I
Rechtbank wijst eisen
van aannemers af
est-Brabant hoeft zich
geen zorgen te maken
H
Dura: Het moet snel
afgelopen zijn
Benelux- Unieverdrag
nu aanvaard
Rector magnificus stelt geen prijs
op huldebetoon van studenten
Zorin propageert plan
van de grote baas
UIS
Bouwvakstaking breidt zich nog uit
I Poging tot j
i bemiddeling j
mislukt j
Apostolisch
delegaat in
Scandinavië
Afwegen van belangen
Vliegen wordt
goedkoper
Tardini wil PRINS BERNHARD OP HISWA
ontheffing
van functie
MINISTER LUNS STELT MET NADRUK:
Niet gebonden
WEGENS VECHTPARTIJ IN LEUVEN:
IKE ACHTER
ADENAUER
V.S. bereiden
ondergrondse
kernproef voor
ONTWAPENINGSGESPREK
isch
n.v.
12
DAGBLAD VOOR ZEELAND
t Noordoostelijke wind I
Stabiele prijzen
TWEE MOTIES
GESCHEIDEN
Straaljager botste
op verkeersvliegtuig
;n te Was-
eigendom
Isen. Spoe-
bevat be-
schuur, en
ilichtingen
ipelle Nbr.
:ies
n bij
570
880
1898
420
Jutting
630
185
76-229
110-2094
1 in het
eden en
ling met
lOOe JAARGANG No. 23319
Uitgave N.V. Uitg. Mij. Neerlandia
Directeur: E. H. B. Brader.
Hoofdredacteur: J. J. H. A. Bruna.
Redactieraad: J. M. A. C. v. Don-
gen, C. J. v. Hootegem, mr. dr. A.
J. J. M. Mes, mr. H. M. L. de Rech
ter, P. V. M. Vercauteren, L. J.
1 Westende.
Bureaus: Breda, Reigerstraat 18.
TeL 22341 (3 lijnen) Postgiro 278841
Voor God, Koningin en Vaderland
POMPERDAQ 17 MAART 1960
Abonnementsprijs 7.per kwar
taal, 18.20 per post, 0.54 per week.
Buitenlandse abonnementen op aan-
rvaag. Losse nummers 15 et.
Advertentieprijs voor de gehele op
lage 0.40 per mm. (Ing. Med.
1.Bij contract aanzienlijke
reductie. Volledige tarieven, ook
voor de afzonderlijke edities en
Algemene Voorwaarden worden
op aanvraag gaarne verstrekt
Bureau voor de Zeeuwse Eilanden: GOES, Westsingel 98, telefoon 2236 Bureau voor Zeeuws-Vlaanderen: HULST, Dubbele Poort 7. telefoon 2377 (Bijbureaus: TERNEUZEN, IJsbaanstraat 24, tel. 2601 OOSTBURG, Nieuwstraat 41, tel. no. 35)
J De voorzitter van de Konink-
lijke Nederlandse Middenstands-
bond, de heer P. G. v.d. Weele, 1
heeft in ile afgelopen dagen
gezocht naar een gemeenschap- 1
pelijke basis voor een gesprek
met alle partijen betrokken bij
het bouwconflict, teneinde hier-
mede de mogelijkheid van «en
oplossing van dit conflict te
helpen bevorderen.
5 De hiervoor ter tafel gebrachte
J gedachtengang is zowel aan de
regering als aan de Raad van
Bestuur Bouwbedrijf en aan de
centrale werknemersorganisa-
ties voorgelegd.
Helaas bleek, zo wordt ons door
t de Kon. Ned. Middenstandsbond
l meegedeeld, bij één der bij het
1 conflict betrokken partijen
J geen eenstemmigheid te bestaan
J om op de voorgestelde basis
voor het gesprek in te gaan.
Paus Johannes XXIII heeft de Ne
derlandse mgr. M. N. Lucas, aposto
lisch visitator in Scandinavië, be
noemd tot apostolisch delegaat voor
de Scandinavische landen met zetel
te Kopenhagen.
Het is voor het eerst dat een apos
tolische delegatie voor dit gebied is
benoemd. Deze vertegenwoordigt de
Heilige Stoel bij het episcopaat van
de landen waarvoor zij is aangewe
zen. De vestiging van een delegatie
betekent een nieuwe fase in de ver
betering van de situatie van de Kerk
in de Scandinavische landen sedert
het herstel van de kerkelijke hiërar
chie aldaar in 1953.
De president van de rechtbank in Den Haag, jlir. mr.
Witsen Elias, heeft gisteren uitspraak gedaan in het korte
geding, dal zes aannemersorganisaties en de N.V. Dura
naar aanleiding van het bouwconflict aanhangig hebben
gemaakt tegen de Staat der Nederlanden, het College van
Rijksbemiddelaars en de leden van dat College. De presi
dent weigerde de door eisers gevraagde voorzieningen en
veroordeelde lien in de kosten van het geding, groot
f 750.—.
Of het stellen van de voorwaarde van niet-doorberekening
der loonsverhoging voor lopende werken gerechtvaardigd was.
Daarover deed de president geen uitspraak. Hij refereerde daarbij
aan een arrest van de Hoge Raad en woog de belangen die par
tijen hebben bij zijn uitspraak tegen elkaar af. Hij meende dat
het belang van de staat in deze groter is dan dat van eisers.
Reden waarom hij zich van ingrijpen meende te moeten ont
houden.
KONINGIN ELIZABETH van Enge
land heeft woensdag haar formele
toestemming voor het huwelijk van
haar zuster, prinses Margaret, met
Antony Armstrong-Jones verleend,
hetgeen ingevolge een wet van 1772
vereist is.
EEN AUTO van de Russische am
bassade te Bonn is tegen een vracht
wagen gereden, die (zonder inzitten
de) aan de kant van de weg gepar
keerd stond. De chauffeur en de
naast hem zittende employé van de
ambassade vonden de dood; een der
de inzittende were zwaar gewond.
HET BEZOEK van Eisenhower aan
de Sovjet-Unie zal op het Eurovisie-
net te volgen zijn via verbindingen,
die over Finland lopen. Van Finland
gaat de uitzending naar Stockholm
en van daar over geheel Europa.
DE DALAI LAMA heeft het voorstel
van de Indische regering aanvaard
om met zijn gevolg te verhuizen naar
Dharamsala in noordwest-India,
waar een paar oude Britse kazernes
leeg staan.
LEGERING van Guatemala
ue ambassadeur van Cuba,
ihcnazabel, gewaarschuwd, dat hij
gevaar loopt hetzelfde lot te onder-
£aa" a^s de Spaanse ambassadeur
m Cuba onlangs trof. De Spanjaard
werd, na een woordenwisseling voor
cie t.v. met Castro, tot ongewenst
persoon verklaard.
DE BRITSE marine treft voorberei
dingen om de wrakken in het Ka
naal, waar bij laag water minder dan
to meter water boven staat, op te
Diazen. Bij de vorige opruiming
neen men een hoogte van 14 meter
aangehouden, maar dit acht mer te
genwoordig onvoldoende.
pE HEER H. G. de Boer, te Scho
ten (Haarlem) geboren, een zeer
Dekendc figuur in onderwijskringen,
die ook belangrijk internationaal or
ganisatorisch werk verzette, is giste-
vtn iri 's*Hertogenbosch ten huize
van zijn zoon overleden.
I Verwachting van het K.N.M.I.
t l°t vanavond, opgemaakt giste-
i genavond 23.15 uur:
Bewolkt maar op de meeste
t plaatsen droog. Krachtige tot t
f matig< noordoostelijke win-d. De- t
i zelfde temperaturen als gisteren
J «I iets lagere.
Verwachting van het Belgisch J
t wcei kundig instituut:
t Bewolkl met opklaringen. Vrij
sterke wind uit het noordoosten.
iets lagere temperaturen
J?n.1aa*: Zon onder 18.48 uur.
Morgen: Zon op 6.48 uur. Maan
ip 0.01 uur, maan onder 9.45
uur
In dit verband wees hij op het argu
ment dat gedaagden naar voren hadden
gebracht, nl. dat de regering in de toe
komst haar plicht tot handhaven van
een stabiel prijsniveau niet meer zou
kunnen nakomen, indien voor alle on
der handen zijnde werken doorbereke
ning zou worden toegestaan.
Mr. Witsen Elias stelde, dat de eisers
de schade van vijftig miljoen gulden
die zij tengevolge van de voorwaar
de van niet-doorberekening zeggen te
hebben kunnen verhalen op de staat
als de gewone rechter de onrechtma
tigheid van die voorwaarde vaststelt.
De door de staking ontstane schade
hadden zij kunnen beperken door de
voorwaarden van het College van
Rijksbemiddelaars, eventueel onder
protest, te aanvaarden en daarna een
beroep op de rechter te doen.
Aan het bezwaar van eisers, dat
sommige aannemersbedrijven de ho
gere lonen zonder doorberekening niet
kunnen dragen, is, naar de mening van
de president, tegemoetgekomen door
j de bereidheid der regering, voor wer
ken, die voor 1 maart en na 1 septem
ber nog niet beëindigd zijn, doorbe
rekening toe te staan wanneer de kos
ten van de onderneming niet kunnen
worden goedgemaakt.
Nieuwe procedure
Naar aanleiding van deze uitspraak
deelt de Raad van Bestuur Bouwbe
drijf mede, dat hij de uitspraak aldus
leest, dat de „president aan een beoor
deling van de door de aannemers ge
stelde onrechtmatige overheidsdaad
niet is toegekomen, op grond van het
feit, dat een veroordeling van de Staat
en van het College van Rijksbemid
delaars in verhouding tot de belangen
van de aannemers een te vergaande
ingreep zou zijn in het overheidsbe
leid"
De Raad van Bestuur Bouwbedrijf
zegt dan ook ,,zijn standpunt omtrent
het onrechtmatig handelen van de over
heid volledig te handhaven".
Vermoedelijk zal de Raad van Be
stuur Bouwbedrijf niet in beroep gaan
van de uitspraak in kort geding, maar
een nieuwe procedure tegen de Staat
voor de gewone rechter aanhangig ma
ken. Besprekingen hierover zijn nog
gaande.
„De staking moet nu zeer snel af
gelopen zijn", meende de heer J.
Dura Dzn., voorzitter van deze Raad.
„De kwestie zal op andere wijze moe
ten worden geklaard". De werknemers
hebben recht op hun loonsverhoging
en wij zijn bereid hun de meest moge
lijke concessies te doen", aldus de
heer Dura. „Die bereidheid tot
concessie is er echter niet ten opziAhte
van de staat", zo voegde hij hieraan
toe.
Demonstraties
Ook gisteren breidde de staking zich
nog uit. In 's-Hertogenbosch wordt nu
op alle bouwbedrijven gestaakt. Hier
onder bevinden zich 23 grote werken.
In totaal zijn circa 650 arbeiders bij
de staking betrokken.
Vijfhonderd stakende bouwvakar-
De internationale vereniging voor
luchtvervoer (I. A.T.A.) heeft mede
deling gedaan van een overeenkomst
tot verlaging van luchtvaarttarieven
in vele delen van de wereld. Meege
deeld werd voorts dat de aangesloten
maatschappijen t in de toekomst
slechts twee klassen zouden aanhou
den, namelijk een eerste klasse en
een goedkope of toeristenklasse.
Volgens de bereikte overeenstem
ming zullen enkele eerste-klastarie-
ven iets verhoogd worden. Maar ver
der zullen, wat excursies en rondrei
zen betreft, verlagingen van zes tot
tweeëntwintig procent of meer wor
den toegepast.
beiders in Heerlen hebben woensdag
zes optochten gehouden, waarin zij
met leuzen op spandoeken onderte
kening van de C.A.O. eisten. Later
trokken de stakers naar de Sarolea-
straat, waar ongeveer 13 slopers werk
zaam waren bij de afbraak van ver
scheidene winkelpanden en een bios
coop. Nadat de stakingsleiders met de
arbeiders hadden gesproken legden
deze het werk neer. Daarna begaven
de stakers zich naar het uitbreidings
gebied, „Het Loon", waar arbeiders
bouwen aan de nieuwe stadsschouw
burg. Ondanks herhaalde verzoeken
en besprekingen weigerden de 25 ar
beiders zich bij de stakers aan te
sluiten.
De Heerlense politie was met 20
manschappen uitgerukt om aan alle
eventualiteiten het hoofd te kunnen
bieden. Nadat een politiecommissaris
met de stakers had gesproken ver
lieten zij het terrein.
Een groep van naar schatting 150
tot 200 bouwvakarbeiders, voorzien
van een klein spandoek, marcheerde
gisteren omstreeks half elf het Haag
se Binnenhof op onder het ritmisch
geroep: „C.A.O., C.A.O.C.A.O." De
politie liet de demonstranten rustig
hun gang gaan.
Een groep bouwvakarbeiders
van naar schatting 150-200 man
heeft gisteren gedemonstreerd
op het Binnenhof in Den Haag.
Op de foto een aantal van de
stakers met een spandoek na de
mars over het plein.
Kardinaal Domenico Tardini,
staatssecretaris ten Vaticane, heeft
woensdag op een persconferentie in
Rome meegedeeld, dat hy om ge
zondheidsredenen ontslag uit zijn
functie heeft gevraagd.
De 72-jarige kardinaal Tardini,
die het boek dat hij over wijlen
Paus Pius dc Twaalfde heeft ge
schreven, inleidde, noemde zijn ge
zondheid ..nogal wankel" en ver
klaarde zich niet meer opgewassen
tegen ,,het veeleisende werk" van
staatssecretaris. Zoals bekend is de
kardinaal al enige tijd ziek. Hij is
sinds 1921 werkzaam geweest op
het staatssecretariaat het cen
trum van het bestuur ten Vaticane
en werd in december 1958 tot
staatssecretaris benoemd. Hjj zei
tegen de journalisten dat hij niet
alleen over het ontslag te beslissen
had en verklaarde voorts, dat hij
na dc dood van Paus Pius de
Twaalfde al tamelijk vermoeid"
was, reden waarom hij toen reeds
hoopte op een rustperiode. Hij werd
echter benoemd tot staatssecreta
ris.
MINISTER LUNS zal op 2, 3 en 4
mei te Istanbul een bijeenkomst van
NAVO-ministers bijwonen.
(Van onze parlementaire verslaggever)
Minister Luns heeft in de Tweede Kamer nadrukkelijk de
verzekering gegeven, dat de regering met de belangen, van west
Brabant terdege rekening zal houden bij de komende onderhan
delingen met België over de Antwerpen-Rijnverbinding. Hij zei,
dat juist nu de regering geheel vrij staat tegenover de problemen
die in west-Brabant op waterstaatkundig gebied worden opgelost.
Het Unieverdrag werd door de Kamer zonder hoofdelijke stem
ming aanvaard.
..Toen de heren van Cauwelaert en
Steenberghe enige jaren geleden hun
advies indienden", aldus de heer
Luns, „was dit een advies van zo
wel de Belgische als van de Neder
landse regering. De gehele kwestie
van de Antwerpen-Rijnverbinding
was toen op de eerste plaats een
belang van de Belgische regering.
Daar deze laatste zich niet heeft
willen uitspreken over hetgeen de
commissie voorstelde, hebben wij
toen vastgesteld, dat in ieder geval
nu voor west-Brabant de knoop moest
worden doorgehakt. Deze provincie
moest worden geholpen. Nederland
liet weten, dat het zich dus niet meer
door genoemd advies kon laten lei
den. Thans zijn er geheel nieuwe
besprekingen op til en onder geheel
andere omstandigheden, want het ka
naai, dat de commissie Van Cauwe-
laert-Steenberghe in de zin had vol
doet niet meer aan de Belgische ver
langens.
De regering kan nu eerst ten
volle rekening houden met de
verlangens van west-Brabant.
Zelfs al zou nu nog het advies
van deze commissie worden op
gevolgd wat zeker niet het
geval zal zijn dan nog zou de
regering zich niet van de plicht
ontslagen kunnen achten om
eerst voor west-Brabant te
zorgen".
De regering heeft met de aanvaar
ding van het Benelux-Unieverdrag
zonder hoofdelijke stemming een ge
makkelijke maar toch wel een kras
se overwinning behaald, nadat het
verdrag door niet minder dan drie
ministers (Buitenlandse Zaken, Eco
nomische Zaken en Landbouw) en
twee staatssecretarissen (Financiën
en Verkeer en Waterstaat) was ver
dedigd.
De aanvaarding ging wel gepaard
met de aanvaarding van twee moties
door de Kamer, maar een daarvan
was bedoeld als „steun in de rug"
voor de regering, zodat hierdoor de
positie, zowel van de regering als
llllllllllllllllllllllllllllllllll
De rector magnificus van de
Leuvense universiteit, mgr. H. van
Waeyenbergh, zou zaterdag met
enig feestvertoon het feit herden
ken, dat hij 20 jaren aan het hoofd
van deze Alma Mater staat. Hij
zou daarbij donderdag de herden
king beginnen met een plechtige
H. Mis voor alle studenten in de
St.-Michaelskerk. In een boodschat
heeft hij nu echter de studenten
(aten weten, dat hij van gedachten
veranderd is en van alle feestbe
toon afziet, omdat vorige week
2500 Waalse en Vlaamse studenten
slaags zijn geraakt over de taal
kwestie, en geweigerd hebben zijn
orders op te volgen. Mgr. van
Waeyenbergh is ernstig verstoord
over dit gebrek aan eerbied jegens
het gezag.
Het wordt in vele vooraanstaan
de kringen van Belgische katholie
ken betreurd, dat de persoon van
ie rector magnificus niet zal worden
tehuldigd. Zijn verdiensten voor
het katholiek hoger onderwijs in
België zijn bijzonder groot.
Mgr. van Waeyenbergh werd tot
er buiten de universiteitsstad be
kend om zijn moedige houding te
genover de Duitsers tijdens de
tweede wereldoorlog. Hij is on
wrikbaar gebleven tegenover de eis
van de Duitsers: de tewerkstelling
van de studenten. Aan het hoofd
van alle universiteitsrectoren in
België wees hij alle bedreigingen
n.a.v. de tewerkstelling van de stu
denten van de hand. De Duitse lei
ders in België konden hem er niet
toe brengen de lijsten der studen
ten bekend te maken. Op 15 juni
1943 werd hij tenslotte door de
Duitsers gevangen genomen en op
30 juni veroordeeld tot 18 maan
den gevangenisstraf.
In 1954 benoemde paus Pius XII
hem tot titulair-bisschop van Gil-
ba en hulpbisschop van Mechelen.
van de Benelux, eerder versterkt
wordt.
De tweede motie viel bij de minis
ter van Buitenlandse Zaken niet he
lemaal in gunstige aarde, maar heeft
toch geen ernstige weerstand opge
wekt.
De motie van ir. van Meel had be
trekking op de onbevredigende rege
ling van de positie van onze land
bouw in de Benelux, vooral ook met
het oog op de komende positie in de
E.E.G. In de motie wordt gewezen
op het gevaar, dat er besloten ligt
in dc minimumprijzen met de vage
aanduiding „kostprijzen plus winst
marge". De motie dringt er op aan,
dat de regering zeer zorgvuldig zal
toezien, dat deze criteria niet zo
maar in E.E.G.-verband worden
overgenomen.
De motie-Samkalden had ten doel
om het Benelux-parlement meer mo
gelijkheden te bieden door een beter
vooroverleg met de minister ter
voorbereiding van wat in het open
baar zal worden behandeld. Minister
Luns heeft de toezegging gedaan, dat
de regering de motie-Samkalden
ernstig zal bestuderen. Hij vond het
echter wel moeilijk om het Benelux-
parlement hulp te bieden door hoge
ambtenaren bij deze voorbesprekin
gen in te schakelen.
Tegenover de heer Posthumus
moest de minister op een gegeven
moment „zich hullen in een beteke
nisvol stilzwijgen". Dit geschiedde
naar aanleiding van de kwestie van
do Rijnvaartpremies, waarvan de
minister zei, dat deze zaak wel moet
worden opgelost, maar niet nü, in dit
verdrag.
Minder gecompliceerd bleek de
waterwegenkwestie waarover de
minister sprak, waarbij hij voorop
stelde, dat het een kwestie was, die
met dit Unieverdrag eigenlijk niets
te maken had.
Immers, het unieverdrag regelt de
verhouding tussen de drie Benelux-
landen, de waterwegenkwestie speelt
alleen tussen België en Nederland.
Hoe dan ook: men gaf de Bene
lux dus een ruim vertrouwen door
zonder hoofdelijke stemming het ver
drag te aanvaarden, waarbij alleen
de communisten lieten aantekenen,
dat zij tegen waren.
Z.K.H. Prins Bernhard heejt
■woensdagmorgen in het RAl-
gebouw te Amsterdam de Hiswa
watersporttentoonstelling be
zocht. Als liefhebber toonde de
prins grote belangstelling voor
de autoboten.
President Eisenhower heeft op z()n
persconferentie meegedeeld dat hij
en bondskanselier Adenauer het er
over eens zijn dat er geen wijziging
is gekomen in hun politiek jegens
Berlijn.
Eisenhower zei dat hij bereid is
op elk tijdstip met premier Kroest-
jev over Duitsland en Berlijn te spre
ken mits het Westelijke standpunt
niet wordt losgelaten.
Hij zei dat hij Kroestjev in Camp
David had meegedeeld dat hij bereid
is te onderhandelen binnen de vol
gende grenzen:
1) Dat het standpunt niet wordt
prijsgegeven over de eerbiediging
van de rechten van het Westen in
Berlijn en over de Westelijke over
tuiging dat de Berlijnse kwestie nooit
definitief zal worden opgelost tenzij
tegen de achtergrond van een rege
ling voor het verdeelde Duitsland.
2) Dat niet getornd wordt aan de
juridische positie van het Westen.
Dc Amerikaanse con-.missie voor
kernenergie heeft woensdag bekend
gemaakt. dat zij plannen heeft om
volgend jaar in Nieuw-Mexico een
ondergrondse kernontploffing voor
vreedzame doelen tot stand te laten
brengen.
De voorgestelde nieuwe proef is
nog niet definitief door president
Eisenhower goedgekeurd. Wel zal een
begin gemaakt worden met het gra
ven van een ondergrondse ruimte.
De proef, die de codenaam „Kabou
ter" heeft gekregen, zal in zoutlagen
worden genomen. De bedoeling zal
zijn het mogelijke gebruik van de
door de ontploffing ontstane hitte
voor de vorming van isotopen te be
studeren.
Indertijd hebben de Amerikanen
meegedeeld, dat zij zich na 1 ja
nuari 1960 opnieuw de vrijheid voor
behielden tot het nemen van kern
proeven.
Het westelijk ontwapeningsplan
is woensdagochtend door de
Britse afgevaardigde Ormsby-
Gore officieel ingediend op de
eerste werkvergadering van de
ontwapeningsconferentie in Ge-
nève.
De Sovjetafgevaardigde Zorin gaf
een uitleg van de ontwapeningsvoor
stellen die Kroestjev in september in
de Algemene Vergadering der Ver
enigde Naties naar voren heeft ge
bracht. Zorin stelde voor dat de Ver.
Staten, de Sovjet-Unie en communis
tisch China hun troepensterkte tijdens
de eerste fase van het Sovjetplan zou
den verminderen tot 1.700.000 man elk.
Volgens de Sovjet-Unie zou dit peil in
een periode van een tot anderhalfjaar
kunnen worden bereikt.
In de tweede fase zouden de strijd
krachten geheel afgeschaft moeten
worden, evenals de bases der deelne
mende landen buiten hun eigen ge
bied. Anderhalf tot twee jaar zouden
voor deze tweede fase voldoende zijn.
In de derde fase. die slechts een jaar
zou behoeven te duren, zouden alle
kernwapens moeten worden vernietigd.
Het westelyke plan voorziet in be
perking van de Amerikaanse en Rus
sische strijdkrachten in dc eerste fase
tot 2.500.000 man elk, en nader over
een te komen maxima voor „bepaalde
andere landen". In de tweede fase zon
den dc Amerikaanse en Russische troe
pensterkte tot 2.100.000 man moeten
worden verminderd.
Zorïn zei, dat bepaalde zwakkere
landen na algehele ontwapening en
bij ontstentenis van een internationaal
politieleger geen gevaar behoeven te
duchten van landen met een sterke
binnenlandse politiemacht: het was
zijns inziens duidelijk dat de veilig
heid van de staten dan gewaarborgd
zou zijn door het feit van de ontwa
pening zelf.
Een straaljager van het type F-86
behorende tot de Japanse defensie,
is gisteren op de startbaan van het
vliegveld Komaki in botsing geko
men met een verkeersvliegtuig. Min
stens drie personen werden gedood
en enkele anderen gewond.