfner,
de talrijke gedachten rond de Eucharis
tie uitgewerkt in een predikatie, welke
hij opbouwde op 3 kenmerken van deze
tijd: de angst voor de dood, de onge
stilde honger naar levpn en tenslotte
de eenzaamheid van het individu in de
massa.
Indiase dank
Een van de hoogtepunten van woens
dag was ook de pontificale H. Mis die
Valerian kardinaal Gracias van Bom
bay, opdroeg om de Europese christe
nen te bedanken die. door het doen van
giften, hem in de gelegenheid hebben
gesteld aan het hoofd van een ruim
350 man sterke delegatie uit India naar
München te komen.
Onmiddellijk na deze plechtigheid gaf
de kardinaal een persconferentie, waar
hij onder meer zij: „De grootste bedrei
ging van de wereld wordt niet gevormd
door de kernbom. Degene die het eerst
de stap waagt om dit wapen te gebrui
ken, weet als hij tenminste niet gek of
dronken is, dat het als een boemerang
zal werken. De grootste dreiging voor
de wereld schuilt in de mensonwaardige
omstandigheden, waarin nog miljoenen
mensen gedwongen zijn te leven".
Gisteravond is op een onbewaak
te overweg tussen Gilze-Rijen en
Tilburg een bromfiets door een
trein gegrepen, waarbij twee per
sonen om het leven gekomen zijn
Om vijf minuten over half negen na
derde een bromfiets, waarop een be
stuurder en een duo-passagier, de on
bewaakte overweg bij de Reeshofdijk.
Tegelijkertijd naderde vanuit de rich
ting Breda de D-trein Hoek van Hol
land - Venlo - Duitsland, die een snel
heid van rond 115 kilometer per uur
had.
De bromfietsberijders wier identi
teit nog niet kon worden vastgesteld
hebben de trein waarschijnlijk te laat
opgemerkt, hoewel het uitzicht vrij goed
was.
Toen ze het gevaar zagen heeft de
bestuurder het stuur nog naar rechts
omgegooid. Hij kon echter niet verhin
deren dat een botsing ontstond, waarbij
beide mannen twintig tot dertig meter
verder in een sloot terechtkwamen. Bei
den waren op slag dood. De bromfiets
kwam onder de trein terecht, die ruim
vierhonderd meter verder tot stilstand
kwam.
De trein had veertig minuten vertra
ging. De leeftijden van de slachtoffers
worden geschat op 22 en 30 jaar.
Het viel de politie in Zaandam, toen
deze een controle op de maximumsnel
heid hield, beslist wel op, dat alle wa
gens die passeerden zich angstvallig
nauwlettend aan de 50 km-grens hiel
den. Dat kon nooit zuivere koffie zijn,
meende zij.
Dat was het ook niet. De Zaandam-»
mer J. H. hadom de passerende auto
mobilisten te waarschuwendrie kinde
ren op posten gezet met een kaart in
de, hand. Op de eerste stond „Pas op,
50-km-controle". op de tweede lazen
de automobilisten „Op 100 meteren
de laatste jeugdige post seinde „draad
op 50 meter".
De politie heeft de heer J. H. een
proces-verbaal gegeven wegens het oe-
moeilijken van haar werk. Het was een
wraakoefening. J. H. had onlangs zelf
een bekeuring wegens te snel rijden ge
kregen.
(Advertentie)
EEN JONGETJE van zeven jaar, dat met
zijn ouders op vakantie in Elburg was,
is bij het oversteken van de weg door
een auto aangereden en gedood.
Minister-president prof. dr. J. E. de
Quay heeft de harten veroverd van de
spijtoptanten, die met de „Zuiderkruis"
naar Amsterdam waren gevaren. Dat
de eerste minister des lands ter ver
welkoming aanwezig was, had men stel
lig niet verwacht. Foto: „Waar ga jij
naar toe", vroeg prof. De Quay aan
een klein meisje, dat de plaats van be
stemming op een kaartje had staan,
dat om haar hals hing.
J Verwachting van het K.N.M.I. tot
i opgemaakt gisterenavond
5 23.15 uur:
i In het noorden van het land veel
i ïniY0'^®11^ en tijdelijk enige regen.
i Elders aanvankelijk opklaringen, la-
t ter toenemende bewolking met kans
op enige regen. Zwakke tot matige
i -Ir. 'n hoofdzaak uit westelijke
t richtingen. Weinig verandering in
i temperatuur.
Verwachting van het Belgisch weer-
f kundig instituut:
f Mooi tot bewolkt, met enkele neer-
slagvlagen. Maximumtemperaturen
van 18 tot 25 graden.
f Vandaag: zon onder 20.25 uur;
i maan op 18.05 uur.
t Morgen: zon op 5.07 uur; maan on-
der 3.03 uur.
De president van de Dominicaanse
republiek, Hector Trujillo, heeft in een
boodschap aan het parlement verklaard,
dat het zijn onherroepelijk beslnit is als
staatshoofd af te treden.
Een afvaardiging van het parlement,
bestaande uit de voorzitter van de ka
mer en twee senatoren, probeerde te-
nmn 0nfS t n Presictent van zÜn v°orne-
men af te brengen.
Daarop werd dr. Joaquin Balaguer
door de volksvertegenwoordiging aange
wezen als staatshoofd.
Generaal Hector Bienvenido Truiillo
Molina werd op 16 mei 1952 tot staats
hoofd gekozen, als opvolger van ziin
broer, generaal Rafael Leonidas Trujil
lo, die staatshoofd was van 1930 tnt
1938 en van 1942 tot -1952.
Wij
in Brabant en Zeeland
eten
Sinds 1945 zijn ongeveer drie
honderdduizend Nederlanders uit
Indonesië in ons land terugge
keerd. Ongeveer vijftigduizend
van hen zijn inmiddels naar de
Verenigde Staten en Brazilië ge-
emigreerd. Van de resterende
kwart miljoen mensen is ruim
vijfennegentig procent in het ar
beidsproces ingeschakeld.
Dit heeft een vertegenwoordiger van
het ministerie van Maatschappelijk
Werk medegedeeld bij de aankomst van
het regeringsschip „Zuiderkruis", lat
gisteren met 743 passagiers, waaronder
409 spijtoptanten, in de haven van Am
sterdam is gearriveerd. Van deze groep
repatrianten zijn 525 mensen nog nooit
eerder in Nederland geweest.
Ter verwelkoming waren onder meer
aanwezig minister-president prof. dr.
J. E. de Quay en enkele Kamerleden.
De minister-president onderhield zich
geruime tijd met het team maatschap
pelijk werkers en geestelijke verzor
gers, dat de repatrianten heeft begeleid
en met een aantal gezinnen.
Hij deelde mede, dat de regering
voornemens is het selectie-apparaat
sneller te laten fungeren, zodat de Ne
derlanders en spijtoptanten die nog in
Indonesië zijn, zo spoedig mogelijk
naar Nederland kunnen worden over
gebracht. Volgens globale schattingen
zouden nog veertienduizend Nederlan
ders en spijtoptanten op vervoer naar
Nederland wachten.
De „Zuiderkruis", die op 11 juli uit
Tandjong Priok vertrok, heeft een voor
spoedige reis gehad. In het ziekenzaal
tje lagen bij aankomst slechts achttien
zieken, voornamelijk bejaarden. De
meeste passagiers (onder wie een groot
aantal kinderen) waren afkomstig van
Sumatra en Java
Een vertegenwoordiger van het mi
nisterie van Maatschappelijk Werk
deelde mede, dat de aanpassing van de
teruggekeerde Indische Nederlanders
een bevredigend verloop heeft.
Ook deze groep repatrianten zal bij
het assimilatieproces worden bijge
staan door het „Centraal comité van
kerkelijk en particulier initiatief". Men
neemt aan dat de opneming in het ar
beidsproces weinig moeilijkheden zal
opleveren.
Prof. de Quay, die bij de aankomst
aanwezig was omdat naar hij zei
hij het vraagstuk van de repatrianten
en spijtoptanten tot nu toe uitsluitend
van papier kende, voegde daaraan toe.
dat hij uit gesprekken de indruk had
gekregen dat deze groep via omscho
ling spoedig weer aan de slag wilde
gaan.
De premier zei dat de meeste repa
trianten wegens maatschappelijke oor
zaken naar Nederland zijn terugge
keerd. „Velen zijn immers uit verant
woordelijke functies naar maatschap
pelijk veel lagere beroepen terugge
drongen. hetgeen voor de meesten niet
aanvaardbaar was".
Wat betreft de mogelijkheid van ver
snelde toelating van spijtoptanten, zei
premier de Quay, dat de regering de
bestaande criteria bij de selectie niet
wil loslaten. „Emotionele sfeer is geen
maatstaf", zei hij. „We moeten blijven
vasthouden aan de normen: wie ver
keert in moeilijke omstandigheden en
in hoeverre kan worden verwacht dat
de betrokkenen zich in de Nederlandse
samenleving zullen aanpassen".
De Amsterdamse student A. Loos
(22), leerling van de Academie
voor Beeldende Kunsten te Amster
dam, maakt op het ogenblik een
voetreis om de wereld. Hij wordt
vergezeld door zijn dappere ezel
Juliette, die een wagentje met hun
beider bezittingen trekt. Tot nog toe
verloopt de reis volgens plan: On
geveer 30 km per dag. Deze foto
werd gemaakt bij de aankomst van
het tweetal in Perpignan in de Py
reneeën. Vandaar gaat de reis via
Spanje, Marokko en Guinea naar
Brazilië.